Khóa luận tốt nghiệp Quản trị nhân lực: Hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Hà Nội SHB

Chia sẻ: Hao999 Hao999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của luận văn là trên cơ sở nghiên cứu những lý luận về phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp, tìm hiểu thực trạng và đánh giá những thành công, hạn chế trong việc thực hiện trả lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Trên cơ sở đó, đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Quản trị nhân lực: Hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Hà Nội SHB

BỘ NỘI VỤ TRƢỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI KHOA QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP HOÀN THIỆN PHƢƠNG ÁN TRẢ LƢƠNG THEO KẾT QUẢ LAO ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI SHB Khóa luận tốt nghiệp ngành : QUẢN TRỊ NHÂN LỰC Người hướng dẫn : THS. CỒ HUY LỆ Sinh viên thực hiện : TRIỆU LONG Mã số sinh viên : 1405QTNB037 Khóa : 2014-2018 Lớp : ĐH QTNL 14B HÀ NỘI - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài khóa luận tốt nghiệp của cá nhân tôi và được sự hướng dẫn khoa học của Thạc sĩ Cồ Huy Lệ. Các nội dung nghiên cứu trong khóa luận với đề tài “Hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Hà Nội SHB” của tôi là trung thực và chưa công bố dưới bất kỳ hình thức nào trước đây. Những số liệu trong các bảng biểu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá được cá nhân thu thập từ các nguồn khác nhau có ghi rõ nguồn gốc. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về nội dung khóa luận của mình. Hà Nội, ngày 30 tháng 03, năm 2018 Sinh viên thực hiện TRIỆU LONG
LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và sinh hoạt tại trường, được sự dạy dỗ, truyền đạt tận tình của Quý thầy cô Khoa Quản trị nguồn nhân lực - Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đã cho em hiểu biết nhiều kiến thức chuyên ngành Quản trị nhân lực. Em xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu, Quý thầy, cô trong Trường đã dìu dắt em, cho chúng em hành trang vào đời vì ngày mai lập nghiệp. Em xin cảm ơn Thạc sĩ Cồ Huy Lệ - Giảng viên Khoa Quản trị nguồn nhân lực đã luôn quan tâm cả về chuyên môn và đã nhiệt tình hướng dẫn, chỉnh sửa, giải đáp các thắc mắc và các khó khăn mà em gặp phải để em hoàn thành tốt bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Xin kính trọng ghi lại lòng biết ơn sâu sắc đến Ban Lãnh đạo, Ban Quản trị nguồn nhân lực Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB cùng toàn thể cán bộ, công nhân viên làm việc tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em trong thời gian thực tập tại đơn vị và trong quá trình nghiên cứu hoàn thiện khóa luận tốt nghiệp. Với năng lực nghiên cứu và thời gian có hạn, bài khóa luận tốt nghiệp của cá nhân em có những điểm còn chưa thật hợp lý hoặc giải quyết vấn đề chưa thực sự logic. Vì vậy em rất mong nhận được sự góp ý, bổ sung của Quý thầy, cô để bài khóa luận được hoàn thiện và có giá trị thực tiễn hơn nữa. Em xin kính chúc Quý thầy cô, Ban Lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ, công nhân viên tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB luôn dồi dào sức khỏe và thành công trong sự nghiệp và cuộc sống. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2018 SINH VIÊN THỰC HIỆN TRIỆU LONG
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Lịch sử nghiên cứu ................................................................................ 2 3. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................. 4 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 4 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 4 6. Giả thuyết nghiên cứu ........................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 5 8. Kết cấu đề tài......................................................................................... 6 CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG ÁN TRẢ LƢƠNG THEO KẾT QUẢ LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP ................................. 7 1.1. Một số khái niệm liên quan đến phương án trả lương theo kết quả lao động trong doanh nghiệp................................................................................... 7 1.1.1. Khái niệm kết quả lao động ............................................................ 7 1.1.2. Khái niệm tiền lương....................................................................... 7 1.1.3. Khái niệm tiền lương theo kết quả lao động ................................... 8 1.1.4. Khái niệm phương án trả lương theo kết quả lao động trong ........ 8 1.2. Mục đích, vai trò, nguyên tắc thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động ............................................................................................................. 9 1.2.1. Mục đích của thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động ........................................................................................................... 9 1.2.2. Vai trò của thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động .. 10 1.2.3. Nguyên tắc thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động . 10
1.3. Nội dung phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp.. 11 1.3.1. Xây dựng phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp ...................................................................................................... 11 1.3.2. Tính lương và tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp ...................................................................... 13 1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp ................................................................................................... 16 1.4.1. Các nhân tố thuộc môi trường bên trong doanh nghiệp............... 16 1.4.2. Các nhân tố thuộc môi trường bên ngoài doanh nghiệp .............. 18 1.5. Đánh giá chung về phương án trả lương theo kết quả lao động tại các doanh nghiệp hiện nay .................................................................................... 19 1.5.1. Những ưu điểm đạt được............................................................... 19 1.5.2. Những hạn chế, tồn tại .................................................................. 20 * Tiểu kết chương 1: ....................................................................................... 20 CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHƢƠNG ÁN TRẢ LƢƠNG THEO KẾT QUẢ LAO ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI SHB ..................................................................................... 21 2.1. Khái quát về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB . 21 2.1.1. Giới thiệu về Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội.. 21 2.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của SHB .................................................. 22 2.1.3. Đặc điểm lao động làm việc tại SHB ............................................ 22 2.1.4. Tình hình trả lương của SHB giai đoạn 2015 - 2017 ................... 24 2.2. Nguyên tắc của phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB...... 25 2.3. Nội dung phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB................ 26 2.3.1. Xây dựng phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB ... 26 2.3.2. Tính lương và tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB ..................................................................................... 32
2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB ............................................................................................................ 41 2.4.1 Các nhân tố thuộc môi trường bên trong SHB .............................. 41 2.4.2. Các nhân tố thuộc môi trường bên ngoài SHB ............................. 43 2.5. Đánh giá chung về phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ........................................ 44 2.5.1. Những thuận lợi, ưu điểm đạt được .............................................. 44 2.5.2. Những khó khăn, hạn chế.............................................................. 45 * Tiểu kết chương 2: ....................................................................................... 47 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN PHƢƠNG ÁN TRẢ LƢƠNG THEO KẾT QUẢ LAO ĐỘNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI SHB ....... 48 3.1. Mục tiêu, phương hướng hoạt động của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB .................................................................................... 48 3.1.1. Mục tiêu, phương hướng phát triển kinh doanh của SHB ............ 48 3.1.2. Mục tiêu và phương hướng quản trị nhân lực và quản lý tiền lương của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ..... 48 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ......................... 49 3.2.1. Điều chỉnh hợp lý để tăng tiền lương danh nghĩa và tiền lương thực tế cho người lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB .......................................................................................... 50 3.2.2. Điều chỉnh lại hợp lý các cơ sở, công thức tính lương theo kết quả lao động theo hình thức trả lương kinh doanh quy đổi cho người lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ........ 50 3.2.3. Hoàn thiện các bộ tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện công việc của CBCNV làm việc tại SHB làm cơ sở để trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ........ 51
3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác định biên lao động trong trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ................................................................................................... 52 3.2.5. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ......................................... 52 3.2.6. Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro có chiều sâu trên toàn thể hệ thống tổ chức của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ......................................................................................................... 53 3.3. Một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB .......... 53 3.3.1. Khuyến nghị với Ban Lãnh đạo SHB ............................................ 53 3.3.2. Khuyến nghị với Ban Quản trị nguồn nhân lực SHB ................... 54 3.3.3. Khuyến nghị với Ban Phát triển nguồn nhân lực SHB ................. 56 3.3.4. Khuyến nghị với Ban Tài chính & Kế hoạch SHB........................ 57 3.3.5. Khuyến nghị với với Khối Công nghệ thông tin ........................... 57 3.3.6. Khuyến nghị với các lãnh đạo Chi nhánh, Quản lý phụ trách đơn vị 58 3.3.7. Khuyến nghị với người lao động làm việc tại SHB ...................... 59 * Tiểu kết chương 3: ....................................................................................... 59 KẾT LUẬN .................................................................................................... 60 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ CBCNV Cán bộ - công nhân viên BHYT Bảo hiểm y tế BHXH Bảo hiểm xã hội HĐQT Hội đồng quản trị KHCN Khoa học - Công nghệ QTNNL Quản trị Nguồn nhân lực TMCP Thương mại cổ phần NHNN Ngân hàng Nhà nước Việt Nam NSLĐ Năng suất lao động LĐTBXH Lao động, Thương binh & Xã hội Ngân hàng Thương mại Cổ phần SHB Sài Gòn - Hà Nội SHB Nđ Nghìn đồng trđ Triệu đồng SL Số lượng PL Phụ lục ng Người
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 1: Quy mô và cơ cấu lao động theo trình độ tại SHB ...................................... 22 Bảng 2: Cơ cấu lao động theo độ tuổi tại SHB ......................................................... 23 Bảng 3: Cơ cấu lao động theo phương án trả lương tại SHB ................................... 24 Bảng 4: Kết quả trả lương nói chung và trả lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động nói riêng tại SHB ................................................................................. 24 Bảng 5: Quy mô và cơ cấu lao động của các phương án trả lương tại SHB............. 29 Bảng 6: Quy mô tổng quỹ tiền lương kế hoạch cho các phương án chi trả lương cho người lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB ......... 30 Bảng 7: Bảng quy định về cách tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận kinh doanh tiền tệ tại SHB giai đoạn 2015-2017 .............................................................. 33 Bảng 8: Bảng tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận kinh doanh tiền tệ tại SHB giai đoạn 2015-2017 ......................................................................................... 33 Bảng 9: Bảng quy định về cách tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận khai thác và phát hành thẻ giai đoạn 2015-2017............................................................... 34 Bảng 10: Bảng tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận bộ phận khai thác và phát hành thẻ tại SHB giai đoạn 2015-2017 ............................................................. 35 Bảng 11: Bảng quy định về cách tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận tín dụng doanh nghiệp theo tín dụng doanh nghiệp giai đoạn 2015-2017 ..................... 36 Bảng 12: Bảng quy định về cách tính tiền lương sản phẩm cụ thể của bộ phận kinh doanh thương mại quốc tế theo số thư tín dụng phát hành giai đoạn 2015-2017 ..... 37 Bảng 13: Bảng tổng hợp tiền lương theo kết quả lao động của 4 đối tượng hưởng lương theo kết quả lao động với hình thức trả lương theo sản phẩm tại SHB .......... 38 Bảng 14: Quy định về việc xác định hệ số hiệu quả làm việc của SHB ................... 39 Bảng 15: Bảng quy định về tính toán tiền lương kinh doanh quy đổi tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB giai đọan 2015-2017 ........................ 40 Bảng 16: Bảng tính lương kinh doanh quy đổi tại SHB giai đọan 2015-2017 ......... 41
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tiền lương là hình thức của thù lao lao động. Đó là số tiền mà doanh nghiệp hay tổ chức kinh tế dùng để trả cho người lao động căn cứ theo số lượng và chất lượng công việc mà họ đóng góp vào cho doanh nghiệp, cho tổ chức. Tiền lương và phương án trả lương được coi là một công cụ quản trị nhân sự quan trọng nhằm phân phối, sắp xếp một cách hợp lý, hiệu quả lao động trong doanh nghiệp. Lựa chọn và tổ chức thực hiện phương án trả lương hợp lý đối với người lao động sẽ góp phần khuyến khích người lao động hăng hái, tích cực tăng năng suất lao động, phát triển sản xuất. Trong những năm qua, với phương châm để người lao động “Sống nhờ lương, giàu nhờ lương”, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB cũng đang tích cực kiện toàn hệ thống, quy chế tổ chức tiền lương, không ngừng xây dựng, đổi mới những phương án, hình thức trả lương nhằm đảm bảo “mức thu nhập, sự công bằng, sự tin cậy cao nhất” cho người lao động, đồng thời là đòn bẩy giữ chân, thu hút những lao động chất lượng cao về đóng góp cho sự phát triển của Ngân hàng. Qua quá trình thực tập và tìm hiểu công tác quản trị nhân lực tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB, tôi nhận thấy công tác quản lý tiền lương của Ngân hàng SHB hiện nay được tổ chức theo hai phương án là phương án trả lương theo cấp bậc - thời gian và phương án trả lương theo kết quả lao động. Những năm qua, tỷ lệ tăng trưởng về quy mô lao động được hưởng lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động đang ngày càng mở rộng, nhiều nhóm công việc đã được định biên, được xác định kết quả công việc để trả lương. Người lao động làm việc tại SHB được hưởng lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động được đánh giá là có hiệu quả cao do tiền lương người lao động nhận được tương xứng với kết quả thực hiện công việc của mình; phương án trả lương theo kết quả lao động đã kích thích người lao động gia tăng năng suất lao động, nỗ lực hơn trong việc tạo ra thành quả lao động để có mức lương ngày càng cao hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đã làm được, vẫn còn rất nhiều khó khăn, hạn 1
chế cần được giải quyết. Chính vì vậy tôi quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình với mong muốn tìm ra những biện pháp nhằm giúp Ngân hàng SHB hoàn thiện công tác quản lý tiền lương và phương án trả lương theo kết quả lao động, hy vọng sẽ đóng góp một phần phần nhỏ bé vào sự phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. 2. Lịch sử nghiên cứu Các vấn đề về chi trả thù lao - tiền lương, trong đó có trả lương theo kết quả lao động, luôn là một chủ đề nóng bỏng được quan tâm hàng đầu trong mọi thời đại, đặc biệt trong thời đại kinh tế thị trường, hội nhập, mở cửa và sự phát triển bùng nổ của cuộc cách mạng KHCN 4.0 hiện nay. Chủ đề này đã được nhiều các tác giả quan tâm nghiên cứu. Trong đó, phải kể đến một số nghiên cứu tiêu biểu như sau: a) Trong luận án tiến sĩ “Hoàn thiện phương pháp trả công theo lao động theo cơ chế thị trường trong các doanh nghiệp tại Hà Nội” (2012) của TS. Đỗ Thị Tươi đã đưa ra cơ sở lý luận về tiền lương, tiền công theo lao động và đã nghiên cứu các mô hình, phương án trả lương đặc biệt là phương pháp trả lương theo lao động trong cơ chế thị trường đối với các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội. b) Trong luận văn “Hoàn thiện công tác tiền lương tại Công ty Cổ phần Địa ốc Dầu khí” (2014), của tác giả Trần Ngọc Hoàng đã nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác tiền lương tại doanh nghiệp và phân tích những thực trạng công tác tiền lương tại Công ty Cổ phần Địa ốc Dầu khí trong giai đoạn 2010 - 2014, trong đó đề cập chủ yếu đến các hình thức trả lương trong Công ty và quy trình tổ chức thực hiện các hình thức tiền lương đó, trong đó có trả lương theo kết quả lao động. c) Trong luận văn “Hoàn thiện cơ chế trả lương cho người lao động trong các doanh nghiệp thuộc ngành dệt may ở Việt Nam” (2002), của tác giả Vũ Văn Khang đã phân tích thực trạng công tác trả lương cho người lao động trong các doanh nghiệp dệt may ở Việt Nam, đặc biệt là công tác hạch toán lương cho người lao động dựa trên việc phân loại, tập hợp các chi phí về tiền lương và các khoản trích theo lương của người lao động trong khối doanh nghiệp dệt may ở Việt Nam. 2
d) Luận văn “Quản lý nhà nước về nguồn nhân lực ở khía cạnh quản lý tiền lương và các khoản trích theo lương” của tác giả Phạm Đức Chính đã nghiên cứu và đưa ra các cơ sở lý luận và thực tiễn về tiền lương, về đặc điểm của các loại hình trả lương cho người lao động tại Việt Nam hiện nay như hình thức trả lương theo thời gian và hình thức trả lương theo kết quả lao động. e) Trong giáo trình “Tiền lương - Tiền công” (2011) của đồng tác giả Nguyễn Tiệp và Lê Thanh Hà đã đưa ra những khái niệm, luận cứ về tiền lương, tiền công, thù lao của người lao động làm việc trong doanh nghiệp và các tổ chức quản lý nhà nước, trong đó nghiên cứu về tiền lương tối thiểu, tiền lương danh nghĩa, tiền lương thực tế, các phương pháp hạch toán tiền lương, các hình thức trả lương, các cơ sở để tính lương cho lao động làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức quản lý nhà nước. f) Trong giáo trình “Thống kê lao động” (2012) của tác giả Nguyễn Thị Thanh Bình, đã nghiên cứu về tiền lương, các hình thức tiền lương và phương pháp quản lý tổng quỹ tiền lương của các tổ chức kinh tế, các doanh nghiệp. Trong đó, tác giả đã nêu ra các loại tiền lương khác nhau, đã nêu ra phương pháp tính lương theo sản phẩm, phương pháp tính lương theo sản phẩm thuê khoán hoàn thành nghiệm thu, phương pháp tính lương theo doanh thu và đã phân tích sự biến động của các nhân tố đến tổng quỹ tiền lương cũng như hiệu quả sử dụng tổng quỹ tiền lương của các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế. Các công trình nghiên cứu trên đã nêu rõ những thành công và những hạn chế trong việc xây dựng, tổ chức thực hiện trả lương nói chung cũng như trả lương theo kết quả lao động nói riêng đối với người lao động ở Việt Nam với nhiều phạm vi nghiên cứu khác nhau, có giá trị nghiên cứu khác nhau. Các nghiên cứu đó sẽ là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng để kế thừa, phát triển về lý luận tiền lương, phương án trả lương theo kết quả lao động trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện bài khóa luận. Trên cơ sở đó, tác giả sẽ tập trung nghiên cứu thực trạng trả lương theo kết quả lao động đối tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB để từ đó đề xuất hệ thống các giải pháp, khuyến nghị để hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động cho người lao động làm việc tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB trong thời gian tới. 3
3. Mục tiêu nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu những lý luận về phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp, tìm hiểu thực trạng và đánh giá những thành công, hạn chế trong việc thực hiện trả lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Trên cơ sở đó, đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt được những mục tiêu nghiên cứu trên, bài khóa luận sẽ tập trung thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu như sau: Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về tiền lương nói chung và phương án trả lương theo kết quả lao động nói riêng trong doanh nghiệp. Phân tích, đánh giá thực trạng về tình hình tổ chức phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Từ đó đánh giá được những ưu, nhược điểm, những thuận lợi, những khó khăn, hạn chế còn tồn tại của phương án trả lương theo kết quả lao động tại SHB giai đoạn 2015 - 2017. Tìm ra và đề xuất một số giải pháp cả trên phương diện xây dựng và tổ chức thực hiện nhằm hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. 5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Phạm vi về không gian: Đề tài khóa luận nghiên cứu phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Phạm vi về thời gian: Đề tài khóa luận được nghiên cứu về phương án trả lương theo theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB, trong giai đoạn từ năm 2015 - 2017. 6. Giả thuyết nghiên cứu Giả thuyết 1: Có một lượng lớn lao động trong SHB có mong muốn được trả lương theo phương án trả lương theo kết quả lao động. 4
Giả thuyết 2: Phương án trả lương theo kết quả lao động hiện nay tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB còn nhiều hạn chế, tồn tại, chưa phát huy hết hiệu quả trong công tác quản trị nhân lực tại đơn vị. Giả thuyết 3: Phương án trả lương theo kết quả lao động sẽ kích thích cán bộ làm việc tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả quản lý kinh tế và quản trị nhân lực cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB . Giả thuyết 4: Nếu có những giải pháp hợp lý về cả mặt xây dựng nội dung và tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả tại SHB thì sẽ nâng cao hiệu quả quản lý tiền lương của Ngân hàng này. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu Để hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau đây: Phương pháp thu thập số liệu: Tôi đã tìm đọc và thu thập thông tin sơ cấp, thứ cấp từ các nguồn như: tài liệu nội bộ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB, các báo cáo, sách, sách giáo trình, báo chí, internet và cá tài liệu khác liên quan đến đề tài để tìm những cơ sở sắc đáng bài khóa luậ tốt nghiệp này. Phương pháp so sánh thống kê: Là phương pháp dựa vào số liệu có sẵn để tiến hành so sánh đối chiếu bằng các số tương đối, số tuyệt đối và số bình quân như quy mô lao động, kết cấu lao động, tỷ lệ phần trăm quy mô lao động. Phương pháp tổng hợp, phân tích thống kê: Tổng hợp lại những nội dung cụ thể, từng đề mục từ các số liệu mà công ty cung cấp từ đó diễn giải sự biến động và đưa ra nguyên nhân của sự biến động về công tác tuyển dụng nhân lực. Phương pháp quan sát: Qua quá trình thực tập và nghiên cứu tại doanh nghiệp, tôi đã được tận mắt chứng kiến, thu thập, rút ra được những kiến thức, bài học kinh nghiệm, thông tin thực tế về thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp để hoàn thành đề tài khóa luận tốt nghiệp này. Phương pháp phân tích, tổng hợp, xử lý thông tin: Từ việc phân tích các thông tin, tài liệu, dữ liệu, số liệu thực tế thu được từ các phương pháp nêu trên, tôi đã phân tích thực trạng nhằm tìm ra những mặt đã làm được và khó khăn của phương án trả lương theo kết quả lao động của SHB hiện nay nhằm tìm ra giải pháp phù hợp 5
để giải quyết vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải. Phương pháp khảo sát, điều tra bằng bảng hỏi: Khóa luận tốt nghiệp có sử dụng phương pháp điều tra bảng hỏi nhằm tổng hợp, khảo sát ý kiến của người lao động đang làm việc tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB về phương án trả lương theo kết quả lao động mà họ đang được áp dụng. Số phiếu phát ra 200 phiếu, thu về 200 phiếu hợp lệ. 8. Kết cấu đề tài Ngoài Phần mở đầu và Kết luận, khóa luận tốt nghiệp của tôi bao gồm ba chương: Chương 1. Cơ sở lý luận phương án trả lương theo kết quả lao động trong doanh nghiệp. Chương 2. Thực trạng phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. Chương 3. Một số giải pháp và khuyến nghị nhằm hoàn thiện phương án trả lương theo kết quả lao động tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB. 6
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHƢƠNG ÁN TRẢ LƢƠNG THEO KẾT QUẢ LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1. Một số khái niệm liên quan đến phƣơng án trả lƣơng theo kết quả lao động trong doanh nghiệp 1.1.1. Khái niệm kết quả lao động Theo quan điểm của Mác - Lênin, kết quả lao động là thành quả có ích lao động của người lao động tạo ra được trong sản xuất. Kết quả lao động được hiểu là các sản phẩm vật chất và phi vật chất mà người lao động thực hiện được trong quá trình sản xuất của cải vật chất. Kết quả lao động phải được xem xét dưới dạng kết quả lao động có ích, có nghĩa là nó gắn với sản phẩm có giá trị nhất định. Giá trị ở đây bao gồm toàn bộ hao phí lao động sống và lao động vật hóa cần thiết để người lao động tạo ra sản phẩm. Xem xét ở góc độ này, sản phẩm có giá trị sử dụng đáp ứng nhu cầu của con người chính là hàng hóa. “Hàng hóa là kết quả của lao động, có thể thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người thông qua trao đổi, mua bán”. [6, 189] Sản phẩm, hàng hóa có thể tồn tại ở dạng là sản phẩm hàng hóa hữu hình và sản phẩm hàng hóa vô hình. Vì vậy, kết quả lao động cũng được chia ra làm hai loại là kết quả lao động hữu hình và kết quả lao động vô hình. 1.1.2. Khái niệm tiền lương Trên thế giới hiện nay, có rất nhiều các cách định nghĩa khác nhau về tiền lương. Tùy theo mỗi nghiên cứu, mỗi nền kinh tế với những cách tiếp cận nhìn nhận khác nhau, khái niệm về tiền lương cũng trở nên rất đa dạng và phong phú. Theo định nghĩa của Các Mác thì “Tiền lương là giá trị hay giá cả của sức lao động, nhưng biểu hiện ra bên ngoài như là giá cả của lao động” [6, 248]. Với cách định nghĩa này về tiền lương Các Mác đã khẳng định tính chất hàng hóa đặc biệt của sức lao động và bản chất của tiền lương, đặt nền móng cho các cơ sở lý luận của kinh tế học chính trị và học thuyết Mác - Lênin sau này. Theo cách định nghĩa của Tổ chức Lao động Quốc tế ILO thì “Tiền lương là số 7
tiền mà người lao động được trả công hoặc có thể thu nhập được, bất luận nó có tên gọi hay được tính toán nào thì đều được biểu hiện cụ thể bằng tiền và được ấn định thông qua thoả thuận, hợp đồng giữa người chủ sử dụng lao động và người lao động”. Theo cách định nghĩa và cách hiểu này, mặc dù đã chỉ ra được biểu hiện cụ thể, đầy đủ của tiền lương tuy nhiên vẫn chưa chỉ rõ được bản chất thực sự của tiền lương. Theo Luật Lao động 2012 thì “Tiền lương là khoản tiền mà người sử dụng lao động trả cho lao động để thực hiện công việc nhất định theo thỏa thuận” [18, 53]. Theo định nghĩa của đồng tác giả Nguyễn Tiệp và Lê Thanh Hà thì “Tiền lương là giá cả sức lao động, được hình thành dựa trên cơ sở thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động thông qua hợp đồng lao động phù hợp với mối quan hệ cung - cầu sức lao động trên thị trường lao động và phù hợp với các quy định về tiền lương của pháp luật lao động”. Tiền lương, tiền công, thù lao được sử dụng trả cho người lao động một cách thường xuyên, ổn dịnh trong khoảng thời gian thực hiện hợp đồng lao động (tuần , tháng, năm,…)” [20, 9]. Như vậy, tiền lương là số tiền mà người chủ sử dụng lao động trả cho người lao động dựa trên giá trị sức lao động đã hao phí trong quá trình sản xuất trên cơ sở hợp đồng, thỏa thuận, đóng góp thực tế của người lao động cho tổ chức, đơn vị nhằm đảm việc bảo việc tái sản xuất sức lao động đã mất cũng như nuôi sống bản thân, gia đình của người lao động, làm động lực thúc đẩy việc tăng năng suất lao động cũng như sự phát triển của doanh nghiệp, xã hội. 1.1.3. Khái niệm tiền lương theo kết quả lao động Từ các khái niệm về tiền lương và kết quả lao động, ta định nghĩa “Tiền lương theo kết quả lao động là số tiền mà chủ sử dụng lao động trả cho người lao động căn cứ trực tiếp vào kết quả lao động (hữu hình hoặc vô hình) mà người lao động đã hoàn thành sau khi nghiệm thu hoặc hoàn tất quá trình sản xuất hoặc ý nghĩa, đóng góp của kết quả lao động của người lao động vào doanh thu, lợi nhuận của toàn tổ chức”. 1.1.4. Khái niệm phương án trả lương theo kết quả lao động trong “Phương án là những dự kiến về cách thức, trình tự để tiến hành một công việc trong điều kiện, hoàn cảnh nhất định” [2, 9]. Trên cơ sở đó, ta suy ra “Phương án trả lương là tập hợp bao gồm những quy 8
định, dự án của chủ sử dụng lao động về tiền lương, được thể chế hóa cụ thể thông qua bản Quy chế tiền lương cùng các văn bản liên quan; và việc tổ chức thực hiện các nội dung, quy định đó trong doanh nghiệp”. Trong đó, “Phương án trả lương theo kết quả lao động là một tập hợp bao gồm những quy định, dự án thực hiện của đơn vị vể hình thức chi trả tiền theo kết quả lao động, là một bộ phận của bản Quy chế tiền lương; và việc tổ chức thực hiện các quy định, dự án đó đó trong thực tế hoạt động doanh nghiệp”. [2, 10] Như vậy, theo các định nghĩa trên, việc thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động bao gồm hai bộ phận, công việc chính là công tác xây dựng phương án trả lương theo kết quả lao động và công tác tính lương, tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động trong doanh nghiệp. 1.2. Mục đích, vai trò, nguyên tắc thực hiện phƣơng án trả lƣơng theo kết quả lao động 1.2.1. Mục đích của thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động Trong thực tế sản xuất, kinh doanh của các tổ chức, doanh nghiệp hiện nay, việc trả lương theo kết quả lao động ngày càng trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi nhằm hướng đến mục đích cơ bản như sau: Đảm bảo thực hiện nguyên tắc trả lương theo số và chất lượng lao động, trả lương ngang nhau cho những người lao động làm việc ngang nhau (làm cùng công việc, có điều kiện, môi trường công tác,…), đảm bảo công bằng trong chế độ lương thưởng, tránh tình trạng cào bằng trong đơn vị. Nâng cao năng suất, lợi nhuận của doanh nghiệp từ đó gia tăng thu nhập, lợi ích cho người lao động và nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc; ý thức tự giác, tự chủ, kỷ luật, cầu thị trong việc thực hiện công việc của nhân viên trong tổ chức. Làm cơ sở để hoàn thiện căn cứ xác định tiền thưởng, trình độ, khả năng của người lao động để xây dựng chế độ tiền lương, khen thưởng, phát triển - thăng tiến, đãi ngộ hợp lý. Bởi hình thức trả lương này căn cứ vào chính công việc cụ thể của người lao động và có thể đo lường hiệu quả làm việc thực sự của người lao động chính xác hơn so với một số hình thức trả lương khác trong thực tế. Hoàn thiện công tác tổ chức tiền lương trong doanh nghiệp, xây dựng văn hóa, 9
môi trường làm việc theo hướng thực hiện tác phong công nghiệp, hiện đại hóa, chú trọng thực chất, hiệu quả thực hiện công việc. 1.2.2. Vai trò của thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động Ngoài các vai trò của tiền lương nói chung, việc trả lương theo kết quả lao động cũng mang những ý nghĩa riêng cụ thể như sau: Góp phần thực hiện hiệu quả nguyên tắc trả lương theo lao động, tạo ra cơ chế, tổ chức tiền lương công bằng, công khai, minh bạch, trong doanh nghiệp. Thúc đẩy việc tăng năng suất lao động cá nhân cũng như hiệu quả công việc tập thể để gia tăng lợi nhuận, doanh thu cũng như thu nhập cho người lao động. Đồng thời hình thức này cũng góp phần khuyến khích người lao động học tập, nâng cao trình độ, chuyên môn và tinh thần kỷ luật, chủ động, sáng tạo để nâng cao khả năng làm việc và hiệu quả lao động. Góp phần hoàn thiện công tác quản lý tiền lương doanh nghiệp và xây dựng văn hóa, môi trường tổ chức hiện đại, hiệu quả, hợp lý hơn. 1.2.3. Nguyên tắc thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động Việc trả lương theo theo kết quả lao động là một phần của việc tổ chức trả lương trong tổ chức, vì vậy khi thực hiện cần xét đến những nguyên tắc chung cơ bản của trả lương trong doanh nghiệp, cụ thể: Trả lương tương xứng theo số và chất lượng lao động. Đảm bảo tốc độ tăng năng suất lao động bình quân tăng nhanh hơn tốc độ tăng lương bình quân. Trả lương theo các yếu tố thị trường. Đảm bảo mối quan hệ hợp lý về tiền lương giữa những người lao động làm nghề khác nhau trong nền kinh tế quốc dân. Tiền lương phải phụ thuộc vào khả năng tài chính. Kết hợp hài hòa tất cả các dạng lợi ích trong trả lương. Tiền lương phải đảm bảo tái sản xuất sức lao động. Tiền lương phải đảm bảo không ngừng nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người lao động. Tiền lương phải được xây dựng dựa trên các quy định của pháp luật lao động. 10
Tiền lương phải đơn giản, dễ hiểu và dễ tính toán. Bên cạnh những nguyên tắc chung của trả lương trong doanh nghiệp, phương án trả lương theo kết quả lao động cũng đòi hỏi những nguyên tắc riêng như sau: Phải xây dựng đầy đủ, chi tiết, có căn cứ thực tiễn và khoa học bản mô tả công việc, bản tiêu chuẩn cấp bậc, chức danh. Hoàn thiện, đồng bộ hóa công tác định mức trong toàn bộ hệ thống tổ chức, đưa ra các mức lao động hợp lý trong khả năng thực hiện của CBCNV, có tính lượng hóa, từ đó dựa vào kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xác định chính xác đơn giá, hoạch định quỹ lương cho việc trả lương theo kết quả lao động. Phải thực hiện chính xác, khách quan, nhanh chóng công tác kiểm tra, đánh giá nghiệm thu sản phẩm, đảm bảo chính xác số lượng cũng như chất lượng thành phẩm, dịch vụ mà người lao động làm ra nhằm xác định tiền lương của cá nhân cũng như đơn vị một cách hợp lý nhất. Phải đảm bảo tổ chức và phục vụ tốt nơi làm việc, hiện đại hóa nơi sản xuất để người lao động có thể hoàn thành và hoàn thành vượt mức năng suất lao động nhờ vào việc giả bớt sự hao phí về thời gian và sức lao động. Đồng thời phải thực hiện tốt công tác giáo dục tốt ý thức, trách nhiệm, kỷ luật lao động cho người lao động để họ nỗ lực nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời sử dụng hiệu quả nhất máy móc thiết bị, trang bị làm việc, tiết kiệm nguyên vật liệu sản xuất. 1.3. Nội dung phƣơng án trả lƣơng theo kết quả lao động tại doanh nghiệp 1.3.1. Xây dựng phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp Căn cứ vào mỗi hình thức tính lương theo kết quả lao động, các nhà quản lý cần tiếp tục thực hiện các công việc như sau để thực hiện công tác xây dựng phương án trả lương theo kết quả lao động tại doanh nghiệp: 1.3.1.1. Xác định cơ sở pháp lý thực hiện phương án trả lương theo kết quả cho người lao động Xác định cơ sở pháp lý để thực hiện phương án trả lương theo kết quả cho người lao động là một trong những công việc quan trọng hàng đầu để đảm bảo phương án tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Các căn cứ pháp lý để tiến hành xây dựng, tổ chức thực hiện phương án trả lương theo kết quả lao động như sau: Các văn bản luật như Luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Việc làm, 11