luận văn: Giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại Sở Giao Dịch Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó hội nhập trong lĩnh vực ngân hàng là xu thế tất yếu trong tiến trình phát triển của nền kinh tế thế giới. Chính điều này tạo ra sự phát triển và mở rộng không ngừng của các ngân hàng hiện nay. Đây cũng là một thách thức lớn khi các ngân hàng tham gia thị trường phải đối đầu

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: luận văn: Giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh trong hoạt động cho vay tiêu dùng tại Sở Giao Dịch Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Gi i pháp nâng cao kh năng c nh tranh trong ho t ng cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam.” 1
M CL C L IM U ..........................................................................................1 CHƯƠNG I: NH NG LÝ LU N CƠ B N V CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ KH NĂNG C NH TRANH TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I .........................................7 1.1. T ng quan v NHTM ........................................................................... 7 1.1.1. Khái ni m v NHTM ..................................................................... 7 1.1.2 .Ch c năng c a NHTM .................................................................. 8 1.1.3. Các d ch v c a ngân hàng.......................................................... 11 1.2. Cho vay tiêu dùng c a NHTM ........................................................... 17 1.2.1.Khái ni m và phân lo i cho vay ................................................... 17 1.2.2. Cho vay tiêu dùng c a NHTM .................................................... 20 1.3. Kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng c a Ngân hàng thương m i ................................................................................................. 25 1.3.1. Khái ni m ..................................................................................... 25 1.3.2. S c n thi t năng cao kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng c a Ngân hàng thương m i......................................................... 27 1.3.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng c a Ngân hàng thương m i .................................................. 27 1.4. Các nhân t nh hư ng n kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng c a ngân hàng thương m i ....................................................... 30 1.4.1. Nhân t khách quan..................................................................... 30 1.4.2. Nhân t ch quan......................................................................... 33 CHƯƠNG II: TH C TR NG CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ KH NĂNG C NH TRANH TRONG HO T NG CHO VAY TIÊU 2
DÙNG T I S GIAO D CH NGÂN HÀNG U TƯ VÀ PHÁT TRI N VI T NAM ............................................................................... 36 2.1. Khái quát v S Giao d ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam ............................................................................................................ 36 2.1.1. L ch s hình thành ....................................................................... 36 2.1.2. Cơ c u t ch c ............................................................................. 38 2.1.3. Tình hình ho t ng kinh doanh c a S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam .............................................................. 39 2.1.3. Tình hình ho t ng kinh doanh c a S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam .............................................................. 41 2.2. Th c tr ng cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam .............................................................................. 45 2.2.1. Các hình th c cho vay tiêu dùng áp d ng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam ........................................... 45 2.2.2. Qui trình tín d ng cho vay tiêu dùng áp d ng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam ........................................... 55 2.2.3. Nhóm ch tiêu ph n ánh kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch NH T & PTVN và 1 s ngân hàng khác 60 2.3. ánh giá ho t ng cho vay tiêu dùng và kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam ........................................................................................... 66 2.3.1. K t qu t ư c ......................................................................... 66 2.3.2. H n ch và nguyên nhân ............................................................. 67 CHƯƠNG III: GI I PHÁP NÂNG CAO KH NĂNG C NH TRANH TRONG HO T NG CHO VAY TIÊU DÙNG T I S GIAO D CH NGÂN HÀNG U TƯ VÀ PHÁT TRI N VI T NAM ....................................................................................................... 75 3
3.1. nh hư ng phát tri n cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch ............. 75 3.1.1. Xu hư ng phát tri n ho t ng cho vay tiêu dùng trong th i gian t i ................................................................................................... 75 3.1.2. nh hư ng phát tri n chung t i S giao d ch ........................... 79 3.1.3. nh hư ng phát tri n ho t ng cho vay tiêu dùng ................. 80 3.2. Gi i pháp nâng cao kh năng c nh tranh trong ho t ng cho vay tiêu dùng t i S giao d ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam .... 81 3.2.1. Hoàn thi n chính sách tín d ng .................................................. 81 3.2.2. a d ng hóa s n ph m cho vay tiêu dùng .................................. 82 3.2.3. Nâng cao hi u qu marketing ngân hàng ................................... 83 3.2.4. Nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c ......................................... 85 3.2.5. i m i công ngh ngân hàng ..................................................... 87 3.2.6. M r ng quan h v i các ơn v h tr ho t ng ngân hàng. . 88 3.4. Ki n ngh ............................................................................................. 89 3.4.1. Ki n ngh i v i Chính ph và cơ qua Nhà nư c và B ngành89 3.4.2. Ki n ngh v i Ngân hàng Nhà nư c................................................ 92 K T LU N ............................................................................................ 95 TÀI LI U THAM KH O ..................................................................... 97 4
L IM U H i nh p kinh t qu c t , trong ó h i nh p trong lĩnh v c ngân hàng là xu th t t y u trong ti n trình phát tri n c a n n kinh t th gi i. Chính i u này t o ra s phát tri n và m r ng không ng ng c a các ngân hàng hi n nay. ây cũng là m t thách th c l n khi các ngân hàng tham gia th trư ng ph i i u. Trong i u ki n c nh tranh gay g t này, bu c các ngân hàng ph i tìm hư ng i m i, ưa ra d ch v , s n ph m m i thu hút khách hàng. Cùng v i vi c Vi t Nam gia nh p WTO, các Hi p nh thương m i gi a Vi t Nam và các nư c ư c ký k t; n n kinh t nư c ta tăng trư ng liên t c v it c cao; i s ng c a i b ph n dân cư ngày càng ư c c i thi n. i u ó t o ti n thu n l i cho các d ch v ngân hàng bán l phát tri n. Chính vì v y hi n nay các ngân hàng không ng ng c nh tranh m r ng, nâng cao ch t lư ng d ch v ngân hàng bán l như v d ch v th ATM, cho vay tiêu dùng… Khi n n kinh t nư c ta ang phát tri n, i s ng ngư i dân ư c nâng cao, nhu c u s d ng và mua s m các v t d ng t ti n r t l n, nhưng h không th chi tr cho t t c nhu c u mua s m cùng lúc ư c. Vì v y, n u ngư i tiêu dùng có th vay ư c ti n t ngân hàng, thì h có th th a mãn nhu c u c a h ngay trong hi n t i, v phía ngân hàng thì có th thu l i t ho t ng cho vay. Không ch có v y, v i vi c cho vay này, ngân hàng gián ti p thúc y n n kinh t phát tri n do s tăng tiêu dùng hàng hóa, thúc y ho t ng s n xu t kinh doanh c v s lư ng và ch ng lo i s n ph m, góp ph n thúc y s phát tri n kinh t chung c a toàn xã h i. Xu t phát t th c ti n ó, cùng v i ki n th c th c ti n thu ư c trong quá trình th c t p t i S giao d ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam, 5
em ch n tài: “Gi i pháp nâng cao kh năng c nh tranh trong ho t ng cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam”, làm chuyên th c t p t t nghi p. Ngoài ph n m bài, k t lu n, chuyên ư c chia làm 3 chương: Chương I: Nh ng lý lu n cơ b n v cho vay tiêu dùng và kh năng c nh tranh trong cho vay tiêu dùng c a Ngân hàng thương m i. Chương II: Th c tr ng cho vay tiêu dùng và kh năng c nh tranh trong ho t ng cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam. Chương III: Gi i pháp nâng cao kh năng c nh tranh trong ho t ng cho vay tiêu dùng t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam. Trong th i gian th c t p v a qua t i S Giao D ch Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam, tài ã ư c hoàn thành v i s giúp c a cán b , nhân viên Phòng tín d ng và Phòng t ch c cán b và c bi t là s hư ng d n t n tình c a Th c sĩ Lê Hương Lan. 6
CHƯƠNG I: NH NG LÝ LU N CƠ B N V CHO VAY TIÊU DÙNG VÀ KH NĂNG C NH TRANH TRONG CHO VAY TIÊU DÙNG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 1.1. T ng quan v NHTM 1.1.1. Khái ni m v NHTM Ngân hàng là m t trong nh ng t ch c tài chính quan tr ng óng vai trò vô cùng to l n trong n n kinh t qu c dân. L ch s ra i c a các ngân hàng g n li n v i l ch s phát tri n c a s n xu t lưu thông hàng hoá và l ch s phát tri n c a ti n t . Ho t ng ngân hàng ban u có ngu n g c t ho t ng lưu gi h , thanh toán chi tr h , ti p n là s phát trii n c a ho t ng cho vay và các ho t ng khác. Ngân hàng là t ch c thu hút ti t ki m l n nh t trong h u h t m i n n kinh t . Các cá nhân, các t ch c kinh t xã h i, doanh nghi p và các cơ quan nhà nư c u có th g i vào món ti n mà mình ang s h u. Cho nên có th nói, ngân hàng như là ngư i th qu c a xã h i. Bên c nh s an toàn khi g i ti n vào ngân hàng thì các ch th còn oc nh n ngu n thu nh p t lãi su t ti n g i. Ngân hàng cung c p các kho n tín d ng cho hàng tri u h tiêu dùng ph c v các nhu c u trong cu c s ng như du h c, mua nhà t, ôtô... iv i các doanh nghi p, ngân hàng là m t t ch c tài chính quan tr ng cung c p tín d ng cho doanh nghi p khi doanh nghi p c n thêm v n ti n hành s n xu t kinh doanh, mua s m trang thi t b ... 7
Bên c nh các ho t ng cơ b n ó, ngân hàng còn ng ra cung c p m t lo t các d ch v s n ph m áp ng nh ng nhu c u ang phát sinh theo xu hư ng phát tri n c a xã h i như b o lãnh, tư v n tài chính... Ngoài ra, NHTM dư i s ch o c a ngân hàng trung ương còn ti n hành th c hi n các chính sách ti n t nh m góp ph n i u ti t s tăng trư ng kinh t và mb os n nh c a xã h i. Tóm l i, Ngân hàng là m t lo i hình t ch c quan tr ng i v i n n kinh t . Ngân hàng có th u c nh nghĩa qua ch c năng, các d ch v ho c vai trò mà chúng th c hi n trong n n kinh t . V n là ch các y u t trên ang không ng ng thay i. Th c t , r t nhi u t ch c tài chính bao g m c các công ty kinh doanh ch ng khoán, công ty môi gi i ch ng khoán, qu tương h và công ty b o hi m hàng u u ang c g ng cung c p các d ch v ngân hàng. Ngư c l i ngân hàng ang i phó v i các i th c nh tranh b ng cách m r ng ph m vi cung c p d ch v . Cho nên cách ti p c n th n tr ng nh t chính là xem xét ngân hàng trên phương di n nh ng lo i hình d ch v mà chúng cung c p, theo PGS.TS. Phan Th Thu Hà, i h c Kinh t qu c dân: “Ngân hàng là các t ch c tài chính cung c p m t danh m c các d ch v tài chính a d ng nh t – c bi t là tín d ng, ti t ki m và d ch v thanh toán - và th c hi n nhi u ch c năng tài chính nh t so v i b t kì m t t ch c kinh doanh nào trong n n kinh t ”. 1.1.2 .Ch c năng c a NHTM 1.1.2.1. Trung gian tài chính Ngân hàng là m t t ch c trung gian tài chính v i ho t ng ch y u là chuy n ti t ki m thành u tư, òi h i s ti p xúc v i hai lo i cá nhân và t ch c trong n n kinh t : (1) các cá nhân và t ch c t m th i thâm h t chi tiêu, t c là chi tiêu cho tiêu dùng và u tư vư t quá thu nh p và vì th h là nh ng 8
ngư i c n b sung v n; và (2) các cá nhân và t ch c th ng dư trong chi tiêu, t c là thu nh p hi n t i c a h l n hơn các kho n chi tiêu cho hàng hóa, d ch v và do v y h có ti n ti t ki m. S t n t i c a hai lo i cá nhân và t ch c trên hoàn toàn c l p v i ngân hàng. i u t t y u là ti n s chuy n t nhóm th (2) sang nhóm th (1) n u c hai cùng có l i. Như v y thu nh p gia tăng là ng l c t o ra m i quan h tài chính c a hai nhóm. N u dòng ti n di chuy n v i i u ki n ph i quay tr l i v i m t lư ng l n hơn trong m t kho ng th i gian nh t nh thì ó là quan h tín d ng. N u không thì ó là quan h c p phát ho c hùn v n. Quan h tín d ng tr c ti p (quan h tài chính tr c ti p) ã có t r t lâu và t n t i cho n ngày nay. Tuy nhiên, quan h tr c ti p b gi i h n do s không phù h p v quy mô, th i gian, không gian… i u này c n tr quan h tr c ti p phát tri n và là i u ki n n y sinh trung gian tài chính. Do chuyên môn hóa, trung gian tài chính có th làm gi m chi phí giao d ch. Như v y trung gian tài chính ã tăng thu nh p cho ngư i ti t ki m, t ó mà khuy n khích ti t ki m, ng th i gi m phí t n cho ngư i u tư (tăng thu nh p cho ngư i u tư) t ó mà khuy n khích u tư. Trung gian tài chính ã t p h p các ngư i ti t ki m và u tư, vì v y mà gi i quy t ư c mâu thu n c a tín d ng tr c ti p. Cơ ch ho t ng c a trung gian s có hi u qu khi nó gánh ch u r i ro và s d ng các kĩ thu t nghi p v h n ch , phân tán r i ro và gi m chi phí giao d ch. 1.1.2.2. T o phương ti n thanh toán Ti n – vàng có m t ch c năng quan tr ng là làm phương ti n thanh toán. Các ngân hàng ã không t o ư c ti n kim lo i. Các ngân hàng th vàng t o phương ti n thanh toán khi phát hành gi y nh n n v i khách hàng. Gi y nh n n do ngân hàng phát hành v i ưu i m nh t nh ã tr thành phương 9
ti n thanh toán r ng rãi ư c nhi u ngư i ch p nh n. Như v y, ban u các ngân hàng ã t o ra phương ti n thanh toán thay cho ti n kim lo i d a trên s lư ng ti n kim lo i ang n m gi . V i nhi u ưu th , d n d n gi y n c a ngân hàng ã thay th ti n kim lo i làm phương ti n lưu thông và phương ti n c t tr ; nó tr thành ti n gi y. Trong i u ki n phát tri n thanh toán qua ngân hàng, các khách hàng nh n th y n u h có ư c s dư trên tài kho n ti n g i thanh toán, h có th chi tr có ư c hàng hóa và các d ch v theo yêu c u. 1.1.2.3. Trung gian thanh toán Ngân hàng tr thành trung gian thanh toán l n nh t hi n nay h uh t các qu c gia. Thay m t khách hàng, ngân hàng th c hi n thanh toán giá r hàng hóa và d ch v . vi c thanh toán nhanh chóng, thu n ti n và ti t ki m chi phí, ngân hàng ưa ra cho khách hàng nhi u hình th c thanh toán như thanh toán b ng séc, y nhi m chi, nh thu, các lo i th … cung c p m ng lư i thanh toán i n t , k t n i các qu và cung c p ti n gi y khi khách hàng c n. Các ngân hàng còn thanh toán bù tr v i nhau thông qua ngân hàng Trung ương ho c qua các trung tâm thanh toán. Công ngh thanh toán qua ngân hàng càng t hi u qu cao khi quy mô s d ng công ngh ó càng ư c m r ng. Vì v y, công ngh thanh toán hi n i qua ngân hàng thư ng ư c các nhà qu n lí tìm cách áp d ng r ng rãi. Nhi u hình th c thanh toán ư c chu n hóa góp ph n t o tính th ng nh t trong thanh toán không ch gi a các ngân hàng trong m t qu c gia mà còn gi a các ngân hàng trên toàn th gi i. Các trung tâm thanh toán qu c t ư c thi t l p ã làm tăng hi u qu c a thanh toán qua ngân hàng, bi n ngân hàng tr thành trung tâm thah toán quan tr ng và có hi u qu , ph c v c l c cho n n kinh t toàn c u. 10
1.1.3. Các d ch v c a ngân hàng Ngân hàng là m t doanh cung c p d ch v cho công chúng và doanh nghi p. Thành công c a ngân hàng ph thu c vào năng l c xác nh các d ch v tài chính mà xã h i có nhu c u, th c hi n các d ch v ó m t cách có hi u qu . 1.1.3.1. Mua bán ngo i t M t trong nh ng d ch v ngân hàng u tiên ư c th c hi n là trao i ngo i t - m t ngân hàng ng ra mua bán m t lo i ti n này l y m t lo i ti n khác và hư ng phí d ch v . Trong th trư ng tài chính ngày nay, mua bán ngo i t thư ng ch do các ngân hàng l n nh t th c hi n b i vì nh ng giao d ch như v y có m c r i ro cao, ng th i yêu c u ph i yêu c u ph i có trình chuyên môn cao. 1.1.3.2. Nh n ti n g i Cho vay ư c coi là ho t ng sinh l i cao, do ó các ngân hàng ã tìm m i cách huy ng ư c ti n. M t trong nh ng ngu n quan tr ng là các kho n ti n g i (thanh toán và ti t ki m c a khách hàng). Ngân hàng m d ch v nh n ti n g i b o qu n h ngư i có ti n v i cam k t hoàn tr úng h n. Trong cu c c nh tranh tìm và giành ư c các kho n ti n g i, các ngân hàng ã tr lãi cho ti n g i như là ph n thư ng cho khách hàng v vi c s n sàng hi sinh nhu c u tiêu dung trư c m t và cho phép ngân hàng s d ng t m th i kinh doanh. Trong l ch s ã có nh ng k l c v lãi su t, ch ng h n các ngân hàng Huy L p ã tr lãi su t 16% m t năm thu hút các kho n ti t ki m nh m m c ích cho vay i v i các ch tàu a Trung H i v i lãi su t g p ôi hay g p ba l n lãi su t ti t ki m. 11
1.1.3.3. Cho vay + Cho vay thương m i Ngay th i kì u, các ngân hàng ã chi t kh u thương phi u mà th c t là cho vay i v i nh ng ngư i bán (ngư i bán chuy n các kho n ph i thu cho ngân hàng l y ti n trư c). Sau ó là bư c chuy n ti p t chi t kh u thương phi u sang cho vay tr c ti p i v i các khách hàng (là ngư i mua). Giúp h có v n mua hàng d tr nh m m r ng s n su t kinh doanh. + Cho vay tiêu dùng Trong giai o n u h u h t các ngân hàng không tích c c cho vay i v i cá nhân và h gia ình b i vì h tin r ng các kho n cho vay tiêu dùng r i ro v n tương i cao. S gia tăng thu nh p c a ngư i tiêu dùng và s c nh tranh trong cho vay ã bu c các ngân hàng ph i hư ng t i ngư i tiêu dùng như là m t khách hàng ti m năng. Sau chi n tranh th gi i l n th hai, tín d ng tiêu dùng ã tr thành m t trong nh ng lo i hình tín d ng tăng trư ng nhanh nh t các nư c có n n kinh t phát tri n. + Tài tr cho d án Bên c nh cho vay truy n th ng là cho vay ng n h n, các ngân hàng càng tr lên năng ng trong vi c tài tr cho xây d ng nhà máy m i c bi t là trong các ngành công ngh cao. Do r i ro trong lo i hình tín d ng này nói chung là cao song lãi l i l n. M t s ngân hàng còn cho vay u tư vào t. 1.1.3.4. B o qu n v t có giá Các ngân hàng th c hi n vi c lưu gi vàng và các v t có giá khác cho khách hàng trong kho b o qu n. Ngân hàng gi vàng và giao cho khách t biên nh n (gi y ch ng nh n do ngân hàng phát hành). Do kh năng chi tr b t 12
c lúc nào cho gi y ch ng nh n, nên gi y ch ng nh n ã ư c s d ng như ti n – dùng thanh toán các kho n n trong ph m vi nh hư ng c a ngân hàng phát hành. L i ích c a vi c s d ng phương ti n thanh toán b ng gi y thay cho b ng kim lo i ã khuy n khích khách hàng g i ti n vào ngân hàng i l y gi y ch ng nh n c a ngân hàng. ó là hình th c u tiên c a gi y b c ngân hàng. Ngày nay, v t có giá ư c tách kh i ti n g i và khách hàng ph i tr phí b o qu n. 1.1.3.5. Cung c p các tài kho n giao d ch và th c hi n thanh toán Khi các doanh nhân g i ti n vào ngân hàng, h nh n th y ngân hàng không ch b o qu n mà còn th c hi n các l nh chi tr cho khách hàng c a h . Thanh toán qua ngân hàng ã m u cho thanh toán không dùng ti n m t, t c là ngư i g i ti n không c n ph i n ngân hàng l y ti n mà ch c n vi t gi y chi tr cho khách (còn ư c g i là séc), khách hàng mang gi y n ngân hàng s nh n ư c ti n. Các ti n ích c a thanh toán không dùng ti n m t (an toàn, nhanh chóng, chính xác, ti t ki m chi phí) ã góp ph n rút ng n th i gian kinh doanh và nâng cao thu nh p cho các doanh nhân. Khi ngân hàng m chi nhánh, thanh toán qua ngân hàng ư c m r ng ph m vi, càng t o nhi u ti n ích cho các doanh nhân. i u này ã khuy n khích các doanh nhân g i ti n vào ngân hàng nh ngân hàng thanh toán h . Như v y, m t d ch v m i, quan tr ng nh t ư c phát tri n ó là tài kho n ti n g i giao d ch, cho phép ngư i g i ti n vi t séc thanh toán cho vi c mua hàng hoá và d ch v . Vi c ưa ra lo i tài kho n ti n g i m i này ư c xem là m t trong nh ng bư c i quan tr ng nh t trong công nghi p ngân hàng. Cùng v i s phát tri n c a công ngh thông tin, nhi u th th c thanh toán ư c phát tri n như U nhi m chi, nh thu, L/C, thanh toán b ng i n, th … 13
1.1.3.6. Qu n lý ngân qu Các ngân hàng m tài kho n và gi ti n c a ph n l n các doanh nghi p và nhi u cá nhân. Nh ó, ngân hàng thư ng có m i liên h ch t ch v i nhi u khách hàng. Do có kinh nghi p trong qu n lí ngân qu và kh năng trong vi c thu ngân, nhi u ngân hàng ã cung c p cho khách hàng d ch v qu n lí ngân qu , trong ó ngân hàng ng ý qu n lý vi c thu và chi cho m t công ty kinh doanh và ti n hành u tư ph n th ng dư ti n m t t m th i vào các ch ng khoán sinh l i và tín d ng ng n h n cho n khi khách hàng c n ti n m t thanh toán. 1.1.3.7. Tài tr các ho t ng c a Chính ph Kh năng huy ng và cho vay v i kh i lư ng l n c a ngân hàng ã tr thành tr ng tâm chú ý c a các Chính ph . Do nhu c u chi tiêu l n và thư ng là c p bách trong khi thu không . Chính ph các nư c u mu n ti p c n v i các kho n cho vay c a ngân hàng. Trong i u ki n các ngân hàng tư nhân không mu n tài tr cho Chính ph vì r i ro cao, Chính ph thư ng dùng m t s c quy n trao i l y các kho n vay c a nh ng ngân hàng l n. Khi ngân hàng Trung ương thành l p, Chính ph u tìm cách tham d , ho c tr c ti p can thi p có các kho n tín d ng l n. Ngày nay, Chính ph giành quy n c p phép ho t ng và ki m soát các ngân hàng. Các ngân hàng ư c c p gi y phép ho t ng và ki m soát các ngân hàng. Các ngân hàng ư c c p gi y phép thành l p v i i u ki n là h ph i cam k t th c hi n v i m c nào ó các chính sách c a Chính ph và tài tr cho Chính ph . Các ngân hàng ph i mua trái phi u Chính ph theo m t t l nh t nh trên t ng lư ng ti n g i mà ngân hàng huy ng ư c; ho c ph i cho vay v i i u ki n ưu ãi cho các doanh nghi p c a Chính ph . 14
1.1.3.8. B o lãnh Do kh năng thanh toán c a ngân hàng cho m t khách hàng r t l n và do ngân hàng n m gi ti n g i c a các khách hàng, nên ngân hàng có uy tín trong b o lãnh cho khách hàng. Trong nh ng năm g n ây, nghi p v b o lãnh ngày càng a d ng và phát tri n m nh. Ngân hàng thư ng b o lãnh cho khách hàng c a mình mua ch u hàng hoá và trang thi t b , phát hành ch ng khoán, vay v n c a t ch c tín d ng khác… 1.1.3.9. Cho thuê thi t b trung và dài h n Nh m bán ư c các thi t b , c bi t là các thi t b có giá tr l n, nhi u hãng s n xu t và thương m i ã cho thuê (thay vì bán) các thi t b . Cu i h p ng thuê, khách hàng có th mua (do v y còn g i là h p ng thuê mua). R t nhi u ngân hàng tích c c cho khách hàng kinh doanh quy n l a ch n thuê các thi t b , máy móc c n thi t thông qua h p ng thuê mua, trong ó ngân hàng mua thi t b và cho khách hàng thuê. H p ng cho thuê thư ng ph i m b o yêu c u khách hàng ph i tr t i hơn 2/3 giá tr c a tài s n cho thuê. Do v y, cho thuê c a ngân hàng cũng có nhi u i m gi ng như cho vay, và ư c x p vào tín d ng trung và dài h n. 1.1.3.10. Cung c p d ch v u thác và tư v n Do ho t ng trong lĩnh v c tài chính các ngân hàng có nhi u chuyên gia v qu n lí tài chính. Vì v y, nhi u cá nhân và doanh nghi p ã nh ngân hàng qu n lý tài s n và qu n lý ho t ng tài chính h . D ch v u thác phát tri n sang c u thác vay h , u thác cho vay h , u thác phát hành, u thác u tư… Th m chí, các ngân hàng óng vai trò là ngư i ư c u thác trong di chúc, qu n lý tài s n cho khách hàng ã qua i b ng cách công b tài s n, b o qu n các tài s n có giá. Nhi u khách hàng còn coi ngân hàng như m t 15
chuyên gia tư v n tài chính. Ngân hàng s n sàng tư v n v u tư, v qu n lí tài chính, v thành l p, mua bán, sáp nh p doanh nghi p. 1.1.3.11. Cung c p d ch v môi gi i u tư ch ng khoán Nhi u ngân hàng ang ph n u cung c p các d ch v tài chính cho phép khách hàng tho mãn m i nhu c u. u là m t trong nh ng lý do chính khi n các ngân hàng b t u bán các d ch v môi gi i ch ng khoán, cung c p cho khách hàng cơ h i mua c phi u, trái phi u và các ch ng khoán khác mà không ph i nh n ngư i kinh doanh ch ng khoán. Trong m t vài trư ng h p, các ngân hàng t ch c ra công ty ch ng khoán ho c công ty môi gi i ch ng khoán. 1.1.3.12. Cung c p các d ch v b o hi m T nhi u năm nay, các ngân hàng ã bán b o hi m cho khách hàng, i u ób o m vi c hoàn tr trong trư ng h p khách hành b ch t, b tàn ph hay g p r i ro trong ho t ng, m t kh năng thanh toán. 1.1.3.13. Cung c p các d ch v i lí Nhi u ngân hàng trong quá trình ho t ng không th thi t l p chi nhánh ho c văn phòng kh p m i nơi. Nhi u ngân hàng (thư ng ngân hàng l n) cung c p d ch v ngân hàng i lí cho các ngân hàng khác như thanh toán h , phát hành h các ch ng ch ti n g i, làm ngân hàng u m i trong ng tài tr … 16
1.2. Cho vay tiêu dùng c a NHTM 1.2.1.Khái ni m và phân lo i cho vay 1.2.1.1.Khái ni m cho vay Ngân hàng là t ch c tài chính cung c p danh m c các d ch v tài chính a d ng nh t so v i b t kỳ m t t ch c kinh doanh nào trong n n kinh t như ti t ki m, d ch v thanh toán, c bi t là ho t ng cho vay. Cho vay là m t ho t ng truy n th ng và là ch c năng kinh t hàng u c a Ngân hàng, giúp Ngân hàng chuy n ti t ki m thành u tư. Theo Q 1627/2001/Q -NHNN v vi c ban hành quy ch cho vay c a t ch c tín d ng i v i khách hàng, cho vay ư c hi u như sau: “Cho vay là m t hình th c c p tín d ng, theo ó, t ch c tín d ng giao cho khách hàng s d ng m t kho n ti n s d ng vào m c ích và trong th i gian nh t nh theo th a thu n v i nguyên t c có hoàn tr c g c và lãi”. 1.2.1.2.Phân lo i cho vay Phân lo i cho vay là vi c s p x p các kho n cho vay theo t ng nhóm d a trên m t s tiêu th c nh t nh. Vi c phân lo i cho vay thích h p và cơ s khoa h c là ti n thi t l p các quy trình cho vay thích h p và nâng cao hi u qu qu n tr r i ro tín d ng. Phân lo i cho vay d a vào các căn c sau ây: + Theo m c ích: - Cho vay b t ng s n là lo i cho vay liên quan n vi c mua s m và xây d ng b t ng s n nhà , t ai, b t ng s n trong lĩnh v c công nghi p, thương m i d ch v . 17
- Cho vay công nghi p và thương m i là lo i cho vay ng n h n b sung v n lưu ng cho các doanh nghi p trong lĩnh v c công nghi p, thương m i và d ch v . - Cho vay nông nghi p là lo i cho vay trang tr i các chi phí s n xu t như phân bón, thu c tr sâu… - Cho vay các nh ch tài chính bao g m c p tín d ng cho các ngân hàng, công ty tài chính… - Cho vay cá nhân là cho vay áp ng các nhu c u tiêu dùng như mua s m các v t d ng t ti n, và các kho n vay trang tr i các chi phí thong thư ng c a i s ng thông qua phát hành th tín d ng. + Theo th i h n cho vay Theo căn c này cho vay ư c chia ra làm 3 lo i: - Cho vay ng n h n: lo i cho vay này có th i h n n 12 tháng và ư c s d ng bù p s thi u h t v n lưu ng c a doanh nghi p và các nhu c u chi tiêu ng n h n c a cá nhân. - Cho vay trung h n: theo qui nh hi n nay c a ngân hàng nhà nư c Vi t Nam, cho vay trung h n có th i h n trên 12 tháng n 5 năm. Cho vay trung h n ch y u s d ng mua s m tài s n c nh, c i ti n ho c im i thi t b , công ngh , m r ng s n xu t kinh doanh… - Cho vay dài h n là lo i cho vay có th i h n trên 5 năm và th i h n t i a có th lên n 20 – 30 năm. Cho vay dài h n ư c cung c p áp ng các nhu c u dài h n như xây d ng nhà , các thi t b , phương ti n v n t i có quy mô l n, xây d n xí nghi p m i. + Theo tài s n mb o 18
- Cho vay không b o m là lo i cho vay không có tài s n th ch p, c m c ho c s b o lãnh c a ngư i th ba, mà vi c cho vay ch d a vào uy tín c a b n thân khách hàng. - Cho vay có b o m là lo i cho vay d a trên cơ s các b o m như th ch p ho c c m c , ho c ph i có s b o lãnh c a ngư i th ba. Theo phương pháp hoàn tr Cho vay có th i h n là lo i cho vay có th a thu n th i h n tr n c th theo h p ng. Cho vay có th i h n bao g m các lo i sau: - Cho vay ch có m t kỳ h n tr n ( hay còn g i là phí tr góp ) là lo i cho vay thanh toán m t l n theo th i h n ã th a thu n. - Cho vay có nhi u kỳ h n tr n c th hay còn g i là cho vay tr góp: Là lo i cho vay mà khách hàng ph i hoàn tr v n g c và lãi theo nh kỳ. - Cho vay hoàn tr n nhi u l n nhưng không có kỳ h n n c th , mà vi c tr n ph thu c vào kh năng tài chính c a ngư i i vay. - Cho vay không có th i h n c th : i v i lo i cho vay có th i h n thì ngân hàng có th yêu c u ho c ngư i i vay t nguy n tr b t c lúc nào, nhưng ph i báo trư c m t th i gian h p lý, th i gian này s ư c th a thu n trong h p ng • Theo cách th c tài tr D a vào căn c này cho vay tín d ng chia làm hai lo i: - Cho vay tr c ti p: Ngân hàng c p v n tr c ti p cho ngư i có nhu c u, ng th i ngư i i vay tr c ti p hoàn tr n vay cho ngân hàng. - Cho vay gián ti p: Là kho n cho vay ư c th c hi n thông qua vi c mua l i các kh ư c ho c ch ng t n ã phát sinh và còn trong th i gian thanh toán. 19
1.2.2. Cho vay tiêu dùng c a NHTM 1.2.2.1. Khái ni m cho vay tiêu dùng c a NHTM Cho vay tiêu dùng là các kho n cho vay nh m tài tr cho nhu c u chi tiêu c a ngư i tiêu dùng, bao g m cá nhân và h gia ình. ây là ngu n tài chính quan tr ng giúp nh ng ngư i này trang tr i nhu c u nhà , dùng gia ình và xe c …Bên c nh ó, nh ng chi tiêu cho nhu c u giáo d c, y t và du l ch… cũng có th ư c tài tr b cho vay tiêu dùng. Cho vay tiêu dùng không có m t nh nghĩa chu n, nhưng nó có nh ng c i m sau: • Khách hàng vay: Ch y u là các cá nhân và h gia ình có nhu c u tiêu dùng t i th i i m hi n t i nhưng chưa có kh năng thanh toán. • M c ích vay: Ngân hàng cho vay tiêu dùng nh m áp ng nhu c u tiêu dùng cá nhân ch không ph i là nhu c u kinh doanh. • Qui mô kho n vay: M i kho n vay thư ng có qui mô tương i nh so v i các kho n cho vay kinh doanh. Cho vay b t ng s n có th có giá tr l n hơn, nhưng giá tr so sánh v n nh hơn các món vay khác t i Ngân hàng. Nguyên nhân ch y u do khách hàng ch vay tiêu dùng khi ã có m t lư ng v n tương i, ch vay ngân hàng b sung s ti n còn thi u (so v i vay kinh doanh, có th ch u tư vay toàn b s ti n c n thi t cho d án). M t khác, do cho vay tiêu dùng có r i ro cao hơn nên Ngân hàng cũng thư ng th n tr ng hơn trong vi c quy t nh s ti n cho vay, căn c vào kh năng tr n và tài s n m b o c a khách hàng. • S lư ng các kho n cho vay tiêu dùng l i là r t l n do i tư ng c a lo i hình cho vay này là m i cá nhân trong xã h i v i nhu c u tiêu dùng a d ng. Khi ch t lư ng cu c s ng và trình dân trí ư c nâng cao, ngư i dân càng có nhu c u vay Ngân hàng c i thi n và nâng cao m c s ng. Do 20