Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:141

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương" đã nêu lên quan điểm và phương hướng hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Từ đó đề ra một số giải pháp hoàn thiện để nâng cao chất lượng quản lý tài chính kế toán phù hợp với cơ chế hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ BÌNH HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 BÌNH DƯƠNG - NĂM 2021
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT LÊ THỊ BÌNH HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS TRẦN VĂN TÙNG BÌNH DƯƠNG - NĂM 2021
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đề tài luận văn “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương” là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu của bản thân. Các số liệu và kết quả trong luân văn có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy được xử lý trung thực và chưa từng công bố trong bất kỳ công trình nào. Thủ Dầu Một, tháng 9 năm 2021 Tác giả Lê Thị Bình i
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến PGS.TS Trần Văn Tùng đã tận tình hướng dẫn và giúp tác giả hoàn thành luận văn này. Bên cạnh đó, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn đến: - Quý Thầy, Cô đã trang bị cho tác giả những kiến thức, kỹ năng cần thiết trong suốt khóa học để tác giả có được nền tảng lý luận cơ bản khi nghiên cứu đề tài này. - Các đồng chí lãnh đạo, anh, chị, em công tác tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An đã tham gia thảo luận, giúp tác giả hoàn thành phiếu khảo sát, cung cấp tài liệu và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình thực hiện nghiên cứu. Cuối cùng tác giả muốn chia sẽ đến gia đình, bạn bè là những người là đã luôn động viên, ủng hộ và giúp đỡ để tác giả có thể hoàn thành tốt đề cương luận văn này. Xin chân thành cảm ơn! ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .........................................................................vii DANH MỤC BẢNG ....................................................................................... viii DANH MỤC HÌNH ........................................................................................... ix TÓM TẮT ........................................................................................................... x PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................. 1 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................... 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ............................................................................ 2 2.1. Mục tiêu chung ............................................................................................. 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................. 2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ............................................................................... 3 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................. 3 4.1. Đối tượng nghiên cứu và đối tượng khảo sát ................................................. 3 4.1.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 3 4.1.2. Đối tượng khảo sát ..................................................................................... 3 4.2. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................... 3 4.2.1. Về nội dung ............................................................................................... 3 4.2.2. Về không gian............................................................................................ 3 4.2.3. Về thời gian ............................................................................................... 3 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 3 6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI ................................................................................. 4 6.1. Ý nghĩa khoa học .......................................................................................... 4 6.2. Ý nghĩa thực tiễn .......................................................................................... 5 7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ......................................................................... 5 CHƯƠNG 1 ........................................................................................................ 6 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ................................................................................... 6 1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ..................................................................... 6 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài ........................................................................ 6 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước ........................................................................ 8 1.1.3. Nhận xét và xác định khoảng trống nghiên cứu ........................................ 10 1. 2. TỔNG QUAN VỀ ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ............................. 11 1.2.1. Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập ....................................................... 11 1.2.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập ........................................................ 11 1.2.3. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập ......................................................... 12 1.2.4. Ý nghĩa, yêu cầu, nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập. ................................................................................................ 14 1.2.4.1. Ý nghĩa của tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập. .................................................................................................................... 14 iii
1.2.4.2. Yêu cầu của tổ chức công tác kế toán. ................................................... 16 1.2.4.3. Nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán. ................................................ 18 1.3. NỘI DUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP........................................................................................ 20 1.3.1. Công tác lập và chấp hành dự toán thu-chi. .............................................. 21 1.3.1.1. Công tác lập dự toán thu-chi. ................................................................ 21 1.3.1.2. Công tác chấp hành dự toán thu, chi. .................................................... 22 1.3.2. Tổ chức kế toán theo quá trình xử lý thông tin. ........................................ 22 1.3.2.1. Vận dụng hệ thống chứng từ kế toán. .................................................... 23 1.3.2.2. Vận dụng hệ thống tài khoản kế toán. ................................................... 23 1.3.2.3. Vận dụng hệ thống sổ kế toán. .............................................................. 25 1.3.2.4. Vận dụng hệ thống báo cáo quyết toán và báo báo tài chính. ................ 26 1.3.3. Công tác kiểm tra kế toán và công khai tài chính. ................................. 27 1.3.3.1. Kiểm tra kế toán.................................................................................... 28 1.3.3.2. Công khai tài chính. .............................................................................. 28 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................. 31 CHƯƠNG 2 ...................................................................................................... 32 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG ............................................................................................................ 32 2.1. TỔNG QUAN VỀ TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN......... 32 2.1.1. Đặc điểm hoạt động, chức năng nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức Trung tâm y tế thành phố Thuận An. ......................................................................................... 32 2.1.1.1. Đặc điểm hoạt động .............................................................................. 32 2.1.1.2. Cơ cấu tổ chức của Trung tâm y tế........................................................ 33 2.1.1.3. Chức năng nhiệm vụ Trung tâm y tế. ..................................................... 38 2.2. CHÍNH SÁCH KẾ TOÁN VÀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN. .................................................................... 41 2.2.1. Các chính sách kế toán áp dụng tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An. . 41 2.2.2. Cơ chế quản lý tài chính ....................................................................... 42 2.2.2.1. Cơ chế quản lý tài chính của Trung tâm y tế ......................................... 42 2.2.2.2. Nguồn tài chính của Trung tâm y tế ...................................................... 42 2.2.2.3. Phân phối kết quả tài chính trong năm .................................................. 45 2.3. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TỀ THÀNH PHỐ THUẬN AN ............................... 46 2.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán tại Trung tâm y tế ........................................... 46 2.3.1.1. Về tổ chức bộ máy kế toán .................................................................... 46 2.3.1.2. Về công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kế toán ........ 47 2.3.2. Tình hình khảo sát thực trạng công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An............................................................................. 48 2.3.2.1. Đối tượng khảo sát................................................................................ 48 2.3.2.2. Mục đích và nội dung khảo sát .............................................................. 48 2.3.2.3. Câu hỏi khảo sát ................................................................................... 49 2.3.2.4. Phương pháp khảo sát .......................................................................... 50 iv
2.3.2.5. Khái quát về kết quả khảo sát. .............................................................. 50 2.3.3. Công tác lập và chấp hành dự toán ....................................................... 55 2.3.3.1. Công tác lập dự toán thu chi ................................................................. 55 2.3.3.2. Công tác chấp hành dự toán ................................................................. 61 2.3.4. Tổ chức công tác kế toán theo quá trình xử lý thông tin ........................... 64 2.3.4.1. Vận dụng hệ thống chứng từ kế toán ..................................................... 64 2.3.4.2. Vận dụng hệ thống tài khoản kế toán. ................................................... 67 2.3.4.3. Vận dụng hệ thống sổ kế toán ............................................................... 67 2.3.4.4. Tổ chức lập báo cáo quyết toán và báo cáo tài chính. ........................... 68 2.3.5. Công tác kiểm tra và công khai tài chính. ............................................. 69 2.3.5.1. Công tác kiểm tra .................................................................................. 69 2.3.5.2. Công tác công khai tài chính ................................................................. 70 2.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN ................. 70 2.4.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 70 2.4.2. Tồn tại trong công tác kế toán .................................................................. 73 2.4.2.1. Công tác lập, chấp hành dự toán .......................................................... 73 2.4.2.2. Tổ chức vận dụng chứng từ kế toán ....................................................... 75 2.4.2.3. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán ....................................... 75 2.4.2.4. Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán ................................................... 76 2.4.2.5. Tổ chức lập báo cáo tài chính ............................................................... 76 2.4.2.6. Công tác kiểm tra và công khai tài chính .............................................. 76 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 .................................................................................. 77 CHƯƠNG 3 ...................................................................................................... 78 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THẬN AN TỈNH BÌNH DƯƠNG ................................................................................................. 78 3.1. SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN ...................................................................................................... 78 3.1.1. Sự cần thiết hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An............................................................................. 78 3.1.2. Yêu cầu hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An............................................................................. 80 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN 81 3.2.1. Hoàn thiện công tác lập và chấp hành dự toán.......................................... 81 3.2.2. Hoàn thiện tổ chức kế toán theo quá trình xử lý thông tin ........................ 83 3.2.2.1. Hoàn thiện vận dụng hệ thống chứng từ kế toán. .................................. 83 3.2.2.2. Hoàn thiện vận dụng hệ thống tài khoản kế toán ................................... 84 3.2.2.3. Hoàn thiện vận dụng hệ thống sổ kế toán .............................................. 84 3.2.2.4. Hoàn thiện hệ thống báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán ............... 84 3.2.3. Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán và công khai tài chính .................... 85 3.2.3.1. Hoàn thiện công tác kiểm tra kế toán. ................................................... 85 v
3.2.3.2. Hoàn thiện công khai tài chính. ............................................................ 85 3.3. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ THÀNH PHỐ THUẬN AN ............................................................................... 86 3.3.1. Về phía Nhà nước và các cơ quan quản lý................................................ 86 3.3.2. Đối với Trung tâm y tế thành phố Thuận An ............................................ 88 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................. 89 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 90 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 91 PHỤ LỤC.......................................................................................................... 93 vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BTC Bộ tài chính BYT Bộ Y tế BHYT Bảo hiểm y tế BCTC Báo cáo tài chính CNTT Công nghệ thông tin ĐVSN Đơn vị sự nghiệp SNCL Sự nghiệp công lập KBNN Kho bạc nhà nước NSNN Ngân sách nhà nước TCKT Tài chính kế toán TTYT Trung tâm y tế UBND Ủy ban nhân dân vii
DANH MỤC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2. 1 Tổ chức bộ máy quản lý ................................................................................. 34 Bảng 2. 2 Số lượng cán bộ viên chức làm công tác kế toán tại TTYT ........................... 36 Bảng 2. 3. Báo cáo tình hình hoạt động phòng chống dịch bệnh tại Trung tâm y tế _____thành phố Thuận An giai đoạn 2017-2019. .......................................................... 43 Bảng 2. 4. Báo cáo tình hình hoạt động khám chữa bệnh tại TTYT thành phố _____Thuận An giai đoạn 2017-2019. ........................................................................... 45 Bảng 2. 5. Bảng thống kê bộ phận kế toán đáp ứng được công việc do ban lãnh _____đạo yêu cầu ........................................................................................................... 51 Bảng 2. 6. Bảng thống kê công việc được phân công cho các nhân viên bộ phận _____kế toán có phù hợp với năng lực của từng cá nhân............................................... 52 Bảng 2. 7. Thống kê việc trang bị phần mềm kế toán Imas............................................ 54 Bảng 2. 8. Thống kê mức độ hài lòng với tổ chức công tác kế toán............................... 55 Bảng 2. 9. Cơ cấu nguồn thu của các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An _____giai đoạn 2017-2019 ............................................................................................. 57 Bảng 2. 10. Tổng hợp thu chi của các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An _____giai đoạn 2017-2019 ............................................................................................. 58 Bảng 2. 11. Nội dung và tỷ trọng các nhóm chi từ nguồn NSNN của các đơn vị _____thuộc TTYT thành phố Thuận An giai đoạn 2017-2019 ...................................... 61 Bảng 2. 12. Nội dung và tỷ trọng các tiểu nhóm chi từ nguồn thu khám chữa bệnh...... 62 Bảng 2. 13. Nội dung và tỷ trọng các tiểu nhóm chi từ nguồn thu khác ........................ 63 Bảng 2. 14. Danh mục các báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán đang sử dụng _____tại TTYT. .............................................................................................................. 69 viii
DANH MỤC HÌNH Số hiệu hình Tên hình Trang Hình 2. 1. Sơ đồ tổ chức của TTYT thành phố Thuận An. ............................................ 37 Hình 2. 2. Sơ đồ phòng tài chính kế toán TTYT thành phố Thuận An .......................... 47 Hình 2. 3. Mức độ đáp ứng công việc của bộ phận kế toán............................................ 52 Hình 2. 4. Mức độ năng lực phù hợp với công việc được phân công của bộ phận _____kế toán ................................................................................................................... 53 Hình 2. 5. Mức độ đồng ý của nhân viên trong sử dụng phần mềm kế toán Imas ......... 54 Hình 2. 6. Mức độ hài lòng với tổ chức công tác kế toán tại TTYT............................... 55 Hình 2. 7. Quy trình luân chuyển chứng từ tại TTYT .................................................... 65 Hình 2. 8. Kế toán doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ .......................... 67 Hình 2. 9. Kế toán chi phí quản lý của hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ............ 67 ix
TÓM TẮT Cùng với sự ra đời và thay đổi khá nhiều trong các chính sách kinh tế xã hội đặc biệt là những chính sách có liên quan trực tiếp đến ngành y tế đã có sự tác động mạnh mẽ đến cơ chế quản lý tài chính tại các bệnh viện công lập nhằm đổi mới quản lý của các đơn vị, tự chịu trách nhiệm để phát triển đơn vị. Đổi mới, phát triển để chăm sóc sức khỏe cho nhân dân là nhiệm vụ trọng trách vô cùng to lớn của ngành y tế, với yêu cầu vừa phát triển vừa phải đảm bảo chất lượng hoạt động, đồng thời phải huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực còn hạn chế từ ngân sách nhà nước và nguồn thu sự nghiệp khác. Để đáp ứng được điều đó, tổ chức công tác kế toán là một trong những yếu tố quan trọng góp phần quản lý các nguồn thu và các nội dung chi hiệu quả hơn. Những năm qua Trung tâm y tế thành phố Thuận An đã có những bước phát triển và nhiều thay đổi trong mô hình quản lý. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy công tác kế toán ở các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An còn nhiều bất cập khi chuyển sang cơ chế tài chính mới, cụ thể TTYT thành phố Thuận An là đơn vị đa chức năng vừa thực hiện nhiệm vụ khám chữa bệnh tự đảm bảo kinh phí hoạt động thường xuyên, vừa thực hiện nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh và kế hoạch hóa gia đình được ngân sách nhà nước đảm bảo. Là đơn vị đa chức năng nhưng không có cơ chế riêng, phải thực hiện theo các Thông tư, Nghị định chung, gây khó khăn trong công tác tài chính kế toán của đơn vị. Vì vây cần phải có giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương” để tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng về tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm y tế, từ đó đề xuất những giải pháp có tính khả thi và thực tiễn góp phần hoàn thiện công tác kế toán tại đơn vị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong tình hình tự chủ hiện nay và hướng tới nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. x
Phương pháp nghiên cứu: Để thực hiện đề tài, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính như các phương pháp sưu tầm tài liệu, thống kê mô tả, phân tích, so sánh, suy luận để tìm hiểu các công trình nghiên cứu trước có liên quan, cũng như hệ thống hóa cơ sở lý thuyết, đồng thời tác giả kết hợp phương pháp phòng vấn thông qua bảng câu hỏi khảo sát nhằm tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Đề tài sử dụng các dữ liệu sơ cấp, thứ cấp liên quan đến công tác kế toán tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Luận văn đã nêu lên quan điểm và phương hướng hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Từ đó đề ra một số giải pháp hoàn thiện để nâng cao chất lượng quản lý tài chính kế toán phù hợp với cơ chế hiện nay. xi
PHẦN MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong những năm qua, cùng với quá trình phát triển kinh tế xã hội, hệ thống kế toán Việt Nam đã không ngừng được hoàn thiện và thật sự trở thành công cụ quan trọng trong quản lý kinh tế. Là một bộ phận cấu thành của hệ thống kế toán Việt Nam, kế toán hành chính sự nghiệp luôn được đổi mới và càng thích ứng với yêu cầu cơ chế tài chính mới, phù hợp với tinh thần của Nghị định số 16/2015/NĐ- CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định về quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Cùng với sự ra đời và thay đổi khá nhiều trong các chính sách kinh tế xã hội đặc biệt là những chính sách có liên quan trực tiếp đến ngành y tế đã có sự tác động mạnh mẽ đến cơ chế quản lý tài chính tại các bệnh viện công lập nhằm đổi mới quản lý của các đơn vị, tự chịu trách nhiệm để phát triển đơn vị, tạo nguồn thu nhập tăng thêm cho tập thể cán bộ viên chức, đồng thời khuyến khích các đơn vị tăng cường tính tự chủ, giảm dần sự phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Đổi mới, phát triển để chăm sóc sức khỏe cho nhân dân là nhiệm vụ trọng trách vô cùng to lớn của ngành y tế. Xác định mục tiêu đó, ngành y tế phấn đấu luôn đảm bảo công bằng, không ngừng nâng cao và hiệu quả hoạt động, trong đó việc phát triển và hoạt động có hiệu quả đối với các bệnh viện đặt biệt là hệ thống các bệnh viện công lập đã và đang là một vấn đề được quan tâm đặc biệt của ngành y tế. Với yêu cầu vừa phát triển, vừa phải đảm bảo chất lượng hoạt động, đồng thời phải huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực còn hạn chế từ ngân sách nhà nước và nguồn thu sự nghiệp khác đòi hỏi các đơn vị cần quan tâm đến công tác kế toán tài chính trong đơn vị mình. Đề đáp ứng được điều đó, tổ chức công tác kế toán là một trong những yếu tố quan trọng góp phần quản lý các nguồn thu và các nội dung chi hiệu quả hơn. Là một trong những bệnh viện công lập trong cả nước, những năm qua Trung tâm y tế thành phố Thuận An đã có những bước phát triển và nhiều thay đổi trong mô hình quản lý cũng như các hoạt động của mình. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy công tác kế toán ở các đơn vị trực thuộc Trung 1
tâm y tế còn nhiều bất cập khi chuyển sang cơ chế tài chính mới. Cụ thể TTYT thành phố Thuận An là đơn vị đa chức năng vừa thực hiện nhiệm vụ khám chữa bệnh, vừa thực hiện nhiệm vụ phòng chống dịch bệnh và kế hoạch hóa gia đình. Là đơn vị đa chức năng nhưng không có cơ chế riêng, phải thực hiện theo các Thông tư, Nghị định, ... chung, gây khó khăn trong công tác tài chính kế toán của đơn vị như TTYT có khối điều trị là Bệnh viện hạng 2 ( thuộc nhóm 2) tự đảm bảo chi phí thường xuyên từ chi trả lương cho đến chi các hoạt động, cũng như biên chế của khối bệnh viện, các khối Dự phòng, Dân số KHHGĐ kinh phí thường xuyên do ngân sách nhà nước cấp. Nhưng được giao chung là đơn vị tự đảm bảo một phần kinh phí hoạt động thường xuyên ( thuộc nhóm 3), vẫn phải trích nguồn cải cách tiền lương và trích lập quỹ theo đơn vị tự đảm bảo một phần kinh phí thường xuyên làm hạn chế tính tự chủ kinh phí thường xuyên cũng như tự chủ về biên chế của khối bệnh viện. Vì vậy, cần có giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại đơn vị. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trên, tác giả lựa chọn đề tài “Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An tỉnh Bình Dương” để tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng về tổ chức công tác kế toán tại Trung tâm y tế, từ đó đề xuất những giải pháp có tính khả thi và thực tiễn góp phần hoàn thiện công tác kế toán tại đơn vị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính trong tình hình tự chủ hiện nay và hướng tới nâng cao chất lượng dịch vụ y tế. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng hiện nay về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An trong thời gian tới đạt hiệu quả hơn. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Mục tiêu 1: Phân tích, đánh giá những tồn tại và bất cập trong tổ chức công tác kế toán tại các bệnh viện công lập nói chung và tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An nói riêng. 2
- Mục tiêu 2: Đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi cũng như điều kiện thực hiện các giải pháp đó nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An trong thời gian tới. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Câu hỏi 1: Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An như thế nào? - Câu hỏi 2: Cần có những định hướng và giải pháp nào để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An trong thời gian tới? 4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 4.1. Đối tượng nghiên cứu và đối tượng khảo sát 4.1.1. Đối tượng nghiên cứu Tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. 4.1.2. Đối tượng khảo sát Ban giám đốc, kế toán trưởng, kế toán tổng hợp, kế toán thanh toán, kế toán dược, kế toán vật tư thiết bị, trưởng các Phòng khám khu vực, Trạm y tế, Trưởng của khối Dự phòng và Dân số tại các đơn vị thuộc TTYT thành phố Thuận An. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Về nội dung Đề tài tập trung nghiên cứu liên quan đên công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. 4.2.2. Về không gian Tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An. 4.2.3. Về thời gian Để phân tích, đánh giá thực trạng công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An, tác giả sử dụng dữ liệu của Trung tâm y tế thành phố Thuận An giai đoạn 2017 – 2019. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3
Để thực hiện đề tài, tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính như các phương pháp sưu tầm tài liệu, thống kê mô tả, phân tích, so sánh, suy luận để tìm hiểu các công trình nghiên cứu trước có liên quan, cũng như hệ thống hóa cơ sở lý thuyết, đồng thời tác giả kết hợp phương pháp phỏng vấn thông qua bảng câu hỏi khảo sát nhằm tìm hiểu, phân tích và đánh giá thực trạng công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Đề tài sử dụng các dữ liệu sơ cấp, thứ cấp liên quan đến công tác kế toán tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An. - Dữ liệu sơ cấp: Thu thập dữ liệu sơ cấp là nguồn tác giả tự thu thập trong quá trình nghiên cứu như: Thu thập dữ liệu thông qua bảng câu hỏi khảo sát. Phiếu khảo sát tập trung vào hướng khảo sát tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Phỏng vấn chuyên gia: phỏng vấn trực tiếp các chuyên gia là kế toán trưởng cơ quan chủ quản là Sở Y tế, kế toán trưởng Sở tài chính, kế toán trưởng là chuyên quản Phòng Tài chính thành phố Thuận An trên cơ sở tham khảo ý kiến của các chuyên gia để làm rõ hơn các vấn đề nghiên cứu. Từ thông tin thu thập được tác giả tiến hành tổng hợp ý kiến từ bảng khảo sát bằng cách thống kê mô tả các câu trả lời của các đối tượng, tính phần trăm với sự hổ trợ của phần mềm SPSS 20.0. Từ dữ liệu sơ cấp có thể rút ra kết luận về thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. - Dữ liệu thứ cấp: tác giả tham khảo số liệu từ các chứng từ, sổ sách và các báo cáo kế toán tại Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Các dữ liệu sơ cấp và thứ cấp được thu thập và xử lý trên phần mềm thông dụng Excel 2010. 6. Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI 6.1. Ý nghĩa khoa học 4
Đề tài đã tìm hiểu, đánh giá thực trạng tổ chức công tác kế toán của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập nói chung và của các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An nói riêng. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Thông qua việc phân tích, đánh giá thực trạng công tác tổ chức kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tê thành phố Thuận An tác giả đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện công tác tổ chức kế toán tại đơn vị. 7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, các danh mục, bảng biểu, tài liệu tham khảo, chữ viết tắt, mục lục, phụ lục. Luận văn được trình bày thành 03 chương, gồm: Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Chương 2: Thực trạng tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị thuộc Trung tâm y tế thành phố Thuận An. 5
CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 1.1.1. Các nghiên cứu nước ngoài Trong các nghiên cứu trước đây có liên quan đến việc tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị, trong đó liên quan đến các đơn vị đặc thù thuộc khu vực công trong ngành y tế như sau: Nghiên cứu thực hiện tại Malaysia của tác giả Salah A, Hammad và các cộng sự thực hiện nghiên cứu vào năm 2010 “Hệ thống kế toán quản lý Bệnh viện: Khung nghiên cứu”. Bài viết này đề xuất một khuôn khổ để xem xét mối quan hệ giữa các yếu tố bối cảnh, hệ thống quản lý kế toán (MAS) và hiệu suất quản lý trong ngành chăm sóc sức khỏe. Đặc biệt, nó nhằm mục đích khám phá các yếu tố bối cảnh ảnh hưởng đến thiết kế của MAS sẽ tăng cường hiệu suất quản lý trong các bệnh viện Ai Cập. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc cung cấp trong việc liên kết tính hữu ích nhận thức của các đặc điểm thông tin MAS với hiệu suất quản lý đã được xem là có vấn đề bởi các nghiên cứu trước đây. Khuôn khổ này giúp các học viên phát triển các phương pháp tiếp cận mới trong việc thiết kế MAS trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Nghiên cứu “Ảnh hưởng đến cam kết của tổ chức đối với chất lượng của hệ thống thông tin kế toán” của Syaifulla (2014), bằng phương pháp nghiên cứu định lượng tác giả đã xác định rằng yếu tố cam kết của ban quản trị và yếu tố cam kết của nhân viên kế toán có ảnh hưởng đến chất lượng của việc tổ chức công tác kế toán của một tổ chức. Trong nghiên cứu này chất lượng của hê thống thông tin kế toán cho thấy sự tích hợp của các thành phần khác nhau của phần cứng, phần mềm, kho não, cơ sở dữ liệu, một mạng viễn thông tích hợp của các hệ thống phụ được kết nối và hợp tác với nhau hài hòa với các giao dịch xử lý dữ liệu liên quan đến các vấn đề tài chính trở thành thông tin tài chính hữu ích cho việc ra quyết định 6
của ban quản lý và các công ty bên ngoài. Hệ thống thông tin kế toán chất lượng có thể hổ trợ công ty đạt được lợi thế cạnh tranh và hổ trợ quản lý ra quyết định kinh doanh để đạt được mục tiêu của công ty. Nghiên cứu thực hiện tại Hoa Kỳ vào năm 2016 của hai tác giả Nathan Carroll và Justin C.Lord với đề tài “Tầm quan trọng ngày càng tăng của kế toán chi phí cho các Bệnh viện”. Trong các nghiên cứu này, các tác giả đề xuất nâng cao hiệu quả của hệ thống kế toán quản lý trên cơ sở sử dụng phương pháp kế toán hợp lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý trong ngành y tế nói chung và cho các Bệnh viện nói riêng. Bài viết này xem xét các tài liệu về chi phí và lợi ích tương đối của các phương pháp kế toán khác nhau và mô tả phương pháp nào được các bệnh viện sử dụng phổ biến nhất. Những thay đổi trong thiết kế lợi ích bảo hiểm đang tạo ra động lực cho bệnh nhân so sánh giá bệnh viện. Nếu những thay đổi này tiếp tục tiếp diễn, khối lượng và doanh thu của bệnh nhân có thể ngày càng bị quyết định bởi quyết định của từng bệnh nhân mua dịch vụ giá rẻ và do đó, các nhà cung cấp có thể thấy áp lực ngày càng tăng khi đặt giá ở mức phản ánh chi phí chăm sóc. Nếu những thay đổi này thành hiện thực, thông tin kế toán chi phí sẽ trở thành một phần quan trọng hơn nhiều trong quản lý bệnh viện so với trước đây. Bài viết này bắt đầu bằng cách cung cấp một cái nhìn tổng quan về một số hệ thống kế toán chi phí hiện đang sử dụng và xác định điểm mạnh và điểm yếu của từng hệ thống. Tiếp đến, xác định những thay đổi trong hệ thống thanh toán có khả năng thực hiện định giá dịch vụ đó và kế toán chi phí là một yếu tố quan trọng trong quản lý bệnh viện Nghiên cứu gần đây của nhóm tác giả Leslie G.Eldenburg, Hema A. Krishnan, and Ranjani Kishnan (2017)” Management Accounting and Cotrol in the Hospital Industry: Areview” Bài viết này trình bày tổng quan về các tài liệu trong hệ thống kế toán và kiểm soát quản lý (MACS) trong ngành bệnh viện. Một đặc điểm độc đáo của ngành bệnh viện ở một số quốc gia không chỉ là sự tồn tại của các hình thức sở hữu khác nhau phải đối mặt khác nhau trong hệ thống “hỗn hợp” này. Kết quả là, một sự thống nhất hoặc lý thuyết không có khả năng cung cấp thông tin đầy đủ để hiểu hành vi của bệnh viện, đặc biệt là đối với thiết kế và 7