Kiến thức - thái độ về bảo hiểm y tế của người dân xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh năm 2013

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> <br /> KIẾN THỨC- THÁI ĐỘ VỀ BẢO HIỂM Y TẾ CỦA NGƯỜI DÂN<br /> XÃ PHƯỚC NINH, HUYỆN DƯƠNG MINH CHÂU, TỈNH TÂY NINH<br /> NĂM 2013<br /> Đào Ngọc Thanh*, Trương Phi Hùng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Chăm sóc sức khỏe cho nhân dân gắn liền bền vững, công bằng và hiệu quả. Trong đó người<br /> tham gia Bảo hiểm y tế là đối tượng thụ hưởng các lợi ích, cơ quan Bảo hiểm y tế và cơ sở KCB cung ứng những<br /> điều kiện cần thiết nhằm bảo đảm các nhu cầu KCB cho người tham gia Bảo hiểm y tế.<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu nhằm xác định tỉ lệ về kiến thức - thái độ của người dân về việc tham gia bảo hiểm y<br /> tế tự nguyện và các yếu tố liên quan tại xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu, Tỉnh Tây Ninh tháng 8 năm<br /> 2013.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 420 hộ người dân của xã Phước Ninh Huyện<br /> Dương Minh Châu Tỉnh Tây Ninh, tại thời điểm tháng 8 năm 2013, có 420 người đại diện cho 420 hộ gia đình<br /> được khảo sát. Công cụ thu thập số liệu là một bộ câu hỏi gồm 30 câu hỏi khai thác thông tin, gồm 5 phần như:<br /> thông tin cá nhân, nguồn thông tin, kiến thức về bảo hiểm y tế, thái độ về tham gia bảo hiểm y tế, chất lượng dịch<br /> vụ Bảo hiểm y tế. Dữ liệu được phân tích bằng phép kiểm chi bình phương, tính tỉ số tỉ lệ hiện mắc PR với khoảng<br /> tin cậy 95%.<br /> Kết quả: Tỷ lệ tham gia BHYT của người dân xã Phước Ninh huyện Dương Minh Châu là: 47,84%. Có<br /> mối quan hệ có ý nghĩa thống kê giữa việc tham gia BHYT của người dân với trình độ học vấn, điều kiện kinh tế,<br /> tình trạng sức khỏe hiện tại, kiến thức, thái độ về BHYT.Độ tuổi trên 60 tuổi được ghi nhận là có tỉ lệ tham gia<br /> BHYT cao, có ý nghĩa thống kê. Kết quả nghiên cứu cho thấy nguồn thông tin về BHYT mà người dân được tiếp<br /> cận cao chiếm 94,29%, qua các kênh truyền thông đại chúng là 51,90% , trực tiếp qua tuyên truyền của các ban<br /> ngành và cán bộ y tế là 48,80%.<br /> Kết luận: Tuổi càng cao người dân tham gia BHYT càng nhiều, trình độ học vấn cao có tỷ lệ tham gia<br /> BHYT cao. Thiếu sự truyền thông trực tiếp của các ban, ngành đoàn thể để người dân hiểu rõ hơn ý nghĩa của<br /> BHYT.Người có kiến thức, thái độ đúng về BHYT thì có tỷ lệ tham gia cao hơn người chưa có thái độ về BHYT.<br /> Qua khảo sát cho ta thấy liên quan giữa thủ tục, thời gian chờ khám chữa bệnh BHYT cũng ảnh hưởng tới tâm lý<br /> tham gia BHYT của người dân.<br /> Từ khóa: Bảo hiểm y tế, kiến thức, thái độ, Dương Minh Châu, Tây Ninh.<br /> ABSTRACT<br /> KNOWLEDGE, ATTITUDE ABOUT HEALTH INSURANCE OF PEOLE AT PHUOC NINH WARD,<br /> DUONG MINH CHAU DISTRICT, TAY NINH PROVINCE<br /> Dao Ngoc Thanh, Truong Phi Hung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - Supplement of No 1 - 2016: 234 - 240<br /> <br /> Background: Health care for people associated sustainable, fair and efficient. In which participants of Health<br /> insurance are the beneficiaries of the benefits, health insurance agencies and medical facilities providing the<br /> <br /> <br /> *Trạm Y tế xã Phước Ninh, huyện Dương Minh Châu, Tây Ninh ** ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BSCK1. Đào Ngọc Thanh ĐT: 0919200165Email: bsthanhk@yahoo.com.vn<br /> <br /> <br /> 234 Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> conditions necessary to ensure the health care needs for people participating on Health Insurance.<br /> Objective: Determining the proportion of knowledge – attitude of people who participated health insurance<br /> voluntarily and related factors at Phuoc Ninh ward, Duong Minh Chau district, Tay Ninh province.<br /> Methods: A cross-sectional study was conducted on 40 households at Phuoc Ninh ward, Duong Minh Chau<br /> district, Tay Ninh province in 8/2013.There were 420 deputized people for 420 households. Data collection tool<br /> were a questionnaire consisting of 30 questions which included 5 sections: personal information, sources of<br /> information, knowledge, attitude about health insurance and the quality of health insurance services. Data were<br /> analysed by Chi-square, using the prevalence ratio (PR) with 95% confidence interval.<br /> Results: The proportion of people was covered by health insurance in Phuoc Ninh ward, Duong Minh Chau<br /> district was 47,84%. There was a significantly statistical association among insured people with education level,<br /> economic condition, current health condition, knowledge and attitudes about health insurance.Aged over 60 years<br /> were noted for the high rate of health insurance, with statistical significance. The study results showed the source<br /> of information on health insurance that people accessed, accounted for 94.29% higher, through media channels<br /> was 51.90%, directly through propaganda departments and medical staff was 48.80%.<br /> Conclusion: The older the people were, the more they participated in health insurance. Need to enhance the<br /> communication from mass departments so that people could understand better about health insurance. People who<br /> had the right knowledge and attitude about health insurance had the higher rate of health insurance participation<br /> compared to the group of lacking knowledge. The study showed that procedures, waiting time also affected on the<br /> mentality of the way using health insurance.<br /> Keywords: health insurance, knowledge, attitude, Duong Minh Chau, Tay Ninh.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ hưởng các lợi ích, cơ quan Bảo hiểm y tế và cơ sở<br /> KCB cung ứng những điều kiện cần thiết nhằm<br /> Bảo hiểm y tế (BHYT) Việt Nam đã đạt nhiều<br /> bảo đảm các nhu cầu KCB cho người tham gia<br /> thành quả trong 20 năm qua.Sau khi triển khai,<br /> Bảo hiểm y tế. Do đó nghiên cứu này xác định tỉ<br /> quản lý đến nay công tác khám, chữa bệnh Bảo<br /> lệ tham gia Bảo hiểm y tế tự nguyện là thực sự<br /> hiểm y tế của người có thẻ Bảo hiểm y tế ngày<br /> cần thiết trên đường xây dựng xã đạt Bộ tiêu chí<br /> càng được chăm sóc tốt hơn so với 20 năm về<br /> y tế giai đoạn 2011-2020(3).<br /> trước khi chưa có Bảo hiểm y tế. Tính đến thời<br /> Xã Phước Ninh thuộc xã vùng căn cứ kháng<br /> điểm tháng 10 năm 2012, số lượng người tham<br /> chiến trước đây thuộc huyện Dương Minh Châu<br /> gia Bảo hiểm y tế đã tăng lên từ 57 triệu người<br /> Tỉnh Tây Ninh là một xã vùng sâu với dân số:<br /> năm 2010, đến 10/ 2012 đã có 59,164 triệu người<br /> 8519 nhân khẩu trên 2029 hộ. Song muốn tỉ lệ<br /> tham gia, đạt tỉ lệ bao phủ gần 65% dân số(2).<br /> người dân tham gia Bảo hiểm y tế tự nguyện cao<br /> Đến nay cả nước đã có 2453 cơ sở khám chữa<br /> 70-80% (Tỷ lệ người dân tham gia BHYT các loại<br /> bệnh (KCB) có hợp đồng KCB Bảo hiểm y tế.<br /> đạt 70% trở lên (giai đoạn 2011- 2015) và 80% trở<br /> Nhờ mở rộng hệ thống KCB Bảo hiểm y tế trên<br /> lên (giai đoạn 2016-2020) tại chỉ tiêu 26 của Bộ<br /> phạm vi toàn Quốc nói riêng và tại Tây Ninh nói<br /> tiêu chí Quốc gia y tế xax). Để xác định tỉ lệ<br /> riêng, số lượng tham gia các loại hình Bảo hiểm y<br /> người dân tham gia Bảo hiểm y tế là bao nhiêu,<br /> tế cũng tăng theo từng năm. Riêng tại Tây Ninh<br /> việc chăm sóc bệnh nhân Bảo hiểm y tế và việc<br /> Về thẻ BHYT, năm 2010 cấp 460.876 thẻ, năm<br /> vận động nhân dân tham gia Bảo hiểm y tế tự<br /> 2011 cấp 547.870 thẻ, năm 2012 cấp 721.772 thẻ(1).<br /> nguyện có sâu rộng tới người dân biết để tham<br /> Chăm sóc sức khỏe cho nhân dân gắn liền<br /> gia chưa? Để kiểm chứng lại kiến thức, thái độ<br /> bền vững, công bằng và hiệu quả. Trong đó<br /> của người dân với Bảo hiểm y tế tự nguyện như<br /> người tham gia Bảo hiểm y tế là đối tượng thụ<br /> thế nào? Từ đó cung cấp những thông tin cần<br /> <br /> <br /> Y tế Công cộng 235<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> thiết để các cấp chính quyền, ban ngành, đoàn người đại diện cho 420 hộ gia đình được khảo<br /> thể và y tế tại địa phương làm cơ sở tham khảo, sát. Tỉ lệ tham gia là 100%.Mẫu nghiên cứu có độ<br /> xem xét, đánh giá lại một số mặt trong công tác tuổi 45-60 chiếm tỷ lệ cao nhất 53,8% và nhóm<br /> vận động nhân dân tham gia Bảo hiểm y tế tự tuổi trên 60 thấp nhất có 11,19%, trình độ học<br /> nguyện. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu này. vấn chủ yếu là cấp 2, phần lớn có thu nhập gia<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU đình trên 500.000/người/tháng và có 62,25% tự<br /> Đối tượng nghiên cứu đánh giá sức khỏe tốt. Nguồn thông tin mà<br /> Nghiên cứu cắt ngang mô tả được thực hiện người dân tiếp cận nhiều nhất là Tivi, báo chí,<br /> trên 420 người dân xã Phước Ninh, Huyện đài phát thanh chiếm 51,9% và qua các ban<br /> Dương Minh Châu, Tỉnh Tây Ninh từ 10/8/2013 ngành ( cơ sở y tế) chiếm xắp xỉ là 48,8%. Tỷ lệ<br /> đến 15/9/2013. Nghiên cứu dùng phương pháp tham gia BHYT của người dân xã Phước Ninh<br /> chọn mẫu ngẫu nhiên đơn tại các cụm được huyện Dương Minh Châu là: 47,84%. Nguồn<br /> chọn. Dữ liệu được thu thập thông qua một bộ thông tin mà người dân tiếp cận được từ các ban<br /> câu hỏi gồm 30 câu hỏi khai thác thông tin, gồm ngành (cơ sở y tế, chính quyền địa phương) là:<br /> 5 phần như: thông tin cá nhân, nguồn thông tin, 48,80%. Tỷ lệ người dân có kiến thức chung<br /> kiến thức về bảo hiểm y tế, thái độ về tham gia đúng về BHYT: 66,90%, thái độ chung đúng về<br /> bảo hiểm y tế, chất lượng dịch vụ Bảo hiểm y tế. BHYT: 46,19%.<br /> Điều tra viên tiến hành phỏng vấn mặt đối mặt Bảng 1: Kiến thức người dân về BHYT (n=420)<br /> với đối tượng điều tra nhằm khai thác một số Kiến thức đúng Tần số %<br /> Chi trả cho trường hợp tự tử có BHYT 400 95,24<br /> thông tin liên quan kiến thức, thái độ, hành vi về<br /> Chi trả cho trường hợp bị các bệnh do<br /> tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện thông qua 398 94,76<br /> nghiện xì ke và nghiện rượu có BHYT<br /> phiếu điều tra. Mức đóng BHYT 389 92,62<br /> Phân tích dữ liệu Chi trả cho trường hợp đi phá thai có<br /> 387 92,14<br /> BHYT<br /> Sử dụng tần số và tỷ lệ phần trăm để mô tả Khi nào mua thẻ BHYT 370 88,10<br /> các đặc điểm của đối tượng cũng như tỷ lệ các Đối tượng mua BHYT 340 80,95<br /> kiến thức, thái độ về sử dụng bảo hiểm y tế.Phép Nơi mua BHYT 302 71,90<br /> kiểm Chi bình phương được dùng để kiểm định Chi trả cho người có BHYT khi nằm viện 297 70,71<br /> Cách mua thẻ BHYT 297 70,71<br /> mối liên quan giữa các đặc điểm của đối tượng,<br /> Chi trả cho người có BHYT khi KCB 159 37,86<br /> kiến thức và thái độ với việc sử dụng bảo hiểm y Chi trả cho người có BHYT khi KCB ngoại<br /> 87 20,71<br /> tế. Kiểm định chính xác Fisher được dùng thay trú<br /> cho kiểm định Chi bình phương khi điều kiện về Kiến thức chung đúng về BHYT 281 66,90<br /> vọng trị và tần số không phù hợp cho Chi bình<br /> Bảng 2: Thái độ đúng về tham gia BHYT của người<br /> phương (trên 20% số ô có vọng trị 60 có tỉ lệ tham gia bảo hiểm y tế nhiều<br /> Bảng 3: Tỷ lệ tham gia BHYT của người dân xã<br /> hơn.Trình độ học vấn càng cao thì tỷ lệ tham gia<br /> Phước Ninh (n=420).<br /> cao. Người có thu nhập >500.000 đồng/ người/<br /> Tham gia BHYT<br /> Ấp<br /> Có Không có<br /> Tỷ lệ (%) tháng có điều kiện tham gia BHYT cao gấp 1,47<br /> Ấp Phước An 41 29 14,13 lần so với người có thu nhập dưới 500.000 đồng/<br /> Ấp Phước Hiệp 32 38 8,42 người/ tháng. Nhóm đối tượng có sức khỏe bình<br /> Ấp Phước Tân 31 39 7,94 thường có tỷ lệ tham gia BHYT thấp hơn nhóm<br /> Ấp Bàu Dài 26 44 5,9 người có sức khỏe yếu.<br /> Ấp Phước Hội 26 44 5,9<br /> Ấp Phước Lễ 25 45 5,55<br /> Tổng cộng 181 239 47,84<br /> Bảng 4: Mối liên quan giữa tham gia BHYT với các đặc điểm dân số xã hội<br /> Bảo hiểm y tế<br /> Đặc điểm Có Không p<br /> N % N % PR (KTC 95%)<br /> Tuổi 0,001<br /> 18-45 tuổi 51 28,18 96 40,17 1<br /> 46-60 tuổi 97 53,59 129 53,97 1,42(0,92-2,18)<br /> >60 tuổi 33 18,23 14 5,86 4,44(2,18-9,04)<br /> Trình độ học vấn<br /> Mù chữ 3 1,7 4 1,7 0,001 1,06 (0,45 – 2,53)<br /> Từ cấp I- cấp II 152 84,0 225 94,1 1<br /> Từ cấp 3 trở lên 26 14,3 10 4,2 1,79 (1,41 – 2,27)<br /> Kinh tế<br /> 500.000 đ/người/ tháng 115 63,5 187 78,2<br /> Tình trạng sức khỏe<br /> Tốt 93 51,4 181 75,7 0,001 1<br /> Bình thường 80 44,2 56 23,4 1,73 (1,39 – 2,15)<br /> Yếu 8 4,4 2 0,8 2,36 (1,66 – 3,35)<br /> Bảo hiểm y tế PR (KTC<br /> Có mối quan hệ có ý nghĩa thống kê Kiến thức p<br /> Có Không 95%)<br /> giữakiến thức chung về BHYT của người dân và Đúng 179 (98,9) 221 (92,5) 4,47<br /> (1,19-16,77)<br /> tham gia BHYT. Người có kiến thức càng cao về Chi trả cho trường hợp bị các bệnh do nghiện xì ke và<br /> BHYT thì tỷ lệ tham gia BHYT càng cao. Cụ thể nghiện rượu có BHYT<br /> người có kiến thức đúng là tham gia cao 1.17 lần Chưa đúng 2 (1,1) 20 (8,4) 0,001 1<br /> Đúng 179 (98,9) 219 (91,6) 4,95<br /> so người thiếu kiến thức về BHYT. Điều này phù (1,31-18,66)<br /> hợp vì khi có hiểu biết đúng về tính nhân đạo, Mức đóng BHYT<br /> Chưa đúng 1 (0,6) 30 (12,6)