Khảo sát mức độ giảm đau lưng của kỹ thuật kéo nắn cột sống thắt lưng bằng tay trên bệnh nhân thoái hóa cột sống thắt lưng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KHẢO SÁT MỨC ĐỘ GIẢM ĐAU LƯNG CỦA KỸ THUẬT KÉO NẮN<br /> CỘT SỐNG THẮT LƯNG BẰNG TAY TRÊN BỆNH NHÂN THOÁI HÓA<br /> CỘT SỐNG THẮT LƯNG<br /> Nguyễn Thị Lam*, Lê Sỹ Sâm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Đau lưng là dấu hiệu phổ biến của đau vùng thắt lưng, nguyên nhân thường gặp nhất là thoái<br /> hóa cột sống thắt lưng.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Khảo sát mức độ giảm đau vùng thắt lưng bằng kỹ thuật kéo nắn cột sống thắt lưng<br /> bằng tay trên những bệnh nhân đau lưng do thoái hóa cột sống thắt lưng tại bệnh viện Thống Nhất.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu tiền cứu, mô tả cắt ngang.<br /> Kết quả: 68 bệnh nhân đau lưng do thoái hóa cột sống thắt lưng trong đó chiếm 78% ở độ tuổi từ 40- 60<br /> tuổi. 84% đau từ trên 3 tháng đến 2 năm. Đánh giá về mức độ giảm đau sau kéo nắn 1 tuần giảm được 47%,<br /> sau 2 tuần là 59% đến tuần thứ 3 là 75% và sau 1 tháng đã giảm đến 95%. Đánh giá về các triệu chứng lâm<br /> sàng và các triệu chứng của hội chứng rễ thần kinh như nghiệm pháp Lasegue, điểm đau Valleix, cũng đã cải<br /> thiện rất rõ sau 4 tuần điều trị.<br /> Kết luận: Kỹ thuật kéo nắn cột sống thắt lưng bằng tay điều trị bệnh lý đau vùng thắt lưng do thoái hóa cột<br /> sống thắt lưng là hiệu quả, kinh tế, giúp trả lại sức khỏe tốt cho người bệnh trong độ tuổi lao động.<br /> Từ khóa: cột sống thắt lưng, hội chứng rễ thần kinh.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> SURVEY BY THE DIRECTOR OF ENGINEERING BACK PAIN REPAIR<br /> OF THE LUMBAR SPINE IN PATIENTS MANUAL DEGENERATION OF THE LUMBAR SPINE<br /> Nguyen Thi Lam, Le Sy Sam<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 221 - 225<br /> Background: Back pain is a common symptom of lower back pain, the most common cause is degeneration of<br /> the lumbar spine.<br /> Study objectives: The survey extent of lower back pain in Engineering Repair lumbar spine by hand on<br /> back pain patients with degenerative lumbar spine hospital uniform.<br /> Method: prospective study, descrptive and cross-section.<br /> Results: 68 patients with low back pain due to lumbar spinal degeneration which occupies 78% aged 40 to<br /> 60 years. 84% investment in the 3 months to 2 years. Assess the level of pain reduction after 1 week repair is<br /> reduced 47%, after 2 weeks was 59% after 3 weeks was 75% and then 4 weeks dropped to 95%. Assessment of<br /> clinical symptoms and symptoms of nerve root syndrome (Lasegue-test,Valleix point) were also improved clearly<br /> visible after 4 weeks of treatment.<br /> Conclusion: Repair Engineering lumbar spine with manual treatment of lower back pain due to lumbar<br /> spinal degeneration is efficient, economic and good health the patients.<br /> Keywords: lumbar spine.<br /> * Bệnh viện Thống Nhất TP.Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn Thị Lam<br /> ĐT: 0908007607<br /> <br /> Email: bsnguyenthilam@gmail.com<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> 221<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> Đau lưng, cụ thể và chính xác là đau vùng<br /> thắt lưng, là triệu chứng lâm sàng phổ biến của<br /> bệnh lý vùng thắt lưng. Nguyên nhân thường<br /> gặp nhất là thoái hóa cột sống thắt lưng. Đối với<br /> người cao tuổi đau lưng là mối quan tâm lớn<br /> nhất. Đau lưng làm mọi sinh hoạt bị hạn chế,<br /> nặng hơn có thể nằm tại chỗ và mọi sinh hoạt<br /> phải phụ thuộc vào người khác. Cơn đau kéo<br /> dài âm ỉ khó chịu, làm cho người bệnh hoang<br /> mang sau một thời gian đã đi điều trị với nhiều<br /> biện pháp chưa đạt được hiệu quả cao. Người<br /> bệnh cao tuổi ai cũng sợ bị “va chạm dao kéo,<br /> can thiệp bằng máy móc”, Vật lý trị liệu – phục<br /> hồi chức năng (VLTL-PHCN) đã giúp phần nào<br /> xóa bỏ tâm lý của người bệnh.<br /> Riêng số lượng bệnh nhân đau lưng điều trị<br /> tại khoa VLTL-PHCN của bệnh viện Thống<br /> Nhất chiếm 1/3 số bệnh nhân đang điều trị ở<br /> đây. Hầu hết bệnh nhân không chỉ đơn thuần<br /> mắc một bệnh mà còn kèm theo cả nhiều bệnh<br /> khác như: tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường,<br /> … Vì vậy đòi hỏi phải có phương pháp điều trị<br /> chọn lọc sao cho bệnh nhân an tâm và phối hợp<br /> điều trị tốt. Phương pháp xoa bóp kéo nắn cột<br /> sống thắt lưng do thoái hóa cột sống thắt lưng<br /> (THCSTL) điều trị cho bệnh nhân có kết quả rất<br /> khả quan.<br /> Hiện nay ở Việt Nam, vật lý trị liệu phục hồi<br /> chức năng ngày càng được quan tâm hơn. Bệnh<br /> nhân đau lưng đã được phục hồi vận động tốt<br /> hơn, giúp họ được tái nhập với xã hội sớm hơn.<br /> Mục tiêu của đề tài nhằm khảo sát mức độ giảm<br /> đau vùng lưng với phương pháp kéo nắn, xoa<br /> bóp CSTL bằng tay ở những bệnh nhân đau<br /> lưng do THCSTL.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Những bệnh nhân THCSTL có đau vùng<br /> lưng và đang nằm điều trị tại khoa VLTLPHCN.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Bệnh nhân có chống chỉ định với phương<br /> pháp kéo nắn, xoa bóp, bao gồm: Khối U cột<br /> sống, nhiễm trùng cột sống, đang dùng thuốc<br /> chống đông, mới được mổ kết hợp xương.<br /> Chẩn đoán nguyên chân đau<br /> 68 bệnh nhân đưa vào nghiên cứu đã được<br /> thăm khám để chẩn đoán nguyên nhân đau thắt<br /> lưng, dựa vào:<br /> Cận lâm sàng như: Chụp XQ CSTL, chụp CT<br /> scan CSTL, chụp MRI.<br /> Lâm sàng như: Các triệu chứng của hội<br /> chứng CSTL và hội chứng rễ thần<br /> kinh/THCSTL.<br /> <br /> Qui trình thực hiện kỹ thuật kéo nắn, xoa<br /> bóp<br /> Áp dụng kỹ thuật kéo nắn theo nguyên lý<br /> vận động học và nguyên tắc sinh cơ học trong<br /> kéo nắn trị liệu. Chỉ áp dụng kéo nắn trị liệu<br /> vào thời kỳ đàn hồi và tạo hình gồm 3 thao<br /> tác: kéo, nắn, di chuyển. (ba thời kỳ bao gồm:<br /> thời kỳ đàn hồi - thời kỳ tạo hình - thời kỳ gây<br /> thương tổn thương).<br /> Mô tả kỹ thuật kéo với 3 mức độ K1, K2,<br /> K3 tùy thuộc vào 4 yếu tố là thời gian, hướng<br /> tác động, biên độ và lực tác động. Kỹ thuật<br /> nắn theo 5 mức độ N1, N2, N3, N4, N5 với 4<br /> yếu tố như trên.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu mô tả cắt ngang.<br /> <br /> Thời gian nghiên cứu<br /> Từ ngày 01/7/2011 đến ngày 30/10/2011.<br /> <br /> 222<br /> <br /> Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Bảng 3: Kết quả đánh giá mức độ giảm đau<br /> Mức độ<br /> đau<br /> Nhẹ<br /> 1–3đ<br /> Tr/bình<br /> 4–6đ<br /> Nặng<br /> 7–9đ<br /> Rất nặng<br /> 10 đ<br /> T/cộng<br /> <br /> Trước<br /> Số BN sau điều trị<br /> điều trị 1 tuần 2 tuần 3 tuần 4 tuần<br /> 18<br /> 10<br /> 8<br /> 4<br /> 0<br /> %<br /> 56<br /> 44<br /> 22<br /> 0<br /> 8<br /> 4<br /> 3<br /> 2<br /> 0<br /> %<br /> 50<br /> 38<br /> 25<br /> 0<br /> 40<br /> 30<br /> 15<br /> 10<br /> 2<br /> %<br /> 75<br /> 38<br /> 25<br /> 5<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 1<br /> 1<br /> %<br /> 100<br /> 100<br /> 50<br /> 50<br /> 68<br /> 36<br /> 28<br /> 17<br /> 3<br /> 100<br /> 52,9<br /> 41,2<br /> 25<br /> 4,4<br /> <br /> 40<br /> 35<br /> 30<br /> <br /> Đánh giá kết quả<br /> <br /> 25<br /> <br /> So sánh mức độ giảm đau trước và sau khi<br /> sử dụng kỹ thuật kéo nắn, xoa bóp được 1 tuần,<br /> 2 tuần, 3 tuần và 4 tuần, bao gồm:<br /> Thang điểm đánh giá mức độ đau do hội chứng<br /> cột sống thắt lưng là đau từ mức độ nhẹ: 1 –<br /> 3điểm; đau mức độ trung bình: 4 – 6điểm; đau<br /> mức độ nặng: 7 – 9điểm; đau rất nặng: 10điểm.<br /> Thang điểm đánh giá mức độ đau do hội chứng rễ<br /> thần kinh là.<br /> Thu thập, sử lý số liệu thống kê bằng phần<br /> mềm excel 2003 và SPSS 16.0.<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Đặc điểm dịch tễ nhóm nghiên cứu<br /> Bảng 1: Tuổi và giới tính nhóm nghiên cứu<br /> Tuổi<br /> 40 - 49<br /> Giới<br /> Nam<br /> 20<br /> Nữ<br /> 18<br /> Số BN<br /> 38<br /> Tỷ lệ<br /> 56%<br /> <br /> 50 - 59<br /> <br /> 60 - 69<br /> <br /> > 75<br /> <br /> T/cộng<br /> <br /> 10<br /> 5<br /> 15<br /> 22%<br /> <br /> 10<br /> 2<br /> 12<br /> 18%<br /> <br /> 2<br /> 1<br /> 3<br /> 4%<br /> <br /> 42<br /> 26<br /> 68<br /> 100%<br /> <br /> Bảng 2: Thời gian phát bệnh đau vùng lưng.<br /> Thời gian đau<br /> < 3 tháng<br /> 3 – 12 tháng<br /> 13 – 24 tháng<br /> > 24 tháng<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Số BN<br /> 6<br /> 25<br /> 32<br /> 5<br /> 68<br /> <br /> Tỷ lệ %<br /> 8,8%<br /> 36,7%<br /> 47%<br /> 7,5%<br /> 100%<br /> <br /> 20<br /> 15<br /> 10<br /> 5<br /> 0<br /> Truoc ĐT<br /> 10 đ<br /> <br /> 1 tuần<br /> 2 tuần<br /> 3 tuần<br /> 7-9đ<br /> 4-6đ<br /> <br /> 4 tuần<br /> 1-3đ<br /> <br /> Kết quả cho thấy: Trước điều trị có 2 bệnh<br /> nhân đau mức tối đa (điểm 10) sau 4 tuần điều<br /> trị còn 1 người, đây là bệnh nhân chấn thương<br /> cột sống có dấu hiệu chèn ép tủy, sau thời gian<br /> điều trị 4 tuần chỉ giảm đau 50% và giảm tê<br /> cũng rất chậm. 40 bệnh nhân đau mức độ nặng<br /> (7 – 9đ) sau điều trị số bệnh nhân còn đau giảm<br /> dần chỉ còn hai bệnh nhân do điều trị không liên<br /> tục. Có 8 bệnh nhân đau mức độ trung bình (3 –<br /> 6đ) hoàn toàn đỡ đau sau 4 tuần sử dụng kỹ<br /> thuật kéo nắn, xoa bóp. 18 bệnh nhân đau mức<br /> độ nhẹ (