Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:143

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương; từ đó đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trường có thể hoàn thiện công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT THÁI THANH VŨ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN THEO THÔNG TƯ 107/2017/TT-BTC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG, TRUNG CẤP CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG - NĂM 2021
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT THÁI THANH VŨ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN THEO THÔNG TƯ 107/2017/TT-BTC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG, TRUNG CẤP CÔNG LẬP TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN THỊ MAI HƯƠNG BÌNH DƯƠNG - NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan luận văn “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương” là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu của riêng tác giả. Các số liệu và kết quả trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy được xử lý khách quan trung thực và chưa từng công bố trong bất kỳ một công trình nào. Bình Dương, ngày tháng 11 năm 2021 Học viên thực hiện luận văn Thái Thanh Vũ i
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tác giả xin bày tỏ sự kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc tới giảng viên hướng dẫn TS. Nguyễn Thị Mai Hương, người hướng dẫn khoa học của tác giả, người đã tận tình hướng dẫn trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. Tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu, lãnh đạo Viện Đào tạo Sau đại học, quý thầy cô Trường Đại học Thủ Dầu Một đã tạo mọi điều kiện tốt nhất trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu, thực hiện và bảo vệ luận văn. Tác giả xin chân thành cảm ơn Quý chuyên gia và Quý anh chị là cán bộ công nhân viên của các trường Đại học, Cao đẳng và Trung cấp trên địa bàn tỉnh Bình Dương đã dành thời gian quý báu để trả lời phiếu khảo sát và cung cấp thông tin hữu ích để tác giả có thể thực hiện được nghiên cứu này. Xin chân thành cảm ơn ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................. ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................ vii DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... viii DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. ix MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu tổng quát ..................................................................................... 2 2.2. Các mục tiêu cụ thể ................................................................................... 3 3. Câu hỏi nghiên cứu ....................................................................................... 3 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3 4.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 3 4.2. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 3 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................. 4 6. Ý nghĩa của đề tài ......................................................................................... 4 7. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 6 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ...................................... 7 1.1. Nghiên cứu ngoài nước ................................................................................. 7 1.2. Nghiên cứu trong nước ................................................................................. 8 1.3. Nhận xét và xác định khoảng trống nghiên cứu ......................................... 14 Kết luận Chương 1.................................................................................................... 24 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ......................................................................... 25 2.1. Một số vấn đề cơ bản về đơn vị sự nghiệp công lập ................................... 25 2.1.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập ................................................... 25 2.1.2. Đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp công lập ............................... 26 2.2. Chế độ kế toán của các đơn vị sự nghiệp công lập ..................................... 30 iii
2.3. Giới thiệu Thông tư 107/2017/TT-BTC ..................................................... 32 2.3.1. Khái quát về Thông tư 107 ................................................................... 32 2.3.2. Thuận lợi và khó khăn khi vận dụng Thông tư 107/2017/TT-BTC ...... 39 2.4. Các lý thuyết nền vận dụng trong nghiên cứu ............................................ 41 2.4.1. Lý thuyết về hành vi .............................................................................. 41 2.4.2. Lý thuyết về hệ thống thông tin ............................................................ 42 2.4.3. Lý thuyết về lợi ích và chi phí .............................................................. 44 2.5. Đề xuất mô hình và thang đo nghiên cứu ................................................... 46 2.5.1. Biến độc lập .......................................................................................... 47 2.5.2. Biến phụ thuộc ...................................................................................... 52 Kết luận Chương 2.................................................................................................... 56 CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................... 57 3.1. Quy trình nghiên cứu .................................................................................. 57 3.2. Phương pháp thu thập dữ liệu ..................................................................... 58 3.2.1. Nghiên cứu định tính ............................................................................ 58 Bảng 3. 1. Điều chỉnh và mã hoá thang đo ............................................................... 61 3.2.2. Nghiên cứu định lượng ......................................................................... 63 3.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ................................................................... 64 3.3.1. Thống kê mô tả ..................................................................................... 64 3.3.2. Đánh giá thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha ................... 64 3.3.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA ........................................................ 65 3.3.4. Phân tích tương quan ........................................................................... 66 3.3.5. Phân tích hồi quy ................................................................................. 66 Kết luận Chương 3.................................................................................................... 68 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................... 69 4.1. Khái quát chung về vận dụng chế độ kế toán tại các trường đại học, cao đẩng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương .................................................... 69 4.1.1. Những thay đổi trong hạch toán kế toán .............................................. 69 iv
4.1.2. Tổ chức quy trình kế toán..................................................................... 72 4.2. Mô tả mẫu nghiên cứu ................................................................................ 74 4.3. Kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach Alpha ........................... 74 4.3.1. Kiểm định độ tin cậy thang đo các biến độc lập .................................. 74 4.3.2. Kiểm định độ tin cậy thang đo biến phụ thuộc .................................... 76 4.4. Phân tích nhân tố khám phá EFA ............................................................... 77 4.4.1. Kết quả phân tích nhân tố các biến độc lập ......................................... 77 4.4.2. Kết quả phân tích EFA biến phụ thuộc ................................................ 79 4.5. Phân tích tương quan Pearson ..................................................................... 80 4.6. Phân tích hồi quy tuyến tính đa bội ............................................................ 81 4.7. Thảo luận về kết quả nghiên cứu ................................................................ 85 Kết luận Chương 4.................................................................................................... 89 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ............................................... 90 5.1. Kết luận ....................................................................................................... 90 5.2. Hàm ý quản trị ............................................................................................ 91 5.3. Kiến nghị ..................................................................................................... 95 5.4. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ............................ 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... i PHỤ LỤC ................................................................................................................... 1 Phục lục 3.1. DÀN BÀI PHỎNG VẤN ..................................................................... 1 Phụ lục 3.2. DANH SÁCH CHUYÊN GIA THAM GIA PHỎNG VẤN ................. 4 Phụ lục 3.3. BẢNG TÓM TẮT Ý KIẾN CHUYÊN GIA .......................................... 4 Phụ lục 3.4. Thang đo được điều chỉnh sau phỏng vấn chuyên gia ........................... 5 Phụ lục 3.5. PHIẾU KHẢO SÁT SƠ BỘ .................................................................. 8 Phụ lục 3.6. DANH SÁCH THAM GIA KHẢO SÁT SƠ BỘ ................................ 11 Phụ lục 3.7. PHIẾU KHẢO SÁT CHÍNH THỨC ................................................... 12 Phụ lục 3.8. DANH SÁCH CÁN BỘ CÁC TRƯỜNG ĐƯỢC KHẢO SÁT .......... 15 Phụ lục 4.10. Danh mục BCTC và báo cáo quyết toán áp dụng cho các đơn vị kế toán cấp cơ sở ................................................................................................................... 19 v
Phụ lục 4.2. KẾT QUẢ PHÂN TÍCH DỮ LIỆU ..................................................... 20  Thống kê mẫu nghiên cứu........................................................................... 20  Kiểm định thang đo ..................................................................................... 21  Phân tích nhân tố khám phá ........................................................................ 23  Phân tích tương quan pearson ..................................................................... 25  Phân tích hồi quy ........................................................................................ 26 vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải thích BCTC Báo cáo tài chính CĐT Chi đầu tư CTX Chi thường xuyên ĐH – CĐ – TC Đại học, cao đẳng, trung cấp GDĐT Giáo dục đào tạo GTGT Giá trị gia tăng NSNN Ngân sách Nhà Nước TDTT Thể dục thể thao TK Tài khoản TSCĐ Tài sản cố định VHTTNT Văn hóa thông tin nghệ thuật vii
DANH MỤC BẢNG Bảng 1. 1. Bảng tổng hợp các nghiên cứu trước có liên quan.................................. 15 Bảng 2. 1. Những điểm khác biệt giữa Thông tư 185, Quyết định 19 và Thông tư 107 .................................................................................................................................. 33 Bảng 2. 2. Thang đo nghiên cứu đề xuất .................................................................. 53 Bảng 3. 1. Điều chỉnh và mã hoá thang đo ............................................................... 61 Bảng 4. 2. Thống kê mẫu khảo sát ........................................................................... 74 Bảng 4. 3. Kết quả phân tích thang đo các biến độc lập .......................................... 75 Bảng 4. 4. Kết quả phân tích thang đo biến phụ thuộc............................................. 77 Bảng 4. 5. Kiểm định KMO cho các biến độc lập.................................................... 77 Bảng 4. 6. Kết quả EFA cho các biến độc lập .......................................................... 78 Bảng 4. 7. Kiểm định KMO cho biến phụ thuộc ...................................................... 79 Bảng 4. 8. Kết quả EFA cho các biến phụ thuộc...................................................... 79 Bảng 4. 9. Bảng Hệ số tương quan ........................................................................... 80 Bảng 4. 10. Kết quả phân tích hồi quy ..................................................................... 81 viii
DANH MỤC HÌNH Hình 1. 1. Mô hình nghiên cứu các nhân tố phi tài chính ảnh hưởng vận dụng chuẩn mực kế toán trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam ................................... 9 Hình 1. 2. Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh .......... 11 Hình 1. 3. Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc áp dụng chuẩn mực kế toán ở Việt Nam ................................................................................................... 12 Hình 1. 4. Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ ...................................................................... 13 Hình 1. 5. Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương .............................................................................................................. 13 Hình 2. 1. Sơ đồ phân loại đơn vị sự nghiệp công lập ............................................. 28 Hình 2. 2. Mô hình nghiên cứu đề xuất .................................................................... 47 Hình 3. 1. Quy trình nghiên cứu ............................................................................... 57 Hình 4. 1. Quy trình luân chuyển chứng từ chung trong các trường........................ 72 Hình 4. 2. Đồ thị phân tán giữa giá trị dự đoán và phần dư từ hồi quy.................... 83 Hình 4. 3. Biểu đồ tần số của phần dư chuẩn hóa .................................................... 83 ix
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Tự chủ tài chính và quản lý công tác kế toán đơn vị sự nghiệp công lập luôn là vấn đề của “nóng” không chỉ của nhà hoạch định và ban hành chính sách mà còn “nóng” đối với đơn vị thực hiện chính sách đó và toàn xã hội. Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách nhằm từng bước đổi mới cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Ngày 14/2/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2015/NĐ-CP thay thế Nghị định số 43/2006/NĐ-CP theo hướng quy định các vấn đề chung, làm căn cứ cho các bộ, cơ quan liên quan xây dựng các Nghị định riêng quy định đối với từng lĩnh vực cụ thể với nhiều nội dung thay đổi trong cơ chế tài chính. Song song với cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 16/2015/NĐ-CP thì công tác quản lý kế toán đơn vị sự nghiệp cũng được Bộ Tài chính thay đổi nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Ngày 10/10/2017, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 107/2017/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 24/11/2017 và chính thức được áp dụng vào ngày 01/01/2018. Những đổi mới của Nghị định 16/2015/NĐ-CP đem lại nhiều lợi ích cho các đơn vị sự nghiệp công, nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm; thúc đẩy các hoạt động của đơn vị, cung cấp sự nghiệp dịch vụ công theo hướng chất lượng, hiệu quả, nâng cao số lượng, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ công, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của xã hội. Đó là thời cơ và cũng là thách thức cho các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung và các Trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp công lập nói riêng. Chính vì vậy, việc các đơn vị này hoạt động hiệu quả, có trách nhiệm và minh bạch thông tin, sẽ tác động làm tăng lợi thế cạnh tranh của nền kinh tế và tạo ra giá trị gia tăng cho xã hội. Mặt khác, thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, trao quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo, các đơn vị này phải chủ động chuyển đổi nguồn thu theo hướng từ một cơ cấu nguồn thu chủ yếu dựa vào sự tài trợ của Nhà nước sang một cơ chế nguồn thu đa dạng hơn, dựa nhiều hơn vào học phí cũng như những hoạt động dịch vụ khác của nhà trường. Tiếp tục thực hiện đổi mới cơ chế tự chủ tài chính, Chính phủ đã ban hành Nghị định 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính tại đơn vị sự nghiệp công lập nhằm nâng cao mức độ tự chủ và đáp ứng tình hình thực tiển của các đơn vị sự nghiệp; song 1
song với cơ chế tự chủ thì mức độ vận chụng chế độ kế toán cần được nhà quản lý xem xét nhân tố trọng yếu ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo thông tư 107/2017/TT-BTC để công tác kế toán đáp ứng yêu cầu ghi nhận đa dạng nghiệp vụ phát sinh và cung cấp đầy đủ thông tin báo cáo. Hiên nay, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp (ĐH – CĐ – TC) công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu và phát triển bền vững. Tuy nhiên, qua ba năm thực hiện áp dụng thông tư 107/TT-BTC, thực trạng là công tác tổ chức kế toán tại các trường học công lập còn yếu kém và chưa thật sự hiệu quả. Các đơn vị thường áp dụng cứng nhắc các chế độ kế toán nên bị động, lúng túng trong ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh mới, chậm cập nhật những thay đổi của chế độ kế toán, ít ứng dụng công nghệ thông tin; chưa xây dựng được đội ngũ nhân viên kế toán chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của thực tiễn… Xuất phát từ lý luận và thực tiễn, việc nghiên cứu và lựa chọn đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương” với mong muốn tìm hiểu thực trạng và tìm ra các yếu tố ảnh hưởng đến việc áp dụng chế độ kế toán tại các trường sau ba năm áp dụng thông tư 107/2017/TT-BTC để từ đó sẽ đề ra một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính, giúp cho việc quản lý các nguồn thu, chi tại đơn vị được chặt chẽ, rõ ràng và minh bạch, đồng thời số liệu báo cáo cho các ban ngành được chính xác, thể hiện đúng tình hình hoạt động tài chính của đơn vị là nhu cầu cấp thiết, cả trong lý luận thực tiễn hoạt động hiện tại và tương lai của các trường hiện nay. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương; từ đó đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trường có thể hoàn thiện công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính hiện nay. 2
2.2. Các mục tiêu cụ thể Mục tiêu 1: Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Mục tiêu 2: Đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Mục tiêu 3: Đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trường có thể vận dụng nghiệp vụ công tác kế toán phù hợp với mức độ tự chủ tài chính và Thông tư 107/TT-BTC. 3. Câu hỏi nghiên cứu Câu hỏi 1: Những nhân tố nào ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương? Câu hỏi 2: Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương? Câu hỏi 3: Các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương cần làm gì để có thể vận dụng thành công chế độ kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương? 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu, khảo sát bộ phận kế toán tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. - Phạm vi về thời gian: Đề tài được thực hiện từ tháng 01 năm 2021 đến tháng 8 năm 2021. 3
+ Thu thập dữ liệu sơ cấp: lập phiếu khảo sát, khảo sát thực tế và thu thập dữ liệu, tổng hợp dữ liệu: từ tháng 11/2021 đến tháng 12/2021 + Thu thập dữ liệu thứ cấp: phân tích và xử lý dữ liệu giai đoạn 2018 - 2019. 5. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng kết hợp phương pháp định tính và phương pháp định lượng, trong đó: Giai đoạn 1: Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phương pháp phân tích tổng hợp và phương pháp phỏng vấn chuyên gia nhằm xác định các nhân tố cũng như thang đo của các biến ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán tại các trường ĐH - CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương trong mô hình nghiên cứu đề xuất và hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát. Giai đoạn 2: Tác giả sử dụng phương pháp định lượng thông qua khảo sát các nhân viên kế toán tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương bằng bảng câu hỏi nhằm thu thập dữ liệu sơ cấp. Nghiên cứu định lượng nhằm khẳng định các nhân tố cũng như giá trị và độ tin cậy của thang đo các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Dữ liệu sau khi thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS với các kỹ thuật phân tích và kiểm định: độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy. 6. Ý nghĩa của đề tài Ý nghĩa khoa học: Trên cơ sở nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng chế độ kế toán của các nghiên cứu trước và đặc biệt là trong điều kiện cụ thể ở tỉnh Bình Dương, luận văn đã khám phá các nhân tố ảnh hưởng và chỉ ra mức độ cũng như thứ tự ảnh hưởng của các nhân tố này đến việc vận dụng chế độ kế toán hành chính sự nghiệp theo Thông tư 107/2017/TT-BTC tại các trường ĐH – CĐ - TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Về mặt thực tiễn: Luận văn phân tích và chỉ ra thực trạng, mặt tích cực và mặt hạn chế cũng như xác định và đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến việc vận dụng chế độ kế toán tại các trường ĐH – CĐ – TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dương qua 2 năm áp dụng thông tư 107/TT-BTC. Đây là điểm mới so với các nghiên cứu trước và cũng là lần đầu được thực hiện đối với các trường ĐH – CĐ – TC công lập trên địa 4
bàn tỉnh Bình Dương. Trên cơ sở đó nghiên cứu đề xuất các nhóm kiến nghị để hoàn thiện công tác kế toán tại các đơn vị này. Kết quả của nghiên cứu này sẽ là cơ sở các cơ quan quản lý tỉnh Bình Dương và các đơn vị sự nghiệp giáo dục làm cở sở trong việc đưa ra các chính sách quản lý phù hợp. Qua đó đảm bảo sự hoàn thiện công tác quản lý tài chính kế toán và nâng cao chất lượng dịch vụ giáo dục đào tạo. 5
7. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn chia thành 5 chương, bao gồm: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chương 5: Kết luận và hàm ý quản trị. 6
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 1.1. Nghiên cứu ngoài nước Trên thế giới, có nhiều nghiên cứu trước đây liên quan đến công tác kế toán tại các đơn vị, trong đó có liên quan đến các đơn vị đặc thù thuộc khu vực công như: Earl và cộng sự (2006) đã thực hiện nghiên cứu “Accounting for Governmental and Nonpofit Entities’" (tạm dịch: Kế toán khu vực công và tổ chức phi lợi nhuận) đã đưa ra các nguyên tắc kế toán chung được chấp nhận, hướng dẫn cách thức ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế, cách thức lập báo cáo tài chính (BCTC) cuối kỳ. Nghiên cứu cũng đi sâu vào phân tích hoạt động của một số lĩnh vực sự nghiệp đặc thù như tổ chức kế toán trong các trường học, bệnh viện, các đơn vị lực lượng vũ trang. Ismail (2009) với nghiên cứu “Factors Influencing AIS Effectiveness among Manufacturing SMEs: Evidence fromMalaysia” (tạm dịch Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của AIS trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa: Bằng chứng tại Malaysia), thông qua việc tổng hợp lý thuyết nền, các nghiên cứu trước cũng như thực hiện pilot - test đã khám phá ra một số yếu tố mới tác động đến chất lượng của công tác kế toán đối với các đơn vị vừa và nhỏ, như nhà quản trị hiểu biết kế toán từ đó làm gia tăng yêu cầu sử dụng thông tin kế toán của đơn vị, nhà cung cấp, và các công ty dịch vụ kế toán. Tuy nhiên, đối với các đơn vị vừa và nhỏ thì yếu tố sự tham gia của ban quản lý, trình độ hiểu biết về công tác kế toán của nhà quản lý, các nhà tư vấn và cơ quan nhà nước có liên quan thì không ảnh hưởng đáng kể đến tính hiệu quả của công tác kế toán, trong khi đó các yếu tố này có tác động mạnh đến tính hiệu quả của công tác kế toán trong các nghiên cứu khác. Naomih Wairimu Macharia (2014) với nghiên cứu “Factors Affecting Management of Finances in Kenya’s Public Sector: A Survey of Parastatals in Nakuru Town” (tạm dịch là Các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý tài chính trong Khu vực công của Kenya) nghiên cứu này đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính trong khu vực công của Kenya để xác định mức độ ảnh hưởng của bộ máy quan liêu đến việc quản lý tài chính trong khu vực công, đánh giá ảnh hưởng của các kỹ năng của nhân viên đối với việc quản lý tài chính trong khu vực công; sự hỗ trợ của chính phủ ảnh hưởng như thế nào đến việc quản lý tài chính trong khu vực công. 7
Syaifulla (2014) trong nghiên cứu “Ảnh hưởng đến cam kết của tổ chức đối với chất lượng của hệ thống thông tin kế toán” đã sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng và xác định được rằng yếu tố cam kết của ban quản trị và yếu tố cam kết của nhân viên kế toán có ảnh hưởng đến chất lượng của việc tổ chức công tác kế toán của một tổ chức. Cam kết với tổ chức trong nghiên cứu này là sự trung thành và gắn kết của nhân viên để đạt được các mục tiêu của tổ chức. Các cam kết này có thể được vận hành sau khi được gán cho các kích thước và chỉ số thay đổi của tổ chức. Trong nghiên cứu này chất lượng của hệ thống thông tin kế toán cho thấy sự tích hợp của các thành phần khác nhau của phần cứng, phần mềm, kho não, cơ sở dữ liệu, một mạng viễn thông tích hợp của các hệ thống phụ được kết nối và hợp tác với nhau hài hòa với các giao dịch xử lý dữ liệu liên quan đến các vấn đề tài chính trở thành thông tin tài chính hữu ích cho việc ra quyết định của ban quản lý và các công ty bên ngoài. Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thống thông tin là sự hổ trợ và cam kết. Hệ thống thông tin kế toán chất lượng có thể hổ trợ công ty đạt được lợi thế cạnh tranh và hổ trợ quản lý ra quyết định kinh doanh để đạt được mục tiêu của công ty. Do đó, có thể nói cam kết của tổ chức có ảnh hưởng hiệu quả đến chất lượng của hê thống thông tin kế toán. Javed Miraj và Zhuquan Wang (2019) với nghiên cứu “Factors Influencing the Implementation of International Public Sector Accounting Standards in Pakistan” (tạm dịch là Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện Chuẩn mực kế toán quốc tế khu vực công ở Pakistan). Bằng việc sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, thang đo Likert năm điểm đã được sử dụng để đánh giá kết quả của nghiên cứu ý nghĩa và tác động của chuẩn mực kế toán khu vực công dựa trên cơ sở dồn tích. 1.2. Nghiên cứu trong nước Một số nghiên cứu trong nước đã thực hiện nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến vận dụng chế độ kế toán cũng như sự hoàn thiện tổ chức việc vận dụng kế toán tại các đơn vị sự nghiệp như sau: Trần Đình Khôi Nguyên (2013) với bài báo “Bàn về thang đo các nhân tố phi tài chính ảnh hưởng vận dụng chuẩn mực kế toán trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam” đã chỉ ra vận dụng các chuẩn mực kể toán trong thực tiễn luôn gặp nhiều rào cản do những khác biệt về kinh tế, văn hóa, hệ thống pháp lý và nguồn nhân lực kế toán. Bài viết này nhằm bàn luận thang đo các nhân tố phi tài chính ảnh hưởng đến vận dụng 8
chuẩn mực kế toán trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thông qua phương pháp phán tích nhân tố kết quả từ một điều tra thực nghiệm các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Đà Nẵng đã định hình bốn nhân tố phi tài chinh có khả năng ảnh hưởng đến vận dụng chuẩn mực kế toán trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở nước ta, đó là: Năng lực của kế toán viên, Tài liệu hướng dẫn thực hành kế toán, Tư vấn từ cộng đồng kế toán, và Sự quan tâm của chủ doanh nghiệp. + Năng lực của kế toán viên Vận dụng + chuẩn mực Tài liệu hướng dẫn thực hành kế toán kế toán trong Tư vấn từ cộng đồng kế toán + các doanh nghiệp nhỏ + và vừa Sự quan tâm của chủ doanh nghiệp Hình 1. 1. Mô hình nghiên cứu các nhân tố phi tài chính ảnh hưởng vận dụng chuẩn mực kế toán trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa ở Việt Nam (Nguồn: Trần Đình Khôi Nguyên, 2013) Lâm Thị Thảo Trang (2013) với nghiên cứu “Hoàn thiện nội dung tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục đại học thuộc đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh” cũng sử dụng phương pháp phân tích định tính bao gồm tra cứu tài liệu, phương pháp so sánh - đối chiếu, phương pháp hệ thống, phương pháp phân tích – tổng hợp để giải quyết các vấn đề về cơ sở lý luận, bên cạnh đó phương pháp định lượng cũng được sử dụng trong luận văn, đó là việc khảo sát tất cả các đơn vị sự nghiệp giáo dục đại học thuộc đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh và thống kê số liệu thu thập được, qua đó đánh giá thực trạng để đưa ra phương hướng, đề xuất một số giải pháp, kiến nghị để hoàn thiện nội dung tổ chức công tác kế toán theo hướng đáp ứng ngày càng cao tính minh bạch và giải trình thông tin tài chính tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục đại học trực thuộc đại học quốc gia thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở tăng cường quan tâm đến quy định về pháp lý trong lĩnh vực kế toán; nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán của các đơn vị. Ngô Thị Hồng Dung (2014) với nghiên cứu “Hoàn thiện công tác kế toán tại các trường cao đẳng và trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Phước” đã nghiên cứu 9