Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
KHAÛO SAÙT SÖÏ TÖÔNG QUAN GIÖÕA MÖÙC ÑOÄ KHOÙ THÔÛ<br />
VAØ FEV1 VÔÙI CHAÁT LÖÔÏNG CUOÄC SOÁNG<br />
ÔÛ BEÄNH NHAÂN BEÄNH PHOÅI TAÉC NGHEÕN MAÕN TÍNH<br />
Nguyeãn Ngoïc Phöông Thö*, Leâ Thò Tuyeát Lan*<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
ÔÛ giai ñoaïn tieán trieån, beänh phoåi taéc ngheõn maõn tính (BPTNMT) laøm suït giaûm chöùc naêng hoâ haáp<br />
khoâng hoài phuïc vaø aûnh höôûng traàm troïng ñeán chaát löôïng cuoäc soáng lieân quan söùc khoûe cuûa beänh nhaân<br />
(CLCS-SK). Vì vaäy, caûi thieän CLCS-SK cho beänh nhaân BPTNMT laø muïc tieâu ñieàu trò quan troïng nhaát hieän<br />
nay(1,5,6,8). Caùc taùc giaû Anh, Phaùp, Hoa Kyø ñaõ xaây döïng nhieàu thang ño CLCS-SK cho BPTNMT nhö<br />
Chronic Respiratory Questionnaire (CRQ), St George’s Respiratory Questionnaire (SGRQ)… Tuy nhieân,<br />
caùc thang ño naøy ít khi ñöôïc söû duïng treân laâm saøng vì toán nhieàu thôøi gian vaø tính ñieåm phöùc taïp.<br />
Xuaát phaùt töø thöïc teá treân, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu “Khaûo saùt söï töông quan giöõa möùc ñoä khoù<br />
thôû vaø FEV1 vôùi CLCS-SK ôû BPTNMT”. Nghieân cöùu naøy nhaèm thieát laäp moái lieân heä giöõa hai chæ soá thöôøng<br />
duøng vaø ñaïi dieän cho BPTNMT treân laâm saøng laø möùc ñoä khoù thôû vaø FEV1 vôùi chæ soá CLCS-SK. Keát quaû<br />
cho thaáy chæ coù söï töông quan yeáu ñeán trung bình giöõa FEV1 vaø CLCS-SK (r < 0,5). Ngöôïc laïi, söï töông<br />
quan giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø CLCS-SK ñöôïc ghi nhaän laø maïnh (r > 0,5). Nhö vaäy, thoâng qua ño löôøng<br />
möùc ñoä khoù thôû treân laâm saøng, caùc Thaày thuoác tính ñöôïc nhanh choùng vaø chính xaùc ñieåm CLCS-SK cho<br />
töøng beänh nhaân BPTNMT, khaéc phuïc ñöôïc caùc nhöôïc ñieåm cuûa thang ño CLCS-SK. Ngoaøi ra, ñaây coøn laø<br />
coâng cuï giuùp ngöôøi Thaày thuoác theo doõi hieäu quaû ñieàu trò ôû BPTNMT vaø ñöa ra nhöõng quyeát ñònh ñieàu trò<br />
thích hôïp.<br />
<br />
SUMMARY<br />
CORRLATION BETWEEN THE DYSPNEA, FORCED EXPIRATORY VOLUME<br />
IN FIRST SECOND AND QUALITY OF LIFE<br />
IN CHRONIC OBSTRUCTIVE PULMONARY DISEASE PATIENTS<br />
Nguyen Ngoc Phuong Thu, Le Thi Tuyet Lan<br />
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 11 – 15<br />
<br />
Chronic obstructive Pulmonary Disseases (COPD) in advanced stage cause severe, irreversible<br />
pulmonary function and adversely affect the health – related quality of life (QOL) of the patients.<br />
Improving their QOL is the most important goal in the current treatment of COPD. There are some<br />
questionnaires to measure the QOL of COPD patient such as Chonic Respiratory Questionnaire (CRQ), St<br />
George ′s Respiratory Questionaise (SGRQ)… But they are rarely used in the clinical setting because of<br />
the time consuming and difficulty in calculating the score.<br />
We have investigased the correlation between the dyspnea, forced expiratory volume in first second<br />
(FEV1) and QOL of COPD patients to improve the calculating process of QOL score. The result showed that<br />
there was only a weak to moderate correlation between FEV1 and QOL (r < 0,5), whole that of dyspnea<br />
and QOL is strong (r > 0,5) A regresional equation have been established from dyspnea grade and QOL.<br />
It will help the physicians in getting the QOL score rapidly and exactly. The QOL score is useful in making<br />
appropriate therapeutic decision and in follow-up the COPD patients.<br />
* Boä moân Sinh Lyù, Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. HCM<br />
<br />
Sinh Lyù<br />
<br />
11<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
Beänh phoåi taéc ngheõn maõn tính (BPTNMT) ngaøy<br />
caøng ñöôïc quan taâm do tæ leä maéc beänh vaø töû vong<br />
cao(8). Neùt ñaëc tröng cuûa beänh laø laøm giaûm chöùc naêng<br />
hoâ haáp khoâng hoài phuïc vaø gaây suït giaûm traàm troïng<br />
CLCS-SK cuûa beänh nhaân. Vì vaäy, caûi thieän CLCS-SK<br />
cho beänh nhaân BPTNMT laø moät trong nhöõng muïc<br />
tieâu ñieàu trò quan troïng nhaát hieän nay(1,5,6,8). Ñeå ño<br />
löôøng CLCS-SK ôû BPTNMT, caùc taùc giaû Anh, Phaùp,<br />
Hoa Kyø ñaõ xaây döïng raát nhieàu thang ño khaùc nhau.<br />
Tuy nhieân, do vieäc tính ñieåm phöùc taïp vaø maát nhieàu<br />
thôøi gian neân caùc thang ño naøy ít khi ñöôïc duøng treân<br />
laâm saøng.<br />
Chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu naøy nhaèm tìm ra<br />
giaûi phaùp tieän lôïi hôn ñeå ño löôøng CLCS-SK ôû<br />
BPTNMT treân laâm saøng.<br />
<br />
MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU<br />
Khaûo saùt söï töông quan giöõa FEV1 vaø CLCS-SK ôû<br />
BPTNMT.<br />
Khaûo saùt söï töông quan giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø<br />
CLCS-SK ôû BPTNMT.<br />
<br />
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU<br />
Thieát keá nghieân cöùu<br />
Nghieân cöùu moâ taû caét ngang.<br />
Maãu nghieân cöùu<br />
Beänh nhaân BPTNMT moïi giai ñoaïn ñang trong<br />
tình traïng oån ñònh, ñeán khaùm taïi Phoøng thaêm doø<br />
chöùc naêng-Beänh vieän Ñaïi hoïc y döôïc töø thaùng 1/2003<br />
ñeán thaùng 10/2003.<br />
Tieâu chuaån choïn maãu<br />
- Chaån ñoaùn BPTNMT.<br />
- Tuaân thuû ñieàu trò toát.<br />
- Khoâng coù ñôït caáp trong voøng 3 thaùng tröôùc.<br />
Caùch thu thaäp vaø xöû lyù soá lieäu<br />
- Soá lieäu ñöôïc thu thaäp döïa vaøo baûng caâu hoûi soaïn<br />
saün. CLCS-SK ôû BPTNMT ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua<br />
baûn dòch tieáng Vieät cuûa thang ño SGRQ. Baûn dòch naøy<br />
ñaõ ñöôïc thöû nghieäm treân 40 beänh nhaân BPTNMT vaø<br />
<br />
12<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
moät soá ñoàng nghieäp ñeå ñaùnh giaù möùc ñoä hieåu caùc töø<br />
vaø caâu hoûi. Ruùt kinh nghieäm töø cuoäc ñieàu tra thöû,<br />
nhöõng caâu khoù hieåu hoaëc gaây nhaàm laãn cho beänh<br />
nhaân ñaõ ñöôïc ñieàu chænh laïi. Baûn dòch naøy ñaõ ñöôïc<br />
dòch ngöôïc laïi tieáng Anh, ñöôïc taùc giaû Jones PW kieåm<br />
ñònh vaø cho pheùp söû duïng.<br />
- Soá lieäu ñöôïc nhaäp vaø xöû lyù baèng phaàn meàm<br />
thoáng keâ SPSS 10.0, trình baøy ra baûng keát quaû baèng<br />
phaàn meàm Excel vaø Winword 2000.<br />
- Söï khaùc bieät ñöôïc coi laø coù yù nghóa thoáng keâ khi<br />
p < 0,05.<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Chuùng toâi choïn ñöôïc 169 beänh nhaân vôùi tuoåi töø<br />
45 ñeán 89 tuoåi vaøo trong nghieân cöùu vôùi nhöõng ñaëc<br />
ñieåm nhö sau: (Baûng 1)<br />
Baûng 1: Ñaëc ñieåm cuûa maãu nghieân cöùu<br />
Ñaëc ñieåm<br />
Taàn soá Tæ leä %<br />
Giôùi<br />
131 77,5<br />
Nam<br />
38<br />
22,5<br />
Nöõ<br />
Trình ñoä vaên hoùa<br />
102 60,3<br />
Muø chöõ, bieát ñoïc, bieát vieát, caáp 1<br />
55<br />
32,5<br />
Caáp 2 vaø 3<br />
12<br />
7,2<br />
Ñaïi hoïc, treân ñaïi hoïc<br />
Ngheà nghieäp<br />
31<br />
18,3<br />
Lao ñoäng trí oùc<br />
93<br />
55,1<br />
Lao ñoäng chaân tay<br />
45<br />
26,6<br />
Nhoùm khaùc<br />
Kinh teá<br />
155 91,7<br />
Ñuû aên<br />
14<br />
8,3<br />
Khaù giaû<br />
Lyù do khaùm beänh<br />
155 91,7<br />
Khoù thôû<br />
14<br />
8,3<br />
Ho, khaïc ñaøm keùo daøi<br />
Thuoác laù<br />
37<br />
21,9<br />
Khoâng huùt thuoác laù<br />
132 78,1<br />
Coù huùt thuoác laù<br />
Möùc ñoä khoù thôû theo MRC<br />
56<br />
33,1<br />
MRC 1 vaø 2<br />
47<br />
27,8<br />
MRC 3<br />
66<br />
39,1<br />
MRC 4 vaø 5<br />
Giai ñoaïn beänh theo GOLD-caäp nhaät naêm 2003<br />
0<br />
0<br />
Giai ñoaïn 0 vaø 1<br />
56<br />
33,1<br />
Giai ñoaïn 2<br />
72<br />
42,6<br />
Giai ñoaïn 3<br />
41<br />
24,3<br />
Giai ñoaïn 4<br />
<br />
Chuyeân ñeà Y Học Cơ Sở<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Baûng 2: Chöùc naêng thoâng khí phoåi cuûa beänh nhaân<br />
Chöùc naêng Trung bình<br />
thoâng khí phoåi<br />
FEV1 (%)<br />
42,9<br />
VC (%)<br />
60,1<br />
FVC (%)<br />
49,2<br />
FEV1/FVC<br />
38,0<br />
FEF 25-75(%)<br />
22,6<br />
PEF (%)<br />
45,0<br />
<br />
Ñoä leäch<br />
chuaån<br />
15,5<br />
14,3<br />
18,9<br />
11,7<br />
11,6<br />
13,2<br />
<br />
Nhoû nhaát Lôùn nhaát<br />
13<br />
29<br />
14<br />
27<br />
9<br />
19<br />
<br />
79<br />
98<br />
68<br />
69<br />
77<br />
76<br />
<br />
Baûng 3: Söï töông quan giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø<br />
CLCS-SK:<br />
Laõnh vöïc CLCS-SK<br />
<br />
Heä soá töông quan<br />
r<br />
Taàn suaát vaø ñoä naëng trieäu chöùng hoâ haáp<br />
0,58<br />
Caùc hoaït ñoäng theå chaát gaây ra khoù thôû<br />
0,73<br />
Aûnh höôûng cuûa BPTNMT<br />
0,64<br />
Toång ñieåm CLCS-SK<br />
0,51<br />
<br />
* Coù söï töông quan thuaän giöõa möùc ñoä khoù thôû<br />
vôùi moïi laõnh vöïc CLCS-SK ôû BPTNMT: möùc ñoä khoù<br />
thôû caøng naëng, CLCS-SK caøng keùm.<br />
<br />
Baûng 4: Söï töông quan giöõa FEV1 vaø CLCS-SK:<br />
Laõnh vöïc CLCS-SK<br />
Heä soá töông quan r<br />
Taàn suaát vaø ñoä naëng trieäu chöùng hoâ haáp<br />
- 0,21<br />
Caùc hoaït ñoäng theå chaát gaây ra khoù thôû<br />
- 0,37<br />
Aûnh höôûng cuûa BPTNMT<br />
- 0,29<br />
Toång ñieåm CLCS-SK<br />
- 0,23<br />
<br />
* Coù söï töông quan giöõa %FEV1 so vôùi döï ñoaùn vaø<br />
caùc laõnh vöïc CLCS-SK nhöng do heä soá töông quan<br />
naèm trong khoaûng 0,21 ñeán 0,37 neân söï töông quan<br />
chæ ôû möùc yeáu ñeán trung bình.<br />
* Caùc töông quan ôû ñaây laø töông quan nghòch,<br />
nghóa laø %FEV1 so vôùi döï ñoaùn caøng cao thì CLCS-SK<br />
caøng thaáp.<br />
ÑOÀ THÒ PHAÂN TAÙ N VEÀ MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕ A FEV1 VÔÙI<br />
TOÅNG ÑIEÅM CLCS-SK:<br />
100<br />
<br />
80<br />
<br />
Phöông trình hoài qui veà söï töông quan giöõa möùc<br />
ñoä khoù thôû vaø caùc laõnh vöïc CLCS-SK ôû beänh nhaân<br />
BPTNMT laø:<br />
- Ñieåm taàn suaát vaø ñoä naëng cuûa trieäu chöùng hoâ<br />
haáp: = 7,29 × MRC + 14,30<br />
- Ñieåm nhöõng hoaït ñoäng theå chaát gaây ra khoù<br />
thôû: = 11,20 × MRC + 26,19<br />
- Ñieåm aûnh höôûng cuûa BPTNMT ñeán vieäc laøm,<br />
ñòa vò… ngöôøi beänh: = 10,73 × MRC + 19,54<br />
- Toång ñieåm CLCS-SK: = 8,15 × MRC + 21,46<br />
ÑOÀ THÒ PHAÂN TAÙ N VEÀ MOÁI LIEÂN HEÄ GIÖÕ A MÖÙC<br />
ÑOÄ KHOÙ THÔÛ VÔÙI TOÅNG ÑIEÅM CLCS-SK:<br />
<br />
100<br />
80<br />
60<br />
<br />
,15x<br />
Y=8<br />
r=0,51<br />
<br />
+<br />
M RC<br />
<br />
21,46<br />
<br />
40<br />
20<br />
0<br />
<br />
Bieåu ñoà 1: Ñoà thò phaân taùn veà moái lieân heä giöõa möùc<br />
ñoä khoù thôû vaø toång ñieåm CLCS-SK<br />
<br />
Sinh Lyù<br />
<br />
Toång ñieåm CLCS-SK<br />
<br />
60<br />
<br />
* Söï töông quan ñöôïc ghi nhaän laø maïnh vì caùc<br />
heä soá töông quan ñeàu > 0,5.<br />
<br />
40<br />
<br />
20<br />
<br />
0<br />
10<br />
<br />
20<br />
<br />
30<br />
<br />
40<br />
<br />
50<br />
<br />
60<br />
<br />
70<br />
<br />
80<br />
<br />
%FEV1<br />
<br />
Bieåu ñoà 2: Ñoà thò phaân taùn veà moái lieân heä giöõa FEV1<br />
vaø toång ñieåm CLCS-SK<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
* Maãu nghieân cöùu coù 100% beänh nhaân vôùi kinh<br />
teá ôû möùc ñuû aên trôû leân, ña soá laø nam giôùi (77,5%),<br />
trình ñoä vaên hoùa thaáp, ngheà nghieäp chuû yeáu laø lao<br />
ñoäng chaân tay. Phaàn lôùn beänh nhaân (78,1%) coù yeáu toá<br />
nguy cô haøng ñaàu cuûa beänh laø thuoác laù vôùi khoù thôû laø<br />
lyù do khaùm beänh chính (87,6%).<br />
* Veà chöùc naêng thoâng khí phoåi, keát quaû cho thaáy<br />
coù söï suït giaûm ñaùng keå trong chöùc naêng thoâng khí<br />
phoåi cuûa nhoùm nghieân cöùu vôùi giaù trò trung bình cuûa<br />
caùc trò soá chæ töø 22% ñeán 60% so vôùi döï ñoaùn.<br />
* Coù söï töông quan nghòch giöõa FEV1 vaø CLCSSK. Tuy nhieân, moái lieân heä naøy chæ ôû möùc yeáu ñeán<br />
trung bình vì caùc heä soá r chæ trong khoaûng 0,21 ñeán<br />
0,37 (nhoû hôn 0,5). Ñaëc ñieåm naøy ñöôïc theå hieän roõ<br />
qua ñoà thò phaân taùn (Bieåu ñoà 2): Moät soá beänh nhaân<br />
<br />
13<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
tuy coù FEV1 thaáp nhöng ít bò suït giaûm trong CLCSSK. Ngöôïc laïi, moät soá beänh nhaân coù CLCS-SK raát<br />
thaáp maëc duø FEV1 khaù cao. Vì vaäy, raát khoù coù ñöôïc keát<br />
quaû döï ñoaùn chính xaùc vaø tin caäy veà CLCS-SK cuûa<br />
moät beänh nhaân BPTNMT neáu chæ döïa vaøo FEV1. Ñaây<br />
cuõng laø nguyeân do maø chuùng toâi khoâng tính phöông<br />
trình hoài qui veà söï töông quan giöõa FEV1 vaø CLCS-SK<br />
ôû BPTNMT. Söï töông quan khoâng maïnh giöõa FEV1 vaø<br />
CLCS-SK ñöôïc giaûi thích döïa vaøo baûn chaát ña nguyeân<br />
nhaân cuûa BPTNMT. Nghieân cöùu cuûa Taube C vaø coäng<br />
söï cho thaáy(10), löu löôïng hít vaøo toái ña cuõng laø yeáu toá<br />
aûnh höôûng ñeán khoù thôû ôû BPTNMT. Belman MJ vaø<br />
coäng söï(4) cho raèng, caêng phoàng phoåi ñoäng hoïc cuõng<br />
gaây ra khoù thôû.<br />
* Ngöôïc laïi vôùi FEV1, coù söï töông quan maïnh<br />
giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø CLCS-SK (Bieåu ñoà 1). Möùc ñoä<br />
khoù thôû caøng naëng, CLCS-SK caøng keùm. Moái lieân heä<br />
naøy ñaõ ñöôïc cuï theå hoùa qua caùc phöông trình hoài qui.<br />
Töø caùc phöông trình hoài qui, ta thaáy: Ngöôøi baùc só laâm<br />
saøng coù theå ñaùnh giaù ñöôïc CLCS-SK cuûa ngöôøi beänh<br />
moät caùch nhanh choùng vaø chính xaùc thoâng qua ño<br />
löôøng möùc ñoä khoù thôû theo thang ño MRC. Ñieàu naøy<br />
vöøa thöïc teá, vöøa deã ñöôïc beänh nhaân vaø Thaày thuoác<br />
chaáp nhaän hôn laø ño löôøng tröïc tieáp baèng caùc thang<br />
ño chuyeân bieät, voán maát khaù nhieàu thôøi gian vaø tính<br />
ñieåm phöùc taïp. Chæ caàn thôøi gian vaøi phuùt laø ñuû ñeå<br />
ñaùnh giaù möùc ñoä khoù thôû ôû beänh nhaân BPTNMT theo<br />
thang ño MRC. Töø ñoù, thoâng qua phöông trình hoài<br />
qui, tính ñöôïc ñieåm CLCS-SK cho töøng beänh nhaân.<br />
Ñaây vöøa laø coâng cuï giuùp ngöôøi baùc só laâm saøng theo<br />
doõi hieäu quaû ñieàu trò ôû BPTNMT, vöøa ñöa ra quyeát<br />
ñònh ñieàu trò thích hôïp. Söï töông quan maïnh giöõa<br />
möùc ñoä khoù thôû vaø CLCS-SK cuõng ñaõ ñöôïc ghi nhaän<br />
trong nhieàu nghieân cöùu(2,3,6,7). Ñeå tìm lôøi giaûi ñaùp cho<br />
moái lieân heä naøy, chuùng ta caàn nhìn laïi caùc yeáu toá<br />
hình thaønh thang ño chuyeân bieät cho BPTNMT. Nhìn<br />
chung, khoù thôû laø moät trong nhöõng yeáu toá chính taïo<br />
thaønh thang ño chuyeân bieät cho BPTNMT. Trong ba<br />
laõnh vöïc cuûa thang ño chuyeân bieät SGRQ, thì caùc caâu<br />
hoûi veà khoù thôû taïo thaønh laõnh vöïc hoaït ñoäng theå chaát.<br />
Vôùi thang ño chuyeân bieät CRQ, khoù thôû cuõng laø moät<br />
trong boán laõnh vöïc chính hình thaønh neân thang ño<br />
naøy. Chính vì vaäy, coù söï töông quan trung bình ñeán<br />
<br />
14<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
maïnh giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø CLCS-SK ôû<br />
BPTNMT(2,3,6,7).<br />
* Maëc duø keát quaû töø nghieân cöùu chuùng toâi cho<br />
thaáy söï töông quan khoâng maïnh giöõa FEV1 vaø CLCSSK nhöng khoâng theå phuû nhaän vai troø cuûa trò soá naøy ôû<br />
BPTNMT. Ñaây laø trò soá giuùp tieân löôïng töû vong vaø<br />
möùc ñoä söû duïng nguoàn löïc y teá. Ngoaøi ra, FEV1 coøn<br />
giuùp xeáp loaïi beänh nhaân BPTNMT theo giai ñoaïn<br />
beänh, taïo thuaän lôïi cho vieäc tieáp caän ñieàu trò. Vì vaäy,<br />
caû chöùc naêng thoâng khí phoåi vaø CLCS-SK ôû beänh<br />
phoåi taéc ngheõn maõn tính ñeàu caàn ñöôïc ño löôøng.<br />
Theo Tsukino M vaø coäng söï(11), chöùc naêng thoâng khí<br />
phoåi vaø CLCS-SK cung caáp nhöõng thoâng tin ñoäc laäp<br />
vaø boå sung cho nhau veà tình traïng söùc khoûe cuûa beänh<br />
nhaân BPTNMT.<br />
<br />
KEÁT LUAÄN<br />
Qua nghieân cöùu naøy, vôùi söï töông quan maïnh<br />
giöõa möùc ñoä khoù thôû vaø CLCS-SK, ngöôøi baùc só laâm<br />
saøng coù theå ñaùnh giaù ñöôïc CLCS-SK cuûa ngöôøi beänh<br />
moät caùch nhanh choùng vaø chính xaùc thoâng qua ño<br />
löôøng möùc ñoä khoù thôû. Ñaây laø moät giaûi phaùp thöïc teá<br />
giuùp ngöôøi Thaày thuoác vöøa theo doõi hieäu quaû ñieàu trò,<br />
vöøa ñöa ra quyeát ñònh ñieàu trò thích hôïp cho beänh<br />
nhaân BPTNMT treân laâm saøng.<br />
<br />
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO<br />
1.<br />
<br />
2.<br />
<br />
3.<br />
<br />
4.<br />
<br />
5.<br />
<br />
6.<br />
<br />
American Thoracic Society. Standards for the<br />
diagnosis and care of patients with chronic obstructive<br />
pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1995;<br />
152: S77-S120.<br />
Anna Ferreira CAS, Stelmach R, Feltrin MIZ, et al.<br />
Evaluation of health-related quality of life in lowincome patients with COPD receiving long-term<br />
oxygen therapy. Chest 2003; 123: 136-141.<br />
Anthonisen NR, Wright EC, Hodgkin JE. IPPB trial<br />
group. Prognosis in chronic obstructive pulmonary<br />
disease. Am Rev Respir Dis 1986; 133: 14-20.<br />
Belman MJ, Botnick WC, et Shin JW. Inhaled<br />
bronchodilators reduce dynamic hyperinflation during<br />
exercise in patients with chronic obstructive<br />
pulmonary disease. Am J Respir Crit Care Med 1996;<br />
153: 967-975.<br />
British Thoracic Society. Guidelines for the<br />
management of chronic obstructive pulmonary disease.<br />
The COPD Guidelines Group of the Standards of Care<br />
Committee of the BTS. Thorax 1997; 52: S1-28.<br />
Ferrer M, Alonso J, Morera J, et al. Chronic<br />
obstructive pulmonary disease stage and healthrelated quality of life. Ann Intern Med 1997; 127:<br />
1072-1079.<br />
<br />
Chuyeân ñeà Y Học Cơ Sở<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
7.<br />
<br />
8.<br />
<br />
9.<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br />
<br />
Hajiro T, Nishimura K, Tsukino M, et al. A<br />
comparison of the level of dyspnea vs disease severity<br />
in indicating the health-related quality of life of<br />
patients with COPD. Chest 1999; 116: 1632-1637.<br />
National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI)<br />
and World Health Organization (WHO). Global<br />
Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease<br />
(GOLD). National Institutes of Health 2003: 1-86.<br />
Siafakas NM, Vermeire P, Pride NB, et al. Optimal<br />
assessment and management of Chronic Obstructive<br />
Pulmonary<br />
Disease<br />
(COPD).<br />
The<br />
European<br />
<br />
Sinh Lyù<br />
<br />
10.<br />
<br />
11.<br />
<br />
Respiratory Society Task Force. Eur Respir J 1995; 8:<br />
1398-1420.<br />
Taube C, Burghart L, Paasch K, et al. Factor analysis<br />
of changes in dyspnea and lung function parameters<br />
after bronchodilation in chronic obstructive pulmonary<br />
disease. Am J Respir Crit Care Med 2000; 162: 216220.<br />
Tsukino M, Nishimura K, Ikeda A, et al. Physiologic<br />
factors that determine the health related quality of<br />
life in patients with COPD. Chest 1996; 110: 896-903.<br />
<br />
15<br />
<br />