Luận văn:Các giải pháp giảm tình trạng trẻ em người đồng bào dân tộc thiểu số bỏ học tại khu vực nông thôn thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai

Chia sẻ: Lang Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

75
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hiện tượng học sinh bỏ học trong các năm học trước không chỉ xảy ra trên địa bàn huyện ta mà còn trong phạm vi cả tỉnh và nhiều vùng trên cả nước. Đây là một thực trạng đáng lo ngại, đòi hỏi các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể xã hội, ngành giáo dục và mọi gia đình cần có những biện pháp chấn chỉnh kịp thời để hạn chế tình trạng học sinh bỏ học năm học 2012-2013....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn:Các giải pháp giảm tình trạng trẻ em người đồng bào dân tộc thiểu số bỏ học tại khu vực nông thôn thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai

1 1 B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Công trình ñư c hoàn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Đ I H C ĐÀ N NG ------------------------ PH M Đ C HU Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS BÙI QUANG BÌNH CÁC GI I PHÁP GI M TÌNH TR NG TR EM NGƯ I Đ NG BÀO DÂN T C THI U S B H C Ph n bi n 1:.......................................................... T I KHU V C NÔNG THÔN THÀNH PH PLEIKU, T NH GIA LAI Ph n bi n 2:.......................................................... Chuyên ngành: Kinh t phát tri n Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m lu n văn Mã s : 60.31.05 t t nghi p th c sĩ kinh t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày....... tháng....... năm 2011. TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ KINH T Có th tìm hi u lu n văn t i - Trung tâm Thông tin-H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng ĐÀ N NG – NĂM 2011
2 3 4. Ph m vi nghiên c u M Đ U Đ tài ch gi i h n nghiên c u v n ñ h c sinh ti u h c và THCS 1. Lý do ch n ñ tài ngư i ñ ng bào dân t c thi u s b h c 5 xã: Chưhdrông, Iakênh, Tân Cu c cách m ng v khoa h c công ngh trên th gi i ñang phát Sơn, Chư Á và xã Gào giai ño n t năm 2006-2010. tri n v i t c ñ nhanh; Nư c ta v n n m trong các nư c nghèo, trình ñ h c 5. Phương pháp nghiên c u v n, thu nh p c a ngư i dân còn th p. Phân tích, t ng h p, khái quát nh ng v n ñ ý lu n. Con ngư i có vai trò quy t ñ nh ñ n s phát tri n c a xã h i. Đi u tra thu th p tài li u, s li u th ng kê, chi ti t hoá, so sánh, Đ ng ta xác ñ nh phát tri n giáo d c là qu c sách hàng ñ u. phân tích, ñánh giá th c ti n. M t b ph n chính quy n, ñoàn th , ph huynh h c sinh chưa nh n Ý ki n chuyên gia. th c ñư c v trí t m quan tr ng c a giáo d c. Các ñi u ki n v kinh t , trình 6. Đi m m i c a ñ tài ñ văn hoá c a h gia ñình, m t s ch trương chính sách còn b t c p ñã 7. K t c u c a ñ tài làm cho m t s gia ñình và các em h c sinh có tư tư ng chán nãn, b h c, Ngoài ph n m ñ u, k t lu n, lu n văn trình bày trong ba chương: nh t là ñ i v i h c sinh ñ ng bào dân t c thi u s (DTTS) các vùng sâu, Chương 1. Nh ng v n ñ chung v gi m tình tr ng tr em ngư i vùng xa, vùng ñi u ki n kinh t còn khó khăn. ñ ng bào dân t c thi u s b h c C n có nh ng gi i pháp tích c c ñ kh c ph c tình tr ng này Chương 2. Th c tr ng tình hình b h c c a tr em ngư i ngư i T nh ng v n ñ trên em xin ch n ñ tài: Các gi i pháp gi m tình ñ ng bào dân t c thi u s t i khu v c nông thôn thành ph Pleiku tr ng tr em ngư i ñ ng bào dân t c thi u s b h c t i khu v c nông thôn Chương 3. Phương hư ng và gi i pháp c i thi n tình tr ng b h c thành ph Pleku, Gia Lai. c a tr em ngư i ñ ng bào dân t c thi u s khu v c nông thôn thành ph 2. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài Pleiku Trên cơ s lý lu n và th c ti n, nghiên c u tình tr ng tr em ngư i ñông bào DTTS b h c các vùng nông thôn thành ph Pleiku, xác ñ nh các nguyên nhân c a tình tr ng này, t ñó ñ xu t nh ng gi i pháp gi m tình tr ng b h c c a tr em trong th i gian t i. 3. Đ i tư ng nghiên c u Khách th nghiên c u: Là các giáo viên, h c sinh và cha m h c sinh các trư ng h c vùng nông thôn thành ph Pleiku, và m t s khách th khác tham gia qu n lý giáo d c ñ a phương. Đ i tư ng nghiên c u: Gi m tình tr ng tr em ngư i ñ ng bào dân t c thi u s b h c t i khu v c nông thôn thành ph Pleku, Gia Lai.
4 5 Chương 1 nh ng thay ñ i ñó chưa ñư c áp d ng trong toàn dân, m t s ho t ñ ng còn NH NG V N Đ CHUNG V GI M TÌNH TR NG d ng các mô hình th nghi m, chưa ñư c nhân r ng. TR EM NGƯ I Đ NG BÀO DÂN T C THI U S B H C * Đ c ñi m v xã h i Trình ñ h c v n c a ñ ng bào th p, t l th t h c cao; 1.1. S c n thi t ph i gi m tình tr ng tr em ngư i ñ ng bào H ñ ng bào DTTS thư ng ñông con, t l sinh cao, tu i th trung dân t c thi u s b h c và ñ c ñi m c a ñ i tư ng này bình th p. T l tr em suy dinh dư ng cao. 1.1.1. S c n thi t ph i gi m tình tr ng tr em ngư i ñ ng bào Nhi u phong t c văn hóa v n ñư c duy trì. Tuy nhiên v n còn dân t c thi u s b h c nh ng t p t c l c h u. Già làng có vai trò r t l n trong c ng ñ ng. Tr em b h c ñ c bi t là con em gia ñình ñ ng bào DTTS, ngư i Đ i s ng văn hóa c a ñ ng bào DTTS còn nhi u thi u th n . nghèo vùng nông thôn vùng sâu, vùng xa ñang là v n ñ l n. Các sinh ho t mang ñ m văn hoá dân t c có nguy cơ mai m t. T m quan tr ng c a giáo d c trong phát tri n kinh t xã h i. 1.2. N i dung và tiêu chí gi m tình tr ng tr em ngư i ñ ng bào Giáo d c cho tr em con các h gia ñình nghèo, h ñ ng bào DTTS dân t c thi u s b h c s là cách xóa ñói gi m nghèo b n v ng nh t. 1.2.1. Khái ni m gi m tình tr ng tr em ngư i ñ ng bào dân t c Ho t ñ ng giáo d c giúp tăng ñư c v n con ngư i, nhân t quy t thi u s b h c ñ nh trong các nhân t trong phát tri n. Là các ho t ñ ng c a chính quy n, ngành giáo d c và c ng ñ ng S m r ng giáo d c ñã thúc ñ y và quy t ñ nh t c ñ tăng trư ng b ng nhi u cách khác nhau t kinh t , hành chính và tuyên truy n ñ i v i (GNP). ñ ng bào DTTS nh m b o ñ m cho tr em không b h c. Đ ng ta xác ñ nh giáo d c là qu c sách hàng ñ u. Các ho t ñ ng này là m t quá trình ph c t p và ñòi h i s ph i h p 1.1.2. Các ñ c ñi m c a ngư i ñ ng bào DTTS b h c c a nhi u bên và các ngu n l c ñ th c hi n, ch u nh hư ng c a nhi u * V Kinh t nhân t khách quan và ch quan, c kinh t và y u t phi kinh t . Ho t ñ ng s n xu t mang tính ch t truy n th ng d a vào khai thác 1.2.2. N i dung gi m tình tr ng b h c c a tr em ngư i ñ ng thiên nhiên, công c s n xu t thô sơ, m c ñ u tư th p c v k thu t cũng bào dân t c thi u s như v n, do v y năng su t r t th p; Thu nh p c a ñ ng bào DTTS th p. T (1). Th c hi n chương trình ph c p giáo d c ti u h c ñúng ñ l nghèo ñói cao. tu i và ph c p trung h c cơ s Các chương trình, d án phát tri n cho Tây Nguyên, ñã tác ñ ng Là chương trình m c tiêu Qu c gia mà ngành Giáo d c và các ñ a tích c c làm thay ñ i cơ b n nh ng t p quán s n xu t l c h u. Tuy nhiên phương ñang ra s c th c hi n, tuy nhiên quá trình th c hi n ñã g p nhi u khó khăn ñ i v i vùng ñ ng bào dân t c.
6 7 T p trung tuyên truy n giáo d c nâng cao nh n th c ñ ñ ng bào (4). Đ y m nh tuyên truy n v n ñ ng và nâng cao nh n th c c a DTTS th y ñư c vai trò c a tri th c trong ñ i s ng xã h i, huy ñ ng h c cha m h c sinh sinh ñ n trư ng và h n ch t i ña tình tr ng h c sinh ngư i ñ ng bào DTTS H u h t các b c cha m h c sinh ngư i DTTS nh ng vùng sâu, b h c. Th c hi n t t chương trình này cho vùng nông thôn nơi có nhi u vùng xa là nh ng ngư i lao ñ ng nghèo, trình ñ h c v n th p, v n ñ con ñ ng bào DTTS sinh s ng s ñ t ñư c hai m c tiêu. Th nh t, ph c p giáo em c a h b h c cũng là l d hi u. d c cho tr em; Th hai, gi m tình tr ng tr em b h c. Các l c lư ng xã h i c n tăng cư ng giáo d c nâng cao nh n th c (2). M r ng m ng lư i bao ph và nâng c p cơ s giáo d c c a cha m h c sinh v t m quan tr ng, l i ích c a vi c h c, làm cho h rõ M ng lư i cơ s giáo d c chính là ñi u ki n v t ch t ñ u tiên ñ v nghĩa v và trách nhi m c a h ñ i v i vi c h c hành và tương lai c a b o ñ m cho vi c cung c p d ch v giáo d c cho con em ngư i dân. con em, l ng ghép các bi n pháp h tr giúp ñ v v t ch t. Đ ng th i gi i Vi c phân b này n u không phù h p s khi n m t b ph n tr em quy t các v n ñ có tính b n v ng như t o vi c làm, xói ñói gi m nghèo không có ñi u ki n ñ n trư ng ph i b h c. cho h M ng lư i giáo d c và cơ s giáo d c các vùng nông thôn, vùng Già Làng Tây Nguyên có vai trò quy t ñ nh làm thay ñ i nh n xa, vùng ñ ng bào DTTS là còn nhi u thi u th n là l c h u, ñi u ki n ñ m th c c a ngư i dân; vai trò c a Già Làng là r t quan tr ng c n ñư c chú ý b o phát tri n giáo d c còn nhi u b t c p. phát huy. Xây d ng trư ng h c thân thi n t o nên m t môi trư ng giáo d c (5) H tr v v t ch t cho ñ i tư ng tr em ngư i ñ ng bào DTTS an toàn, bình ñ ng, t o h ng thú cho h c sinh trong h c t p, gi m t l h c b h c sinh nghèo, h c sinh ngư i ñ ng bào DTTS b h c. Nguyên nhân cơ b n d n t i tình tr ng tr em b h c chính là y u (3). B o ñ m s lư ng giáo viên, các ñi u ki n cho giáo viên t kinh t . S n ph m c a giáo d c ph thu c vào ch t lư ng c a giáo viên Các chính sách v h c b ng, c p không sách v và ñ dùng h c Thi u th y cô giáo có trình ñ , nhi t tình và yêu ngh , thì giáo d c s có t p; chính sách v ñ u tư xây d ng trư ng h c bán trú, n i trú, h tr ti n ch t lư ng kém và ngư i thi t thòi nh t chính là h c sinh. ăn trưa cho các em c n ñư c xem xét b sung ñi u ch nh S phân b giáo viên không ñ ng ñ u gi a các vùng mi n do các Các ñ a phương c n thư ng xuyên t ch c có hi u qu các phong ñi u ki n khác nhau. trào “vì ngư i nghèo”, “h tr h c sinh nghèo vư t khó”… C n có m t gi i pháp ñ ng b ñ thu hút giáo viên tr có trình ñ 1.2.3. Tiêu chí ph n ánh m c gi m tình tr ng b h c c a tr em v vùng nông thôn. Vi c phân b giáo viên h p lý gi a các vùng ñ c bi t là ngư i ñ ng bào dân t c thi u s vùng sâu vùng xa s làm cho h th ng giáo d c ho t ñ ng có hi u qu . - S lư ng tr em vào h c các c p ñúng ñ tu i tăng thêm; - T l tr em vào h c các c p ñúng ñ tu i tăng thêm;
8 9 - M c gi m t l tr em b h c ngay ñ u c p h c (ti u h c và trung - Quan h th y trò ít thân m t, h c trò ít ch ñ ng, thi u t tin h c cơ s ); - Thi u cơ s v t ch t, thi t b d y h c thi u th n - M c gi m t l tr em b h c trong quá trình h c ti u h c; - Ngôn ng s d ng trong d y và h c không phù h p (v i nhóm - M c gi m t l tr em b h c trong quá trình h c THCS. dân t c ít ngư i) 1.3. Đi u ki n ñ c i thi n trình tr ng tr em ngư i ñ ng bào 1.4.3. Nhóm nguyên nhân t phía xã h i và c ng ñ ng dân t c thi u s b h c - B n bè x u lôi kéo 1.3.1.Đi u ki n v kinh t - Các v n ñ như qu ng cáo, b o l c, l i s ng... trên các phương Đi u ki n v tài chính ngân sách và ñi u ki n h t ng kinh t . ti n thông tin ñ i chúng tác ñ ng. 1.3.2. Đi u ki n v chính sách - Vai trò c a các cơ quan, ñoàn th , các t ch c xã h i tham gia Chính sách ñây bao g m chí n lư c phát tri n ngu n nhân l c nói phát tri n s nghi p giáo d c chưa ñư c phát huy ñúng m c, công tác xã chung và chính sách phát tri n h th ng giáo d c nói riêng. h i hoá giáo d c còn lúng túng. 1.4. Các nguyên nhân b h c c a tr em ngư i ñ ng bào dân - Kho ng cách ñ n trư ng xa và ñi u ki n ñi l i khó khăn t c thi u s 1.4.4. Nhóm nguyên nhân xu t phát t b n thân tr 1.4.1. Nhóm nguyên nhân t hoàn c nh gia ñình - X u h v i b n bè, th y cô vì v n ñ b n thân ho c gia ñình - Kinh t khó khăn, ñói nghèo không có ti n chi tr h c phí, - Không có th i gian dành cho h c t p (do b n thân ph i ph giúp - Tr s m ph i tham gia lao ñ ng ñ ph giúp gia ñình gia ñình ho c b tác ñ ng x u t b n bè, môi trư ng) - Gia ñình không h nh phúc, b m ly hôn, b o l c gia ñình - Thi u k lu t, không ñ kiên nh n theo h c - Nh n th c chưa ñ y ñ v giá tr c a h c t p ñ i v i tương lai - C m th y vi c h c quá bu n t c a tr , ñ c bi t v i con gái - H c ñu i so v i b n, k t qu h c t p kém - Gia ñình không có truy n th ng hi u h c nên không khuy n - S c kho kém, b nh t t ho c khuy t t t. khích tr ti p t c ñi h c 1.5. C i thi n tình hình b h c c a tr em m t s ñ a phương 1.4.2. Nhóm nguyên nhân t nhà trư ng - Chương trình giáo d c không thi t th c, ít phù h p, ñơn ñi u, nghèo nàn, nhàm chán, không h p d n - Ch t lư ng d y h c và phương pháp gi ng d y thi u s h p d n, s thuy t ph c và tính sáng t o ñ gây h ng thú h c t p v i h c sinh
10 11 Chương 2 trư ng THCS. T t c các xã ñ u không có trung tâm văn hoá xã cũng như TH C TR NG TÌNH HÌNH B H C C A TR EM NGƯ I Đ NG thư vi n ñ c sách cho ngư i dân. BÀO DÂN T C THI U S T I KHU V C NÔNG THÔN THÀNH 2.2. Tình hình b h c c a tr em ngư i ñ ng bào dân t c thi u PH PLEIKU s các xã nông thôn thành ph Pleiku 2.2.1. Tình hình chung v h c sinh 2.1 Tình hình kinh t xã h i và ñi u ki n t nhiên c a 5 xã nông S lư ng h c sinh c a 5 xã là 4800 h c sinh; T ng s h c sinh thôn Thành ph Pleiku ngư i ñ ng bào DTTS là 2513 h c sinh chi m t l 52,3%. Trong ñó, c p 2.1.1 Đi u ki n t nhiên ti u h c là 65,2%, THCS là 37,1%. 2.1.2. Tình hình kinh t xã h i 2.2.2. Tình hình b h c c a tr em ngư i ñ ng bào DTTS b c Thành ph có t c ñ tăng trư ng kinh t thư ng trên 12%, cơ c u ti u h c t i các xã nông thôn thành ph Pleiku kinh t ñã chuy n sang d ch v công nghi p và nông nghi p. B ng 2.7. Tình hình h c sinh b h c c p ti u h c qua các năm c a 5 xã H nghèo 1.913 h nghèo (chi m t l 4,03%), 1.569 h c n t S l nghèo (chi m t l 3,3%). T S HS S HS T S l Tình tr ng th t nghi p c a thành ph khá cao hơn 10% , S ngư i T ng HS khô HS khô l S h c b trong ñ tu i lao chi m 67% dân s . Năm s khôn ng DT ng HS HS sin h c h c h c g ph i ph TS ph DT * Riêng 5 xã nông thôn DTTS hb chu sinh DTT i b i TS h c ng Trong nh ng năm qua tăng trư ng liên t c tuy có th p hơn m c S DT h c DT (%) (%) trung bình c a thành ph . Cơ c u kinh t c a 5 xã là CNXD 41,7%, DV TS TS (%) 35,3% và NN 22,9% . 2005 – T l h nghèo c a 5 xã còn r t cao so v i t l chung c a thành 2006 3224 1064 2160 35 3 32 1.1 0.3 1.6 ph : T ng dân s c a 5 xã nông thôn là 23.098 ngư i, chi m 10,7% t ng 2006 – 2007 3105 1007 2098 49 9 40 1.6 0.9 2.3 dân s c a thành ph ; trong ñó dân cư là ngư i ñ ng bào DTTS là chi m t 2007 – l 65,6%; 2008 2856 994 1862 70 6 64 2.5 0.6 3.8 H th ng giao thông liên thôn, chưa ñư c ñ u tư, ñ a hình mi n núi 2008 – 2009 2727 924 1803 82 4 78 3.0 0.4 4.5 khó khăn cho vi c ñi l i c a bà con, nh t là mùa mưa. 2009 – Đi n, ñi n tho i, truy n hình ñã ñư c ph 100% s xã, các xã ñ u 2010 2507 898 1689 91 5 86 3.5 0.6 5.4 có tr m yt , h th ng trư ng l p tương ñ i ñư c ñáp ng v s phòng h c. T ng 14499 4887 9612 327 27 300 2.2 0.5 3.1 M t s xã ti u h c và THCS ph i h c chung m t trư ng, xã Iakênh chưa có (Ngu n: Phòng Giáo D c thành ph Pleiku)
12 13 S lư ng h c sinh b h c chung các xã nông thôn này tăng liên 6.0 Gào t c qua các năm. S lư ng h c sinh b h c ch y u là h c sinh ngư i ñ ng 5.0 bào dân t c thi u s (300/327 chi m 92%). 4.0 IaKênh Tân Sơn 3.0 ChưHdrông 6 5.4 Chư Á 2.0 5 4.5 1.0 3.8 4 3.5 0.0 3.0 2005 - 2006 2006 - 2007 2007 - 2008 2008 - 2009 2009 - 2010 3 T l b h c chung (%) 2.5 2.3 T l HS không ph i DTTS (%) 2 1.6 1.6 T l HS DTTS (%) Hình 2.2. Tình hình h c sinh ngư i ĐBDTTS b h c b c TH c a 5 xã 1.1 (Ngu n: X lý t s li u c a Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) 1 0 2.2.3. Tình hình b h c c a tr em ngư i ñ ng bào DTTS b c 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – THCS t i các xã nông thôn thành ph Pleiku 2006 2007 2008 2009 2010 B ng 2.9. Tình hình h c sinh b h c c p THCS qua các năm c a 5 xã Hình 2.1. T l h c sinh b h c c p TH 5 xã nông thôn TP.Pleiku S S S S T t l T (Ngu n: X lý t s li u c a Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) HS HS l HS T ng S h c HS l khôn khôn b khôn Năm s HS sin DT HS B ng 2.8. Tình hình h c sinh ngư i ĐBDTTS b h c b c TH 5 xã g g h c g h c h c DTT h TS DT Năm h c ph i ph i chu ph i sinh S b b TS 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - DTT DTT ng DTT Tên xã h c h c (%) 2006 2007 2008 2009 2010 S S (%) S (%) SL % SL % SL % SL % SL % 2005 – 2171 1325 846 48 0 48 2.2 0 5.7 2006 ChưHdrông 4 0.6 7 1.4 10 2.1 13 2.7 14 2.9 2006 – 2319 1449 870 65 16 49 2.8 1.1 5.6 Chư Á 9 1.0 13 1.7 16 2.0 18 2.0 19 2.0 2007 2007 – 2365 1486 879 79 20 59 3.3 1.3 6.7 Gào 12 2.5 8 2.0 14 3.3 20 4.7 19 5.1 2008 2008 – Tân Sơn 3 0.5 5 1.0 13 2.5 14 2.8 18 3.1 2382 1432 950 82 19 63 3.4 1.3 6.6 2009 IaKênh 4 0.9 7 1.9 11 2.8 13 3.0 16 3.7 2009 – 2219 1395 824 95 22 73 4.3 1.6 8.8 2010 T ng c ng 32 40 64 78 86 11456 7087 4369 369 77 292 3.2 1.1 6.6 T ng (Ngu n: Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) (Ngu n: Phòng Giáo D c thành ph Pleiku)
14 15 4.5 10 4 Gào 8.8 9 3.5 8 6.7 6.6 3 IaKênh 7 Tân Sơn 5.7 5.6 2.5 6 ChưHdrông 5 4.3 T l b h c chung (%) 2 4 3.3 3.4 T l HS không ph i DTTS (%) 2.8 1.5 3 T l HS DTTS (%) 2.2 Chư Á 1 2 1 0.5 0 0 2005 – 2006 – 2007 – 2008 – 2009 – 2005 - 2006 2006 - 2007 2007 - 2008 2008 - 2009 2009 - 2010 2006 2007 2008 2009 2010 Hình 2.3. T l h c sinh b h c c p THCS 5 xã nông thôn TP.Pleiku Hình 2.4. Tình hình h c sinh ngư i ĐBDTTS b h c b c THCS 5 xã (Ngu n: X lý t s li u c a Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) (Ngu n: X lý t s li u c a Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) T l h c sinh là ngư i ñ ng DTTS c p THCS ch chi m 38,1% Tình hình h c sinh ngư i ñ ng bào DTTS c p THCS b h c tăng (c p TH là 66,3%). Nhưng s lư ng h c sinh ngư i ñ ng bào DTTS b h c nhanh trong hai năm 2008-2009 và 2009-2010; ñi u này có th m t ph n do khá cao (6,6%), trong khi ñó s lư ng h c sinh là ngư i kinh chi m 62% th c hi n ch ng b nh thành tích và tiêu c c trong thi c , ch ng ng i nh m nhưng t l h c sinh b h c ch là 1,1%. Đi u này cho th y càng lên cao thì l p các em có h c l c y u kém b h c nhi u. tình tr ng h c sinh b h c càng nhi u; h c sinh ngư i ñ ng bào DTTS Tình tr ng h c sinh b h c 5 xã ñ u có tăng, xã Gào, Iakênh và Tân chi m 80% t ng s h c sinh b h c. Sơn h c sinh b h c c p THCS và Ti u h c ñ u luôn m c cao. B ng 2.10. Tình hình tr em ĐBDTTS b h c b c THCS 5 xã. Năm h c 2009-2010 toàn thành ph có 38.017 h c sinh ti u h c và Năm h c THCS s h c sinh b h c là 319 em chi m t l 0,83%; trong ñó 5 xã vùng Tên xã 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - nông thôn là 186 em chi m 58,3% s em b h c c a thành ph , các l p 2006 2007 2008 2009 SL % SL % SL % SL % SL % càng cao thì s h c sinh b h c càng nhi u. ChưHdrông 12 1.7 13 1.8 14 1.9 15 2.0 17 2.5 H c sinh là ngư i ñ ng bào DTTS chi m ph n l n trong s h c Chư Á 3 0.3 3 0.3 5 0.4 7 0.5 11 0.9 sinh b h c: Năm h c 2009-2010 toàn thành ph có 319 em b h c thì có Gào 9 3.1 9 3.1 12 3.3 12 3.4 16 3.9 223 em là ngư i ĐBDTTS chi m 70%; 5 xã vùng nông thôn có 186 em Tân Sơn 10 2.3 10 2.3 13 2.5 13 2.6 14 2.7 b h c thì có 159 em là ngư i ñ ng bào DTTS chi m 85,4%. IaKênh 13 1.8 13 1.8 15 1.9 16 2.1 18 2.8 2.3 Các nguyên nhân b h c c a tr em ngư i ñ ng bào DTTS T ng c ng 48 49 59 63 73 các xã nông thôn thành ph Pleiku. (Ngu n: Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) 2.3.1. Hoàn c nh c a h gia ñình.
16 17 * Kinh t khó khăn B ng 2.12. Nh n th c c a b m ñ i v i vi c h c c a con (S li u t t ng h p phi u ñi u tra) Quan tr ng ñ i v i Bình thư ng v i Không quan tr ng tương lai tương lai 17% 46% 37% 2.3.2. Nhóm nguyên nhân t nhà trư ng Chương trình giáo d c không phương pháp không phù h p, Hình 2.6. Thu nh p bình quân nhân kh u h /tháng/ngư i c a các h có tr M i quan h gi a giáo viên và h c sính ít thân m t. em b h c vùng nông thôn thành ph Pleiku Thi u cơ s v t ch t, thi t b d y h c (S li u t t ng h p phi u ñi u tra) 2.3.3. Nhóm nguyên nhân t phía xã h i và c ng ñ ng Y u t kinh t nh hư ng t i tình tr ng b h c c a tr em ngư i ĐBDTTS; xã có thu nh p kinh t khá thì t l b h c gi m, và ngư c l i. Trong 100 h gia ñình có con b h c thì có ñ n 51 h nghèo, và 39 h c n nghèo; Khi h i lý do cho con ngh h c có ñ n 45 h gia ñình tr l i: Vì nghèo, không ñ ñi u ki n ñi h c; 80 h gia ñình tr l i: Các cháu ph i làm vi c nhà và nương r y: 80%. 82% Giáo viên các trư ng xã vùng nông thôn cho r ng các em ngh h c là ñ giúp ñ vi c nhà và làm nương r y. 78% l c lư ng xã h i Hình 2.8. S quan tâm c a các cơ quan ñoàn th ñ n tr em ngư i khác cũng có câu tr l i tương t . ñ ng bào DTTS b h c * Trình ñ h c v n th p và nh n th c c a b m (S li u t t ng h p phi u ñi u tra) Vai trò c a các cơ quan, ñoàn th , các t ch c xã h i chưa ñư c phát huy ñúng m c, 2.3.4. Kh năng c a tr em YÙ chí reøn luyeän, oùc quan saùt, trí nhôù, tính kieân trì, tính k luaät,... cuûa hoïc sinh daân toäc chöa ñöôïc chuaån bò chu ñaùo, nhaän thöùc caûm tính chöa ñöôïc hoaøn thieän. Hình 2.7. Trình ñ h c v n ngư i cha c a h c sinh b h c (S li u t t ng h p phi u ñi u tra)
18 19 Khaû naêng tö duy noùi chung vaø khaû naêng xöû lyù thoâng tin trong trí B ng 2.18. Quy mô phát tri n phòng h c năm 2006-2010 oùc ñeå hình thaønh moät kieán thöùc cuï theå laø khoù khaê, khaû naêng giao tieáp Lo i hình haïn cheá. Trư ng Năm Bán kiên T ng Trong ñ i soáng caùc em coù nhöõng thoùi quen khoâng toát (nhö taùc Kiên c c T m phong chaäm chaïp, thieáu ngaên naép, thieáu veä sinh,...) aûnh höôûng ñeán coâng 2006 114 306 36 456 taùc giaùo duïc khi caùc em theo hoïc ôû tröôøng. 2007 130 321 25 476 Tính töï ty, töï aùi laø nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa hoïc sinh daân toäc ít 2008 160 309 12 481 ngöôøi, taïo cho caùc em taâm lyù khoù hoaø ñoàng. Ti u h c 2009 195 301 496 Baïn beø vaø dö luaän taäp theå coù taùc duïng chi phoái vieäc hoïc taäp, nhaát 2010 206 296 502 laø vieäc ñi hoïc chuyeân caàn. 2006 98 205 25 328 Söùc eùp töø chöông trình hoïc ôû nhaø, ôû lôùp laøm taùc ñoäng ñeán taâm lyù T 2007 110 197 15 330 cuûa treû. H 2008 149 180 4 333 Baûn thaân caùc em chöa nhaän thöùc ñöôïc yù nghóa vieäc hoïc taäp. C 2009 184 165 349 S 2.4. Các ho t ñ ng nh m c i thi n tình tr ng b h c c a tr em 2010 212 143 355 ngư i ñ ng bào DTTS 5 xã nông thôn thành ph Pleiku (Ngu n: Phòng Giáo D c thành ph Pleiku) 2.4.1. Tình hình th c hi n chương trình ph c p giáo d c ti u T ng s phòng h c hi n có cơ b n ñáp ng ñư c nhu c u h c t p; h c ñúng ñ tu i và ph c p trung h c cơ s xây m i thêm nhi u nhà công v ; S trư ng ñ t chu n “xanh-s ch-ñ p” là Thaùng 4/2009 thaønh phoá ñaõ ñöôïc UBND tænh Gia Lai coâng nhaän 76 trư ng ñ t t l 100%. Đã xây d ng và ñư c công nh n 34/51 thư vi n ñôn vò phoå caäp tieåu hoïc ñuùng ñoä tuoåi. ñ t chu n chi m t l : 66,7 %. T ng s 9/33 trư ng TH ñ t chu n qu c gia chi m t l 27,3%, Hoäi Khuyeán hoïc ôû cô sô ñöôïc cuûng coá û ñi vaøo hoaït ñoäng coù hieäu 3/18 trư ng THCS ñ t chu n qu c gia chi m t l 16,6 %, quaû. * Quy mô phát tri n (2006-2010) Taïi caùc xaõ, phöôøng, ñeán nay ñaõ thaønh laäp ñöôïc trung taâm hoïc taäp Đ n năm 2009 xóa h t phòng h c t m, t l phòng h c kiên c coäng ñoàng vaø ñi vaøo hoaït ñoäng coù hieäu quaû. ngày càng tăng. 2.4.2. Tình hình m r ng m ng lư i giáo d c các xã nông thôn 2.4.3. Tình hình s lư ng giáo viên thành ph Pleiku Đ n năm 2010 t ng s giáo viên là 1.705 trong ñó TH 845, THCS 860 giáo viên + Đ t trình ñ ñào t o chu n và trên chu n: 1676 ñ t 98,3% (Trong ñó Ti u h c: 816 ; THCS : 860) Đa s ñ i ngũ cán b qu n lý có năng l c, tâm huy t v i ngành, v i ngh , có kinh nghi m, v ng vàng v m t chuyên môn.
20 21 Ch ñ giáo viên d y nh ng vùng nông thôn chưa ñư c gi i quy t Chương 3 tho ñáng. PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP C I THI N TÌNH TR NG B 2.4.4. Tình hình tuyên truy n v n ñ ng và nâng cao nh n th c H C C A TR EM NGƯ I Đ NG BÀO DÂN T C THI U S c a cha m h c sinh các xã nông thôn thành ph Pleiku KHU V C NÔNG THÔN THÀNH PH PLEIKU Vi c h c sinh ñ ng bào DTTS b h c nhi u và không suy gi m ch ng t công tác v n ñ ng ñây làm chưa t t. 3.1. Phương hư ng Gia ñình, cũng như các t ch c ñoàn th , không quan tâm ñ n vi c M c tiêu: h c bài nhà c a h c sinh. - Các ch tiêu c th Ðoàn thanh niên các ñ a phương chưa th hi n vai trò. + Huy ñ ng tr 6 tu i vào l p 1 hàng năm ñ t trên 99%; Công tác xã h i hoá giáo d c còn xem nh , lãng quên. + Tr 11-14 tu i hoàn thành chương trình ti u h c trên 95%, s tr Đoàn, ñ i các trư ng chưa có nhi u ho t ñ ng ý nghĩa. em còn l i trong ñ tu i 11 ñang h c các l p ti u h c. Vai trò lãnh ñ o c a các c p y Ð ng, chính quy n ñ a phương còn + Tr 11 tu i hoàn thành chương trình ti u h c trên 98%. h n ch , thi u s ph i h p gi a các ngành + Huy ñ ng tr hoàn thành chương trình ti u h c vào h c l p 6 ñ t 2.4.5. H tr v v t ch t cho ñ i tư ng tr em ngư i ñ ng bào dân t c thi u s . t 99% tr lên. Đ a phương ñã th c hi n t t các chính sách h tr cho tr em ngư i 3.2. Gi i pháp gi m tình tr ng b h c c a tr em ngư i ñ ng DTTS như mi n h c phí, c p v sách giáo khoa… Nhưng ch như v y cũng bào DTTS các xã vùng ven thành ph Pleiku. chưa th giúp ñưa con em ñ n trư ng. 3.2.1. C i thi n ñi u ki n kinh t cho các h nghèo. Nhi u doanh nghi p ñã xây d ng phòng h c, trao h c b ng cho h c * T p trung phát tri n kinh t nông nghi p, c i thi n ñ i s ng sinh nghèo, h c sinh DTTS. ngư i dân. Ngành Giáo d c không thu b t c m t kho n nào ñ i v i h c sinh Làm t t công tác xóa ñói gi m nghèo; Áp d ng khoa h c k thu t nghèo, h c sinh ñ ng bào DTTS. trong nông nghi p; Đào t o cán b ; Chính sách ñ t ñai; Qui ho nh s n Các ñoàn th ñã có ho t ñ ng thi t th c, tuy nhiên ch mang tính v n ñ ng nh t th i, chưa có chi n lư c lâu dài. xu t… Chính sách h c b ng cho h c sinh nghèo, h c sinh dân t c chưa * Công nghi p và ti u th công nghi p. ñư c tho ñáng. Yêu c u các doanh nghi p tuy n lao ñ ng t i ñ a phương. Công tác ñ u tư xây d ng cơ s v t ch t trư ng h c các xã vùng Khuy n khích ñ u tư các cơ s v a và nh s n xu t các m t hàng nông thôn cũng ñư c thành ph quan tâm ñ u tư, nhưng chưa ñ t yêu c u. th công m ngh , các ngh cơ khí, s a ch a máy kéo, máy bơm c n ñư c ñ nh hư ng. * Chính sách tín d ng. Đ i m i chính sách tín d ng ñ i v i ñ ng bào DTTS: Nâng cao tính ph c v , tư v n hư ng d n ñ h co th ti p c n ñư c v i v n tín d ng.
22 23 Phát huy các qu tín d ng nhân dân, giám sát giúp ñ bà con b o Rà soát, phân lo i giáo viên theo yêu c u chu n hoá ñ i ngũ. Gi i toàn và phát tri n v n vay. quy t d t ñi m các trư ng h p không ñ t chu n. * Đào t o nhân l c cho nông thôn: Boå sung söûa ñoåi caùc chính saùch öu tieân hoã trôï vaät chaát vaø tinh Phát tri n các trung tâm h c t p c ng ñ ng. Ph i h p v i các cơ thaàn cho caùc giaùo vieân coâng taùc vuøng ñoàng baøo DTTS. quan khuy n nông, khuy n công ñ t ch c m l p b i dư ng ng n ngày, Qui ho ch phát tri n ngu n nhân l c ngành giáo d c. nh m tăng năng su t lao ñ ng, tăng thu nh p. Thư ng xuyên b i dư ng và nâng cao trình ñ cho giáo viên * Huy ñ ng ngu n l c ñ phát tri n giao thông nông thôn. Đ m b o giáo viên ñ thành l p trư ng TH xã Gào và trư ng Kinh phí, nhân l c v t l c t các ngu n ngân sách, doanh nghi p THCS xã Iakênh. trên ñ a bàn, ñóng góp c a nhân dân * Ñoåi môùi vaø naâng cao chaát löôïng giaùo duïc. * Chăm lo s c kho cho ñ ng bào nghèo Đ i m i chương trình, phương pháp d y h c phù h p v i h c sinh Nâng c p và m r ng m ng lư i yt cơ s là ngư i ñ ng bào DTTS. Taêng cöôøng tieáng Vieät cho hoïc sinh. Tăng ti t * Tăng cư ng các ho t ñ ng vì ngư i nghèo trong toàn xã h i th c hành, ngo i khoá s d ng thi t b hi u qu , khích thích tính t h c, 3.2.2. Tuyên truy n nâng cao nh n th c c a các h gia ñình. sáng t o c a h c sinh Đ i m i phuơng pháp tuyên truy n ñ i v i ñ i trư ng là ngư i T ch c h i th o các chuyên ñ giáo d c cho các em là ngư i ñ ng ñ ng bào DTTS, phù h p v i tâm lý và phong t c ñ a phương bào DTTS, nghiên c u khoa h c xây d ng ñ án trong v n ñ này ñ tri n 3.2.3. C i thi n h th ng trư ng l p và nâng cao ch t lư ng giáo khai th c hi n. viên t i các khu v c nông thôn thành ph Pleiku. Chú tr ng giáo d c toàn di n cho h c sinh và tăng cư ng k cương * C i thi n h th ng trư ng l p trong môi trư ng s ph m. Đ u tư xây d ng thay th phòng h c ñã xu ng c p. Đ u tư ngân sách ñ th c hi n Xây d ng các phòng ch c năng, th c hành b môn * Ti p t c làm t t công tác ph c p giáo d c. Xây d ng môi trư ng giáo d c ñ t trư ng h c thân thi n. C ng c v ng ch c k t qu và phát tri n ph c p giáo d c, xây d ng Hoàn thi n h th ng trư ng TH và trư ng THCS: xã h i h c t p, ñáp ng nhu c u h c t p c a nhân dân và th c hi n công Đ u tư thêm cơ s v t ch t ñ t ch c cho h c sinh ñ ng bào DTTS b ng xã h i trong giáo d c: h c bán trú theo mô hình: Bán trú dân nuôi, nhà nư c h tr , khi ngân sách * Th c hi n có hi u qu công tác xã h i hóa giáo d c. chưa ñ ñi u ki n xây d ng trư ng n i trú. Huy ñ ng các ngu n l c xã h i tham gia phát tri n giáo d c Ti p t c th c hi n Ngh quy t “T ng hoá, kiên c hoá trư ng l p 3.2.4. Nâng cao vai trò c a chính quy n ñ a phương các xã vùng h c” cho các năm ti p theo. nông thôn thành ph Pleiku. Tăng chi thư ng xuyên cho s nghi p giáo d c. * Nâng cao ch t lư ng giáo viên.
24 25 Nâng cao nh n th c c a cán b chính quy n, ñoàn th v giáo d c K T LU N tr em DTTS ñ xây d ng ñư c chương trình, nhi m v gi i quy t v n ñ này. Qua nh ng v n ñ nghiên c u, phân tích trong ñ tài ta tìm ra ñư c 3.2.5. Phát huy vai trò c a các t ch c ñoàn th các thôn làng. nh ng nguyên nhân ch y u d n ñ n vi c b h c c a tr em ngư i ñ ng bào Bí thư chi b , Thôn trư ng, Trư ng các ñoàn th t p trung th c DTTS các vùng nông thôn thành ph Pleiku. Th hi n lên 2 nguyên nhân hi n ñ i m i các gi i pháp, mô hình v n ñ ng, t o ñư c phong trào h c t p ñó là nguyên nhân ch quan và nguyên nhân khách quan. Nguyên nhân ch c a thanh thi u niên trong thôn làng. quan là do quan ñi m, tư tư ng l c h u c a b m , các c p chính quy n và 3.2.6. Phát huy vai trò c a già làng trư ng b n các l c lư ng xã h i chưa th t s vào cu c và tinh th n c g ng vươn lên Vai trò c a già làng tác ñ ng quan tr ng nhi u m t trong ñ i s ng trong h c t p c a các em. Nguyên nhân khách quan là do ñi u ki n kinh t c ng ñ ng các vùng ñ ng bào dân t c. Vai trò c a già làng r t h u hi u gia ñình khó khăn, b t ñ ng ngôn ng , ñi u ki n cơ s v t ch t nhà trư ng, trong vi c v n ñ ng con cháu trong làng tích c c h c t p, ñi u ch nh tư cơ s h t ng nông thôn chưa ñư c ñ u tư, chương trình d y h c chưa ñư c tư ng nh n th c c a các h gia ñình. nghiên c u phù h p. 3.2.7. Tăng cư ng h tr v v t ch t cho ñ i tư ng tr em ngư i S gia tăng trình ñ h c v n c a lao ñ ng góp ph n tăng năng su t ñ ng bào dân t c thi u s b h c lao ñ ng, nh hư ng ñ n tăng trư ng kinh t c a ñ t nư c. Đ ng và Nhà Kh c ph c các h n ch c a chính sách và th c hi n chính sách. Huy nư c ñã xác ñ nh PCGD tr em trong ñ tu i là m c tiêu l n, góp ph n phát ñ ng xã h i hoá giáo d c tri n KT-XH trong tương lai; ñ c bi t giáo d c ñ i v i tr em ñ ng bào dân t c Tây Nguyên là m t vi c có ý nghĩa chi n lư c toàn di n trong xây d ng và b o v t qu c. Vì v y c n n m b t và hi u rõ ñư c nh ng nguyên nhân sâu xa y ñ ñ ra các gi i pháp kh c ph c. H th ng gi i pháp nêu trên ph i ñư c các c p chính quy n và ngành giáo d c xây d ng k ho ch th c hi n ñ ng b , ph i ñ ra m t chính sách nh t quán m i có th ñ t ñư c k t qu mong mu n. V n ñ này ñ ngh các c p u ñ ng, chính quy n các l c lư ng xã h i c a thành ph Pleiku và 5 xã nông thôn ph i ñ t lên hàng ñ u trong chương trình nhi m v c a mình kh n trương tri n khai các bi n pháp nh m gi m t i ña tình tr ng tr em nói chung, tr em ngư i ñ ng bào DTTS b h c; góp ph n vào m c tiêu n ñ nh chính tr , phát tri n kinh t b n v ng c a ñ t nư c./