Khảo sát mối liên quan giữa cấu hình mống mắt và góc tiền phòng hẹp

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> KHẢO SÁT MỐI LIÊN QUAN GIỮA CẤU HÌNH MỐNG MẮT<br /> VÀ GÓC TIỀN PHÒNG HẸP<br /> Lê Minh Tuấn*, Nguyễn Thị Thanh Trúc*<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Khảo sát mối liên quan giữa cấu hình mống mắt với góc tiền phòng hẹp ở<br /> những bệnh nhân từ 40 tuổi trở lên.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Thiết kế nghiên cứu cắt ngang, mô tả, có nhóm chứng ở 94 bệnh nhân ≥ 40<br /> tuổi đến khám tại bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh từ tháng 6/1012 đến tháng 6/2013. Các bệnh<br /> nhân này sẽ được soi góc tiền phòng và phân độ theo Shaffer để chia thành hai nhóm: nhóm góc hẹp gồm 47<br /> bệnh nhân có góc tiền phòng hẹp độ 2 trở xuống ở ít nhất 2 góc phần tư và nhóm chứng gồm 47 bệnh nhân<br /> có góc góc tiền phòng rộng độ 3, 4 ở ít nhất 3 góc phần tư. Những bệnh nhân này sẽ được chụp OCT phần<br /> trước nhãn cầu để đánh giá các thông số về phần trước nhãn cầu và đánh giá độ dày mống mắt, độ cong<br /> mống mắt.<br /> Kết quả: Thông số độ dày mống mắt giữa nhóm góc hẹp/nhóm chứng ở các vị trí cách cựa củng mạc<br /> 500µm (IT500) là 314,06 ± 53,37µm / 289,04 ± 63,83µm, ở cách cựa củng mạc 750µm (IT750) là 355,69 ±<br /> 55,60µm / 324,63 ± 76,01µm, ở cách cựa củng mạc 2000µm (IT2000) là 407,80 ± 57,45µm / 380,59 ±<br /> 61,50µm và độ cong mống mắt (ICurv) là 315,69 ± 55,98µm / 264,84 ± 55,64µm (p < 0,05). Độ nhạy của<br /> IT500, IT750, IT2000, ICurv đối với việc tầm soát góc tiền phòng hẹp lần lượt là 72,34%, 70,21%, 68,09%<br /> và 78,72%. Độ đặc hiệu của IT500, IT750, IT2000, ICurv trong việc chẩn đoán góc tiền phòng hẹp lần lượt<br /> là 53,19%, 51,06%, 59,57% và 55,32%.<br /> Kết luận: Độ cong mống mắt là yếu tố có liên quan nhiều với tình trạng góc tiền phòng hẹp và mống<br /> mắt càng cong thì nguy cơ đóng góc càng cao.<br /> Từ khóa: AS-OCT, góc tiền phòng hẹp, độ dày mống mắt, độ cong mống mắt<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE ASSOCIATION BETWEEN IRIS PARAMETERS<br /> AND NARROW ANTERIOR CHAMBER ANGLE<br /> Le Minh Tuan*, Nguyen Thi Thanh Truc<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 1 - 2014: 70 -76<br /> Objective: To evaluate the association between iris parameters and narrow anterior chamber angle on<br /> subjects older than 40 years old.<br /> Method: Cross-sectional study. 94 subjects more than 40 years old went to Eye Hospital of HCM city were<br /> evaluated the status of the anterior chamber angle by gonioscopy and divided into 2 groups: group 1 include 47<br /> subjects having narrow anterior angle in at least 2 quarters and group 2 include 47 subjects having open anterior<br /> chamber angle in at least 3 quarters. Then, they all underwent AS-OCT imaging and their anterior chamber<br /> parameters, iris thickness and iris curvature will be calculated.<br /> Results: Iris thickness at 500µm, 750µm, 2000µm from the scleral spur and iris curvature of group 1/ group<br /> <br /> * Bộ môn Mắt, ĐHYD TP.HCM.<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Thị Thanh Trúc<br /> <br /> 70<br /> <br /> ĐT: 0906456462 Email: nguyenthanhtruc86@yahoo.com.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 2 were 314.06 ± 53.37µm / 289.04 ± 63.83µm (IT500), 355.69 ± 55.60µm / 324.63 ± 76.01µm (IT750), 407.80 ±<br /> 57.45µm / 380.59 ± 61.50µm (IT2000) and 315.69 ± 55.98µm / 264.84 ± 55.64µm (ICurv) (p 0,05).<br /> Độ sâu tiền phòng trung tâm trung bình của<br /> mẫu nghiên cứu là 2,61 ± 0,44mm (từ 1,55 đến<br /> 3,98mm). Nhóm góc hẹp có tiền phòng nông hơn<br /> so với nhóm chứng (2,34±0,33mm ở nhóm góc<br /> hẹp và 2,89 ± 0,33mm ở nhóm chứng, p < 0,001).<br /> Trong cả 2 nhóm, nữ giới đều có tiền phòng<br /> nông hơn so với nam giới (2,30 ± 0,32mm so với<br /> 2,59 ± 0,31mm ở nhóm góc hẹp và 2,83 ± 0,33mm<br /> so với 3,06 ± 0,29mm ở nhóm chứng, p < 0,05).<br /> Độ sâu tiền phòng cũng giảm dần sau mỗi 10<br /> năm. Tương quan giữa độ sâu tiền phòng và độ<br /> mở góc tiền phòng là tương quan thuận, ở mức<br /> độ cao với hệ số tương quan R = 0,74, p < 0,001<br /> (tương quan Spearman).<br /> Độ phồng của mặt trước thể thủy tinh trung<br /> bình của mẫu nghiên cứu là 388,40 ± 323,50µm<br /> (từ -250 đến 1120µm). Độ phồng của mặt trước<br /> thể thủy tinh của nhóm góc hẹp lớn hơn nhiều<br /> so với nhóm chứng (594,89 ± 268,00µm ở nhóm<br /> góc hẹp và 181,91 ± 229,39µm ở nhóm chứng, p <<br /> 0,001). Nữ giới có thể thủy tinh phồng ra trước<br /> nhiều hơn so với nam giới, tuy nhiên sự khác<br /> biệt là không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05<br /> (611,71 ± 255,38 µm so với 480,00 ± 347,68 µm ở<br /> nhóm góc hẹp và 196,29 ± 228,24µm so với 140,00<br /> ± 237,60µm ở nhóm chứng). Càng lớn tuổi, thể<br /> thủy tinh càng phồng ra trước nhiều hơn. Mối<br /> tương quan giữa độ phồng mặt trước thể thủy<br /> tinh và độ mở góc tiền phòng là tương quan<br /> nghịch ở mức độ cao với hệ số tương quan R = 0,69, p < 0,001 (tương quan Spearman).<br /> Độ mở góc tiền phòng khi khảo sát với các<br /> thông số AOD500, AOD750, TISA500,<br /> TISA750, ARA500 và ARA75 cho thấy nhóm<br /> góc hẹp có độ mở góc tiền phòng thấp hơn so<br /> với nhóm chứng với p < 0,001. So sánh giữa<br /> hai giới và giữa các nhóm tuổi 40 – 49 tuổi, 50<br /> – 59 tuổi và 60 – 69 tuổi, chúng tôi nhận thấy<br /> nữ giới có góc tiền phòng hẹp hơn so với nam<br /> giới, và độ mở góc tiền phòng cũng giảm dần<br /> khi tuổi tăng lên mỗi 10 năm, tuy nhiên sự<br /> khác biệt là không có ý nghĩa thống kê với p ><br /> 0,05. Ở cả nhóm góc hẹp và nhóm chứng thì<br /> <br /> Mắt<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> góc phần tư trên là hẹp nhất và góc phần tư<br /> thái dương là rộng nhất.<br /> Độ dày và độ cong của mống mắt ở từng<br /> góc phần tư ở cả 2 nhóm: mống mắt tại các vị<br /> trí cách cựa củng mạc 500µm và 750µm dày<br /> nhất ở góc phần tư trên và mỏng nhất ở góc<br /> phần tư thái dương trong khi ở vị trí cách cựa<br /> củng mạc 2000µm thì mống mắt lại mỏng nhất<br /> ở góc phần tư mũi, dày nhất ở góc phần tư<br /> dưới đối với nhóm góc hẹp và ở góc phần tư<br /> trên đối với nhóm chứng. Mống mắt cong<br /> nhiều nhất ở góc phần tư trên và ít cong nhất<br /> ở góc phần tư thái dương.<br /> Mống mắt của nhóm góc hẹp dày hơn và<br /> cong ra trước nhiều hơn so với nhóm chứng<br /> với p < 0,05 (bảng 1). Ở cả 2 nhóm chúng tôi<br /> đều nhận thấy mống mắt mỏng nhất ở chu<br /> biên (cách cựa củng mạc 500µm) và dày nhất<br /> ở trung tâm gần lỗ đồng tử (cách cựa củng<br /> mạc 2000µm).<br /> Bảng 1: Độ dày trung bình của mống mắt tại các vị<br /> trí cách cựa củng mạc 500µm, 750µm, 2000µm và độ<br /> cong trung bình mống mắt trong từng nhóm.<br /> <br /> IT500<br /> IT750<br /> IT2000<br /> ICurv<br /> <br /> Trung bình ± độ lệch chuẩn (µm)<br /> Nhóm góc hẹp<br /> Nhóm chứng<br /> 314,06 ± 53,37<br /> 289,04 ± 63,83<br /> (205,00-432,50)<br /> (192,50 -427,50)<br /> 355,69 ± 55,60<br /> 324,63 ± 76,01<br /> (235,00-470,00)<br /> (192,50-472,50)<br /> 407,80 ± 57,45<br /> 380,59 ± 61,50<br /> (372,50-515,00)<br /> (277,50-580,00)<br /> 315,69 ± 55,98<br /> 264,84 ± 55,64<br /> (137,50-427,50)<br /> (137,50-370,00)<br /> <br /> Trị số<br /> p<br /> 0,04<br /> 0,03<br /> 0,03<br /> 0,05. Giữa các nhóm tuổi thì độ dày<br /> và độ cong của mống mắt giữa các nhóm<br /> tuổi cũng khác nhau không có ý nghĩa thống<br /> kê với p > 0,05.<br /> Mối liên quan giữa độ dày và độ cong của<br /> mống mắt với góc tiền phòng hẹp được thể<br /> hiện qua các thông số độ nhạy, độ đặc hiệu,<br /> giá trị tiên đoán dương và giá trị tiên đoán âm<br /> với các điểm cắt như trình bày trong bảng 2.<br /> <br /> 73<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Bảng 2: Mối liên quan giữa độ dày và độ cong của mống mắt với góc tiền phòng hẹp.<br /> Thông số mống mắt<br /> (điểm cắt)<br /> IT500 (>281,25µm)<br /> IT750 (>316,25µm)<br /> IT2000 (>391,25µm)<br /> ICurv (>281,25µm)<br /> <br /> Diện tích dưới<br /> đường cong ROC<br /> 0,638<br /> 0,638<br /> 0,665<br /> 0,748<br /> <br /> Độ nhạy (%)<br /> 72,34<br /> 70,21<br /> 68,09<br /> 78,72<br /> <br /> BÀNLUẬN<br /> Độ sâu tiền phòng trung tâm thấp được<br /> cho là một yếu tố nguy cơ của góc đóng, do độ<br /> sâu của tiền phòng giảm thì nguy cơ tiếp xúc<br /> giữa mặt sau giác mạc và mặt trước mống mắt<br /> càng cao.Tiền phòng thường nông hơn ở<br /> những người tuổi cao, nữ giới, độ dày thể<br /> thủy tinh cao và người có trục nhãn cầu<br /> ngắn(5). Ở người bình thường, càng lớn tuổi thì<br /> độ sâu tiền phòng trung tâm giảm dần, do thể<br /> thủy tinh dày lên và tăng kích thước, phồng ra<br /> trước(9,14). Ở Việt Nam theo nghiên cứu của<br /> Biện Thị Cẩm Vân(1) thì độ sâu tiền phòng<br /> trung tâm của những người có góc tiền phòng<br /> hẹp là thấp hơn so với nghiên cứu của chúng<br /> tôi. Tuy nhiên, nếu chỉ tính riêng trong nhóm<br /> bệnh nhân có góc tiền phòng hẹp của chúng<br /> tôi thì độ sâu tiền phòng trung tâm là 2,34 ±<br /> 0,33mm, tương tự với nghiên cứu của Biện Thị<br /> Cẩm Vân là 2,35 ± 0,33mm. Mối tương quan<br /> giữa độ sâu tiền phòng trung tâm với độ mở<br /> góc tiền phòng là tương quan thuận và ở mức<br /> độ tương quan cao với R=0,74 và p