Luận văn thạc sĩ Kế toán: Tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh

Chia sẻ: Thanh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu này hướng đến những mục tiêu sau: Nghiên cứu những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế, Thiết lập mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tuân thủ pháp luật thuế, Trên cơ sở đó đề xuất các nhóm giải pháp để tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn thạc sĩ Kế toán: Tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục thuế quận Bình Thạnh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM ------------------------------ TRẦN VĂN ĐIỆP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA TUÂN THỦ PHÁP LUẬT THUẾ TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN BÌNH THẠNH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 05 năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM ------------------------------ TRẦN VĂN ĐIỆP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA TUÂN THỦ PHÁP LUẬT THUẾ TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN BÌNH THẠNH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 60340301 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHAN ĐÌNH NGUYÊN TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 05 năm 2016
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hướng dẫn khoa học : PGS.TS PHAN ĐÌNH NGUYÊN Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM ngày tháng năm 2016 Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 TS. Phan Mỹ Hạnh Chủ tịch 2 TS. Phạm Ngọc Toàn Phản biện 1 3 TS. Phan Thị Hằng Nga Phản biện 2 4 PGS.TS. Hồ Thuỷ Tiên Ủy viên 5 TS. Nguyễn Quyết Thắng Ủy viên, Thư ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã được sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM PHÒNG QLKH – ĐTSĐH Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày..… tháng 05 năm 2016 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên : Trần Văn Điệp Giới tính : Nam Ngày, tháng, năm sinh : 15/08/1976 Nơi sinh : Bắc Giang Chuyên ngành : Kế toán MSHV : 1441850005 I- Tên đề tài: “TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA TUÂN THỦ PHÁP LUẬT THUẾ TẠI CHI CỤC THUẾ QUẬN BÌNH THẠNH” II- Nhiệm vụ và nội dung: Thứ nhất, Nghiên cứu những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế, Thiết lập mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tuân thủ pháp luật thuế. Thứ hai, Dựa trên cơ sở nghiên cứu, đề xuất các nhóm giải pháp để tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh. III- Ngày giao nhiệm vụ : 20/8/2015 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ : 15/4/2016 V- Cán bộ hướng dẫn : PGS.TS Phan Đình Nguyên CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH PGS.TS PHAN ĐÌNH NGUYÊN
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh” là công trình của việc học tập và nghiên cứu thật sự nghiêm túc của bản thân. Những kết quả nêu ra trong nghiên cứu này là trung thực và chưa từng được công bố trước đây. Các số liệu trong luận văn nghiên cứu có nguồn gốc rõ ràng, được tổng hợp từ những nguồn thông tin đáng tin cậy. Tp. HCM, tháng 05 năm 2016 Tác giả TRẦN VĂN ĐIỆP
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian theo học cao học tại trường tôi đã được sự hướng dẫn và động viên của quý thầy cô, quý đồng nghiệp và các bạn học viên, cũng như sự động viên của gia đình. Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, Tôi xin gửi đến quý Thầy Cô ở khoa Kế toán – Tài chính – Ngân hàng; phòng Quản lý khoa học và Đào tạo sau đại học – Trường Đại học Công nghệ Tp. HCM; tất cả quý Thầy Cô đã cùng với tri thức và tâm huyết của mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong suốt thời gian học tập tại trường. Tôi chân thành cảm ơn PGS.TS Phan Đình Nguyên đã tận tâm hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài luận văn. Nếu không có những lời hướng dẫn tận tình của thầy thì tôi rất khó hoàn thiện được luận văn này. Mặc dù, tôi đã cố gắng rất nhiều trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn. Nhưng do hạn chế về mặt thời gian cùng với việc thiếu kinh nghiệm trong nghiên cứu nên đề tài luận văn chắc chắn còn nhiều hạn chế và thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy Cô để luận văn của tôi được hoàn thiện hơn nữa. Tp. HCM, tháng 05 năm 2016 Tác giả TRẦN VĂN ĐIỆP
iii TÓM TẮT Thuế là nguồn thu ngân sách quan trọng của quản lý nhà nước hiện nay phục vụ cho chi tiêu công của chính phủ và đầu tư xây dựng phát triển đất nước. Thu thuế từ doanh nghiệp là nguồn thu lớn của ngân sách. Do đó nghiên cứu tính tuân thủ của các doanh nghiệp nộp thuế nhằm giải quyết nhận thức của các nhà quản lý doanh nghiệp trong nghĩa vụ nộp thuế và nhận thức của cơ quan quản lý nhà nước trong việc động viên hỗ trợ doanh nghiệp trong tự nguyện nộp thuế là vấn đề cần thiết trong giai đoạn hiện nay của Việt Nam nói chung và Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh nói riêng. Trong công tác kiểm tra thuế chưa đánh giá, phân tích, phân loại các mức độ rủi ro về thuế của đối tượng nộp thuế để kiểm tra đúng đối tượng; chưa ứng dụng tốt các chương trình tin học, các kỹ năng chuyên môn vào quá trình kiểm tra, từ đó dẫn đến hiệu quả công tác kiểm tra còn nhiều hạn chế. Xuất phát từ những lý do trên, Tác giả đã chọn Đề tài “Tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh” làm Luận văn thạc sĩ kế toán. Đề tài nghiên cứu này hướng đến những mục tiêu sau: Nghiên cứu những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế, Thiết lập mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm tra thuế tuân thủ pháp luật thuế, Trên cơ sở đó đề xuất các nhóm giải pháp để tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh. Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế thông qua các yếu tố tác động, trên cơ sở đó đánh giá hiệu quả của công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm tra thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh. Luận văn: “Tăng cường công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh” được kết cấu thành 5 chương: Chương 1: Mở đầu; Chương 2: Cơ sở lý luận; Chương 3: Phương pháp nghiên cứu; Chương 4: Kết quả nghiên cứu ;
iv Chương 5 : Kết luận và kiến nghị. Cũng như bất kỳ các nghiên cứu nào, luận văn thạc sĩ này cũng có những hạn chế nhất định: Nghiên cứu này chỉ thực hiện thông qua việc khảo sát những doanh nghiệp tại tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh. Cách chọn mẫu trong nghiên cứu được chọn theo phương pháp thuận tiện, nên tính đại diện sẽ không cao khó mang tính tổng quát để áp dụng cho các cơ quan quản lý thuế khác.
v ABSTRACT Taxation is an important source of revenue of the current state management service of public spending and government investment in building the country's development. Tax revenue from large businesses is a revenue of the budget. Therefore research compliance of businesses paying taxes to address perceptions of business managers in the tax obligation and awareness of state management agencies in mobilizing support now in order voluntary tax payment is necessary issues in the current stage of Vietnam in general and Binh Thanh District tax Office in particular. In the tax inspection has not evaluated, analyze and classify the risk level of taxation of taxpayers to check the correct objects; not a good application of the computerization program, the expertise in the inspection process, which led to the effectiveness of the test is limited. Stemming from the above reasons, the author has chosen theme "Strengthening the check tax law compliance in Binh Thanh District Tax Office" made accounting Masters thesis. This research project aims to achieve the following objectives: Study of the factors affecting the efficiency of the check tax law compliance, Establish model factors affecting the monitoring of tax compliance tax laws, on that basis, the solutions proposed to strengthen the compliance check tax law in Binh Thanh District tax Office. Subjects of dissertation research is to check compliance with tax laws through the impact factor, on that basis, to assess the effectiveness of the inspection of compliance with laws and proposed tax measures to raise effective tax examination in Binh Thanh District tax Office. Topic: "Strengthening the check tax law compliance in Binh Thanh District Tax Office" is structured into 5 chapters: Chapter 1: Introduction; Chapter 2: Rationale; Chapter 3: Research Methodology;
vi Chapter 4: Results of the study; Chapter 5: Conclusions and Recommendations Like any research, this master thesis has certain limitations: The study only done through an examination of the business in the Tax Department in Binh Thanh District. Selecting samples for the study were selected by convenient method, so the high representative would not bring a general difficult to apply for taxpayers and other taxes.
vii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii TÓM TẮT ................................................................................................................. iii ABSTRACT ................................................................................................................ v MỤC LỤC .................................................................................................................vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... x DANH MỤC BẢNG BIỂU ....................................................................................... xi DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................................................................xii CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 1.1Lý do hình thành đề tài .......................................................................................1 1.2Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................6 1.3Câu hỏi nghiên cứu .............................................................................................6 1.4Đối tượng, phạm vi và thời gian nghiên cứu ......................................................6 1.4.1Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................6 1.4.2 Phạm vi và thời gian nghiên cứu .................................................................6 1.5 Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................7 1.6 Ý nghĩa khoa học của đề tài ...............................................................................7 1.7 Kết cấu của đề tài nghiên cứu ............................................................................8 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1............................................................................................ 9 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................................. 10 2.1. Tổng quan về thuế ..........................................................................................10 2.1.1 Khái niệm thuế ..........................................................................................10 2.1.2 Đặc điểm và chức năng của thuế ...............................................................12 2.1.2.1 Đặc điểm của thuế .....................................................................................................12 2.1.2.2 Chức năng của thuế ...................................................................................................13 2.1.2.3 Chức năng huy động nguồn lực tài chính cho nhà nước......................................13 2.1.2.4 Chức năng điều tiết kinh tế .......................................................................................13 2.1.3 Phân loại, ý nghĩa của việc phân loại thuế và nguyên tắc đánh thuế của nhà nước .............................................................................................................14 2.1.3.1 Phân loại ......................................................................................................................14 2.1.3.2 Ý nghĩa của việc phân loại thuế ...............................................................................17 2.1.3.3 Nguyên tắc đánh thuế của nhà nước .......................................................................18
viii 2.1.4 Vai trò của thuế .........................................................................................18 2.2 Tổng quan về kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế ...............................................19 2.2.1 Người nộp thuế ..........................................................................................19 2.2.2 Cơ quan thuế (CQT) .................................................................................20 2.2.3 Kiểm tra thuế .............................................................................................20 2.2.4Tuân thủ pháp luật thuế ..............................................................................20 2.2.5Kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế ................................................................22 2.2.5.1 Kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế ...................................................22 2.2.5.2 Kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế ...........................................................................24 2.3 Các yếu tố tác động đến công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế ................25 2.3.1 Số lượng NNT được kiểm tra ....................................................................25 2.3.2 Quy trình tổ chức kiểm tra ........................................................................26 2.3.3 Năng lực kiểm tra thuế ..............................................................................28 2.3.4 Hệ thống pháp luật ....................................................................................30 2.3.5 Ý thức tuân thủ pháp luật ..........................................................................31 2.3.6 Kết quả kiểm tra ........................................................................................31 2.4 Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................32 2.4.1 Đề tài nghiên cứu nước ngoài ...................................................................32 2.4.2 Đề tài nghiên cứu trong nước ....................................................................35 2.4.3 Nhận xét về các công trình nghiên cứu .....................................................37 2.4.4 Mô hình nghiên cứu ..................................................................................37 2.5 Thực trạng công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế tại Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh ............................................................................................................39 2.5.1 Giới thiệu về Chi cục Thuế Quận Bình Thạnh..........................................39 2.5.2 Chức năng, Nhiệm vụ của Chi cục Thuế ..................................................40 2.5.2.1 Chức năng ...................................................................................................................40 2.5.2.2 Nhiệm vụ.....................................................................................................................40 2.5.2.3 Tổ chức bộ máy .........................................................................................................40 2.5.4 Thực trạng công tác kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế ...............................40 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.......................................................................................... 43 CHUƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 44 3.1.Quy trình nghiên cứu .......................................................................................44 3.2.Nghiên cứu định tính .......................................................................................45
ix 3.2.1.Thiết kế nghiên cứu định tính....................................................................45 3.2.2.Kết quả nghiên cứu định tính ....................................................................45 3.3.Nghiên cứu định lượng ....................................................................................48 3.3.1.Thiết kế mẫu nghiên cứu ...........................................................................48 3.3.2.Thiết kế bảng câu hỏi ................................................................................49 3.3.3.Thu thập số liệu .........................................................................................49 3.3.4.Phương pháp phân tích dữ liệu ..................................................................49 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.......................................................................................... 51 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................. 52 4.1.Đánh giá độ tin cậy thang đo ...........................................................................52 4.1.1.Đánh giá độ tin cậy thang đo Số lượng NNT được kiểm tra.....................52 4.1.2.Đánh giá độ tin cậy thang đo Quy trình tổ chức kiểm tra .........................52 4.1.3Đánh giá độ tin cậy thang đo Nhân lực kiểm tra thuế ................................53 4.1.4Đánh giá độ tin cậy thang đo Hệ thống pháp luật ......................................53 4.2Đánh giá độ tin cậy thang đo Ý thức tuân thủ pháp luật ..................................54 4.3Đánh giá độ tin cậy thang đo Kết quả kiểm tra ................................................54 4.4Đánh giá độ tin cậy thang đo Hiệu quả kiểm tra tuân thủ thuế ........................55 4.5Phân tích yếu tố khám pháEFA ........................................................................55 4.6Phân tích hồi quy bội ........................................................................................57 4.7Phân tích tương quan và kiểm định ..................................................................58 KẾT LUẬN CHƯƠNG 4.......................................................................................... 63 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 64 5.1 Kết luận ............................................................................................................64 5.2 Kiến nghị..........................................................................................................65 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu mở rộng .........................................71 KẾT LUẬN CHƯƠNG 5.......................................................................................... 72 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................ 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 74
x DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BCTC : Báo cáo tài chính CQT : Cơ quan thuế NNT : Người nộp thuế HQ : Hiệu quả PL : Pháp luật PLT : Pháp luật thuế QĐ : Quyết định QL : Quản lý XH : Xã hội TT : Tuân thủ
xi DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: Bảng thang đo Likert 5 điểm .................................................................... 49 Bảng 4.1: Cronbach's Alpha của thang đo Số lượng NNT được kiểm tra ................ 52 Bảng 4.2: Cronbach's Alpha của thang đo Quy trình tổ chức kiểm tra .................... 53 Bảng 4.3: Cronbach's Alpha của thang đo Nhân lực kiểm tra thuế .......................... 53 Bảng 4.4: Cronbach's Alpha của thang đo Hệ thống pháp luật ................................ 54 Bảng 4.5: Cronbach's Alpha của thang đo Ý thức tuân thủ pháp luật ...................... 54 Bảng 4.6: Cronbach's Alpha của thang đo Kết quả kiểm tra .................................... 54 Bảng 4.7: Cronbach's Alpha của thang đo Hiệu quả kiểm tra tuân thủ thuế ............ 55 Bảng 4.8: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett ....................................................... 55 Bảng 4.9: Ma trận hệ số tải nhân tố ......................................................................... 56 Bảng 4.10: Kết quả phân tích tương quan giữa các biến ......................................... 58 Bảng 4.11: Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mô hình ............................................ 59 Bảng 4.12: Kiểm định độ phù hợp của mô hình ...................................................... 59 Bảng 4.13: Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính bội .............................................. 60
xii DANH MỤC HÌNH VẼ Hình 2.1: Hệ thống thuế ............................................................................................ 16 Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu tham khảo ................................................................ 39 Hình 2.3: Mô hình nghiên cứu đề xuất ..................................................................... 39 Hình 31.: Quy trình nghiên cứu ................................................................................ 44 Hình 3.2: Mô hình nghiên cứu chính thức ............................................................... 48 Hình 4.1: Biểu đồ phân phối chuẩn phần dư ............................................................ 61 Hình 4.2: Biểu đồ P-P Plot ........................................................................................ 61 Hình 4.3: Biểu đồ Scatterplot .................................................................................... 62
1 CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1 Lý do hình thành đề tài Hàng năm nguồn thu từ thuế chiếm tỷ lệ lớn nhất trong tổng nguồn thu NSNN nói chung và tại địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Điều này cho thấy thuế là nguồn thu chủ yếu và hết sức quan trọng nhằm đảm bảo cho Nhà nước có một nguồn thu ổn định, đáp ứng được vai trò quản lý điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Hiện nay tình trạng thất thu thuế diễn ra khá phổ biến trên toàn quốc, nhất là địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Việc quản lý thuế đối với các sắc thuế hết sức phức tạp và khó khăn, đặc biệt trong thực tế hiện nay với sự gia tăng nhanh chóng của các loại hình doanh nghiệp đa dạng hóa qui mô và hình thức. Điều này đòi hỏi công việc tổ chức quản lý thuế nói chung và tổ chức kiểm tra nói chung, kiểm tra thuế nói riêng phải đáp ứng với trình độ phát triển của nền kinh tế, phù hợp với các chuẩn mực quản lý thuế quốc tế nhất là trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế; thương mại điện tử ngày càng phát triển. Ở nước ta hiện nay, ý thức tự khai tự nộp thuế rất thấp, ngành thuế luôn luôn phải đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra thuế nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế và hạn chế tối thiểu số thuế kê khai thiếu, gian lận, trốn thuế của Người nộp thuế. Ở Việt Nam, chưa có nhiều nghiên cứu riêng về kiểm tra thuế và nâng cao hiệu quả kiểm tra thuế đối với NNT là các doanh nghiệp, chủ yếu là nghiên cứu chung về hoạt động thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên cũng đã có một số công trình triển khai nghiên cứu gộp hai nội dung về thanh tra, kiểm tra thuế dưới dạng giáo trình, luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ hoặc một số bài báo. Dưới đây là tóm tắt một số nội dung nghiên cứu của các tác giả có liên quan đến thanh tra, kiểm tra tuân thủ pháp luật thuế; hiệu quả thanh tra, kiểm tra thuế: Nguyễn Thị Lệ Thuý (2009), Hoàn thiện quản lý thu thuế của Nhà nước nhằm tăng cường sự tuân thủ thuế của doanh nghiệp, Luận án tiến sỹ kinh tế, Hà Nội; Nguyễn Thị Thanh Hoài và các thành viên (2011), Giám sát tính tuân thủ thuế ở Việt Nam, Chuyên đề nghiên cứu, Hà Nội; Phạm Vũ Thúy Hằng (2015), Các yếu tố của hệ thống kiểm soát nội bộ ảnh hưởng đến hoạt động thu thuế tại Chi cục Thuế Quận 9, Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học kinh tế Tp.Hồ Chí Minh; Võ Tiến Dũng
2 (2014), Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra thuế tại Cục Thuế Tp.Hồ Chí Minh, Luận văn Thạc sỹ, Trường Đại học Tài chính Marketing; Võ Minh Hiếu (2015), Các yếu tố tác động đến tuân thủ thuế của người nộp thuế tại tỉnh Sóc Trăng, Luận văn Thạc sỹ, Trường Đại học công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh; Nguyễn Xuân Thành (2013), Nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra người nộp thuế ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, Luận văn tiến sỹ, Học viện Tài chính; Nguyễn Thị Thanh Vỹ (2011), Tổ chức thanh tra thuế thu nhập doanh nghiệp do Cục Thuế Nghệ An thực hiện, Luận văn Thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học kinh tế Quốc dân Hà Nội; Trần Huy Trường (2013), Quản lý rủi ro trong hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam, Luận án tiến sỹ kinh tế, Học viện Tài chính Những vấn đề đã được nghiên cứu: Phạm vi hoạt động kiểm tra, thanh tra thuế mà các tác giả đề cập tương đối rộng, bao gồm: kiểm tra, thanh tra thuế nói chung và kiểm tra, thanh tra nội bộ. Các tác giả đã đánh giá được khái quát thực trạng kiểm tra, thanh tra thuế trên các mặt: bộ máy, kết quả thu, quy trình thanh tra kiểm tra thuế, văn bản quy phạm pháp luật, cơ sở dữ liệu… và chỉ ra tồn tại chủ yếu ở khâu lực lượng kiểm tra, thanh tra thuế, công tác lập kế hoạch, chất lượng cuộc kiểm tra, thanh tra thấp và những nguyên nhân từ cơ chế chính sách và người nộp thuế. Ở từng luận văn, các tác giả đã đạt được các kết quả cụ thể: Luận án của tác giả Nguyễn Thị Lệ Thúy đã hệ thống hóa thực trạng thu thuế của nhà nước trên địa bàn thành phố Hà Nội và đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đến tuân thủ pháp luật thuế. Công tác kiểm tra, thanh tra thuế đối với các công ty có quy mô lớn còn nhiều hạn chế, chưa hữu hiệu và đáp ứng yêu cầu quản lý đối với các đối tượng này. Phần giải pháp, luận án có đề cập đến biện pháp đổi mới công tác thanh tra thuế đối với các công ty có quy mô lớn. Chuyên đề nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh Hoài và các thành viên làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về tuân thủ thuế như cơ sở lý luận của tuân thủ thuế, nội dung tuân thủ thuế, yếu tố ảnh hưởng đến tính tuân thủ thuế. Đề tài cũng đi sâu xem xét nội dung giám sát tính tuân thủ, chủ thể thực hiện giám sát tính tuân thủ thuế, cách thức thực hiện giám sát tính tuân thủ. Nghiên cứu, đánh giá việc giám sát
3 tính tuân thủ thuế của người nộp thuế ở Việt Nam hiện nay. Nghiên cứu kinh nghiệm giám sát tính tuân thủ thuế của một số nước và rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Xây dựng các quan điểm, định hướng trong việc thiết lập cơ chế giám sát tính tuân thủ thuế có hiệu quả ở Việt Nam và đề xuất một số giải pháp thực hiện. Theo tác giả Phạm Vũ Thúy Hằng đã đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ trong công tác kiểm tra thuế tại Chi cục Thuế Quận 9 bằng việc đưa ra các yếu tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ; hệ thống hóa cơ sở lý luận về các yếu tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc kiểm tra thuế; phân tích thực trạng các yếu tố tác động đến hệ thống kiểm soát nội bộ trong kiểm tra thuế. Luận án tiến sỹ của tác giả Nguyễn Xuân Thành đã đánh giá thực trạng thanh tra thuế ở Việt Nam trong giai đoạn 2007-2012 nói chung và đánh giá riêng theo các tiêu chí hiệu quả (về mặt định lượng và định tính). Thanh tra thuế đã đạt được một số kết quả nhất định như số thu về ngân sách nhà nước tăng qua các năm, phát hiện được một số hành vi sai phạm nghiêm trọng của người nộp thuế, đã góp phần răn đe phòng ngừa các hành vi gian lận thuế... Tuy nhiên, thanh tra thuế vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: khâu lập kế hoạch thanh tra chất lượng chưa cao, tỷ lệ người nộp thuế được thanh tra đạt thấp, có sự chênh lệch lớn về số thuế truy thu giữa các địa phương, việc thanh tra vẫn chủ yếu tiến hành tại doanh nghiệp, thời gian một số cuộc thanh tra còn kéo dài. Những hạn chế này xuất phát từ những nguyên nhân chủ yếu: do vướng mắc về các văn bản pháp quy, quy trình thanh tra còn bất cập, chưa áp dụng thành công phương pháp thanh tra theo phân tích rủi ro, khâu giám sát sau thanh tra còn chưa quyết liệt... Từ thực trạng đó, tác giả đã đề xuất một số giải pháp mới nhằm góp phần nâng cao hiệu quả thanh tra thuế ở Việt Nam thời gian tới. Các giải pháp đề xuất tập trung vào giải quyết những vấn đề then chốt trong thanh tra thuế như: tăng tỷ lệ số lượng người nộp thuế được thanh tra; nâng cao chất lượng cuộc thanh tra; áp dụng hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác thanh tra; chuẩn hóa quy trình thanh tra thuế; chuyển đổi hình thức thanh tra; lựa chọn tiêu chí phân tích rủi ro lập kế hoạch thanh tra; đưa vào áp dụng sổ tay kỹ năng thanh tra trong toàn ngành thuế; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu tập trung về người nộp thuế, tổ chức bộ máy thanh tra thuế theo hướng chuyên sâu, chuyên
4 nghiệp; đẩy mạnh thanh tra chống chuyển giá; tổ chức tốt công tác xử lý sau thanh tra thuế, phát triển ứng dụng tin học hỗ trợ thanh tra thuế và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thanh tra. Để thực hiện được các giải pháp trên, cần có các điều kiện cần thiết như: hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, phát triển ứng dụng tin học, công tác phối hợp giữa các bộ phận liên quan... Các giải pháp được luận giải thấu đáo, có cơ sở lý luận và thực tiễn và tương đối phù hợp, có khả năng áp dụng vào thực tế ở Việt Nam trong thời gian tới. Giải pháp quan trọng nhất, theo tác giả, là giải pháp về con người. Ngành thuế cần tích cực đầu tư, đào tạo được một đội ngũ cán bộ thanh tra vừa “hồng”, vừa “chuyên”, có khả năng sử dụng thành thạo, ngoại ngữ, tin học, có phẩm chất đạo đức tốt, đứng vững trước những cám dỗ, cạm bẫy của nghề thuế thì sẽ có tính chất quyết định tác động đến hiệu quả thanh tra NNT. Luận văn Thạc sỹ của tác giả Võ Tiến Dũng đưa ra dựa trên sự hiểu biết và kết quả nghiên cứu, luận văn đã nêu lên những kết quả đạt được của Cục Thuế TP. HCM trong công tác quản lý thuế nói chung và công tác kiểm tra, thanh tra thuế nói riêng trong giai đoạn 2010 – 2012. Đồng thời, cũng chỉ ra những mặt còn hạn chế, nguyên nhân của nó, trong đó tập trung làm rõ các nguyên nhân chủ quan để thấy được trách nhiệm của cơ quan thuế đối với những vi phạm trong lĩnh vực thuế của người nộp thuế trên địa bàn TP.HCM trong thời gian qua, từ đó đề xuất những giải pháp ở tầm vĩ mô về chính sách, bộ máy tổ chức, hiện đại hóa công tác quản lý thuế, cơ chế phối hợp và những biện pháp cụ thể đối với Cục Thuế TP. HCM nhằm nâng cao hiệu quả của công tác kiểm tra, thanh tra thuế trong thời gian tới. Theo tác giả Nguyễn Thị Thanh Vỹ, công tác tổ chức thanh tra, kiểm tra thuế cần thực hiện các mục tiêu và yêu cầu: Kế thừa, làm rõ các vấn đề lý luận về tổ chức thanh tra thuế thu nhâp doanh nghiệp trong cơ chế quản lý thuế; Đánh giá thực trạng về công tác tổ chức thanh tra thuế TNDN trên địa bàn tỉnh Nghệ An trong thời gian qua. Trên cơ sở đó chỉ ra những nguyên nhân và những vấn đề còn tồn tại trong hoạt động tổ chức thanh tra thuế TNDN do Cục Thuế Nghệ An thực hiện; Đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức thanh tra thuế TNDN trên địa bàn tỉnh Nghệ An nói riêng và cả nước nói chung. Những vấn đề chưa được nghiên cứu Nhìn chung, do các luận văn trên nghiên cứu gộp chung kiểm tra và thanh tra thuế nên chưa tách bạch riêng được hiệu quả hoạt động kiểm tra thuế. Các tác giả