intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Kinh tế Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA: Thực trạng và giải pháp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

24
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết này phân tích những tác động của Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA) đối với nền kinh tế Việt Nam sau hai năm thực hiện. Qua đó đề xuất một số giải pháp để giải quyết những vấn đề này và gợi ý một số hướng nghiên cứu trong tương lai.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Kinh tế Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA: Thực trạng và giải pháp

  1. Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 KINH TẾ VIỆT NAM SAU 2 NĂM THỰC THI EVFTA: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Hồ Thị Hằng1,*, Trịnh Thị Lê1 1 Trường Đại học Kinh tế Nghệ An, *Email: hothihang@naue.edu.vn Tóm tắt: Bài viết này phân tích những tác động của Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA) đối với nền kinh tế Việt Nam sau hai năm thực hiện. EVFTA là một trong những hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết và thực hiện, cùng với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Bài viết cho thấy EVFTA đã mang lại những ảnh hưởng tích cực cho sự tăng trưởng xuất khẩu, tăng trưởng GDP, thu hút đầu tư, cải cách thể chế và quan hệ chính trị với EU của Việt Nam. Tuy nhiên, bài viết cũng chỉ ra một số khó khăn và thách thức mà Việt Nam phải đối mặt trong việc hoàn thành các cam kết và tối ưu hóa các lợi ích từ hiệp định, như đáp ứng quy tắc xuất xứ, vượt qua các rào cản kỹ thuật trong thương mại, nâng cao năng lực cạnh tranh và sáng tạo, và đối phó với các biện pháp phòng vệ thương mại. Bài viết đề xuất một số giải pháp để giải quyết những vấn đề này và gợi ý một số hướng nghiên cứu trong tương lai. Từ khóa: EVFTA, Kinh tế Việt Nam. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ tế Việt Nam sau 2 năm thực thi như thế nào? Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Việt Nam cần phải khắc phục những khó Liên minh châu Âu (EVFTA) là hiệp định khăn gì khi thực thi hiệp định? Và một số vấn thương mại toàn diện và mở cửa thị trường để đặt ra cho Việt Nam khi tham gia Hiệp đầu tiên của Liên minh châu Âu (EU) với một định thương mại tự do thế hệ mới là gì? Bài quốc gia đang phát triển tại châu Á. Kể từ khi viết “Kinh tế Việt Nam sau 2 năm thực thi thực thi vào tháng 8 năm 2020, Hiệp định EVFTA: thực trạng và giải pháp” sau đây sẽ thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu trả lời các câu hỏi này. Âu (EVFTA) đã thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt 2. NỘI DUNG động kinh tế, thương mại, chính trị của Việt 2.1. Tác động của EVFTA tới kinh tế Nam. Được tham gia vào thị trường lớn và Việt Nam sau 2 năm thực thi thống nhất như EU là cơ hội tốt cho nước ta. 2.1.1. Vài nét về Hiệp định thương mại tự Việt Nam là đối tác thương mại quan trọng do Việt Nam - Liên minh Châu Âu (EVFTA) trong EU, do đó nghiên cứu và đánh giá thành quả, khó khăn trong quá trình thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt EVFTA đóng vai trò quan trọng đối với sự Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) là hiệp phát triển kinh tế của nước ta trong bối cảnh định thương mại toàn diện và đảm bảo cân nền kinh tế thế giới đã chịu ảnh hưởng mạnh bằng lợi ích giữa Việt Nam và EU. Hiệp định mẽ từ cuộc xung đột Nga - Ukraine, tác động này có hiệu lực từ ngày 01/8/2020, là một dấu lên tất cả lĩnh vực, làm gián đoạn chuỗi giá trị mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác thương sản xuất quan trọng, đồng thời làm suy giảm mại giữa Việt Nam và 28 nước châu Âu với các ngành tiêu dùng cũng như ảnh hưởng đến kì vọng sẽ mang lại những cơ hội to lớn cho kim ngạch thương mại xuất nhập khẩu. Vậy thị trường xuất khẩu của Việt Nam, nhất là những lợi ích mà EVFTA mang lại cho kinh đối với các mặt hàng trong lĩnh vực nông, 27
  2. Trường Đại học Kinh tế Nghệ An lâm, thủy sản mà Việt Nam có những lợi thế được kì vọng sẽ tạo nên sự phát triển đột biến, cạnh tranh nhất định, đồng thời thu hút nhiều là động lực cho Việt Nam hoàn thiện các nhà đầu tư đến từ EU thâm nhập vào thị khuôn khổ pháp luật để phát triển nền kinh tế trường trong nước. Hiệp định EVFTA bao thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. gồm 17 Chương, 2 Nghị định thư và một số Nếu Việt Nam vận dụng hiệu quả hiệp định biên bản ghi nhớ cùng với các nội dung chính này sẽ sớm giải quyết được những vấn đề như sau: thương mại hàng hóa (bao gồm đang tồn tại trong nền kinh tế. những quy định chung và cam kết mở cửa thị Thứ ba, EVFTA được ký kết trong bối trường), các quy tắc xuất xứ, hải quan và cảnh “chiến tranh thương mại” Mỹ - Trung thuận lợi thương mại, các biện pháp vệ sinh vẫn đang diễn ra gay gắt. Ký kết Hiệp định an toàn thực phẩm (SPS), những rào cản kỹ EVFTA giúp Việt Nam thoát khỏi tình trạng thuật trong thương mại (TBT), thương mại bế tắc, xây dựng một vị thế mới trong chuỗi dịch vụ gồm các quy định chung và cam kết công nghiệp toàn cầu. mở cửa thị trường, cạnh tranh, đầu tư, phòng Thứ tư, yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ vệ thương mại, mua sắm của Chính phủ, hàng hóa của EVFTA linh hoạt hơn so với các doanh nghiệp nhà nước, thương mại và phát Hiệp định cùng tiêu chuẩn như TPP hay triển bền vững, sở hữu trí tuệ, hợp tác và xây CPTPP. Nếu các Hiệp định thế hệ mới có dựng năng lực và những vấn đề pháp lý – thể cùng tiêu chuẩn đòi hỏi sản phẩm may mặc chế. phải sử dụng sợi nhập khẩu từ các nước trong Đối với Việt Nam, Hiệp định EVFTA, nội khối thì mới được hưởng ưu đãi thuế quan cùng với CPTPP, là một trong hai hiệp định khi nhập khẩu, thì quy định của EVFTA linh thương mại thế hệ mới có độ cam kết và độ hoạt hơn khi chỉ dừng truy xuất ở vải. Hơn mở toàn diện cũng như có trình độ và đẳng nữa, việc yêu cầu truy xuất nguồn gốc xuất xứ cấp cao hơn so với những hiệp định thương từ vải trong Hiệp định EVFTA còn hình thành mại tự do mà nước ta đã ký kết trước đó. động lực để nước ta phát triển ngành công Thứ nhất, Hiệp định EVFTA có đòi hỏi rất nghiệp vải và chuyển từ may mặc sang thiết cao đối với yêu cầu mở cửa thị trường. Hàng hóa kế để tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng cao hơn. và dịch vụ của Việt Nam khi tiến vào thị trường Khác với các Hiệp định thương mại đã EU sẽ được hưởng cắt giảm hàng rào thuế quan được kí kết trước đó, EVFTA còn được gọi là của EU hầu hết 100% các dòng thuế ngay sau “Hiệp định thương mại sâu sắc” bởi vì nó khi hiệp định có hiệu lực. EVFTA là hiệp định không chỉ đòi hỏi những cải tổ về mậu dịch toàn diện bao trùm hầu hết các lĩnh vực từ hàng hóa, mà còn buộc các bên tham gia hiệp thương mại hàng hóa dịch vụ, đầu tư đến các định phải thực hiện “cải tổ phi biên giới” ở điều kiện ưu đãi về mua sắm Chính phủ, phòng các lĩnh vực khác như: bảo vệ sở hữu trí tuệ, vệ thương mại và các ưu đãi trong các hoạt động giảm thủ tục hải quan, lĩnh vực đầu tư, dịch của doanh nghiệp nhỏ và vừa, cả trong hoạt động vụ, bảo vệ môi trường, ngăn chặn vai trò các sở hữu trí tuệ... công ty quốc doanh, giải quyết các tranh Thứ hai, đối với Việt Nam, EU luôn là chấp, mua sắm hàng hóa nhà nước nghĩa là đi đối tác quan trọng cả về lĩnh vực công nghệ xa hơn các thỏa thuận của Tổ chức thương và nguồn lực đầu tư. Việt Nam rất coi trọng mại thế giới (WTO). Những “cải tổ phi biên mối quan hệ hợp tác với EU, và coi đây là một giới” sẽ đem lại nhiều lợi ích cho kinh tế Việt mối quan hệ hợp tác quan trọng, căn bản Nam vì làm gia tăng tính cạnh tranh cho hàng trong chiến lược phát triển của cả hai bên. hóa Việt Nam nhờ giải quyết được 2 vấn đề Song song với các FTA đã được ký kết và khúc mắc nhất trong kinh tế Việt Nam, đó là: đang được triển khai thực hiện, hiệp định này tăng năng suất lao động và giúp các doanh 28
  3. Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 nghiệp tư nhân Việt Nam phát triển lớn mạnh khối lượng, tuy nhiên giá trị thu về cũng đã tăng như doanh nghiệp nước ngoài. đáng kể. Cụ thể, lượng xuất khẩu đạt 53.910 tấn, Các hàng hóa xuất khẩu chính của trị giá 38,07 triệu USD, tăng 0,8% về lượng, tỉ Việt Nam sang EU được hưởng ưu đãi đều là trọng gạo thơm trong tổng xuất khẩu gạo của Việt những ngành hàng chính, ngành kinh tế mũi Nam sang EU cũng tăng lên 70% năm 2021. nhọn của Việt Nam như: gạo, mật ong, cà Sau 2 năm thực thi EVFTA, dù cho Việt phê, sản phẩm chăn nuôi, hoa quả, thủy sản, Nam phải đối mặt với nhiều khó khăn do tác chế biến... là những ngành hàng được hưởng động của đại dịch COVID-19, cuộc xung đột ưu đãi cao ngay từ khi cắt giảm trong năm đầu Nga - Ukraine làm ảnh hưởng thương mại tiên. Các sản phẩm tăng trưởng mạnh ở thị xuất nhập khẩu trong năm vừa qua, Hiệp định trường EU như dệt may, da giày, công nghiệp EVFTA đã giúp kim ngạch xuất khẩu của chế biến đồ gỗ, tin học, công nghệ thông tin, Việt Nam sang EU đạt 45,8 tỷ USD, tăng công nghiêp hóa dầu... cũng được hưởng 14,2% so với năm 2020 (Minh Chiến, 2022). những điều kiện thuế quan ưu đãi trong những Và theo đó, dự báo xuất khẩu của Việt Nam năm tiếp theo. sang EU sẽ tăng 42,7% trong năm 2025 và 2.1.2. Những lợi ích mà EVFTA mang lại ước tính đạt 44,37% đến năm 2030 (Bộ kế cho Việt Nam sau 2 năm thực thi hoạch và đầu tư, 2021). Bên cạnh đó, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa 9 tháng Theo báo cáo Điểm lại của Ngân hàng trong năm 2022 đã vượt ngưỡng 500 tỷ USD, thế giới (WB) vào tháng 3 năm 2023 vừa qua dự kiến đạt 558,52 tỷ USD, so với cùng kỳ tại Hà Nội, Việt Nam vẫn là một trong những năm trước tăng 15,1% (VCCI, 2022). Năm quốc gia dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng ở khu 2022 vừa qua, nhóm sản phẩm máy móc, điện vực châu Á - Thái Bình Dương, được hỗ trợ tử chiếm tới 24% kim ngạch nhập khẩu của chủ yếu do nhu cầu nội địa tăng mạnh và hoạt Việt Nam; nhóm hàng máy móc, thiết bị đạt động sản xuất theo định hướng xuất khẩu. tỷ trọng trên 18% tính đến tháng 10 năm Theo đó, tham gia vào thị trường lớn và thống 2022. Tổng kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam nhất như EU là một cơ hội phát triển tốt cho sang EU đạt 83,4 tỷ USD tính từ tháng 8 năm Việt Nam. 2020 đến 7 tháng đầu năm 2022, trung bình Thứ nhất, hiệp định EVFTA đã tạo cơ hội 41,7 tỷ USD/năm, cao hơn tới 24% so với kim thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu sang EU trong ngạch xuất khẩu trung bình năm giai đoạn vòng 2 năm qua cho Việt Nam. Tuy EU chưa 2016-2019 (Vũ Khuê, 2022). Việc nhập khẩu phải là đối tác thương mại lớn nhất của Việt các thiết bị máy móc và các nguồn nguyên Nam, nhưng Việt Nam luôn là bên có thặng dư liệu từ thị trường Châu Âu tăng đã tạo điều thương mại. Hiệp định EVFTA mở rộng thị kiện cho doanh nghiệp trong nước sản xuất ra trường xuất khẩu, tăng xuất khẩu của Việt Nam những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, và từ sang khối thị trường lớn, chiếm 15% thị trường đó làm tăng kim ngạch xuất khẩu của Việt thế giới (Phạm Thị Thanh Bình, Vũ Nhật Quang, Nam. Tính đến 6 tháng đầu năm 2022, xuất 2022). Theo đó, các sản phẩm xuất khẩu chính siêu của Việt Nam sang EU ước đạt 15,5 tỷ của Việt Nam như gạo, quần áo, hải sản và giày USD, so với cùng kỳ năm trước tăng 39%. Cụ dép được hưởng lợi lớn từ Hiệp định này. Đặc thể, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt biệt, cơ cấu xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nam và EU 6 tháng đạt 31,7 tỷ USD; trong EU mang tính bổ sung, ít mang tính cạnh tranh đó, Việt Nam xuất khẩu 23,6 tỷ USD, nhập đối đầu trực tiếp. khẩu 8,1 tỷ USD (biểu đồ 2.1). Một số thị Theo số liệu của Tổng cục Hải Quan năm trường nhập khẩu chính của Việt Nam tại 2021, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị châu Âu gồm có Hà Lan, Đức, Italy, Bỉ, Pháp, trường EU dù chưa ghi nhận sự gia tăng mạnh về Tây Ban Nha, Áo. 29
  4. Trường Đại học Kinh tế Nghệ An Biểu đồ 2.1: Kim ngạch thương mại song phương qua các năm ĐVT: tỷ USD Nguồn: Tổng cục thống kê, 2022 Sự gia tăng giữa giá trị nhập khẩu nhanh 2020). Ở góc độ vĩ mô, trong giai đoạn trung hơn giá trị xuất khẩu cho thấy sự thay đổi và dài hạn, Hiệp định EVFTA góp phần làm trong thương mại giữa Việt Nam và thị trường tăng ngân sách nhà nước nhờ nguồn thu nội EU theo hướng giảm thặng dư thương mại. địa tăng lên từ tác động của tăng trưởng kinh Điều đó chứng minh là Việt Nam không gặp tế, dự kiến sẽ tăng 7.000 tỷ đồng sau 10 năm bất lợi trong quan hệ thương mại với EU mà thực thi Hiệp định này (Phạm Thị Thanh Bình là bằng chứng cho thấy có sự chuyển hướng &Vũ Nhật Quang, 2022). Như vậy, khi kinh nhập khẩu ra khỏi các quốc giá khác đồng tế phát triển sẽ cơ hội cho cải cách và đổi mới thời có sự chuyển hướng nhập nhiều loại hàng ở Việt Nam tăng lên đáng kể. hóa đa dạng hơn từ thị trường EU với chất Thứ ba, khi tham gia và thực thi Hiệp lượng cao hơn và mức giá cạnh tranh hơn do định EVFTA đã giúp cho môi trường hành được hưởng ưu đãi thuế quan. Từ đó, người chính của Việt Nam được cải thiện, các cam tiêu dùng Việt Nam đang được hưởng các ưu kết sâu và rộng trong lĩnh vực đầu tư, giúp đãi bởi EU có thế mạnh vượt trội về máy móc, đầu tư mở và thuận lợi hơn, thể chế hoàn thiện thiết bị, dược phẩm và đặc biệt là công nghệ. hơn, môi trường đầu tư kinh doanh được cải Đây đều là những mặt hàng Việt Nam cần cho thiện, từ đó thu hút thêm nhiều nhà đầu tư phát triển trong nước. Bên cạnh đó, Hiệp định nước ngoài đến Việt Nam. Hiện tại, các lĩnh thế hệ mới EVFTA giúp thị trường trong vực đầu tư của thị trường EU tập trung chủ nước đa dạng hơn và các mặt hàng xuất khẩu yếu vào các ngành công nghiệp công nghệ vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh như các mặt cao, cho nên điều này sẽ góp phần trong việc hàng nông, thủy sản. tạo lập một số ngành nghề mới và sản phẩm Thứ hai, thực thi hiệp định EVFTA giúp mới có hàm lượng công nghệ cao một cách đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt tích cực. Nam. Hiệp định EVFTA góp phần giúp GDP Bên cạnh đó, hiện nay ngày càng có của Việt Nam thêm 4,57-5,30% trong giai nhiều công ty ở thị trường EU xem Việt Nam đoạn 2024-2028 và tăng thêm tới 7,07-7,72% như là một trung tâm đầu tư kinh doanh đầy trong giai đoạn 2029-2033 (Hà Nguyễn, tiềm năng. EU hiện là nhà đầu tư FDI lớn thứ 30
  5. Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 6 ở Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng ký lũy yêu cầu cao về chất lượng sản phẩm. Cụ thể, kế lên đến 22,8 tỷ USD trong năm 2022 những yêu cầu nhất định về vấn đề vệ sinh an (http://www.trungtamwto.vn). Theo đó, Hiệp toàn thực phẩm, lao động, dán nhãn, vệ sinh định EVFTA tạo thêm nhiều việc làm, tăng môi trường...của thị trường EU rất khắt khe thu nhập cho người dân, vấn đề lao động được và chặt ché. Vì vậy, mặc dù được hưởng lợi giải quyết, góp phần vào công cuộc xóa đói về thuế quan thì hàng hóa của Việt Nam cũng giảm nghèo. Theo ước tính, Hiệp định sẽ giúp cần hoàn thiện rất nhiều về chất lượng để có tăng thêm 146.000 việc làm/năm tính từ năm thể vượt qua được các rào cản từ thị trường 2022 đến năm 2025. EU. Hơn nữa, các biện pháp phòng vệ thương Thứ tư, Hiệp định EVFTA tạo cơ hội mại như là các biện pháp chống bán phá giá, cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận với chống trợ cấp, tự vệ để bảo vệ ngành sản xuất công nghệ cao và công nghệ nguồn. Có thể nội địa từ EU cũng trở thành thách thức đối thấy, các cam kết trong EVFTA về phát triển với các doanh nghiệp nước ta khi thâm nhập bền vững và thương mại số sẽ là cơ sở để Việt thị trường này. Nam thuận lợi tiếp cận nguồn công nghệ hiện Thứ ba, các doanh nghiệp Việt Nam phải đại và tiên tiến của EU, từ đó có thể đẩy mạnh đối diện với sức ép cạnh tranh từ hàng hóa và cơ cấu lại nền kinh tế bắt kịp với xu hướng dịch vụ của thị trường EU. Các doanh nghiệp kinh tế số và xanh, giúp hàng hóa Việt Nam EU có lợi thế hơn hẳn các doanh nghiệp Việt có ưu thế về chất lượng và đáp ứng được các Nam về năng lực cạnh tranh, kinh nghiệm thị tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường cao như thị trường cũng như khả năng tận dụng các FTA, trường EU. có thể dẫn đến khả năng thất nghiệp ở một số Thứ năm, Hiệp định EVFTA mang lại lợi bộ phận lao động. Tuy nhiên, đây cũng là cơ thế về chính trị cho Việt Nam. Hiệp định hội, sức ép phù hợp để các doanh nghiệp Việt EVFTA được ký kết đúng vào thời điểm quan Nam tiến hành điều chỉnh cũng như phải thay trọng đối với Việt Nam khi mà nước ta trở đổi phương thức kinh doanh của mình nhằm thành thành viên không thường trực Hội đồng nâng cao năng lực cạnh tranh đối với các quốc Bảo an LHQ năm 2020 cùng lúc đảm nhiệm gia khác. chức chủ tịch ASEAN. Thứ tư, Việt Nam phải đối mặt với nguy 2.1.3. Những khó khăn, thách thức của cơ về các biện pháp phòng vệ thương mại. EU Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA cũng là một trong những thị trường có “truyền thống” sử dụng các công cụ phòng vệ thương Thứ nhất, EVFTA các yêu cầu cáo về mại. Các nước EU đều có trình độ kinh tế và quy tắc xuất xứ hàng hóa. Đây được coi là trình độ quản lý hàng hóa cao. Khi tham gia thách thức lớn đối với các doanh nghiệp Việt EVFTA, hàng hóa Việt Nam sẽ phải vượt qua Nam vì nguyên liệu cho sản xuất hàng xuất những kỹ thuật cao như là về y tế, về bảo vệ khẩu chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc quyền sở hữu trí tuệ và về môi trường, trước hoặc trong khối ASEAN. Tuy nhiên đây cũng khi được các nước trong EU nhập khẩu. Điều là cơ hội để Việt Nam có thể thu hút các nhà này có nghĩa là Việt Nam chấp nhận cuộc đầu tư nước ngoài vào phát triển ngành công chơi với xuất phát điểm kém hơn, do đó sẽ nghiệp phụ trợ để tận dụng tối đa cơ hội từ phải đối mặt với mọi thách thức lớn hơn. hiệp định này. 2.3. Những vấn đề đặt ra cho Việt Nam Thứ hai, các doanh nghiệp Việt Nam khó đáp ứng được các rào cản kỹ thuật thương Để tận dụng những cơ hội mà Hiệp định mại, các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm EVFTA mang lại cho Việt Nam về các ưu đãi và kiểm dịch động thực vật theo hiệp định bởi thuế quan thì các vấn đề đặt ra đối với nước lẽ EU là thị trường khó tính và đồng thời có ta trong thời gian tới là: 31
  6. Trường Đại học Kinh tế Nghệ An Thứ nhất, Việt Nam cần nhanh chóng đổi doanh nghiệp cũng cần phải tái cấu trúc về mới công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn quản trị cũng như công nghệ để đáp ứng các nhân lực. Doanh nghiệp Việt Nam cần phải đổi yêu cầu về quy tắc xuất xứ, vệ sinh, kỹ thuật mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm hay phát triển bền vững... thì mới có thể cạnh tranh được với hàng hoá của Thứ tư, tăng cường hợp tác và hội nhập EU trên thị trường nội địa Việt Nam. doanh nghiệp để nâng cao năng lực cạnh Bên cạnh đó, Việt Nam cần chú trọng tranh là điều cần thiết. Hội nhập là không phải tăng cường hơn nữa năng lực, nâng cao chất chỉ tuân thủ hiệp định mà còn vận dụng có lợi lượng nguồn nhân lực, công nghệ bởi nguồn nhất cho doanh nghiệp Việt Nam, tạo điều nhân lực chất lượng cao thì mới có khả năng kiện thúc đẩy doanh nghiệp có thể vươn lên vận hành máy móc hiện đại và việc thành thạo để tận dụng lợi thế, các ưu đãi thuế quan mà kỹ năng vận hành sản xuất sẽ tạo điều kiện Hiệp định mang lại và khả năng thâm nhập thị cho Việt Nam thu hút tốt hơn đầu tư từ EU và trường quốc tế. Việt Nam cần phát triển tiềm các quốc gia khác. Bên cạnh đó, để thu hút lực và mở rộng quan hệ hợp tác giữa các dòng vốn từ các doanh nghiệp ở thị trường doanh nghiệp theo chuỗi cung ứng trong từng EU, Việt Nam cần phải thúc đẩy đối thoại với sản phẩm được hình thành tại các cụm công cộng đồng doanh nghiệp trong nước và thế nghiệp chuyên ngành để tận dụng cơ sở hạ giới để từ đó đưa ra các chính sách phù hợp, tầng kỹ thuật- xã hội, hạ thấp giá thành, tiết đảm bảo tăng tính hấp dẫn môi trường đầu tư kiệm chi phí logistics đồng thời nâng cao chất nước ngoài. lượng sản phẩm nhằm tăng năng lực cạnh Thứ hai, các doanh nghiệp Việt Nam cần tranh trên thị trường đầy tiềm năng và khó phải cập nhật các thông tin một cách kịp thời tính như EU. Và cuối cùng, Việt Nam cần tập về thị trường EU. EU quy định khá chặt chẽ trung xây dựng các cụm công nghiệp hỗ trợ đối với hàng hóa nhập khẩu và thường áp một số sản phẩm chính nhằm giúp Việt Nam dụng các rào cản kỹ thuật nhằm mục đích hạn trở thành công xưởng sản xuất nhiều sản chế tăng nhập khẩu từ một quốc gia nhất định. phẩm công nghệ cao trên thế giới, tạo ra giá Do vậy, Việt Nam cần phải thực hiện một trị gia tăng ngày càng lớn cho các doanh cách nghiêm túc các quy định về xuất xứ sản nghiệp Việt Nam. phẩm để được hưởng thuế ưu đãi và cần phải 3. KẾT LUẬN theo dõi cập nhật thông tin về thị trường EU Sau 2 năm triển khai, có thể thấy Hiệp để kịp ứng phó khi EU áp dụng các biện pháp định thương mại tự do Việt Nam - EU trên nhằm tránh ảnh hưởng tiêu cực. (EVFTA) đã được thực thi tương đối hiệu Thứ ba, Việt Nam cần tiếp tục cải cách quả, cả từ góc độ thương mại, đầu tư cũng như thể chế và tái cấu trúc doanh nghiệp một cách xây dựng pháp luật bảo đảm tuân thủ cam kết. kịp thời. Để thực thi EVFTA một cách có hiệu Hiệp định EVFTA sẽ tiếp tục đóng vai trò đi quả, Việt Nam cần tiếp tục cải cách thể chế đầu trong các Hiệp định thương mại tự do thế đồng thời thực thi thể chế. Các vấn đề về hệ mới mà Việt Nam đang tham gia, hiệp định chống tham nhũng, bảo vệ quyền sở hữu trí còn đóng vai trò chủ đạo trong việc quyết tuệ, bảo đảm quyền và lợi ích của người lao định khả năng phục hồi thương mại kinh tế, động như tiền lương, chống cưỡng bức lao đặc biệt là để thúc đẩy thương mại xuất nhập động, bảo hiểm xã hội, tăng ca... là các vấn đề khẩu. Việt Nam cần chú trọng vào ngành mà Việt Nam đang thực hiện nhưng vẫn chưa nghề, các mặt hàng có thế mạnh. Tham gia đáp ứng được đòi hỏi của các nhà đầu tư từ EVFTA giúp Việt Nam có được nhiều cơ hội EU khi các tập đoàn lớn của EU tiến hành đầu nhưng cũng phải đối diện với nhiều thách tư vào Việt Nam. Bên cạnh đó, bản thân mỗi thức buộc Việt Nam phải tiến hành cải cách. 32
  7. Tạp chí Khoa học, Tập 2, Số 1/2023 Những cuộc cải cách của Việt Nam sẽ cải Chính phủ đang rà soát pháp luật trong thực thiện môi trường kinh doanh, nâng cao nền thi hiệp định, sửa đổi, bổ sung các văn bản tảng kinh tế giúp bộ máy chính trị vận hành quy phạm pháp luật đúng với quy định của hiệu quả và minh bạch hơn. Việt Nam đã sẵn EVFTA, xây dựng và hoàn thiện thể chế tạo sàng tham gia sân chơi thương mại tự do rộng môi trường minh bạch, thuận lợi để phù hợp lớn, và cạnh tranh với các thị trường quốc tế, với các thông lệ quốc tế. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ công thương (2022), Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa vượt mốc 500 tỷ USD, https://shorturl.at/hpCX0 2. Hà Nguyễn (2020), Cú hích từ EVFTA, https://tapchinganhang.gov.vn/cu-hich-tu- evfta.htm 3. Minh Chiến (2022), Xuất khẩu sang EU tăng mạnh nhờ "cao tốc" EVFTA - Báo Người lao động, https://nld.com.vn/kinh-te/xuat-khau-sang-eu-tang-manh-nho-cao-toc- evfta-20220130135343777.htm 4. Phạm Thị Thanh Bình&Vũ Nhật Quang, 2022, Hai năm thực hiện Hiệp định EVFTA: Tác động kinh tế-xã hội và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam, https://shorturl.at/hpCX0 5. VCCI (2022), Việt Nam sau 2 năm thực thi EVFTA từ góc nhìn doanh nghiệp, https://trungtamwto.vn/file/22071/evfta-final.pdf. 6. Viện nghiên cứu Châu Âu – Viện pháp luật kinh doanh và đầu tư Châu Âu, Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Hai năm thực hiện EVFTA – Tác động kinh tế và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam”, Hà Nội, ngày 4 tháng 8 năm 2022. 7. Vũ Khuê (2022), Xuất khẩu sang EU tăng trưởng ấn tượng sau 2 năm thực thi EVFTA - Nhịp sống kinh tế Việt Nam & Thế giới, https://vneconomy.vn/xuat-khau-sang-eu- tang-truong-an-tuong-sau-2-nam-thuc-thi-evfta.htm 8. Cục đầu tư nước ngoài – Bộ kế hoạch đầu tư: https://dautunuocngoai.gov.vn/chuyenmuc/3/Cuc-Dau-tu-nuoc-ngoai 9. Tổng cục Hải quan, Bộ tài chính: https://www.customs.gov.vn/default.aspx 10. Tổng cục thống kê, Bộ kế hoạch đầu tư: https://www.gso.gov.vn/ 11. Trung tâm WTO và hội nhập, http://www.trungtamwto.vn/ 12. World bank (2023), Đánh thức tiềm năng dịch vụ để tăng trưởng, Báo cáo điểm lại tháng 03/2023. 33
  8. Trường Đại học Kinh tế Nghệ An SUMMARY VIETNAM ECONOMY AFTER 2 YEARS OF EVFTA IMPLEMENTATION: REALITY AND SOLUTIONS Hồ Thị Hằng1,*, Trịnh Thị Lê1 1 Nghe An University of Economics, *Email: Hothihang@naue.edu.vn This article analyzes the impacts of the EU-Vietnam Free Trade Agreement (EVFTA) on the Vietnamese economy after two years of implementation. EVFTA is one of the new- generation free trade agreements (FTAs) that Vietnam has signed and implemented, along with the Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (CPTPP) and the Regional Comprehensive Econonomic Partnership (RCEP). The article shows that the EVFTA has brought positive effects to Vietnam's export growth, GDP growth, investment attraction, institutional reform and political relations with the EU. However, the article also points out some difficulties and challenges that Vietnam has to face in fulfilling its commitments and optimizing the benefits from the agreement, such as meeting rules of origin, overcoming trade barriers; enhancing competitiveness and innovation, and dealing with trade remedies. The article proposes some solutions to solve these problems and suggests some directions for future research. Keywords: EVFTA, Vietnam Economy. 34
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2