Khóa luận tốt nghiệp: Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán bằng phương thức chuyển tiền tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam

Chia sẻ: Cẩn Ngữ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm: Giới thiệu về phương thức và các hình thức thanh toán chuyển tiền; nắm bắt và nhận dạng các điểm hạn chế trong hoạt động thanh toán bằng phương thức chuyển tiền tại ngân hàng ANZ thời điểm hiện tại; đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền tại Ngân hàng ANZ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp: Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán bằng phương thức chuyển tiền tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HỒ CHÍ MINH KHOA ĐÀO TẠO ĐẶC BIỆT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh MSSV: 1054032183 Ngành: Tài chính GVHD: ThS. Phan Chung Thủy Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2014
LỜI CÁM ƠN Trong quá trình thực hiện cũng như hoàn thành khóa luận tốt nghiệp, em đã nhận được sự giúp đỡ của nhiều người. Lời đầu tiên, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành và tri ân đặc biệt tới cô Phan Chung Thủy, giảng viên hướng dẫn đề tài của em, đã luôn theo sát và góp ý tận tình để giúp em từng bước hoàn thiện đề tài tốt nghiệp của mình. Ngoài ra, quá trình thực tập tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam tại Crescent Plaza - TPHCM đã giúp em có điều kiện học hỏi và tiếp cận với công việc thực tế. Em xin cảm ơn các anh chị thanh toán viên, nhân viên tại phòng Nghiệp vụ thanh toán của ngân hàng ANZ đã nhiệt tình giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập. Cảm ơn các anh chị tại đây đã luôn động viên cũng như cung cấp các nguồn tư liệu quan trọng cho việc thực hiện khóa luận của em. Em xin chân thành cảm ơn. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 3 năm 2014 Sinh viên thực hiện Đỗ Thị Minh Hạnh
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN  ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ...........................................................................................
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG PHẢN BIỆN  ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ........................................................................................... ...........................................................................................
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT KHM Ký hiệu mật KSV Kiểm soát viên NH Ngân hàng NH TNHH MTV Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên NHNL Ngân hàng nhận lệnh NHNN Ngân hàng nhà nước NHPL Ngân hàng phát lệnh NHTM Ngân hàng thương mại TCTD Tổ chức tín dụng TK tài khoản TK ĐCV tài khoản Điều chuyển vốn TTTT Trung tâm thanh toán UNC Ủy nhiệm chi UNT Ủy nhiệm thu
DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU Số Tên Trang Bảng 3.1 Tình hình huy động vốn của ngân hàng giai đoạn 2011-2013 17 Bảng 3.2 Tình hình cho vay của ngân hàng giai đoạn 2011-2013 19 Bảng 3.3 Tổng hợp tình hình hoạt động kinh doanh của NH ANZ 20 2011-2013 Bảng 3.4 Doanh số thanh toán qua các phương thức tại NH ANZ VN 29 qua các năm 2011-2013 Bảng 3.5 Thống kê hoạt động chuyển tiền của ANZ từ 2011-2013 32 Bảng 3.6 Đánh giá chất lượng dịch vụ chuyển tiền của ANZ 2011-2013 36 DANH SÁCH HÌNH Số Tên Trang Hình 2.1 Trình tự nghiệp vụ thanh toán chuyển tiền 8 Hình 2.2 Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đi 9 Hình 2.3 Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đến 9 Hình 2.4 Sơ đồ tổ chức Quản trị của Ngân hàng ANZ 14
DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ Số Tên Trang Biểu đồ 3.1 Cơ cấu vốn huy động của ANZ năm 2011, 2012 và 2013 18 Biểu đồ 3.2 Doanh số thanh toán qua các phương thức của ANZ 30 Biểu đồ 3.3 Cơ cấu các phương thức thanh toán tại Ngân hàng ANZ 31 2011-2013 Biểu đồ 3.4 Đánh giá từ phía khách hàng sử dịch vụ chuyền tiền của ANZ 37 năm 2013 DANH SÁCH CÁC SƠ ĐỒ Số Tên Trang Sơ đồ 3.1 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền đi 24 Sơ đồ 3.2 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền đến 25
MỤC LỤC Lời cảm ơn Nhận xét của Giảng viên hƣớng dẫn Nhận xét của Hội đồng phản biện Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu và sơ đồ Mục lục CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU .................................................................................................. 1 1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: ........................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu: .............................................................................................. 1 1.3 Phƣơng pháp nghiên cứu: ....................................................................................... 2 1.4 Phạm vi nghiên cứu:................................................................................................ 2 1.5 Kết cấu của khóa luận: ............................................................................................ 3 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN .............................................................................................................................................. 5 2.1 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ: ............................... 5 2.1.1 Khái niệm: ............................................................................................................ 5 2.1.2 Đặc điểm: .............................................................................................................. 5 2.1.3 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế:................................................................... 6 2.1.4 Vai trò: ................................................................................................................. 6 2.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN: .......... 7 2.2.1 Khái niệm: ............................................................................................................ 7 2.2.2 Đối tƣợng tham gia: ............................................................................................. 7 2.2.3 Quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền: ......................................................... 8
2.2.3.1 Quy trình thanh toán chuyển tiền đi: ............................................................. 8 2.2.3.2 Quy trình thanh toán chuyển tiền đến: .......................................................... 9 2.2.4 Các hình thức chuyển tiền: ................................................................................. 10 2.2.5 Các rủi ro trong phƣơng thức thanh toán chuyển tiền: ...................................... 10 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM. ............................................................... 12 3.1 GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG ANZ VN: .................................... 12 3.1.1 Sơ lƣợc về ngân hàng ANZ toàn cầu: ................................................................ 12 3.1.2 Tổng quan về ngân hàng ANZ Việt Nam: ......................................................... 12 3.1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng ANZ VN:..................... 13 3.1.2.2 Hệ thống, cơ cấu tổ chức của Ngân hàng ANZ VN: ................................... 14 3.1.2.3 Mạng lƣới hoạt động của ANZ: .................................................................. 15 3.1.2.4 Các lĩnh vực kinh doanh chính của ANZ: ................................................... 15 3.1.2.5 Tình hình hoạt động kinh doanh của ANZ năm 2011-2013: ...................... 17 3.2 TỔNG QUAN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM: ........................................................................ 21 3.2.1 Sơ lƣợc về dịch vụ chuyển tiền của ANZ: ......................................................... 21 3.2.1.1 Cơ sở pháp lý của hoạt động chuyển tiền:................................................... 21 3.2.1.2 Giới thiệu dịch vụ chuyển tiền tại ngân hàng ANZ: ................................... 22 3.2.1.3 Phân tích SWOT sản phẩm chuyển tiền của ANZ: ..................................... 23 3.2.2 Quy trình nghiệp vụ chuyển tiền tại ngân hàng ANZ: ....................................... 24 3.2.2.1 Quy trình chuyển tiền đi: ............................................................................. 24 3.2.2.2 Quy trình chuyển tiền đến: .......................................................................... 25 3.2.2.3 Quy trình nghiệp vụ chi tiết tại NHPL, NHNL và TTTT khi thực hiện giao dịch chuyển tiền đi và đến: ...................................................................................... 26
3.2.2.4 Đánh giá quy trình chuyển tiền tại ANZ: .................................................... 27 3.2.2.5 Các chứng từ đƣợc sử dụng trong thanh toán chuyển tiền: ......................... 28 3.3 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN BẰNG PHƢƠNG THỨC CHUYỂN TIỀN TẠI ANZ: ............................................................................................ 28 3.3.1 Tình hình thanh toán nói chung tại Ngân hàng ANZ VN: ................................. 28 3.3.2 Tình hình hoạt động thanh toán chuyển tiền của Ngân hàng ANZ từ 2011-2013: ..................................................................................................................................... 31 3.3.2.1 Tình hình hoạt động thanh toán chuyển tiền những năm gần đây: ............. 31 3.3.2.2 Tình hình quan hệ ngân hàng đại lý: ........................................................... 33 3.3.2.3 Rủi ro ngân hàng trong hoạt động thanh toán chuyển tiền: ........................ 33 3.3.3.4 Đánh giá từ phía khách hàng sử dụng dịch vụ trong giai đoạn 2011-2013: 35 3.4 ĐÁNH GIÁ CHUNG HOẠT ĐỘNG CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG ANZ TRONG THỜI GIAN QUA: .......................................................................................... 38 3.4.1 Những thành tựu đạt đƣợc trong hoạt động chuyển tiền tại ANZ: .................... 38 3.4.2 Những hạn chế cần khắc phục trong hoạt động chuyển tiền: ............................ 38 3.4.2.1 Phần mềm trong thanh toán chuyển tiền cần tiếp tục đƣợc hoàn thiện: ...... 38 3.4.2.2 Nguồn nhân lực trẻ còn thiếu kinh nghiệm: ................................................ 39 3.4.2.3 Các sản phẩm đi kèm dịch vụ chuyển tiền chƣa đa dạng:........................... 39 3.4.3 Nguyên nhân của những tồn tại trên: ................................................................. 39 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VN ............................................................ 41 4.1 ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI ANZ: ........................................................................................................................ 41 4.1.1 Tầm nhìn: ........................................................................................................... 41 4.1.2 Định hƣớng phát triển hoạt động kinh doanh thời gian tới: ............................... 41 4.1.2.1 Định hƣớng hoạt động: ................................................................................ 41
4.1.2.2 Kế hoạch hoạt động kinh doanh: ................................................................. 41 4.1.3 Định hƣớng hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền của ANZ trong thời gian tới:........................................................................................................................ 42 4.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI ANZ: ............................................................................................................. 42 4.2.1 Hoàn thiện phần mềm thanh toán chuyển tiền: .................................................. 42 4.2.2 Đào tạo nguồn nhân lực trẻ: ............................................................................... 43 4.2.3 Đẩy mạnh Marketing ngân hàng: ....................................................................... 43 4.2.4 Phát triển các dịch vụ bán chéo sản phẩm: ........................................................ 44 KẾT LUẬN ........................................................................................................................ 45 Danh mục tài liệu tham khào Phụ lục
Chương 1: Giới thiệu CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU 1.1 Tổng quan về vấn đề nghiên cứu: Từ khi Việt Nam gia nhập WTO vào năm 2007, quá trình hội nhập kinh tế giữa Việt Nam và thế giới không ngừng phát triển, quan hệ mậu dịch giữa nƣớc ta với các nƣớc không ngừng tăng lên, trong đó phải kể đến những đóng góp không nhỏ của hệ thống NHTM trong việc làm trung gian thanh toán giữa các doanh nghiệp trong nƣớc với nƣớc ngoài. Tính đến thời điểm 30/6/2013, Việt Nam có 6 ngân hàng thƣơng mại cổ phần Nhà nƣớc, 35 ngân hàng thƣơng mại cổ phần, 37 chi nhánh ngân hàng nƣớc ngoài, 6 ngân hàng liên doanh. Các ngân hàng ngày càng tỏ ra là một trung gian tài chính hiệu quả, cung cấp nhiều dịch vụ đa dạng, hiện đại và chuyên nghiệp giúp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh cũng nhƣ nhiều hoạt động khác của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế và các đối tƣợng có nhu cầu sử dụng khác. Cho đến nay, các doanh nghiệp trong nƣớc và ngoài nƣớc khi quan hệ mua bán với nhau thƣờng sử dụng các hình thức thanh toán nhƣ: Chuyển tiền (Remittance), Ủy thác thu (Collection), Tín dụng chứng từ (Documentary Credit)…Trong đó, chuyển tiền là một trong những phƣơng thức thanh toán tuy truyền thống, đơn giản nhƣng vẫn rất đƣợc nhiều cá nhân và doanh nghiệp sử dụng hiện nay. Đối với NH ANZ, đây đƣợc xem là một trong những hoạt động dịch vụ quan trọng của ngân hàng, đóng góp một phần không nhỏ trong tổng doanh thu và ngày càng tăng cả về số lƣợng lẫn chất lƣợng. Nhận thấy đây là hoạt động không những mang về một nguồn thu nhập tốt cho ngân hàng mà nó còn liên quan đến nhiều mặt hoạt động khác của NH ANZ chi nhánh TPHCM, đặc biệt, qua cơ hội đƣợc làm việc và tiếp xúc trực tiếp tại bộ phận thanh toán chuyển tiền của NH, cùng với quá trình tìm hiểu và thu thập thông tin về nghiệp vụ chuyển tiền tại đây, em quyết định lựa chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền tại Ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp của mình. Khóa luận tập trung nghiên cứu để nhận dạng thực tế tình hình hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền tại ANZ, qua đó tìm ra một số giải pháp khắc phục những điểm hạn chế cũng nhƣ nâng cao chất lƣợng hoạt động bằng phƣơng thức này hiện nay tại ngân hàng ANZ Việt Nam. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu: - Giới thiệu về phƣơng thức và các hình thức thanh toán chuyển tiền. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 1
Chương 1: Giới thiệu - Nắm bắt và nhận dạng các điểm hạn chế trong hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền tại ngân hàng ANZ thời điểm hiện tại. - Đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền tại Ngân hàng ANZ. 1.3 Phƣơng pháp nghiên cứu: Khóa luận sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu sau: Phân tích: dựa trên các số liệu thu thập đƣợc từ các nguồn khác nhau để phân tích về tình hình hoạt động và kinh doanh của ngân hàng, đánh giá những kết quả đạt đƣợc cũng nhƣ những mặt còn hạn chế của hoạt động kinh doanh nói chung và hoạt động thanh toán chuyển tiền nói riêng. Các số liệu thu thập đƣợc dựa trên các thông tin về hoạt động chuyển tiền tại bộ phận Thanh toán của NH ANZ. Song song cùng với quá trình thực tập, tranh thủ hỏi ý kiến và thu thập thông tin về nghiệp vụ thanh toán từ các anh/chị thanh toán viên, nhân viên tại bộ phận thực tập. Cụ thể, số liệu đƣợc thu thập từ các nguồn:  Báo cáo thƣờng niên của ngân hàng ANZ  Website của ngân hàng: https://www.anz.com/vietnam Tổng hợp: số liệu từ nhiều nguồn khác nhau đƣợc tổng hợp thành các bảng thống kê cho các mục tiêu phân tích cụ thể. Phỏng vấn: kết quả của bảng Đánh giá chất lƣợng sử dụng dịch vụ chuyển tiền của ngân hàng TNHH MTV ANZ Việt Nam đƣợc thực hiện bằng phƣơng pháp phỏng vấn ý kiến khách hàng qua 3 năm bằng bảng câu hỏi trực tuyến. Kết quả sau khi thực hiện phỏng vấn khách hàng đã đƣợc ghi nhận và tổng hợp thành Đánh giá đã đề cập ở trên. 1.4 Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi thời gian: Tìm hiểu hoạt động thanh toán chuyển tiền tại ngân hàng ANZ VN trong giai đoạn 2011-2013. - Phạm vi không gian: Thông tin và dữ liệu nghiên cứu đƣợc lấy từ bộ phận thanh toán của ngân hàng ANZ VN. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 2
Chương 1: Giới thiệu 1.5 Kết cấu của khóa luận: Bố cục khóa luận đƣợc xây dựng gồm có bốn chƣơng: CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU Chƣơng đầu tiên này giới thiệu tổng quan về vấn đề nghiên cứu, trong đó mô tả bối cảnh chung của vấn đề nghiên cứu dựa trên những kiến thức lý thuyết và quan sát thực tế hoạt động kinh doanh tại ngân hàng ANZ Việt Nam, các quy trình nghiệp vụ có liên quan đến đề tài nghiên cứu, cũng nhƣ nêu lên lý do chọn đề tài dựa trên ý nghĩa và tầm quan trọng của các đóng góp giúp giải quyết vấn đề hiện tại tại ngân hàng. Phần tiếp theo của chƣơng xác định các mục tiêu nghiên cứu mà đề tài kỳ vọng đạt đƣợc. Kế đến là những phƣơng pháp nghiên cứu, trong đó liệt kê và mô tả các phƣơng pháp mà khóa luận đã sử dụng cũng nhƣ các nguồn số liệu và các công cụ thống kê sử dụng để phân tích số liệu. Tiếp theo là phạm vi nghiên cứu của đề tài, phần này trình bày giới hạn phạm vi của đề tài thực hiện về quy mô, không gian và thời gian đối với nguồn số liệu và vấn đề nghiên cứu. Phần cuối cùng trình bày kết cấu của khóa luận. CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN. Tiếp sau phần giới thiệu, chƣơng này đƣa ra những khái quát vể nền tảng lý luận của phƣơng thức chuyển tiền. Trong đó trình bày về các vấn đề, thứ nhất là tổng quan về hoạt động thanh toán quốc tế, đề cập đến khái niệm, đặc điểm, các phƣơng thức thanh toán quốc tế, các hình thức thanh toán ngoại thƣơng và vai trò của thanh toán quốc tế. Thứ hai, nói về cơ sở lý luận của phƣơng thức thanh toán chuyển tiền bao gồm các nội dung chính về khái niệm, đối tƣợng tham gia, quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền, các hình thức chuyển tiền, các rủi ro trong phƣơng thức thanh toán chuyển tiền. Các kiến thức lý thuyết trong chƣơng này làm nền tảng cho việc hiểu biết các phƣơng thức thanh toán qua ngân hàng cũng nhƣ vận dụng vào các quy trình nghiệp vụ thanh toán chuyển tiền cụ thể tại ngân hàng. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 3
Chương 1: Giới thiệu CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM. Đây là chƣơng quan trọng và cũng bao hàm những nội dung chính của khóa luận. Các thông tin của chƣơng này cung cấp sẽ là nền tảng và cơ sở để đƣa ra những giải pháp hoàn thiện hoạt động thanh toán chuyển tiền đƣợc đề cập đến ở chƣơng 4. Chƣơng này đề cập đến những vấn đề chính nhƣ giới thiệu tổng quan về ngân hàng ANZ Việt Nam, trong đó trình bày sơ các thông tin chính về các mảng hoạt động kinh doanh cũng nhƣ kết quả kinh doanh của ngân hàng trong thời gian qua. Tiếp đến là giới thiệu sơ lƣợc về hoạt động thanh toán chuyển tiền tại ngân hàng, bao gồm cơ sở pháp lý cho hoạt động chuyển tiền và các quy trình nghiệp vụ của phƣơng thức thanh toán này tại ANZ. Phần quan trọng kế đến là thực trạng hoạt động thanh toán bằng phƣơng thức chuyển tiền trong giai đoạn 3 năm gần đây nhất 2011-2013. Từ tình hình thanh toán hiện tại đề đƣa ra các đánh giá chung về những thành tựu đạt đƣợc cũng nhƣ những mặt còn hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trên. CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN TẠI NGÂN HÀNG TNHH MTV ANZ VIỆT NAM. Chƣơng cuối cùng trình bày những vấn đề cốt lõi về định hƣớng phát triển hoạt động chuyển tiền tại ngân hàng từ những nhận định về kết quả và các mặt còn hạn chế trong công tác thanh toán chuyển tiền giai đoạn vừa qua. Qua đó, đề xuất một số giải pháp đối với ngân hàng trong việc nâng cao chất lƣợng hoạt động thanh toán chuyển tiền trong thời gian sắp tới. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 4
Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN 2.1 TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ: 2.1.1 Khái niệm: Theo tác giả Hƣơng Trầm (2010), thanh toán quốc tế (International settlement) là quá trình thực hiện các khoản thu chi quốc tế thông qua hệ thống ngân hàng trên thế giới nhằm phục vụ cho các mối quan hệ trao đổi quốc tế phát sinh giữa các nƣớc với nhau. Còn đối với TS.Anh Võ và các tác giả (2011) thì cho rằng, quan hệ thanh toán quốc tế có thể hiểu là quan hệ thanh toán (chi trả, thu nhận, thụ hƣởng) giữa các chủ thể của quốc gia này với các chủ thể của quốc gia khác và với các tổ chức quốc tế. Nhƣ vậy, thanh toán quốc tế là nghiệp vụ có liên quan đến hệ thống ngân hàng quốc tế đƣợc hình thành và phát triển trên nền tảng hoạt động ngoại thƣơng và các quan hệ trao đổi quốc tế. Nghiệp vụ này đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao, ứng dụng công nghệ tiên tiến, tạo sự kết nối hài hòa giữa ngân hàng trong nƣớc với hệ thống ngân hàng trên thế giới. 2.1.2 Đặc điểm: Theo Hƣơng Trầm (2010), hoạt động thanh toán quốc tế (TTQT) thể hiện những đặc điểm cơ bản sau đây: - Hoạt động TTQT bao gồm hai bộ phận: thanh toán phục vụ cho các khoản giao dịch mang tính mậu dịch và phi mậu dịch. - Hoạt động TTQT đƣợc thực hiện trên nền tảng pháp luật và tập quán thƣơng mại quốc tế, đồng thời phải đƣợc vận dụng một cách khéo léo trên cơ sở kết hợp với pháp luật trong nƣớc. - Hoạt động TTQT phải đạt tiêu chuẩn nghiệp vụ NH quốc tế, nên đòi hỏi các NHTM khi thực hiện nghiệp vụ này phải có năng lực tài chính vững mạnh, trình độ nghiệp vụ cao, công nghệ tiên tiến và mạng lƣới đại lý rộng rãi khắp trên thế giới nhằm thực hiện các khoản thanh toán nhanh chóng và an toàn. - Hoạt động TTQT chịu ảnh hƣởng bởi các chính sách kinh tế, chính sách ngoại thƣơng và ngoại hối quốc gia. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 5
Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền - Kỹ thuật thanh toán của ngân hàng đƣợc thực hiện dựa trên chứng từ chứ không dựa vào hàng hóa, nên bộ chứng từ đóng vai trò quan trọng trong TTQT. 2.1.3 Các phƣơng thức thanh toán quốc tế: Các phƣơng thức TTQT phổ biến nhất hiện nay là:  Chuyển tiền: điện chuyển tiền (TT – Telegraphic Transfer Remittance) hoặc bằng thƣ chuyển tiền (MT – Mail Transfer Remittance)  Trả tiền lấy chứng từ (CAD – Cast Against Document)  Nhờ thu (Collection)  Tín dụng thƣ (L/C – Letter of Credit) Trong thanh toán có thể kể đến hai hình thức thanh toán là thanh toán mậu dịch và phi mậu dịch: Thanh toán phi mậu dịch: là quan hệ thanh toán phát sinh không liên quan đến hàng hóa cũng nhƣ cung ứng dịch vụ, nó không mang tính thƣơng mại. Đó là những chi phí của các cơ quan ngoại giao, ngoại thƣơng ở nƣớc sở tại, các chi phí về vận chuyển và đi lại của các đoàn khách nhà nƣớc, các tổ chức của từng cá nhân… Thanh toán mậu dịch: khác hoàn toàn với thanh toán phi mậu dịch, thanh toán mậu dịch phát sinh trên cơ sở trao đổi hàng hóa và các dịch vụ thƣơng mại, theo giá cả quốc tế. Thông thƣờng trong nghiệp vụ thanh toán mậu dịch phải có chứng từ hàng hoá kèm theo. Các bên mua bán bị ràng buộc với nhau bởi hợp đồng thƣơng mại hoặc bằng một hình thức cam kết khác nhƣ thƣ, điện giao dịch…Mỗi hợp đồng chỉ ra một mối quan hệ nhất định, nội dung hợp đồng phải quy định rõ cách thức thanh toán dịch vụ thƣơng mại phát sinh. 2.1.4 Vai trò: Trong TTQT, NH đóng vai trò trung gian thanh toán giúp cho quá trình thanh toán đƣợc tiến hành an toàn, nhanh chóng, tiện lợi và giảm bớt chi phí thay vì thanh toán bằng tiền mặt. Với sự ủy thác của khách hàng, NH không chỉ bảo vệ quyền lợi cho khách hàng trong giao dịch thanh toán mà còn tƣ vấn cho khách hàng nhằm tạo sự an tâm tin tƣởng và hạn chế rủi ro trong quan hệ giao dịch mua bán và thanh toán. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 6
Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền Thanh toán không chỉ làm tăng thu nhập của NH bằng những khoản phí, hoa hồng mà còn tạo điều kiện cho NH tăng thêm nguồn vốn của mình do khách hàng mở tài khoản, hoặc ký quỹ tại NH. TTQT là khâu cuối cùng kết thúc quá trình lƣu thông hàng hóa, nếu nhƣ quá trình thanh toán đƣợc tiến hành một cách liên tục nhanh chóng, thuận lợi, giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu đƣợc thực hiện, có tác dụng đẩy nhanh tốc độ thanh toán và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó thông qua quá trình giao dịch với ngân hàng từng khâu trong quá trình thanh toán, nếu doanh nghiệp thiếu vốn thì NH sẽ có mặt kịp thời tài trợ vốn, hỗ trợ về kỹ thuật thanh toán thông qua việc hƣớng dẫn, tƣ vấn tận tình giúp doanh nghiệp vƣợt qua khó khăn và hạn chế thấp nhất những rủi ro trong thanh toán quốc tế có thể xảy ra. 2.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG THỨC THANH TOÁN CHUYỂN TIỀN: 2.2.1 Khái niệm: Phƣơng thức chuyển tiền là phƣơng thức mà trong đó khách hàng (ngƣời trả tiền) yêu cầu ngân hàng của mình chuyển một số tiền nhất định cho một ngƣời khác (ngƣời hƣởng lợi) ở một địa điểm nhất định bằng phƣơng tiện chuyển tiền do khách hàng yêu cầu. 2.2.2 Đối tƣợng tham gia: Ngƣời chuyển tiền: là ngƣời mua, ngƣời nhập khẩu hay ngƣời mắc nợ. Ngân hàng chuyển tiền: là ngân hàng phục vụ ngƣời chuyển tiền Ngân hàng đại lý: là ngân hàng phục vụ cho ngƣời thụ hƣởng và có quan hệ đại lý với ngân hàng chuyển tiền. Ngƣời thụ hƣởng: là ngƣời bán, ngƣời xuất khẩu hay là chủ nợ. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 7
Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền 2.2.3 Quy trình thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền: Hình 2.1: Trình tự nghiệp vụ thanh toán chuyển tiền Các bƣớc thực hiện: (1) Giao dịch thƣơng mại. (2) Ngƣời chuyển tiền viết đơn yêu cầu chuyển tiền (bằng thƣ hoặc điện) cùng Ủy nhiệm chi (nếu có tài khoản mở tại NH) (3) Ngân hàng nhận chuyển tiền ra lệnh cho ngân hàng đại lý của mình ở nƣớc ngoài chuyển tiền cho ngƣời hƣởng lợi. (4) Ngân hàng đại lý chuyển tiền cho ngƣời hƣởng lợi. Đối với ngân hàng có hai nghiệp vụ: chuyển tiền đi và chuyển tiền đến. 2.2.3.1 Quy trình thanh toán chuyển tiền đi: Khi chuyển tiền đi, nghiệp vụ ngân hàng diễn ra theo 4 bƣớc: (1) Tiếp nhận hồ sơ xin chuyển tiền; (2) Kiểm tra hồ sơ chuyển tiền đi; (3) Lập điện chuyển tiền và (4) Hạch toán – Lƣu hồ sơ. SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 8
Chương 2: Cơ sở lý luận về phương thức thanh toán chuyển tiền Hình 2.2: Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đi 2.2.3.2 Quy trình thanh toán chuyển tiền đến: Khi chuyển tiền đến, ngân hàng thực hiện thanh toán theo ba bƣớc: (1) Tiếp nhận lệnh chuyển tiền; (2) Thanh toán cho ngƣời hƣởng lợi (3) Lƣu hồ sơ. Hình 2.3: Trình tự nghiệp vụ chuyển tiền đến SVTH: Đỗ Thị Minh Hạnh Trang 9