Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương; Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao khả năng vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐỖ CHÍ TRUNG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI BÌNH DƢƠNG UẬN V N THẠ S CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 60 34 03 01 BÌNH DƢƠNG – 2018
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT ĐỖ CHÍ TRUNG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI BÌNH DƢƠNG UẬN V N THẠ S CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 60 34 03 01 NGƢỜI HƢỚNG D N HO HỌ TS. TRẦN V N THẢO BÌNH DƢƠNG – 2018
LỜI M ĐO N Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết quả trong Luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tác giả luận văn Đỗ hí Trung
ỜI ẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế và lãnh đạo phòng Đào tạo sau đại học của trƣờng đại học Thủ Dầu Một. Tác giả đặc biệt gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến TS. Trần Văn Thảo – ngƣời đã nhiệt tình hƣớng dẫn và động viên tác giả hoàn thành luận văn. Bên cạnh đó, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện và động viên tác giả trong trong quá trình học tập và thực hiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn ! Tác giả luận văn Đỗ hí Trung
MỤ Ụ DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................ vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ..................................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1 1.Lý do thực hiện đề tài:....................................................................................... 1 2.Mục đích, mục tiêu nghiên cứu ......................................................................... 2 3.Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 3 4.Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................... 3 5.Cấu trúc luận văn .............................................................................................. 4 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƢỚC ................................. 6 1.1. Công trình nghiên cứu nƣớc ngoài ......................................................... 6 1.2. Công trình nghiên cứu trong nƣớc .......................................................... 10 CHƢƠNG 2:CƠ SỞ LÝ THUYẾT ......................................................................... 14 2.1. Khái quát về Doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................................. 14 2.1.1. Khái niệm về Doanh nghiệp nhỏ và vừa .......................................... 14 2.1.2. Tiêu chí xác định Doanh nghiệp nhỏ và vừa ................................... 15 2.1.3. Vai trò của Doanh nghiệp nhỏ và vừa trong tăng trƣởng kinh tế ..... 16 2.1.3.1. Các DNNVV đóng góp đáng kể vào sự tăng trƣởng kinh tế ...... 16 2.1.3.2. Các DNNVV giải quyết một số lƣợng lớn chỗ làm việc cho dân cƣ, làm tăng thu nhập cho ngƣời lao động, góp phần xoá đói giảm nghèo ..................................................................................................... 17 2.1.3.3. Khu vực DNNVV huy động đƣợc các nguồn lực trong dân cƣ . 17 2.1.3.4. Các DNNVV góp phần làm năng động nền kinh tế trong cơ chế thị trƣờng .......................................................................................... 17 i
2.1.3.5. Góp phần đẩy nhanh quá trình chuyển địch cơ cấu kinh tế, đặc biệt với khu vực nông thôn ..................................................................... 18 2.1.3.6. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ là nơi ƣơm mầm các tài năng kinh doanh, là nơi đào tạo, rèn luyện các nhà doanh nghiệp, giúp họ làm quen với môi trƣờng kinh doanh ..................................................... 18 2.2. Tổng quan về kế toán quản trị ................................................................ 19 2.2.1. Khái niệm về kế toán quản trị .......................................................... 19 2.2.2. Vai trò của kế toán quản trị .............................................................. 19 2.2.3. Nội dung của kế toán quản trị .......................................................... 21 2.2.3.1. Dự toán ngân sách ....................................................................... 21 2.2.3.2. Kế toán các trung tâm trách nhiệm .............................................. 25 2.2.3.3. Hệ thống kế toán chi phí .............................................................. 26 2.2.3.4. Thiết lập thông tin kế toán quản trị cho việc ra quyết định ......... 26 2.2.3.5. Nội dung của kế toán quản trị theo thông tƣ số 53/2006/TT- BTC ..................................................................................................... 27 2.2.4. Điều kiện để thực hiện kế toán quản trị tại doanh nghiệp ................ 28 2.3. Lý thuyết nền .......................................................................................... 29 2.3.1. Lý thuyết đại diện (Agency theory) ................................................. 29 2.3.2. Lý thuyết bất định (Contingency theory) ......................................... 31 2.3.3. Lý thuyết xã hội học (Social theory) ................................................ 32 2.3.4. Lý thuyết quan hệ lợi ích – chi phí ................................................... 33 CHƢƠNG 3 : PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................... 35 3.1. Quy trình nghiên cứu .............................................................................. 35 3.1.1. Thiết kế nghiên cứu .......................................................................... 35 3.1.2. Khung nghiên cứu ............................................................................ 36 ii
3.1.3. Quy trình nghiên cứu ........................................................................ 37 3.2. Phƣơng pháp nghiên cứu định tính ......................................................... 37 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu định tính ........................................................... 37 3.2.2. Kết quả thảo luận chuyên gia ........................................................... 38 3.3. Xây dựng mô hình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng KTQT .......................................................................................................... 41 3.4. Xây dựng các giả thuyết nghiên cứu ...................................................... 42 3.5. Phƣơng pháp nghiên cứu định lƣợng...................................................... 43 3.5.1. Xây dựng thang đo ........................................................................... 43 3.5.2. Phƣơng pháp đo lƣờng và tính toán dữ liệu ..................................... 45 3.5.3. Thiết kế nghiên cứu định lƣợng ....................................................... 47 3.5.4. Mô hình hồi quy ............................................................................... 48 CHƢƠNG 4 : KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................. 50 4.1. Thống kê mô tả về đặc điểm DN tham gia khảo sát ............................... 50 4.2. Kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s alpha ..................... 52 4.3. Đánh giá thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá (EFA) ................. 54 4.3.1. Nhóm biến độc lập ........................................................................... 55 4.3.2. Phân tích EFA cho biến phụ thuộc ................................................... 57 4.4. Phân tích hồi quy đa biến ....................................................................... 58 4.4.1. Phân tích hệ số tƣơng quan .............................................................. 58 4.4.2. Kết quả phân tích hồi quy................................................................. 60 4.4.2.1. Phân tích hồi quy của các yếu với hệ thống KSNB..................... 60 4.4.2.2. Kiểm tra hiện tƣợng đa cộng tuyến ............................................. 62 4.4.2.3. Kiểm tra hiện tƣợng tự tƣơng quan ............................................. 62 4.4.2.4. Kiểm định các giả thiết của mô hình ........................................... 63 iii
4.5. Kiểm định sự khác biệt về mức độ sử dụng KTQT theo đặc điểm DN . 65 4.5.1. Kiểm định sự khác biệt về Mức độ sử dụng KTQT theo ngành nghề .......................................................................................................... 66 4.5.2. Kiểm định sự khác biệt về Mức độ sử dụng KTQT theo số lƣợng ngƣời lao động trong DN ................................................................................. 66 4.5.3. Kiểm định sự khác biệt về Mức độ sử dụng KTQT theo quy mô .... 66 4.5.4. Kiểm định sự khác biệt về Mức độ sử dụng KTQT theo loại hình DN .......................................................................................................... 67 4.6. Bàn luận về các nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng KTTQT trong DNVVV tại Bình Dƣơng ..................................................................................... 67 4.6.1. Nhân tố sự quan tâm về KTQT của chủ DN .................................... 67 4.6.2. Nhân tố ứng dụng CNTT trong quản lý DN .................................... 67 4.6.3. Nhân tố chi phí cho việc sử dụng KTQT ......................................... 67 4.6.4. Nhân tố năng lực kế toán viên .......................................................... 68 CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGH ........................................................... 69 5.1. Kết luận ................................................................................................... 69 5.2. Một số hàm ý chính sách ........................................................................ 70 5.2.1. Giải pháp khắc phục sự quan tâm về KTQT của chủ DN ................ 70 5.2.2. Giải pháp khắc phục ứng dụng CNTT trong quản lý DN ................ 71 5.2.3. Giải pháp khắc phục chi phí cho việc sử dụng KTQT ..................... 72 5.2.4. Giải pháp khắc phục năng lực của kế toán viên ............................... 72 5.3. Kiến nghị ................................................................................................ 73 5.3.1. Các kiến nghị đối với cơ quan ban ngành. ....................................... 73 5.3.2. Các kiến nghị đối với cơ quan, trung tâm xúc tiến hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................................................................................ 74 iv
5.3.3. Các kiến nghị đối với bản thân Doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động tại Việt Nam ............................................................................................ 74 5.4. Hạn chế và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ................................................. 76 5.4.1. Những hạn chế của luận văn ............................................................ 76 5.4.2. Hƣớng nghiên cứu tiếp theo ............................................................. 76 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 78 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 82 v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BD Bình Dƣơng CP Chi phí DNNVV Doanh nghiệp nhỏ và vừa KTQT Kế toán quản trị vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1. Bảng tổng hợp thang đo ....................................................................... 43 Bảng 4.1. Tóm tắt thông tin khảo sát ................................................................... 50 Bảng 4.2. Hệ số KMO và kiểm định Barlett’s nhóm biến độc lập ...................... 55 Bảng 4.3. Ma trận nhân tố xoay của nhóm biến độc lập ...................................... 56 Bảng 4.4. Hệ số KMO và kiểm định Barlett’s cho nhóm biến phụ thuộc .......... 57 Bảng 4.5. Ma trận nhân tố xoay của biến phụ thuộc ............................................ 58 Bảng 4.6. Phân tích tƣơng quan với hệ số tƣơng quan Pearson ........................... 59 Bảng 4.7. Tóm tắt mô hình................................................................................... 61 Bảng 4.8. Phân tích phƣơng sai (ANOVA) ......................................................... 61 Bảng 4.9. Tóm tắt các hệ số hồi quy .................................................................... 62 Bảng 4.10. Kết quả kiểm định các giả thiết ......................................................... 65 vii
DANH MỤ SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Mô hình nghiên cứu Tuan Mat (2010).................................................. 8 Sơ đồ 3.1. Khung nghiên cứu ............................................................................... 36 Sơ đồ 3.2. Quy trình nghiên cứu .......................................................................... 37 Sơ đồ 3.3 Mô hình nghiên cứu đề xuất ................................................................ 42 viii
PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lý do thực hiện đề tài: Trong hoạt động của các doanh nghiệp, công tác kế toán quản trị có vai trò vô cùng quan trọng. Ở nƣớc ta hiện nay, việc áp dụng kế toán quản trị tuy đã đƣợc đề cập trong một số văn bản quy phạm pháp luật nhƣng lại chƣa bắt buộc các doanh nghiệp phải thực hiện, mặc dù thực tế đã chứng minh vai trò quan trọng của kế toán quản trị trong hoạt động của các doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trƣờng, hệ thống kế toán trong các doanh nghiệp thông thƣờng bao gồm kế toán tài chính và kế toán quản trị. Sự tồn tại của hai bộ phận kế toán này không mâu thuẫn mà tạo nên sự hỗ trợ cần thiết, để đảm bảo cho chức năng phản ảnh và cung cấp thông tin kế toán. Một khi môi trƣờng kinh doanh thay đổi theo xu hƣớng hội nhập toàn cầu, một thách thức lớn đặt ra cho các nhà quản trị Việt Nam là phải vận dụng các công cụ k thuật quản trị mới để ứng phó, nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp mình. Và việc vận dụng kế toán quản trị s tận dụng đƣợc các công cụ quản trị để giúp các nhà quản trị có đƣợc các thông tin kịp thời và thích hợp, hữu hiệu, hiệu quả nhằm hỗ trợ quá trình ra quyết định. Khi vận dụng các công cụ k thuật kế toán quản trị vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các nhà nghiên cứu khoa học đã chứng minh có rất nhiều lợi ích thu đƣợc cho các nhà quản trị trong công việc, và làm cho kết quả kinh doanh đạt hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, có rất nhiều các nhân tố tác động tới việc vận dụng kế toán quản trị vào doanh nghiệp nhỏ và vừa, các nhân tố này có thể tác động tiêu cực hay tích cực là do cách nhận biết và vận dụng trong thực tế của các bên tham gia. Trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng hiện nay, có rất nhiều các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang hoạt động, đóng góp chung cho sự tăng trƣởng kinh tế của cả nƣớc. Để đảm bảo cho các doanh nghiệp đó hoạt động ngày càng phát triển và có hiệu quả cao thì nhà quản trị doanh nghiệp cần có những công cụ hổ trợ cực tốt để giúp cho doanh nghiệp phát triển một cách bền vững. Cho đến nay việc vận dụng kế toán quản trị vào hoạt động quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa 1
tại Bình Dƣơng nói riêng và Việt Nam nói chung vẫn còn nhiều bất cập, hệ quả tất yếu là trong thực tế là t lệ vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa nhìn chung còn khá hạn chế, các công cụ k thuật kế toán quản trị đƣợc vận dụng hầu hết là công cụ k thuật truyền thống và hiệu quả trong cho công tác quản trị chƣa cao. Việc vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng chịu sự tác động của nhiều nhân tố bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp, có thể làm gia tăng tính khả thi của việc vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng hoặc ngƣợc lại. Do đó việc nghiên cứu nhằm nhận diện và lƣợng hóa mức độ tác động của từng nhân tố đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng là chủ đề quan trọng và cấp thiết. Nhận thấy tầm quan trọng đó, tác giả đã lựa chọn nội dung nghiên cứu “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dương” để thực hiện luận văn của mình. 2.Mục đích, mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu mức độ vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng Mục tiêu cụ thể bao gồm  Nhận dạng các nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng KTQT trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng  Đánh giá mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố này đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng  Đề xuất một số giải pháp góp phần nâng cao khả năng vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng âu hỏi nghiên cứu Với mục tiêu nghiên cứu trên, đề tài s tập trung trả lời câu hỏi sau:  Những yếu tố nào ảnh hƣởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng? 2
 Mức độ và chiều hƣớng tác động của các yếu tố này đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng?  Những yếu tố này có ảnh hƣởng nhƣ thế nào đến mức độ vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng? 3.Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng. Phạm vi về nội dung: Mức độ vận dụng Kế toán quản trị Phạm vi về không gian: Các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Bình Dƣơng. Phạm vi về thời gian: Dữ liệu thứ cấp: Đƣợc thu thập từ các tài liệu hƣớng dẫn của các Tổ chức/ Hiệp hội/ Viện có uy tín và chuyên nghiệp về kế toán, các công trình nghiên cứu đã đƣợc công bố dƣới dạng sách, luận văn, luận án, bài báo đăng trên các tạp chí khoa học, …. của 30 năm gần đây. Dữ liệu sơ cấp: thu thập bằng việc phát phiếu điều tra và phỏng vấn sâu các cá nhân ở các vị trí kế toán, kế toán trƣởng và lãnh đạo cấp cao của các công ty nghiên cứu. Thời gian khảo sát trong vòng 1 tháng kể từ tháng 3 năm 2017. 4.Phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp định tính Phương pháp tiếp cận hệ thống: phƣơng pháp này đƣợc sử dụng nhằm tìm hiểu các nghiên cứu trong và ngoài nƣớc, các tài liệu hƣớng dẫn của các Tổ chức/ Hiệp hội/ Viện có uy tín và chuyên nghiệp về kế toán, các công trình nghiên cứu đã đƣợc công bố dƣới dạng sách, luận văn, luận án, bài báo đăng trên các tạp chí khoa học, …. của 30 năm gần đây. Bên cạnh đó, nghiên cứu các lý thuyết nền có liên quan, kinh nghiệm xây dựng và vận dụng kế toán quản trị tại các quốc gia phát triển và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh: Tác giả s tổng hợp các nhân tố đã tìm hiểu trong các tài liệu trong và ngoài nƣớc. Từ đó, tiến hành phân tích và so sánh những khác biệt trong việc thực hiện kế toán quản trị tại Việt Nam với quốc tế. 3
Phỏng vấn chuyên gia: Tác giả tiến hành phỏng vấn sâu 05 chuyên gia (gồm kế toán trƣởng, những giảng viên lâu năm về kế toán trong các trƣờng đại học ….) có kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán, để tìm hiểu các chủ đề cụ thể xoay xung quanh việc xác định các nhân tố tác động đến khả năng vận dụng kế toán quản trị trong các DNVVN tại BD. Từ đó thu thập đến mức tối đa thông tin về chủ đề đang nghiên cứu. Phương pháp định lượng  Phƣơng pháp đo lƣờng và tính toán dữ liệu Phƣơng pháp thống kê mô tả: Tác giả xây dựng bảng câu hỏi khảo sát (dựa trên quá trình nghiên cứu kết hợp với ý kiến từ phía các chuyên gia) và gửi đến các DN để tiến hành khảo sát. Từ kết quả khảo sát, tiến hành thống kê và củng cố quan điểm đánh giá của mình. Kiểm định chất lƣợng thang đo: sử dụng kiểm định Cronbach’s Alpha để xác định chất lƣợng thang đo xây dựng. Phân tích nhân tố khám phá EFA: sử dụng kiểm định KMO, Bartlett và phƣơng sai trích để xác định hệ thống thang đo đại diện. Các phƣơng pháp kiểm định đƣợc sử dụng trong quá trình phân tích định lƣợng: Sử dụng phân tích phƣơng sai ANOVA. K thuật này dựa trên cơ sở tính toán mức độ biến thiên trong nội bộ các nhóm và biến thiên giữa các trung bình nhóm. Dựa trên hai ƣớc lƣợng này của mức độ biến thiên ta có thể rút ra kết luận về mức độ khác nhau giữa các trung bình nhóm.  Thiết kế nghiên cứu định lƣợng Phƣơng pháp thu thập dữ liệu: tiến hành k thuật phỏng vấn trực tiếp kết hợp với gửi bảng câu hỏi qua email. Việc chọn mẫu đƣợc tiến hành theo phƣơng pháp phi xác suất thuận tiện, tức là chọn các đối tƣợng có thể tiếp cận đƣợc có hiểu biết và liên quan đến việc vận dụng kế toán quản trị. 5.Cấu trúc luận văn Đề tài gồm 5 chƣơng với nội dung chính nhƣ sau: Phần mở đầu Chƣơng 1: Tổng quan các nghiên cứu trƣớc 4
Chƣơng 2: Cơ sở lý thuyết Chƣơng 3: Phƣơng pháp nghiên cứu Chƣơng 4: Kết quả nghiên cứu Chƣơng 5: Kết luận và kiến nghị 5
HƢƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƢỚC 1.1. Công trình nghiên cứu nƣớc ngoài Mặc dù các Doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò quan trọng cả về mặt kinh tế và xã hội, tuy nhiên trên thế giới việc nghiên cứu về kế toán quản trị tại Doanh nghiệp nhỏ và vừa đƣợc đánh giá là chƣa đầy đủ (Marriott and Marriott, 2000; Mitchell and Reid, 2000). Các nghiên cứu liên quan đến các nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng kế toán quản trị trong các Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tóm tắt nhƣ sau: Cùng với sự phát triển của nền kinh tế trên thế giới, kế toán quản trị cũng đã có rất nhiều sự thay đổi, tuy nhiên sự thay đổi của kế toán quản trị không phải là hiện tƣợng đồng nhất. Các nghiên cứu chỉ ra rằng các sự thay đổi trong hệ thống kế toán quản trị mới hay các công cụ k thuật mới bị ảnh hƣởng bởi các nhân tố bên ngoài, cũng nhƣ các nhân tố bên trong doanh nghiệp. Theo nhƣ Shields (1997) thì các nhân tố tiềm năng dẫn dắt sự thay đổi bao gồm: yếu tố cạnh tranh, các công nghệ, cấu trúc doanh nghiệp và các chiến lƣợc. Các nhân tố ảnh hƣởng đến sự thay đổi này cũng chỉ ra các vai trò khác nhau khi tác động đến quá trình thay đổi của kế toán quản trị. Noor Azizi Ismail và Malcolm- King (2007) với nghiên cứu “Factors influencing the alignment of accounting information systems in small and medium sized Malaysian manufacturing firms”, Journal of Information Systems and Small Business. Trong nghiên cứu này tác giả đã đề cập tới các nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dung Kế toán quản trị trong 214 Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Malaysia. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 6 nhân tố ảnh hƣởng đến việc vận dụng kế toán quản trị tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Malaysia bao gồm: (1) Trình độ CNTT; (2) Kiến thức của chủ doanh nghiệp; (3) Cam kết của ngƣời quản lý; (4) Môi trƣờng bên ngoài; (5) Môi trƣờng nội bộ, (6) Quy mô doanh nghiệp. Abdel-Kader và Luther, R. (2008) với nghiên cứu “The impact of firm characteristics on management accounting practices: A UK-based empirical analysis”. Nghiên cứu đánh giá việc vận dụng kế toán quản trị trong 658 doanh 6
nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp thực phẩm, nƣớc giải khát tại Anh Quốc đã khảo sát sự tác động đến mức độ phức tạp của việc vận dụng Kế toán quản trị tại các DN với mƣời nhân tố tác động khác nhau bao gồm: nhận thức của DN về sự bất ổn của môi trƣờng, thiết kế tổ chức của DN, quy mô của DN, mức độ phức tạp của hệ thống xử lý, k thuật sản xuất tiên tiến (AMT), quản trị chất lƣợng toàn diện (TQM), quản trị Just in Time (JIT), chiến lƣợc của DN, sức mạnh về nguồn lực khách hàng, mức độ dễ hƣ hỏng của hàng hóa. Tuy nhiên kết quả nghiên cứu sau khảo sát chỉ ra chỉ có các nhân tố nhận thức của DN về sự bất ổn của môi trƣờng, thiết kế tổ chức phân quyền của DN, quy mô của DN, k thuật sản xuất tiên tiến (ATM), quản trị chất lƣợng toàn diện (TQM), quản trị Just in Time (JIT), sức mạnh về nguồn lực khách hàng là có tác động đến việc vận dụng KTQT. Tuan Mat (2010) với nghiên cứu “Management accounting and organisational change: an exploratory study in Malaysian manufacturing firms”. Khi tác giả tiến hành khảo sát tại các doanh nghiệp sản xuất tại Malaysia đã chỉ ra rằng sự thay đổi về mặt cấu trúc DN cũng nhƣ chiến lƣợc DN có tác động đến việc vận dụng Kế toán quản trị trong DN. Và tiếp tục phát triển nghiên cứu của Abdel-Kader và Luther, R. (2008), vào năm 2012 Alper Erserim tiến hành nghiên cứu ở các DNSX tại Thổ Nhĩ Kỳ về tác động của các nhân tố bao gồm Văn hóa doanh nghiệp, đặc điểm của DN và các nhân tố môi trƣờng bên ngoài đến việc vận dụng Kế toán quản trị. Mô hình nghiên cứu và các biến nhƣ sau: 7
ác nhân tố môi ác nhân tố DN trƣờng VHDN Nhận thức về sự bất ổn Thiết kế tổ chức tập của môi trƣờng quyền Nhận thức về mức độ Thiết kế tổ chức chính cạnh tranh thức hóa Vận dụng TQT + Xác định chi phí và kiểm soát tài chính + Thông tin cho việc quản trị hoạch định và kiểm soát + Giảm sự lảng phí nguồn lực kinh doanh + Tạo ra giá trị bằng cách sử dụng nguồn lực hiệu quả Sơ đồ 1.1. Mô hình nghiên cứu Tuan Mat (2010) Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng chỉ có sự tác động đến việc vận dụng Kế toán quản trị từ các nhân tố nhƣ sau: Văn hóa doanh nghiệp hỗ trợ (supportive organizational culture), Văn hóa doanh nghiệp dựa trên luật lệ (rule-based organizational culture), Văn hóa doanh nghiệp hƣớng về mục tiêu (goal-orientếd organizational culture), thiết kế tổ chức chính thức hóa (formalization). Ahmad (2012) với nghiên cứu “The use of management accounting practices in Malaysian DNNVV ”. Trong nghiên cứu này tác giả tiến hành khảo sát tại các Doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Malaysia với kết luận rằng việc vận dụng Kế toán quản trị trong các DN vừa bị ảnh hƣởng bởi các nhân tố: quy mô, mức độ cạnh tranh của thị trƣờng, mức độ tham gia của ngƣời chủ DN/quản lý DN, các k thuật SX tiên tiến. Ngoài ra kết quả nghiên cứu một lần nữa chứng minh cho việc vận dụng Kế toán quản trị đóng vai trò hỗ trợ làm tăng hiệu quả và hiệu suất quản trị của DN. Sau này nhóm tác giả Lucas, Prowle and Lowth (2013) với nghiên cứu “Management Accounting Practices of UK Small-Medium-Sized Enterprises 8