intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh NHNo&PTNT Tây Hà Nội

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

149
lượt xem
52
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Với bất cứ một quốc gia nào, bất cứ một nền kinh tế nào thì vốn luôn là yếu tố hàng đầu quyết định sự tăng trưởng kinh tế. Từ một nước nông nghiệp lạc hậu sản xuất không đủ tiêu dùng, qua gần 1 năm đổi mới Việt Nam đã vfa đang từng bước vươn lên, bước đầu khẳng định được uy tín và vị thế, bước đầu khẳng định được uy tín, chinh phục được mọi thị trường..

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh NHNo&PTNT Tây Hà Nội

  1. Luận văn Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Chi nhánh NHNo&PTNT Tây Hà Nội
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Môc lôc Lêi më ®Çu...........................................................................................................................................1 Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ tÝn dông vµ chÊt l­îng tÝn dông........3 1.1. Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th¬ng m¹i (NHTM)...........................3 1.1.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña NHTM....................................3 1.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn.............................................................3 1.1.1.2. C¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng.................................................................7 1.1.2. Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i....................................12 1.1.2.1. TÝn dông – Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ...........12 1.1.2.2. C¸c lo¹i h×nh thøc tÝn dông..........................................................................14 1.2. ChÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i........................................17 1.2.1. Kh¸i niÖm...................................................................................................17 1.2.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt l­îng tÝn dông...............................................19 1.2.2.1. Ho¹t ®éng tÝn dông xÐt ë gãc ®é ho¹t ®éng cña ng©n hµng....................19 1.2.2.2.ChÊt l­îng tÝn dông ng©n hµng d­íi gãc ®é häat ®éng cña doanh nghiÖp...................................................................................................................21 1.2.3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng......................21 1.2.3.1. C¸c nh©n tè thuéc vÒ ng©n hµng.............................................................22 1.2.3.2. Nh©n tè thuéc vÒ doanh nghiÖp...............................................................23 1.2.3.3. C¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c.................................................................24 Ch¬ng II: Thùc tr¹ng chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi....................................................26 2.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Chi nh¸nh vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.....26 2.1.1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Chi nh¸nh.........................................................26 2.1.1.1. Sù h×nh thµnh NHNo&PTNT ViÖt Nam vµ Chi nh¸nh NHNo & PTNT T©y Hµ Néi ..........................................................................................................26 2.1.1.2. C¬ cÊu tæ chøc cña Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi...................27 2.1.1.3. T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch kinh doanh t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi .................................................................................32 2.1.2. Thùc tr¹ng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá..............................................36 2.2. Thùc tr¹ng chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá...39
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé 2.2.1. Cho vay theo d­ nî....................................................................................39 2.2.1.1. D­ nî tÝn dông ®Õn /06/2004 .................................................................39 2.2.1.2. D­ nî tÝnh ®Õn hÕt 31/12/2004................................................................41 2.2.2. ChÊt l­îng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá....................42 2.3. §¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng tÝn dông cña Chi nh¸nh víi doanh nghiÖp võa vµ nhá........................................................................................................................43 2.3.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc............................................................................43 2.3.2. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n...............................................................45 2.3.2.1. Nh÷ng h¹n chÕ.........................................................................................45 2.3.2.2. Nh÷ng nguyªn nh©n.................................................................................46 Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi....................................................49 3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn tÝn dông cña Chi nh¸nh........................................49 3.1.1. §¸nh gi¸ chung vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2004.................49 3.1.1.1. Tæng nguån vèn ®Õn 31/12/2004.............................................................49 3.1.1.2. D­ nî ®Õn 31/12/2004.............................................................................50 3.1.1.3. KÕt qña tµi chÝnh.....................................................................................50 3.1.2. §Þnh h­íng môc tiªu gi¶i ph¸p n¨m 2005...............................................51 3.1.2.1.§Þnh h­íng chung.....................................................................................51 3.1.2.2. C¸c chØ tiªu chñ yÕu n¨m 2005...............................................................51 3.1.2.3. C¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn.........................................................................52 3.2. Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông trong doanh nghiÖp võa vµ nhá.......................................................................................................................53 3.2.1. C«ng t¸c huy ®éng vèn..............................................................................53 3.2.2 .C«ng t¸c tÝnh dông ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh.............................53 3.2.3. Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ phÇn....................................................................54 3.2.4. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé......................................54 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ víi NHNo&PTNT ViÖt Nam.........................................54 3.3.1. KiÕn nghÞ víi NHNo&PTNT ViÖt Nam....................................................54 3.3.2. KiÕn nghÞ víi Ng©n hµng Nhµ níc...........................................................55 3.3.3 KiÕn nghÞ víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc...................... KÕt luËn.........................................................................................................57 2 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé Lêi nãi ®Çu Víi bÊt cø mét quèc gia nµo, bÊt cø mét nÒn kinh tÕ nµo th× vèn lu«n lµ yÕu tè hµng ®Çu quyÕt ®Þnh sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu s¶n xuÊt kh«ng ®ñ tiªu dïng, qua gÇn 15 n¨m ®æi míi ViÖt Nam ®· vµ ®ang tõng b­íc v­¬n lªn, b­íc ®Çu kh¼ng ®Þnh ®­îc uy tÝn, chinh phôc ®­îc mäi thÞ tr­êng, chiÕm lÜnh thÞ tr­êng lín, æn ®Þnh gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña m×nh trªn chÝnh tr­êng quèc tÕ. HiÖn nay víi c¬ chÕ më cöa, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng mét c¸ch b×nh ®¼ng theo ph¸p luËt. NhiÒu lo¹i h×nh doanh nghiÖp ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Cïng víi nã lµ sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n ®æi míi c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ vµ më réng s¶n xuÊt. Theo dù tÝnh trong t­¬ng lai th× nhu cÇu vèn ngµy cµng t¨ng nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh t¹o ra n¨ng lùc míi, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®Çu t­ mét l­îng vèn kh«ng nhá, mµ vèn tù cã cña doanh nghiÖp chØ ®¸p øng ®­îc phÇn nµo nhu cÇu vèn cña hä. §Æc biÖt lµ ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá do vèn tù cã Ýt nªn nhu cÇu vÒ vèn lµ rÊt cÊp thiÕt. V× vËy ng©n hµng chÝnh lµ n¬i mµ c¸c doanh nghiÖp nµy t×m ®Õn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c kh©u vÒ vèn. TÝn dông cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc sö dông vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m qua, vÊn ®Ò tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n vµ tån t¹i nh­: sù an toµn, chÊt l­îng, hiÖu qu¶... ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò chÊt l­îng cña c¸c kho¶n tÝn dông. §©y lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c ng©n hµng trong ®ã cã Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi. N©ng cao chÊt l­îng tÝn dông lu«n lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt vµ quan 3 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé träng ®èi víi c¸c ng©n hµng, v× chÊt l­îng tÝn dông liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. ChÝnh v× lý do ®ã mµ em ®· chän ®Ò tµi: “Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi ” víi môc ®Ých nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò lý luËn vµ tiÔn ®Ó nãi nªn ®­îc tÇm quan träng vÒ chÊt l­îng cña c¸c kho¶n tÝn dông. Bµi viÕt ®­îc chia lµm 3 phÇn: Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ chÊt l­îng tÝn dông Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi Ch­¬ng III : Gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i Chi nh¸nh NHNo&PTNT T©y Hµ Néi Do tr×nh ®é lÝ luËn còng nh­ kinh nghiÖm thùc tiÔn cßn h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña thÇy gi¸o vµ c¸c anh, chÞ trong Chi nh¸nh ®Ó chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn vµ ®Çy ®ñ h¬n. 4 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ tÝn dông vµ chÊt l­îng tÝn dông 1.1. Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM) 1.1.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ho¹t ®éng cña NHTM. 1.1.1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn vµ ®ßi hái sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng; ®Õn l­ît m×nh, sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ. NghÒ ng©n hµng b¾t ®Çu víi nghiÖp vô ®æi tiÒn hoÆc ®óc tiÒn cña c¸c thî vµng. ViÖc l­u hµnh nh÷ng ®ång tiÒn riªng cña mçi quèc gia hoÆc vïng l·nh thæ kÕt hîp víi th­¬ng m¹i vµ giao l­u quèc tÕ t¹o ra yªu cÇu ®óc vµ ®æi tiÒn t¹i c¸c cöa khÈu hoÆc trung t©m th­¬ng m¹i. Ng­êi lµm nghÒ ®óc tiÒn, ®æi tiÒn, thùc hiÖn kinh doanh tiÒn tÖ b»ng c¸ch ®æi ngo¹i tÖ lÊy b¶n tÖ vµ ng­îc l¹i. Lîi nhuËn thu ®­îc lµ chªnh lÖch gi¸ mua-b¸n. Ng­êi lµm nghÒ ®æi tiÒn th­êng lµ ng­êi giµu, tr­íc ®ã cã thÓ ®· lµm nghÒ cho vay nÆng l·i. Hä th­êng cã kÐt tèt ®Ó cÊt gi÷ ®¶m b¶o an toµn. Do yªu cÇu cÊt tr÷ tiÒn cña c¸c l·nh chóa, c¸c nhµ bu«n... nhiÒu ng­êi lµm nghÒ ®æi tiÒn thùc hiÖn lu«n c¶ nghiÖp vô cÊt tr÷ hé. Thùc hiÖn cÊt tr÷ hé lµm t¨ng thu nhËp, t¨ng kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ lo¹i tiÒn, t¨ng qui m« tµi s¶n cña ng­êi kinh doanh tiÒn tÖ. ViÖc cÊt tr÷ hé nhiÒu ng­êi kh¸c lµ ®iÌu kiÖn ®Ó thùc hiªn thanh to¸n hé vµ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Víi nh÷ng ­u ®iÓm cña m×nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®¨ thu hót c¸c th­¬ng gia göi tiÒn nhiÒu h¬n. Trong ®IÒu kiÖn l­u th«ng tiÒn kim lo¹i (b¹c hoÆc vµng) c¸c chñ cöa hµngvµng b¹c võa ®æi tiÒn, thanh to¸n hé, võa ®óc tiÒn. Nh÷ng ng©n hµng lo¹i nµy gäi lµ ng©n hµng cña nh÷ng thî vµng. 5 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé NghÒ ng©n hµng còng ®­îc b¾t ®Çu tõ ng­êi cho vay nÆng l·i. Mét sè ng­êi cho vay nÆng l·i ®· thùc hiÖn c¶ nghiÖp vô ®æi tiÒn, gi÷ hé tiÒn vµ thanh to¸n hé. C¸c ng©n hµng ®Çu tiªn dïng vèn tù cã ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng cña hä, nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng kÐo dµi. Tõ ho¹t ®éng thùc tiÔn, c¸c chñ ng©n hµng nhËn thÊy th­êng xuyªn cã ng­êi göi tiÒn vµo vµ cã ng­êi lÊy tiÒn ra, xong tÊt c¶ ng­êi göi ®Òu kh«ng cïng rót tiÒn mét lóc nªn ®· t¹o ra sè d­ th­êng xuyªn ë ng©n hµng. Do tÝnh chÊt v« danh cña tiÒn, chñ ng©n hµng cã thÓ sö dông t¹m thêi mét phÇn tiÒn göi cña kh¸ch ®Ó cho vay. Ho¹t ®éng cho vay t¹o lªn lîi nhuËn lín cho ng©n hµng, do vËy c¸c ng©n hµng ®Òu t×m c¸ch më réng thu hót tiÒn göi ®Ó cho vay b»ng c¸ch tr¶ l·i cho ng­êi göi tiÒn. B»ng c¸ch cung cÊp c¸c tiÖn Ých kh¸c nhau mµ ng©n hµng huy ®éng ®­îc ngµy cµng nhiÒu tiÒn göi, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó më réng cho vay vµ h¹ l·i suÊt cho vay. Tãm l¹i, ng©n hµng lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ. C¸c ng©n hµng cã thÓ ®­îc ®Þnh nghÜa qua c¸c chøc n¨ng, c¸c dÞchv ô hoÆc vai trß mµ chóng thùc hiÖn trong nÒn kinh tÕ. VÊn ®Ò lµ ë chç c¸c yÕu tè trªn ®ang kh«ng ngõng thay ®æi. Thùc tÕ, rÊt nhiÒu tæ chøc tµi chÝnh-bao gåm c¶ c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty m«i giíi chóng kho¸n, quü t­¬ng hç vµ c«ng ty b¶o hiÓm hµng ®Çu ®Òu ®ang cè g¾ng cung cÊp c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. Ng­îc l¹i ng©n hµng ®ang ®èi phã víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh (c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng) b»ng c¸ch më réng ph¹m vi cung cÊp dÞch vô vÒ bÊt ®éng s¶n vµ m«i giíi chøng kho¸n, tham gia c¸c ho¹t ®éng b¶o hiÓm, ®Çu t­ vµo quü t­¬ng hç vµ thùc hiÖn nhiÒu dÞch vô m«i giíi kh¸c. C¸ch tiÕp cËn thËn träng nhÊt lµ cã thÓ xem xÐt c¸c tæ chøc nµy trªn ph­¬ng diÖn nh÷ng lo¹i h×nh mµ chóng cung cÊp. Ng©n hµng lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt ®Æc biÖt lµ tÝn dông, thanh to¸n vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú tæ chøc kinh doanh nµo trong nÒn kinh tÕ. Mét sè ®Þnh nghÜa dùa trÖn c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu. 6 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé VÝ dô, LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña n­íc Céng hoµ X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ghi “ Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng víi néi dung th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn vay nµy ®Ó cÊp tÝn dông vµ cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n. H×nh thøc ng©n hµng ®Çu tiªn- ng©n hµng cña c¸c thî vµng, hoÆc ng©n hµng cña nh÷ng kÎ cho vay nÆng l·i- thùc hiÖn cho vay víi c¸c c¸ nh©n, chñ yÕu cña c¸c ng­êi giµu nh­: quan l¹i, ®Þa chñ... nh»m môc ®Ých phôc vô tiªu dïng. NhiÒu chñ ng©n hµng lín cßn më réng cho vay ®èi víi vua chóa, nh»m tµi trî mét phÇn cho chi tiªu trong chiÕn tranh. H×nh thøc cho vay chñ yÕu lµ thÊu chi- tøc lµ cho kh¸ch hµng chi nhiÒu h¬n sè tiÒn göi t¹i ng©n hµng, mét h×nh thøc cho vay cã nhiÒu rñi ro. Do lîi nhuËn tõ cho vay rÊt cao, nhiÒu chñ ng©n hµng ®· l¹m dông ­u thÕ cña chøng chØ tiÒn göi (l­u th«ng thay vµng b¹c), ph¸t hµnh tiÒn göi khèng ®Ó cho vay. Thùc tr¹ng nµy ®· ®Èy nhiÒu ng©n hµng ®Õn chç mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ph¸ s¶n. Sù sôp ®æ cña c¸c ng©n hµng g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng thanh to¸n, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n. H¬n n÷a l·i suÊt cao nªn nh÷ng nhµ bu«n kh«ng thÓ sö dông nguån vay nµy. Tr­íc t×nh h×nh ®ã nh÷ng nhµ bu«n tù thµnh lËp ng©n hµng gäi lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i. Nh­ vËy ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc h×nh thµnh xuÊt ph¸t tõ t­ b¶n th­¬ng nghiÖp, vµ g¾n liÒn víi qóa tr×nh lu©n chuyÓn cña t­ b¶n th­¬ng nghiÖp. Ng©n hµng th­¬ng m¹i còng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng cña ng©n hµng nh­ huy ®éng tiÓ göi, thanh to¸n, cÊt tr÷ hé vµ cho vay. Tuy nhiªn, ®IÓm kh¸c biÖt gi÷a ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c nhµ bu«n vay d­íi h×nh thøc chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu. §©y lµ c¸c kho¶n cho vay ng¾n h¹n, dùa trªn qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn cña hµng ho¸ víi l·i suÊt ph¶i thÊp h¬n lîi nhuËn t¹o ra do sö dông tiÒn vay. §Ó ®¶m b¶o an toµn, ng©n hµng th­¬ng m¹i ban ®Çu kh«ng cho vay ®èi víi nguêi tiªu dïng, kh«ng cho vay trung vµ dµi h¹n, kh«ng cho vay ®èi víi nhµ n­íc. 7 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé Sù ph¸ s¶n cña nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i ®· g©y tæn thÊt lín cho ng­êi göi tiÒn lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn h×nh thµnh ng©n hµng tiÒn göi . Ng©n hµng nµy kh«ng cho vay, chØ thùc hiÖn gi÷ hé, thanh to¸n hé ®Ó lÊy chi phÝ. §ång thêi t¹i mçi n­íc, trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ ®· h×nh thµnh nªn nhiÒu lo¹i ng©n hµng kh¸c nhau nh­ ng©n hµng tiÕt kiÖm, ng©n hµng ph¸t triÓn, ng©n hµng ®Çu t­, ng©n hµng trung ­¬ng (ng©n hµng Nhµ N­íc)... t¹o nªn hÖ thèng c¸c ng©n hµng. Trong ®ã trõ ng©n hµng trung ­¬ng cã chøc n¨ng x©y dùng vµ qu¶n lý chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, c¸c ng©n hµng cßn l¹i dï cã mèt sè nghiÖp vô kh¸c nhau song ®Òu cã ®¾c ®iÓm lµ kinh doanh tiÒn tÖ vµ tÝn dông. Cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng nghÖ, ho¹t ®éng ng©n hµng ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn rÊt nhanh. Tr­íc hÕt ®ã lµ sù ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng, Tõ c¸c ng©n hµng t­ nh©n, qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn trong ng©n hµng ®· dÉn ®Õn h×nh thµnh ng©n hµng cæ phÇn. Qu¸ tr×nh gia t¨ng vai trß qu¶n lÝ nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng ®· t¹o ra c¸c ng©n hµng thuéc së h÷u nhµ n­íc; ng©n hµng liªn doanh, c¸c tËp ®oµn ng©n hµng ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû 20. NhiÒu nghiÖp vô truyÒn thèng vÉn ®­îc gi÷ bªn c¹nh nh÷ng nghiÖp vô míi ngµy cµng ph¸t triÓn. Ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ chç chØ cho vay ng¾n h¹n lµ chñ yÕu ®· më réng cho vay trung vµ dµi h¹n, cho vay ®Ó ®Çu t­ vµo bÊt ®éng s¶n. NhiÒu ng©n hµng më réng cho vay tiªu dïng, kinh doanh chøng kho¸n, cho thuª... C¸c h×nh thøc huy ®éng còng ngµy cµng phong phó. C¸c lo¹i h×nh tiÒn göi kh¸c nhau ®ù¬c ®­a ra nh»m ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh c¸c h×nh thøc huy ®éng tiÒn göi, c¸c ng©n hµng ®É më réng c¸c h×nh thøc vay nh­ vay ng©n hµng trung ­¬ng, vay c¸c ng©n hµng kh¸c. C«ng nghÖ ng©n hµng ®ang gãp phÇn lµm thay ®æi c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng. Thanh to¸n ®iÖn tö thay thÕ dÇn thanh to¸n thñ c«ng, ®Èy nhanh tèc ®é, tÝnh thuËn tiÖn an toµn trong thanh to¸n. C¸c lo¹i thÎ ®ang thay thÕ dÇn tiÒn giÊy vµ dÞch vô ng©n hµng 24 giê, dÞch vô ng©n hµng ®ang t¹o ra c¸c tiÖn Ých ngµy cµng lín cho d©n chóng. 8 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng kh«ng nh÷ng lµm gia t¨ng sè l­îng c¸c ng©n hµng mµ cßn lµm t¨ng qui m« cña mçi ng©n hµng. TÝch tô vµ tËp trung vèn ®· t¹o ra c¸c c«ng ty ng©n hµng cùc lín víi sè vèn tù cã hµng tû ®« la Mü, tæng tµi s¶n hµng tr¨m tû ®« la Mü, ®ñ søc tµi trî cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô mòi nhän toµn cÇu. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ng©n hµng ®· t¹o ra mèi liªn hÖ rµng buéc ngµy cµng chÆt chÏ, sù phô thuéc lÉn nhau ngµy cµng lín gi÷a c¸c ng©n hµng. C¸c ho¹t ®éng ng©n hµng xuyªn quèc gia vµ ®a quèc gia ®· vµ ®ang ®­îc thóc ®Èy h×nh thµnh c¸c hiÖp héi, c¸c tæ chøc liªn kÕt c¸c ng©n hµng nh»m t¹o ra nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m thèng nhÊt trong ®iÒu hµnh vµ vËn hµnh hÖ thèng ng©n hµng trong mçi quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ. LÞch sö ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng còng ®· chøng kiÕn nhiÒu khñng ho¶ng vµ ho¶ng lo¹n ng©n hµng trong mçi quèc gia, khu vùc vµ thÕ giíi, g©y tæn thÊt rÊt lín cho nÒn kinh tÕ vµ mÊt æn ®Þnh chÝnh trÞ. Cã thÓ nãi c¸c vô sôp ®æ ng©n hµng còng lµ mét kh©u tÊt yÕu trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn ng©n hµng. C¸c nhµ qu¶n lý ®· vµ ®ang kh«ng ngõng c¶i tiÕn chÝnh s¸ch qu¶n lý ®Ó qu¶n lý sù sôp ®æ vµ më ®­êng cho sù ph¸t triÓn cña khu vùc ng©n hµng. 1.1.1.2. C¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng Ng©n hµng lµ mét doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô cho c«ng chóng vµ doanh nghiÖp. Thµnh c«ng cña ng©n hµng phô thuéc vµo n¨ng lùc x¸c ®Þnh c¸c dÞch vô tµi chÝnh mµ x· héi cã nhu cÇu, thùc hiÖn c¸c dÞch vô ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶. a). Mua, b¸n ngo¹i tÖ. Mét trong nh÷ng dÞch vô ng©n hµng ®Çu tiªn ®­îc thùc hiÖn lµ trao ®æi (mua, b¸n) ngo¹i tÖ: Mua, b¸n mét lo¹i tiÒn nµy lÊy mét lo¹i tiÒn kh¸c vµ h­ëng phÝ dÞch vô. 9 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé b). NhËn tiÒn göi. Cho vay ®­îc coi lµ ho¹t ®éng sinh lêi cao, do ®ã c¸c ng©n hµng ®· t×m mäi c¸ch ®Ó huy ®éng ®­îc tiÒn. Mét trong nh÷ng nguån quan träng lµ c¸c kho¶n tiÒn göi thanh to¸n vµ tiÕt kiÖm cña kh¸ch hµng. Ng©n hµng më dÞch vô nhËn tiÒn göi ®Ó b¶o qu¶n hé ng­êi cã tiÒn víi cam kÕt hoµn tr¶ ®óng h¹n. Trong cuéc c¹nh tranh ®Ó t×m vµ dµnh ®­îc c¸c kho¶n tiÒn göi, c¸c ng©n hµng ®· tr¶ l·i cho tiÒn göi nh­ lµ phÇn th­ëng cho kh¸ch hµng vÒ viÖc s½n sµng hy sinh nhu cÇu tiªu dïng tr­íc m¾t vµ cho phÐp ng©n hµng sö dông t¹m thêi ®Ó kinh doanh. Trong lÞch sö ®· cã nh÷ng kû lôc vÒ l·i suÊt, ch¼ng c¸c ng©n hµng Hy L¹p ®· tr¶ l·i suÊt 16% mét n¨m ®Ó thu hót c¸c kho¶n tiÒn tiÕt kiÖm nh»m môc ®Ých cho vay ®èi víi c¸c chñ tÇu ë §Þa Trung H¶i víi l·i suÊt gÊp ®«i hay gÊp ba l·i suÊt tiÕt kiÖm. Nh­ v©y, khi cung cÊp dÞch vô nhËn tiÒn göi ng©n hµng thu “phÝ” gi¸n tiÕp th«ng qua thu nhËp cña ho¹t ®éng sö dông tiÒn göi ®ã. c). Cho vay. * Cho vay th­¬ng m¹i. Ngay ë thêi kú ®Çu, c¸c ng©n hµng ®· chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu mµ thùc tÕ lµ cho vay®èi víi ng­êi b¸n (ng­êi b¸n chuyÓn c¸c kho¶n ph¶i thu cho ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn tr­íc). Sau ®ã ng©n hµng cho vay trùc tiÕp ®èi víi kh¸ch hµng (lµ ng­êi mua), gióp hä cã vèn ®Ó mua hµng dù tr÷ nh»m më réng s¶n xuÊt kinh doanh. * Cho vay tiªu dïng Tronggiai ®o¹n ®Çu hÇu hÕt c¸c ng©n hµng kh«ng tÝch cùc cho vay ®èi víi c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh b¬Ø v× hä tin r»ng c¸c kho¶n cho vay tiªu dïng rñi ro vì nî t­¬ng ®èi cao. Sù gia t¨ng thu nhËp cña ng­êi tiªu dïng vµ sù c¹nh tranh trong cho vay ®· h­íng c¸c ng©n hµng tíi ng­êi tiªu dïng nh­ lµ mét kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2, tÝn dông tiªu dïng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng lo¹i h×nh tÝn dông t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn 10 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé *Tµi trî cho dù ¸n. Bªn c¹nh cho vay truyÒn thèng lµ cho vay ng¾n h¹n, c¸c ng©n hµng ngµy cµng trë nªn n¨ng ®éng trong viÖc tµi trî trung, dµi h¹n: Tµi trî x©y dùng nhµ m¸y, ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghÖ cao. Mét sè ng©n hµng cßn cho vay ®Ó ®Çu t­ vµo ®Êt. d). B¶o qu¶n tµi s¶n hé C¸c ng©n hµng thùc hiÖn viÖc l­u gi÷ vµng, c¸c giÊy tê cã gi¸ vµ tµi s¶n kh¸c cho kh¸ch hµng trong kÐt ( v× vËy cßn gäi lµ dÞch vô cho thuª kÐt). Ng©n hµng th­êng gi÷ hé nh÷ng tµi s¶n tµi chÝnh, giÊy tê cÇm cè, hoÆc nh÷ng giÊy tê quan träng kh¸c cña kh¸ch hµng víi nguyªn t¾c an toµn, bÝ mËt, thuËn tiÖn. DÞch vô nµy ph¸t triÓn cïng vêi nhiÒu dÞch vô kh¸c nh­ mua b¸n hé c¸c giÊy tê cã gi¸ cho kh¸ch, thanh to¸n l·i hoÆc cæ tøc hé... e) .Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n. Khi kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng, ng©n hµng kh«ng chØ b¶o qu¶n mµ cßn thôc hiÖn c¸c lÖnh chi tr¶ cho kh¸ch hµng. Thanh to¸n qua ng©n hµng ®· më ®Çu cho thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, tøc lµ ng­êi göi tiÒn kh«ng cÇn ph¶i ®Õn ng©n hµng ®Ó lÊy tiÒn mµ chØ cÇn viÕt phiÕu chi tr¶ cho kh¸ch, kh¸ch hµng mang giÊy ®Õn ng©n hµng sÏ nhËn ®­îc tiÒn. C¸c tiÖn Ých cña thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt (an toµn, nhanh chãng, chÝnh x¸c, tiÕtkiÖm chi phÝ) ®· gãp phÇn rót ng¾n thêi gian kinh doanh vµ n©ng cao thu nhËp cho kh¸ch hµng. Khi ng©n hµng më chi nh¸nh, ph¹m vi thanh to¸n qua ng©n hµng ®­îc më réng, cµng t¹o nhiÒu lîi Ých h¬n. §iÒu nµy ®· khuyÕn khÝch kh¸ch hµng göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó nhê ng©n hµng thanh to¸n hé. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin, bªn c¹nh c¸c thÓ thøc thanh to¸n nh­ sÐc, uû nhiÖm chi, nhê thu, L/C, ®· ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n míi b»ng ®iÖn, thÎ... f). Qu¶n lý ng©n quü. C¸c ng©n hµng më tµi kho¶n vµ gi÷ tiÒn cña phÇn lín c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n. Nhê ®ã, ng©n hµng th­êng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhiÒu kh¸ch 11 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé hµng. Do cã kinh nghiÖm trong qu¶n lý ng©n quü vµ kh¶ n¨ng trong viÖc thu ng©n, nhiÒu ng©n hµng ®· ccung cÊp cho kh¸ch hµng dÞch vô qu¶n lý ng©n quü, trong ®ã ng©n hµng ®ång ý qu¶n lý viÖc thu chi cho mét c«ng ty kinh doanh vµ tiÕn hµnh ®Çu t­ phÇn thÆng d­ tiÒn mÆt t¹m thêi vµo c¸c chøng kho¸n sinh lêi vµ tÝn dông ng¾n h¹n cho ®Õn khi kh¸ch hµng cÇn tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n. g). Tµi trî c¸c ho¹t ®éng cña chÝnh phñ Kh¶ n¨ng huy ®éng vµ cho vay víi khèi l­îng lín cña ng©n hµng ®· trë thµnh träng t©m chó ý cña c¸c chÝnh phñ. Do nhu cÇu chi tiªu lín vµ th­êng lµ cÊp b¸ch trong khi thu kh«ng ®ñ, chÝnhphñ c¸c n­íc ®Òu muèn tiÕp cËn víi c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng. Ngµy nay, chÝnh phñ dµnh quyÒn cÊp phÐp ho¹t ®éng vµ kiÓm so¸t c¸c ng©n hµng. C¸c ng©n hµng ®­îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp víi ®iÒu kiÖn lµ hä ph¶i cam kÕt thùc hiÖn víi møc ®é nµo ®ã c¸c chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ vµ tµi trî cho ChÝnh phñ. C¸c ng©n hµng th­êng mua tr¸i phiÕu ChÝnh phñ theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng l­îng tiÒn göi mµ ng©n hµng huy ®éng ®­îc. h). B¶o l·nh Do kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng cho mét kh¸ch hµng rÊt lín vµ do ng©n hµng n¾m gi÷ tiÒn göi cña kh¸ch hµng, nªn ng©n hµng cã uy tÝn trong b¶o l·nh cho kh¸ch hµng. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nghiÖp vô b¶o l·nh ngµy cµng ®a d¹ng vµ ph¸t triÓn m¹nh. Ng©n hµng th­êng b¶o l·nh cho kh¸ch hµng cña m×nh mua chÞu hµng ho¸ vµ trang thiÕt bÞ, ph¸t hµnh chøng kho¸n, vay vèn cña tæ chøc tÝn dông kh¸c ... i). Cho thuª thiÕt bÞ trung vµ dµi h¹n (Leasing) Nh»m ®Ó b¸n ®­îc c¸c thiÕt bÞ, ®Æc biÖt lµ c¸c thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ lín. NhiÒu h·ng s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i ®· cho thuª. Cuèi hîp ®ång thuª kh¸ch hµng cã thÓ mua( do vËy cßn gäi lµ hîp ®ång thuª mua). RÊt nhiÒu ng©n hµng tÝch cùc cho kh¸ch hµng quyÒn lùa chän thuª c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc cÇn thiÕt th«ng qua hîp ®ång thuª mua, trong ®ã ng©n hµng mua thiÕt bÞ vµ cho kh¸ch hµng thuª víi ®iÒu 12 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé kiÖn kh¸ch hµng ph¶i tr¶ tíi h¬n 70% hoÆc100% gi¸ trÞ cña tµi s¶n cho thuª. Do vËy cho thuª cña ng©n hµng còng cã nhiÒu ®iÓm gièng nh­ cho vay vµ ®­îc xÕp vµo tÝn dông trung vµ dµi h¹n. j). Cung cÊp dÞc vô uû th¸c vµ t­ vÊn. Do ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh, c¸c ng©n hµng cã rÊt nhiÒu chuyªn gia vÒ qu¶n lÝ tµi chÝnh. V× vËy, nhiÒu c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp ®· nhê ng©n hµng qu¶n lý tµi s¶n vµ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh hé. DÞch vô uû th¸c ph¸t triÓn sang c¶ uû th¸c vay hé , uû th¸c cho vay hé, uû th¸c ph¸t hµnh, uû th¸c ®Çu t­... ThËm chÝ, c¸c ng©n hµng ®ãng vai trß lµ ng­êi ®­îc uû th¸c trong di chóc, qu¶n lý tµi s¶n cho kh¸ch hµng ®· qua ®êi b»ng c¸ch c«ng bè tµi s¶n, b¶o qu¶n c¸c tµi s¶n cã gi¸. NhiÒu kh¸ch hµng cßn coi ng©n hµng nh­ mét chuyªn gia t­ vÊn vÒ tµi chÝnh. Ng©n hµng s½n sµng t­ vÊn vÒ ®Çu t­, vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, vÒ thµnh lËp, mua b¸n, s¸p nhËp doanh nghiÖp. k). Cung cÊp dÞch vô m«i giíi vµ ®Çu t­ chøng kho¸n NhiÒu ng©n hµng ®ang phÊn ®Êu cung cÊp ®ñ c¸c dÞch vô tµi chÝnh cho phÐp kh¸ch hµng tho¶ m·n mäi nhu cÇu. §©y lµ mét trong nh÷ng lý do chÝnh khiÕn c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu b¸n c¸c dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n, cung cÊp cho kh¸ch hµng c¬ héi mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu vµ c¸c chøng kho¸n kh¸c. Trong mét vµi tr­êng hîp c¸c ng©n hµng tæ chøc ra c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c«ng ty m«i giíi chøng kho¸n ®Ó cung cÊp dÞch vô m«i giíi. l). Cung cÊp c¸c dÞch vô b¶o hiÓm. Tõ nhiÒu n¨m nay, c¸c ng©n hµng ®· b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o viÖc hoµn tr¶ trong tr­êng hîp kh¸ch hµng bÞ chÕt, bÞ tµn phÕ hay gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng, mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. Ng©n hµng liªn doanh víi c«ng ty b¶o hiÓm con, ng©n hµng cung cÊp dÞch vô tiÕt kiÖm g¾n víi b¶o hiÓm nh­ tiÕt kiÖm an sinh, tiÕt kiÖm h­u trÝ... 13 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé m). Cung cÊp c¸c dÞch vô ®¹i lý NhiÒu ng©n hµng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕt lËp chi nh¸nh hoÆc v¨n phßng ë kh¾p mäi n¬i. NhiÒu ng©n hµng (th­êng ng©n hµng lín) cung cÊp dÞch vô ng©n hµng ®¹i lý cho c¸c ng©n hµng kh¸c nh­ thanh to¸n hé, ph¸t hµnh hé c¸c chøng chØ tiÒn göi, lµm ng©n hµng ®Çu mèi trong ®ång tµi trî. 1.1.2. Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1.2.1. TÝn dông – Sù cÇn thiÕt cña tÝn dông ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ. - TÝn dông ®­îc coi lµ mèi quan hÖ vay m­în lÉn nhau gi÷a ng­êi cho vay vµ ng­êi ®i vay trong ®iÒu kiÖn cã hoµn tr¶ c¶ gèc vµ l·i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Hay nãi mét c¸ch kh¸c: TÝn dông lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh mèi quan hÖ kinh tÕ mµ trong ®ã mçi c¸ nh©n hay mét tæ chøc nh­êng quyÒn sö dông mét khèi l­îng gi¸ trÞ hoÆc hiÖn vËt cho mét c¸ nh©n hay mét tæ chøc kh¸c víi nh÷ng rµng buéc nhÊt ®Þnh vÒ thêi gian hoµn tr¶, l·i suÊt, c¸ch thøc vay m­în vµ thu håi. Trong quan hÖ mua b¸n chÞu, th«ng th­êng gi¸ b¸n chÞu hµng ho¸ cao h¬n gi¸ b¸n trao tiÒn ngay, phÇn chªnh lÖch nµy chÝnh lµ l·i cña hµng ho¸ ®em b¸n chÞu. Quan hÖ mua b¸n chÞu chØ diÔn ra gi÷a c¸c ®¬n vÞ liªn quan trùc tiÕp víi nhau. V× vËy nã kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vay m­în ngµy cµng t¨ng cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. MÆt kh¸c, do ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vèn trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, x· héi th­êng xuyªn xuÊt hiÖn hiÖn t­îng thõa vèn t¹m thêi ë c¸c tæ chøc c¸ nh©n nµy vµ nhu cÇu thiÕu vèn ë c¸c tæ chøc c¸ nh©n kh¸c. HiÖn t­îng thõa thiÕu vèn ph¸t sinh do cã sù chªnh lÖch vÒ thêi gian sö dông vèn cña tæ chøc hay c¸ nh©n ®ã. Trong khi ®ã sè l­îng c¸c kho¶n thu nhËp vµ chi tiªu ë c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc. VËy ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy th× chØ cã ng©n hµng – mét tæ chøc chuyªn kinh doanh tiÒn tÖ míi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng m©u thuÉn ®ã. VËy tÝn dông ng©n hµng lµ g×? “ TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ tÝn dông b»ng tiÒn tÖ mµ mét bªn lµ ng©n hµng – mét tæ chøc chuyªn kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ víi mét bªn lµ tÊt c¶ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong x· héi, trong ®ã ng©n hµng gi÷ vai trß võa lµ ng­êi ®i vay, võa lµ ng­êi cho vay”. 14 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé Víi t­ c¸ch lµ ng­êi ®i vay : ng©n hµng huy ®éng mäi nguån vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi b»ng h×nh thøc nhËn tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc c¸ nh©n hoÆc ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi, tr¸i phiÕu ®Ó huy ®éng vèn trong x· héi Víi t­ c¸ch lµ ng­êi cho vay: Ng©n hµng ®¸p øng nhu cÇu cho c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc, c¸ nh©n khi cã nhu cÇu thiÕu vèn cÇn ®­îc bæ sung trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng. Víi vai trß nµy, ng©n hµng ®· thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi l¹i vèn, tiÒn tÖ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu t¸i s¶n xuÊt x· héi. §©y lµ h×nh thøc tÝn dông chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, nã lu«n ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ mét c¸ch linh ho¹t ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Cã thÓ thÊy râ h¬n kh¸i niÖm vÒ tÝn dông ng©n hµng qua vÝ dô sau : Víi lîi thÕ vÒ du lÞch ViÖt Nam ®ang ngµy cµng thu hót nhiÒu du kh¸ch n­íc ngoµi “trë thµnh ®iÓm ®Õn cña thiªn niªn kû míi”, do vËy sè l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn ViÖt Nam sÏ t¨ng lªn. NÕu biÕt tËn dông c¬ héi nµy th× viÖc x©y dùng nªn kh¸ch s¹n kh«ng nh÷ng ®em l¹i lîi nhuËn cho chÝnh b¶n th©n mµ cßn ®em l¹i sù ph¸t triÓn cho nÒn kinh tÕ. Nh­ng ®Ó x©y dùng ®­îc kh¸ch s¹n ®ñ kh¶ n¨ng c¹nh tranh th× cÇn cã l­îng vèn rÊt lín mµ nguån vèn cña chÝnh b¶n th©n th× khã cã thÓ ®¸p øng. Trong khi ®ã cã mét sè ng­êi kh¸c cã mãn tiÕt kiÖm do tÝch luü ®­îc trong nhiÒu n¨m, t¹m gäi lµ l­îng tiÒn nhµn rçi. NÕu hai bªn gÆp ®­îc nhau vµ bªn ®èi t¸c s½n sµng ®¸p øng nhu cÇu vèn th× kÕ ho¹ch sÏ trë thµnh hiÖn thùc. Tuy nhiªn, kh¶ n¨ng gÆp mÆt gi÷a hai bªn cã x¶y ra kh«ng? Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, hµng ngµy hµng giê kh«ng biÕt x¶y ra bao nhiªu mèi quan hÖ nh­ vËy. Nã ®· h×nh thµnh nªn: mét bªn lµ nh÷ng ng­êi cã tiÒn tÝch luü, cã kh¶ n¨ng cung cÊp vµ phÝa bªn kia lµ nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu vay cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Nh­ vËy n¶y sinh vÊn ®Ò lµ lµm nh­ thÕ nµo ®Ó hä cã thÓ t×m gÆp ®­îc nhau vµ lµm thÕ nµo ®Ó cïng mét lóc tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu vèn ®a d¹ng vµ to lín trong khi c¸c nguån tiÕt kiÖm cßn ®ang n»m ph©n t¸n trong x· héi. Kh«ng ph¶i bÊt k× ai còng cã kh¶ n¨ng hoÆc ®Çu t­ vay vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh, ngoµi ra khi giao dÞch trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh ®ßi hái chi phÝ vÒ tiÒn b¹c vµ thêi gian rÊt lín. Do ®ã c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ trung gian tµi chÝnh, ho¹t ®éng 15 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé nh­ mét chiÕc cÇu nèi liÒn gi÷a kh¶ n¨ng cung øng vµ nhu cÇu vÒ vèn tiÒn tÖ trong x· héi ®· c¬ b¶n gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò nÈy sinh trªn. §ång thêi víi t­ c¸ch lµ mét trung gian, tÝn dông ng©n hµng ®ãng vai trß lµ ng­êi m«i giíi gi÷a mét bªn lµ ng­êi cã tiÒn cho vay vµ mét bªn lµ ng­êi cã nhu cÇu vay vèn. Th«ng qua c¬ chÕ thÞ tr­êng b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ n¨ng ®éng vµ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p kÜ thuËt theo h­íng hiÖn ®¹i tiªn tiÕn, ng©n hµng cã kh¶ n¨ng thu hót hÇu hÕt nh÷ng nguån vèn tiÒn tÖ tiÕt kiÖm dù tr÷ trong x· héi ®Ó chuyÓn giao ®óng n¬i, ®óng lóc phï hîp víi nhu cÇu vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh. ChÝnh nhê cã tÝn dông ng©n hµng mµ nh÷ng ®ång tiÒn t¹m thêi nhµn rçi ®· trë thµnh tiÒn ho¹t ®éng, biÕn nh÷ng ®ång tiÒn ph©n t¸n thµnh nguån vèn tËp trung phôc vô cho nhu cÇu kinh doanh. Qua ®ã thóc ®Çy ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh gióp cho nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn. 1.1.2.2. C¸c lo¹i h×nh thøc tÝn dông TÝn dông cho vay tån t¹i d­íi rÊt nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu tªn gäi. Tuy nhiªn, c¨n cø vµo mét sè c¸c tiªu thøc kh¸c nhau ®Ó ph©n chia tÝn dông ng©n hµng. D­íi ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n chia mµ Ng©n hµng th­êng sö dông khi ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸. a). Ph©n lo¹i theo thêi h¹n tÝn dông. Theo c¸ch nµy tÝn dông ng©n hµng ®­îc ph©n lµm 3 lo¹i: - TÝn dông ng¾n h¹n: lµ kho¶n tÝn dông d­íi 1 n¨m vµ ®­îc sö dông ®Ó bæ sung sù thiÕu hôt t¹m thêi vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp, nã cã thÓ ®­îc vay cho nh÷ng sinh ho¹t c¸ nh©n. - TÝn dông trung h¹n: lµ kho¶n tÝn dông cã thêi h¹n tõ 1-3 n¨m. lo¹i tÝn dông nµy th­êng dïng ®Ó cung cÊp, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn vµ biÕn ®æi kü thuËt, më réng vµ x©y dùng c«ng tr×nh nhá cã thêi h¹n thu håi vèn nhanh. 16 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé - TÝn dông dµi h¹n: lµ kho¶n tÝn dung cã thêi gian tõ 3 n¨m trë lªn. Lo¹i tÝn dông nµy dïng ®Ó cung cÊp vèn cho x©y dùng c¬ b¶n nh­: §Çu t­ x©y dùng c¸c xÝ nghiÖp míi, c¸c c«ng tr×nh thuéc c¬ së h¹ tÇng, c¶i tiÕn vµ më réng s¶n xuÊt cã quy m« lín TÝn dông trung vµ dµi h¹n ®­îc ®Çu t­ ®Ó h×nh thµnh vèn cè ®Þnh vµ mét phÇn bæ sung cho vèn l­u ®éng. b). Ph©n lo¹i theo môc ®Ých: Theo tiªu thøc nµy th× tÝn dông ng©n hµng ®­îc ph©n chia rÊt ®a d¹ng vµ phong phó: - Cho vay bÊt ®éng s¶n: lµ lo¹i cho vay liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m vµ x©y dùng bÊt ®éng s¶n, nhµ ë, ®Êt ®ai, bÊt ®éng s¶n trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp th­¬ng m¹i vµ dÞch vô. - Cho vay c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i: lµ cho vay ng¾n h¹n ®Ó bæ xung vèn l­u ®éng cho c¸c doanh nghiÖp trong lÜnh vùc nµy. - Cho vay N«ng nghiÖp: lµ lo¹i cho vay ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh­ ph©n bãn, thuèc trõ s©u, gièng c©y trång, con gièng, lao ®éng, ... - Cho vay c¸ nh©n: lµ lo¹i cho vay ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu tiªu dïng nh­ mua s¾m c¸c vËt dông ®¾t tiÒn. Ngµy nay Ng©n hµng cßn cho vay ®Ó trang tr¶i c¸c kho¶n chi phÝ th«ng th­êng cña ®êi sèng th«ng dông d­íi tªn gäi lµ tÝn dông tiªu dïng vµ ph¸t hµnh thÎ tÝn dông lµ mét vÝ dô. - Thuª mua vµ c¸c lo¹i tÝn dông kh¸c. c). Ph©n lo¹i theo c¨n cø ®¶m b¶o. - Cho vay kh«ng b¶o ®¶m: lµ lo¹i cho vay kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc sù b¶o l·nh cña ng­êi thø ba. ViÖc cho vay chØ dùa trªn uy tÝn. §èi vãi nh÷ng kh¸ch hµng tèt, trung thùc trong kinh doanh, cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh, 17 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé qu¶n trÞ cã hiÖu qu¶ th× Ng©n hµng cã thÓ cÊp tÝn dông mµ kh«ng ®ßi hái nguån thu nî bæ xung. - Cho vay cã b¶o ®¶m: lµ lo¹i cho vay ®­îc Ng©n hµng cung cÊp víi ®iÒu kiÖn ph¶i cã tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc cÇn cã b¶o l·nh cña bªn thø ba. §èi víi kh¸ch hµng kh«ng cã uy tÝn cao ®èi víi Ng©n hµng, khi vay vèn ®ßi hái ph¶i cã b¶o ®¶m. Sù b¶o ®¶m nµy c¨n cø ph¸p lý ®Ó Ng©n hµng cã thªm mét nguån thø hai, bæ xung cho nguån thu nî thø nhÊt thiÕu ch¾c ch¾n nh»m bï l¹i kho¶n tiÒn vay trong tr­êng hîp ng­êi vay kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. d). Ph©n lo¹i theo ®èi t­îng tÝn dông Theo tiªu thøc nµy th× tÝn dông ®­îc chia lµm 2 lo¹i TÝn dông l­u ®éng: lo¹i nµo ®­îc cÊp ph¸t ®Ó h×nh thµnh vèn l­u ®éng - cña c¸c tæ chøc kinh tÕ nh­ cho vay ®Ó dù tr÷ hµng ho¸ ®èi víi xÝ nghiÖp, th­¬ng nghiÖp, bï ®¾p vèn l­u ®éng thiÕu hôt t¹m thêi. * Lo¹i nµy ®­îc chia lµm 2 lo¹i: + Cho vay dù tr÷ hµng ho¸, cho vay chi phÝ s¶n xuÊt. + Cho vay ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n nî d­íi h×nh thøc chiÕt khÊu kú phiÕu, víi thêi h¹n cho vay lµ ng¾n h¹n. - TÝn dông vèn cè ®Þnh: lµ lo¹i tÝn dông ®­îc cÊp ph¸t ®Ó h×nh thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. Lo¹i nµy th­êng ®­îc ®Çu t­ ®Ó mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn vµ ®æi míi kü thuËt, më réng s¶n xuÊt, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh míi. Thêi h¹n cho vay ®èi víi lo¹i nµy lµ trung vµ dµi h¹n. e). Ph©n lo¹i theo ph­¬ng thøc hoµn tr¶ tiÒn vay. Theo c¸ch nµy th× kho¶n cho vay cã thÓ ®­îc hoµn tr¶ theo hai c¸ch. C¸ch thø nhÊt lµ tr¶ mét lÇn c¶ vèn gèc vµ l·i khi ®Õn h¹n. Hai lµ kho¶n tiÒn vay sÏ ®­îc tr¶ lµm nhiÒu lÇn theo nhiÒu kú. 18 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp TrÞnh Do·n Bé f). Ph©n lo¹i theo xuÊt xø vèn vay. Cã lo¹i do ng©n hµng trùc tiÕp cho vay, cã lo¹i cho vay gi¸n tiÕp tøc lµ ng©n hµng mua l¹i nî tõ chñ nî kh¸c. g). Ph©n lo¹i theo h×nh thøc gi¸ tù cã . Mét lµ cho vay b»ng tiÒn, ®©y lµ lo¹i cho vay chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c kü thuËt kh¸c nhau. Hai lµ cho vay b»ng tµi s¶n - lo¹i nµy ®­îc ¸p dông phæ biÕn d­íi h×nh thøc tµi trî thuª mua. h). Ph©n lo¹i theo thµnh phÇn kinh tÕ. - TÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh. - TÝn dông ®èi víi thµnh phÇn kinh tª ngoµi quèc doanh. 1.2. ChÊt l­îng tÝn dông cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.2.1. Kh¸i niÖm TÝn dông lµ ho¹t ®éng tµi trî cña ng©n hµng cho kh¸ch hµng (cßn ®­îc gäi lµ tÝn dông ng©n hµng). TÝn dông (credit) xuÊt ph¸t tõ ch÷ la tinh credo (tin t­ëng, tÝn nhiÖm). Trong thùc tÕ cuéc sèng thuËt ng÷ tÝn dông ®­îc h­ëng theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau: ngay c¶ trong quan hÖ tµi chÝnh, tïy theo tõng bèi c¶nh cô thÓ mµ thuËt ng÷ tÝn dông néi dung riªng. Trong quan hÖ tµi chÝnh, tÝn dông cã thÓ hiªu theo c¸c nghÜa sau: + XÐt trªn gãc ®é dÞch chuyÓn quü cho vay tõ chñ thÓ thÆng d­ tiÕt kiÖm sang chñ thÓ thiÕu hôt tiÕt kiÖm th× tÝn dông ®­îc coi lµ ph­¬ng ph¸p dÞch chuyÓn quü tõ ng­êi cho vay sang ng­êi ®i vay. + Trong quan hÖ tµi chÝnh cô thÓ, tÝn dông lµ mét giao dÞch vÒ tµi s¶n trªn c¬ së hoµn tr¶ gi÷a hai chñ thÓ. Nh­ mét c«ng ty c«ng nghiÖp hoÆc th­¬ng m¹i 19 Khoa Ng©n Hµng – Tµi ChÝnh Líp Ng©n hµng 43A
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1