Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 3
lượt xem 6
download
Bây gio chúng ta se xem xét van đề chia các phân vùng cho Linux. Ở đây không the chỉ chia mot phân vùng. Thu nhat, can chia mot phân vùng swap riêng biet cho Linux.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 3
- ˆ’ 2.5 Chuan bi các phân vùng trên d˜a ¯ı 15 ˙ ` ’ ˆ ’’ ¯ı ’ ¯ Bang 2.2: Nhu cau su dung không gian d˜a cua HDH ˙ ` ` He d ˆ u hành Yêu cau ˆ ¯ie ˆ ˙ Windows 95 100 Mbyte Windows 98 200 Mbyte Windows NT 200 Mbyte Windows 2000 700 Mbyte Linux Red Hat 6.2 (Worksta- 700 Mbyte tion voi KDE) ´’ Theo kinh nghiem cua tác gia thì d ˆ’ làm viec voi Windows 95/98, Windows NT và Linux ’ ’ ˆ ´’ ¯e ˆ ˙kích thuoc 800-1000 Mbyte là d ’ (tat nhiên, neu ban d c không cài d ˘ t ˙ ¯u ´ ´ các phân vùng voi ´’ ’´’ ¯o ¯a ˆ ˆ ˙ ˙` ˙ ´ i voi Windows 200 thì can phân vùng các gói chuong trình lon, nhu OpenOffice.Org), còn d ˆ ´’ ´’ ¯o ˆ ’’ ’ lon hon. ´’ ’ ’’ ¯ây ˆ’ ’ ´ ¯e ˆ` Bây gio chúng ta se xem xét van d ˆ chia các phân vùng cho Linux. O d không the chı `’ ˜ ´’ ´ ˆ ˆ` chia mot phân vùng. Thu nhat, can chia mot phân vùng swap riêng biet cho Linux. Khi xác ˆ ˆ ˆ ˙ luong cua phân vùng swap Linux can tính d´ n nhung yeu to˙ sau: ˙` ´´ ’ d nh dung ’ ’ ˜’ ¯i ¯e ˆ ˆ ˆˆ ˙ ˙ ´ ˆ ´’ ’ • Trong Linux, RAM và không gian swap hop lai tao thành bo nho ao chung. Ví du, neu ˆ ’ ˙ không gian swap, thì se có 384 Mbyte bo ˙˙ ˙ ˙ ban d c có 256 MByte RAM và 128 Mbyte ˜ ¯o ˆ ˙ ´ ao. ’˙ ˙ nho ’ D ˆ’ ` ´ ´´ ˆ ´’ ’ ’ • ¯ e làm viec voi Linux can ít nhat 16 Mbyte bo nho ao, vì the neu ban d c chı có 4 ˆ ´’ ¯o ˆ ˆ ˆˆ ˙ thì can phân vùng swap không nho hon 12 Mbyte. ˙’ ˙˙ ` Mbyte RAM, ˆ ’ ˆ’ ’ ’ • Trên Linux kích thuoc mot phân vùng swap không the vuot quá 128 Mbyte. Nghıa là ’´’ ˆ ˜ ˙ ˙ ’ có kích thuoc lon bao nhiêu tùy thích nhung Linux không the ˆ’ phân vùng swap có the ’´’ ´’ ˆ ’ ´ ´ ` ’’ ˆ ´’ ’ ´’ ’ su dung hon 128 Mbyte. Neu ban d c muon có bo nho ao lon hon, thì can tao hai phân ¯o ˆ ˆ ˆ ’ ˙ swap hoac su dung tap tin swap. ˙˙ ˙ ˙ ˘ ’’ vùng ˆ ˙ ˙ ˙ ˆ’ ` ` ’´’ ’ • Khi tính kích thuoc cua không gian swapping, can nho rang kích thuoc quá lon có the ´’ ˘ ’´’ ´’ ˆ ˆ’ ´’ ´ là vô ích. Trên máy tính voi 16 Mbyte RAM khi cài d ˘ t Linux voi cau hình chuan và ´’ ¯a ˆ ˙gian swapping là d ’ . Còn neu ˆ’ ´ các chuong trình ung dung chuan thì 48 Mbyte không ´’ ¯u ˆ ’’ ˙ ´ u hình nho nhat, thì không can d´ n không gian swap. Tat nhiên, ´ ` ¯e ´ ’ˆ cài d ˘ t Linux voi ca ´’ ˆ ¯a ˆˆ ˆ ˙´ ’ kích thuoc chính xác cua không gian swap phu thuoc lon vào chuong trình se d ’oc cài ´’ ˜ ¯u ’ ˆ ’’ ’’ ˙ ˙ ˙ d ˘ t. ¯a ˙ ˜ ˆ ´ ¯e `ˆ ` ’ ’ Nói chung, chı nên suy nghı ve van d ˆ dung luong cua phân vùng swap khi có mot d˜a ˆ ¯ı ’’ ˙ phân chia d ’ tong so dung luong cua ˙’ ¯e ˆ’ ´ ’ nho và ít bo nho RAM. Trong truong hop nguoc lai hãy ˆ ´’ ’`’ ˆ ˆ ’ ’’ ’’ bo nho ao (gom RAM và phân vùng swap) không˙nho hon 128 Mbyte. Còn neu nhu ban d c ˙` ˙ ˙ ˙ ´ ˆ ´’ ’ ’’ ¯o ˆ ˆ ’ ˙ ˙˙ ˆ’ ` ` ´ có 128 Mbyte RAM hay nhieu hon, thì phân vùng này có the không can thiet. ˆ ˆ ˆ ’ ˆ’ ¯a ˜ ´’ ` ´ ’ Tat ca các phan còn lai cua Linux và các chuong trình ho tro theo nguyên tac có the d ˘ t ˘ ˆ ˆ ˆ’ ’’ ˙ ˙ vài phân vùng riêng re là ˙ ˆ ¯a ˆ ´ vào mot phân vùng. Tuy nhiên, viec d ˘ t he thong tap tin Linux lên ˜ ˆ ˆ ˆ có ý nghıa. Ví du, có nhà chuyên ˙gia ˙ ˙ nên ˙ ˙ ˆ´ khuyên dành cho he thong tap tin Linux ba phân ˜ ˆ ˆ ˙ ˙´ ˙ ´ u tính ca swap thì thành 4). Phân vùng thu nhat (theo ý kien cá nhân tác gia, 1 Gbyte ´ ’ ’ vùng (ne ´’ ˆ ˆ ˆ ˜ ´’ ˆ ´ ´ là d ’ ) se chua he thong tap tin goc (/). Phân vùng thu hai dành cho thu muc /home. Còn ´’ ¯u ˆ ˆ ˆ ’ phân vùng thu ba d ’oc ga˙ vào thu muc /usr. Viec phân chia nhu vay dua trên nhung lý le ´’ ˙ ¯u ’ ˘ n ˙ ´ ˜’ ˜ ˆ ’ˆ ’ ’ ˙ on d nh và d ˙ tin cay d´ n d thì thınh thoa˙ cung can cài d ˘ t lai. ˙ ˙ ’ ¯i ` ’ ’ ng ˜ sau. Dù HDH Linux có ˆ ¯áng ˆ ¯e ¯âu, ¯a ˆ ˆ ¯ Ví du, ban d c muon cap nhat phiên ban moi cua ban phân phoi, hoac vì ít kinh nghie˙m ˙ ’’ ˙ ´˙ ’ ’ ´ˆ ´ ’ ˆ su ˘ ¯o ˆ ˆ ˆ ’ ˙˙˙ ˙ ˙ ˙ ˙
- 16 Cài dat HDH Linux trên cùng máy tính voi Windows ¯˘ ¯ ´’ ˙ ˆ´ ´ ’ ’ ¯a ˆ ’ dung nên làm hong tap tin he thong quan trong, hoac d ’n gian là muon cài d ˘ t mot ban phân ˘ ¯o ˆ ˆ ˆ ˙ ´ i khác. Neu nhu tat ca d ˙ oc cài d ˘ t vào˙mot phân vùng, thì khi cài d ˘ t lai nhung du lieu ˙´ ’ ˙ ˙˙ ´ pho ˜’ ˜’ ˆ ¯u ’ ¯a ¯a ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ’ ˙ muc cá˙ nhân se ˙ mat (neu không có ban sao ˙ ˙ chép). Ngoài ra, ˙ ˜ bi ´ ´ ’ d làm ra và ghi nho trong thu ´’ ¯ã ˆˆ ’ se bi mat ca nhung chuong trình ˙d cài tu mã nguon, hay cài bang phuong pháp khác. Phan ˙` ´ ’ ˜’ ` ` `’ ˘ ˜ ¯ã ˆ ˆ ˆ ’’ ’’ ˙ ng gói chuong trình này d oc cài vào thu muc /usr. Neu dành cho thu muc này mot ´ lon nhu ´’ ˜’ ¯u ’ ˆ ˆ ’’ ’ ’ ’ ˙ d nh dang la˙ chúng, thì nhung chuong trình nói trên ˙ ˙ phân vùng riêng và khi cài d ˘ t không ¯i i ˜’ ¯a ’’ ˙ ˙ ˙’ ` ˙ ˆ’ ˜ ˆ´ ´ ’ se d ’oc giu lai và có the se làm viec (rat có the can vài cau hình nho) sau khi cài d ˘ t lai he ˜ ¯u ’ ˜’ ¯a ˆ ˆˆ ˆ ˆ ˙ Trong˙tiêu chuan ve he thong tap tin cua Linux FHS (cu the xin xem o chu˙ ng ??˙ ˙ ’’ ’o ˙ ) ’ ˆˆ´ ’ ´ ` ’ thong. ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ’ cung có loi khuyên ve viec d ˘˙ thu muc /usr lên mot phân vùng riêng. ˙ ˙ ` ˆ ˆ ¯at ’ `’ ˜ ˆ ˙˙´˙ ˙ Theo tác gia thay, nhung ý kien nói trên d d ’ d ˆ’ ban d c tu tìm ra phuong án phân chia ’´ ˜’ ¯ã ¯u ¯e ¯o ’ ˆ ˆ ’’ o d˜a cua mình, trong truong hop chı có mot o d˜a nho. ˙ ˙gio˙chúng ta xem xét truong hop ˆ’ ¯ı ’ ˆ ˆ’ ¯ı ’ ’ Bây `’ `’ ’`’ ’ ’ ’ ˙ ˙ ˙ ´ cylinder lon hon 1024. d˜a voi so ¯ı ´’ ˆ ´’ ’ Tu nhung gì d nói d´ n o phan truoc (han che dung luong d˜a cung), can d ˘ t chuong trình ` ´ ` ¯e ’’ ˆ `’ ˜’ ’´’ ’ ’ ¯ı ´’ ¯ã ˆ ¯a ˆ ˆ ’’ ˙ tiên. Nhân tie˙ NT Loader không˙nhat thiet phai ` ´ ´ ’’ ¯o ’ khoi d ˆ ng trong pham vi 1024 cylinder d ˆ u ˆ n, ¯a ˆ ˆ ˙ phân vùng NTFS, cung nhu không nhat thiet pha˙i d ˘ t vào phân vùng chua các tap tin ˙ ´ ´ ’ ¯a d ˘ t vào ´’ ˜ ¯a ˆ ˆ ˆ ’ khác cua HDH. Nhu d nói o trên, d´ i voi Linux có the d ˘˙t thu muc goc cùng voi thu˙ muc ˙ ’ ¯a ´ ’¯ ’’ ´’ ´’ ’ ¯ã ¯oˆ ˆ ˆ ’ ’ `˙ ˙ ’’ ˙ ˆ˜ ´ con /boot vào các cylinder "thap" (trong vòng 1024 d ˆ u tiên), còn các thu muc khác – o cho ¯a ˆ ’ ˙ nào tùy thích. ˆ’ ` ´ ’ ’ ’ Nhu vay trong truong hop này, nhung d ˆ nghi cua tác gia cho ra bang tong ket sau: ’`’ ˜’ ¯e ’ˆ ˆ ’ ˙ ˙ ˙ ` ’´’ ˆ´ ` ’’ ¯o ’ • phan khoi d ˆ ng cua tat ca các he thong Microsoft d ˘ t vào phân vùng chính d ˆ u tiên cua ¯a ¯a ˆ ˆ ˆ ˙ dang FAT16 (DOS); ˙ ˙ d˜a, voi d nh ¯ı ´’ ¯i ˙ ˙ ´ ´ ’ • phân vùng chính tiep theo dành cho thu muc goc (/), kích thuoc khoang 1 Gbyte; ’´’ ˆ ˆ ’ ˙ ` ’ ’´’ ’ • phân vùng chính thu ba dành cho swap cua Linux (loi khuyên ve kích thuoc cua phân ´’ `’ ˆ ’’ vùng này xem o trên); ` ’ ¯ı ¯a ’’ ˆ • phan còn lai cua d˜a d ˘ t thành phân vùng mo rong; ˆ ˙ ˙ ˙ ˜ ’’ ˆ • trong phân vùng mo rong tao các phân vùng lôgíc cho moi HDH se cài d ˘ t: Windows ˜ ¯a ˆ ˙và d `ng thoi cho các he thong tap¯ tin /home và /usr cua ˙ ˙ ˆ´ ’ 98, Windows NT/2000/XP, `’ ¯oˆ ˆ ˆ ˙ ’ a nguoi dùng, còn trong /usr – ˙ HDH Linux (trong /home se d ˘ t các tap tin riêng cu ’`’ ˜ ¯a ˆ ¯ ˙ ˙ chuong trình se cài d ˘ t). ˜ ¯a ’’ ˙ Tat nhiên, neu nhu ban d c chı có Windows 95 voi FAT16, thì có the d ˆ’ Windows trên ˆ’ ¯e ´ ´ ’ ´’ ¯o ˆ ˆ ’ ˙nhu˙trên máy d cài d ˘ t Windows NT hay có FAT32, thì mot phân ` ´ phân vùng d ˆ u tiên. Neu ¯a ¯ã ¯a ˆ ˆ ’ ´’ ´ ˆ’ ’ ˙ ´ ¯e ˙ ¯o ’ˆ´ ˆ` vùng FAT16 cung không thua. Thu nhat, ke ca trong truong hop he thong có van d ˆ , ban d c `’ ’`’ ˜ ˆ ˆ ˙ ˙´ ˙ `˙ ˆ’ ’’ ¯o ` có the khoi d ˆ ng tu d˜a mem DOS (tam thoi khi chua làm quen voi Linux mot cách "tuong `’ ¯ı `’ ˆ ˆ ’ ’ ’’ ´ ˙¯u ’ ˘ ˙ ˙ ` ˆ´ tan") và thay d ’oc rang d˜a cung làm viec bình thuong. Thu hai, he thong tap tin FAT16 d ’oc ¯ı ´’ `’ ´’ ¯u ’ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ho tro trên moi HDH, trong d có Linux, vì the phân vùng này có the phu˙ vu cho viec trao ˙˜ ˙ ˙ ˙’ ˙ ´ c ¯ó ˆ’ ˆ ˆ ˆ ¯ d ˆ’i tap tin giua các he thong. Nhung không nên d ˆ’ phân vùng này lon, ˙vì FAT16 su dung ˙ ˙ ˙ ˙ ˆ´ ’’ ´’ ˜’ ¯o ˆ ¯e ˆ ’ ˙ ˙ ˙˘ ¯ı ´ ’ không gian d˜a rat không hop lý. Chính vì vay hãy dành cho phân vùng này khoang 256 hoac ˆ ˆ ’ ˙ ˙ ˙ 512 Mbyte. ´’ ’ ´ ˘ ˆ` ´ ’ Nhung loi khuyên này d ’a ra voi gia thiet rang, ban d c chı có mot d˜a cung. Neu nhu `’ ˆ ¯ı ´’ ˜’ ¯u ¯o ˆ ’ ˙này, chı có d `u phân vùng swap tot ˙’ ˙ ˜ ´ ˆ ’’ ban d c có 2, thì van su dung d ’oc nhung loi khuyên `’ ˜’ ¯o ¯u ’ ¯ie ˆ ˆ hon d ˘ t trên d˜a khác voi d˜˙ dành ˙cho Linux. Nguoi ta nói rang nhu vay tang toc d ˆ làm viec ˙˙ ` ´ ¯o ´’ ¯ıa ’`’ ˘ ’ˆ ˘ ’ ¯a ¯ı ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ ˙ ˆ ˆ’ ˜ ` ’ trong Linux (cung de hieu vì d ˆ u d c ít phai chay hon). ˜ ¯a ¯o ’ ˙ ˙
- ’’ ¯ ˆ ’ 2.6 Windows NT và Linux: khoi dong qua OS Loader cua NT 17 ˙ ¯ˆ’ ˆ’ ¯ı 2.5.2 Chuong trình de phân chia o d˜a ’’ Sau khi hoàn thành ket hoach chia o d˜a, can lua chon công cu d ˆ’ d ’a ke hoach này thành ˆ’ ¯ı ˆ ’ ´ ` ¯e ¯u ´ ˆ ˆ ˙ chia d a d oc bie˙ d´ n ˙nhieu nha˙ là fdisk; trên moi he d `u ˙ ´ t ¯e ` ´t hien thuc. Chuong trình phân ˜’ ¯ı ¯u ’ ˆ ˆ ˆ ¯ie ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ’’ ˙ ˙ ˙ ˙˙ ` ` ’ ’ hành d ˆ u có phiên ban riêng cua chuong trình này. Và không can gì hon ngoài chuong trình ¯e ˆ ’’ ’ ’’ ˆ’ ¯ı ´ ´ ´’ ´ này, neu nhu phân chia o d˜a trang, không chua bat ký du lieu nào. Nhung chúng ta d ¯ang xem ˘ ˜’ ˆ ˆ ˆ ’ ’ ˙’ `n phân chia o d˜a mà không làm mat thông ´ xét truong hop d có HDH nào d trên d˜a và ca ’`’ ’ ¯ã ¯ó ¯ı ˆ ¯ı ˆ ˆ ¯ ˙ tin. fdisk không thích hop cho nhung muc d nhu vay. ˜’ ¯ích ’ˆ ’ Trong thành phan các ban phân phoi Red Hat và˙BlackCat (rat có the trong các ban ˙’ ´˙ ˆ’ ` ´ ’ ˆ ˆ ˆ ˆ’ ¯ı ´ phân phoi khác) có chuong trình fips, phuc vu cho phân chia o d˜a. Tuy nhiên, theo ý ˆ ’’ ˙˙ ´ ´ `’ ˆ’ ’’ ’ kien cua nguoi dùng thì không nên su dung chuong trình này. Vì the loi khuyên cua tác ’`’ ˆ ’’ ˙ ’ ¯ı ´ ´ ’ voi ban d c, nhung nguoi dùng Linux moi – neu nhu muon phân chia lai o d˜a mà gia ´’ ’`’ ´’ ˜’ ¯o ˆ ˆ ˆ ’ không làm ma˙ thông tin, thì hãy tìm chuong trình Partition Magic cua công ty Power Quest ˙ ´t ˙ ’ ˆ ’’ ’’ (http://www.powerquest.com) và su dung chuong trình này. ’’ ˙ ˆ’ ¯ı ´’ ´ ´ Thu nhat, chuong trình này cho phép phân chia lai o d˜a mà không làm mat thông tin (tuc ´’ ˆ ˆ ’’ ˙c ghi lai). Khi này, không chı tao d oc ´ ’ ˜’ ´ ’ là, tat ca nhung cài d ˘ t và cau hình truoc d se d ’o ’´’ ¯ó ˜ ¯u ’ ¯a ¯u ’ ˆ ˆ ’ ˜ trong trên d˜a, mà còn có the di chuyen các phân vùng d có theo˙ý ˙´ ˙’ ˙’ ˙ phân vùng moi tu cho ˆ ´’ `’ ˆ ¯ı ¯ã ˆ ˆ ´ muon. ˆ ´ ’ Thu hai, chuong trình này (tham chí trong phiên ban dành cho DOS) cung cap mot giao ´’ ˆ ˆ ˆ ’’ ˙ `´˙ dien d ˆ hoa de su dung có ho tro chuot, và moi thao tác cung nhu thay d ˆ’i d ˆ u thay rõ ràng. ˜ ’’ ˜’ ` ˜ ˆ ¯o ¯o ¯e ˆ ˆ ˆ ˆ ’ Dieu này ˙ ´ t quan trong voi ngu˙`’i dùng moi. ˙ ˙` ˙ ˙ ra ’o ´’ ´’ ˆ ˆ ¯ ˙` Khi tao phân vùng can d ˆ’ ý không cho ranh gioi giua các phân vùng cat lan nhau. ˘˜ ´ˆ ´’ ˜’ ˆ ¯e ˙ ’ cho rang, nhung thông tin d d a d ’ d ’ ban d c lap ke hoach và thuc hien viec ` ¯o ˆ ´ Tác gia ˘ ˜’ ¯ã ¯u ¯u ¯e ˆ ˆ ’ˆ ˆ ’ ’ d˜a thành các phân vùng. Vì the tiep theo chúng ta˙se xem xét các phuong án cài ˙˙ ˙ ˙ ˙ ˙ ´´ phân chia o ¯ı ˜ ˆ ˆˆ ’’ d ˘ t hai HDH trên mot máy tính. ¯a ˆ ¯ ˙ ˙ ’’ ¯ ˆ ’ 2.6 Windows NT và Linux: khoi dong qua OS Loader cua NT ˙ ˆ’ ’ ` ` ` Trong phan này, khi nói ve Windows NT xin ngam hieu ca Windows 2000 và NT, vì "quan ˆ ˆ ˆ he" cua chúng d´ i voi viec cài d ˘ t Linux hoàn toàn giong nhau. Chúng ta gia thiet là Windows ´ ’´ ˆ’ ¯o ´’ ˆ ¯a ˆ ˆ ˆ ˙ d d oc cài vào phân vùng ˙ ˙ ´ u nhu ban d c nho, /dev/hda1 se dành cho NT ¯ã ¯u ’ /dev/hda2 (ne ´’ ˜ ¯o ˆ ’ ’ ˙ ˙˙ ´ ’’ ¯o phân vùng FAT16). Neu HDH Windows NT d d ’oc cài d ˘ t, nghıa là trình khoi d ˆ ng OS ˜ ¯ã ¯u ’ ¯a ˆ ¯ Loader cung d d ’oc cài d ˘ t. Và nhu the có the su dung chuong trình này d ˆ’ khoi d ˆ ng˙ Linux. ˙ ˙ ˆ’ ’’ ’´ ¯e ’’ ¯o ˜ ¯ã ¯u ’ ¯a ˆ ’’ Tác gia hy vong ra˙ ban ˙¯oc d sao luu nhung thông tin có giá tri cua mình. Các buoc cài ˙ ˙ ` ’ ’ ˘ ng d ¯ã ’´’ ˜’ ’ ’ mô ta nhu sau: ˙ ˙’ ˙ ˙ d ˘ t có the ¯a ˆ ’ ˙ ˆ’ ´ ´ ¯a ˆ ˘`` 1. Neu nhu ban d c chua cài d ˘ t Linux bao gio, thì truoc khi bat d ˆ u can chuan bi d˜a `’ ’´’ ¯o ¯a ¯ı ˆ ’ ’ ˙ ng và phuc hoi˙Windows NT. De tao d a mem khoi d ng chı can ˙ nh ˙ ’ ` ` ` ` ¯i ’’ ¯o ’’ ¯o ’ˆd mem khoi d ˆ ˜ ¯ı ˆ ˆ ¯ˆ ˆ ˆ dang lai d˜a mem, roi sao chép lên d các tap tin ˙ ˙` `˙ ntldr, ntdetect.com và boot.ini tu ˙ ’ ˙ `’ thu ¯ı ¯ó ˆ ˆ ˆ ˙ c goc cua o d a khoi d ng NT. Chuong trình tao d a phuc hoi Windows 2000/XP có ˙’’ ˙ ´ ` ’’ ¯o mu ˆ ˜ ˜ ˆ ¯ı ¯ı ˆ ˆ ’’ ˙ ˙ ˙ ˙ ˆ’ ¯o ˆ ´ the chay tu trình d ’n he thong (lenh Backup trong Start/Program/Accessories). `’ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ 2. Dùng chuong trình Partition Magic d ˆ’ lay mot phan d˜a trong và tu d tao ra phân vùng ¯e ´ ˆ ¯ı ´ ` `’ ¯ó ˆ ˆ ˆ ’’ ˙ ˙ ˆ´ ’´’ ’ voi dang ext2(3) (he thong tap tin Linux) và phân vùng swap. Cách tính kích thuoc cua ´’ ˆ ˆ ˙ d nói o trên. ˙ ˙ ’’ chúng ¯ã ˜ 3. Cài d ˘ t Linux theo chı dan cua ban phân phoi. Trong khi cài d ˘ t can chú ý d´ n nhung ´ ` ’ˆ ’ ’ ˜’ ¯a ¯a ˆ ¯e ˆ ˆ ˙ ˙ d ˆ’m sau: ¯ie
- 18 Cài dat HDH Linux trên cùng máy tính voi Windows ¯˘ ¯ ´’ ˙ ´’ ´ ´ ¯i ` ’ ’’ ¯o • thu nhat, trong quá trình cài d ˘ t nhat d nh phai tao ra các d˜a mem khoi d ˆ ng ¯a ¯ı ˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ (hay tuong tu the, tùy thuoc ˙ ` ´ ˆ ’ `’ Linux. Tuc là can tra loi "Yes, make a BOOT DISK" ´’ ˆ ˆ ’’ ’ vào ban phân phoi) khi d ’oc hoi có tao d˜a mem khoi d ˆ ng hay không. ¯ ˜a me˙ ˙ ´ ` ` ’ ¯u ’ ’ ’’ ¯o Dı ˆm ¯ı ˆ ˆ ’’ ˙ ˙ ˙` ´ n o sau. Ngoài ra, có the su dung d˜a mem này d ˆ’ khoi d ˆ ng ’ ’’ ’’ ¯o này se d ’oc dùng d ˆ ˜ ¯u ’ ¯e ¯ı ¯e ˆ ˆ D˙ ˜ ˙ ` ˙ ’’ ’’ ¯o Linux. ¯ ây cung là mot phuong án khoi d ˆ ng, và hon nua khác voi d˜a mem khoi ´’ ¯ı ˜’ ˆ ˆ ’’ ’ ˙’ i d ng he thong không còn yêu cau d a mem nua, có the ˙ ˆ’ ˆ´ `˜ ` d ˆ ng DOS, sau khi kho ¯o ˜’ ¯o ˆ ¯ı ’ˆ ˆ ˆ ˙ nó ra khoi o, su dung o˙d ’ d ˙c các d a mem khác. Tuy nhiên cách khoi d ng ’ ˆ’ ’’ ˆ’ ¯e ¯o ` ’ ’’ ¯o bo ˜ ¯ı ˆ ˆ ˆ ˙ vì the không nên su dung thuong xuyên. Chı su dung trong ˙ ˙ ` ´ ’’ ’ ’’ này cung có d ˆ u tien, ’`’ ˜ ¯ie ˆ ˆ ˙ dı". Dıa mem này còn ˙ `n thiet cho cau hình d ’ khoi d ng ˙’ truong hop "bat d ´ c ˜ ¯ ˜ ´ ¯a ` ´ ´ ca ’`’ ˆ˘ ¯e ’ ¯o ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ˙ H. ˙ ` nhieu HD ˆ¯ ` ` ’ • thu hai, khi cài d ˘ t Linux can cài LILO vào sector d ˆ u tiên cua phân vùng dành ´’ ¯a ¯a ˆ ´ c ˙(/) cua Linux, chu không phai vào sector khoi d ˆ ng chính cua ’ ’ ’’ ¯o ’ cho thu muc go ´’ ˆ ’ ˙ ˙ ’´ d˜a (MBR). Chúng ta gia thiet Linux d ’oc cài vào phân vùng /dev/hda3. Nhu ¯ı ¯u ’ ˆ ’ ˙’ ` vay LILO se d ’oc cài vào sector d ˆ u tiên cua /dev/hda3 ˜ ¯u ’ ¯a ˆ ˙ ˙ ´ ˘´ ’ ´’ ¯ã ’ Theo nguyên tac, neu nhu ban d c cài LILO vào MBR, thì không phai moi thu d hong ¯o ˆ ’ ´ t. Ket qua cuoi cùng (kho˙i d ˆ˙ qua NT Loader) van có the d t d ’oc ˙nhung can bo ’ ¯a ¯u ’ ˜ ´ ´ ` ’ˆ ’’ ¯ong ˆ’ heˆ ˆ ˆ ˆ ’ ˙ ˜, d nh dang MBR tao boi LILO và Windows (DOS) ˙ ˙ ´’ ´ ¯e ’’ ˆ ˆ` ’’ ra mot chút công suc. Van d ˆ o cho ¯i ˆ ˙ nhau. Vì the neu ban d c cài LILO ˙vào MBR,˙ thì cau phuc hoi lai MBR cua ˙ ´´ ` ` ’ khác ¯o ˆˆ ˆ ˆ ’ cung se nói cách phuc hoi, nhung tot hon het là ban d˙ c cài LILO ˙˙ ´˙ ` ´ Windows. Tác gia ˜ ˜ ¯o ˆ ˆ’ˆ ’ ˙ ˙˙ ` ’ ngay lap tuc vào sector d ˆ u tiên cua phân vùng d cài Linux. ˆ ´’ ¯a ¯ã ˙ ` ` ´ ’’ ¯o 4. Sau khi cài d ˘ t xong, khoi d ˆ ng Linux bang d˜a mem (neu nhu ban d c cài LILO vào ˘ ¯a ¯ı ¯o ˆ ˆ ’ ˙ Linux và không d ng gì d´ n MBR, thì d là kha nang˙ duy nhat). ˙ ’ ˙˘ ´ ’ phân vùng cua ¯o ¯e ¯ây ˆ ˆ ˆ ˙ 5. Sao chép sector khoi d ˆ ng cua Linux vào mot tap tin; tap tin này se can d ˆ’ trình khoi ` ’’ ¯o ’ ’’ ˜ ˆ ¯e ˆˆ ˆ ˙ có the khoi d ng Linux. Viec sao chép thuc hien nhu sau: d `u ˙˙ ˙ ’ ’’ ¯o d ˆ ng Windows NT/2000 ¯o ¯a ˆ ˆ ˆ ’ˆ ˆ ’ ˙ gan mot d a mem trang (moi mua ˙thì càng tot), ˙ ˙ ˙ ´ ` ´ ´ tiên ˘ ˘ ´’ ˜ˆ ˆ ¯ı ˆ ˙ kênh giao tác [root]# mount -t vfat /dev/fd0 /mnt/floppy ˆ’ chuyen vào thu muc /mnt/floppy ’ ˙ kênh giao tác [root]# cd /mnt/floppy và thuc hien câu lenh ’ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ kênh giao tác [root]# dd if=/dev/hda3 of=/mnt/floppy/bootsect.lnx bs=512 count=1 d ˆ’ ghi noi dung sector khoi d ˆ ng cua d˜a /dev/hda3 vào tap tin /mnt/floppy/bootsect.lnx. ’’ ¯o ’ ¯ı ¯e ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ 1 6. Tiep theo can khoi d ˆ ng lai d ˆ’ vào Windows NT, bang câu lenh: ´ ` ` ’’ ¯o ˘ ¯e ˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ ˆ’ 1 ´ ¯ı ´’ Ghi chú: neu d˜a C: (/dev/hda1) có d nh dang FAT, thì có the tao tap tin bootsect.lnx trong thu muc goc cua ¯i ˆ ˆ ˆ ’ d˜a C:. Tác gia không biet (chua thu) có˙the khoi d ˆ ng không can d˜a mem không, neu phân vùng ˙chính d ˆ u ˙ `˙ ˙ ˆ ˆ’ ’’ ¯o ´ ` ´ ` ’ ’’ ¯ı ˆ ¯ı ¯a ˆ ˆ ’ ˙ ´ ¯e ˆ` ` ’’ ¯ây ˜ ’ˆ ’’ ¯o tiên có d nh dang NTFS. Tuy nhiên o d cung không có van d ˆ gì, chı can sao chép sector khoi d ˆ ng qua d˜a ¯i ¯ı mem nhu d ˙ trình bày. Tam thoi nhân Linux còn chua ho tro tot viec ghi lên phân vùng NTFS. ˙ ˙ ˜ ` ’ ˆ ’´ `’ ’ ¯ang ˆ ˆˆ ˙ ˙ ˙
- ’’ ¯ ˆ ’ 2.6 Windows NT và Linux: khoi dong qua OS Loader cua NT 19 ˙ kênh giao tác [root]# shutdown -h now Vì MBR chua có gì thay d ˆ’i, nên Windows NT se khoi d ˆ ng. Trong NT can sao chép` ˜ ’’ ¯o ¯o ˆ ’ ˙ xác hon là vào thu muc goc ´ ’ ¯ı ´ tap tin bootsect.lnx vào thu muc goc cua d˜a C:, hay chính ˆ ˆ ˆ ’ ’ ’ ˙’ a phân vùng mà tu d khoi d ng Windows NT. Dây có the là phân vùng FAT16 hay ’’ ˙¯o ˙ ’ cu `’ ¯ó ˆ ˆ ¯ phân vùng NTFS. ¯ ac d ˆ’m d ˆ’˙ nhan ra phân vùng này là hai tap tin ntldr và boot.init D ˘ ¯ie ¯e ˆ ˆ ˙ tap tin này có the an!). Tap tin bootsect.lnx có the d ˘ t thuoc tính ˙ ’’ ˙ ˆ’ ¯a chua trong d (nhung ˆ ´’ ˜’ ¯ó ˆˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ ˙ ’ ¯o chı d c (read-only). ˙ 7. Sau d tìm tap tin boot.ini và thêm vào dòng sau: ¯ó ˆ ˙ C:\bootsect.lnx="LINUX" ˆ’ ¯a ´ ´ ´` (tat nhiên, trong dau ngoac kép ban d c có the d ˘ t tên bat ky.) ˘ ¯o ˆ ˆ ˆ ˙ ˙˙ ˙ ` ` ’’ ¯o 8. Viec còn lai là khoi d ˆ ng lai máy tính mot lan nua, và trong trình d ’n chon he d ˆ u ˆ ˆ ˜’ ¯o ˆ ¯ie ˆ ˙ se có˙LINUX. Neu chon LINUX, thì˙LILO se d oc chay và sau d nó ˙(LILO) se ´˙ ˙ ˙ hành ˜ ˜ ¯u ’ ˜ ¯ó ˆ ’ ˙ ˙ ˙ nap Linux. ˙ ´ Còn bây gio chúng ta se xem xét truong hop ban d c (do vô tình hay co ý) cài d ˘ t LILO `’ ’`’ ˜ ¯o ¯a ˆ ’ ˙ ˙ ˙ MBR). Trong truong hop ˙ ban ’ ’’ ¯o ’ ¯ı ’ này ’ vào ban ghi khoi d ˆ ng chính cua d˜a (Master Boot Record, ’`’ ˙ ˙ ’’ ¯o ’’ ¯o ghi khoi d ˆ ng Windows NT (hay 2000) se bi xóa, và viec khoi d ˆ ng Windows NT (buoc thu ’´’ ´’ ˜ ˆ 6 o trên) là không the. Neu nhu ban d c van còn muon˙ su dung ˙trình khoi d ˆ ng OS Loader ˙ ˜˙ ’´ ´ ’’ ’’ ’’ ¯o ¯o ˆ ˆˆ ˆ ’ cua NT, chu không muon dùng LILO, thì nhung buoc trên ˙ thay d ˆ’i mot ˙chút: thay cho ˙˙ ´ ’ có ´’ ’´’ ˜’ ¯o ˆ ˆ ˙ `n làm các thao tác sau. buoc thu 6 ca ’´’ ´’ ˆ ` ´ ’’ ¯o ’’ ¯o 1. Khoi d ˆ ng Windows NT tu d˜a mem khoi d ˆ ng (d tao truoc khi cài d ˘ t Linux, neu `’ ¯ı ’´’ ¯ã ¯a ˆ ˆ ˙ thì ban d c can tìm mot máy khác ˙d ˙y Windows NT roi tao). Trong ˙ ` ` không có ¯ang cha ¯o ˆ ˆ ˆ trình d ’n (thuc d ’n) cua trình khoi d ˆ ng can chon ˙lenh Recover, roi chon che d ˆ ˙˙’ ˙’ ˙ ` ` ´ ¯o ¯o ¯o ¯o ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ’ ˙ Sau d d ˘ ng nhap vào tài khoan nhà quan tri (administrator). ˙ ˙ ˙’ ˙ ˙ ’ Command mode. ¯ó ¯a ˆ ˙ ˙ `i lai ban ghi khoi d ˆ ng chính cua d˜a. Su dung câu lenh fdisk /mbr. Tác gia ’ ’’ ¯o ’ ¯ı ’’ ’ 2. Phuc ho ˆ ˆ dùng lenh ˙ thành công, mac dù trong mot so bài ˙ nói cách phuc hoi MBR nhu ˙ ˙˘ ˙ ´ ` này báo ˆ ˆˆ ˆ ’ ˙ ˙ ˙ ˙ ’ vay không phai lúc nào cung làm viec. Trong Windows 2000 có các lenh chuyên dùng ˜ ˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ ˆˆ´ ` fixboot và fixmbr (chay tu console phuc hoi he thong). Chay hai lenh này theo thu tu `’ ´’ ’ ˆ ˆ d chı ra. Sau d Windows 2000 se khoi d ˆ ng ˙ ˙ ˙ `’ ˙ ˙ ˙ ¯ã ’ ˜ ’’ ¯o bình thuong. ¯ó ’ ˙ ` ˆ´ ’’ ¯o ’’ ¯o 3. Khoi d ˆ ng lai máy tính tu d˜a mem khoi d ˆ ng Linux và d ˘ ng nhap vào he thong voi `’ ¯ı ´’ ¯a ˆ ˆ ˆ `n nguoi˙dùng root. ˙` ˙ ˙ ˙ quye ˆ ’’ ’’ ¯a ˆ 4. Nhap lenh cd /etc và mo tap tin lilo.conf. O d ˆ u tap tin này có liên ket d´ n phân ` ´ ¯e ’’ ˆ ˆˆ ˆˆ ˙ khoi d ng theo mac d nh, ví du, /dev/hda. ˙’ ˙ ˙ vùng ˘ ¯i ’ ¯o ˆ ˙ ˙˙ ˙ 5. Dùng bat ky trình soan thao nào, ví du, CoolEdit cua Midnight Commander, d ˆ’ thay ´` ’ ’ ¯e ˆ ˙ ˙ Linux lên (chính xác hon là thành phân vùng ´ the giá tri này thành phân vùng d cài ¯ã ˆ ’ d ’oc gan˙nhu goc (/) cua Linux). Neu Linux d ’oc cài vào phân vùng /dev/hda3, thì ¯u ’ ´ ’´ ´ ’ ˘ ¯u ’ ˆ ˆ ˙ ghi cái d tuc là thay the /dev/hda thành ˙ ` ´ ´ can /dev/hda3. Neu nhu ban d c không ¯ó, ´’ ¯o ˆ ˆ ˆ ’ ´ t qua ˙tuong tu nhu ’ ’’˙ ’ ’ nho d cài Linux vào d thì hãy chay câu lenh mount và tìm ke ´’ ¯ã ¯âu, ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ sau2 : 2 ´ ´ có nghıa là tìm phân vùng d gan vào thu muc goc /, trong ví du này là /dev/hda3 ¯ã ˘ ˜ ˆ ’ ˙ ˙
- 20 Cài dat HDH Linux trên cùng máy tính voi Windows ¯˘ ¯ ´’ ˙ kênh giao tác /dev/hda3 on / type reiserfs (rw) 6. Chay lenh /sbin/lilo d ˆ’ ghi trình khoi d ˆ ng vào phân vùng /dev/hda3 (can chay ` ’’ ¯o ¯e ˆ ˆ ˙ lilo không có tham so). Se có canh báo ve viec phân vùng không phai là d ˙ u ˙ ˙` ´ ` ’ ’ lenh ˜ ¯a ˆ ˆ ˆˆ ˆ ˙ trên d a. Dây chính là d `u chúng ta can, ban ghi khoi d ng cua Windows d oc giu ˙’ ` ’ ’ tiên ˜ ¯u ’ ˜’ ¯ı ¯ ¯ie ’ ¯o ˆ ˆ ˆ ’ ˙ ˙ nguyên ven. ˙ ’ ’’ 7. Thuc hien các buoc 6-8 nhu o trên. ’´’ ’ˆ ˙ ˙ ¯oán ra rang, "quy trình" phuc tap voi hai lan khoi d ˆ ng lai chı d ˆ’ chuyen sector ˆ’ ˜ ` ` ’’ ¯o ’ ¯e De dàng d ˘ ´’ ´’ ˆ ˆ ˙ cua phân vùng dành cho Linux, và phuc hoi ˙ ˙ ` ` khoi d ˆ ng Linux tu MBR vào sector d ˆ u tiên ’ ’’ ¯o `’ ¯a ˆ ˙’ a Windows. ˙ MBR cu ˆ’ ´ ` ’’ ¯ây. ˜ ’’ ¯o Quá trình cài d ˘ t Linux ket thúc o d Ban d c d có the chon HDH se khoi d ˆ ng và d ˆ u ¯a ¯o ¯ã ¯ie ˆ ˙¯ ˙ mình. ˙˙ ˙ ˆ’ ’ khien máy tính cua ’’ ’’ ¯ ˆ 2.7 Su dung trình khoi dong LILO ˙ ˙ ´ ˆ 2.7.1 Cài dat và cau hình LILO ¯˘ ˙ ` ´ ’’ ¯o Nhu d nói trong phan lua chon chuong trình khoi d ˆ ng, neu trên máy d cài Windows 98 ’ ¯ã ¯ã ˆ’ ˆ ’’ ˙ thì˙ lua chon tot hon cho trình khoi d ng là chuong trình có trong ˙ ´’ ˆ ´ ´’ ’’ ¯o voi he thong tap tin FAT16, ˆ ˆ ˆ ˆ ’ ’’ thành˙ phan cu˙ moi ban phân phoi HDH Linux – LILO (LInux LOader). ˙´ ˙ ˙ ` ˆ ’a ’ ˆ¯ ˙ Giong nhu truong hop Windows NT, chúng ta se d ’a ra các buoc can thuc hien d ˆ’ có the ˆ’ ´ ` ’ ’`’ ’´’ ˆ ˜ ¯u ’ ˆ ¯e ˆ ’ ˙ ˙ ˙ ` ’’ ¯o khoi d ˆ ng nhieu HDH. ˆ¯ ˙ ˆ’ ` ’’ ¯o 1. Truoc khi cài d ˘ t Linux hãy chuan bi d˜a mem khoi d ˆ ng Windows. ’´’ ¯a ¯ı ˆ ˙ ˙ ˙ ’ lay phan không gian d˜a còn trong và trên d ´ ` ´ 2. Dùng chuong trình Partition Magic d ˆ ˆ¯e ¯ı ¯ó ˆ ˆ ’’ ˆ´ tao ra mot phân vùng ext2(3) (he thong tap tin Linux) và mot phân vùng swap. Cách ˆ ˆ ˆ ˆ chia o d˜˙ d nói o trên. Neu dung luong o d˜a cung vuot quá˙8,4 Gbyte thì hãy d c ky ˙ ’a ˙ ˙ ’ ’ ˆ’ ¯ı ´’ ´ ’’ ¯o ˜ ˆ ¯ı ¯ã ˆ ’’ ˙ ˙ ˙ ` các phan 2.3 và 2.5. ˆ ˜ ´ ` ` ´ ´ ’’ ’ ˆ ¯i ´’ ’ 3. Cài d ˘ t Linux theo chı dan d kèm voi ban phân phoi. Can nho rang, neu ban muon su ´’ ˘ ¯a ˆ ˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ong án cài ` ’’ ¯o dung trình khoi d ˆ ng LILO, thì trong quá trình cài dat Linux can chon phu ’ ˘ ˆ ’ LILO vào ban ghi˙khoi d ˆ ng chính (Master Boot Record). Tao các d˜a mem khoi d ˆ ng ˙ ˙ ˙` ’ ’’ ¯o ’’ ¯o ¯ı ˆ ˙bat buoc, nhung tác gia khuyên ba˙ d c nên làm.3 ˙ ´ ´ ’ theo nguyên tac là không ˘ n ¯o ˘ ˆ ’ ˙ ˙˙ 4. Buoc tiep theo can cau hình LILO d ˆ’ có the khoi d ˆ ng các HDH theo lua chon. LILO ˆ’ ’’ ¯o ’´’ ´ ˆ´ `ˆ ¯e ˆ ’ ¯ ´ u hình bang tap tin /etc/lilo.conf và câu lenh /sbin/lilo˙. Câu˙lenh này ˙ ` d ’oc ca ˘ ¯u ’ ˆ ˆ ˆ ˆ ˙ d ’ cài d ˘ t (hay ˙ d ˘ t lai) LILO. ˙ ˙ dùng ¯e cài ¯a ¯a ˆ ˙ ˙˙ ´ ’’ˆ Chúng ta xem xét mot ví du nho cua tap tin cau hình LILO. Trong ví du này chúng ˆ ˆ ˙ /dev/hda1 là phân vùng voi DOS/Windows, còn phân vùng ˙ ˙ ˙ ’´ ta se coi nhu thiet bi ´’ ˜ ˆ ˙ 3 ´ ’’ ¯o ’ ’ ’’ ¯o ’ ¯ı Ghi chú. Trình khoi d ˆ ng LILO không bat buoc phai cài d ˘ t vào ban ghi khoi d ˆ ng chính cua d˜a, LILO ˘ ¯a ˆ ’’ ˙ ˙ ˙ ˙´ ’ ˆ’ ˘ ’’ ’ ` ’ có the nam o ban ghi khoi d ˆ ng cua phân vùng chính d ’oc kích hoat và chua thu muc goc cua Linux hoac tham ´’ ˘ ¯o ¯u ’ ˆ ˆ ’ ˙ ˙ ˙ `˙’ ˙ ˙ ’’ ˆ ’˘ chí trên phân vùng lôgíc trong phân vùng mo rong. Trong truong hop d MBR can phai có kha nang nap LILO, `’ ¯ó ˆ ’ ’ ˙ hay Windows. Tuy nhiên tác gia chua nhìn thay su ˙can thiet ˙ ´ ` ´ ’’ ¯o ’ ’ ví du khi MBR là trình khoi d ˆ ng cua MS-DOS ˆ ’ˆ ˆ ’ cua ung dung này (neu d chon˙LILO làm trình khoi d ˆ ng chính thì hãy su dung cho "tron bo"), vì the chúng ta ’ ˙’ ˙ ´ ¯ã ´ ’’ ¯o ’’ ´ ˆ ˆ ˆ ˙ ˙ ˙ ˙ ˙˙ se không xem xét d´ n. ˜ ¯eˆ
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tìm Hiểu Mạng Máy Tính - Hệ Thống Mạng Và Các Giao Thức Mạng
10 p | 290 | 88
-
Giáo trình Kiến trúc máy tính: Phần 1 - ThS. Võ Đức Khánh
38 p | 210 | 68
-
Bài giảng Kiến trúc máy tính: Chương 1 - Lịch sử phát triển của máy tính
20 p | 378 | 59
-
Khám phá lịch sử ngôn ngữ typography: Phần 1
249 p | 202 | 49
-
Khám phá lịch sử ngôn ngữ typography: Phần 2
191 p | 143 | 34
-
Bài giảng Hệ điều hành Linux: Chương 1 - Dzoãn Xuân Thanh
58 p | 246 | 25
-
Các khái niệm cơ bản.
51 p | 134 | 19
-
Tài liệu giảng dạy môn Kiến trúc máy tính: Phần 1 - Trường ĐH An Giang
41 p | 19 | 10
-
Hướng dẫn XML cho người mới học: Phần 1
199 p | 56 | 10
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 2
6 p | 80 | 7
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 4
6 p | 64 | 6
-
Khái quát lịch sử phát triển và các yếu tố, nguyên tắc thiết kế cơ bản của đồ họa quảng cáo
7 p | 22 | 6
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 8
6 p | 84 | 6
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 5
6 p | 63 | 5
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 1
6 p | 85 | 5
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 6
6 p | 47 | 4
-
Lịch sử và các bản phân phối HĐH Linux từ trước đến nay phần 7
6 p | 46 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn