Luân văn: Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244

Chia sẻ: Thanh Thảo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

Thêm vào BST

Báo xấu

762
lượt xem 505
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối với người lao động, sức lao động bỏ ra là để đạt được lợi ích cụ thể, đó là tiền lương mà người sử dụng lao động củu họ sẻ trả. Vì vậy,việc nghiên cứu quá trình phân tích hạch toán tiền lương và và các khoản trích theo lương rất được người lao động quan tâm. Trước hết họ muốn chính thức được hưởng bao nhiêu, họ được trợ cấp bao nhiêu cho bảo hiểm xã hội......

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luân văn: Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244

TRƯỜNG …………………. KHOA………………………. ----- ----- Báo cáo tốt nghiệp Đề tài: Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244
LỜI MỞ ĐẦU Xây dựng cơ bản (XDCB) là ngành sản xuất vật chất tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế quốc dân, sử dụng lượ ng vốn tích luỹ rất lớn của xã hội, đóng góp đáng kể vào GDP, là điều kiện thu hút vốn nước ngoài trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đạ i hoá đấ t nước. Trong xu hướ ng phát triển chung, đặc biệt trong cơ chế thị trườ ng, lĩnh vực đầ u tư xây dựng cơ bản có tốc độ phát triển chưa từng có ở nước ta. Điều này đồng nghĩa vốn đầ u tư XDCB c ũng tăng lên. vấn. Vấn đề đặt ra là làm sao quản lý vốn và lợi nhuậ n có hiệu quả trong điều kiện sản xuất XDCB trải qua nhiều công đoạn, thời gian thi công có thể lên vài năm. Chính vì vậy, hạch toán kế toán đóng vai trò quan trọng. Hạch toán kế toán là công c ụ quan trọng thực hiện quản lý điều hành, kiể m tra giá m sát các hoạt động Tài chính trong đơn vị. Cùng với s ự đổi mới c ủa nền kinh tế, việc hạch toán nói chung và vận dụng vào tổ chức công tác kế toán tại các doanh nghiệp nói riêng c ũng được đổi mới hoàn thiện. Đối với ngườ i lao động, s ức lao động họ bỏ ra là để đạt được lợi ích c ụ thể, đó là tiền công (lương) mà ngườ i sử dụng lao động c ủa họ sẽ trả. Vì vậy, việc nghiên c ứu quá trình phân tích hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn) rất được ngườ i lao động quan tâm. Trước hết là họ muốn biết lương chính thức được hưở ng bao nhiêu, họ được hưở ng bao nhiêu cho bảo hiểm xã hội, bảo hiể m y tế, kinh phí công đoàn và họ có trách nhiệm như thế nào với các quỹ đó. Sau đó là việc hiểu biết về lương và các khoản trích theo lương sẽ giúp họ đối chiếu với chính sách c ủa Nhà nước quy định về các khoản này, qua đó biết được ngườ i s ử dụng lao động đã trích đúng, đủ cho họ quyền lợi hay chưa. Cách tính lương c ủa doanh nghiệp c ũng giúp cán bộ công nhân viên thấy được quyền lợi c ủa mình trong việc tăng năng suất lao động, từ đó thúc đẩ y việc nâng cao chất lượ ng lao động c ủa doanh nghiệp. 1
Còn đối với doanh nghiệp, việc nghiên c ứu tìm hiểu sâu về quá trình hạch toán lương tại doanh nghiệp giúp cán bộ quản lý hoàn thiện lại cho đúng, đủ, phù hợp với chính sách c ủa Nhà nước, đồng thời qua đó cán bộ công nhân viên c ủa doanh nghiệp được quan tâ m bảo đả m về quyền lợi sẽ yên tâm hăng hái hơn trong lao động sản xuất. Hoàn thiện hạch toán lương còn giúp doanh nghiệp phân bổ chính xác chi phí nhân công vào giá thành sản phẩ m tăng sức cạnh tranh c ủa sản phẩ m nhờ giá cả hợp lý. Mối quan hệ giữa chất lượ ng lao động (lương) và kết quả s ản xuất kinh doanh được thể hiện chính xác trong hạch toán c ũng giúp rất nhiều cho bộ máy quản lý doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyết định chiến lược để nâng cao hiệu quả c ủa sản xuất kinh doanh. Xuất phát từ tầm quan trọng c ủa lao động tiền lương, trong thời gian thực tập tại Xí nghiệp xây dựng 244, nhờ s ự giúp đỡ c ủa phòng kế toán và sự hướ ng dẫn c ủa Thầy giáo, em đã đi sâu tìm hiểu đề tài: “Hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244”. NỘI DUNG CỦA CHUYÊN ĐỀ ĐƯ ỢC XÂY DỰNG GỒM 3 PHẦN. Phần I: Những lý luận cơ bản về tiền lương và các khoản trích theo lương Phần II: Thực trạng hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244. Phần III: Nhận xét, đánh giá và một số đ ề xuất nhằm hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Xí nghiệp xây dựng 244. 2
PHẦN 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.ĐẶC ĐIỂM, VAI TRÒ, VỊ TRÍ CỦA TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.1.Bản chất và chức năng của tiền lương Quá trình sản xuất là quá trình kết hợp đồng thời tiêu hao các yếu tố cơ bản( lao dộng, đối tượ ng lao động và tư liệu lao động).Trong đó, lao động với tư cách là hoạt động chân tay và trí óc của con ngườ i sử dụng các tư liệu lao động nhằm tác động, biến đổi các đối tượng lao động thành các vật phẩm có ích phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt c ủa con ngườ i.Để đả m bảo tiến hành liên tục quá trình tái sản xuất , trước hết cần phải bảo đả m tái sản xuất s ức lao động , nghĩa là sức lao động mà con người bỏ ra phải `được bồi hoàn dướ i dạng thù lao lao động Tiền lương chính là biểu hiện bằng tiền c ủa giá cả sức lao động. Mặt khác, tiền lương còn là đòn bẩy kinh tế để khuyến khích tinh thần hăng hái lao động, kích thích và tao mối quan tâm c ủa ngườ i lao động đế n kết quả công việc c ủa họ. Nói cách khác, tiền lương chính là một nhân tố thúc đẩ y năng suất lao động. Ý nghĩa c ủa tiền lương đối với ngườ i lao động, đối với doanh nghiệp sẽ vô cùng to lớn nếu đả m bảo đầ y đủ các chức năng sau : - Chức năng thước đo giá trị: là cơ sở để điều chỉnh giá cả cho phù hợp mỗi khi giá cả (bao gồm cả sức lao động) biến động - Chức năng tái sản xuất s ức lao động: nhằm duy trì năng lực làm việc lâu dài, có hiệu quả trên cơ sở tiền lương bảo đả m bù đắp được sức lao động đã hao phí cho ngườ i lao động. - Chức năng kích thích lao động: bảo đả m khi ngườ i lao động làm việc có hiệu quả thì được nâng lương và ngược lại. - Chức năng tích luỹ: đả m bảo có dự phòng cho cuộc sống lâu dài khi ngườ i lao động hết khả năng lao động hoặc gặp bất trắc rủi ro. Trong bất cứ doanh nghiệp nào c ũng cần sử dụng một lực lượ ng lao động nhất định tuỳ theo quy mô, yêu cầu sản xuất c ụ thể. Chi phí về tiền lương là một trong các yếu tố chi phí cơ bản cấu thành nên giá trị sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra. Vì vậy, sử dụng hợp lý lao động c ũng chính là 3
tiết kiệm chi phí về lao động sống (lương), do đó góp phần hạ thấp giá thành sản phẩm, tăng doanh lợi cho doanh nghiệp và là điều kiện để cải thiện, nâng cao đờ i sống vật chất tinh thần cho công nhân viên, cho ngườ i lao động trong doanh nghiệp. 1.1.2.Vai trò và ý nghĩa của tiền lương 1.1.2.1 Vai trò của tiền lương Tiền lương duy trì thúc đẩ y và tái sản xuất sức lao động . Trong mỗi doanh nghiệp hiện nay muốn tồn tại, duy trì, hay phát triển thì tiền lương c ũng là vấn đề đáng được quan tâ m. Nhất là trong nền kinh tế thị trườ ng hiện nay nếu doanh nghiệp nào có chế độ lương hợp lý thì sẽ thu hút được nguồn nhân lực có chất lượ ng tốt Trong bất cứ doanh nghiệp nào c ũng cần sử dụng một lực lượ ng lao động nhất định tuỳ theo quy mô, yêu cầu sản xuất c ụ thể. Chi phí về tiền lương là một trong các yếu tố chi phí cơ bản cấu thành nên giá trị sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra. Vì vậy, sử dụng hợp lý lao động c ũng chính là tiết kiệm chi phí về lao động sống (lương), do đó góp phần hạ thấp giá thành sản phẩm, tăng doanh lợi cho doanh nghiệp và là điều kiện để cải thiện, nâng cao đờ i sống vật chất tinh thần cho công nhân viên, cho ngườ i lao động trong doanh nghiệp. Tiền lương không phải là vấn đề chi phí trong nội bộ từng doanh nghiệp thu nhập đối với ngườ i lao động mà còn là một vấn đề kinh tế - chính trị - xã hội mà Chính phủ c ủa mỗi quốc gia cần phải quan tâm. 1.1.2.2. ý nghĩa của tiền lương Tiền lương là khoản thu nhập đối với mỗi ngườ i lao động và nó có ý nghĩa hết sức quan trọng, ngoài đả m bảo tái sản xuất sức lao động, tiền lương còn giúp ngườ i lao động yêu nghề, tận tâm với công việc, hăng hái tham gia sản xuất.Tất cả mọi chi tiêu trong gia đình c ũng như ngoài xã hội đề u xuất phát từ tiền lương từ chính s ức lao động c ủa họ bỏ ra . Vì vậy tiền lương là khoản thu nhập không thể thiếu đối với người lao động. 1.1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương Tất cả mọi lao động đề u muốn mình có mức thu nhập từ tiền lương ổn định và khá nhưng thực tế có rất nhiều nhân tố chủ quan c ũng như khách quan ảnh hưở ng trực tiếp đế n tiền lương c ủa họ như một số nhân tố sau: - Do còn hạn chế về trình độ cũng như năng lực 4
- Tuổi tác và giới tính không phù hợp với công việc. - Làm việc trong điều kiện thiếu trang thiết bị. - Vật tư, vật liệu bị thiếu,hoặc kém phẩm chất - Sức khỏe c ủa ngườ i lao động không được bảo đả m - Làm việc trong điều kiện địa hình và thời tiết không thuận lợi Trong thời đạ i khoa học và công nghệ phát triển nhanh chóng từng ngày nếu không tự trao dồi kiến thức và học hỏi những kiến thức mới để theo kịp những công nghệ mới thì chất lượ ng c ũng như số lượ ng sản phẩ m không được đả m bảo từ đó sẻ ảnh hưở ng trực tiếp đế n thu nhập c ủa ngườ i lao động. Vấn đề tuổi tác và giới tính c ũng được các doanh nghiệp rất quan tâm nhất là đối với các doanh nghiệp sử dụng lao động làm việc chủ yếu bằng chân tay như trong các hầ m mỏ, công trườ ng xây dựng, s ản xuất vật liệu xây dựng,…Ngoài vấn đề trên sức khoẻ c ủa ngườ i lao động đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động sản xuất, nếu nó không được đả m bảo thì thu nhập c ủa ngườ i lao động không được đả m bảo.Ngoài các nhân tố trên thì vật tư , trang thiết bị, điều kiện địa hình và thời tiết cũng ảnh hưở ng lớn tới thu nhập c ủa ngườ i lao động,VD : Ngườ i lao động được giao khoán khối lượ ng đổ bê tông nhưng do thiếu đá hoặc cát, trong khi thi công máy trộn bê tông hỏng và phải đưa bê tông lên cao trong điều kiện thời tiết xấu . Tập hợp các yếu tố đó sẽ làm cho thời gian làm khoán kéo dài vì vậy ngày công không đạ t. 1.2.CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.2.1 Hình thức tiền lương theo thời gian Hình thức tiền lương thời gian là hình thức tiền lương tính theo thời gian làm việc, cấp bậc kỹ thuật và thang lương ngườ i lao động. Theo yêu cầu và khả năng quản lý, thời gian lao động c ủa doanh nghiệp, việc tính trả lương thời gian cần tiến hành theo thời gian đơn hay tiền lương thời gian có thưở ng. Tìề n lương thời gian giản đơn: là hình thức tiền lương thời gian với đơn giá tiền lương thời gian cố định. Tiền lương thời gian có thưở ng: là tiền lương thời gian giản đơn kết hợp thê m tiền thưở ng. Thườ ng được áp dụng cho lao động làm công tác văn phòng như phòng kế hoạch vật tư, phòng kỹ thuật, phòng tài chính, phòng hành chính, phòng lao 5
động tiền lương. Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương cho ngườ i lao động căn cứ vào gian làm việc thực tế.Tiền lương thời gian có thể chia ra: - Tiền lương tháng: Là tiền lương trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng lao động. - Tiền lương tuần: Là tiền lương trả cho một tuần là m việc được xác định trên cơ sở tiền lương tháng nhân (x) vơí 12 tháng và chia (:) cho 52 tuần - Tiền lương ngày: Là tiền lương trả cho một ngày làm việc và được xác định bằng cách lấy tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc trong tháng - Tiền lương giờ: Là tiền lương trả cho một giờ làm việc và được quy định bằng cách lấy tiền lương ngày chia cho số giờ tiêu chuẩn theo quy định c ủa Luật Lao động. 1.2.2. Hình thức tiền lương theo sản phẩm 1.2.2.1.Theo sản phẩm trực tiếp. Hình thức tiền lương sản phẩm là hình thức tiền lương tính theo khối lượ ng sản phẩm hoàn thành đả m bảo yêu cầu chất lượ ng quy định. Việc tính toán tiền lương sản phẩm phải dựa trên cơ sở các tài liệu về hạch toán kết quả lao động theo khối lượ ng sản phẩm công việc hoàn thành và đơn giá tiền lương. Là tiền lương được trả cho những ngườ i trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩ m hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ như ngườ i điều khiển máy móc, thiết bị để sản xuất sản phẩ m 1.2.2.2.Theo sản phẩm gián tiếp Là tiền lương được trả cho những ngườ i tham gia một cách gián tiếp vào quá trình sản xuất – kinh doanh trong doanh nghiệp.Thuộc bộ phận này bao gồm những ngườ i trực tiếp làm công tác kỹ thuật hoặc tổ chức, chỉ đạ o, hướ ng dẫn kỹ thuật, nhân viên quản lý kinh tế… 1.2.2.3 Theo khối lượng công việc Đây là hình thức trả lương gần giống như hình thức trả lương theo sản phẩ m trực tiếp nhưng khác ở chỗ là tính theo khối lượ ng sản phẩ m sau khi đã hoàn thành . 1.2.3. Hình thức tiền lương hỗn hợp 6
Có một số công việc khó áp dụng các hình trả lương như không tính trước được thời gian, không định lượ ng được khối lượ ng công việc c ũng như sản phẩ m hoàn thành.Vì vậy kết hợp các hình thức trả lương trên để xây dựng hình thức lương hỗn hợp. 1.2.4.Các hình thức đ ãi ngộ khác ngoài lương Ngoài các khoản lương mà ngườ i lao động được nhận họ còn nhận được nhận một số đãi ngộ như: - Tiền thưở ng cho những ngày lễ lớn c ủa đất nước, tiền thưở ng quý, tiền thưở ng cuối năm. - Tổ chức đi tham quan, nghỉ mát cho ngườ i lao động - Kiể m tra khám s ức khoẻ định kỳ … 1.3.QUỸ TIỀN LƯƠNG,QUỸ BHXH, QUỸ BHYT VÀ KPCĐ 1.3.1 Quỹ tiền lương Quỹ tiền lương c ủa doanh nghiệp là toàn bộ tiền lương mà doanh nghiệp trả cho tất cả lao động thuộc doanh nghiệp quản lý.Thành phần quỹ tiền lương bao gồm nhiều khoản như lương thời gian( tháng, ngày ,giờ), lương sản phẩm, phụ cấp ( cấp bậc, khu vực, chức vụ… ).Quỹ tiền lương bao gồm nhiều loại và có thể phân chia theo nhiều tiêu thức khác nhau tuỳ theo mục đích nghiên cứu như phân theo chức năng c ủa lao động, phân theo hiệu quả c ủa tiền lương… 1.3.2.Quỹ bảo hiểm xã hội Theo chế độ hiện hành, quỹ BHXH được tính theo tỷ lệ 20% trên tổng quỹ lương cấp bậc và các khoản phụ cấp thườ ng xuyên c ủa ngườ i lao động thực tế trong kỳ hạch toán. Trong đó, 15% ngườ i sử dụng lao động phải nộp và khoản này tính vào chi phí kinh doanh, còn 5% do ngườ i lao động trực tiếp đóng góp (trừ trực tiếp vào lương). Chi c ủa quỹ BHXH cho ngườ i lao động theo chế độ căn cứ vào: +Mức lương ngày của ngườ i lao động +Thời gian nghỉ (có chứng từ hợp lệ) +Tỷ lệ trợ cấp BHXH. 7
Trong thực tế, không phải lúc nào con người c ũng chỉ gặp thuận lợi, có đầy đủ thu nhập và mọi điều kiện để sinh sống bình thườ ng. Trái lại, có rất nhiều trườ ng hợp khó khăn, bất lợi, ít nhiều ngẫu nhiên phát sinh làm cho ngườ i ta bị giả m mất thu nhập hoặc các điều kiện sinh sống khác như ốm đau, tai nạn, tuổi già mất sức lao động... nhưng những nhu cầu cần thiết của cuộc sống không những mất đi hay giả m đi mà thậ m chí còn tăng lên, xuất hiện thê m những nhu cầu mới (khi ốm đau cần chữa bệnh...). Vì vậy, quỹ BHXH sẽ giải quyết được vấn đề này. 1.3.3. Quỹ bảo hiểm y tế Quỹ BHYT được hình thành bằng cách trích 3% trên số thu nhập tạm tính c ủa ngườ i lao động; trong đó ngườ i sử dụng lao động phải chịu 2%, khoản này được tính vào chi phí kinh doanh, ngườ i lao động trực tiếp nộp 1% (trừ vào thu nhập). Quỹ BHYT do Nhà nước tổ chức, giao cho một cơ quan là cơ quan BHYT thống nhất quản lý và trợ cấp cho ngườ i lao động thông qua mạng lướ i y tế nhằ m huy động sự đóng góp c ủa cá nhân, tập thể và cộng đồng xã hội để tăng cườ ng chất lượ ng trong việc khám chữa bệnh. Vì vậy, khi tính được mức trích BHYT, các nhà doanh nghiệp phải nộp toàn bộ cho cơ quan BHYT. Quỹ bảo hiể m y tế được s ử dụng để thanh toán các khoản tiền khám, chữa bệnh, viện phí, thuốc thang…cho ngườ i lao động trong thời gian ốm đau, sinh đẻ. 1.3.4.Kinh phí công đoàn Là nguồn kinh phí mà hàng tháng, doanh nghiệp đã trích theo một tỉ lệ quy định với tổng số quỹ tiền lương tiền công và phụ cấp (phụ cấp chức vụ, phụ cấp trách nhiệ m, phụ cấp khu vực, phụ cấp đắt đỏ, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp độc hại, phụ cấp thâ m niên…) thực tế phải trả cho ngườ i lao động- kể cả lao động hợp đồng tính vào chi phí kinh doanh để hình thành chi phí công đoàn. Tỷ lệ kinh phí công đoàn theo chế độ hiện hành là2% 1.4 YÊU CẦU VÀ NHIỆM VỤ HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢNTRÍCH THEO LƯƠNG Tổ chức ghi chép, phản ánh, tổng hợp số liệu về số lượng lao động, thời gian và kết quả lao động, tính lương và tính trích các khoản theo lương, phân bổ chi phí nhân công đúng đối tượng sử dụng lao động.Hướ ng dẫn kiểm tra các 8
nhân viên hạch toán ở các bộ phận sản xuất kinh doanh, các phòng ban thực hiện đầ y đủ các chứng từ ghi chép ban đầ u về lao động, tiền lương, mở sổ cần thiết và hạch toán nghiệp vụ lao động tiền lương đúng chế độ, đúng phương pháp. Lập các báo cáo về lao động tiền lương thuộc phần việc do mình phụ trách. Phân tích tình hình quản lý, sử dụng thời gian lao động, chi phí nhân công, năng suất lao động, đề xuất các biện pháp nhằm khai thác, sử dụng triệt để có hiệu quả mọi tiềm năng lao động sẵn có trong doanh nghiệp. 1.5.HẠCH TOÁN CHI TIẾT TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG 1.5.1.Hạch toán số lượng lao đ ộng Để quản lý lao động về mặt số lượ ng, doanh nghiệp lập sổ danh sách lao động. Sổ này do phòng lao động tiền lương lập ( lập chung cho toàn doanh nghiệp và lập riêng cho từng bộ phận) nhằm nắm chắc tình hình phân bổ, sử dụng lao động hiện có trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó , doanh nghiệp còn căn c ứ vào sổ lao động( mở riêng cho từng ngườ i lao động ) để quản lý nhâ n sự cả về số lượ ng và chất lượ ng lao động, về biến động và chấp hành chế độ đối với lao động. 1.5.2.Hạch toán thời gian lao đ ộng Muốn quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng lao động, cần phải tổ chức hạch toán việc sử dụng thời gian lao động và kết quả lao động. Chứng từ sử dụng để hạch toán thời gian lao động là bảng chấ m công. Bảng chấm công được lập riêng cho từng bộ phận, tổ, đội lao động sản xuất, trong đó nghi rõ ngày làm việc, nghỉ c ủa mỗi ngườ i lao động.Bảng chấm công do tổ trưở ng (hoặc trưở ng các phòng, ban ) trực tiếp nghi và để nơi công khai để CNVC giá m sát thời gian lao động c ủa từng ngườ i. Cuối tháng, bảng chấm công được dùng để tổng hợp thời gian lao động và tính lương cho từng bộ phận, tổ, đội sản xuất. 1.5.3. Hạch toán kết quả lao đ ộng Để hạch toán kết quả lao động, kế toán sử dụng các loại chứng từ ban đầu khác nhau, tuỳ theo loại hình và đặc điểm sản xuất ở từng doanh nghiệp.Mặc dầu sử dụng các mẫu chứng từ khác nhau nhưng các chứng từ này đề u bao gồm các nội dung cần thiết như tên công nhân, tên công việc hoặc sản phẩm, thời gian lao động, số lượ ng sản phẩm hoàn thành nhiệm thu, 9
kỳ hạn và chất lượ ng công việc hoàn thành…Đó chính là các báo cáo về kết quả như “ Phiếu giao, nhận sản phẩm, phiếu khoán, hợp đồng giao khoán, phiếu báo là m thê m giờ, bảng kê sản lượ ng từng ngườ i…” Cuối cùng chuyển về phòng kế toán doanh nghiệp để làm căn cứ tính lương, tính thưở ng 1.5.4.Hạch toán tiền lương cho người lao đ ộng Trên cơ sở các chứng từ hạch toán kết quả lao động do các tổ gửi đế n hàng ngày ( hoặc định kỳ ) , nhân viên hạch toán phân xưở ng ghi kết quả lao động c ủa từng ngườ i, từng bộ phận vào sổ và cộng sổ, lập báo cáo kết quả lao động gửi cho các bộ phận quản lý liên quan. Từ đây kế toán tiền lương sẽ hạch toán tiền lương cho ngườ i lao động. 1.6. HẠCH TOÁN TỔNG HỢP TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG 1.6.1. Các chứng từ ban đ ầu hạch toán tiền lương,BHXH, BHYT, KPCĐ Để thanh toán tiền lương, tiền công và các khoản phụ cấp, trợ cấp cho ngườ i lao động, hàng tháng kế toán doanh nghiệp phải lập “ Bảng thanh toán tiền lương” cho từng tổ, đội, phân xưở ng sản xuất và các phòng ban căn c ứ vào kết quả tính lương cho từng ngườ i.Trên bảng tính lương cần nghi rõ từng khoản tiền lương ( lương ssản phẩm, lương thời gian ), các khoản phụ cấp, trợ cấp , các khoản khấu trừ và số tiền ngườ i lao động còn được lĩnh. Khoản thanh toán về trợ cấp bảo hiểm xã hội c ũng được lập tương tự. Sau khi kế toán trưở ng kiể m tra, xác nhận và ký, giám đốc duyệt y, ‘ Bảng thanh toán tiền lương và BHXH ’ sẽ được làm căn c ứ để thanh toán lương và bảo hiểm xã hội cho ngườ i lao động 1.6.2. Kế toán tổng hợp tiền lương và các khoản trích theo lương 1.6.2.1. Tài khoản sử dụng Để hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương, kế toán sử dụng các tài khoản sau: Tài khoản 334’ phải trả công nhân viên” : Dùng để phản ánh các khoản thanh toán với công nhân viên c ủa doanh nghiệp về tiền lương, tiền công, phụ cấp, bảo hiể m xã hội, tiền thưở ng và các khoản khác về thu nhập của họ Bên nợ: - Các khoản khấu trừ vào tiền công, tiền lương c ủa công nhân viên. - Tiền lương, tiền công và các khoản khác đã trả cho công nhân viên. 10
Kết chuyển tiền lương công nhân, viên chức chưa lĩnh. - Bên có: Tiền lương, tiền công và các khoản khác phải trả cho công nhân viên chức. Dư có: Tiền lương, tiền công và các khoản khác phải trả cho công nhân viên chức. Dư nợ (nếu có): Số trả thừa cho công nhân viên chức. Tài khoản 334 đựơ c mở chi tiết theo từng nội dung thanh toán. Tài khoản 338 “ phải trả và phải nộp khác ” : Dùng để phản ánh các khoản phải trả và phải nộp cho cơ quan pháp luật, cho các tổ chức, đoàn thể xã hội, cho cấp trên về kinh phí công đoàn, bảo hiểm xã hội, bảo hiể m y tế. Bên nợ: - Các khoản đã nộp cho cơ quan quản lý các quỹ. - Các khoản đã chi về kinh phí công đoàn. - Xử lý giá trị tài sản thừa. - Kết chuyển doanh thu chưa thực hiện vào doanh thu bán hàng tương ứng kỳ kế toán. - Các khoản đã trả, đã nộp và chi khác. Bên có: - Trích kinh phí công đoàn, BHXH, BHYT, theo tỷ lệ quy định - Tổng số doanh thu chưa thực hiện thực tế phát sinh trong kỳ. - Các khoản phải nộp, phải trả hay thu hộ. - Giá trị tài sản thừa chờ xử lý. - Số đã nộp, đã trả lớn hơn số phải nộp, phải trả được hoàn lại. Dư có: số tiền còn phảI trả, phải nộp và giá trị tài sản thừa chờ xử lý Dư nợ(nếu có ): Số trả thừa, nộp thừa, vượt chi chưa được thanh toán. 1.6.2.2. Phương pháp hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương Hàng tháng, tính ra tổng số lương và các khoản phụ cấp mang tính chất tiền lương phải trả cho công nhân viên ( Bao gồm tiền lương, tiền công, phụ cấp khu vực…) và phân bổ cho các đối tượ ng sử dụng, kế toán nghi. Nợ TK 622 (chi tiết đối tượ ng): phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ. Nợ TK 627( 6271- chi tiết phân xưở ng):phải trả nhân viên quản lý phân xưở ng. 11
Nợ TK 641( 6411): phải trả cho nhân viên bán hàng, tiêu thụ sản phẩm, lao vụ, dịch vụ Nợ TK 642(6421): Phải trả cho bộ phận nhân công quản lý DN Có TK 334: Tổng số thù lao lao động phải trả. Trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định: Nợ các TK 622, 627 ( 6271), 641 (6411) ,642 ( 6421): phần tính vào chi phí kinh doanh theo tỷ lệ với tiền lương và các khoản phu cấp lương (19%) Nợ TK 334: Phần trừ vào thu nhập c ủa công nhân viên chức (6%) Có TK 338 ( 3382, 3383, 3384 ): Tổng s ố KPCĐ, BHXH và BHYT phải trích Số tiền ăn ca phải trả cho ngườ i lao động trong kỳ: Nợ TK 622 ( chi tiết đối tượ ng ): Phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất, chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao vụ, dịch vụ. Nợ TK 627 (6271- chi tiết phân xưở ng): Phải trả nhân viên quản lý phân xưở ng. Nợ TK 641( 6411): Phả trả cho nhân viên bán hàng, tiêu thụ sản phẩm, lao vụ, dịch vụ. Nợ TK 642(6421): Phả trả cho bộ phận nhân công quản lý DN. Có TK 334: Tổng số thù lao lao động phảI trả. Số tiền thưở ng phảI trả cho công nhân viên từ quỹ khen thưở ng. Nợ TK 431 ( 4311): Thưở ng thi đua từ quỹ khen thưở ng. Có TK 334: Tổng số tiền thưở ng phả trả cho CNV. Số BHXH phải trả trực tiếp cho CNV trong kỳ. Nợ TK 338 (3383). Có TK 334. Các khoản khấu trừ vào thu nhập c ủa CNV( theo quy định, sau khi đóng BHXH, BHYT và thuế thu nhập cá nhân, tổng các khoản khấu trừ không được vượt quá 30% số còn lại ): Nợ TK 334: Tổng số các khoản khấu trừ. Có TK 333 ( 3338) : Thuế thu nhập phải nộp. Có TK 141 : Số tạm ứng trừ vào lương. Có TK 138 : Các khoản bồi thườ ng vật chất, thiệt hại… 12
Thanh toán thù lao ( tiền công, tiền lương…), BHXH, tiền thưở ng cho CNVC – Nếu thanh toán bằng tiền. Nợ TK 334: Các khoản đã thanh toán. Có TK 111: Thanh toán bằng tiền mặt. Có TK 112: Thanh toán chuyển khoản qua ngân hàng. Nếu thanh toán bằng vật tư, hàng hoá: - BT1) Ghi nhận giá vốn vật tư, hàng hoá: Nợ TK 632. Có TK liên quan ( 152, 153, 154, 155…) BT2) Ghi nhận giá thanh toán: Nợ TK 334: Tổng giá thanh toán ( cả thuế GTGT). Có TK 512: Giá thanh toán không có thuế GTGT. Có TK 3331 (33311): Thuế GTGT đầu ra phải nộp. Nộp BHXH, BHYT, KPCĐ: Nợ TK 338 ( 3382, 3383, 3384 ). Có TK liên quan (111, 112…). Chi tiêu kinh phí công đoàn để lại doanh nghiệp: Nợ TK 338( 3382). Có TK 111,112. Cuối kỳ kế toán, kết chuyển số tiền công nhân đi vắng chưa lĩnh: Nợ TK 334 Có TK 338 (3388). Trườ ng hợp số đã trả, đã nộp về KPCĐ, BHXH(kể cả số vượ t chi ) lớn hơn số phải trả, phải nộp được cấp bù, ghi: Nợ TK 111, 112: Số tiền được cấp bù đã nhận. Có TK 338: Số được cấp bù ( 3382, 3383). 13
TK 141,138,333 TK 622 TK 334 Các khoản khấu trõ vào CNTT sản xuất thu nhập của công nhân viên (tạm ứng, bồi TiÒn thường vật chất, thuÕ TK 6271 thu nhập lương, Nhân viên PX tiÒn TK 3383,3384 thưởng, TK 641,642 BHXH Phần đãng gãp cho và các quỹ BHXH, BHYT NV bán hàng, khoản khác quản lý DN TK 111,512 phải trả TK 431 CNV Thanh toán lương, tiÒn thưởng thưởng. BHXH và các và phúc lợi khoản khác cho CNV TK 3383 BHXH phải Trả trực iÕp Sơ đ ồ 1.1: Hạch toán các khoản thanh toán với công nhân viên 14
TK 622,627,641,642 TK 334 TK 338 Số BHXH phải trả TÝnh vào chi TrÝch phÝ KD (19%) KPCĐ, trực tiÕp cho CN viên BHXH, TK 334 BHYT Trõ vào thu nhập theo tỷ lệ TK 111,112... của người lao quy đÞnh động (6%) Nộp KPCĐ, BHXH, TK 111,112 BHYT cho cơ quan quản lý Thu hồ i BHXH, KPCĐ chi hộ, chi vượt DN ản lý qu Sơ đ ồ 1.2: Hạch toán BHXH, BHYT, KPCĐ 1.7 HÌNH THỨC SỔ KẾ TOÁN Việc tổ chức hạch toán và ghi sổ tổng hợp tiền lương và các khoản trích theo lương là phụ thuộc vào hình thức ghi s ổ mà doanh nghiệp chọn. Chế độ hình thức ghi sổ kế toán được quy định áp dụng thống nhất đối vớ i doanh nghiệp bao gồm 4 hình thức: 15
Chứng tõ gốc vÒ lao động và tiÒn lương, chứng tõ thanh toán TN Sổ kÕ toán chi tiÕt chi phÝ, thanh toán Bảng phân bổ Sổ nhật ký chung lương, BHXH Sổ cái TK 334,335,338 Bảng tổng hợp chi tiÐt Bảng cân đố i SPS Báo cáo kÕ toán HÌNH THỨC SỔ NHẬT KÝ CHUNG Chứng tõ kÕ toán gồm: - Chứng tõ HTLĐ - Chứng tõ tiÒn lương, quỹ trÝch theo lương - Chứng tõ liên quan khác 1 1 3 Bảng phân bổ tiÒn Sổ chi tiÕt 2 lương, BHXH, BHYT, Nhật ký - Sổ cái 334,335,338 KPCĐ 4 4 Báo cáo kÕ toán HÌNH THỨC NHẬT KÝ - SỔ CÁI 16
Chứng tõ kÕ toán gồm: - Chứng tõ HTLĐ - Chứng tõ tiÒn lương, các quỹ trÝch theo lương - Chứng tõ liên quan khác: 1 TM, TGNH,TT… 1 1 Bả ng phân bổ tiÒn 2 HT chi tiÕt TK lương, quỹ trÝch theo Chứng tõ ghi sổ 334,335,338 lương 6 2 3 Sổ ĐK chứng tõ Sổ Cái TK Tổng hợp chi 334,335,338 ghi sổ tiÕt 4 5 5 BCĐPS 6 6 HÌNH THỨC CHỨNG kÕ toánGHI SỔ TỪ - Báo cáo Chứng tõ lao động, tiÒn lương, thanh toán lương Bảng phân phố i tiÒn lương, BHXH… Bảng kê 4,5,6 NKCT 1,2,10,7 (Phần HTCPLD) NKCTG 7 phân ghi cã TK Sổ cái 334,335,338 334,335,338 Báo cáo kÕ toán HÌNH THỨC NKCT Doanh nghiệp phải căn cứ vào quy mô, đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, yêu cầu quản lý, trình độ nghiệp vụ c ủa cán bộ kế toán, điều kiện trang thiết bị kỹ thuật tính toán để lựa chọn hình thức sổ kế toán phù hợp và nhất thiết phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản c ủa các hình thức sổ kế toán đó 17
về các mặt: loại sổ, kết cấu các loại sổ, mối quan hệ và sự kết hợp giữa các loại sổ, trình tự và kỹ thuật ghi chép các loại sổ kế toán. 18
PHẦN II: THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI XÍ NGHIỆP XÂY DỰNG 244 2.1 KHÁI QUÁT CHUNG V Ề XÍ NGHIỆP XÂY DỰNG 244. 2.1.1 Lịch sử hình thành. Xí nghiệp xây dựng 244 là một doanh nghiệp nhà nước được thành lập theo Quyết định số 455/ QĐ-QP ngày 03-08-1993 c ủa Bộ trưở ng Bộ Quốc phòng về thành lập lại doanh nghiệp. Quyết định số 1896/ QĐ-QP ngày 27-12-1997 của Bộ trưở ng Bộ Quốc phòng về đổi tên thành Xí nghiệp xây dựng 244. Chứng chỉ hành nghề xây dựng số 81 BXD/CSXD ngày 20-03- 1997 do Bộ Xây dựng cấp. Đăng ký kinh doanh số 112367 ngày 08-01-1998 do sở Kế hoạch đầu tư Hà Nội cấp . Địa chỉ cơ quan: Xí nghiệp xây dựng 244, số 164 Lê Trọng Tấn, Khương Mai, Thanh Xuân, HN. Điện thoại: 8522622; Fax: 8522622; ĐTQS: 069562421; 069562414. Tài khoản:710A-00388 Ngân hàng công thương Đống Đa,HN. 2.1.1.1. Quá trình phát triển. Hơn 20 năm qua, Xí nghiệp đã trưở ng thành và lớn mạnh cùng nghành Xây dựng Việt Nam nói riêng c ũng như nền kinh tế Việt Nam nói chung. Trải qua những năm tháng khó khăn và trì trệ của thời bao cấp ,có thời gian Xí nghiệp gần như bị giải thể nhưng với sự cố gắng c ủa tập thể lãnh đạ o c ũng như toàn bộ công nhân viên c ủa Xí nghiệp đã duy trì và từng bước khẳng định mình trên đà phát triển c ủa đất nước. Trong thời gian hoạt động trên địa bàn cả nước Xí nghiệp đã xây dựng được nhiều công trình công nghiệp, dân dụng, kho tàng, nhà ga sửa chữa máy bay, các công trình công cộng, nhà văn hoá, bệnh viện, công trình hạ tầng kỹ thuật, giao thông thuỷ lợi, đườ ng dây và trạm điện. Phương tiện máy thi công đầ y đủ đồng bộ, hiện đạ i, có đội ngũ kỹ sư, cử nhân kinh tế nhiều kinh nhiệm và đội ngũ công nhân lành nghề, vì vậy có khả năng đáp ứng việc thi công hoàn chỉnh các kết cấu phức tạp nhất yêu cầu công nghệ xây dựng mới. 19