zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Khảo sát tình trạng hạ huyết áp tư thế ở người cao tuổi có tăng huyết áp tại phòng khám khoa cán bộ cao cấp Bệnh viện Quân y 175

Chia sẻ: ViTsunade2711 ViTsunade2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

56
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày khảo sát tình trạng hạ huyết áp tư thế ở người cao tuổi ( NCT) có tăng huyết áp (THA) đang điều trị Phòng khám - Bệnh viện Quân Y 175 và khảo sát liên quan giữa kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu và hạ huyết áp tư thế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khảo sát tình trạng hạ huyết áp tư thế ở người cao tuổi có tăng huyết áp tại phòng khám khoa cán bộ cao cấp Bệnh viện Quân y 175

CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KHẢO SÁT TÌNH TRẠNG HẠ HUYẾT ÁP TƯ THẾ Ở NGƯỜI CAO TUỔI CÓ TĂNG HUYẾT ÁP TẠI PHÒNG KHÁM KHOA CÁN BỘ CAO CẤP BỆNH VIỆN QUÂN Y 175 Thân Hồng Anh1, Lâm Mỹ Hằng1, Nguyễn Hồng Vũ1, Nguyễn Đình Tuấn1 Nguyễn Mạnh Hùng1, Trần Thị Phương Lan1, Đoàn Thanh Hải1 Đặng Văn Thanh1, Nguyễn Đặng Phương Kiều1, Nguyễn Thị Thu Ngân1 TÓM TẮT Mục tiêu: Khảo sát tình trạng hạ huyết áp tư thế ở người cao tuổi ( NCT) có tăng huyết áp (THA) đang điều trị Phòng khám - Bệnh viện Quân Y 175 và khảo sát liên quan giữa kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu và hạ huyết áp tư thế. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang 390 bệnh nhân cao tuổi THA đang điều trị ngoại trú tại Khoa Điều trị cán bộ cao cấp Quân đội- Bệnh viện Quân y 175 từ tháng 10/2015 đến tháng 3/2016. Kết quả: Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế là 14,4%; tỷ lệ này tăng cao có ý nghĩa ở nhóm từ 80 tuổi trở lên là 22,2% và chỉ có 51,8% những bệnh nhân hạ huyết áp tư thế có triệu chứng đi kèm. Bệnh nhân bị hạ huyết áp tư thế khó có khả năng kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu hơn những bệnh nhân không hạ huyết áp tư thế (OR=0,456; 95% CI= 0,26 – 0,81; p=0,007). EXAMINATION OF POSTURAL HYPERTENSION IN HYPERTENSIVE ELDERLY (THT) PATIENTS WHO ARE RECEIVING TREATMENT AT THE CLINIC, MILITARY HOSPITAL 175 SUMMARY Objectives: Examination of postural hypertension in hypertensive elderly (THT) patients who are receiving treatment at the clinic, Military Hospital 175 and related studies between control of target blood pressure and postural hypotension. Subjects and methods of research: Study method is cross sectional description with (1) Bệnh viện Quân 175 Người phản hồi (Corresponding): Thân Hồng Anh (thanhonganh175@gmail.com) Ngày nhận bài: 11/8/2017. Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/8/2017. Ngày bài báo được đăng: 25/12/2017 11
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 12 - 12/2017 390 hypertensive elderly patients treated for hypertension in the department of treating senior- Military Medical Hospital 175 from 10/2015 to 3/2016. Result: The prevalence of orthostatic hypotension is 14,4%; this rate in the 80-year- old group was 22.2% significantly higher than that of the younger; 51,8 % of postural hypotensive pateints with symptoms. Patients with postural hypotension are less likely to achieve target blood pressure control than those without postural hypotension (OR = 0.456; 95% CI = 0.26 - 0.81; p = 0.007). ĐẶT VẤN ĐỀ: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG Hạ huyết áp tư thế theo Hội Thần PHÁP NGHIÊN CỨU Kinh và tự chủ Hoa Kỳ và Viện Thần Đối tượng nghiên cứu: Kinh Hoa Kỳ là tình trạng lâm sàng với Những bệnh nhân THA ≥ 60 tuổi đang huyết áp tâm thu giảm ít nhất 20 mmHg điều trị THA ngoại trú THA từ 1 tháng trở và/hoặc huyết áp tâm trương giảm ít nhất lên tại phòng khám Khoa Điều trị cán bộ 10 mmHg khi đứng trong vòng 3 phút. Hạ cao cấp Quân đội bệnh viện quân y 175 từ huyết áp tư thế chiếm một tỷ lệ đáng kể ở tháng 10/2015 đến tháng 3/2016. NCT có THA khoảng từ 5 - 30% [6]. Đây là một trong những rào cản trong kiểm Tiêu chuẩn loại trừ: bệnh nhân đang soát huyết áp ở NCT và được cho là yếu mắc các bệnh cấp tính (nhiễm trùng, đột tố nguy cơ độc lập cho té ngã, suy yếu và quỵ cấp, nhồi náu cơ tim cấp,..); bệnh nhân tử vong. không hợp tác (giảm thính lực, không hợp tác,..) và không đồng ý tham gia nghiên Các công trình nghiên cứu về hạ cứu. huyết áp tư thế ở người cao tuổi ở Việt nam còn hạn chế: nghiên cứu của Nguyễn Phương pháp nghiên cứu: Văn Trí tại cộng đồng phía Nam và ng- Nghiên cứu cắt ngang mô tả, có phân hiên cứu của Vũ Mai Hương tại Bệnh viện tích. Lão khoa Trung Ương [3],[2]. Việc điều Cỡ mẫu được tính theo công thức: trị THA từ trước tới nay thường chỉ chú ý đạt huyết áp mục tiêu theo các khuyến tương ứng với độ tin cậy 95%; cáo mà ít để ý đến tình trạng hạ huyết áp p = 16,4%: tỉ lệ người cao tuổi bị tư thế đi kèm, vì vậy chúng tôi tiến hành THA có hạ huyết áp tư thế theo nghiên đề tài này nhằm: cứu của Nguyễn Văn Trí năm 2016[3]. Xác định tình trạng hạ huyết áp tư d: sai số 5% ta được n = 211 người thế ở NCT có THA đang điều trị tại phòng khám bệnh - Bệnh viện Quân y 175 và Các tiêu chuẩn chẩn đoán: khảo sát mối liên quan giữa kiểm soát Hạ huyết áp tư thế: Theo tiêu chuẩn huyết áp đạt mục tiêu và hạ huyết áp tư của Hội Thần Kinh Hoa Kỳ. thế. Kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu: 12
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Theo tiêu chuẩn của JNC 8. Hỏi bệnh sử và khai thác các yếu tố: + Bệnh nhân ≥ 60 tuổi huyết áp đạt tuổi, các bệnh lý kết hợp, các thuốc đang dưới 150/90 mmHg. sử dụng. + Bệnh nhân đái tháo đường và/hoặc Đo các chỉ số nhân trắc: chiều cao, bệnh thận mạn huyết áp đạt dưới 140/90 cân nặng, tính BMI. mmHg với bất kỳ lứa tuổi. Đo huyết áp hai tư thế khi nằm và khi Đái tháo đường: Bệnh nhân mới được đứng trong vòng 3 phút tại phòng khám chẩn đoán theo tiêu chuẩn của hiệp hội đái khoa Điều trị cán bộ cao cấp Quân đội tháo đường Hoa Kỳ năm 2009; bệnh nhân Bệnh viện Quân y 175. Ghi nhận các triệu đã được chẩn đoán và đang điều trị đái chứng khi thay đổi tư thế từ nằm sang tháo đường. đứng như: choáng váng, chóng mặt, buồn Bệnh thận mạn: Bệnh nhân mới được nôn và ngất. chẩn đoán theo tiêu chuẩn của KDOQI- Làm các xét nghiệm cận lâm sàng: Hội thận học Hoa Kỳ năm 2002; BN đã nhóm mỡ, đường máu, định lượng creati- được chẩn đoán bệnh thận mạn và có mức nine huyết thanh, albumin niệu. lọc cầu thận ước đoán < 60 ml/p/1,73m2. Xử lý số liệu: Số liệu được xử lý theo Rối loạn lipid máu: được chẩn đoán phần mềm thống kê y học SPSS 20.0 theo tiêu chuẩn của ESH/ESC 2013; đã Vấn đề y đức: được chẩn đoán và đang điều trị rối loạn Đây là nghiên cứu quan sát, thực hiện lipid máu. bằng cách phỏng vấn, hỏi bệnh và khám Thừa cân - Béo phì: dựa vào tiêu bệnh và hoàn toàn tôn trọng quyền không chuẩn dành cho người châu Á theo đề tham gia nghiên cứu của đối tượng. nghị của WHO năm 2000. Nghiên cứu nhằm phát hiện các vấn Các bước tiến hành trên bệnh nhân: đề sức khỏe mà không can thiệp vào quá Bệnh nhân được giải thích quá trình thực trình điều trị và người bệnh hoàn toàn hiện nghiên cứu và đều tự nguyện tham được bảo mật thông tin. gia. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trong thời gian nghiên cứu có 390 bệnh nhân thỏa các tiêu chuẩn chọn bệnh. 13
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 12 - 12/2017 Bảng 1. Đặc điểm chung của bệnh nhân Đặc điểm Số lượng Tỷ lệ % Nam 385 98,7 Giới Nữ 5 1,3 Tuổi 60 - 79 209 79,2 ≥ 80 81 20,8 70 ± 8,7 Chỉ số khối cơ thể Ko thừa cân-Béo phì 92 23,6 Thừa cân- Béo phì 298 76,4 24,66 ± 0,13 Lợi tiểu 43 11 Ức chế men chuyển 258 66,2 Thuốc hạ áp Ức chế thụ thể 95 24,4 Ức chế Canxi 172 44,1 Ức chế beta 99 25,4 Bệnh nhân tham gia nghiên cứu hầu hết là nam giới: 98,7%; trên 75% bệnh nhân thừa cân - béo phì và thuốc hạ áp được sử dụng nhiều nhất là ức chế men chuyển và ức chế canxi, chỉ có 11% bệnh nhân trong nghiên cứu này dùng lợi tiểu. Thời gian phát hiện THA trung bình là 11,3 ± 7,0 năm. Bảng 2: Tình trạng hạ huyết áp tư thế N = 390 Tần số Tỷ lệ (%) Hạ huyết áp tư thế đứng 56 14,4 Có triệu chứng 29 51,8 Không triệu chứng 27 48,2 Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở bệnh nhân THA đang điều trị tương đối cao: 14,4% và trên 50% bệnh nhân có triệu chứng đi kèm như: chóng mặt, choáng váng, hoa mắt, đau đầu, tối sầm và có tới 48,2% không có triệu chứng đi kèm. 14
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Bảng 3: Đặc điểm hạ huyết áp tư thế Đặc điểm Tỷ lệ hạ HA tư thế (%) P Nhóm bệnh nhân THA 10,7 THA + Đái tháo đường 16,7 THA + Bệnh thận mạn 21,4 >0,05 Tuổi < 80 tuổi 12,3 < 0,05 ≥ 80 tuổi 22,2 Thừa cân – Béo phì Không thừa cân – Béo phì 18,5 >0,05 Thừa cân - Béo phì 13,2 Nhóm bệnh nhân có tuổi từ 80 trở lên có tỷ lệ hạ huyết áp tư thế là 22% cao hơn có ý nghĩa so với bệnh nhân THA dưới 80 tuổi l2,3%. Bảng 4. Liên quan giữa kiểm soát huyết áp và hạ huyết áp tư thế Kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu Hạ huyết áp OR 95% CI P tư thế đứng Có (n, %) Không (n, %) Có 22 (39,3) 34 (60,7) 0,456 0,26 – 0,81 0,007 Không 196 (58,7) 138 (41,3) Tỷ lệ kiểm soát huyết áp đạt mục tiêu ở nhóm hạ huyết áp tư thế là 39,3% thấp hơn có ý nghĩa so với nhóm không hạ huyết áp tư thế là 58,7%, sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với OR = 0,456; 95% CI = 0,26 – 0,81; p = 0,007. BÀN LUẬN của Nguyễn Văn Trí trong nhóm có THA là 16,4%, có 59,5% bệnh nhân có các triệu Bệnh nhân tham gia nghiên cứu hầu chứng đi kèm [3]. Nghiên cứu của Vũ Mai hết là nam giới: 98,7%; đây cũng là đặc Hương cho thấy tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở điểm bệnh nhân tại khoa cán bộ cao cấp bệnh nhân THA tại Viện Lão Khoa Trung Quân đội bệnh viện 175. Trong mẫu ng- Ương là 35,6% và khoảng 70% bệnh nhân hiên cứu, có 14,4% bệnh nhân có hạ có triệu chứng [1]. Như vậy, tỷ lệ hạ huyết huyết áp tư thế đứng và trong số đó chỉ áp tư thế đứng ở NCT có THA trong các có 51,8% bệnh nhân xuất hiện các triệu nghiên cứu trong nước khoảng từ 16% chứng như: đau đầu chóng mặt, choáng đến 35% [2]. váng và không có trường hợp nào ngất. Trên thế giới tỷ lệ, ở NCT có THA, Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế đứng ở NCT tại tỷ lệ hạ huyết áp tư thế trong nghiên cứu cộng đồng tỉnh Bến Tre trong nghiên cứu SHEP là 17,3%; nghiên cứu HYVET 15
TẠP CHÍ Y DƯỢC THỰC HÀNH 175 - SỐ 12 - 12/2017 ở những bệnh nhân từ 80 tuổi trở lên là thần kinh tự chủ. Trong nghiên cứu của 8,3% [9], [5]. Một nghiên cứu của Valbu- chúng tôi, hạ huyết áp tư thế trong nhóm sa ở NCT tại nhà dưỡng lão có THA thì tỷ THA không có đái tháo đường và bệnh lệ này là 18% [10]]. thận mạn chỉ chiếm 10,7%, nhưng tỷ lệ Hạ huyết áp tư thế đứng tăng dần theo này tăng lên 16,7% ở nhóm có đái tháo tuổi, đặc biệt nhóm tuổi từ 80 trở lên có tới đường và 21,4% ở nhóm có bệnh thân 22,2% bị hạ huyết áp tư thế cao hơn có ý mạn. Tuy nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa so với nhóm tuổi ít hơn 80. Nghiên nghĩa thống kê với p > 0,05. cứu của Vũ Mai Hương và Phạm Thắng Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỷ lệ tại Viện Lão khoa Trung Ương nhận thấy kiểm soát huyết áp ở nhóm hạ huyết áp tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở nhóm bệnh nhân tư thế đứng chỉ có 39,3% thấp hơn so với từ 75 tuổi trở lên chiếm tỷ lệ khoảng 30% nhóm không hạ huyết áp tư thế là 58,7% cao hơn có ý nghĩa so với nhóm bệnh và khả năng kiểm soát huyết áp của nhóm nhân ít tuổi hơn[1],[2]. Nghiên cứu của hạ huyết áp tư thế chỉ bằng 0,456 lần so Barochiner J và cộng sự trên những bệnh với nhóm không bị hạ huyết áp tư thế với nhân THA đang điều trị nhận thấy, tỷ lệ hạ p = 0,007. Như vậy hạ huyết áp tư thế huyết áp tư thế ở nhóm người dưới 65 tuổi đứng là một rào cản đối với việc kiểm soát là 3,6%; từ 65 đến 79 tuổi là 12,2% và tốt huyết áp ở NCT. từ 80 tuổi trở lên là 16,7%[4]. Người cao Nghiên cứu của chúng tôi cũng phù tuổi đặc biệt nhậy cảm với tình trạng hạ hợp với nhận định của Shen SS và cộng huyết áp tư thế do giảm sút lúc tuổi cao về sự khi nghiên cứu mối liên quan giữa việc độ nhậy của các thụ thể áp lực, về trương không kiểm soát huyết áp và hạ huyết áp lực phó giao cảm, về khả năng co mạch tư thế đứng với việc đứng thăng bằng của của các thụ thể α1, về độ giãn nở của tim bệnh nhân cao tuổi có THA nhận thấy, tỷ và hệ tĩnh mạch, làm ảnh hưởng đến khả lệ không kiểm soát của nhóm hạ huyết áp năng bù trừ bình thường với tình trạng tư thế là 63,9% cao hơn đáng kể so với biến đổi thể tích lòng mạch ở tư thế đứng. nhóm không hạ huyết áp tư thế là 27,9% Người cao tuổi cũng hay có suy giảm cảm với p < 0,001[8]. giác khát, giảm khả năng giữ muối/nước, Valbusa trong nghiên cứu về NCT của làm tăng nguy cơ mất nước và giảm thể mình cũng cho rằng hạ huyết áp tư thế xảy tích tuần hoàn, tất cả góp phần thúc đẩy ra thường xuyên hơn ở nhóm bệnh nhân hạ huyết áp tư thế. Ngoài ra, rối loạn hệ có huyết áp không được kiểm soát. Tác thần kinh tự động cũng góp phần thúc đẩy giả cho rằng, bệnh nhân không kiểm soát hạ huyết áp tư thế do ảnh hưởng đến khả được huyết áp thường có tình trạng lợi năng co mạch và các đáp ứng thần kinh thể tiểu về đêm do huyết áp cao dẫn đến giảm dịch, bình thường vốn hỗ trợ duy trì huyết thể tích tuần hoàn và làm trầm trọng hơn áp khi đứng. Các bệnh lý hay gặp ở NCT tình trạng hạ huyết áp tư thế đứng [10]. như: THA, đái tháo đường, xơ cứng rải Nghiên cứu của Barochiner J và Sáez T rác, suy thận mạn, bệnh gan mạn, bệnh đa cũng nhận thấy có sự liên quan giữa kiểm dây thần kinh thoái hóa myelin là nguyên soát huyết áp và hạ huyết áp tư thế đứng nhân gây hạ huyết áp tư thế do rối loạn hệ [4],[7] . 16
CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Đối với NCT có THA, hạ huyết áp Trân và cs (2016), “Tình hình hạ huyết áp tư thế thường khiến người bệnh tự dừng tư thế ở người cao tuổi trong cộng đồng uống thuốc hạ huyết áp để hạn chế cơn xã Vĩnh Thạch, tỉnh Bến Tre”, Chuyên đề hạ huyết áp tư thế, giảm chóng mặt và té tim mạch học; 2, tr: 7-10. ngã. Mặt khác các thầy thuốc cũng được 4.Barochiner J et al, (2012). khuyến cáo dùng thuốc nên điều chỉnh “Orthstatic hypotension in Treated phù hợp với mức huyết áp thấp và đây có hypertension patients” Rom.J. Intern. lẽ là các lý do khiến cho kiểm soát huyết Med, 50 (3), pp. 203 – 209. áp ở bệnh nhân có hạ huyết áp tư thế khó 5.Beckett NS, Ruth Peters et al (2008), khăn hơn. “Treatment of Hypertension in Patients KẾT LUẬN 80 Years of Age or Older”, N Engl J Med, 358, pp: 1887-1898 (HYVET). Quan nghiên cứu 390 bệnh nhân cao 6.Lahrmann H, Cortelli P, et al. (2006), tuổi THA đang điều trị ngoại trú tại Phòng “EFNS guidelines on the diagnosis and khám khoa Điều trị cán bộ cao cấp Quân management of orthostatic hypotension”. Đội bệnh viện quân y 175 chúng tôi nhận European journal of neurology, 13, pp. thấy: 930-6. Tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở bệnh nhân 7.Sáez T, Suárez C et al (2000), cao tuổi THA là 14,4%; tỷ lệ này tăng cao “Orthostatic hypotension in the aged có ý nghĩa ở nhóm tuổi từ 80 trở lên là and its association with antihypertensive 22,2%; chỉ có khoảng trên 50% bệnh nhân treatment”, Med Clin (Barc), 114(14), pp: hạ huyết áp tư thế là có triệu chứng đi 525-9. kèm như chóng mặt, choáng váng, buồn nôn,…. 8.Shen SS, He T, et al, (2015), “Uncontrolled hypertension and Bệnh nhân bị hạ huyết áp tư thế orthostatic hypotension in relation to khó có khả năng kiểm soát huyết áp đạt standing balance in elderly hypertensive mục tiêu hơn những bệnh nhân không patients”, Journal List Clin Interv Agingv, hạ huyết áp tư thế (OR=0,456; 95% CI= 10, pp. 897-906. 0,26 – 0,81; p=0,007). 9.SHEP Cooperative Research TÀI LIỆU THAM KHẢO Group (1991), “Prevention of stroke 1.Vũ Mai Hương (2003), Tìm hiểu tỷ by antihypertensive drug treatment in lệ hạ huyết áp tư thế đứng một số yếu tố older persons with isolated systolic nguy cơ ở người cao tuổi tại một thị xã hypertension. Final results of the Systolic và tại Viện Lão khoa, Luận án tốt nghiệp Hypertension in the Elderly Program chuyên khoa 2, Đại học Y Hà nội. (SHEP)”, JAMA, 265, pp: 3255-64. 2.Phạm Thắng và cs (2003), “Tìm 10.Valbusa F et al (2012). “Orthstatic hiểu tỷ lệ hạ huyết áp tư thế ở người già hypotension in very old subject living sống tại cộng đồng”, Tạp chí nội khoa, 3, in nursing home: the PARTAGE study”. tr 6-11. Hypertens, 30, pp. 53-60. 3.Nguyễn Văn Trí, Nguyễn Trần Tố 17

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.