Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

8
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là hệ thống lại những vấn đề cơ bản về Ngân hàng thương mại và năng lực cạnh tranh của ngân hàng thương mại; phân tích thực trạng, đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín; đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Khóa luận tốt nghiệp Tài chính ngân hàng: Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM – BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ––––––––––––––––––––––––––––––––––– LÊ NGỌC ĐĂNG KHOA NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƢƠNG TÍN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 7340201 1
NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM – BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH ––––––––––––––––––––––––––––––––––– ĐỀ CƢƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƢƠNG TÍN Sinh viên thực hiện: LÊ NGỌC ĐĂNG KHOA Lớp: HQ2 – GE02 MSSV: 030630141563 Khóa học: CLC-02 Ngành đạo tạo: Tài chính – Ngân hàng, mã số: 7340201 Giảng viên hƣớng dẫn: ThS. TRẦN HỒNG HÀ Tp. Hồ Chí Minh, năm 2018
TÓM TẮT Ngân hàng thƣơng mại đang đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Đóng vai trò trung gian cung ứng vốn cho các khách hàng cần vốn, các Ngân hàng thƣơng mại đang là động lực phát triển kinh tế to lớn. Với bối cảnh một nền kinh tế mới phát triển nhƣ nƣớc Việt Nam, các tổ chức tín dụng, quỹ nhân dân chƣa phát huy tối đa vai trò của mình thì trọng trách của các Ngân hàng thƣơng mại lại càng thể hiện rõ trong thị trƣờng vốn và đóng vai trò sống còn với sự phát triển kinh tế. Dù đƣợc đánh giá là đang phát triển từ lâu, nền kinh tế nƣớc Việt Nam mới chỉ thật sự phát triển sôi động một vài năm trở lại đây. Năm 2018 đƣợc đánh giá là một năm hứa hẹn cho sự phát triển, Thị trƣờng vốn Việt Nam đã thông thoáng hơn, cùng đó xuất hiện nhiều sự cạnh tranh hơn. Các Ngân hàng thƣơng mại từ nƣớc ngoài đang ồ ạt đổ vào Việt Nam hoạt động tạo nên một môi trƣờng thi đua rất quyết liệt giữa các Ngân hàng thƣơng mại trong và ngoài quốc gia. Với bề dày lịch sử cao trong số các Ngân hàng thƣơng mại trong nƣớc, Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng Tín (Sacombank) đã và đang là một trong những ngân hàng hàng đầu Việt Nam. Tuy nhiên với môi trƣờng sắp tới, Sacombank cần xem xét các biện pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bản thân để đón đầu thử thách sắp tới. Với mục tiêu tìm ra giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Sacombank, tác giả đã tiến hành nghiên cứu thông qua các phƣơng pháp phân tích suy luận, diễn giải, tổng hợp số liệu, so sánh tƣơng quan để đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại và đƣa ra các giải pháp có thể giúp Sacombank nâng cao năng lực cạnh tranh trong tƣơng lai.
ABSTRACT Commercial Banks are playing an important role in any economy. Acting as an intermediary for supplying capital for customers in need, commercial banks are the driving force of economic developments. In a country with a rising economy such as Viet Nam, credit institutions such as funds, financial leasing companies are still yet to reach their full potential so commercial banks have to carrying their function and the role of commercial banks is getting more and more important. Even though seen by others countries as a developing economy for a long time, the economy of Viet Nam has only lively in a few recent years. 2018 is expected to be the year that Viet Nam economy continue to bloom as the financial market is much less restricting and the competitions will become fiercer. More foreign banks are getting a piece of the Viet Nam financial market, this created a deadly competitive enviroment for both domestic and foreign banks. As one of the most experienced commercials banks in the market. Sai Gon Joint Stock Commercial Bank was and still one of the best banks in Viet Nam. However, as the competition is getting fiercer, Sacombank must develop their competing capability to prevail in such an environment and future challenges. Aiming to find the solutions to improve Sacombank’s competing power overs their peers. I – the author will conduct researches on many aspects of the bank’s competing advantages and disadvantages in the market to evaluate the current competing power of the bank and propose solutions of my own to improve their standing in the industry and competing capability.
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan luận văn là do tác giả nghiên cứu và thực hiện độc lập. Các số liệu, tƣ liệu đƣợc sử dụng trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, chính xác. Nội dung trong luận văn chƣa đƣợc công bố trong công trình khoa học nào khác. TP.HCM, ngày tháng năm 2018 Tác giả luận án Lê Ngọc Đăng Khoa
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô, ban giám hiệu Trƣờng Đại Học Ngân Hàng TP.HCM đã giảng dạy và truyền đạt những kiến thức quý báu cho tác giả trong suốt 4 năm theo học. Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Thạc Sĩ Trần Hồng Hà, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và giúp tác giả hoàn thành luận văn này. Xin cảm ơn bạn bè, ngƣời thân và thầy cô đã quan tâm và giúp đỡ tác giả trong quá trình thực hiện luận văn. Tác giả luận án Lê Ngọc Đăng Khoa
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ I DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... VIII DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH ............................................................................ IX CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ............1 1.1 TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ......................................................1 1.1.1 Một số khái niệm cơ bản về Ngân Hàng Thương Mại ................................1 1.1.2 Các đặc điểm về dịch vụ và hoạt động kinh doanh của Ngân Hàng Thương Mại ..........................................................................................................5 1.1.3 Chức năng của Ngân Hàng Thương Mại ....................................................9 1.2 KHÁI NIỆM CẠNH TRANH, LỢI THẾ CẠNH TRANH VÀ CÁC LOẠI HÌNH CẠNH TRANH ......................................................................................................................9 1.2.1 Khái niệm về cạnh tranh .............................................................................9 1.2.2 Năng lực cạnh tranh và lợi thế cạnh tranh ...............................................11 1.2.3 Cạnh tranh trong lĩnh vực Ngân hàng ......................................................12 1.3 NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .........................................................................................................13 1.3.1 Môi trường vĩ mô .......................................................................................13 1.3.2 Môi trường vi mô .......................................................................................15 1.4 CÁC PHƢƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA MỘT NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .........................................................................................................18 1.4.1 Phương pháp đánh giá thông qua mô hình PEST .....................................18 1.4.2 Phương pháp đánh giá thông qua các nhóm chỉ số của Ngân Hàng Thương Mại ........................................................................................................21 1.4.3 Phương pháp đánh giá thông qua mô hình 5.Forces của Michael E.Porter ............................................................................................................................28 1.4.4 Phương pháp nhận xét thông qua mô hình SWOT ....................................29
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................29 CHƢƠNG 2. PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN. .........................................................................30 2.1 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN. ............................30 2.1.1 Quá trình hình thành, phát triển của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín .......................................................................................................................31 2.1.2 Các sản phẩm của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín .....................33 2.1.3 Kết quả kinh doanh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín giai đoạn 2013-2017 ...........................................................................................................35 2.2 ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH HIỆN TẠI CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN ..........................................................................................................41 2.2.1 Đánh giá tình hình vĩ mô ngành ngân hàng thông qua mô hình PEST ....42 2.2.2 Đánh giá năng lực cạnh tranh thông qua các chỉ tiêu ngân hàng ............45 2.2.3 Đánh giá thông qua mô hình năm áp lực cạnh tranh của M. E. Porter ...82 2.3 ĐÁNH GIÁ VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN ..........................................................................................................86 2.3.1 Đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín thông qua mô hình SWOT ............................................................................86 2.3.2 Các thành tưu đạt được .............................................................................89 2.3.2 Các điểm còn hạn chế ...............................................................................90 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................91 CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN ......................................92 3.1 MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH TỪ CÁC NHTM TRONG NƢỚC VÀ QUỐC TẾ ......................................................................................92 3.1.1 Kinh nghiệm từ ngân hàng HSBC (HongKong and ShangHai Banking Corporation) .......................................................................................................92 3.1.2 Kinh nghiệm từ Ngân hàng Thương Mại Cổ Phần Tiên Phong (TPbank)93 3.2 ĐỊNH HƢỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN TỚI NĂM 2020 ...............................................................................................................94
3.3 XU HƢỚNG CỦA NGÀNH NGÂN HÀNG TỚI NĂM 2020 ........................................95 3.4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THƢƠNG TÍN ................................................................................96 3.4.1 Giải pháp cải thiện năng lực tài chính ......................................................96 3.4.2 Giải pháp cải thiện năng lực quản trị và chất lượng nguồn nhân lực ......98 3.4.3 Giải pháp về giải quyết nợ xấu và nợ quá hạn .........................................99 3.4.4 Giải pháp cải thiện công nghệ trong kinh doanh ....................................100 3.4.5 Một số giải pháp khác .............................................................................101 3.5 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ TỚI NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC...........................................102 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ......................................................................................103 KẾT LUẬN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
i PHẦN MỞ ĐẦU LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong bối cảnh kinh tế quốc gia đang phát triển, cộng với hội nhập quốc tế, các Ngân Hàng Thƣơng Mại trong nƣớc đang phải cạnh tranh và đứng vững với nhau và với những Ngân Hàng Thƣơng Mại, tổ chức tín dụng ở ngoài nƣớc. Với một môi trƣờng cạnh tranh sôi động và gay gắt, các Ngân Hàng Thƣơng Mại phải không ngừng thay đổi mình, không ngừng làm mới bản thân để bắt kịp với những phát triển của nền kinh tế trong nƣớc và thế giới. Với xu thế hội nhập quốc tế, nhà nƣớc buộc sẽ phải cho các ngân hàng cạnh tranh công bằng. Do đó các Ngân Hàng Thƣơng Mại cần có tiềm lực mạnh, hình thức kinh doanh hiệu quả, bền vừng để cạnh tranh với các đối thủ từ các nƣớc vốn đƣợc thành lập lâu đời hơn, có nhiều kinh nghiệm và tiềm lực mạnh mẽ. Đặc biệt trong cuộc cách mạng công nghệ kĩ thuật, nhiều công nghệ tiên tiến ra đời nhằm góp phần phục vụ khách hàng về mọi mặt nên nhu cầu của khách hàng càng cao. Do đó để tồn tại và phát triển, các Ngân Hàng Thƣơng Mại quốc nội phải liên tục phát triển, cập nhật những công nghệ mới nhất, không ngừng thay đổi cơ chế kinh doanh và bắt kịp với nhu cầu của khách hàng. Đã và đang là một trong những Ngân hàng lớn trong hệ thống, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín đang đứng trƣớc cơ hội đổi mới bản thân và phát triển vƣợt lên những khó khăn trong nội bộ gần đây. Xuất phát từ thực tế trên, tác giả đã chọn đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín (Sacombank)” để nghiên cứu. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Mục tiêu tổng quát: Tìm ra giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín.
ii Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống lại những vấn đề cơ bản về Ngân Hàng Thƣơng Mại và năng lực cạnh tranh của Ngân Hàng Thƣơng Mại. - Phân tích thực trạng, đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Để giải quyết mục tiêu đã đặt ra, nghiên cứu sẽ trả lời các câu hỏi sau đây: - Các khái niệm về NHTM, cạnh tranh và năng lực cạnh tranh. - Tình hình hoạt động, năng lực cạnh tranh hiện tại của TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. - Các phƣơng pháp, đề xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh của TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu: năng lực cạnh tranh Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín (Sacombank). Phạm vi nghiên cứu: - Về thời gian: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu trong khoảng thời gian từ năm 2013 – 2017. - Về không gian: Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín (Sacombank) và có so sánh với các Ngân Hàng Thƣơng Mại khác trong ngành. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ SỐ LIỆU Để thực hiện nghiên cứu, tác giả sử dụng phƣơng pháp luận nhƣ suy diễn và quy nạp để đánh giá. Ngoài ra tác giả còn sử dụng kết hợp các phƣơng pháp khác
iii nhƣ tổng hợp, phân tích số liệu, thống kê mô tả, phân tích nhân tố, so sánh tƣơng quan. Đặc biệt, để phân tích làm rõ năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín, tác giả sử dụng ba phƣơng pháp để thực hiện phân tích đánh giá: - Sử dụng mô hình PEST để đánh giá môi trƣờng vĩ mô ngành ngân hàng. - Phân tích các yếu tố nội lực của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. - Sử dụng mô hình 5-forces để đánh giá các áp lực cạnh tranh trong ngành mà Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín đang gặp phải. Số liệu trong xuyên suốt luận văn đƣợc tác giả sử dụng và tổng hợp từ những báo cáo tài chính đã đƣợc kiểm toán, các báo cáo thƣờng niên, báo cáo họp hội đồng quản trị và các dữ liệu hoạt động của các ngân hàng giai đoạn 2013-2017. Ngoài ra tác giả cũng tham khảo các tạp chí, báo, sách chuyên ngành và một số nghiên cứu khác có nội dung tƣơng tự. NỘI DUNG TÓM TẮT CÁC CHƢƠNG TIẾP THEO Ngoài phần mở đầu, tài liệu tham khảo, danh sách bảng biểu, mục lục, kết luận…bài nghiên cứu sẽ đƣợc tác giả chia làm ba chƣơng chính: Chƣơng 1. Những vấn đề cơ bản về Ngân Hàng Thƣơng Mại và năng lực cạnh tranh của Ngân Hàng Thƣơng Mại. Chƣơng đầu tiên nhằm giải thích các lý thuyết cơ sở đƣợc sử dụng cho bài nghiên cứu nhƣ lý thuyết cạnh tranh, khái niệm Ngân Hàng Thƣơng Mại, các phƣơng pháp đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân Hàng Thƣơng Mại từ đó xác định hƣớng đánh giá của bài nghiên cứu. Chƣơng 2. Phân tích năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. Chƣơng tiếp theo để giới thiệu sơ lƣợc về Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. Sau đó phân tích tình hình kinh doanh và các chỉ tiêu cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín để đƣa ra đánh giá tổng quát về năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. Chƣơng 3. Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín.
iv Chƣơng cuối đƣợc đúc kết sau khi nhận xét về năng lực cạnh tranh hiện tại của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín. Từ đó, tác giả đƣa ra các giải pháp khả thi nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín.
v TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Nâng cao năng lực cạnh tranh để tồn tại và phát triển trong giai đoạn thị trƣờng đang cạnh tranh gay gắt là một đề tài đang có sức hút với tất cả các ngành kinh doanh nói chung và đặc biệt là ngành ngân hàng. Trong quá khứ đã có rất nhiều nghiên cứu, bài báo về chủ đề này trong và ngoài nƣớc. Trên Tạp chí tài chính số 2 – 2015, Bộ Tài Chính, Thạc Sĩ Đƣờng Thị Thanh Hải đã viết bài “Nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng thương mại Việt Nam”. Bài báo đã khẳng định sự quan trọng của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các Ngân Hàng Thƣơng Mại và đóng góp một vài kiến nghị để nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc phân thích một số chỉ số tài chính quan trọng với ngành ngân hàng. Trên Tạp chí nghiên cứu khoa học kiểm toán năm 2011, Ths. Phạm Thái Hà cũng đã công bố bài viết “Ngân hàng thương mại Việt Nam Hội nhập quôc tế, cơ hội và thách thức”. Bài viết đã chỉ ra những cơ hội và thách thức của các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam trong quá trình hội nhập. Các cơ hội và thách thức trong hội nhập bao gồm các cơ hội về kinh doanh, cạnh tranh và lớn mạnh cũng nhƣ các thách thức về tiềm lực tài chính, chất lƣợng tài sản, dịch vụ, trình độ quản lí... PGS.TS Nguyễn Thị Quy trong tác phẩm “Năng lực cạnh tranh các Ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập” đã xây dựng một hệ thống các tiêu chí cụ thể để đánh giá năng lực cạnh tranh của một Ngân hàng thƣơng mại. Theo PGS.TS, những tiêu chí này không chí phản ánh các nguồn lực nội tại nhìn tháy đƣợc của Ngân hàng mà còn phản ánh vị thế, tiềm lực và khả năng phát triển của các NHTM trong tƣơng lai. Các bài báo đăng trên các tạp chí còn trải dài với nhiều bài báo đáng chú ý nhƣ Đoàn Hồng Vân (2009). “Phân tích cạnh tranh trong hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam” ; Đặng Hữu Mẫn (2010), “Nâng cao năng lực cạnh tranh của các NHTM Việt Nam” ; Trần Thị Uyên Thi, Trần Bảo An, Dƣơng Bá Vũ (2012), “Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của NHTM ở tỉnh Thừa Thiên – Huế: cách tiếp cận từ quan điểm khách hàng”,… Từ những lý thuyết về nâng cao năng lực cạnh tranh của NHTM, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu thạc sĩ, tiến sĩ đã đƣợc bảo vệ thành công nhƣ Nguyễn
vi Tú (2015), Đại Học Kinh Tế Quốc Dân, “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Quốc Tế trên thị trường Việt Nam” ; Mạch Hồng Quang (2012), Đại Học Ngân Hàng TPHCM, “Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Ninh Thuận” ; Đỗ Thị Tố Quyên (2014), Đại Học Kinh Tế Quốc Dân, “Đầu tư nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam“ ; Nguyễn Bình Đức (2007), Đại Học Kinh Tế TPHCM, “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Đông Á” ; Nguyễn Quốc Tú (2015), Đại Học Ngân Hàng TPHCM, “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam”…. Nhìn chung, các nghiên cứu đã dùng các phƣơng pháp thu thập và phân tích số liệu, tƣơng quan so sánh giữa các NHTM để tìm ra giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của một NHTM và cả hệ thống ngân hàng. Không chỉ là đề tài hấp dẫn trong nƣớc, năng lực cạnh tranh của NHTM cũng là từ khóa hấp dẫn đối với các nhà khoa học, nghiên cứu ngoài nƣớc. Qiao Yun-xia (2006), “Evaluation and Analysis on Core Competitiveness of China Commercial Share Banks” đã tìm hiểu những yếu tố tác động tới năng lực cạnh tranh của các NHTM Cổ phần Trung Quốc và đƣa ra thực trạng cạnh tranh cũng nhƣ các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các NHTM Trung Quốc ; Han Song, Jiang Peng (2011), “A Study on Chinese Commercial Bank Competitiveness and Factors Analysis: 2002-2009” cũng đã nghiên cứu các NHTM Trung Quốc theo giai đoạn 2002-2009 để tìm ra các yếu tố ảnh hƣởng đến năng lực cạnh tranh của NHTM và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh ; Roman Horvath, Jakub Seidler, Laurent Weill (2014), “How Bank Competition Influences Liquidity Creation” cũng đã nghiên cứu về cách cạnh tranh trong hệ thống NHTM đã tạo ra thanh khoản ; Lucky Yona (2016), “The Impact of Bank Ownership on Bank Competitiveness. The Case of Tanzanian Banks” nghiên cứu về sự ảnh hƣớng tới năng lực cạnh tranh của NHTM qua hình thức sở hữu… Các nghiên cứu nêu trên đã tìm hiểu sâu về năng lực cạnh tranh của NHTM và đƣa ra các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh. Các nghiên cứu trong nƣớc hầu hết sử dụng các phƣơng pháp phân tích số liệu và kết hợp với các mô hình SWOT, 5-forces. Các nghiên cứu ở ngoài nƣớc không hoàn toàn giống
vii với nội dung của nghiên cứu trong nƣớc, thƣờng theo hƣớng phân tích một mảng về năng lực cạnh tranh và chạy mô hình tìm mức ý nghĩa. Tuy nhiên, tình hình kinh tế và hoạt động của các NHTM luôn thay đổi liền tục để bắt kịp với xu hƣớng cũng nhƣ tình hình ngành, quốc gia, kinh tế theo từng thời điểm là khác nhau. Trên tinh thần kế thừa và phát triển các nghiên cứu trong nƣớc nêu trên và tìm hiểu năng lực cạnh tranh của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng Tín trong tình hình kinh tế hiện nay, tác giả đã quyết định nghiên cứu đề tài “Nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân Hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Sài Gòn Thƣơng Tín”.
viii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nguyên nghĩa NHTM Ngân hàng Thƣơng mại NHNN Ngân Hàng Nhà Nƣớc TMCP Thƣơng mại Cổ phần Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Quản lí tài sản VAMC của các Tổ Chức Tín Dụng Việt Nam Sacombank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Sài Gòn Thƣơng Tín STB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Sài Gòn Thƣơng Tín Southernbank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Phƣơng Nam EIB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Xuất nhập khẩu Việt Nam MBB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Quân đội ACB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Á Châu TCB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Kỹ thƣơng Việt Nam BID Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam CTG Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Công thƣơng Việt Nam VCB Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Ngoại thƣơng Việt Nam TPbank Ngân hàng Thƣơng mại Cổ Phần Tiên Phong HSBC Ngân hàng HSBC BCTC Báo cáo tài chính BCTN Báo cáo thƣờng niên VND Việt Nam Đồng USD Đô –la Mỹ ROA Tỷ lệ lợi nhuận ròng trên tài sản có ROE Tỷ lệ lợi nhuận ròng trên vốn tự có CAR Hệ số tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu / Capital Adequacy Ratio KPI Chỉ số đánh giá thực hiện công việc / Key Performace Indicator POS Máy thanh toán tại điểm bán hàng / Point of Sale
ix DANH MỤC BẢNG VÀ HÌNH DANH MỤC BẢNG Bảng 2. 1- Một số sản phẩm phục vụ khách hàng tại Sacombank .....................33 Bảng 2. 2- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ........................................................................................................35 Bảng 2. 3- Đánh giá bằng mô hình SWOT ...........................................................87 DANH MỤC HÌNH Hình 1. 1- Mô hình 5 nhân tố của M. E. Porter....................................................28 Hình 2. 1- Thu nhập lãi và chi phí lãi trong giai đoạn 2013-2017 ......................38 Hình 2. 2- Tổng thu nhập và tổng chi phí hoạt động trong giai đoạn 2013-2017 ...................................................................................................................................39 Hình 2. 3- Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng trong giai đoạn 2013-2017 ...........40 Hình 2. 4- Quy mô vốn chủ sở hữu của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ...................................................................................................................................46 Hình 2. 5- So sánh vốn chủ sở hữu giữa một số NHTM năm 2017.....................47 Hình 2. 6- Tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu của Sacombank trong giai đoạn 2013- 2017 ...........................................................................................................................48 Hình 2. 7- Quy mô tổng tài sản và vốn chủ sở hữu của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ........................................................................................................48 Hình 2. 8- Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dƣ nợ của Sacombank trong giai đoạn 2013- 2017 ...........................................................................................................................50 Hình 2. 9- So sánh tỷ lệ nợ xấu giữa một số NHTM năm 2017 ...........................51 Hình 2. 10- Cơ cấu thu nhập của Sacombank giai đoạn 2013-2017 ...................52 Hình 2. 11- Lợi nhuận từ một số hoạt động ngoài tín dụng của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ......................................................................................53
x Hình 2. 12- Lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của Sacombank trong giai đoạn 2103-2017..................................................................................................................55 Hình 2. 13- So sánh thu nhập từ dịch vụ giữa một số NHTM năm 2017 ...........55 Hình 2. 14- Lợi nhuận sau thuế và tăng trƣởng lợi nhuận sau thuế của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 .................................................................56 Hình 2. 15- Chỉ số ROE, ROA của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ......57 Hình 2. 16- Tăng trƣởng tín dụng và tăng tƣởng huy động vốn của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ......................................................................................58 Hình 2. 17- Lãi cận biên của Sacombank giai đoạn 2013-2017 ..........................58 Hình 2. 18- Tăng trƣởng huy động vốn của Sacombank trong giai đoạn 2013- 2017 ...........................................................................................................................61 Hình 2. 19- Cơ cấu huy động vốn theo đối tƣợng khách hàng của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ......................................................................................62 Hình 2. 20- Cơ cấu huy động vốn theo loại tiền gửi của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ........................................................................................................62 Hình 2. 21- So sánh tình hình huy động vốn giữa một số NHTM năm 2017 .....63 Hình 2. 22- Tăng trƣởng tín dụng của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 64 Hình 2. 23- Cơ cấu cấp tín dụng theo thời hạn cho vay của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 .................................................................................................65 Hình 2. 24- Cơ cấu nợ của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 ....................66 Hình 2. 25- Doanh số thanh toán quốc tế của Sacombank trong giai đoạn 2013- 2017 ...........................................................................................................................68 Hình 2. 26- Phí thu từ thanh toán quốc tế của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017..................................................................................................................68 Hình 2. 27- Lãi thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối của Sacombank trong giai đoạn 2013-2017 .................................................................................................72 Hình 2. 28- Số lƣợng nhân viên của Sacombank giai đoạn 2013-2017...............76 Hình 2. 29- Cơ cấu nhân viên Sacombank theo trình độ và giới tính năm 2017 ...................................................................................................................................76 Hình 2. 30- Cơ cấu tổ chức của Sacombank .........................................................78
xi Hình 2. 31- Mô hình năm áp lực cạnh tranh của Michael E. Porter đối với Sacombank ...............................................................................................................82