Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kết nối chính trị và hiệu quả hoạt động của công ty tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH ---------------------

PHAN THỊ NGỌC LINH

KẾT NỐI CHÍNH TRỊ VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số:8340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN HỮU HUY NHỰT

TP. Hồ Chí Minh –Năm 2019

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “KẾT NỐI CHÍNH TRỊ VÀ HIỆU QUẢ HOẠT

ĐỘNG CỦA CÔNG TY TẠI VIỆT NAM” là do bản thân tôi nghiên cứu và thực hiện

dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Hữu Huy Nhựt.

Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn hoàn toàn trung thực. Nội dung của luận

văn chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Các tài liệu tham khảo

và trích dẫn cũng như dữ liệu thu thập và xử lý đều có ghi rõ nguồn gốc.

Tôi hoàn toàn chịu trách nghiệm về tính pháp lý trong quá trình nghiên cứu khoa học của

luận văn này.

TP. Hồ Chí Minh, 01 tháng 10 năm 2019.

Người thực hiện luận văn

Phan Thị Ngọc Linh

MỤC LỤC

TRANG PHỤ BÌA

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN VĂN

ABSTRACT

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN BÀI NGHIÊN CỨU ....................................... 1

1. Lý do chọn đề tài: ............................................................................................................................ 1

2. Mục tiêu nghiên cứu: .................................................................................................................... 4

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ................................................................................................ 4

4. Phương pháp nghiên cứu: .............................................................................................................. 4

5. Ý nghĩa luận văn. ............................................................................................................................ 5

CHƯƠNG 2. TỔNG QUÁT CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM ............................... 6

2.1 Cơ sỡ lý thuyết nắm giữ tiền mặt ................................................................................................... 6

2.2 Hiệu quả hoạt động của công ty: ................................................................................................... 8

2.3 Lợi ích của công ty: ......................................................................................................................... 8

2.4 Giả thuyết giao dịch giữa các bên liên quan: ................................................................................ 9

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU ............. 11

3.1 Quy trình nghiên cứu .................................................................................................................... 11

3.2 Dữ liệu ............................................................................................................................................ 11

3.3 Mô hình nghiên cứu và kỳ vọng mối tương quan ...................................................................... 12

3.3.1 Mô hình nghiên cứu .......................................................................................................... 13

3.3.2 Kỳ vọng mối tương quan .................................................................................................. 17

3.4 Phương pháp kỹ thuật .................................................................................................................. 18

3.4.1 Thống kê mô tả .................................................................................................................. 18

3.4.2 Phương pháp ước lượng mô hình và các kiểm định ...................................................... 26

4.1 Phân tích thống kê mô tả các biến ..................................................................................................... 28

4.2 Phân tích mối tương quan ................................................................................................................. 30

4.3 Phân tích kết quả hồi quy .................................................................................................................. 32

CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH THỰC NGHIỆM KẾT QUẢ TẠI VIỆT NAM .................... 28

4.3.1 Kết quả về tác động của các kết nối chính trị đối với việc nắm giữ tiền mặt: ............. 32

4.3.2 Kết quả phân tích hiệu quả hoạt động: ........................................................................... 34

4.3.3 Kết quả tiếp cận tín dụng và hiệu quả bán hàng: .......................................................... 36

Kết quả phân tích ảnh hưởng của giao dịch của các bên liên quan đến hiệu quả hoạt

4.3.4 động của công ty: .............................................................................................................................. 38

5. KẾT LUẬN VÀ HẠN CHẾ CỦA BÀI NGHIÊN CỨU ........................................... 40

5.1 Kết luận .......................................................................................................................................... 41

5.2 Đóng góp của đề tài ....................................................................................................................... 41

5.3 Hạn chế của bài nghiên cứu ......................................................................................................... 41

5.4 Hướng nghiên cứu trong tương lai .............................................................................................. 42

DANH MỤC VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

HĐQT: Hội đồng quản trị

HOSE: Ho Chi Minh City Stock Exchange, Sàn giao dịch chứng khoán Tp.HCM

RPTs: Related-Party Transactions, Giao dịch giữa các bên liên quan

SOEs: State-Owned Enterprises , Công ty thuộc sở hữu nhà nước

TTCK: Thị trường chứng khoán

ĐCSTQ: Đảng cộng sản Trung Quốc

DNNN: Doanh nghiệp nhà nước

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Bảng tính biến

Bảng 4.1: Thống kê mô tả của các biến

Bảng 4.2: Ma trận hệ số tương quan

Bảng 4.3: Kết quả hồi quy năm giữ tiền mặt

Bảng 4.4: Kết quả hồi quy ROA

Bảng 4.6: Kết quả hồi quy khoản vay dài hạn, tỷ lệ chi phí tài chính, doanh thu chi phí

đơn vị bán hàng

Bảng 4.6: Kết quả hồi quy Tobin’s Q

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 3.2: Bảng kỳ vọng mối tương quan giữa các yếu tố với nắm giữ tiền mặt

Hình 3.3: Nắm giữ tiền mặt của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.4: ROA của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.5: Tobin’s Q của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.6: Vốn dài hạn của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.7: Chi phí tài chính của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.8: Chi phí bán hàng trên 1 đơn vị của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.9: Doanh thu của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.10: Quy mô của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.11: Đoàn bẩy của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.12: Tài sản hữu hình của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.13: Thanh khoản của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.14: Tăng trưởng của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.15: Nắm giữ cổ phần của cổ đông của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.16: Thu nhập mỗi cổ phần công ty qua các năm 2009 đến 2018

Hình 3.17: Giao dịch các bên liên quan của công ty qua các năm 2009 đến 2018

TÓM TẮT NỘI DUNG LUẬN VĂN (Abstract of paper)

1. Phần tiếng việt

 Tiêu đề: KẾT NỐI CHÍNH TRỊ VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÔNG TY

TẠI VIỆT NAM

 Tóm tắt:

 Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu

Thị trường Việt Nam là thị trường mới nổi, còn trẻ nên khá thu hút số lượng lớn các

tập đoàn và các nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong và ngoài nước. Sự kết nối chính trị có vai trò rất

quan trọng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Khi công ty có sự kết nối chính trị

sẽ được ưu tiên hơn về nắm giữ tiền mặt nhiều hơn các khoản vay dài hạn lớn hơn, chi phí

tài chính thấp hơn, doanh thu lớn hơn và chi phí bán hàng thấp hơn. Các công ty hầu hết

rằng các kết nối chính trị làm giảm tác động tiêu cực đến giá trị doanh nghiệp của các giao

dịch bên liên quan.

Từ đó giúp các doanh nghiệp tư nhân và nhà nước tận dụng mối liên hệ chính trị để nâng

cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

Bài nghiên cứu bởi hai lý do sau:

Thứ nhất, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu phổ biến về mối liên hệ chính trị đến hiệu

quả hoạt động. Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.

Thứ hai, đặc điểm nền kinh tế Việt Nam khác biệt rất nhiều so với các nước trên thế

giới vì sỡ hữu nhà nước chiếm tỷ trọng cao ở các công ty niêm yết vì vậy bài nghiên cứu

này khai thác khía cạnh sự liên hệ chính trị giúp các công ty tận dụng nguồn tài nguyên

giúp công ty hoạt động hiệu quả hơn.

 Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của bài nghiên cứu là tiến hành kiểm tra mối quan hệ giữa sự liên quan

chính trị (Polcon) và thành quả doanh nghiệp

Từ mục tiêu nghiên cứu, bài nghiên cứu đặt ra các câu hỏi như sau:

(1) Những công ty có mối quan hệ chính trị sẽ nắm giữ tiền mặt cao hơn?

(2) Những công ty có mối quan hệ chính trị đạt được thành quả tốt hơn?

(3) Những công ty có mối quan hệ chính trị sẽ duy trì vay nợ nhiều hơn và có chi phí

tài chính thấp hơn?

(4) Những công ty có mối quan hệ chính trị sẽ làm cho RPTs tác động nghịch biến lên

thành quả doanh nghiệp?

 Phương pháp nghiên cứu

Đầu tiên bài nghiên cứu ước lượng bằng phương pháp bình phương nhỏ nhất cho

dữ liệu bảng (Pooled OLS). Sau đó kiểm định phương sai thay đổi và tự tương quan nhằm

khắc phục những biến khác biệt nhau quá lớn và các biến tự tương quan với nhau. Cuối

cùng, bài nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp phương pháp bình phương nhỏ nhất tổng

quát (GLS) nhằm khắc phục nhiều vấn đề trong hồi quy như tự tương quan, phương sai

thay đổi và cho ra kết quả thực sự đáng tin cậy.

 Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu này sử dụng phân tích dữ liệu bảng để kiểm tra mối quan hệ giữa các

kết nối chính trị và hoạt động của doanh nghiệp tại các công ty niêm yết trên sàn HOSE từ

năm 2009 đến năm 2018. Với định nghĩa sự kết nối chính trị ở cấp độ công ty bao gồm

nhóm quản lý cấp cao của công ty hay thành viên hội đồng quản trị có các vị trí chính phủ

mạnh được liên kết cụ thể với một cấp bậc nhất định trở lên. Những kết nối chính trị này

có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của công ty. Những kết nối như vậy tạo thành vốn

chính trị của công ty. Phân tích của của bài nghiên cứu chỉ ra rằng các kết nối chính trị

được đề xuất trong nghiên cứu cho thấy mối quan hệ tích cực giữa kết nối chính trị và hoạt

động của doanh nghiệp.

 Kết luận và hàm ý

Kết quả bài nghiên cứu cho thấy rằng các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp

không sỡ hữu vốn nhà nước sử dụng các kết nối chính trị hiệu quả như nhau để nâng cao

hiệu quả.

Hướng nghiên cứu trong tương lai sẽ được mở rộng về mẫu nghiên cứu, thời gian

nghiên cứu để đưa ra kết quả chính xác hơn. Cần thêm biến kiếm soát để không bỏ qua các

biến tác động lên hiệu quả hoạt động của công ty. Kết hợp nhiều phương pháp hồi quy khác

nhau và kiểm định để tìm ra phương pháp ước lượng phù hợp nhất.

 Từ khóa: KẾT NỐI CHÍNH TRỊ

2. English

 Title: POLITICAL CONNECTIONS AND FIRM PERFORMANCE IN

VIETNAMESE COMPANIES

 Abstract:

 Reason for writing

Vietnam market is an emerging market, still young, so it attracts a large number of

corporations and investors, in domestically and internationally. The political connection is

very important to the performance of the firm. When the company has a political

connection it will be preferred to hold cash more than larger long-term loans, lower

financial costs, larger revenues and lower selling costs. Most companies that political

connections reduce the negative impact on the business value of related party transactions.

This helps private and state-owned enterprises take advantage of political

connections to improve their performance.

Research paper by two reasons:

Firstly, in Vietnam, there is no popular research on the political connections and

firm performance. One of the important factors affecting the operation of the company.

Secondly, the characteristics of Vietnam's economy are very different from other

countries in the world because state ownership structure for a high proportion in listed

companies, so this paper explores the main linkage. Management helps companies take

advantage of resources to help companies operate more efficiently.

 Problem

The objective of the paper is to examine the political connections (Polcon) and firm

performance.

From the research objectives, the research paper raises the following questions:

(1) Politically connected Vietnamese firms will choose to have higher cash holdings

than the non-connected firms

(2) Politically connected Vietnamese firms will financially outperform non-connected

firms

(3) Politically connected Vietnamese firms will obtain more long-term bank loans and

lower financing costs than non-connected firms

(4) The firm with a political connections will make RPTs have a negative impact on

firm performance

 Methods

First, the paper estimates the least square method for table data (Pooled OLS). Then

test the variance change and the autocorrelation to overcome the differences that are too

big and the variables are correlated with each other. Finally, the paper will use the method

of least common square method (GLS) to overcome many problems in regression such as

autocorrelation, variance change and produce really reliable results.

 Results

This study uses table data analysis to examine the relationship between political

connections and firm performance in firms listed on the HOSE from 2009 to 2018. With

the definition of connectivity Politics at the corporate level includes the firm’s senior

management team or board members with strong government positions specifically

associated with a certain rank or higher. These political connections affect the performance

of the firm. Such connections form the firm's political capital. The analysis of the paper

shows that the political connections proposed in the study show a positive relationship

between political connection and business performance.

 Conclusion

The results of the paper show that state-owned and non-state owned enterprises use

the same effective political connections to improve efficiency.

Future research directions will be expanded on the research sample, the study time

to give more accurate results. Need more control variables to not ignore variables affecting

the performance of the company. Combine different regression methods and tests to find

the best estimation method.

 Keywords: POLITICAL CONNECTIONS

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN BÀI NGHIÊN CỨU

1. Lý do chọn đề tài:

Thị trường Việt Nam là thị trường kinh tế mới nổi nên khá thu hút số lượng lớn các

tập đoàn và các nhà đầu tư nhỏ lẻ, trong và ngoài nước. Sự kết nối chính trị có vai trò rất

quan trọng đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Khi công ty có sự kết nối chính trị

sẽ được ưu tiên hơn về nắm giữ tiền mặt nhiều hơn các khoản vay dài hạn lớn hơn, chi phí

tài chính thấp hơn, doanh thu lớn hơn và chi phí bán hàng thấp hơn. Các công ty hầu hết

rằng các kết nối chính trị làm giảm tác động tiêu cực đến giá trị doanh nghiệp của các giao

dịch bên liên quan.

Theo một số bài nghiên cứu, Since Krueger’s (1974) công việc quan trọng về tìm

kiếm tiền thuê nhà, mối quan hệ giữa doanh nghiệp và chính phủ đã là một chủ đề của các

cuộc tranh luận gay gắt và nghiên cứu học thuật. Một công ty ngày càng phát triển là bằng

chứng mạnh mẽ cho thấy lợi thế mà các công ty có thể đạt được từ việc duy trì mối quan

hệ gần gũi với các nhà chính trị, bao gồm cả tiếp cận chính sách tín dụng ưu đãi (Dinç,

2005; Khwaja and Mian, 2005; Leuz and Oberholzer-Gee, 2006; Claessens et al., 2008),

những hợp đồng đảm bảo của chính phủ (Goldman et al., 2009), giảm thi hành pháp luật

(Kroszner and Stratmann, 1998; Agrawal and Knoeber, 2001), nhận được các khoản cứu

trợ của chính phủ trong các trường hợp khủng hoảng tài chính (Faccio et al., 2006), nộp

thuế thấp hơn (Adhikari et al., 2006; Faccio, 2006, 2010), bảo vệ các quyền đảm bảo về tài

sản (Hellman et al., 2003), đạt được các lợi ích ưu đãi thông qua công chúng (Francis et

al., 2009), cải thiện hiệu quả về tài chính kế toán (Fisman, 2001; Johnson and Mitton, 2003;

Ferguson and Voth, 2008; Cooper et al., 2010). Những nghiên cứu này cho thấy rằng việc

kết nối chính trị sẽ nâng cao giá trị thị trường của công ty.

Trung Quốc có thể như một trường hợp thử nghiệm để đánh giá tác động đối với

các công ty kết nối chính trị. Đó là một ví dụ đối với mối quan hệ tăng trưởng về luật - tài

chính: các hệ thống pháp lý và tài chính của Trung Quốc đang kém phát triển, nhưng nền

kinh tế Trung Quốc là một trong những nền phát triển nhanh nhất trong lịch sử. Vì vậy,

Allen et al. (2005) lập luận rằng: Trung Quốc phải có sự sắp xếp thể chế thay thế và cơ chế

điều chỉnh để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, chẳng hạn như dựa trên danh tiếng và mối quan

hệ. Trong 30 năm qua, Trung Quốc đã thực hiện cải cách kinh tế để phát triển một nền kinh

tế theo định hướng thị trường, nhưng nền kinh tế vẫn có xu hướng là "mối quan hệ nền ",

có nghĩa là các kết nối chính trị là quan trọng đối với các doanh nghiệp. Kể từ khi chính

sách cải cách và mở cửa vào năm 1979, có nhiều nguồn từ trên xuống ở Trung Quốc. Khi

các công ty thu hút một nguồn bằng cách tìm kiếm sự ủng hộ từ chính phủ, câu hỏi đầu

tiên mà chính phủ phải xem xét là: 'Quan hệ của chúng ta là gì (guanxi)?' Xây dựng mối

quan hệ cần thời gian và tiền bạc, nhưng nó là một thành phần quan trọng trong kinh doanh

hiệu quả Trung Quốc, đặc biệt là trong các dự án do chính phủ tài trợ. Chen et al. (2011a)

cho thấy rằng các công ty có nhiều khả năng thiết lập các kết nối chính trị ở các vùng mà

nền kinh tế địa phương ít định hướng thị trường hơn hoặc chính phủ có nhiều quyết định

hơn trong việc phân bổ các nguồn lực sinh thái. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi

Trung Quốc xếp hạng 79 trong Chỉ số Nhận thức Tham nhũng 2009 của Minh bạch Quốc

tế.1 Một số quan chức chính phủ dường như chấp nhận hối lộ và ủng hộ cho các công ty và

cá nhân.

Dường như trực quan mong đợi rằng các kết nối chính trị có tác động tích cực đến

các công ty Trung Quốc là điểm sáng của lý thuyết nguồn (Li và Zhang, 2007; Wu và cộng

sự, 2012). Đó là, các công ty sẽ tự điều chỉnh đội ngũ môi trường bên ngoài để đảm bảo

nhiều nguồn lực được kiểm soát bởi chính phủ. Trong suốt lịch sử lâu dài của Trung Quốc,

người Trung Quốc đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi lý thuyết âm dương của vị trí tương đối

được ủng hộ bởi Lao Tze, một nhà triết học sống 2500 năm trước.2 Triết lý chủ yếu hướng

dẫn mọi người điều chỉnh hành vi của họ phù hợp với môi trường bên ngoài và sử dụng

môi trường bên ngoài bằng cách tự định vị chiến lược. Đó là, người ta phải hiểu hoàn toàn

1 Chỉ số tổng hợp dựa trên 13 khảo sát kinh doanh và chuyên gia khác nhau để đo lường mức độ nhận thức của tham nhũng khu vực công tại một quốc gia nhất định. Kết quả trong chỉ số năm 2009 rất cao: phần lớn trong số 180 quốc gia có điểm số thấp hơn 5 trên thang điểm từ 0 (được coi là tham nhũng cao) đến 10 (được coi là có mức độ tham nhũng thấp). Một kết quả là việc sử dụng rộng rãi các chiến lược của các kết nối chính trị để thu hút sự ủng hộ từ các cơ quan tổ chức kiểm soát các nguồn lực khan hiếm. 2 Ảnh hưởng của triết học Lào Tze về Trung Quốc là đáng kể và có thể so sánh với Khổng Tử, đặc biệt là đối với tầng lớp trung lưu và thấp hơn.

bản thân và đối tác / môi trường về sức mạnh, điểm yếu, rủi ro, đối lập và quản lý thời gian

thay đổi để phát triển các chiến lược có ý nghĩa để tiến lên. Theo lý thuyết dựa trên tài

nguyên và lý thuyết định vị tương đối, phát triển các kết nối chính trị giúp các công ty có

được các nguồn lực chính và do đó làm tăng giá trị của chúng.

Bằng chứng thực nghiệm trong các tài liệu liên quan đến các kết nối chính trị ở

Trung Quốc cho thấy cả tác động tích cực và tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của doanh

nghiệp. Li và Zhang (2007) sử dụng dữ liệu khảo sát từ một mẫu liên doanh mới trong

ngành công nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc và chứng minh rằng mạng lưới chính

trị của nhà quản lý có liên quan tích cực đến hiệu quả mạo hiểm mới. Li et al. (2008) xem

xét vai trò của liên kết với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) trong hoạt động của các

doanh nghiệp tư nhân ở Trung Quốc và thấy rằng thành viên đảng của các doanh nhân tư

nhân có tác động tích cực đến hiệu quả hoạt động của các công ty của họ. Ngược lại, Fan

et al. (2007) cho thấy rằng các công ty có quan chức chính trị được kết nối chính trị (CEO)

gần đây đã được tư nhân hóa một phần kém hơn mà không có CEO được kết nối chính trị.

Wu et al. (2012) chứng minh rằng các doanh nghiệp nhà nước địa phương (DNNN) với

các CEO và chủ tịch được kết nối có giá trị thấp hơn, trong khi các công ty tư nhân có giá

trị cao hơn. Ngoài ra, Chen et al. (2011b) thấy rằng DNNN với các nhà quản lý kết nối bóp

méo hành vi đầu tư làm tổn hại đến hiệu quả đầu tư, nhưng điều này không áp dụng đối

với các DNNN. Với những bằng chứng hỗn hợp về ảnh hưởng của các kết nối chính trị đối

với các công ty Trung Quốc, việc nghiên cứu thêm về vấn đề này được thực nhận.

Bài nghiên cứu dựa trên Su và Fung (2013) tiến hành kiểm tra mối quan hệ giữa sự

liên quan chính trị (Polcon) và thành quả doanh nghiệp. Để xem xét mối liên hệ chính trị

của các doanh nghiệp tại Việt Nam thông qua việc nắm giữ tiền mặt, chi phí bán hàng tiếp

cận nguồn vốn dài hạn và phân tích ảnh hưởng của giao dịch của các bên liên quan đến

hiệu quả hoạt động của công ty. Bài nghiên cứu bởi 2 lý do:

Thứ nhất, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu phổ biến về mối liên hệ chính trị đến hiệu

quả hoạt động. Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.

Thứ hai, đặc điểm nền kinh tế Việt Nam khác biệt rất nhiều so với các nước trên thế

giới vì sỡ hữu nhà nước chiếm tỷ trọng cao ở các công ty niêm yết vì vậy bài nghiên cứu

này khai thác khía cạnh sự liên hệ chính trị giúp các công ty tận dụng nguồn tài nguyên

giúp công ty hoạt động hiệu quả hơn.

Các kết quả nghiên cứu đối lập trên tác động của các kết nối chính trị đối với hoạt

động của doanh nghiệp là khó hiểu và có ý nghĩa quan trọng đối với cách chúng ta hiểu vai

trò của các kết nối chính trị. Một khía cạnh nổi bật trong số các nghiên cứu này là họ sử

dụng các định nghĩa khác nhau về các kết nối chính trị, dẫn đến các kết luận khác nhau.

2. Mục tiêu nghiên cứu:

Mục tiêu của bài nghiên cứu là tiến hành kiểm tra mối quan hệ giữa sự liên quan

chính trị (Polcon) và thành quả doanh nghiệp tại Việt Nam.

Từ mục tiêu nghiên cứu, bài nghiên cứu đặt ra các câu hỏi như sau:

 Công ty có mối quan hệ chính trị sẽ nắm giữ tiền mặt cao hơn?

 Công ty có mối quan hệ chính trị sẽ có được thành quả tốt hơn?

 Công ty có mối quan hệ chính trị sẽ duy trì vay nợ nhiều hơn và có chi phí tài

chính thấp hơn?

 Công ty có mối quan hệ chính trị sẽ làm cho giao dịch giữa các bên liên quan

(RPTs) tác động nghịch biến lên thành quả doanh nghiệp?

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

Đối tượng của bài nghiên cứu bao gồm các công ty phi tài chính được niêm yết trên

sàn thành phố Hồ Chí Minh Hose trong khoảng thời gian liên tục từ năm 2009 đến 2018.

Bài nghiên cứu mối liên hệ chính trị tác động lên hiệu quả của doanh nghiệp thông qua

việc nắm giữ tiền mặt, chi phí bán hàng, nắm giữ vốn vay dài hạn và giao dịch giữa các

bên liên quan.

4. Phương pháp nghiên cứu:

Đầu tiên bài nghiên cứu được tiến hành ước lượng bằng phương pháp bình phương

nhỏ nhất cho dữ liệu bảng (Pooled OLS). Tuy nhiên, phương pháp này bỏ qua những biến

đặc trưng không quan sát được của các doanh nghiệp trong mẫu. Sau đó kiểm định phương

sai thay đổi và tự tương quan nhằm khắc phục những biến khác biệt nhau quá lớn và các

biến tự tương quan với nhau. Cuối cùng, bài nghiên cứu sẽ sử dụng phương pháp phương

pháp bình phương nhỏ nhất tổng quát (GLS) nhằm khắc phục nhiều vấn đề trong hồi quy

như tự tương quan, phương sai thay đổi và cho ra kết quả thực sự đáng tin cậy.

5. Ý nghĩa luận văn.

Bài nghiên cứu được thực hiện từ dữ liệu quan sát của các công ty niêm yết tại

Việt Nam, do đó, kết quả thực nghiệm sẽ cho một cách nhìn mới về vấn đề mối liên hệ

chính trị tác động lên hiệu quả hoạt động của các công ty hoạt động tại Việt Nam.

6. Kết cấu bài nghiên cứu

Nội dung bài nghiên cứu bao gồm 5 chương, được trình bày cụ thể theo thư tự như

Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu. Trong chương này, tác giả sẽ làm rõ lý

do chọn đề tài nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu, các vấn đề nghiên

cứu đồng thời giới thiệu tổng quan về phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa khi thực hiện

đề tài.

Chương 2: Cơ sỡ lý luận khoa học và nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới và Việt

Nam về sự liên quan chính trị.

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu. Nội dung chính của chương này tác giả sẽ

trình bày phương pháp nghiên cứu, giải thích các biến độc lập và biến phụ thuộc trong mô

hình, mô tả các đặc điểm của mô hình thực nghiệm, các giả định đặt ra.

Chương 4: Kết quả nghiên cứu trong chương này, tác giả trình bày kết quả nghiên

cứu.

Chương 5: Kết luận. Ở chương này, tác giả tổng kết các vấn đề nghiên cứu, kết

luận lại kết quả thực nghiệm từ mô hình nghiên cứu, nêu lên những hạn chế của đề tài và

hướng mở rộng đề tài.

CHƯƠNG 2. TỔNG QUÁT CÁC NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM

Trước khi bước vào tìm hiểu các nghiên cứu thực nghiệm của từng phần khung lý

thuyết liên quan đến mục tiêu nghiên cứu, ta cần tồng quát các nghiên cứu về sự liên quan

chính trị đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.

2.1 Cơ sỡ lý thuyết nắm giữ tiền mặt

Chính sách nắm giữ tiền mặt của công ty là một phần quan trọng trong chiến lược

tài chính của một công ty. Phần lớn các tài liệu liên quan đến quản trị doanh nghiệp tập

trung vào động cơ để các công ty nắm giữ tiền mặt. Jensen (1986) cho rằng các khoản tiền

mặt lớn có thể ám chỉ một vấn đề chi phí đại diện, do sự tách biệt của chủ sở hữu và người

quản lý trong bối cảnh của Mỹ.

Vấn đề đại diện luôn luôn tồn tại ở các công ty cổ phần, khi quyền sỡ hữu và quyền

quản lý hoặc vấn đề bất cân xứng thông tin được tách bạch với nhau thành viên nội bộ bên

trong (thành viên kiểm soát và ban quản lý) và các nhà đầu tư bên ngoài (cổ đông thiểu số).

Loại vấn đề chi phí đại diện này dường như không đáng kể ở Việt Nam vì sự hiện diện điển

hình của một cổ đông lớn kiểm soát công ty. Vì vậy, lý do nắm giữ tiền mặt ở Việt Nam

có thể xuất phát từ các yếu tố khác. Có rất ít nghiên cứu về mối liên hệ giữa nắm giữ tiền

mặt của công ty và các kết nối chính trị. Tuy nhiên, Opler et al. (1999) khám phá những

lợi ích cho một công ty có tài sản thanh khoản như tiền mặt. Họ cung cấp một khuôn khổ

khái niệm và thực nghiệm cho các yếu tố quyết định của nắm giữ tiền mặt của công ty, tài

liệu hỗ trợ theo kinh nghiệm cho cả giao dịch và động cơ phòng ngừa cho việc nắm giữ

tiền mặt.

Việc nắm giữ tiền mặt là đặc biệt quan trọng ở Việt Nam vì thị trường tài chính kém

phát triển với các ràng buộc tài chính ép buộc. Thật vậy, Allen và cộng sự. (2005) cho rằng

Trung Quốc có một thị trường tài chính hạn chế và một hệ thống pháp luật kém phát triển.

Vì vậy, Trung Quốc đã hạn chế các kênh thay thế để tăng cường tài chính ngoài việc sử

dụng danh tiếng và các mối quan hệ hoặc kết nối để đối phó với những hạn chế tài chính.

Các nghiên cứu của Opler et al. (1999) và Allen et al. (2005) cho rằng các hạn chế tài chính

là nguyên nhân chính khiến các công ty niêm yết của Trung Quốc nắm giữ tiền mặt.

Các công ty được kết nối chính trị có khả năng nắm giữ tiền mặt mạnh hơn, như

được chứng minh trong tài liệu, bởi vì tiền mặt có thể đến từ những người cho vay ủng hộ

các công ty được kết nối chính trị. Ví dụ, Johnson và Mitton (2003) báo cáo rằng các công

ty được kết nối chính trị ở Malaysia có quyền tiếp cận tài chính nợ lớn hơn, trong khi

Khwaja và Mian (2005) cho thấy một kết quả tương tự ở Pakistan. Leuz và Oberholzer-

Gee (2006) chỉ ra rằng các doanh nghiệp ở Indonesia có ít kết nối chính trị có nhiều khả

năng tìm kiếm tiền ngoài nước, ngụ ý rằng các công ty được kết nối chính trị có thể tiếp

cận dễ dàng hơn với thị trường tài chính trong nước.

Claessens et al. (2008) cho thấy rằng các công ty kết nối chính trị sự hỗ trợ tài chính

của Ngân hàng so với các đối tác không được kết nối chính trị. Khả năng vay vốn cũng

đồng nghĩa với việc nắm giữ tiền mặt nhiều hơn. Các công ty được kết nối chính trị với số

tiền nắm giữ tiền mặt lớn hơn có khả năng tận dụng tốt hơn các cơ hội đầu tư do họ tiếp

cận tốt hơn với thông tin về các chính sách ở nơi đó. Bởi vì nền kinh tế Việt Nam chủ yếu

nằm trong sự kiểm soát của chính phủ, chính sách kinh chủ yếu là từ trên xuống, và do đó,

chính sách của chính phủ thường bao phủ chiến lược của công ty. Kết quả là, nắm giữ tiền

mặt là một lựa chọn chiến lược quan trọng đối với các công ty được kết nối chính trị của

Việt Nam để tận dụng các dự án có khả năng sinh lời ngay lập tức lập luận của chúng tôi

cho rằng các công ty Việt Nam nắm giữ nhiều tiền mặt hơn để tạo thuận lợi cho việc nắm

bắt cơ hội đầu tư. Opler et al. (1999) tài liệu rằng cơ hội tăng trưởng thúc đẩy các công ty

nắm giữ nhiều tiền hơn; Simutin (2010) cũng chứng minh rằng các công ty có lượng tiền

mặt lớn hơn có nhiều cơ hội tăng trưởng hơn.

Trong thị trường tài chính hạn chế của tại Việt Nam việc kết nối chính trị là cực kỳ

quan trọng để thu được tiền đầu tư và tiếp cận thông tin khi Chính phủ Việt Nam lệnh cho

sự ưu tiên phát triển tăng trưởng kinh tế. Vì vậy, chúng tôi hy vọng rằng các công ty được

kết nối chính trị này sẽ nắm giữ nhiều tiền hơn cho các cơ hội đầu tư, dẫn đến giả thuyết

sau đây.

HYPOTHESIS 1. Các công ty Việt Nam kết nối chính trị sẽ chọn nắm giữ tiền

mặt cao hơn các công ty không kết nối.

2.2 Hiệu quả hoạt động của công ty:

Các giả thuyết hiệu quả:

Theo lý thuyết cơ bản, lợi thế cạnh tranh của một công ty nằm ở các nguồn hữu hình

và vô hình. Sự độc quyền của Chính phủ Việt Nam về phân bổ nguồn lực đại diện cho một

trở ngại về cấu trúc sở hữu và là một cơ hội. Do đó, các công ty được chính trị kết nối có

thể đảm bảo các nguồn lực chính bằng cách thu hút sự ủng hộ từ chính phủ.

Các nghiên cứu trước đây đã chứng minh lợi ích kinh tế từ các kết nối chính trị, bao

gồm: (i) tiếp cận ưu đãi với thị trường tín dụng; (ii) bảo đảm các hợp đồng quản trị; (iii)

nhận được sự giải quyết thuận lợi; (iv) có được sự cứu trợ của chính phủ trong các trường

hợp khủng hoảng tài chính; (v) trả thuế thấp hơn; (vi) bảo vệ quyền bảo vệ quyền sở hữu;

và (vii) cải thiện hiệu suất tài chính và tài khoản. Cụ thể, Fisman (2001) ước tính giá trị

của các kết nối chính trị ở Indonesia và thấy rằng các kết nối chính trị quyết định giá trị

của các công ty, trong khi Johnson và Mitton (2003) chứng minh rằng các công ty được

kết nối chính trị với Thủ tướng Mahathir Mohamad ở Malaysia có lợi nhuận cao hơn đáng

kể. Ferguson và Voth (2008) theo dõi các kết nối chính trị của các công ty Đức đối với

Đảng phát xít vào đầu năm 1933 và thấy rằng các công ty kết nối có kinh nghiệm cao bất

thường sau khi quốc xã Đức tăng quyền lực. Goldman et al. (2009) thấy rằng giá trị thị

trường của các công ty S & P500 kết nối với Đảng Cộng hòa ở Hoa Kỳ tăng lên để đáp

ứng với chiến thắng của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2000. Cooper

et al. (2010) cho thấy rằng những đóng góp chính trị của công ty có tương quan thuận và

tương quan đáng kể với lợi nhuận cổ phiếu trong tương lai. Những các nghiên cứu cho thấy

các công ty kết nối chính trị có giá trị thị trường cao hơn.

Trong các cuộc thảo luận trên, chúng tôi đề xuất giả thuyết sau.

H2. Các công ty kết nối chính trị sẽ có tài chính tốt hơn các công ty không kết nối

2.3 Lợi ích của công ty:

Tiếp cận vào giả thuyết mở rộng tín dụng và bán hàng

Theo các lợi ích của các kết nối chính trị về ROA và TobinQ’s cao hơn, chúng tôi

điều tra thêm các cơ chế có thể thực hiện tốt hơn thông qua hai tuyến đường: Tiếp cận tín

dụng dễ dàng hơn và doanh thu cao hơn. Allen et al. (2005) tài liệu rằng Trung Quốc thiếu

các tổ chức kinh tế phát triển tốt và có những thay đổi đáng kể trong khu vực. Việt Nam

không có hệ thống luật pháp minh bạch, hợp lý và hệ thống thực thi pháp luật hiệu quả,

trong khi hệ thống tài chính ngân hàng của nó bị chi phối bởi bốn ngân hàng quốc doanh

lớn cung cấp các khoản vay ngân hàng cho các công ty lớn của Việt Nam.

Những trở ngại của việc tiếp cận tín dụng của các công ty bị giới hạn thị trường tài

chính của Việt Nam và do đó hạn chế khả năng mở rộng của họ. Điều thú vị là Johnson và

Mitton (2003) và Khwaja và Mian (2005) đã ghi nhận rằng các công ty được chính trị kết

nối ở các quốc gia khác có thể tiếp cận tài chính nợ tốt hơn. Nó không phải là đáng ngạc

nhiên rằng các kết nối chính trị sẽ cho phép các công ty để có thể tiếp cận tốt hơn với các

khoản vay ngân hàng. Tuy nhiên, các khoản vay dài hạn lớn hơn không nhất thiết ngụ ý

một thỏa thuận tốt hơn cho công ty nếu khoản vay này mang lại lãi suất cao. Vì vậy, điều

quan trọng là phải kiểm tra xem các công ty Việt Nam có liên quan về mặt chính trị này có

được hưởng lợi từ lãi suất thấp hơn hay không. Giả thuyết sau đây được đề xuất:

H3. Các công ty kết nối chính trị sẽ nhận được các khoản vay ngân hàng dài

hạn hơn và chi phí tài chính thấp hơn các công ty không liên kết.

2.4 Giả thuyết giao dịch giữa các bên liên quan:

Nền kinh tế Việt Nam được đặc trưng bởi các công ty có quyền sở hữu tập trung,

một đặc trưng điển hình ở các nền kinh tế châu Á

Sau đây là các nghiên cứu thực nghiệm của các giao dịch giữa các bên liên quan-

RPTs.

Cheung et al. (2006) ghi lại các giao dịch đáng kể của bên liên quan như một thước

đo đường hầm, hoặc sự chiếm đoạt giàu có, từ các cổ đông thiểu số đến cổ đông kiểm soát,

thúc đẩy lợi nhuận bất thường ngay lập tức tiêu cực tại thị trường Trung Quốc - Hồng

Kông. Đó là, các nhà đầu tư tại Hồng Kông xử phạt các công ty này bằng cách nhận thức

được bản chất bất lợi của các giao dịch bên liên quan.

Berkman et al. (2010) đưa ra các kết quả thị trường bất thường lớn hơn với sự quản

trị yếu hơn tại các công ty Trung Quốc này để đáp ứng với các thông báo về các quy định

mới bảo vệ các cổ đông thiểu số. Giao dịch của bên liên quan được sử dụng như một proxy

đại diện ngược cho chất lượng quản trị doanh nghiệp. Chúng cho thấy vai trò liên quan của

các kết nối chính trị trong việc bảo vệ cổ đông đa số khỏi các quy định này. Tuy nhiên,

không có phân tích trực tiếp liên kết các kết nối chính trị với các giao dịch của các bên liên

quan. Chúng tôi lấp đầy khoảng trống nghiên cứu bằng cách kiểm tra ảnh hưởng trực tiếp

của các giao dịch của các bên liên quan đến hiệu quả tài chính và tác động gián tiếp của sự

tương tác giữa các giao dịch của các bên liên quan và các kết nối chính trị đối với hiệu quả

tài chính.

Do tầm quan trọng của các giao dịch giữa các bên liên quan nên được hình thành

giả thuyết sau:

H4: Công ty có mối quan hệ chính trị sẽ làm cho giao dịch giữa các bên liên quan

(RPTs) tác động nghịch biến lên thành quả doanh nghiệp.

CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU Chương này sẽ trình bày phương pháp nghiên cứu. Bao gồm các phần như sau: Quy trình

nghiên cứu, dữ liệu, Mô hình nghiên cứu và kỳ vọng mối tương quan, Phương pháp kỹ

thuật

3.1 Quy trình nghiên cứu

Đầu tiên đề tài tiến hành thu thập dữ liệu và lập thành dữ liệu bảng. Sau đó, dựa trên

bài nghiên cứu của Su và Fung (2013) và các giả thuyết nghiên cứu tiến hành xây dựng mô

hình nghiên cứu với biến phụ thuộc là Tổng tiền mặt và tương đương tiền mặt chia tổng tài

sản thuần (tổng tài sản đã trừ tiền và tương đương tiền) (Cash holding), Performance đo

lường bằng 2 biến là ROA và Tobin’s Q. Trong đó: ROA là lợi nhuận thuần trước chi phí

tài chính chia tổng tài sản; Tobin’s Q là tỷ số giữa giá trị thị trường chia giá trị sổ sách của

tổng tài sản, Benefits bao gồm 4 biến: tỷ lệ nợ dài hạn (nợ dài hạn trên tổng vay), tỷ lệ chi

phí tài chính (tổng lãi vay chia tổng nợ), Log tự nhiên của doanh thu và giá vốn hàng bán

(giá vốn hàng bán chia cho doanh thu); các biến giải thích bao gồm POLCON là biến giả,

bằng 1 nếu công ty có nhà quản lý cấp cao hoặc thành viên hội đồng quản trị đã hoặc đang

phục vụ cho chính phủ, ngược lại bằng 0, các biến kiểm soát bao gồm quy mô công ty

(Size), Leverage, dòng tiền tự do 3 chia cho tổng số lượng vốn cổ phần (FCF/ share), tỷ lệ

tăng doanh thu hàng năm (Growth), tỷ lệ tài sản hữu hình trên tổng tài sản (Tangibility), tỷ

số của tài sản ngắn hạn trừ nợ ngắn hạn và tổng tiền mặt chia tổng tài sản (Liquidity), tỷ số

của các giám đốc độc lập trên tổng số giám đốc (Independent), tồng giá trị thị trường vốn

cổ phần cộng tổng nợ sổ sách chia cho tổng tài sản theo giá trị sổ sách (M/B), Phần trăm

cổ phần nắm giữ của cổ đông lớn nhất (TOP). Tiếp đến, bài nghiên cứu đã sử dụng phương

pháp ước lượng bình phương nhỏ nhất với dữ liệu bảng Pooled OLS và phương pháp bình

GLS để ước lượng mô hình hồi quy đối với dữ liệu bảng và cuối cùng là kiểm định các giả

thiết có liên quan dựa trên nền tảng nghiên cứu của Su và Fung (2013).

3.2 Dữ liệu

3 FCF = EBIT * (1 - Tax) + Depreciation/Amortization - Changes in working capital - Capital expenditure

Tiến hành thu thập dữ liệu từ các báo cáo tài chính đã kiểm toán độc lập, báo cáo

thường niên các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Thành Phố Hồ Chí Minh – HOSE

trong khoảng thời gian liên tục từ năm 2009 đến năm 2018. Tiếp đến loại bỏ dữ liệu theo

những tiêu chí sau:

 Các công ty thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm và nhóm

ngành bất bất động sản vì những khác biệt trong hoạt động, chính sách tài chính,

cấu trúc vốn và hệ thống sổ sách kế toan so với các nhóm công ty khác.

 Các công ty này không được hủy niêm yết liên tục trong thời kì 2009-2018

 Các công ty phải có đầy đủ báo cáo tài chính trong những năm được khảo sát

 Loại bỏ các công ty không có thuyết minh giao dịch giữa các bên liên quan, những

công ty bỏ nhỡ các biến kiểm soát.

Báo cáo tài chính, báo cáo thường niên và các thông tin chứng khoán của các công ty

được lấy từ website www.vietstock.vn, www.cophieu68.vn. Dữ liệu thông của HĐQT và

Ban giám đốc công ty được lấy từ trang www.cafef.vn kết hợp với báo cáo thường niên.

Sau quá trình thu thập và tiến hành trích lọc dữ liệu, mẫu của bài nghiên cứu đạt được

là 180 công ty hoạt động liên tục trong 10 năm từ 2009 đến 2018. Do đó, có tổng số 1800

quan sát.

Các biến phụ thuộc, biến giải thích và biến kiểm soát được lập thành dữ liệu bảng

(panel data) theo từng công ty được phân bố thành từng năm. Lý do của việc chọn dữ liệu

bảng vì những lý do sau:

Thứ nhất, dữ liệu bảng cho phép kiểm soát sự khác biệt không quan sát giữa các công

ty trong mẫu nghiên cứu;

Thứ hai, dữ liệu bảng giúp kiểm soát các biến không quan sát được thay đổi theo thời

gian nhưng không phải giữa các công ty trong mẫu nghiên cứu;

Thứ ba, dữ liệu bảng giúp tăng thêm số mẫu quan sát, phần nào khắc phục hiện tượng

đa cộng tuyến giữa các biến số, bậc tư do cao hơn, hiệu quả hơn.

3.3 Mô hình nghiên cứu và kỳ vọng mối tương quan

3.3.1 Mô hình nghiên cứu

Theo mô hình của Su và Fung (2013):

 Mô hình tương quan giữa sự liên quan chính trị và nắm giữ tiền mặt:

Cash holdingsit = α + β1POLCONit + β2Sizeit + β3Growthit + β4Market to book Ratioit

+ β5FCF/Shareit + β6Leverageit + β7Tangibilityit + β8Liquidityit +

𝑘 1

𝑖 1

+ εit ∑ 𝛿𝑖 𝑌𝑒𝑎𝑟 (𝑖𝑡) + ∑ 𝛾𝑘 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑠𝑡𝑟𝑦 (𝑘𝑡)

 Mô hình tương quan giữa sự liên quan chính trị và hiệu quả hoạt động:

Performanceit = α + β1POLCONit + β2Sizeit + β3Leverageit + β4Growthit + β5Independit

𝑘 1

𝑖 1

+ β6FCF/shareit + β7Top1it + ∑ 𝛿𝑖 𝑌𝑒𝑎𝑟 (𝑖𝑡) + ∑ 𝛾𝑘 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑠𝑡𝑟𝑦 (𝑘𝑡)

+ εit

 Mô hình tương quan giữa sự liên quan chính trị và các lợi ích thông qua các kênh

tín dụng dài hạn, chi phí vay, doanh số và chi phí bán hàng:

Benefitsit = α + β1POLCONit + β2Sizeit + β3Leverageit + β4FCF/shareit + β5Independit +

𝑖 β7Top1it +∑ 𝛿𝑖 𝑌𝑒𝑎𝑟 (𝑖𝑡) 1

𝑘 1

+ εit + ∑ 𝛾𝑘 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑠𝑡𝑟𝑦 (𝑘𝑡)

 Mô hình tương quan giữa sự liên quan chính trị của các bên liên quan đến hiệu quả

hoạt động của công ty:

Performanceit = α + β1Related-party Transactionit + β2Sizeit + β3Leverageit +

𝑖 1

+ β4Growthit + β5Independit + β6Top1it + ∑ 𝛿𝑖 𝑌𝑒𝑎𝑟 (𝑖𝑡)

𝑘 1

+ εit ∑ 𝛾𝑘 𝑖𝑛𝑑𝑢𝑠𝑡𝑟𝑦 (𝑘𝑡)

Chúng tôi sử dụng hai thước đo hiệu suất: ROA và Tobin’s Q, đã được xác định trước đó.

Các giao dịch của các bên liên quan (RPT) là các giá trị của các giao dịch của các bên liên

quan (để ủy quyền cho việc chiếm đoạt của cải) được nhân rộng theo vốn hóa thị trường.

Khi tính toán các giao dịch của các bên liên quan, chúng tôi loại trừ các giao dịch của các

bên liên quan có khả năng mang lại lợi ích cho công ty, bao gồm các giao dịch quỹ, bảo

lãnh hoặc cam kết và quyên góp theo hướng giao dịch từ bên liên quan đến công ty. Các

biến khác đã được xác định trước đó. Hồi quy của chúng tôi cố gắng nắm bắt hiệu quả tổng

thể của các giao dịch của bên liên quan đến hiệu suất của công ty, thay vì tập trung vào các

hiệu ứng thông báo cụ thể của các giao dịch của bên liên quan (Cheung et al., 2006).

 Định nghĩa các biến

Biến phụ thuộc:

 Cash holding: tổng tiền mặt và tương đương tiền mặt chia tổng tài sản thuần (tổng

tài sản đã trừ tiền và tương đương tiền)

 Performance được đo lường bằng 2 biến là ROA và Tobin’s Q. Trong đó: ROA là

lợi nhuận thuần trước chi phí tài chính chia tổng tài sản; Tobin’s Q là tỷ số giữa giá trị thị

trường chia giá trị sổ sách của tổng tài sản.

 Benefits bao gồm 4 biến là

 Tỷ lệ nợ dài hạn (nợ dài hạn/ tổng vay)

 Tỷ lệ chi phí tài chính (tổng lãi vay/tổng nợ)

 Log tự nhiên của doanh thu

 Giá vốn hàng bán (giá vốn hàng bán/cho doanh thu)

Biến giải thích:

 POLCON: là biến giả, bằng 1 nếu công ty có nhà quản lý cấp cao hoặc thành viên

hội đồng quản trị đã hoặc đang có kết nối với chính phủ, ngược lại bằng 0.

Đầu tiên xác định được cấp bậc của các nhà quản lý cao cấp hoặc các thành viên hội

đồng quản trị tại một công ty về vai trò của mình trong chính phủ bởi vì họ được kỳ

vọng sẽ tham gia vào quá trình ra quyết định của chính phủ. Thứ hạng chính thức trong

hệ thống hành chính thì quan trọng vì nó thể hiện địa vị, quyền hạn và quyền lực. Theo

Su và Fung (2013), Su và các cộng sự (2014) các cán bộ cấp quận và cấp huyện tham

gia xây dựng chính sách ở cấp trung ương hoặc chính quyền địa phương. Họ chịu trách

nhiệm soạn thảo các chính sách liên quan và thực hiện các chính sách đó. Trong nghiên

cứu này, tiến hành phân loại một công ty có liên quan về chính trị với giá trị là 1 nếu

các giám đốc điều hành hàng đầu của công ty hoặc các thành viên HĐQT là các quan

chức cấp cao hoặc là người đứng đầu bộ phận của chính quyền trung ương hoặc cấp

tỉnh, phó phòng ban của chính quyền tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, của chính

quyền quận, huyện, thành phố thuộc tỉnh; và bằng 0 nếu ngược lại. Nhóm các quan

chức trong quân đội cũng được lấy tương tự. Cách tiếp cận này đảm bảo rằng các nhà

quản lý hàng đầu của công ty hoặc thành viên HĐQT với các mối liên hệ chính trị có

quyền lực thực sự và quyền hạn trong chính phủ, do đó, công ty sẽ nhận được một sự

hỗ trợ nguồn lực nhất định từ chính phủ, báo hiệu cho sự triển vọng trong tương lai

mạnh mẽ và cho thấy lợi thế cạnh tranh của các công ty này, cuối cùng cổ tức sẽ được

chi trả cao hơn so với công ty không có liên quan chính trị.

Biến kiểm soát:

 Size: là quy mô công ty, tính bằng logarithm tự nhiên của tổng tài sản vào cuối năm.

 Leverage: tổng nợ chia tổng tài sản vào cuối năm.

 FCF/ share: dòng tiền tự do4 chia cho tổng số lượng vốn cổ phần.

 Growth: tỷ lệ tăng doanh thu hàng năm

 Tangibility: Tỷ lệ tài sản hữu hình trên tổng tài sản

 Liquidity: là tỷ số của tài sản ngắn hạn trừ nợ ngắn hạn và tổng tiền mặt chia tổng

tài sản.

 Independent: tỷ số của các giám đốc độc lập trên tổng số giám đốc.

 M/B: là tồng giá trị thị trường vốn cổ phần cộng tổng nợ sổ sách chia cho tổng tài

sản theo giá trị sổ sách.

 Top 1: Phần trăm cổ phần nắm giữ của cổ đông lớn nhất

Bảng 3.1: Bảng tính biến

Tên biến Công thức Nguồn Ghi chú

Biến phụ thuộc

Cash holding = (Tiền mặt + tương đương tiền)/ Lấy từ Bảng Vietstock.vn

4 FCF = EBIT * (1 - Tax) + Depreciation/Amortization - Changes in working capital - Capital expenditure

(Tổng TS – tiền và tương đương CĐKT

tiền)

Performance: ROA = (LNST + CP tài chính)/ Tổng -Bảng KQKD, Vietstock.vn

ROA và TS CĐKT

Tobin’Q Tobin’Q = (Giá trị thị trường VCP + - Giá thị trường

tổng nợ theo sổ sách)/ Tổng TS theo CK, số lượng cổ

sổ sách phiếu đang lưu

hành

Benefits 1.Tỷ lệ nợ dài hạn = Nợ dài hạn/ Bảng CĐKT, Vietstock.vn

KQKD Tổng nợ vay

2. Tỷ lệ chi phí tài chính = CP lãi

vay/ Tổng nợ

3.Doanh thu = Ln (Doanh thu thuần)

4.TL Giá vốn hàng bán = Giá vốn

hàng bán/ Doanh thu

Biến giải thích

Polcon là biến giả, bằng 1 nếu công ty có nhà Trích đọc quá -Cafef.vn

quản lý cấp cao hoặc thành viên hội trình công tác của -Báo cáo

đồng quản trị đã hoặc đang phục vụ thành viên thường niên

cho chính phủ, ngược lại bằng 0 HĐQT và quản lý

cấp cao

Biến kiểm soát

Size Quy mô = Ln (Tổng TS cuối năm) Bảng CĐKT Vietstock.vn

Leverage = Tổng nợ / Tổng TS Bảng CĐKT Vietstock.vn

FCF/ share = FCF / Tổng số lượng VCP Bảng CĐKT, Vietstock.vn

Trong đó: FCF = EBIT*(1-T)+ khấu KQKD, LCTT

hao – Thay đổi vốn lưu động – Chi

tiêu vốn

Growth = Doanh thu (t)/ Doanh thu (t-1) Bảng KQKD Vietstock.vn

Tangibility = TS hữu hình/ Tổng TS Bảng CĐKT Vietstock.vn

Liquidity = (TSNH – (Nợ NH+ Tiền mặt))/ Bảng CĐKT Vietstock.vn

Tổng TS

Independent = Số HĐQT độc lập/ tổng số HĐQT BCTC Vietstock.vn

M/B = (Giá trị thị trường VCP + tổng nợ Giá thị trường và Vietstock.vn

theo sổ sách)/ Tổng TS theo sổ sách số cổ phiếu đang

lưu hành, Bảng

CĐKT

Top 1 Phần trăm cổ phần nắm giữ của cổ Vietstock.vn

đông lớn nhất

3.3.2 Kỳ vọng mối tương quan

Dựa các nghiên cứu của Sung và Fu (2013) trình bày mối tương quan giữa biến phụ thuộc

với từng biến độc lập.

Giả thuyết H1: Sự liên quan chính trị có mối tương quan dương đối với việc nắm giữ

tiền mặt của các công ty tại Việt Nam.

Dựa vào giả thuyết H1 và kết quả của bài nghiên cứu của Su và Fu (2013), bài nghiên

cứu kỳ vọng có mối tương quan dương Sự liên quan chính trị có mối tương quan dương

đối với việc nắm giữ tiền mặt của các công ty tại Việt Nam. Kết quả này phản ánh rằng

các công ty có kết nối chính trị nắm giữ tiền mặt nhiều hơn so với các công ty không có

kết nối chính trị để đảm bảo dự án có lợi nhuận. Các công ty nắm giữ tiền mặt có khả

năng tiếp cận và đầu tư vào những dự án khi họ tiếp cận thông tin tốt hơn với thông tin và

chính sách của nhà nước.

Giả thuyết H2: Mối tương quan dương giữa sự kết nối chính trị và hiệu quả hoạt động

của công ty.

Kết quả bài nghiên cứu su và Fu (2013) cho thấy cho thấy công ty có kết nối chính trị thì

hiệu quả hoạt động công ty tốt hơn so với các công ty không có kết nối chính trị.

Giả thuyết của chúng ta tổng quát hơn về những hàm ý của nó hơn là phân tích cụ thể các

kết nối chính trị trong các nghiên cứu trước đó. Fan et al. (2007) phân tích ảnh hưởng của

các CEO được kết nối chính trị về lợi nhuận doanh nghiệp, trong khi Wu et al. (2012)

xem xét các CEO ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp trong

các loại hình cơ cấu sở hữu khác nhau.

Giả thuyết H3: Các công ty được kết nối chính trị thực sự có thể đạt được sức mạnh

kinh tế lớn hơn trong ngành thông qua doanh số cao hơn và chi phí bán hàng thấp hơn.

Giả thuyết H4: Kết quả của chúng tôi chỉ ra rằng các kết nối chính trị làm giảm bớt các

tác động tiêu cực của các giao dịch của các bên liên quan.

3.4 Phương pháp kỹ thuật

3.4.1 Thống kê mô tả

Thống kê mô tả được sử dụng nhằm mô tả lại các đặc tính của dữ liệu nghiên cứu cụ

thể đề tài sẽ mô tả dữ liệu dựa trên các tiêu chí: giá trị trung bình, giá trị lớn nhất, giá trị

nhỏ nhất, sai số chuẩn vị, trung vị.

Phân tích tương quan xem xét mối quan hệ giữa các biến độc lập và biến phụ thuộc.

Mối tương quan giải thích hai biến ảnh hưởng lẫn nhau như thế nào. Đề tài xây dựng ma

trận hệ số tương quan kèm theo mức ý nghĩa nhằm đánh giá bước đầu về mối tương quan

giữa các biến. Ngoài ra, trong trường hợp các biến độc lập có mối tương quan cao (lớn hơn

0.8) và đây là dấu hiệu của hiện tượng đa cộng tuyến và sau đó dùng các kiểm định cần

thiết và điều chỉnh mô hình nghiên cứu.

Hình 3.3: Nắm giữ tiền mặt của công ty qua các năm 2009 đến 2018

CASHHOLDINGS

0.4

0.35

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.4 ROA của công ty qua các năm 2009 đến 2018

ROA

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.5 Tobin’s Q của công ty qua các năm 2009 đến 2018

TOBINSQ

0.5

0.45

0.4

0.35

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.6 Vốn dài hạn của công ty qua các năm 2009 đến 2018

LONGTERMLOANS

0.35

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.7: Chi phí tài chính của công ty qua các năm 2009 đến 2018

FINANCIALEXPENSE

0.06

0.05

0.04

0.03

0.02

0.01

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.8: Chi phí bán hàng trên 1 đơn vị của công ty qua các năm 2009 đến 2018

UNITCOSTOFSALES

0.1

0.09

0.08

0.07

0.06

0.05

0.04

0.03

0.02

0.01

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.9: Doanh thu của công ty qua các năm 2009 đến 2018

LNSALES

27.4

27.2

26.8

26.6

26.4

26.2

25.8

25.6

25.4

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Hình 3.10: Quy mô của công ty qua các năm 2009 đến 2018

SIZE

26.7

26.6

26.5

26.4

26.3

26.2

26.1

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.11: Đoàn bẩy của công ty qua các năm 2009 đến 2018

LEVERAGE

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.12: Tài sản hữu hình của công ty qua các năm 2009 đến 2018.

TANGIBILITY

0.3

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Hình 3.13: Thanh khoản của công ty qua các năm 2009 đến 2018

LIQUIDITY

0.9

0.8

0.7

0.6

0.5

0.4

0.3

0.2

0.1

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.14: Tăng trưởng của công ty qua các năm 2009 đến 2018.

GROWTH

0.4

0.3

0.2

0.1

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

-0.1

-0.2

-0.3

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.15: Nắm giữ cổ phần của cổ đông của công ty qua các năm 2009 đến 2018

TOP1

0.25

0.2

0.15

0.1

0.05

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Hình 3.16: Thu nhập mỗi cổ phần công ty qua các năm 2009 đến 2018

FCF/share

12,000.00

10,000.00

8,000.00

6,000.00

4,000.00

2,000.00

0.00

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

-2,000.00

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

Bảng 3.17 Giao dịch các bên liên quan của công ty qua các năm 2009 đến 2018

Related-partytransactions

0.1

0.09

0.08

0.07

0.06

0.05

0.04

0.03

0.02

0.01

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nguồn: Chạy biểu đồ từ dữ liệu bài nghiên cứu

3.4.2 Phương pháp ước lượng mô hình và các kiểm định

Phân tích hồi quy được dùng để đo lường mức độ tác động của từng biến độc lập lên

biến phụ thuộc. Phương pháp này cho phép đề tài đưa ra bằng chứng thực nghiệm để trả

lời cho mục tiêu và các giả thuyết nghiên cứu.Theo đó đề tài thực hiện ước lượng mô hình

thông qua ước lượng Pooled OLS và GLS

Đầu tiên ước lượng phương trình trên bằng phương pháp Pooled OLS. Ước lượng

Pooled OLS là ước lượng đơn giản và bỏ qua cấu trúc dữ liệu bảng có thể dẫn đến việc các

biến độc lập không phản ánh đúng mối quan hệ giữa các biến độc lập với biến phụ thuộc,

do đó trong mô hình có nhiều biến giải thích nên có thể xảy ra hiện tượng tương quan giữa

các biến độc lập. Và khi điều này xảy ra sẽ dẫn đến ước lượng Pooled OLS không còn hiệu

quả. Ngoài ra, phương pháp này bỏ qua những biến đặc trưng không quan sát được của các

doanh nghiệp trong mẫu điều này có thể gây ra vấn đề nội sinh.

 Kiểm định phương sai thay đổi:

Giả thuyết H0: Mô hình không có hiện tượng phương sai thay đổi

Giả thuyết H1: Mô hình có hiện tượng phương sai thay đổi

Nếu p - value > mức ý nghĩa, chấp nhận giả thuyết H0, nghĩa là mô hình không có

hiện tượng phương sai thay đổi.

Ngược lại, nếu p - value ≤ mức ý nghĩa, bác bỏ giả thuyết H0, tức mô hình xảy ra

hiện tượng phương sai thay đổi.

 Kiểm định hiện tượng tự tương quan

Giả thuyết H0: Mô hình không có hiện tượng tự tương quan

Giả thuyết H1: Mô hình có hiện tượng tự tương quan

Nếu p - value > mức ý nghĩa, chấp nhận giả thuyết H0.

Ngược lại, nếu p - value ≤ mức ý nghĩa, bác bỏ giả thuyết H0 cho thấy tồn tại hiện

tượng tự tương quan trong mô hình.

Cuối cùng, để kết quả ước lượng tin cậy, bài nghiên cứu tiến hành ước lượng mô hình trên

bằng phương pháp bình phương tối thiểu tổng quát (GLS), nhằm khắc phục hiện tượng

phương sai thay đổi hoặc tự tương quan trong mô hình

CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH THỰC NGHIỆM KẾT QUẢ TẠI VIỆT NAM Sau khi thực hiện hồi quy bằng phương pháp Pooled OLS và thực hiện các kiểm định, cho

thấy xuất hiện các khuyết tật mô hình là phương sai thay đổi và tự tương quan. Do đó, để

khắc phục, bài nghiên cứu đã sử dụng phương pháp hồi quy GLS.

Như đã trình bày trong phần phương pháp ước lượng, các phương pháp Pooled OLS bỏ

qua tác động cố định của các yếu tố đặc trưng công ty không quan sát được, không giải

quyết được vấn đề tự tương quan và phương sai thay đổi trong mô hình hồi quy dữ liệu

bảng. Kết quả ước lượng từ GLS giải quyết được các vấn đề trên. Do đó, trong bài nghiên

cứu sẽ trình bày kết quả từ chạy hồi quy bằng phương pháp GLS.

Trong chương 4 bài nghiên cứu sẽ thảo luận về 3 phần bao gồm:

4.1 Phân tích thống kê mô tả các biến Bảng 4.1 Thống kê mô tả của tất cả các biến5 cho một cái nhìn tổng quát về mẫu dữ liệu

nghiên cứu. Một mẫu dữ liệu có thể đại diện cho tổng thể khi độ chênh lệch của mẫu nhỏ,

điều đó có nghĩa là giá trị thấp nhất và giá trị cao nhất của mẫu không có khoảng chênh

lệch quá cao, các giá trị ngoại lai ít. Từ bảng mô tả thống kê có thể cho thấy rằng mẫu dữ

5 Sử dụng phần mềm stata, câu lệnh và kết quả thống kê được trình bày tại phụ lục 1

liệu tương đối tốt

Cash holding: Tổng tiền mặt và tương đương tiền mặt chia tổng tài sản thuần (tổng tài sản đã trừ tiền và tương đương

tiền). ROA là lợi nhuận thuần trước chi phí tài chính chia tổng tài sản. Tobin’s Q là tỷ số giữa giá trị thị trường chia

giá trị sổ sách của tổng tài sản. longtermloans. Financialexpense . lnsales. Unitcostofsales. Polcon là biến giả, bằng

1 nếu công ty có nhà quản lý cấp cao hoặc thành viên hội đồng quản trị đã hoặc đang phục vụ cho chính phủ, ngược

lại bằng 0. Size quy mô = Ln (Tổng TS cuối năm). Leverage tổng nợ / Tổng TS. Tangibility TS hữu hình/ Tổng TS .

Liquidity (TSNH – (Nợ NH+ Tiền mặt))/ Tổng TS . Growth Doanh thu (t)/ Doanh thu (t-1). Independent Số HĐQT

độc lập/ tổng số HĐQT . Top 1 Phần trăm cổ phần nắm giữ của cổ đông lớn nhất . FCF/ share FCF / Tổng số lượng

VCP Trong đó: FCF = EBIT*(1-T)+ khấu hao – Thay đổi vốn lưu động – Chi tiêu vốn. RPT là các giao dịch của bên

liên quan.

Bảng 4.1: Thống kê mô tả của các biến

Obs

Mean

Std.Dev.

Min

Max

Variable

1,800

0.097913

0.111283

1.00E-05

0.96124

cashholdings

1,800

0.598159

10.66414

-167.831

234.682

roa

1,800

3.581118

34.37034

0.04803

929.809

tobinsq

1,800

-0.19712

14.47556

-613.747

0.90446

longtermloans

1,800

0.331061

3.587961

-0.00228

87.0105

financialexpense

1,800

26.93709

1.597449

21.8958

31.6535

lnsales

1,800

0.045052

0.055205

-0.06241

0.47507

unitcostofsales

1,800

0.377778

0.484966

polcon

1,800

26.96997

1.675582

19.3708

31.9906

size

1,800

0.659635

6.768511

0.00071

287.317

leverage

1,800

0.220713

5.991574

-253.362

tangibility

1,800

0.055136

7.437621

-315.034

7.47186

liquidity

1,800

0.182609

1.186367

-0.95281

29.555

growth

1,800

0.4

0.03545

0.082391

independ

1,800

27.65

0.3424

0.673874

top1

1,800

439965

-3287607

9.40E+07

-3.30E+09

fcfshare

1,800

6.91484

0.01909

0.206612

rpt

Nguồn: Thống kê từ dữ liệu của bài nghiên cứu

Bảng 4.1 trình bày các biến được sử dụng trong nghiên cứu này chẳng hạn như biến

chẳng hạn như Tobin’s Q, quy mô của công ty, và tính thanh khoản. Lấy biến phụ thuộc

cashholdings làm ví dụ. Giá trị trung bình của cashholdings 0.097913 cho thấy rằng sự chi

trả cổ tức của các công ty niêm yết Việt Nam là tương đối thấp. Giá trị trung bình RPT là

0.01909, giá trị cao nhất là 6.91484 giá trị thấp nhất là 0. Bằng chứng này cho thấy có

những công ty có năm không thực hiện giao dịch với bên liên quan hoặc thực hiện rất ít,

ngược lại một số công có giá trị giao dịch khá cao. Như vậy, các giao dịch của bên liên

quan là phương pháp ngầm phổ biến ở Việt Nam. Giá trị trung bình của biến Polcon là

0.377778 cho thấy khá ít công ty ở Việt Nam có mối quan hệ chính trị, mối quan hệ mà

người quản lý cấp cao hoặc thành viên HĐQT của công ty có một quyền lực nhất định

trong nhà nước.

4.2 Phân tích mối tương quan

Sau khi thống kê mô tả các biến chúng ta kiểm tra thêm mối tương quan giữa các

biến trong mô hình để xem xét có hiện tượng đa cộng tuyến xảy ra hay không. Biến giải

thích trong hồi quy không nên có mối quan hệ chặt chẽ với những biến độc lập còn lại, khi

những biến này có liên quan chặt chẽ với nhau thì xảy ra một vấn đề được gọi là đa cộng

tuyến. Nó thường xảy ra khi số lượng lớn của các biến độc lập được kết hợp trong một mô

hình hồi quy. Đó là bởi vì trong một số biến có thể đo lường các khái niệm hay các hiện

tượng tương tự nhau. Một mô hình hồi quy có đa cộng tuyến sẽ dẫn tới: Một là, phương

sai và hiệp phương sai của các ước lượng OLS lớn. Hai là, khoảng tin cậy sẽ rộng hơn. Ba

là, tỷ số t “không có ý nghĩa”. Bốn là, R2 cao nhưng tỷ số t ít có ý nghĩa. Năm là, các ước

lượng OLS và sai số chuẩn của chúng trở nên rất nhạy cảm với những thay đổi trong dữ

liệu. Sáu là, dấu của các ước lượng của các ước lượng của các hệ số có thể sai. Bảy là ,

thêm vào hoặc bớt đi các biến cộng tuyến với các biến khác, mô hình sẽ thay đổi về dấu

hoặc thay đổi về độ lớn các ước lượng. Để phát hiện một vấn đề đa cộng tuyến giữa các

biến độc lập, ma trận biến tương quan được xây dựng từ phần mềm Stata.