KỸ NĂNG TRUYỀN THÔNG TRONG DỊCH VỤ THAM KHẢO (REFERENCE SERVICES)
lượt xem 37
download
Sự phát triển của dịch vụ tham khảo tại các thư viện nói chung và thư viện chuyên ngành nói riêng trong hiện tại và tương lai mang một ý nghĩa rất đặc biệt. Thư viện sẽ tồn tại và phát triển chủ yếu thông qua việc cung cấp dịch vụ hơn là dừng ở việc xây dựng và lưu giữ các bộ sưu tập
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: KỸ NĂNG TRUYỀN THÔNG TRONG DỊCH VỤ THAM KHẢO (REFERENCE SERVICES)
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 3/2005 KỸ NĂNG TRUYỀN THÔNG TRONG DỊCH VỤ THAM KHẢO (REFERENCE SERVICES) DƯƠNG THÚY HƯƠNG Phòng Tham khảo, Thư viện ĐH Khoa học Tự nhiên, VNU-HCM Sự phát triển của dịch vụ tham khảo tại các thư viện nói chung và thư viện chuyên ngành nói riêng trong hiện tại và tương lai mang một ý nghĩa rất đặc biệt. Thư viện sẽ tồn tại và phát triển chủ yếu thông qua việc cung cấp dịch vụ hơn là dừng lại ở việc xây dựng và lưu giữ các bộ sưu tập. Dịch vụ tham khảo đòi hỏi phải được nâng cao trên cơ sở “Người thủ thư phải có kiến thức sâu rộng để cung cấp thông tin cho độc giả, sẵn sàng tìm kiếm thông tin từ bất cứ nơi đâu và có khả năng tổng hợp hoặc chuẩn bị thông tin để độc giả sử dụng”. T ổ chức một bộ phận tham khảo trong thư viện bao gồm các nội dung như • Giải thích những thủ tục cho việc truy cập thông tin; xây dựng sưu tập tham khảo, kỹ năng và • Cung cấp thông tin bằng ngôn ngữ và kỹ thuật tham khảo, các dịch vụ cung ứng. hình thức mà độc giả yêu cầu; Tuy nhiên, để cung cấp một dịch vụ thông • Thu thập sự phản hồi về mức độ phù tin mang tính hiệu quả, nhân viên tham hợp của thông tin đã được cung cấp; khảo còn phải rèn luyện cho mình kỹ năng • Nắm vững những nguyên tắc và việc giao tiếp với độc giả thật tốt. Họ phải xác tổ chức thực hiện một dịch vụ chất định những yêu cầu có sự liên quan đến lượng cao. tính hợp lệ và đúng Điều quan trọng luật, cũng như hàng đầu trong công chứng minh và áp tác tham khảo là tìm dụng kiến thức một được chính xác cách chuẩn xác, bao thông tin mà độc giả gồm các bước cụ thể yêu cầu. Một số độc như sau: giả có thể giải thích • Xác định một những vấn đề mà họ mức độ truyền muốn biết nhưng lại thông riêng cho thường không được từng độc giả; rõ ràng. Nhân viên • Phỏng vấn độc tham khảo cần phát giả để giới hạn Quầy Tham khảo huy các kỹ năng yêu cầu của họ; Thư viện ĐH Khoa học Tự nhiên TP. HCM giao tiếp để đảm 11
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 3/2005 bảo một dịch vụ tốt, tiết kiệm thời gian và • Tìm ra những thông tin mà độc giả đã công sức. Cuộc phỏng vấn là sự đối thoại biết hoặc đã được tư vấn. Đôi khi nó trực tiếp giữa nhân viên tham khảo và độc rất hữu ích để biết tại sao độc giả lại giả để sàng lọc và làm rõ một yêu cầu cần thông tin nhưng phải hết sức tế thông tin. Nhân viên tham khảo thực hiện nhị bởi vì nó có thể là lý do riêng tư cuộc phỏng vấn với mục đích: của họ. Một số độc giả sẽ miễn cưỡng • Xác định thông tin cần thiết của độc cho bạn biết tại sao họ cần loại thông giả; tin như vậy. Điều này cũng quan • Hỗ trợ độc giả định vị thông tin yêu trọng trong việc kiểm tra xem bao cầu một cách nhanh chóng; nhiêu thời gian được dành để tìm ra • Đánh giá những kỹ năng sử dụng thư câu trả lời; viện đã có của độc giả; • Muốn đáp ứng một yêu cầu thông tin • Giải thích các dịch vụ và các nguồn tin nhanh chóng và chính xác, nhân viên nếu được yêu cầu. tham khảo cần xây dựng một chiến Nhân viên tham khảo nên khuyến lược tìm có hiệu quả. Việc này khích độc giả bằng cách hỏi các câu hỏi và thường được thực hiện khi cuộc trao lặp lại từng cụm câu hỏi để xác định chính đổi với độc giả đã chấm dứt. Nếu bạn xác vấn đề đang được yêu cầu. Dành nhiều thực hiện được một cuộc phỏng vấn thời gian cho việc kiểm tra câu hỏi, nhân thành công bạn sẽ có suy nghĩ về vài viên tham khảo sẽ tránh được sự lãng phí nguồn thích hợp hay liên quan. Trong thời gian tìm kiếm những thông tin sai trường hợp, bạn chưa nghĩ ra một lệch, và đảm bảo đáp ứng đúng yêu cầu nguồn thì hãy bắt đầu với một bộ của độc giả. Có thể nói Kỹ thuật phỏng bách khoa từ điển vì nó sẽ dẫn ta đến vấn là cốt lõi của quá trình truyền thông các nguồn khác. Bên cạnh đó, sự tư giữa nhân viên tham khảo và độc giả. vấn của các đồng nghiệp trong cùng Các bước để thực hiện một cuộc phỏng thư viện cũng có thể chỉ đến các vấn thành công: nguồn thông tin thích hợp. • Tìm hiểu yêu cầu của độc giả gồm Xuất phát từ tầm quan trọng của cuộc những thông tin gì? Độc giả có thể giải phỏng vấn, nhân viên tham khảo phải thích về “cái” mà họ muốn có, trong luôn thực hiện những điều sau đây trong vài trường hợp họ sẽ sử dụng một cách quá trình phỏng vấn độc giả: đi gián tiếp – chẳng hạn như họ hỏi • Biểu hiện thái độ thân thiện: rằng thư viện có lưu trữ một cuốn sách o Dù bạn có đang thật bận rộn vẫn nào đó, nhưng thật sự họ chỉ cần một phải hướng mắt vào độc giả để thông tin cụ thể mà thôi; xem họ cần hỗ trợ điều gì? • Trao đổi với độc giả một cách khéo léo o Luôn mĩm cười và trong tư thế nhưng thật rõ ràng về đề tài, phải tránh sẵn sàng giúp đỡ mọi người, dừng hiểu lầm vượt ngoài ý nghĩa của vấn đề ngay công việc đang làm nếu có được yêu cầu; người cần sự giúp đở; • Lặp lại hoặc đặt lại câu hỏi để chắc o Sử dụng giọng nói thật thân thiện, chắn rằng bạn hiểu tất cả những vấn đề hòa nhã; bao gồm trong đó; o Dáng dấp phải tự tin, dành thời gian để chú ý đến yêu cầu và thực 12
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 3/2005 hiện một chiến lược tìm dựa trên biết về đề tài mình quan tâm, họ diễn tả những hiểu biết về các công cụ tìm thông tin mà họ cần môt cách rõ ràng. kiếm tại quầy tham khảo và bộ sưu Câu hỏi đóng – chỉ cho phép độc giả trả tập; lời “đúng” hoặc “không” hoặc lựa chọn o Kiên nhẫn và lịch sự ngay cả khi trong một số các câu trả lời có sẵn, chỉ độc giả quá khó tính; nên sử dụng câu hỏi đóng sau khi độc giả o Di chuyển khỏi quầy làm việc nếu đã có cơ hội giải thích yêu cầu của họ. cần thiết giúp độc giả tại kho sách Một số vấn đề thường gặp trong hoặc các vị trí khác. truyền thông: • Biểu lộ sự hứng thú • Độc giả hỏi những câu hỏi không rõ o Mặc dù một vài yêu cầu tham khảo ràng hoặc quá rộng, bạn cần phải đặt có thể không thú vị lắm đối với bạn, lại một số câu hỏi mở để thu thập nên nhớ rằng đề tài đó lại thú vị đối thêm thông tin; với độc giả. Mục đích của thư viện • Độc giả có thể chỉ lẩm bẩm các yêu là cung cấp một dịch vụ tốt, vì vậy cầu vì thế bạn khó có thể hiểu họ nói đừng chú ý đến sự hứng thú riêng cái gì, bạn cần bày tỏ mức độ hiểu của bạn; yêu cầu cho độc giả biết hoặc có thể o Để bày tỏ sự hứng thú trước yêu xin họ lặp lại yêu cầu một lần nữa; cầu của độc giả, bạn phải hết sức • Độc giả hay cho rằng bạn làm việc lắng nghe độc giả, giải thích một trong thư viện thì bạn có thể trả lời cách ân cần và nhất là không bao được hết mọi thứ, bao gồm cả những giờ tỏ vẻ vội vã. chi tiết về tất cả tài liệu trong bộ sưu • Truyền thông một cách chắc chắn tập. Điều này có thể đúng khi bạn cập o Vấn đề hết sức quan trọng là lắng nhật được tất cả thông tin đã được nghe thật kỹ độc giả để đảm bảo thêm vào bộ sưu tập; rằng bạn hiểu rõ hoàn toàn lời yêu • Độc giả đôi khi cũng có những thông cầu, và đặt những câu hỏi đúng để tin không đúng, phần lớn độc giả thư làm sáng tỏ lời yêu cầu; viện tìm hiểu thông tin qua ý kiến của o Để truyền thông được chính xác về người khác và họ có các chi tiết chưa một đề tài, đừng bao giờ ngắt lời hoàn chỉnh. Bạn cần càng nhiều độc giả khi họ giải thích những yêu thông tin càng tốt hoặc bạn thuyết cầu của họ. Tốt hơn hết là bạn ghi phục độc giả tìm thêm nhiều chi tiết. lại lời nói hoặc tóm tắt các câu hỏi Đánh giá mức độ phù hợp của thông để chắc chắn bạn hiểu họ thật sự tin đã cung cấp qua sự phản hồi của độc yêu cầu điều gì, và cũng nhằm kiểm giả là công việc mà bất cứ nhân viên tra câu hỏi trước khi tiến hành tìm tham khảo nào cũng phải thực hiện kiếm. Tránh dùng tiếng địa phương o Hầu hết các trường hợp, bạn sẽ hoặc tiếng lóng khi trò chuyện với tìm thấy câu trả lời cho câu hỏi độc giả. nhưng phải chắc chắn rằng câu trả Trong truyền thông, thường sử dụng hai lời đã đủ làm hài lòng độc giả. dạng câu hỏi là câu hỏi mở và câu hỏi Nếu như câu trả lời không làm hài đóng. Câu hỏi mở - mang tính hiệu quả, lòng độc giả, bạn cần phải giới cho phép độc giả giải thích mọi thứ mà họ thiệu độc giả đến nhân viên khác, 13
- BẢN TIN THƯ VIỆN - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN THÁNG 3/2005 có thể là cấp trên của bạn hoặc tham khảo sẽ được chuyển đi. Thủ tục hướng họ đến một nguồn thông tin này sẽ chiếm một khoảng thời gian đủ để ở cơ quan khác; giải đáp một yêu cầu khi nhân viên tham o Để xác định xem độc giả có hài khảo quá bận rộn hoặc yêu cầu quá phức lòng hay không, kiểm tra một cách tạp. Đây cũng là thời gian để nhân viên chắc chắn rằng thông tin đã được cấp dưới (người ít thâm niên) tham khảo nhận và hiểu. Bạn hỏi độc giả của ý kiến cấp trên (người có thâm niên và mình: “Đây có phải là câu trả lời kinh nghiệm hơn) khi gặp phải các câu hoàn chỉnh cho câu hỏi của ông hỏi quá khó. Nhân viên tham khảo cũng hoặc bà không?”. Khuyến khích có thể nhờ sự hỗ trợ của đồng nghiệp tại độc giả trở lại quầy tham khảo nếu thư viện đang công tác, từ các cơ quan cần được hỗ trợ thêm và việc làm bên ngoài như thư viện quốc gia, viện này rất quan trọng khi họ không thể nghiên cứu… Một điều tế nhị là nhân định vị được chính xác họ muốn cái viên tham khảo phải khắc phục tính sĩ gì. diện khi phải tham khảo từ nguồn khác Trong vài trường hợp, nhân viên hoặc một người khác. Luôn tâm niệm tham khảo cảm thấy họ phải tham khảo rằng mục đích căn bản của một thư viện một yêu cầu nào đó từ những người khác là đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu của độc hay còn gọi là yêu cầu tham khảo cao hơn. giả một cách tốt nhất. Nắm vững nguồn Thư viện có thể ấn định một số thủ tục tài liệu và khám phá nó cũng là một cách nhằm xác định khi nào thì một yêu cầu phục vụ thông tin theo yêu cầu. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. BOPP, RICHARD E. và SMITH, LINDA C. Reference and Information Services. – Englewood, Colorado : Libraries Unlimited, Inc., 1991. 2. GOSLING, MARY. Learn Reference Work. – Canbera : DocMatrix, Pty Ltd., 1999. 3. GOSLING, MARY và HOPGOOD, ELIZABETH. – 2nd edition. – Learn about Information. – Canbera : DocMatrix, Pty Ltd., 1999. 4. KATZ, WILLIAM A. Introduction to Reference Work : Volume I : Basic Information Services. – Seventh edition. – New York : The McGraw-Hill Companies, Inc., 1997. 5. KATZ, WILLIAM A. Introduction to Reference Work : Volume II : Reference Services and Reference Processes. – Seventh edition. – New York : The McGraw-Hill Companies, Inc., 1997. 6. NGUYỄN MINH HIỆP, LÊ NGỌC OÁNH, DƯƠNG THÚY HƯƠNG. Tổng quan khoa học thông tin và thư viện. TP. HCM : Đại học Quốc gia, 2002. 7. The Reference Librarian. – Number 67/68. – New York : The Haworth Press, Inc., 1999. 14
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Kỹ năng và tầm quan trọng trong giao tiếp
7 p | 315 | 102
-
Kỹ năng và các tầm quan trọng trong giao tiếp
8 p | 253 | 89
-
Kỹ năng chuyển từ xung đột đến hợp tác (Phần 1)
5 p | 263 | 84
-
Có cần đưa thông tin phân tích khách hàng vào kế hoạch kinh doanh hay không?
4 p | 381 | 74
-
CHƯƠNG TRÌNH TRẠI TRONG 24H
4 p | 292 | 65
-
Tài liệu dự thi Huấn luyện viên cấp I Quốc gia
9 p | 257 | 50
-
cách tạo dựng bạn bè và người hâm mộ trên fac
9 p | 167 | 50
-
Trắc nghiệm kỹ năng trình bày
3 p | 145 | 25
-
Tại sao kỹ năng giao tiếp lại cực kỳ quan trọng?
2 p | 215 | 23
-
MỘT CÁI NHÌN VÀO BÊN TRONG SỰ GIAO TIẾP
7 p | 151 | 22
-
5 sai lầm lớn nhất của lãnh đạo khi diễn thuyết (phần cuối)
7 p | 112 | 15
-
Một số đặc điểm khác nhau giữa khách hàng miền Nam và miền Bắc
5 p | 121 | 5
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn