intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Khảo sát sự thay đổi chức năng thất trái bằng siêu âm 2D trên bệnh nhân ung thư vú điều trị bổ trợ phác đồ AC - T

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

18
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày khảo sát sự thay đổi chức năng thất trái bằng siêu âm 2D trên bệnh nhân ung thư vú hóa trị bổ trợ phác đồ AC – T. Nghiên cứu mô tả tiến cứu, các bệnh nhân ung thư vú hóa trị bổ trợ phác đồ AC – T được siêu âm tim 2 lần trước khi hóa trị và sau khi kết thúc 4 chu kỳ hóa trị AC hoặc khi có triệu chứng lâm sàng và tìm hiểu mối liên quan với độc tính trên tim của 4 chu kỳ hóa trị AC.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Khảo sát sự thay đổi chức năng thất trái bằng siêu âm 2D trên bệnh nhân ung thư vú điều trị bổ trợ phác đồ AC - T

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 531 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 KHẢO SÁT SỰ THAY ĐỔI CHỨC NĂNG THẤT TRÁI BẰNG SIÊU ÂM 2D TRÊN BỆNH NHÂN UNG THƯ VÚ ĐIỀU TRỊ BỔ TRỢ PHÁC ĐỒ AC - T Nguyễn Thị Lan1, Nguyễn Phương Thúy1 TÓM TẮT 13 đồ AC -T bệnh nhân ung thư vú là yếu tố tiên Mục tiêu: Sử dụng siêu âm tim 2D khảo sát lượng xuất hiện độc tính trên tim ở các bệnh sự thay đổi chức năng thất trái bệnh nhân ung thư nhân này. vú điều trị bổ trợ phác đồ AC - T. Từ khoá: Siêu âm 2D, chức năng tâm thu Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: thất trái, độc tính trên tim. Nghiên cứu mô tả tiến cứu, các bệnh nhân ung thư vú hóa trị bổ trợ phác đồ AC – T được siêu SUMMARY âm tim 2 lần trước khi hóa trị và sau khi kết thúc SURVEY OF CHANGES IN LEFT 4 chu kỳ hóa trị AC hoặc khi có triệu chứng lâm VENTRICULAR FUNCTION BY USING sàng và tìm hiểu mối liên quan với độc tính trên 2D ECHOCARDIOGRAPHY IN tim của 4 chu kỳ hóa trị AC. BREAST CANCER PATIENTS Kết quả: Đối tượng nghiên cứu là nữ với TREATED ADJUVANT THERAPY tuổi trung bình là 45,1 tuổi, trong đó có 81,6% WITH AC - T REGIMEN không có yếu tố nguy cơ tim mạch. 4 bệnh nhân Objective: Using 2D ultrasound to có bệnh tăng huyết áp kèm theo chiếm 6,6%. Kết investigate changes in left ventricular fraction of quả tại 2 thời điểm theo dõi cho thấy chức năng patients with breast cancer, who are treated with tâm thu thất trái LVEF Teicholz giảm từ AC - T regimen. 69,9±6,9% xuống 64,9±6,7%, sự khác biệt này Research subjects and methods: có ý nghĩa thống kê với p 0,05. Có mối liên quan giữa LVEF và độc symptoms, they are investigated to find out the tính cơ tim do hóa chất điều trị và là yếu tố dự relationship with cardiotoxicity of 4 cycles of AC báo độc tính với tim. chemotherapy. Kết luận: Phân suất tống máu thất trái Results: Study patients were female with the (LVEF) giảm trong quá trình hóa trị bổ trợ phác average age was 45.1 years old, 81,6% of them had no cardiovascular risk factors. There were 4 patients with accompanying hypertension, 1 Bệnh viện K accounting for 6.6%. Results at 2 follow-up Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Lan times showed that left ventricular ejection Email: drlanbvk@gmail.com fraction LVEF Teicholz decreased from Ngày nhận bài: 10.09.2023 69.9±6.9% to 64.9±6.7%. This difference was Ngày phản biện khoa học: 23.09.2023 statistically significant with p < 0.0001, the value Ngày duyệt bài: 28.09.2023 85
  2. HỘI THẢO UNG THƯ VIỆT PHÁP LẦN THỨ 4 – KỶ NGUYÊN MỚI TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ change in LVEF Teicholz was 5.4 ± 4.0, of người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường,.. which the largest change was 18%. After có tổn thương cơ quan đích là tim. Nhưng treatment, 2 patients, accounting for 0.03%, had còn ít nghiên cứu tiến hành đánh giá chức left ventricular ejection fraction. However, this is năng tâm thu thất trái trên người bệnh ung not statistically significant with p>0.05. There is thư vú hóa trị bổ trợ phác đồ AC – T. Vì vậy an association between LVEF and chúng tôi tiến hành nghiên cứu này với mục chemotherapy-induced myocardial toxicity and is tiêu: Khảo sát sự thay đổi chức năng thất a predictor of cardiotoxicity. trái bằng siêu âm 2D trên bệnh nhân ung Conclusion: Reduced left ventricular thư vú hóa trị bổ trợ phác đồ AC – T. ejection fraction (LVEF) during adjuvant chemotherapy with AC-T regimen in breast II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU cancer patients is a prognostic factor for the 2.1. Đối tượng nghiên cứu occurrence of cardiotoxicity in these patients. 2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn Keywords: 2D ultrasound, left ventricular - Bệnh nhân được chẩn đoán xác định ejection fraction, cardiac toxicity. UTV được bác sĩ chuyên khoa ung thư chỉ định điều trị bổ trợ phác độ AC – T. I. ĐẶT VẤN ĐỀ - Tuổi ≥18 Phác đồ AC – T là phác đồ ưu tiên lựa 2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ chọn trong điều trị bổ trợ ung thư vú. Mặc dù - LVEF< 50% trước khi hóa trị. doxorubicin có liên quan đến tăng nguy cơ - Đã được xạ trị thành ngực. các bệnh tim mạch nhưng lại là thành phần - Mắc ung thư thứ 2 quan trọng trong phác đồ điều trị. Vì vậy tác 2.2. Phương pháp nghiên cứu dụng không mong muốn trên tim mạch của 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu doxorubicin cần được kiểm soát và phòng Nghiên cứu tiến cứu, mô tả, theo dõi dọc. ngừa. Tác dụng không mong muốn hay gặp 2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu nhất của doxorubicin là giảm chức năng thất Chọn mẫu thuận tiện, lựa chọn liên tiếp trái tạm thời hoặc vĩnh viễn. Độc tính trên người bệnh tại Bệnh viện K cho đến khi đủ tim do anthracycline rất có thể là tình trạng cỡ mẫu. đặc trưng bởi sự suy giảm liên tục tiến triển 2.2.3. Địa điểm nghiên cứu chức năng thất trái. Phân suất tống máu thất Bệnh viện K. trái là chỉ số quan trọng đánh giá chức năng 2.2.4. Các bước tiến hành nghiên cứu thất trái. Rối loạn chức năng thất trái cần - Người bệnh được lựa chọn sẽ khám lâm được phát hiện sớm ở những người bệnh điều sàng và siêu âm tim 2D trên một thiết bị bởi trị phác đồ này để làm giảm tỷ lệ bệnh, tỷ lệ 01 bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh và tử vong do độc tính doxorubicin trên tim và thăm dò chức năng tại thời điểm trước hóa trị cải thiện chất lượng cuộc sống của người AC và sau 21 ngày hóa trị AC chu kỳ 4 hoặc bệnh sau điều trị bổ trợ ung thư vú. Siêu âm khi có triệu chứng lâm sàng tim mạch. tim là phương pháp phổ biến nhất để đánh Định nghĩa độc tính trên tim liên quan giá rối loạn chức năng tim liên quan đến hóa đến điều trị ung thư khi LVEF giảm ≥ 10% trị. Ở Việt nam đã có nhiều nghiên cứu đánh hoặc/và LVEF < 53%, các thông tin thu thập giá rối loạn chức năng thất trái ở những được điền vào bệnh án nghiên cứu. 86
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 531 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 - Khai thác tiền sử, bệnh sử: Tăng huyết Các tham số là biến logic tính theo tỷ lệ áp, đái tháo đường, hút thuốc, rối loạn lipid % để so sánh 2 trung bình. máu, bệnh động mạch vành. Kiểm định so sánh (biến định tính): sử - Khám lâm tràng trước điều trị và trước dụng test so sánh 2, các so sánh có ý nghĩa mỗi đợt điều trị với AC và sau 21 ngày hóa thống kê với p < 0,05. Trong trường hợp mẫu trị AC chu kỳ 4, hoặc khi có triệu chứng lâm nhỏ hơn 5 thì sử dụng test 2 có hiệu chỉnh sàng tim mạch: Đánh giá triệu chứng cơ năng Fisher. đau ngực theo thang điểm CCS, triệu chứng khó thở theo NYHA. III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm - Siêu âm tim: Quy trình và các mặt cắt sàng trong siêu âm tim được thực hiện theo Nghiên cứu được tiến hành trên 60 người khuyến cáo của Hội siêu âm tim Hoa Kỳ bệnh, 100% là nữ với tuổi trung bình 45,1±8, (ASE) tại các thời điểm trước điều trị, 21 trong đó có 11 người bệnh có yếu tố nguy cơ ngày sau chu kỳ 4 AC, khi có triệu chứng liên quan đến tim mạch bao gồm 4 trường lâm sàng tim mạch. hợp tăng huyết áp, 5 trường hợp đái tháo 2.3. Phương pháp thống kê: đường và 2 trường hợp rối loạn lipid máu, - Xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS không có trường hợp nào có rối loạn nhịp, 20.0 huyết khối, cơn đau thắt ngực, bệnh mạch - Các thuật toán thống kê sử dụng trong vành, bệnh van tim trước điều trị. nghiên cứu: 3.2. Phân số tống máu thất trái Các tham số là biến liên tục theo công 3.2.1. Thay đổi LVEF trước và sau hóa thức trung bình ± độ lệch chuẩn. trị AC Bảng 1: Thay đổi LVEF trước và sau hóa trị AC Trước điều trị (n=60) Sau điều trị (n=60) P Thông số X±SD Min-Max X±SD Min-Max LVEF 69,9±6,9 57-79 64,9±6,7 46 -77 < 0,0001 Nhận xét: LVEF Teicholz giảm từ 69,9±6,9% xuống 64,9±6,7%. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p 10% so với trước 2 3,4 điều trị hoặc LVEF sau điều trị 0,05 Không CTRCD 58 96,6 Tổng 60 100 87
  4. HỘI THẢO UNG THƯ VIỆT PHÁP LẦN THỨ 4 – KỶ NGUYÊN MỚI TRONG CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ Nhận xét: Trước điều trị không có trường hợp nào có rối loạn chức năng tim. Khi điều trị có 2 trường hợp có rối loạn chức năng tim khi điều trị chiếm 3,4%, tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê p > 0,05. 3.2.4. Mức độ rối loạn chức năng tâm thu thất trái Bảng 4: Mức độ rối loạn chức năng tâm thu thất trái Trước điều trị n = Sau điều trị n = Thông số P n % n % Bình thường (54-74) 60 58 (96,6%) Giảm nhẹ (41-53) 0 2 (3,4) LVEF(%) > 0,05 Giảm TB (30-40) 0 0 Giảm nặng 0,05. Bảng 5: Liên quan rối loạn chức năng tim và các yếu tố nguy cơ tim mạch Giá trị Giảm LVEF Không giảm LVEF P THA 0 4 > 0,05 ĐTĐ 0 5 > 0,05 RL lipid máu 0 2 > 0,05 Nhận xét: Không thấy có mối liên quan giữa rối loạn chức năng tim với các yếu tố nguy cơ tim mạch. IV. BÀN LUẬN cao suy chức năng tâm thu thất trái sau này LVEF giảm từ 65,9±5,1% trước điều trị để có phác đồ điều trị, theo dõi và kiểm tra xuống còn 61,7±5,3%. Sự khác biệt này có ý định kỳ. nghĩa thống kê với p
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 531 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 tục theo dõi những bệnh nhân này tại các TÀI LIỆU THAM KHẢO thời điểm 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 12 tháng 1. Dương Thị Giang. Bước đầu đánh giá chức sau điều trị. Thời điểm phát hiện bệnh nhân năng thất trái ở bệnh nhân Lơ xê mi cấp dòng suy chức năng tâm thu thất trái cao nhất là 3 tủy sau điều trị Anthracycline. Tạp chí Tim tháng sau điều trị là 11 bệnh nhân, sau 6 mạch học Việt Nam 80 (2017): 128 – 135. tháng là 5 bệnh nhân, sau 9 tháng là 5 bệnh 2. Abu-Khalaf, Maysa M., et al. "Long-term nhân, sau 12 tháng là 2 bệnh nhân. Tuy nhiên assessment of cardiac function after dose- 2 trường hợp suy chức năng thất trái trong dense and-intense sequential doxorubicin nghiên cứu của chúng tôi xuất hiện từ rất (A), paclitaxel (T), and cyclophosphamide sớm, 1 trường hợp sau chu kỳ 1 AC, 1 (C) as adjuvant therapy for high risk breast trường hợp sau chu kỳ 2 AC, cả 2 trường hợp cancer." Breast cancer research and này đều có triệu chứng lâm sàng biểu hiện treatment 104 (2007): 341-349. khó thở, một trường hợp ngất. Điều này cho 3. Abdel-Qadir, Husam, et al. "Cardiovascular thấy khám lâm sàng trước các chu kỳ điều trị toxicity of angiogenesis inhibitors in và theo dõi trong quá trình điều trị một cách treatment of malignancy: a systematic review tỷ mỉ, đầy đủ có thể phát hiện, ngăn ngừa and meta-analysis." Cancer Treatment tình trạng nặng thêm của giảm chức năng tim Reviews 53 (2017): 120-127. gây ra bởi tác dụng không mong muốn của 4. Hamo, Carine E., et al. "Cancer therapy– doxorubicin với tim. Hai trường hợp này related cardiac dysfunction and heart failure: được đánh giá suy chức năng tâm thu giai part 2: prevention, treatment, guidelines, and đoạn nhẹ theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Siêu future directions." Circulation: Heart âm tim Hoa Kỳ, thực tế số bệnh nhân có Failure 9.2 (2016): e002843. giảm chức năng tâm thu thất trái một cách 5. Khouri, Michel G., et al. "Cancer therapy– induced cardiac toxicity in early breast cancer: đáng kể (>10% LVEF trước điều trị) thì lớn addressing the unresolved hơn nhiều. Vì vậy đánh giá sự giảm LVEF so issues." Circulation 126.23 (2012): 2749-2763. với trước điều trị giúp bác sĩ tránh bỏ sót 5. Lee, Grace, Maral Ouzounian, and những trường hợp nguy cơ cao suy chức Derrick Y. Tam. "Commentary: What năng tâm thu thất trái sau này để có phác đồ Happens to the Aorta in Bicuspid Aortic điều trị, theo dõi và kiểm tra định kỳ. Valve Disease?." Seminars in Thoracic and Chúng tôi không tìm thấy có mối liên Cardiovascular Surgery. Vol. 34. No. 3. quan giữa rối loạn chức năng tim với các yếu Elsevier, 2022. tố nguy cơ tim mạch, có thể do cỡ mẫu còn 6. Oikonomou, Evangelos K., et al. nhỏ, thời gian theo dõi chưa đủ dài nên "Assessment of prognostic value of left chúng tôi không tìm thấy có mối liên quan ventricular global longitudinal strain for này. early prediction of chemotherapy-induced cardiotoxicity: a systematic review and meta- analysis." JAMA cardiology 4.10 (2019): V. KẾT LUẬN 1007-1018. Nghiên cứu tiến hành trên 60 người bệnh 7. Sawaya, Heloisa, et al. "Assessment of ung thư vú điều trị bổ trợ phác đồ AC - T tại echocardiography and biomarkers for the Bệnh viện K cho thấy: Chức năng tâm thu extended prediction of cardiotoxicity in thất trái giảm trong quá trình hóa trị phác đồ patients treated with anthracyclines, taxanes, AC – T, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Sự and trastuzumab." Circulation: Cardiovascular giảm giá trị LVEF là yếu tố tiên lượng cho sự Imaging 5.5 (2012): 596-603 xuất hiện độc tính với tim của phác đồ này. 89
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2