Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:92

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương trình bày cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại; thực trạng cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh; một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Quân Đội – Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH -----o0o----- NGUYỄN HOÀNG CHÍ MINH NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 7340201 TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018
NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NAM TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH -----o0o----- NGUYỄN HOÀNG CHÍ MINH NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 7340201 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC THS. TRẦN MINH TÂM TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018
TÓM TẮT LUẬN VĂN Đề tài nghiên cứu “Nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh” được thược hiện với những mục tiêu nghiên cứu được xác định cụ thể: (1) Làm rõ cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại. (2) Phân tích, đánh giá tình trạng cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Quân đội - Chi nhánh TPHCM. (3) Đưa ra những giải pháp để nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Chi nhánh. Tác giả tiến hành thực hiện khảo sát khách hàng cá nhân có sử dụng dịch vụ CVTD chi nhánh nhằm sừ dụng để khảo sát mức độ hài lòng của khách hàng. Ngoài ra, tiến hành thu thập dữ liệu tình hình kinh doanh của phòng khách hàng cá nhân trong 3 năm qua để phân tích, đánh giá các chỉ số liên quan đến chất lượng CVTD. Thông qua phân tích tác giả nhận thấy tuy rằng chi nhánh đã có sự phát triển về dịch vụ CVTD trong các năm vừa qua, nhưng những mặt hạn chế vẫn còn tồn tại, khiến cho chi nhánh chưa thực sự khai thác được lợi thế cạnh tranh cũng như quy mô hoạt động của mình. Vì lý do hạn hẹp về thời gian phân tích sâu về chất lượng cho vay và kích thước mẫu khảo sát tương đối nhỏ cũng đã ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu, tuy nhiên kết quả đạt được phần nào đó có ý nghĩa đối với ban quản trị Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh.
ABSTRACT The research project on "Improving the quality of consumer loans at the Military Commercial Joint Stock Bank - Ho Chi Minh City Branch" is based on the following specific research objectives: (1) Clarifying theories of consumer loans and the quality of consumer loans by commercial banks. (2) Analyzing and assessing the status of consumer loans and quality of consumer loans of the Military Commercial Joint Stock Bank - Ho Chi Minh City Branch. (3) Propounding solutions to improve the quality of consumer loans at the Branch. The author conducted a survey of individual customers using credit services at the branch to use to survey the level of satisfaction of customers. In addition, conduct business data of individual credit department over the past 3 years to analyze and evaluate indicators related to the quality of their credit history. Through the analysis, the authors found that although the branch has been developing in the past years, the limitations still exist, causing obstacle for the branch to exploit its advantages as well as the size of its activities. Due to the limited time available for in-depth analysis of loan quality and the relatively small size of survey samples, the research results have been affected, but it is still quite significant for management of the Military Commercial Joint Stock Bank - Ho Chi Minh City Branch.
LỜI CAM ĐOAN Khóa luận này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong khóa luận. Tác giả Nguyễn Hoàng Chí Minh
LỜI CÁM ƠN Xin gửi lời tri ân sâu sắc tới Thầy Trần Minh Tâm - người đã hướng dẫn tận tình tôi trong quá trình hoàn thiện bài luận văn. Ngoài ra, tôi cũng gửi lời cảm ơn chân thành đến bạn bè và gia đình - những người đã giúp đỡ, ủng hộ, động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài. Tác giả Nguyễn Hoàng Chí Minh
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................i DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ.....................................................................ii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................... iii CHƢƠNG 1: ................................................................................................................... 1 GIỚI THIỆU................................................................................................................... 1 1.1. HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .................................................................................................................................. 1 1.1.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng ........................................................................... 1 1.1.2. Đặc điểm và vai trò của cho vay tiêu dùng ..................................................... 3 1.1.2.1. Đặc điểm của cho vay tiêu dùng .................................................................. 3 1.1.2.2. Vai trò của cho vay tiêu dùng ....................................................................... 4 1.1.3. Các phƣơng pháp cho vay tiêu dùng............................................................... 5 1.1.4. Các biện pháp đảm bảo tiền vay ..................................................................... 5 1.1.5. Phân loại cho vay tiêu dùng ............................................................................. 6 1.1.5.1. Căn cứ vào phương thức cho vay ................................................................. 6 1.1.5.2. Căn cứ vào thời hạn tín dụng ....................................................................... 6 1.1.5.3. Căn cứ vào góc độ nghiệp vụ ....................................................................... 7 1.2. CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .................................................................................................................................. 7 1.2.1. Khái niệm chất lƣợng cho vay tiêu dùng ........................................................ 7 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lƣợng cho vay tiêu dùng ...................................... 8 1.2.2.1. Chỉ tiêu định tính .......................................................................................... 8 1.2.2.2. Chỉ tiêu định lượng ..................................................................................... 10 1.2.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến chất lƣợng cho vay tiêu dùng ........................ 13 1.2.3.1. Nhân tố chủ quan ....................................................................................... 13 1.2.3.2. Nhân tố khách quan .................................................................................... 14 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ............................................................................................. 17 CHƢƠNG 2: ................................................................................................................. 18 GIỚI THIỆU................................................................................................................. 18
2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ........................................................... 18 2.1.1. Giới thiệu khái quát về Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Quân đội......... 18 2.1.2. Giới thiệu về Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh .......................................................................................... 20 2.2. CÁC QUY ĐỊNH CHUNG TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............................................................................................................. 22 2.2.1. Nguyên tắc và điều kiện cho vay tiêu dùng .................................................. 22 2.2.2. Đối tƣợng cho vay tiêu dùng .......................................................................... 24 2.2.3. Phƣơng pháp cho vay tiêu dùng .................................................................... 24 2.2.4. Quy định về những biện pháp bảo đảm tiền vay ......................................... 25 2.2.5. Quy trình cho vay tiêu dùng .......................................................................... 25 2.2.6. Các sản phẩm cho vay tiêu dùng ................................................................... 27 2.3. TÌNH HÌNH CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 2015 ĐẾN 2017 ..................................................................... 27 2.3.1. Tình hình doanh số cho vay tiêu dùng .......................................................... 27 2.3.2. Tình hình doanh số thu hồi nợ cho vay tiêu dùng ....................................... 29 2.3.3. Tình hình dƣ nợ cho vay tiêu dùng ............................................................... 32 2.3.3.1. Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng phân theo thời gian ............................ 34 2.3.3.2. Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng phân theo mục đích sử dụng vốn ........ 36 2.3.3.3. Tình hình cho vay tiêu dùng phân theo nhóm nợ giai đoạn 2015 – 2017 .. 40 2.3.4. Vòng quay vốn cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017............................ 42 2.3.5. Tình hình thu lãi cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017 ........................ 44 2.4. ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH GIAI ĐOẠN 2015 – 2017 ........................................................................ 45 2.4.1. Khảo sát sự hài lòng của khách hàng khi sử dụng dụng dịch vụ vay tiêu dùng tại Ngân hàng Quân đội – Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh. ............... 45 2.4.2. Những kết quả đạt đƣợc ................................................................................. 51 2.4.2.1. Về dư nợ và doanh số cho vay tiêu dùng .................................................... 51 2.4.2.2. Về thu nhập cho vay tiêu dùng ................................................................... 52
2.4.2.3. Về xử lý nợ xấu ........................................................................................... 52 2.4.3. Hạn chế còn tồn tại ......................................................................................... 53 2.4.4. Nguyên nhân của hạn chế .............................................................................. 54 2.4.4.1 Nguyên nhân chủ quan ................................................................................ 54 2.4.4.2. Nguyên nhân khách quan ........................................................................... 56 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ............................................................................................. 58 CHƢƠNG 3: ................................................................................................................. 59 GIỚI THIỆU................................................................................................................. 59 3.1. ĐỊNH HƢỚNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI - CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ...... 59 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI – CHI NHÁNH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .................................. 61 3.2.1. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực .......................................................... 61 3.2.2. Tăng cƣờng phát triển các sản phẩm cho vay tiêu dùng ............................ 62 3.2.3. Tăng cƣờng công tác huy động vốn............................................................... 63 3.2.4. Nâng cao chất lƣợng công tác thẩm định ..................................................... 65 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ............................................................................................. 67 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 68 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 70 PHỤ LỤC: BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT ............................................................... 72
i DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ATM Máy rút tiền tự động CBTD Cán bộ tín dụng CVTD Cho vay tiêu dùng GTCG Giấy tờ có giá HMTD Hạn mức tín dụng KH Khách hàng MB Ngân hàng Quân đội NHNN Ngân hàng nhà nước TMCP Thương mại Cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm TP HCM Thành phố Hồ Chí Minh VNĐ Việt Nam đồng
ii DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ Bảng 2.1: Tình hình doanh số cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017 ...................... 28 Bảng 2.2: Tình hình doanh số thu hồi nợ cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 – 2017 .... 30 Bảng 2 3: Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng giai đoạn 2015 - 2017 ........................... 32 Bảng 2.4: Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng phân theo thời gian giai đoạn 2015 – 2017 ............................................................................................................................... 35 Bảng 2.5: Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng phân theo mục đích sử dụng vốn .......... 36 Bảng 2.6: Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng phân theo nhóm giai đoạn 2015 - 2017. 40 Bảng 2.7: Vòng quay vốn CVTD của chi nhánh giai đoạn 2015 - 2017 ....................... 42 Biểu đồ 2.1: Sản phẩm vay tiêu dùng khách hàng đã sử dụng ...................................... 46 Biểu đồ 2.2: Lý do sử dụng dịch vụ CVTD tại MB ....................................................... 47 Biểu đồ 2.3: Đánh giá của KH về mức độ quan tâm của CBTD ................................... 48 Biểu đồ 2.4: Đánh giá của KH về thời gian hoàn tất thủ tục giải ngân của chi nhánh .. 49 Biểu đồ 2.5: Quyết định của KH khi sử dụng dịch vụ CVTD vào lần tiếp theo ........... 50
iii PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Nếu như nói đến tín dụng, chắc hẳn bất kì ai cũng liên tưởng đến sự chuyển giao vốn giữa các chủ thể với nhau, còn tín dụng tiêu dùng sẽ làm người ta nghĩ ngay đến mục đích của việc chuyển giao đó. Trong những nghiệp vụ của Ngân hàng, đây có lẽ là nghiệp vụ gần gũi nhất với người lao động, giúp họ cải thiện phần nào đời sống vật chất trong lúc khó khăn. Sự phát triển ngày một nhanh của kinh tế - xã hội đã kéo theo nhu cầu của con người ngày càng tăng lên, cùng lúc đó là hàng loạt các đòi hỏi cần được thỏa mãn. Khả năng tài chính trở thành yếu tố rất quan trọng để tài trợ cho những nhu cầu đó, nhưng trong nhiều trường hợp nhu cầu tiêu dùng thường xuất hiện trước khi quỹ tài chính cá nhân được hình thành. Tức là có sự không đồng nhất về yếu tố thời gian đối với nhu cầu tiêu dùng và khả năng tài chính của mỗi người. Khi đó người ta sử dụng tín dụng tiêu dùng như là sự ứng trước của quỹ tài chính cá nhân được hình thành trong tương lai để thỏa mãn các nhu cầu trong hiện tại. Chính vì mục đích đó nên ngay từ khi Ngân hàng Nhà nước đưa ra chủ trương kích cầu bằng Cho vay tiêu dùng và được thực hiện bởi các Ngân hàng Thương mại, thì loại hình này đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía người tiêu dùng. Trong bối cảnh tình hình kinh tế sôi động như hiện nay, với vai trò là kênh tín dụng kích thích tiêu dùng, hoạt động cho vay tiêu dùng hiện đang trở nên rất phổ biến trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng. Với tốc độ hội nhập cao và tỉ lệ dân số trẻ, Việt Nam là một thị trường tiềm năng với sức mua đứng hàng đầu trong khu vực. Đặc biệt, những người mới đi làm, chưa có thu nhập cao nhưng nhu cầu chi tiêu lại lớn. Chính vì thế mà các ngân hàng thương mại luôn nhiệt tình tìm kiếm những vị khách hàng tiềm năng này.
iv Tuy nhiên, các ngân hàng vẫn còn nhiều vấn đề bất cập còn tồn tại khiến cho chất lượng cho vay tiêu dùng vẫn chưa cao và mang lại những rủi ro hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Cho vay tiêu dùng trước đây điều kiện đơn giản, nên dễ phát sinh rủi ro, dẫn tới phát sinh nợ xấu. Vì vậy, sau một thời gian dài học tập trên ghế nhà trường cùng khoảng thời gian thực tập, học hỏi tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, người viết nhận thấy mặc dù ngân hàng đã quan tâm đến hoạt động cho vay tiêu dùng nhưng chất lượng của hoạt động cho vay này ở chi nhánh vẫn còn ở mức trung bình, đòi hỏi cần có những giải pháp được đưa ra để mở rộng quy mô cho vay tiêu dùng trong thời gian tới. Do đó, tác giả đã lựa chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp cho chương trình đào tạo bậc đại học của mình. 2. Tổng quan đề tài nghiên cứu Nghiên cứu của Zhu và De'Armond (2005) Nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu các yếu tố có khả năng ảnh hưởng đến việc tiếp cận tín dụng tiêu dùng của các hộ gia đình. Zhu và De'Armond sử dụng thông tin từ khảo sát chi tiêu dùng của 7.579 hộ gia đình ở Hoa Kỳ năm 2001, bằng phân tích hồi qui mô hình Logit đã kết luận các yếu tố ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê tới khả năng tiếp cận tín dụng tiêu dùng của hộ: chủng tộc, tình trạng hôn nhân, tình trạng việc làm và trình độ học vấn của chủ hộ; thu nhập, trợ cấp và nhà ở của hộ. Theo kết quả nghiên cứu, trình độ học vấn của chủ hộ, thu nhập và có trợ cấp có tác động thuận; chủ hộ độc thân, thất nghiệp có tác động nghịch tới khả năng tiếp cận tín dụng. Các yếu tố ảnh hưởng có ý nghĩa thống kê tới lượng vốn tín dụng của hộ, bao gồm: tuổi, trình độ học vấn của chủ hộ; thu nhập và có nguồn vay khác. Trong đó, chỉ
v có trình độ học vấn có tác động nghịch, các yếu tố khác đều tác động thuận tới lượng vốn vay tiêu dùng của hộ. Nghiên cứu của Trần Thị Ngọc và Tô Thiên Kim (2011) Nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu về hiệu quả cho vay tiêu dùng cá nhân tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Sài Gòn. Tiến hành thu thập các báo cáo và số liệu tại Ngân hàng TMCP Á Châu chi nhánh Sài Gòn, thông tin trên báo, Internet, sách tham khảo…. Từ đó đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng (theo từng mục đích vay) qua những thông số liên quan đến tín dụng tiêu dùng như: doanh số cho vay tiêu dùng, tình hình thu nợ, dư nợ, nợ quá hạn. Nghiên cứu đã đề ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm năng cao hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng theo từng đối tượng và mục đích cho vay. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng tin học hóa các quy trình kinh doanh và quản lý ngân hàng, đào tạo cho cán bộ, nhân viên ngân hàng có khả năng làm chủ công nghệ là một yêu cầu cấp thiết vì công nghệ ngân hàng được xem là nhân tố quan trọng trong chiến lược phát triển của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á châu. Bên cạnh đó, nhóm tác giả cũng đề ra kiến nghị đến ngân hàng ACB cần tổ chức hệ thống tín dụng thành 3 cấp: Ban tín dụng chi nhánh, Ban tín dụng hội sở và cấp cao nhất là Hội đồng tín dụng để quy trình thực hiện xét duyệt và quyết định cấp các khoản tín dụng cũng như bảo lãnh được thực hiện tốt hơn. Nghiên cứu của Trần Ái Kết và Thái Thanh Thoảng (2013) Nhóm tác giả đã tiến hành nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng tới tiếp cận tín dụng tiêu dùng của các hộ gia đình ở một vài Ngân hàng Thương mại tại Cần Thơ. Đây cũng là một nghiên cứu có liên quan đến lĩnh vực cho vay tiêu dùng. Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy Probit nhị phân với 7 biến độc lập. Dữ liệu nghiên cứu thu thập từ cuộc khảo sát người dùng thông qua khảo sát ngẫu nhiên các hộ gia đình ở 4 quận, huyện của Thành phố Cần Thơ năm 2012.
vi Theo kết quả nghiên cứu, hơn 63% số hộ không tiếp cận được vốn tín dụng tiêu dùng ở NHTM. Trong đó, lý do chiếm tỷ lệ cao nhất của mẫu khảo sát là nộp đơn xin vay nhưng bị ngân hàng từ chối. Tín dụng tiêu dùng ở NHTM của hộ gia đình ở Thành phố Cần Thơ nhìn chung có kỳ hạn trung hạn với lãi suất khá cao. Tỷ lệ hộ có khả năng tiếp cận tín dụng chưa cao, tuy nhiên lượng vốn vay bình quân của hộ gia đình là đáng kể. Ngoài ra, kết quả phân tích hồi qui mô hình Probit cho thấy nhiều yếu tố có ảnh hưởng tới khả năng tiếp cận tín dụng tiêu dùng ở NHTM của hộ gia đình: trình độ học vấn của chủ hộ, thu nhập, diện tích đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của hộ. Bên cạnh đó, kết quả phân tích hồi qui mô hình Tobit cho biết các yếu tố chủ yếu ảnh hưởng tới lượng vốn tín dụng tiêu dùng của hộ: trình độ học vấn của chủ hộ, thu nhập của hộ. Nghiên cứu của Bùi Diệu Anh (2013) Tác giả đã tiến hành nghiên cứu về thực trạng và giải pháp nâng cao năng lực quản trị danh mục cho vay của một số ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Đây cũng là một nghiên cứu có liên quan đến lĩnh vực cho vay tiêu dùng. Nghiên cứu sử dụng các chỉ số định lượng nhằm đánh giá hiện trạng và chất lượng quản trị danh mục cho vay cũng như chất lượng các sản phẩm tín dụng mà một vài NHTM cung cấp trên địa bàn thành phố. Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng cho vay cho tiêu dùng cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề tương tự như các loại hình cho vay khác. Cũng như cung cấp tín dụng sản xuất, cung cấp tín dụng tiêu dùng đang bị cản trở bởi rủi ro đạo đức (moral hazard) và các vấn đề lựa chọn đối nghịch (adverse selection) trong môi trường không cân xứng thông tin ở thị trường tín dụng. Nghiên cứu đã đề xuất các NHTM trên địa bàn thành phố cần học hỏi mô hình quản lý danh mục cho vay như ở những thị trường tín dụng phát triển cao, trong đó điển hình là việc phát triển thủ tục “chấm điểm” tinh vi để đánh giá rủi ro trả nợ của khách hàng. Trong thực tế, các giao dịch tín dụng dựa trên cơ sở
vii các đặc điểm quan sát được nên vẫn còn bị hạn chế, các NHTM vẫn duy trì sử dụng thông tin thống kê liên quan đến lịch sử khả năng trả nợ và đòi hỏi tài sản thế chấp của người vay. Trên cơ sở tiếp cận và thừa kế các công trình nghiên cứu của các tác giả trong nước và nước ngoài trước đây, tác giả nhận thấy việc xây dựng một công trình nghiên cứu khoa học có đề cập một cách cụ thể và mang tính thực tiễn về hệ thống một số nhóm chỉ tiêu đánh giá CVTD và áp dụng những chỉ tiêu này, kết hợp với phương pháp khảo sát khách hàng nhằm đánh giá, phân tích chất lượng dịch vụ CVTD tại ngân hàng TMCP Quân đội – Chi nhánh TPHCM là rất cần thiết. Vì đây là một mảng kinh doanh có đóng góp lớn cho NHTM tại các khu vực có dân cư phát triển, nền kinh tế hội nhập, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh. Do vậy, tác giả đã chọn đây là hướng nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. 3. Mục đích nghiên cứu của đề tài Thông qua quá trình nghiên cứu, khóa luận tập trung làm rõ ba mục tiêu sau: - Mục tiêu 1: Làm rõ cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại - Mục tiêu 2: Phân tích, đánh giá tình trạng cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó tìm ra được nguyên nhân và rút ra được những hạn chế vẫn còn tồn tại cho vay tiêu dùng tại đơn vị. - Mục tiêu 3: Đưa ra những giải pháp để nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh.
viii 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu: Cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại. Phạm vi nghiên cứu: Cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn năm 2015 – 2017. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Khóa luận kết hợp sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu, trong đó chủ yếu sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháo khảo sát: đề tài được thực hiện thông qua việc phát phiếu khảo sát 56 khách hàng có sử dụng dịch vụ CVTD của Ngân hàng TMCP Quân đội tại chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh thỏa các tiêu chuẩn chọn mẫu thông qua bảng câu hỏi được hoàn thiện từ các nghiên cứu trước. Sau đó, tiến hành sàng lọc dữ liệu trước khi bắt đầu phân tích, thống kê. - Phương pháp thống kê mô tả: thu thập thông tin cũng như số liệu về cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh để thấy sự thay đổi theo thời gian tại đơn vị - Phương pháp so sánh: sử dụng những số liệu thu thập được để so sánh với nhau nhằm xác định được mức độ biến động và đưa ra nhận xét cho tình hình cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh - Phương pháp tổng hợp phân tích: tổng hợp, đánh giá thông tin và phân tích chỉ tiêu của những số liệu thu thập được nhằm mục đích hiểu được nguyên nhân, ý nghĩa của mọi sự biến động của tình hình cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu
ix dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh từ đó đưa ra được biện pháp khắc phục nhằm nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại đơn vị. 6. Kết cấu của khóa luận Ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục viết tắt, danh mục bảng biểu và đồ thị, kết cấu của khóa luận bao gồm 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại Chương 2: Thực trạng cho vay tiêu dùng và chất lượng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quân đội - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh
1 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ CHẤT LƢỢNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI GIỚI THIỆU Việc giới thiệu tổng quan những cơ sở lý thuyết cũng như các tiêu chí định lượng được chọn ra để áp dụng làm tiêu chuẩn đánh giá chất lượng dịch vụ tại ngân hàng là rất quan trọng. Do vậy, Chương này sẽ trình bày khung lý thuyết làm nền tảng cho nghiên cứu này bao gồm cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng, vai trò của cho vay tiêu dùng trong các khía cạnh kinh tế - xã hội cũng như các yếu tố, tiêu chí có liên quan đến đánh giá chất lượng của dịch vụ cho vay tiêu dùng tại một ngân hàng. 1.1. HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1.1. Khái niệm cho vay tiêu dùng Hoạt động của ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung là thường xuyên nhận tiền gửi và sử dụng những khoản tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh toán qua tài khoản. Trong đó, cho vay là hoạt động kinh doanh mang lại thu nhập chủ yếu cho ngân hàng thương mại. Theo điều 4 Luật số 47/2010/QH12 của Quốc hội, Luật các tổ chức tín dụng: “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.” Vậy hoạt động cho vay có thể được hiểu là việc chuyển nhượng một lượng giá trị bằng tiền từ ngân hàng thương mại đến khách hàng đi vay, sau một khoảng thời gian được định trước, lượng tiền quay về với ngân hàng thương mại với một giá trị lớn hơn lúc đầu. Nói cách khác, cho vay của ngân hàng thương mại là quan hệ giữa một bên là
2 người cho vay chuyển giao tiền hoặc tài sản cho bên người vay để sử dụng trong một thời gian nhất định với cam kết của người vay là sẽ hoàn trả cả gốc và lãi khi đến hạn. Hiện nay, cho vay tiêu dùng là một trong những sản phẩm cho vay của ngân hàng thương mại, có đầy đủ những đặc trưng cơ bản của cho vay. Ngân hàng áp dụng rất nhiều hình thức cho vay đối với khách hàng cá nhân, hộ gia đình, tùy từng loại khách hàng mà ngân hàng có những hình thức cho vay khác nhau để phù hợp với khả năng thanh toán các khoản nợ của khách hàng. Mục đích của cho vay tiêu dùng nhằm tài trợ cho nhu cầu chi tiêu của người tiêu dùng bao gồm cá nhân và hộ gia đình, hỗ trợ nguồn tài chính cho các nhu cầu mua sắm trang thiết bị, đồ gia dụng, sửa chữa, mua bán bất động sản, sửa chữa xe, làm kinh tế hộ gia đình, thanh toán học phí, đi du lịch, chữa bệnh, cưới hỏi, tiệc tùng và các nhu cầu thiết yếu khác trong cuộc sống hàng ngày Từ các khái niệm chung trong cho vay và mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng, có thể hiểu rằng: “Cho vay tiêu dùng là một trong những hình thức cho vay của ngân hàng thương mại, trong đó ngân hàng giao hoặc cam kết giao cho khách hàng cá nhân hay hộ gia đình được sử dụng một khoản tiền nhất định trong một khoảng thời gian đã xác định trước để sử dụng vào các mục đích tiêu dùng với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi.” - Trương Quang Thông (2010, trang 27). Trong hai nhóm khách hàng chính của ngân hàng là khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp, khách hàng cá nhân ngày càng có nhu cầu vay mượn cao hơn. CVTD không chỉ như một phương thức giải quyết được những nhu cầu tiêu dùng cần thiết, mà còn là phương tiện nhằm cải thiện mức sống của cá nhân khi mà họ chưa có khả năng chi trả, thanh toán. Từ đó, đáp ứng được nhu cầu thanh toán của con người.