Luận văn: Hạch toán tiền lương và bảo hiểm xã hội ở công ty TNHH Dệt may Thái Sơn Hà Nội

Chia sẻ: Hoang Thuy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

152
lượt xem 47
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: hạch toán tiền lương và bảo hiểm xã hội ở công ty tnhh dệt may thái sơn hà nội', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Hạch toán tiền lương và bảo hiểm xã hội ở công ty TNHH Dệt may Thái Sơn Hà Nội

------ Luận văn Hạch toán tiền lương và bảo hiểm xã hội ở công ty TNHH Dệt may Thái Sơn Hà Nội
L I NÓI U Cùng v i s phát tri n c a xã h i loài ngư i, các ho t ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p ngày càng m r ng và phát tri n không ng ng kéo theo s thay i v ho t ng qu n lý và cơ ch qu n lý k toán luôn luôn t n t i g n li n v i qu n lý. Do v y ngày càng có nhi u c i ti n im iv mi m t. áp ng yêu c u qu n lý ngày càng cao i v i s phát tri n c a n n s n xu t xã h i. Trong ó ti n lương ư c coi là hàng u c a chính sách kinh t xã h i. Nó liên quan tr c ti p n cu c s ng lao ng. Ti n lương tác ng nsn xu t không ch t phía s c lao ng mà nó còn chi ph i tình c m, s nhi t tình c a ngư i lao ng. Chính vì v y mà công tác t ch c ti n lương trong các doanh nghi p là m t v n h t s c quan tr ng, nó òi h i ph i gi i quy t hài hoà gi a 3 lo i l i ích sau. Nhà nư c, các doanh nghi p và ngư i lao ng nh m t o ra i u ki n thúc y các doanh nghi p phát tri n s n xu t. Trong cơ ch qu n lý kinh t , ti n lương là m t òn b y quan tr ng vì v y cùng v i s i m i cơ ch kinh t hi n nay òi h i ti n lương cũng không ng ng i m i sao cho phù h p th c s là òn b y kinh t m nh m trong các doanh nghi p. i m i công tác ti n lương không ch là yêu c u i v i cơ quan c p trên mà còn là yêu c u c a t ng cơ s s n xu t, c a t ng doanh nghi p. Vi c chi tr lương h p lý cho ngư i lao ng s kích thích ngư i lao ng quan tâm n s n xu t, t o i u ki n phát tri n s n xu t c a toàn b n n kinh t qu c dân. T ch c t t công tác h ch toán ti n lương giúp cho doanh nghi p qu n lý t t qu lương, b o m vi c chi tr lương và tr c p b o hi m xã h i úng nguyên t c, úng ch . Vì v y h ch toán kinh doanh tr thành m t v n c p thi t có t m quan tr ng trong toàn b n n s n xu t c a nư c ta hi n nay nói chung và các doanh nghi p nói riêng. Vi c thanh toán l y thu bù chi có lãi v a là ng l c v a là m c tiêu c a các nhà s n xu t òi h i ph i quan tâm t i các khâu trong quá 1
trình s n xu t, c bi t i v i chi phí lao ng ph i ư c chú ý quan tâm nhi u nh t. B i vì nó là m t trong nh ng chi phí c u thành nên giá tr s n ph m. Vi c s d ng lao ng h p lý s ti t ki m ư c chi phí lao ng s ng, góp ph n h th p giá thành s n ph m, tăng doanh thu cho doanh nghi p, c i thi n nâng cao i s ng v t ch t, c ng c tinh th n cho ngư i lao ng. K t h p gi a ki n th c ã h c nhà trư ng và qua th i gian th c t p, và cùng v i s hư ng d n c a cán b phòng k toán công ty TNHH D t may Thái Sơn Hà N i em ã m nh d n ch n chuyên : H ch toán ti n lương và b o hi m xã h i làm tài nghiên c u. N i dung chuyên g m 3 chương: Chương I: Cơ s lý lu n chung v ti n lương và các kho n trích theo lương trong doanh nghi p s n xu t công nghi p. Chương II: Th c tr ng công tác h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương t i Công ty TNHH d t may Thái Sơn Hà N i. Chương III: M t s ý ki n và ki n ngh nh m hoàn thi n công tác k toán ti n lương và các kho n trích theo lương t i Công ty TNHH d t may Thái Sơn Hà N i. 2
CHƯƠNG I: CƠ S LÝ LU N CHUNG V TI N LƯƠNG CÁC KHO N TRÍCH THEO LƯƠNG. I. NH NG V N CHUNG V TI N LƯƠNG VÀ CÁC KHO N TRÍCH THEO LƯƠNG. I.1. Khái ni m, vai trò và ch c năng c a ti n lương. I.1.1. Khái ni m và b n ch t c a ti n lương. Lao ng là m t ho t ng chân tay và trí óc c a con ngư i nh m bi n i tác ng m t cách t nhiên thành nh ng v t ph m áp ng cho nhu c u sinh ho t c a con ngư i. Trong m i ch xã h i, vi c sáng t o ra c a c i v t ch t u g n li n v i lao ng. Do v y lao ng là c n thi t cho s t n t i và phát tri n c a xã h i loài ngư i, là y u t cơ b n nh t, quy t nh nh t trong quá trình s n xu t. S n xu t dù dư i hình th c nào thì ngư i lao ng, tư li u s n xu t v à i tư ng lao ng u là nh ng nhân t không th thi u mb o ti n hành liên t c quá trình tái s n xu t xã h i nói chung và quá trình s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p nói riêng thì m t v n thi t y u là ph i tái s n xu t s c lao ng. Vì v y khi h tham gia lao ng s n xu t các doanh nghi p thì òi h i các doanh nghi p ph i tr thù lao cho h . Trong n n kinh t th trư ng thì vi c tr thù lao cho ngư i lao ng ư c bi u hi n b ng thư c o giá tr và ư c g i là ti n lương. Như v y ti n lương là bi u hi n b ng ti n c a hao phí lao ng s ng c n thi t mà doanh nghi p tr cho ngư i lao ng theo th i gian, theo kh i lư ng công vi c mà ngư i lao ng ã c ng hi n cho doanh nghi p. V b n ch t ti n lương là bi u hi n b ng ti n c a giá c s c lao ng. M t khác ti n lương còn là òn b y kinh t khuy n khích tinh th n làm vi c hăng hái c a ngư i lao ng, kính thích và t o m i quan tâm c a ngư i lao ng n k t qu công vi c c a h . Nói cách khác ti n lương là m t nhân t thúc y tăng năng su t lao ng. 3
I.1.2. Vai trò và ch c năng c a ti n lương. Ti n lương là m t ph m trù kinh t , nó g n li n v i lao ng và n n s n xu t hàng hoá. Trong i u ki còn t n t i n n s n xu t hàng hoá và ti n t thu ti n lương còn là m t y u t c a chi phí s n xu t kinh doanh. Ti n lương là ngu n thu nh p ch y u c a ngư i lao ng, các doanh nghi p thư ng s d ng ti n lương làm òn b y khuy khích tinh th n tích c c lao ng là nhân t thúc y tăng năng su t lao ng. Vì v y ti n lương có các ch c năng sau: I.1.2.1 Ch c năng tái s n xu t s c lao ng. Cùng v i quá trình tái s n xu t c a c i vât ch t, s c lao ng cũng c n ph i ư c tái t o. Trong các hình thái kinh t xã h i khác nhau vi c tái s n xu t s c lao ng có s khác nhau. S khác nhau này th hi n b i quan h s n xu t th ng tr . Song nhìn chung quá trình tái s n xu t s c lao ng di n ra trong l ch s th hi n rõ s ti n b c a xã h i. S ti n b này g n li n v i s tác ng m nh m và sâu s c c a nh ng thành t u khoa h c - k thu t mà nhân lo i sáng t o ra. Chính nó ã làm cho s c lao ng ư c tái s n xu t ngày càng tăng c v s lư ng và c v ch t lư ng. Quá trình tái s n xu t s c lao ng ư c th c hi n b i vi c tr công cho ngư i lao ng thông qua ti n lương. S c lao ng là s n ph m ch y u c a xã h i, nó luôn luôn ư c hoàn thi n và phát tri n nh thư ng xuyên ư c duy trì và khôi ph c. Như v y b n ch t c a tái s n xu t s c lao ng nghĩa là m b o cho ngư i lao ng có m t s lư ng ti n lương sinh ho t nh t nh h có th : - Duy trì và phát tri n s c lao ng c a chính mình. - S n xu t ra s c lao ng m i. - Tích lũy kinh nghi m, nâng cao trình hình thành k năng lao ng, tăng cư ng ch t lư ng lao ng. I.1.2.2. Ch c năng là òn b y kinh t . 4
Các Mác ã vi t: "M t tư tư ng tách r i l i ích kinh t thì nh t nh s làm nh c nó". Th c t cho th y r ng khi ư c tr công x ng áng thì ngư i lao ng s làm vi c tích c c, s không ng ng hoàn thi n mình hơn n a và ngư c l i, n u ngư i lao ng không ư c tr lương x ng áng v i công s c c a h b ra thì s có nh ng bi u hi n tiêu c c không thu n l i cho l i ích c a doanh nghi p. Th m chí nó s có nh ng cu c ình công x y ra, b o lo n gây nên xáo tr n v chính tr , m t n nh xã h i. m tm c nh t nh thì ti n lương là m t b ng ch ng th hi n giá tr , a v và uy tín c a ngư i lao ng trong gia ình, t i doanh nghi p cũng như ngoài xã h i. Do ó c n th c hi n ánh giá úng năng l c và công lao ng c a ngư i lao ng i v i s phát tri n c a doanh nghi p, tính ti n lương tr thành công c qu n lý khuy n khích v t ch t và là ng l c thúc y s n xu t phát tri n. I.1.2.3. Ch c năng i u ti t lao ng. Trong quá trình th c hi n k ho ch phát tri n cân i gi a các ngành, ngh các vùng trên toàn qu c, nhà nư c thư ng thông qua h t th ng thang b ng lương, các ch ph c p cho t ng ngành ngh , t ng vùng làm công c i u ti t lao ng. Nh ó ti n lương ã góp ph n t o ra m t cơ c u h p lý t o i u ki n cho s phát tri n c a xã h i. I.1.2.4. Ch c năng thư c o hao phí lao ng xã h i. Khi ti n lương ư c tr cho ngư i lao ng ngang v i giá tr s c lao ng mà h b ra trong quá trình th c hi n công vi c thì xã h i có th xác nh chính xác hao phí lao ng c a toàn th c ng ng thông qua t ng qu lương cho toàn th ngư i lao ng. i u này có nghĩa trong công tác th ng kê, giúp nhà nư c ho ch nh các chính sách i u ch nh m c lương t i thi u mbo h p lý th c t luôn phù h p v i chính sách c a nhà nư c. I.1.2.5. Ch c năng công c qu n lý nhà nư c. Trong quá trình ho t ng s n xu t kinh doanh ngư i s d ng lao ng ng trư c hai s c ép là chi phí s n xu t và k t qu s n xu t. H thư ng tìm 5
m i cách có th làm gi m thi u chi phí trong ó có ti n lương tr cho ngư i lao ng. B lu t lao ng ra i, trong ó có ch ti n lương, b o v quy n làm vi c, l i ích và các quy n khác c a ngư i lao ng ng th i b o v quy n l i ngư i lao ng và l i ích h p pháp c a ngư i lao ng, t o i u ki n cho m i quan h lao ng ư c hài hoà và n nh góp ph n phát huy trí sáng t o và tài năng c a ngư i lao ng nh m t năng su t, ch t lư ng và ti n b xã h i trong lao ng, s n xu t, d ch v , tăng hi u qu s d ng và qu n lý lao ng. V i các ch c năng trên ta có th th y ti n lương óng m t vai trò quan tr ng vi c thúc y s n xu t và phát tri n phát huy tính ch ng, sáng t o c a ngư i lao ng, tăng năng su t lao ng và tăng hi u qu s n xu t kinh doanh. I.2. M c ích, nhi m v c a k toán ti n lương và các kho n trích theo lương. - T ch c ghi chép, ph n ánh, t ng h p các s li u v s lư ng lao ng, th i gian và k t qu lao ng. Tính lương và trích các kho n theo lương, phân b chi phí nhân công úng i tư ng s d ng lao ng. - Hư ng d n, ki m tra các nhân viên h ch toán các b ph n s n xu t kinh doanh, các phòng ban th c hi n y các ch ng t ghi chép ban uv lao ng, ti n lương, m s c n thi t và h ch toán nghi p v lao ng ti n lương úng ch , úng phương pháp. - Tính toán phân b chính xác i tư ng chi phí ti n lương, các kho n trích theo lương vào chi phí s n xu t kinh doanh c a các b ph n, ơn v s d ng lao ng. - L p các báo cáo v lao ng, ti n lương thu c ph n vi c do mình ph trách. - nh kỳ ti n hành phân tích tình hình qu n lý, s d ng th i gian lao ng, chi phí nhân công, năng su t lao ng, xu t các bi n pháp nh m khai thác s d ng tri t , có hi u qu m i ti m năng lao ng s n có trong doanh nghi p. 6
I.3. Phân lo i ti n lương. Do có nhi u hình th c ti n lương v i tính ch t khác nhau, chi tr cho các i tư ng khác nhau nên c n phân lo i ti n lương theo tiêu th c phù h p. Trên th c t có r t nhi u cách phân lo i ti n lương như: Phân lo i ti n lương theo cách th c tr lương (lương s n ph m, lương th i gian), phân theo i tư ng tr lương (lương gián ti p, lương tr c ti p), phân lo i theo ch c năng lao ng ti n lương (lương s n xu t, lương bán hàng, lương qu n lý)… M i m t cách phân lo i u có nh ng tác d ng nh t nh trong qu n lý. V m t h ch toán ti n lương ư c chia làm hai lo i là: Ti n lương chính và ti n lương ph . - Ti n lương chính: B ph n ti n lương tr cho ngư i lao ng trong th i gian th c t có làm vi c, bao g m c ti n lương c p b c, ti n thư ng và các kho n ph c p có tính ch t lương. Ti n lương chính c a công nhân s n xu t ư c h ch toán tr c ti p vào chi phí s n xu t s n ph m, có quan h tr c ti p v i kh i lư ng s n ph m s n xu t và g n v i năng su t lao ng. I.4. Nguyên t c h ch toán. Trong ch xã h i ch nghĩa thì phân ph i theo lao ng là nguyên t c cơ b n nh t. - Trong i u ki n như nhau, làm vi c ngang nhau thì tr công ngang nhau, lao ng khác nhau thì tr công cũng khác nhau. - Trong i u ki n khác nhau. lao ng như nhau có th tr công khác nhau, ho c lao ng khác nhau có th tr công b ng nhau. Hi n vi c tính toán và thanh toán ti n lương t phía doanh ghi p, cho ngư i lao ng ch y u là ưa vào các ngh nh và các i u kho n, i u l trong B lu t lao ng c a nư c C ng Hoà Xã H i Ch Nghĩa Vi t Nam ngày 05/07/1994. i u 55 trong B lu t lao ng có quy nh: "Ti n lương c a ngư i lao ng do hai bên tho thu n trong h p ng lao ng và ư c tr theo năng su t 7
lao ng, ch t lư ng và hi u qu công vi c. M c lương c a ngư i lao g không th p hơn m c lương t i thi u do nhà nư c quy nh". i u 8 c a Ngh nh 26/CP ngày 23/05/1993 c a chính ph quy nh: - Làm công vi c gì, ch c v gì hư ng lương theo công vi c ó thông qua hp ng lao ng và tho ư c lao ng t p th . i v i công nhân viên tr c ti p s n xu t kinh doanh, cơ s x p lương là tiêu chu n c p b c k thu t, i v i viên ch c tiêu chu n là nghi p v chuyên môn, i v i qu n lý doanh nghi p là tiêu chu n x p h ng doanh nghi p theo ph c t p v qu n lý và hi u qu s n xu t kinh doanh. - Vi c tr lương ph i theo k t qu s n xu t kinh doanh và doanh nghi p ph i b o m các nghĩa v i v i nhà nư c không ư c th p hơn quy nh hi n hành, nhà nư c không h tr ngân sách th c hi n ch ti n lương m i. T t c các quy nh trên i u ph c v cho vi c: + m b o tái s n xu t s c lao ng và không ng ng nâng cao i s ng v t ch t, tinh th n cho ngư i lao ng. + Làm cho năng su t lao ng không ng ng ư c nâng cao. + m b o tính ơn gi n d hi u. Xét trong m i liên h v i giá thành s n ph m, ti n lương là m t b ph n quan tr ng c a chi phí, vì v y vi c thanh toán, phân b chính xác ti n lương vào giá thành s n ph m, tính úng, tính và thanh toán k p th i ti n lương cho ngư i lao ng s góp ph n hoàn thành k ho ch s n xu t, h giá thành s n ph m, tăng năng su t lao ng, tăng tích lu và c i thi n i s ng ngư i lao ng. Nhìn chung, các doanh nghi p do t n t i trong n n kinh t th trư ng, l i nhu n ư c coi là m c tiêu hàng u nên vi c ti t ki m ư c chi phí ti n lương là m t nhi m v quan tr ng. Trong ó cách th c tr lương ư c l a ch n sau khi nghiên c u th c t các lo i công vi c trong doanh nghi p là bi n pháp cơ b n nh t, có hi u qu cao ti t ki m kho n chi phí này. Thông thư ng trong 8
doanh nghi p thì các ph n vi c phát sinh a d ng v i quy mô l n nh khác nhau. Vì v y các hình th c tr lương hi n nay ư c các doanh nghi p áp d ng linh ho t, phù h p v i m i trư ng h p, hoàn c nh c th có ư c hi u qu kinh t cao nh t. 9
I.5. Hình th c tr lương, n i dung qu ti n lương và các kho n trích theo lương. I.5.1. Các hình th c tr lương. Ti n lương là thu nh p chính c a ngư i lao ng, do ó ph i m b o bù p s c lao ng c a ngư i lao ng ã b ra và áp ng ư c nhu c u thi t y u c a h . Trong các doanh nghi p m i thành ph n kinh t khác nhau c a n n kinh t th trư ng có r t nhi lo i lao ng khác nhau, tính ch t vai trò c a t ng lo i lao ng i v i m i quá trình s n xu t kinh doanh l i khác nhau. Vì th m i doanh nghi p ph i l a ch n hình th c tr lương nào cho ngư i lao ng sao cho phù h p v i c i m công ngh , v i trình năng l c qu n lý c a mình. M t khác vi c l a ch n hình th c tr lương úng n còn có tác d ng tho mãn l i ích ngư i lao ng, ch p hành t t k lu t lao ng nâng cao năng su t lao ng giúp doanh nghi p ti t ki m ư c chi phí nhân công h ư c giá thành s n ph m. Trong các doanh nghi p nư c ta hi n nay ch y u áp d ng hình th c tr lương sau: Hình th c tr lương theo th i gian. - Hình th c tr lương theo s n ph m. - Hình th c tr lương khoán. I.5.1.1. Hình th c tr lương theo th i gian. Hình th c tr lương theo th i gian là th c hi n vi c tính tr lương cho ngư i lao ng theo th i gian làm vi c th c t , theo ngành ngh và trình thành th o nghi p v k thu t chuyên môn c a ngư i lao ng. Tuỳ theo tính ch t lao ng khác nhau, m i ngành ngh c th có m t tháng lương riêng. Trong m i tháng lương l i tuỳ theo trình thành th o nghi p v k thu t chuyên môn mà chi làm nhi u b c lương, m i b c lương có m t m c ti n lương nh t nh. Ti n lương theo th i gian có th tính theo: Tháng, tu n, ngày, gi . 10
a. Lương tháng. Ti n lương tháng là ti n lương tr c nh hàng tháng trên cơ s h p ng lao ng. Lương tháng thư ng ư c áp d ng tr lương cho nhân viên làm công tác qu n lý kinh t , qu n lý hành chính và các nhân viên thu c các ngành ho t ng không có tính ch t s n xu t. b. Lương tu n: Ti n lương tu n là ti n lương tr cho 1 tu n làm vi c Ti n lương tu n = Error! Lương tu n thư ng ư c áp d ng tr cho các i tư ng lao ng có th i gian lao ng không n nh mang và mang tính th i v . c. Lương ngày: Ti n lương ngày là ti n lương tr cho m t ngày làm vi c. Ti n lương ngày = Error! Lương ngày thư ng ư c áp d ng tr lương cho ngư i lao ng trong nh ng ngày h i h p, h c t p và làm các nghĩa v khác ho c cho ngư i lao ng ng n h n. d. Lương gi : Ti n lương gi là ti n lương tr cho 1 gi làm vi c Ti n lương gi = Error! Lương gi ư c áp d ng tr lương cho ngư i lao ng tr c ti p trong th i gian làm vi c không hư ng lương theo s n ph m. I.5.1.2. Hình th c tr lương theo s n ph m. Hình th c này th c hi n vi c tính tr lương cho ngư i lao ng theo s lư ng ch t lư ng ho c công vi c hoàn thành. Tuỳ thu c vào i u ki n và tình hình c th t ng doanh nghi p mà vi c tính tr lương theo s n ph m có th ti n hành tr lương theo: S n ph m tr c ti p không h n ch , có h n ch , s n ph m có thư ng và ph t, s n ph m có lu ti n. 11
a. Tr lương theo s n ph m tr c ti p không h n ch : V i các th c này thì ti n lương tr cho ngư i lao ng ư c tính tr c ti p theo s lư ng s n ph m hoàn thành úng quy cách ph m ch t và ơn giá ti n lương s n ph m ã quy nh, không có b t c m t h n ch nào. ây là hình th c ph bi n ư c các doanh nghi p s d ng tính lương ph i tr cho ngư i lao ng tr c ti p. b. Tr lương theo s n ph m gián ti p. Theo cách th c này thì ó là ti n lương ph i tr cho b ph n lao ng tham gia m t cách gián ti p và quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Hình th c này thư ng áp d ng tr lương cho ngư i lao ng gián ti p. Tuy lao ng c a h không tr c ti p t o ra s n ph m nhưng l i gián ti p nh hư ng t i năng su t lao ng tr c ti p và h là nh ng ngư i làm nhi m v v n chuy n nguyên v t li u, thành ph m, b o dư ng máy móc ti t b … c. Tr lương theo s n ph m có thư ng, ph t: Theo hình th c này ngoài ti n lương theo s n ph m tr c ti p ngư i lao ng còn ư c thư ng trong s n xu t như thư ng v ch t lư ng s n ph m t t, năng su t lao ng cao, ti t ki m v t tư. Trong trư ng h p ngư i lao ng làm ra s n ph m h ng, vư t quá v t tư trên nh m c quy nh, không àm b o ư c ngày công quy nh thì có th ph i chi ti n ph t tr vào thu nh p c a h . Hình th c này ư c s d ng khuy n khích ngư i lao ng hăng say trong công vi c và có ý th c trách nhi m trong s n xu t. d. Tr lương theo s n ph m lu ti n. Theo hình th c này ngoài ti n lương theo s n ph m tr c ti p. Còn căn c vào m c hoàn thành vư t nh m c lao ng, tính thêm m t s ti n lương theo t l lu ti n. Nh ng s n ph m vư t m c càng cao thì su t lu ti n càng l n. Hình th c này ch ư c s d ng trong m t s trư ng h p c n thi t, như khi c n hoàn thành g p m t ơn t hàng ho c tr lương cho ngư i lao ng 12
khâu khó nh t, y nhanh t c s n xu t m b o cho th c hi n công vi c ưc ng b . I.5.13. Hình th c tr lương khoán: y là hình th c tr lương cho ngư i lao ng theo kh i lư ng và ch t lư ng công vi c mà h hoàn thành. Có hai lo i khoán: Khoán công viêc và khoán qu lương. a. Khoán công vi c: Doanh nghi p xác nh m c ti n lương tr theo t ng công vi c mà ngư i lao ng ph i hoàn thành. Hình th c này áp d ng cho nh ng công vi c lao ng gi n ơn, có tính ch t t xu t như b c d nguyên v t li u, hàng hoá, s a ch a, nhà c a… b. Hình th c khoán qu lương: Căn c vào kh i lư ng t ng công vi c, kh i lư ng s n ph m và th i gian c n thi t hoàn thành mà doanh nghi p ti n hành khoán qu lương. Ngư i lao ng bi t trư c s ti n lương mà h s nh n sa khi hoàn thành công vi c trong th i gian ã ư c quy nh. Hình th c này áp d ng, cho nh ng công vi c không th nh m c cho t ng b ph n công vi c ho c nh ng công vi c mà xét ra giao khoán t ng công vi c chi ti t thì s không l i v m t kinh t . Thông thư ng là nh ng công vi c c n hoà thành úng th i h n. I.5.2. N i dung qu lương. Qu ti n lương trong doanh nghi p là toàn b ti n lương (k c các kho n ph c p) mà doanh nghi p ph i tr cho t t c các lo i lao ng do doanh nghi p qu n lý và s d ng. Thành ph n qu ti n lương bao g m nhi u kho n như: lương th i gian, lương s n ph m, các kho n ph c p, ti n thư ng trong s n xu t. Ngoài ra trong qu lương k ho ch còn ư c tính c kho n ti n chi tr c p BHXH cho công nhân viên trong th i gian ngh m au, thai s n, tai n n lao ng. 13
Thông qua tình hình bi n ng c a qu ti n lương s cho phép doanh nghi p ánh giá ư c tình hình s d ng lao ng và k t qu lao ng, t ó có bi n pháp ng viên công nhân viên hăng hái lao ng nh m nâng cao năng su t lao ng. I.5.3. N i dung các kho n trích theo lương. I.5.3.1. Qu b o hi m xã h i. Theo khái ni m c a t ch c lao ng Qu c t (ILO- International Labour Oganiztion): “ B o hi m xã h i ư c hi u là s b o v c a xã h i i v i các thành viên c a mình thông qua m t lo t các bi n pháp công c ng c h ng l i tình tr ng khó khăn v tài chính do b m t ho c gi m thu nh p gây ra b i: m au, m t kh năng lao ng, tu i già, tàn t t… thêm vào ó BHXH b o v chăm sóc s c kho , chăm sóc y t cho c ng ng và tr c p cho các gia ình khó khăn. Như v y ngoài ti n lương thì công nhân viên còn ư c tr c p xã h i. Kho n tr c p xã h i này ch y u ư c chi t qu BHXH. Qu BHXH ư c hình thành ch y u t s óng góp c a ngư i s d ng lao ng, ngư i lao ng và môt ph n h tr c a nhà nư c. Theo ch hi n hành, qu BHXH ư c tính theo t l 20% trên t ng qu lương c p b c và các kho n ph c p thư ng xuyên c a ngư i lao ng th c t trong kỳ h ch toán. Trong ó ngư i s d ng lao ng ph i n p 15% và ư c tính vào chi phí s n xu t kinh doanh, còn l i là ngư i lao g n p 5% và tr vào ti n lương hàng tháng. Nhà nư c quy nh chính sách v BHXH, nh m t ng bư c m r ng và nâng cao vi c b o m v t ch t. Góp ph n n nh i s ng cho ngư i lao ng và gia ình c a h trong các trư ng h p ngư i lao ng m au, thai s n, h t tu i lao ng, b nh ngh nghi p, m t vi c làm, b tai n n lao ng, ch t, g p r i ro ho c các khó khăn khác. Vi t Nam hi n nay nh ng ngư i lao ng có tham gia óng BHXH, u có quy n ư c hư ng BHXH. óng BHXH b t bu c hay t nguy n ư c 14
áp d ng i v i t ng lo i i tư ng và t ng lo i doanh nghi p bo m cho ngư i lao ng ư c hư ng các ch BHXH thích h p. Qu BHXH ư c qu n lý th ng nh t theo ch tài chính c a nhà nư c, h ch toán c l p và ư c nhà nư c b o h . I.5.3.2. Qu B o hi m y t . Qu b o hi m y t ư c s d ng thanh toán các kho n ti n khám, ch a bênh, vi n phí, thu c thang… cho ngư i lao ng trong th i gian m au, thai s n… Theo ch hi n hành, các doanh nghi p ph i th c hi n trích qu b o hi m y t b ng 3% trên t ng s thu nh p t m tính c a ngư i lao ng. Trong ó doanh nghi p ph i ch u 2% kho n này tính vào chi phí s n xu t kinh doanh, còn l i 1% ngư i lao ng ph i n p, kho n này tr vào ti n lương c a h . Qu BHYT do nhà nư c t ch c. Giao cho cơ quan BHYT th ng nh t qu n lý và chi tr cho ngư i lao ng, thông qua m ng lư i y t . Nh m huy ng s óng góp c a cá nhân, t p th , c ng ng xã h i tăng cư ng ch t lư ng trong vi c khám, ch a b nh. Vì v y khi tính ư c m c trích b o hi m y t các doanh nghi p ph i n p toàn b cho cơ quan BHYT I.5.3.3. Kinh phí công oàn: Kinh phí công oàn là ngư i tài tr cho ho t ng công oàn các c p. Theo ch hi n hành, kinh phí công oàn ư c tính theo t l 2% trên t ng ti n lương th c t ph i tr cho ngư i lao ng, k c h p ng lao ng có th i h n. Kho n chi phí này ư c tính vào chi phí s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p trong th i kỳ h ch toán. Thông thư ng khi trích kinh phí công oàn thì doanh nghi p ph i n p m t n a còn m t n a l i chi tiêu cho ho t ng công oàn t i ơn v . I.6. Ti n thư ng và vai trò c a ti n thư ng. 15
Ti n thư ng là nh ng kho n ph c p thêm ngoài lương dành cho nh ng ngư i có công, nh ng ngư i vư t m c năng su t, công viêc mà cơ quan dao phó. Ti n thư ng có các vai trò sau: - Khuy n khích ng viên cho cán b công nhân viên có tinh th n trách nhi m trong công vi c. - T o cho m i trư ng làm viêc trong doanh nghi p cá tính c nh tranh l n nhau, gi a các cán b công nhân viên trong cùng m t t , nhóm, gi a các thành viên c a t này và t khác. - Tăng kh năng s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p. - Tăng th m nh s c c nh tranh c a doanh nghi p mình v i các doanh nghi p khác. II. CÔNG TÁC K TOÁN TI N LƯƠNG VÀ CÁC KHO N CHÍNH THEO LƯƠNG TRONG CÁC DOANH NGHI P S N XU T. II.1. Khái ni m v nguyên t c h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương. II.1.1. Khái ni m v h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương. H ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương là vi c thu th p ch ng t có liên quan ti n hành tính toán và phân b chi phí ti n lương và các kho n trích theo lương cho các i tư ng b ph n s d ng s c lao ng. II.1.2. Nguy n t c h ch toán ti n lương và các kho n trích theo lương. Ti n lương có m t vai trò r t quan tr ng trong vi c h ch toán chi phí s n xu t. Viêc h ch toán ti n lương và các kho n trích theo không ư c k p th i và chính xác s làm cho vi c tính toán giá thành có ph n không ư c chính xác. Trư c t m quan tr ng ó vi c h ch toán ti n lương và các kho n trích theo nó ph i th c hi n úng nguyên t c sau. - Ph n ánh k p th i chính xác s lư ng, s lư ng th i gian và k t qu lao ng. 16
- Tính toán và thanh toán úng n, k p th i ti n lương và các kho n thanh toán v i ngư i lao ng. Tính úng và k p th i các kho n trích theo lương mà doanh nghi p ph i tr thay ngư i lao ng và phân b úng n chi phí nhân công vào chi phí SXKD trong kỳ phù h p v i t ng i tư ng kinh doanh trong doanh nghi p. - Cung c p tông tin v ti n lương, thanh toán lương doanh nghi p, giúp lãnh o i u hành và qu n lý t t lao ng, ti n lương và các kho n trích theo lương. - Thông qua ghi chép k toán mà ki m tra vi c tuân th k ho ch qu lương và k ho ch lao ng, ki m tra vi c tuân ch ti n lương, tuân th các nh m c lao ng và k lu t v thanh toán ti n lương v i ngư i lao ng. - T ch c ghi chép, ph n ánh, t ng h p các s li u v s lư ng lao ng, th i gian và k t qu lao ng. Tính lương và trích các kho n theo lương, phân b chi phí nhân công úng i tư ng s d ng lao ng. - Hư ng d n, ki m tra các nhân viên h ch toán các b ph n s n xu t kinh doanh, các phòng ban th c hi n y các ch ng t nghi chép ban uv lao ng, ti n lương, m s c n thi t và h ch toán nghi p v lao ng ti n lương úng ch , úng phương pháp. - Tính toán phân b chính xác i tư ng chi phí ti n lương, các kho n trích theo lương vào chi phí s n xu t kinh doanh c a các b ph n, ơn v s d ng lao ng. - L p các báo cáo v lao ng, ti n lương thu c ph n vi c do mình ph trách . - nh kỳ ti n hành phân tích tình hình qu n lý, s d ng th i gian lao ng, chi phí nhân công, năng su t lao ng, xu t các bi n pháp nh m khai thác s d ng tri t , có hi u qu m i ti m năng lao ng s n có trong doanh nghi p. II.2. H ch toán lao ng. II.2.1. H ch toán s lư ng và th i gian lao ng. 17
Vi c qu n lý lao ng trong doanh nghi p ph i n m v ng nh ng ch tiêu v lao ng th c t t i doanh nghi p, s ngư i v ng m t t ng b ph n, t ng ca, t ng t s n xu t. k p th i b trí, s d ng lao ng h p lý và ph i theo dõi tình hình ch p hành lao ng, k lu t lao ng và năng su t lao ng c a t ng b ph n. II.2.1.1. Theo dõi lao ng và th i gian lao ng. theo dõi s lư ng lao ng có m t, n úng gi ho c n tr ngư i ta s d ng các phương pháp như: - Dùng máy b m gi ăt c ng ra vào c a cơ quan ki m tra gi i làm c a công nhân viên. - Bi n pháp b m th m i khi công nhân n làm vi c thì trình th c a mình cho ngư i ki m tra và gi th . B ng ch m công. T i m i b ph n trong doanh nghi p s s d ng m t b ng ch m công riêng cho b ph n mình. Ngư i ph trách b ph n có trách nhi m ch m công cho b ph n mình qu n lý và ch u trách nhi m v b ph n ó trư c ban giám c. II.2.1.2. H ch toán làm thêm gi . ư c ph n ánh trên phi u báo làm thêm gi , phi u này là ch ng t xác nh n gi công, ơn giá và s ti n làm thêm c a t ng gi công c th ưc hư ng và là cơ s tr cho ngư i lao ng. Phi u này do ngư i làm thêm gi l p nên và chuy n cho ngư i có trách nhi m ki m tra và ký duy t. II.2.1.3. H ch toán th i gian ngh vi c m au, thai s n… Khi ngh m au, thai s n… ph i có ch ng t phi u ngh hư ng b o hi m xã h i. Phi u nàu là ch ng t xác nh n s ngày ngh hư ng b o hi m, làm căn c tính tr c p b o hi m xã h i tr thay lương theo ch quy nh. II.2.1.4. T ng h p tình hình s d ng lao ng. Nhân viên h ch toán phân xư ng ch u trách nhi m t ng h p hàng ngày, nh kỳ, hàng tháng s li u v tình hình s d ng lao ng. 18
Bao g m nh ng ch tiêu. Th i gian làm vi c, ng ng vi c. Th i gian v ng m t c a t ng t s n xu t. Hàng ngày thu th p s li u t b ng ch m công, nhân viên h ch toán phân xư ng ghi s li u vào s “ s t ng h p s d ng lao ng”. T s này l p báo cáo s d ng th i gian lao ng g i cho phòng k toán và phòng t ch c lao ng ti n lương. Phòng t ch c lao ng ti n lương có trách nhi m t ng h p toàn doanh nghi p l p báo cáo tình hình s d ng có phân tích và xu t bi n pháp gi i quy t cho giám c. II.2.2. H ch toán k t qu lao ng. II.2.2.1. H ch toán k t qu lao ng c a các nhân t . Là ghi chép, t ng h p s lư ng, ch t lư ng s n ph m làm ra c a t ng cá nhân, t ng t s n xu t, t ng phân xư ng s n xu t có căn c tính lương s n ph m và theo dõi tình hình th c hi n nh m c c a t ng ngư i, t ng t . Vi c h ch toán này s d ng "phi u xác nh n s n ph m ho c công vi c hoàn thành" và "h p ng giao khoán". phân xư ng. II.2.2.2. H ch toán k t qu lao ng Nhân viên h ch toán phân xư ng có trách nhi m ghi chép, t ng h p s li u v k t qu lao ng hàng ngày, nh kỳ và hàng tháng toàn phân xư ng. Tùy theo c i m s n xu t, tính ch t ho c gi công, s n lư ng c a t ng chi ti t, bán thành ph m. Cu i tháng nhân viên h ch toán còn ph i t ng h p k t qu lao ng c a t ng ngư i t ng t s n xu t g i cho k toán ti n lương làm căn c tính lương cho ngư i lao ng. II.2.2.3. T ng h p k t qu lao ng c a toàn doanh nghi p. Trên cơ s s li u c a các phân xư ng, nhân viên k toán ti n lương doanh nghi p có trách nhi m t ng h p phân tích tình hình lao ng ti n lương trong toàn doanh nghi p theo t ng yêu c u v công tác qu n lý. II.3. H th ng ch ng t và luân chuy n ch ng t . 19