Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Nâng cao hiệu quả tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nâng cao hiệu quả tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu được thực hiện nhằm nhận diện và đo lường mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Nâng cao hiệu quả tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐẦU MỘT NGUYỄN THỊ THANH TRÚC NÂNG CAO HIỆU QUẢ TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỬ DỤNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG - 2022
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐẦU MỘT NGUYỄN THỊ THANH TRÚC NÂNG CAO HIỆU QUẢ TỔ CHỨC HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỬ DỤNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN BẮC TÂN UYÊN, BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN MÃ SỐ: 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN VĂN TÙNG BÌNH DƯƠNG - 2022
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan luận văn “Nâng cao hiệu quả tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Thanh Trúc ii
LỜI CẢM ƠN Trước tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban giám hiệu và tất cả các Quý Thầy Cô trường Đại Học Thủ Dầu Một đã truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như các tài liệu cần thiết để tôi có đủ điều kiện hoàn thành luận văn này. Đặc biệt tôi xin được gửi lời cảm ơn trân trọng đến Thầy PGS.TS. Trần Văn Tùng là người đã trực tiếp hướng dẫn tôi một cách tận tình để hoàn thành công việc này trong thời gian qua. Sau cùng, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân tình đến các bạn học, đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi một cách trực tiếp cũng như gián tiếp để tôi có thể hoàn thành luận văn này đúng thời hạn. Với vốn kiến thức có giới hạn, luận văn này chắc chắn không thể tránh được những thiếu sót, hạn chế, do đó tôi rất mong nhận được nhiều những ý kiến đóng góp xây dựng của Quý Thầy Cô và các bạn bè. Trân trọng! Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Thanh Trúc iii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN............................................................................................... ii LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... iii MỤC LỤC .........................................................................................................iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................. viii DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................ix DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................... x TÓM TẮT ..........................................................................................................xi PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 2 2.1. Mục tổng quát............................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................. 2 3. Câu hỏi nghiên cứu .......................................................................................... 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu: ................................................................................ 3 6. Ý nghĩa của nghiên cứu ................................................................................... 4 7. Kết cấu luận văn .............................................................................................. 4 Chương 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ............................... 5 1.1 Các nghiên cứu nước ngoài............................................................................ 5 1.2 Các nghiên cứu trong nước ............................................................................ 7 1.3 Nhận xét và xác định khoảng trống nghiên cứu............................................ 10 Kết luận Chương 1 ............................................................................................ 13 Chương 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT .................................................................... 14 2.1 Tổng quan về thông tin kế toán .................................................................... 14 2.1.1 Khái niệm về thông tin kế toán ............................................................. 14 2.1.2 Chất lượng thông tin kế toán................................................................. 15 2.2 Khái quát về tổ chức hệ thống thông tin kế toán........................................... 17 2.2.1 Khái quát về hệ thống thông tin kế toán ................................................ 17 iv
2.2.1.1 Khái niệm về hệ thống thông tin kế toán........................................ 17 2.2.1.2 Các yếu tố cấu thành của hệ thống thông tin kế toán...................... 18 2.2.2 Tổ chức hệ thống thông tin kế toán ....................................................... 19 2.2.2.1 Nội dung tổ chức ........................................................................... 19 2.2.2.2 Quy trình tổ chức........................................................................... 21 2.3. Các lý thuyết nền phục vụ nghiên cứu ........................................................ 24 2.3.1 Lý thuyết hợp pháp hóa ........................................................................ 24 2.3.2 Lý thuyết dự phòng .............................................................................. 24 2.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán của đơn vị hành chính sự nghiệp ................................................................................................. 25 2.4.1 Hệ thống văn bản pháp lý về kế toán......................................................... 25 2.4.2 Trình độ quản lý và sự am hiểu về kế toán của nhà quản lý ....................... 25 2.4.3 Khả năng đáp ứng của phần mềm và các trình ứng dụng kế toán .............. 26 2.4.4 Chất lượng dữ liệu kế toán ........................................................................ 26 2.4.5 Đào tạo vào bồi dưỡng nhân viên kế toán ................................................. 27 2.4.6 Thủ tục kiểm soát nội bộ........................................................................... 27 Kết luận Chương 2 ............................................................................................ 28 Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 29 3.1 Thiết kế nghiên cứu ..................................................................................... 29 3.1.1 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 29 3.1.2 Quy trình nghiên cứu ................................................................................ 29 3.2 Thang đo nháp ............................................................................................. 31 3.3 Nghiên cứu định tính ................................................................................... 34 3.4 Mô hình chính thức và giả thuyết nghiên cứu .............................................. 37 3.4.1 Mô hình nghiên cứu chính thức ................................................................ 37 3.4.2 Các giả thuyết nghiên cứu ......................................................................... 38 3.5 Nghiên cứu định lượng ................................................................................ 39 3.5.1 Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát .................................................................. 39 3.5.2 Mẫu và phương pháp chọn mẫu ................................................................ 40 3.5.3 Thu thập dữ liệu ................................................................................... 41 v
3.5.4 Xử lý và phân tích dữ liệu..................................................................... 41 3.5.4.1 Phương pháp thống kê mô tả ......................................................... 41 3.5.4.2 Đánh giá độ tin cậy thang đo ......................................................... 41 3.5.4.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA................................................... 42 3.5.4.4 Phân tích hồi quy đa biến .............................................................. 43 Kết luận Chương 3 ............................................................................................ 44 Chương 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN................................ 45 4.1 Giới thiệu khái quát về các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương .................................................................... 45 4.1.1 Tổng quan các đơn vị ........................................................................... 45 4.1.2 Khái quát tình hình tổ chức hệ thống thông tin kế toán của các đơn vị .. 47 4.2 Kết quả nghiên cứu ...................................................................................... 48 4.2.1 Thống kê mô tả mẫu ............................................................................. 48 4.2.2 Đánh giá độ tin cậy của thang đo .......................................................... 49 4.2.1.1. Kiểm định hệ số tin cậy Cronbach’s alpha cho thang đo các biến độc lập ............................................................................................................. 49 4.2.3 Phân tích nhân tố khám phá EFA ......................................................... 51 4.2.3.1 Phân tích khám phá EFA cho biến độc lập..................................... 51 4.2.3.2 Phân tích khám phá EFA cho biến phụ thuộc “Tổ chức hệ thống thông tin kế toán của các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương” .................................................................... 54 4.2.4 Phân tích hồi quy .................................................................................. 55 4.2.4.1 Mô hình hồi quy tổng thể ................................................................... 55 4.2.4.2 Kiểm định mức độ phù hợp của mô hình nghiên cứu ......................... 55 4.2.4.3 Kiểm định trọng số hồi quy ............................................................... 56 4.2.5 Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu .................................................... 58 4.2.5.1 Kiểm định hiện tượng đa cộng tuyến ............................................. 58 4.2.5.2. Kiểm định hiện tượng tự tương quan của phần dư ........................ 58 4.2.5.3 Kiểm định phân phối chuẩn của phần dư ....................................... 58 4.2.5.4 Kiểm định giải định phương sai của sai số (phần dư) không đổi .... 60 vi
4.3 Bàn luận kết quả nghiên cứu ........................................................................ 60 Kết luận Chương 4 ............................................................................................ 64 Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................... 65 5.1 Kết luận ....................................................................................................... 65 5.2 Kiến nghị ..................................................................................................... 66 5.2.1 Trình độ quản lý và sự am hiểu về kế toán của nhà quản lý .................. 66 5.2.2 Khả năng đáp ứng của phần mềm và các trình ứng dụng kế toán .......... 67 5.2.3 Chất lượng dữ liệu kế toán.................................................................... 67 5.2.4 Đào tạo và bồi dưỡng nhân viên kế toán ............................................... 68 5.2.5 Thủ tục kiểm soát nội bộ ...................................................................... 69 5.2.6 Hệ thống pháp lý về kế toán ................................................................. 70 5.3 Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................... 71 KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................................ 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 73 Phụ lục 1: Danh sách chuyên gia ......................................................................... 1 Phụ lục 2: Dàn bài phỏng vấn chuyên gia ............................................................ 2 Phụ lục 3: Bảng câu hỏi khảo sát ......................................................................... 6 Phụ lục 4: Danh sách đối tượng khảo sát ........................................................... 10 Phụ lục 5: Kết quả kiểm định mô hình nghiên cứu ............................................. 17 vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BCTC: Báo cáo tài chính CBCC: Cán bộ công chức CNTT: Công nghệ thông tin IPSAS: International Public Sector Accounting Standard Chuẩn mực kế toán công quốc tế IPSASB: International Public Sector Accounting Standard Board Hội đồng chuẩn mực kế toán công quốc tế HTTTKT: Hệ thống thông tin kế toán KBNN: Kho bạc Nhà nước KSNB: Kiểm soát nội bộ NSNN: Ngân sách nhà nước NVKT: Nhân viên kế toán TTKT: Thông tin kế toán viii
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Thang đo của biến “Hệ thống văn bản pháp lý về kế toán” ................ 31 Bảng 3.2: Thang đo của biến “Trình độ quản lý và sự am hiểu về kế toán của nhà quản lý” .............................................................................................. 32 Bảng 3.3: Thang đo của biến “Khả năng đáp ứng của phần mềm và các trình ứng dụng kế toán ....................................................................................... 32 Bảng 3.4: Thang đo của biến “Chất lượng dữ liệu kế toán” ............................... 33 Bảng 3.5: Thang đo của biến “Đào tạo và bồi dưỡng NVKT” ............................ 33 Bảng 3.6: Thang đo của biến “Thủ tục KSNB”.................................................. 33 Bảng 3.7: Thang đo của biến “Tổ chức HTTTKT của các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương” ................................ 34 Bảng 3.8: Kết quả ý kiến khảo sát chuyên gia về các biến trong mô hình ......... 36 Bảng 3.9: Tình hình thu thập dữ liệu nghiên cứu định lượng ............................. 41 Bảng 4.1: Thống kê mô tả mẫu khảo sát ............................................................ 48 Bảng 4.2: Kiểm định độ tin cậy thang đo ........................................................... 49 Bảng 4.3: Kiểm định KMO và Bartlett cho thang đo các biến độc lập ............... 52 Bảng 4.4: Bảng phương sai trích........................................................................ 52 Bảng 4.5: Ma trận xoay ..................................................................................... 53 Bảng 4.6: Kiểm định KMO và Bartlett cho thang đo các biến phụ thuộc ........... 54 Bảng 4.7: Phương sai trích................................................................................. 54 Bảng 4.8: Bảng tóm tắt mô hình hồi quy............................................................ 56 Bảng 4.9: Bảng phân tích ANOVA.................................................................... 56 Bảng 4.10: Bảng kết quả hồi quy ....................................................................... 57 Bảng 5.1: Mức độ tác động của từng nhân tố ..................................................... 66 ix
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Mô hình nghiên cứu của Komala ......................................................... 5 Hình 1.2: Mô hình ảnh hưởng của mức độ ứng dụng CNTT và HTKSNB hữu hiệu đến chất lượng HTTTKT ...................................................................... 9 Hình 2.1: Sơ đồ thể hiện đặc điểm chất lượng TTKT theo IPSASB ................... 17 Hình 2.2: Các yếu tố cấu thành của hệ thống thông tin kế toán ......................... 19 Hình 2.3: Khái quát về hệ thống thông tin kế toán ............................................. 19 Hình 2.4: Quy trình tổ chức hệ thống thông tin kế toán...................................... 22 Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu ......................................................................... 30 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu chính thức.......................................................... 38 Hình 4.1: Đồ thị Histgram của phần dư – đã chuẩn hóa ..................................... 59 Hình 4.2: Biểu đồ P – P plot của hôi quy phần dư chuẩn hóa ............................. 59 Hình 4.3 Đồ thị phân tán giữa gái trị dự đoán và phần dư từ hồi quy ................. 60 x
TÓM TẮT Lý do chọn đề tài: Hiện nay, các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn Huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương đều được trang bị máy vi tính, phần mềm kế toán và hệ thống mạng internet để đảm bảo cho việc tiếp nhận thông tin, dữ liệu đầu vào, xử lý dữ liệu, lưu trữ dữ liệu đến cung cấp thông tin. Tuy nhiên, các đơn vị có kinh phí hoạt động được NSNN đảm bảo nên nhiều hoạt động của đơn vị phải tuân theo các quy định về sử dụng NSNN, hạn chế tính chủ động trong hoạt động tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Chính điều này đã là cho HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN kém linh hoạt, TTKT chủ yếu chỉ để phục vụ cho công tác báo cáo cho cơ quan chủ quản. Để có được TTKT đáp ứng nhu cầu sử dụng trong điều kiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị sử dụng NSNN, đòi hỏi đơn vị phải tổ chức được một HTTTKT với những nội dung cần thiết phù hợp với tình hình thực tế. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện nhằm nhận diện và đo lường mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng kết hợp với định tính. Nghiên cứu được thiết kế từ khảo sát thực tế 126 CBCC đang công tác trong bộ phận kế toán của các đơn vị thụ hưởng ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương cùng với việc tham khảo ý kiến chuyên gia và sử dụng phương pháp phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích mô hình hồi quy bội bằng công cụ phân tích định lượng SPSS 22.0. Kết quả nghiên cứu đã xác định có 6 nhân tố gồm Hệ thống văn bản pháp lý về kế toán; Trình độ quản lý và sự am hiểu về kế toán của nhà quản lý; Khả năng đáp ứng của phần mềm và các trình ứng dụng kế toán; Chất lượng dữ liệu kế toán; Đào tạo và bồi dưỡng nhân viên kế toán và Thủ tục kiểm soát nội bộ đều có tác động tích cực đến tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. xi
Kết quả nghiên cứu giúp đơn vị nhận diện các nhân tố, từ đó đưa ra phương án để nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. xii
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) là một bộ phận cấu thành không thể thiếu trong hệ thống thông tin quản lý, thực hiện chức năng thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính phục vụ cho quyết định của các chủ thể có nhu cầu thông tin. Do vậy, hệ thống thông tin kế toán là công cụ quan trọng mà bản thân các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) đặc biệt quan tâm. Trong bối cảnh hiện nay khi mà sự phát triển của công nghệ thông tin ngày càng mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực kế toán với nhu cầu thông tin ngày càng phong phú và đa dạng đòi hỏi các tổ chức hoạt động phải thường xuyên hoàn thiện HTTTKT của đơn vị. Công nghệ thông tin được ứng dụng rộng rãi trong các nghiệp vụ, giúp cải cách, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, cũng như tạo nhiều thuận lợi cho đơn vị sử dụng NSNN. Do đó, vai trò của HTTTKT ngày càng được nâng cao, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ thông tin ngày càng tác động mạnh mẽ đến toàn hệ thống NSNN. Với yêu cầu ngày càng phức tạp của công tác quản lý tài chính nhà nước, yêu cầu phản ánh đầy đủ, kịp thời cũng như công khai và minh bạch thông tin tài chính nhà nước ở Việt Nam, đòi hỏi phải nâng cao chất lượng HTTTKT, để vừa đảm bảo vận dụng một cách phù hợp, linh hoạt những nguyên tắc, thông lệ và chuẩn mực kế toán công quốc tế, vừa đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế ở Việt Nam. Đối với các doanh nghiệp thì có thể nói HTTTKT khá tốt vì họ có sự đầu tư và tổ chức tốt cũng như quan tâm đến việc phát triển hạ tầng công nghệ thông tin từ rất sớm, trong khi đó đối với các đon vị thụ hưởng NSNN thì vấn đề cung cấp thông tin cũng như hoạt động kế toán còn nhiều hạn chế và sự hạn chế này xuất phát từ nhiều nguyên nhân mà trong đó phải kể đến đặc điểm của HTTTKT ở các đơn vị sử dụng ngân sách hiện nay. Hiện nay, các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn Huyện đều được trang bị máy vi tính, phần mềm kế toán và hệ thống mạng internet để đảm bảo cho việc tiếp nhận thông tin, dữ liệu đầu vào, xử lý dữ liệu, lưu trữ dữ liệu đến cung cấp thông tin. Tuy nhiên, các đơn vị có kinh phí hoạt động được NSNN đảm bảo nên nhiều hoạt 1
động của đơn vị phải tuân theo các quy định về sử dụng NSNN, hạn chế tính chủ động trong hoạt động tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Chính điều này đã là cho HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN kém linh hoạt, TTKT chủ yếu chỉ để phục vụ cho công tác báo cáo cho cơ quan chủ quản. Để có được TTKT đáp ứng nhu cầu sử dụng trong điều kiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị sử dụng NSNN, đòi hỏi đơn vị phải tổ chức được một HTTTKT với những nội dung cần thiết phù hợp với tình hình thực tế. Nhận thấy tầm quan trọng của HTTTKT giúp đơn vị sử dụng NSNN trong quản lý và nâng cao chất lượng quy trình hoạt động, tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài “Nâng cao hiệu quả tổ chức hệ thống thông tin kế toán tại các đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương”. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tổng quát Xác định các nhân tố ảnh hưởng và đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương, từ đó đề xuất các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức HTTTKT tại các đơn vị này. 2.2. Mục tiêu cụ thể Các mục tiêu cụ thể đặt ra cho đề tài nghiên cứu gồm: Mục tiêu 1: Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Mục tiêu 2: Đo lường mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Mục tiêu 3: Đề xuất các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. 3. Câu hỏi nghiên cứu Để đạt được các mục tiêu đề ra cần trả lời được các câu hỏi nghiên cứu: Câu hỏi 1: Những nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương? 2
Câu hỏi 2: Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương như thế nào? Câu hỏi 3: Cần là gì để nâng cao hiệu quả tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu trong luận văn này là tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian nghiên cứu: Tập trung nghiên cứu tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. + Về thời gian nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 10/2021 đến tháng 5/2022. Dữ liệu sơ cấp phục vụ nghiên cứu được tác giả khảo sát, thu thập từ tháng 10/2021 đến tháng 12/2021. 5. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp: Định tính kết hợp với định lượng. Phương pháp định tính: kế thừa các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài nghiên cứu và tổng hợp cơ sở lý thuyết về tổ chức HTTTKT, tác giả xây dựng mô hình nghiên cứu đề xuất và xây dựng thang đo nháp, bằng phương pháp nghiên cứu định tính, thông qua khảo sát chuyên gia, tác giả nhận diện mô hình nghiên cứu chính thức các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương và xây dựng thang đo nghiên cứu chính thức cho đề tài, từ đó xây dựng bảng câu hỏi khảo sát chính thức phù hợp với điều kiện ở các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Phương pháp định lượng: để nghiên cứu các nhân tố tác động đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương được thực hiện thông qua mô hình hồi quy (mô hình nhân tố khám phá EFA). Tác giả tiến hành khảo sát thực tế các đối tượng qua bảng câu hỏi khảo sát bằng thang đo Likert 5 mức độ, chọn mẫu bằng phương pháp chọn mẫu thuận tiện. Sử dụng phần 3
mềm SPSS 22.0 để hỗ trợ xử lý dữ liệu nghiên cứu. Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố EFA, phân tích hồi quy để xác định nhân tố và đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. 6. Ý nghĩa của nghiên cứu Qua quá trình nghiên cứu, luận văn đã xây dựng và kiểm định được mô hình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Kết quả nghiên cứu thực tế của đề tài là đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tổ chức HTTTKT tại các đơn vị này. Từ đó nghiên cứu góp phần đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức HTTTKT tại các đơn vị sử dụng NSNN trên địa bàn huyện Bắc Tân Uyên, Bình Dương. Ngoài ra, đề tài nghiên cứu còn là tài liệu tham khảo có giá trị cho những tổ chức, cá nhân có quan tâm. 7. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 5 chương như sau: Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu trước Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chương 5: Kết luận và kiến nghị 4
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC 1.1 Các nghiên cứu nước ngoài Nghiên cứu của nhóm Fergusona và cs. (2011) về tổng hợp các nghiên cứu liên quan đến HTTTKT trong khoảng 1999-2010 cho thấy hướng nghiên cứu về xây dựng mô hình nhân tố ảnh hưởng đến HTTTKT là một trong các nghiên cứu rất phổ biến. Thông qua mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến HTTTKT cũng như chất lượng thông tin kế toán được cung cấp, các doanh nghiệp sẽ nhận thức được ảnh hưởng và mức độ tác động của các nhân tố đến hoạt động của HTTTKT, từ đó đưa ra khuyến nghị các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống thông tin quan trọng này một cách hiệu quả. Adeh Ratna Komala (2012) đã nghiên cứu sự tác động của yếu tố trình độ hiểu biết của kế toán trưởng (Accounting Manager Knowledge) và yếu tố hỗ trợ của ban quản lý cấp cao (Top management support) đến chất lượng TTKT gián tiếp thông qua nhân tố hệ thống TTKT. Qua tổng hợp lý thuyết nền và các nghiên cứu trước, tác giả đã làm rõ các khái niệm và thang đo về: Hiểu biết của kế toán trưởng, hỗ trợ của ban quản trị cấp cao, hệ thống TTKT, chất lượng TTKT, từ đó đưa ra mô hình và giả thuyết nghiên cứu. Hiểu biết của giám đốc tài chính Hệ thống Chất lượng thông tin thông tin Hỗ trợ của ban kế toán kế toán quản trị cấp cao Hình 1.1: Mô hình nghiên cứu của Komala Nghiên cứu thực nghiệm tại 31 cơ quan tại Zakat, Indonesia với đối tượng khảo sát là các nhà lãnh đạo của các cơ quan này, kết quả nghiên cứu cho thấy rằng sự hiểu biết của kế toán trưởng và hỗ trợ của ban quản trị cấp cao ảnh hưởng đáng kể (63%) đến hệ thống TTKT. Hệ thống TTKT có ảnh hưởng mạnh đến chất lượng TTKT (77.9%). Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đã chỉ ra yếu tố sự hiểu biết của kế 5
toán trưởng và hỗ trợ của ban quản trị cấp cao tác động đáng kể đến chất lượng TTKT gián tiếp thông qua hệ thống TTKT với mức ảnh hưởng lần lượt là 45.3% và 31.0%. Ahmad Al-Hiyari và cs. (2013) đã nghiên cứu đề tài về các yếu tố ảnh hưởng đến HTTTKT và chất lượng TTKT tại Đại học Utara Malaysia. Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định và đo lường các nhân tố tác động đến HTTTKT và chất lượng TTKT. Kết quả nghiên cứu cho thấy không có mối quan hệ giữa trình độ quản lý, chất lượng dữ liệu kế toán đến chất lượng TTKT, nguyên nhân được giải thích rằng mỗi đơn vị có thể kiểm soát, quản lý để có được dữ liệu kế toán có chất lượng cao và điều này liên quan đến hành vi quản trị lợi nhuận của đơn vị. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng đưa ra kiến nghị rằng cam kết quản lý là cần thiết cho hỗ trợ việc thực hiện HTTTKT và đảm bảo nguồn lực cả về nhân lực và cơ sở vật chất đầy đủ, đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ thông tin cho việc tổ chức HTTTKT của đơn vị. Hơn nữa, công tác quản trị đơn vị hiệu quả có thể làm tăng chất lượng TTKT. Meiryani (2014) đánh giá ảnh hưởng của sự tham gia người sử dụng đến chất lượng HTTTKT. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng được thực hiện tại 55 trường đại học học ở thành phố Bangdung thông qua các bảng câu hỏi. Kết luận của nghiên cứu chỉ ra sự tham gia của người dùng có có ảnh hưởng tích cực đến chất lượng HTTTKT. Hongjiang Xu (2015) đã nghiên cứu và nhận định rằng HTTTKT là một trong những hệ thống quan trọng nhất trong bất kỳ tổ chức nào. Bằng việc đánh giá tài liệu và tóm tắt các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài nghiên cứu, tác giả xác định được các yếu tố quan trọng nhất tác động đến chất lượng TTKT. Kết quả nêu ra ba yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng thông tin của HTTTKT gồm: cam kết quản lý, bản chất của hệ thống TTKT (như sự phù hợp của hệ thống) và kiểm soát chất lượng dữ liệu đầu vào. Trong nghiên cứu James Hall (2015), mô tả HTTTKT gồm 3 hệ thống con: xử lý giao dịch, báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán. Hệ thống xử lý giao dịch là thành phần quan trọng nhất trong HTTTKT, sẽ ghi nhận các sự kiện, hoạt động liên quan đến tài chính kinh tế hàng ngày phát sinh từ 3 chu trình kinh doanh: doanh thu, chi phí, chuyển đổi vào tài khoản kế toán, sổ kế toán tổng hợp hoặc chi tiết. Sau đó 6
hệ thống sẽ tự động tạo ra báo cáo cần thiết cho nhà quản lý ờ báo cáo tài chính, báo cáo doanh thu, báo cáo thuế thu nhập doanh nghiệp và nhiều loại báo cáo khác. Hệ thống BCTC là hệ thống cung cấp thông tin tài chính chỉ cho nội bộ doanh nghiệp nhằm mục đích lập kế hoạch và kiểm soát các hoạt động tài chính kế toán tại đơn vị. Các tác giả Hassan, E., Yusof, Z. M., and Ahmad, K. (2018) đã nhận định thông tin luôn được coi là thiết yếu và là cốt lõi của bất kỳ tổ chức nào. Thông tin chất lượng góp phần đáp ứng các yêu cầu của người dùng trong việc ra quyết định, nó cũng là chìa khóa trong việc giảm thiểu các rủi ro nhất định liên quan đến quá trình ra quyết định của các đối tượng sử dụng thông tin. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trong các tổ chức công cộng ở Malaysia và cách thức các yếu tố này ảnh hưởng đến chất lượng thông tin trong các dịch vụ công cộng của Malaysia. Các tác giả đã xây dựng 13 giả thuyết để xem xét mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin. Dữ liệu được thu thập bằng bảng câu hỏi sau đó được phân tích bằng phương pháp PLS-SEM. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 10 nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thông tin gồm: (1) cam kết quản lý cao nhất, (2) chính sách, (3) đào tạo, (4) thủ tục quản lý hồ sơ và thông tin, (5) sự tham gia của nhân viên, (6) cải tiến liên tục, (7) làm việc theo nhóm, (8) tập trung vào khách hàng, (9) đổi mới, (10) quản lý nhà cung cấp thông tin. Nghiên cứu này cũng đề xuất rằng lãnh đạo tổ chức nên ưu tiên mười yếu tố đã được chứng minh là có ảnh hưởng đến chất lượng thông tin để quản lý chất lượng thông tin, từ đó nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ công. 1.2 Các nghiên cứu trong nước Nguyễn Bích Liên (2012) được thực hiện đề tài nhằm giải quyết những mục tiêu nghiên cứu như: hệ thống cơ sở lý thuyết về chất lượng TTKT trong môi trường ERP; xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT trong môi trường ERP tại doanh nghiệp Việt Nam; và đo lường mức độ tác động của các nhân tố ảnh hưởng đã nhận diện ở trên từ đó đưa ra các kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng TTKT trong môi trường ERP. Qua nghiên cứu, tác giả đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng TTKT gồm: Năng lực Ban quản lý và kiến thức nhà tư vấn triển khai ERP; Phương pháp, kinh nghiệm của các nhà tư vấn triển khai và chất lượng dữ liệu; Chất 7