Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Dạy học tích cực môn vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:196

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Dạy học tích cực môn vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM" được hoàn thành với mục tiêu nhằm rèn luyện và phát triển kỹ năng miêu tả mẫu thật và kỹ năng phối hợp màu sắc trên mặt giấy của sinh viên qua vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Dạy học tích cực môn vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ VÕ ĐÌNH NGÀ DẠY HỌC TÍCH CỰC MÔN VẼ HÌNH HỌA TẠI KHOA KIẾN TRÚC MỸ THUẬT, TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 8140101 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 05/2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ VÕ ĐÌNH NGÀ DẠY HỌC TÍCH CỰC MÔN VẼ HÌNH HỌA TẠI KHOA KIẾN TRÚC MỸ THUẬT, TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 8140101 Hướng dẫn khoa học: PGS.TS DƯƠNG THỊ KIM OANH Tp. Hồ Chí Minh, tháng 05/2020
LÝ LỊCH KHOA HỌC I. LÝ LỊCH SƠ LƯỢC: Họ và tên: Võ Đình Ngà Giới tính: Nam Ngày, tháng, năm sinh: 05/6/1972 Nơi sinh: Hòa Bình Quê quán: Khánh Hòa Dân tộc: Kinh Chức vụ, đơn vị công tác trước khi học tập, nghiên cứu: Giảng viên trường ĐH Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh. Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: 13/9 Điện Biên Phủ, P. 15, Q. Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh. Điện thoại liên lạc: 0903 870494 E-mail: vodinhnga.art@gmail.com II.QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO: 1. Đại học: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo: 9/1994-7/1999 Nơi học: Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh Ngành học: Mỹ thuật Ứng dụng 2. Thạc sĩ: Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo: từ tháng 10/2018 đến tháng 4/2020 Nơi học: Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh Ngành học: Giáo dục học Tên luận văn: Dạy học tích cực môn Vẽ Hình Họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật Trường ĐH Công nghệ TP. Hồ Chí Minh. Ngày và nơi bảo vệ luận văn: Ngày .... tháng 4 năm 2020 tại Viện Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Người hướng dẫn: PGS.TS Dương Thị Kim Oanh 3. Trình độ ngoại ngữ: B1 Anh văn (Khung Châu Âu) III. QUÁ TRÌNH CÔNG TÁC CHUYÊN MÔN TỪ KHI TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chức danh, chức vụ, đơn vị công tác (đảng, chính quyền, Từ tháng, năm đoàn thể, tổ chức xã hội), kể cả thời gian được đào tạo, đến tháng, năm bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ... 1998 - 2011 Trưởng phòng Thiết kế Công ty cổ phần Đồng Tâm 2011 - 2012 Chuyên viên Thiết kế Công ty cổ phần Thành Thành Công Giám đốc sáng tạo (freelance) Công ty TNHH TM – SX 2012 - 2020 S&S 2015 - đến nay Giảng dạy Mỹ thuật cơ sở ĐH Công nghệ TP.HCM
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày ..… tháng...... năm 2020 Người nghiên cứu Võ Đình Ngà
LỜI CẢM ƠN Để có được những kiến thức quý giá sau thời gian học tập lớp Cao học, ngành Giáo dục học tại trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô trong Ban Giám hiệu, các thầy cô giảng dạy lớp cao học Giáo dục khóa 2018B trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh, những người đã giảng dạy và truyền thụ kiến thức cho tôi trong suốt khóa học. Từ đáy lòng, tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS. Dương Thị Kim Oanh, người đã trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo và động viên tôi trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn, quan tâm sâu sát, chu đáo, nhiệt tâm chỉ bảo giúp tôi hoàn thành luận văn này. Xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Ban Giám Hiệu và quý thầy cô, sinh viên tại Trường Đại học Công nghệ Tp. Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nghiên cứu và tích cực hỗ trợ tôi trong quá trình khảo sát, đánh giá và thực nghiệm sư phạm. Xin được cảm ơn gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, chia sẻ và động viên tôi suốt quá trình học tập và nghiên cứu thực hiện luận văn. TP.HCM, ngày.... tháng.... năm 2020 Người nghiên cứu Võ Đình Ngà
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trước nhu cầu đổi mới giáo dục toàn diện nhằm tạo ra những người lao động có trình độ năng lực cao, có khả năng hội nhập toàn cầu, giáo dục Việt Nam ngày càng cải tiến, vận dụng nhiều hơn những phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực. Trong tình hình chung đó, đề tài “Dạy học tích cực môn vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM” được nghiên cứu với các nội dung sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM. Chương 1 phân tích tổng quan nghiên cứu về dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa. Chương 1 cũng xác định các khái niệm cơ bản; đặc điểm và cơ sở khoa học của dạy học tích cực; giới thiệu một số phương pháp dạy học và kỹ thuật dạy học tích cực : PPDH nêu và giải quyết vấn đề, PPDH dự án, KT khăn trải bàn, KT sơ đồ tư duy; xây dựng công cụ đánh giá hoạt động rèn luyện kỹ năng cho sinh viên. Chương 2: Thực trạng dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM. Chương 2 phân tích thực trạng hoạt động học và hoạt động dạy môn Vẽ Hình họa của SV và GV khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM. Kết quả kiểm tra cho thấy, tính tích cực học tập, kỹ năng miêu tả mẫu thật và kỹ năng phối hợp màu sắc của SV còn hạn chế. Chương 3: Vận dụng các PP và KTDH dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM. Chương 3 xác định một số nguyên tắc vận dụng các PP và KTDH tích cực. Trên cơ sở này, đề tài đã đề xuất vận dụng một số PP và KTDH tích cực nhằm cải thiện kỹ năng miêu tả mẫu thật và kỹ năng phối hợp màu sắc của SV. Đề tài thực nghiệm sư phạm vận dụng một số PP và KTDH dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM. Kết quả thực nghiệm cho thấy, việc vận dụng các PP và KTDH tích
cực sẽ giúp cải thiện thái độ học tập, hành động học tập và kỹ năng miêu tả mẫu thật, kỹ năng phối hợp màu sắc của SV. Kết quả thực nghiệm sư phạm bước đầu cũng đã chứng minh tính đúng đắn của giả thuyết khoa học mà luận văn đã nêu ra: “Kỹ năng miêu tả mẫu thật và kỹ năng phối hợp màu sắc trên mặt giấy của sinh viên sẽ được cải thiện khi vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ hình họa tại Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM.”
ABSTRACT With the need of comprehensive innovation in education in order to train successfully students into employees having high level with qualified skills and abilities of global intergration, there have been more and more improvements in the Vietnamese education with many methods and skills of Active Teaching applied. In that situation, this thesis with the title “Active Teaching in the Drawing Subject in the Department of Architecture and Fine Arts in the Ho Chi Minh City University of Technology (HUTECH)” will be researched, including three chapters as below: Chapter 1: Theoretical Basis In this chapter, we will analyze the researching overview in teaching actively in the drawing subject. This chapter will also define the basic conceptions, characteristics, scientific basis of the Active Teaching, and introduce some methods and skills of Active Teaching, such as “problem raising and solving” method, “project base learning” method, “tablet base learning” skill, “mind-map” skill, and build up evaluation tools of skill-training activities to students. Chapter 2: Real situations In this chapter, we will analyze the real situations of teaching and learning activities of teachers and students in the Drawing Subject in the Department of Architecture and Fine Arts in HUTECH. And the tested results show that students’ dynamic features in learning, their describing skill to real samples and their color coordinating skill are still limited. Chapter 3: Applications of methods and skills of Active Teaching in the Drawing Subject In this chapter, we will define some principles in applying some methods and skills of Active Teaching. On this basis, in the thesis we will propose a suggestion for applying some methods and skills of Active Teaching in order to improve students’ describing skill to real samples and their color coordinating skill.
The thesis “Active Teaching in the Drawing Subject in the Department of Architecture and Fine Arts in HUTECH” was conducted pedagogical experiments. And the experimental results proved that applying methods and skills of Active Teaching helped our students in improving their learning atttitude, their learning activities and their drawing skills (describing skill to real samples and color coordinating skill). The pedagogically experimental results, at the first step, also demonstrated the correctness of scientific hypothesis pointed out in this thesis: “The students’ describing skill to real samples and their skill of color coordinating on papers will be improved when methods and skills of Active Teaching are applied in the Drawing Subject in the Department of Architecture and Fine Arts in HUTECH”.
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................... 3 3. Khách thể nghiên cứu ................................................................................... 3 4. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3 6. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 3 7. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 4 8. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 4 9. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 7 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................... 8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC TÍCH CỰC MÔN VẼ HÌNH HỌA .............. 8 1.1. Tổng quan nghiên cứu về dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa trên thế giới và tại Việt Nam ............................................................................................................ 8 1.1.1. Trên thế giới ......................................................................................... 8 1.1.2. Tại Việt Nam ...................................................................................... 14 1.2. Các khái niệm cơ bản .................................................................................... 21 1.2.1. Dạy học .............................................................................................. 21 1.2.2. Tính tích cực....................................................................................... 22 1.2.3. Môn Vẽ Hình họa ............................................................................... 24 1.2.4. Dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa .................................................... 25 1.2.5. Phương pháp dạy học tích cực ............................................................ 26 1.3. Đặc trưng của dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa ......................................... 26 1.3.1. Dạy học qua tổ chức các hoạt động học tập cho sinh viên ................... 26 1.3.2. Dạy học chú trọng khả năng tự học, tự nghiên cứu của sinh viên ........ 27 1.3.3. Dạy học chú trọng rèn luyện phương pháp học tập cá nhân và học tập nhóm .... 29 1.3.4. Dạy học chú trọng đến hứng thú học tập của sinh viên, nhu cầu và lợi ích của xã hội ...................................................................................................... 30
1.3.5. Giảng viên và sinh viên cùng đánh giá kết quả học tập ....................... 31 1.4. Các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa ................. 34 1.4.1. Phương pháp dạy học môn Vẽ Hình họa ............................................. 34 1.4.2. Các kỹ thuật dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa ................................. 39 1.5. Đánh giá kết quả học tập trong dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa ............... 44 1.5.1. Khái quát về đánh giá kết quả học tập môn Vẽ Hình họa .................... 44 1.5.2. Tiêu chí đánh giá bài vẽ thực hành ...................................................... 46 1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa tại Khoa Kiến trúc Mỹ thuật ................................................................................................ 49 1.6.1. Sự quan tâm của lãnh đạo Trường Đại học Công nghệ TP HCM ........ 49 1.6.2. Giảng viên và kỹ năng sư phạm của giảng viên................................... 49 1.6.3. Người học ........................................................................................... 51 1.6.4. Hệ thống cơ sở vật chất và phương tiện dạy học môn Vẽ Hình họa..... 52 1.6.5. Nội dung chương trình học ................................................................. 52 1.6.6. Đánh giá kết quả học tập..................................................................... 53 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ...................................................................................... 55 CHƯƠNG 2 ......................................................................................................... 56 THỰC TRẠNG DẠY HỌC MÔN VẼ HÌNH HỌA TẠI KHOA KIẾN TRÚC MỸ THUẬT - TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .. 56 2.1. Giới thiệu về khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh .............................................................................................................. 56 2.1.1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của khoa Kiến trúc Mỹ thuật........ 56 2.1.2. Cơ sở vật chất của Khoa Kiến trúc - Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ............................................................................................ 61 2.1.3. Đội ngũ giáo viên giảng dạy môn Vẽ Hình họa tại Khoa Kiến trúc Mỹ thuật trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ........................................ 63 2.2. Chương trình dạy môn Vẽ Hình họa Khoa Kiến trúc Mỹ thuật ...................... 64 2.2.1. Mục tiêu dạy học môn Vẽ Hình họa.................................................... 64
2.2.2. Cấu trúc mục tiêu chương trình dạy môn Vẽ Hình họa của Khoa Kiến trúc Mỹ thuật ................................................................................................. 65 2.3. Thực trạng hoạt động học môn Vẽ Hình họa của sinh viên Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ................................................ 72 2.3.1. Nhận thức về vai trò môn Vẽ Hình họa của SV Khoa Kiến trúc Mỹ thuật trường Đại học Công nghệ TP HCM ............................................................. 73 2.3.2. Thái độ học tập môn Vẽ Hình họa của SV Khoa Kiến trúc Mỹ thuật trường Đại học Công nghệ TP HCM ......................................................................... 75 2.3.3. Hành động học tập môn Vẽ Hình họa của SV Khoa Kiến trúc Mỹ thuật trường Đại học Công nghệ TP HCM ............................................................. 76 2.3.4. Kết quả học tập môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. HCM ........................................................................ 81 2.3.5. Nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả học tập môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh .................. 86 2.4. Thực trạng hoạt động dạy môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh ............................................... 88 2.4.1. Nhận thức về mục tiêu dạy học môn Vẽ Hình họa của giảng viên khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh ....... 88 2.4.2. Các hành động dạy học môn Vẽ Hình họa .......................................... 89 2.4.3. Phương pháp dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ................................................. 90 2.4.4. Nhận thức của giảng viên về vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực trong dạy học môn Vẽ Hình họa ................................................ 97 2.4.5. Mức độ vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy môn Vẽ Hình họa .......................................................................................... 98 2.4.6. Thuận lợi và khó khăn khi vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ hình họa tại Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ............................................................ 99 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................... 102
CHƯƠNG 3 ....................................................................................................... 103 VẬN DỤNG CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC VÀO DẠY HỌC MÔN VẼ HÌNH HỌA TẠI KHOA KIẾN TRÚC MỸ THUẬT, TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH .............................. 103 3.1. Nguyên tắc vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí MinhTP.Hồ Chí Minh ................................................................................... 103 3.1.1. Đảm bảo tính khoa học và đa dạng của các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa .................................................................... 103 3.1.2. Đảm bảo tính phù hợp với đặc điểm môn Vẽ Hình họa ..................... 104 3.1.3. Đảm bảo phát huy tính tích cực học tập của sinh viên ....................... 104 3.2. Đề xuất các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh ............................. 105 3.3. Đề xuất cách thức vận dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh .......................................................................................... 108 3.3.1. Vận dụng phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh TP. Hồ Chí Minh .............................................................. 108 3.3.2. Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh TP. Hồ Chí Minh ......................................................................................... 114 3.3.3. Vận dụng kỹ thuật khăn trải bàn vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh TP.Hồ Chí Minh.... 119 3.3.4. Vận dụng kỹ thuật sơ đồ tư duy vào dạy học môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí MinhTP.Hồ Chí Minh .... 120 3.4. Thiết kế giáo án vận dụng một số phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực vào dạy môn Vẽ Hình họa tại khoa Kiến trúc Mỹ thuật, trường Đại học Công nghệ TP.Hồ Chí Minh .................................................................................................. 122
3.5. Thực nghiệm sư phạm ................................................................................. 129 3.5.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ........................................................ 129 3.5.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ........................................................ 129 3.5.3. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................. 129 3.5.4. Thời gian thực nghiệm sư phạm........................................................ 130 3.5.5. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm ............................................ 131 3.5.6. Kết quả thực nghiệm sư phạm........................................................... 131 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................... 143 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................... 144 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 148 PHỤ LỤC .......................................................................................................... 153