Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long

Chia sẻ: Ganuongmuoilu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:142

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là lý luận về kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học, đề tài phân tích thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ở các trường tiểu học của huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long và đề xuất một số biện pháp đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học ở địa phương, góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục của bậc học này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Minh Liêm CÔNG TÁC KIỂM TRA HOẠT ĐỘNG SƯ PHẠM CỦA GIÁO VIÊN TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM BÌNH, TỈNH VĨNH LONG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Nguyễn Minh Liêm CÔNG TÁC KIỂM TRA HOẠT ĐỘNG SƯ PHẠM CỦA GIÁO VIÊN TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TAM BÌNH, TỈNH VĨNH LONG Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN THỊ TUYẾT MAI Thành phố Hồ Chí Minh – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam kết luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi có tên là “Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long” Tôi đã thực hiện trong thời gian từ tháng 4-10 năm 2018 tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, công trình này chưa được gửi đi xuất bản ở bất cứ cơ quan tổ chức nào trong và ngoài nước. Tôi chịu hoàn toàn trách nhiệm bản quyền công trình này trước pháp luật nhà nước. Vĩnh Long, ngày 30 tháng 9 năm 2018 Tác giả Nguyễn Minh Liêm
LỜI CÁM ƠN Với tình cảm chân thành, trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Phòng Sau đại học, Khoa Khoa học Giáo dục Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, quý Thầy, Cô đã tham gia quản lí, giảng dạy và giúp đỡ Tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu, tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành khóa học. Tôi xin chân thành cám ơn TS. Trần Thị Tuyết Mai, người hướng dẫn khoa học đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ Tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và làm luận văn. Tôi cũng xin cám ơn, bạn bè, đồng nghiệp, cán bộ quản lí, giáo viên và nhân viên các trường tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long, những người thân trong gia đình và bạn bè thường xuyên động viên, khích lệ và giúp đỡ Tôi về mọi mặt trong quá trình học tập, nghiên cứu và làm luận văn. Mặc dù bản thân đã có nhiều cố gắng, nhưng trong luận văn này cũng khó tránh khỏi những thiếu sót, khiếm khuyết. Kính mong sự hướng dẫn, góp ý của quý lãnh đạo, thầy, cô, cùng tất cả các bạn đồng nghiệp Xin trân trọng cám ơn !. Vĩnh Long, ngày 30 tháng 9 năm 2018 Tác giả Nguyễn Minh Liêm
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cám ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KT HĐSP GV Ở TRƯỜNG TH .................. 8 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................. 8 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài ...................................................................... 8 1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam ...................................................................... 10 1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................................... 13 1.2.1. Khái niệm quản lí, quản lí giáo dục, quản lí nhà trường .................... 13 1.2.2. Khái niệm sư phạm, hoạt động sư phạm của giáo viên ...................... 17 1.2.3. Khái niệm kiểm tra, kiểm tra HĐSP của giáo viên tiểu học ............... 18 1.3. Lý luận về kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học..................... 21 1.3.1. Tầm quan trọng của KT HĐSP của GV trong trường tiểu học .......... 21 1.3.2. Cơ sở pháp lý của KT HĐSP của GV trong trường tiểu học.............. 25 1.3.3. Nội dung kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học .................. 25 1.3.4. Phương pháp và hình thức kiểm tra HĐSP giáo viên tiểu học ........... 28 1.3.5. Quy trình kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học .................. 31 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm tra HĐSP của giáo viên tiểu học ................ 33 1.4.1. Các yếu tố khách quan ........................................................................ 34 1.4.2. Các yếu tố chủ quan ............................................................................ 34 Kết luận chương 1 ................................................................................................. 38 Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KT HĐSP CỦA GV TẠI CÁC TRƯỜNG TH HUYỆN TAM BÌNH, TỈNH VĨNH LONG ............... 40
2.1. Vài nét về tình hình kinh tế, xã hội và giáo dục tiểu học ở huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long .................................................................................... 40 2.1.1. Tình hình chung .................................................................................. 40 2.1.2. Tình hình giáo dục tiểu học ở huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long....... 41 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............ 50 2.2.1. Nội dung khảo sát ............................................................................... 50 2.2.2. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ................................................. 50 2.2.3. Tổ chức khảo sát ................................................................................. 51 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............ 55 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên đối với công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên ................................. 55 2.3.2. Thực trạng việc thực hiện nội dung kiểm tra HĐSP của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long .......... 58 2.3.3. Thực trạng việc sử dụng phương pháp và hình thức KT HĐSP của GV tại các trường TH huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............ 64 2.3.4. Thực trạng việc thực hiện qui trình kiểm tra HĐSP của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long .......... 68 2.3.5. Thực trạng kết quả công tác kiểm tra HĐSP của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ....................... 74 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............................ 76 2.4.1. Các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến kiểm tra HĐSP của GV các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ....................... 76 2.4.2. Các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến kiểm tra HĐSP của GV các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............................. 77
2.5. Nhận định chung về công tác KT HĐSP của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ................................................... 78 2.5.2. Nhược điểm ......................................................................................... 79 2.5.3. Nguyên nhân của ưu nhược điểm ....................................................... 80 Kết luận chương 2 ................................................................................................. 81 Chương 3. BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC KT HĐSP GVTH TẠI HUYỆN TAM BÌNH, TỈNH VĨNH LONG ........ 82 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ................................................................................. 82 3.1.1. Cơ sở pháp lý và lý luận của việc đề xuất biện pháp .......................... 82 3.1.2. Cơ sở thực tiễn .................................................................................... 82 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ........................................................................ 83 3.2.1. Đảm bảo tính pháp chế........................................................................ 83 3.2.2. Đảm bảo tính đồng bộ ......................................................................... 83 3.2.3. Đảm bảo tính kế thừa .......................................................................... 83 3.2.4. Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi ........................................................... 84 3.3. Nội dung các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra HĐSP giáo viên Tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ............................. 84 3.2.1. Biện pháp 1 ......................................................................................... 84 3.2.2. Biện pháp 2 ......................................................................................... 85 3.2.3. Biện pháp 3 ......................................................................................... 86 3.2.4. Biện pháp 4 ......................................................................................... 87 3.2.5. Biện pháp 5 ......................................................................................... 87 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ........................................................ 88 3.5. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp đề xuất ............. 89 Kết luận chương 3 ................................................................................................. 98 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....................................................................... 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 104 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CB Cán bộ CBQL Cán bộ quản lí GDĐT Giáo dục – Đào tạo GV Giáo viên HT Hiệu trưởng HĐSP Hoạt động sư phạm KT Kiểm tra KTNB Kiểm tra nội bộ PHT Phó hiệu trưởng QL Quản lí QLGD Quản lí giáo dục TH Tiểu học THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông TTr Thanh tra TTr-KT Thanh tra – kiểm tra
DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1. Số trường tiểu học của huyện Tam Bình trong ba năm học 2015 – 2016; 2016 – 2017; 2017 – 2018 ……………………... 42 Bảng 2.2. Chất lượng giáo dục học sinh tiểu học trong huyện từ 2015- 2018 ..………………………………………………………….. 45 Bảng 2.3. Kết quả xếp loại cán bộ quản lí (hiệu trưởng, phó hiệu trưởng), phân loại công công chức và chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học của huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ……………………. 46 Bảng 2.4. Thông tin cơ bản về đối tượng khảo sát ………………………. 51 Bảng 2.5. Nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lí về tầm quan trọng và mục đích của của việc kiểm tra hoạt động sư phạm ………. 55 Bảng 2.6. Nhận thức của cán bộ quản lí và giáo viên về chủ thể kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ……………………………... 57 Bảng 2.7. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện nội dung kiểm tra về phẩm chất đạo đức, lối sống của giáo viên các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ….. 58 Bảng 2.8. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện nội dung kiểm tra thực hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục học sinh ở các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ... 60 Bảng 2.9. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện nội dung kiểm tra thực hiện công tác khác của giáo viên ở các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long …………… 62 Bảng 2.10. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện phương pháp kiểm tra hoạt động giảng dạy, giáo dục của giáo viên ở các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ... 64
Bảng 2.11. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện phương pháp kiểm tra kiến thức, kỹ năng học sinh của giáo viên ở các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long ... 66 Bảng 2.12. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ thực hiện hình thức kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ………… 67 Bảng 2.13. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về việc lập kế hoạch kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên …………………… 68 Bảng 2.14. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về việc tổ chức kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ……………………………... 70 Bảng 2.15. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về việc chỉ đạo kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ……………………………... 71 Bảng 2.16. Ý kiến của giáo viên và cán bộ về việc tổng kết, điều chỉnh kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên các trường ở huyện Tam Bình ……………………………………………………... 74 Bảng 2.17. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ………………………………………………….. 76 Bảng 2.18. Ý kiến của giáo viên và cán bộ quản lí về mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ………………………………………………………. 77 Bảng 3.1. Đánh giá sự cần thiết của các biện pháp đề xuất ……………... 89 Bảng 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất ……………… 93
DANH MỤC CÁC HÌNH Trang Hình 2.1. Bản đồ tỉnh Vĩnh Long và vùng nghiên cứu huyện Tam Bình ……………………………………………………….. 41 Hình 2.2. Số lượng học sinh và giáo viên (a); Số lượng lớp học, số lớp có dạy tiếng anh và số lượng trường học (b) ở huyện Tam Bình từ 2014-2018 …………………………………... 42 Hình 2.3. Trình độ giáo viên theo Nam (a) và Nữ (b) từ kết quả khảo sát ……………………………………………………......... 52 Hình 2.4. Trình độ cán bộ quản lí (CBQL) theo Nam(a) Nữ (b) từ kết quả khảo sát các giáo viên và cán bộ quản lí trong huyện ... 53 Hình 2.5. Số lượng và tỷ lệ % giáo viên từ các trường khảo sát trong huyện ……………………………………………………… 53 Hình 2.6. Tương quan giữa tuổi và số năm dạy học của giáo viên (a); giữa tuổi và số năm dạy học của cán bộ quản lí (b); giữa tuổi và số năm làm quản lí (c) của cán bộ quản lí các trường trong huyện Tam Bình ……………………………. 54 Hình 2.7. Ý kiến của giáo viên về kết quả đánh giá, xếp loại giờ dạy (a); kết quả xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp (b); quan điểm của giáo viên về kết quả đánh giá, xếp loại theo Chuẩn nghề nghiệp (c) ……………………………………. 75
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Cùng với sự phát triển về kinh tế chính trị - xã hội của đất nước, trong những năm qua sự nghiệp giáo dục và đào tạo luôn có một vị trí rất quan trọng trong chiến lược xây dựng con người trong xu thế hội nhập và phát triển. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định nhiệm vụ của giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lí giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lí giáo dục là khâu then chốt” và “Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam”. Muốn tạo chuyển biến cơ bản về chất lượng giáo dục trước hết là nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Bởi vì, đội ngũ nhà giáo là nhân tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Vì vậy, cần đổi mới công tác quản lí đội ngũ nhà giáo một cách đồng bộ từ qui hoạch, tuyển dung, bố trí sử dụng… đến kiểm tra, đánh giá hoạt động sư phạm của nhà giáo nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo. Kiểm tra nội bộ nhà trường là một hoạt động quản lí thường xuyên của hiệu trưởng, là một yêu cầu tất yếu của quá trình đổi mới quản lí hiện nay mà người hiệu trưởng của bất kỳ loại hình trường nào cũng phải thực hiện. Có thể nói, công tác kiểm tra nội bộ trường học, là một nội dung quan trọng không thể thiếu trong kế hoạch, nhiệm vụ năm học hàng năm của người hiệu trưởng, cũng như công tác quản lí nhà trường. Bởi vì, mục đích của công tác này là đánh giá toàn diện tất cả các mặt hoạt động của cán bộ giáo viên, công nhân viên, các bộ phận và các tổ chức đoàn thể trong nhà trường trong từng năm học. Trên cơ sở kiểm tra nội bộ trường học, hiệu trưởng đối chiếu với các văn
2 bản pháp quy của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của các cấp, các ngành hướng dẫn công tác kiểm tra trong năm học của Sở Giáo dục và Đào tạo, của Phòng Giáo dục về mục tiêu, kế hoạch, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, quy chế chuyên môn, việc thực hiện các quy định về điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục, để thực hiện tốt nhiệm vụ năm học của nhà trường. Lấy kết quả kiểm tra làm cơ sở đánh giá, xếp loại việc thực hiện nhiệm vụ được phân công của cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong đơn vị mình. Trong nhà trường có nhiều nội dung kiểm tra đa dạng, phong phú. Kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên là một trong những nội dung kiểm tra nội bộ trường phổ thông, một khâu trong chu trình quản lí nhà giáo, quản lí hoạt động dạy học, giáo dục của nhà trường. Hoạt động sư phạm là toàn bộ hoạt động mang tính nghề nghiệp của người giáo viên, từ việc chuẩn bị bài, giảng dạy, giáo dục học sinh ở trong và ngoài lớp đến việc thực hiện các qui định về chuyên môn như: thực hiện chương trình, kiểm tra và chấm bài học sinh, đảm bảo đầy đủ các yêu cầu về hồ sơ chuyên môn, tự bồi dưỡng và tham gia bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ… và thực hiện các công việc chuyên môn khác theo yêu cầu của các cấp quản lí. Kiểm tra hoạt động sư phạm nhà giáo là một công cụ sắc bén góp phần tăng cường hiệu lực quản lí trường học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên giúp hiệu trưởng có thông tin đầy đủ, chính xác về thực trạng hoạt động sư phạm của giáo viên trong đơn vị mình, là cơ sở trong việc phân công, bố trí sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ giáo viên một cách hợp lý. Qua kiểm tra giúp cho nhà trường phát hiện, lựa chọn, phổ biến kinh nghiệm giảng dạy, giáo dục, tạo nội lực cho giáo viên hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ của mình đồng thời uốn nắn, điều chỉnh những sai sót lệch lạc trong quá trình giảng dạy, giáo dục nhằm nâng cao năng lực sư phạm, giữ gìn đạo đức, nhân cách của nhà giáo, nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. Kiểm tra còn
3 có tác dụng tạo động lực để giáo viên có ý thức tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và tự kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ và giúp hiệu trưởng nhận rõ kế hoạch, việc phân công, điều hành, chỉ đạo… có khoa học, khả thi từ đó có các biện pháp điều chỉnh nhằm nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động dạy học, giáo dục. Thực tế cho thấy, công tác kiểm tra nội bộ trường học trong nhiều năm qua ở một số trường còn mang tính hình thức, chỉ theo kế hoạch về số lượng qui định, thực hiện chưa thật đầy đủ theo tinh thần các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của ngành. Cá biệt, có hiệu trưởng còn khoán trắng cho các tổ chuyên môn và các bộ phận trong nhà trường tự tổ chức kiểm tra, đánh giá xếp loại hoạt động của các bộ phận nên chưa có tác dụng tích cực thúc đẩy các hoạt động trong nhà trường và làm giảm hiệu lực công tác quản lí của hiệu trưởng. Đối với huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, trong thời gian qua công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học đã được thực hiện nhưng chưa đi vào chiều sâu, còn làm qua loa; từ nhận thức đến việc thực hiện kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, còn mang nặng tính hình thức, chưa mang lại hiệu quả sau khi kiểm tra. Việc tổ chức rút kinh nghiệm sau khi kiểm tra còn hời hợt, thiếu nghiêm túc, đánh giá xếp lọai giáo viên còn nể nang, chỉ làm cho có để đảm bảo được chỉ tiêu kiểm tra trong nhà trường. Trong thời đại ngày nay, từ thực tiễn xu thế phát triển nói chung, sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo nói riêng mà đặc biệt là đáp ứng mục tiêu giáo dục tiểu học thì việc đổi mới kiểm tra hoạt động sư phạm nhà giáo là hoạt động hết sức cần thiết. Nhà quản lí trường tiểu học cần phải nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của việc kiểm tra hoạt động sư phạm nhà giáo và tổ chức kiểm tra có hiệu quả nhằm đảm bảo việc chấp hành pháp luật, việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch, chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục, quy chế chuyên môn, quy chế thi cử, tổ chức thực hiện phong trào thi đua, các cuộc vận động, thực hiện các quy định về
4 điều kiện cần thiết đảm bảo chất lượng giáo dục trong nhà trường. Với những lí do trên, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài “Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận về kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học, đề tài phân tích thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ở các trường tiểu học của huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long và đề xuất một số biện pháp đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học ở địa phương, góp phần nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục của bậc học này. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động sư phạm giáo viên ở các trường tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. 4. Giả thuyết khoa học Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tiểu học tại các trường tiểu học huyện Tam Bình đã được hiệu trưởng quan tâm và nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của kiểm tra. Các trường cũng đã tuân thủ qui trình kiểm tra, tuy nhiên phương pháp và hình thức kiểm tra chưa đa dạng, phong phú, việc đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp còn nể nang, chưa phản ánh chính xác, khách quan. Trên cơ sở phân tích thực trạng kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên ở các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long, đề tài đề xuất các biện pháp cần thiết và khả thi góp phần nâng cao chất lượng công tác quản lí ở các trường tiểu học tại địa phương.
5 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 5.1 Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên ở trường tiểu học. 5.1.2. Phân tích thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học thuộc huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. 5.1.3. Đề xuất một số biện pháp đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. 5.2. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học công lập thuộc huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long và đề xuất các biện pháp đổi mới kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học tại địa phương. Chủ thể tổ chức kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên là hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Về thời gian: Đề tài khảo sát thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học công lập huyện Tam Bình tỉnh Vĩnh Long trong thời gian hai năm học 2016 – 2017 và 2017 – 2018. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 6.1. Phương pháp luận 6.1.1.Quan điểm hệ thống – Cấu trúc Công tác kiểm tra nội bộ trường tiểu học bao gồm nhiều nội dung, có quan hệ mật thiết với nhau như kiểm tra công tác giảng dạy, kiểm tra cơ sở vật chất, kiểm tra tài chính, kiểm tra các chức danh trong nhà trường, kiểm tra hoạt động khối chuyên môn, kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên. Trong đó kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên có quan hệ mật thiết và có sự tác động qua lại với các nội dung kiểm tra khác. Vì vậy, đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học phải được xem xét trong một hệ thống
6 những tác động trong công tác quản lí của hiệu trưởng đến các lĩnh vực khác, nhằm đạt được mục tiêu quản lí đề ra. Ngoài ra, người nghiên cứu còn phải xem thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên theo lý thuyết chức năng gồm: Chức năng lập kế hoạch, chức năng tổ chức, chức năng chỉ đạo, chức năng kiểm tra và đánh giá. 6.1.2. Quan điểm lịch sử Việc nghiên cứu thực trang đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên ở các trường tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long diễn ra trong điều kiện và hoàn cảnh cụ thể, ở những thời điểm cụ thể. 6.1.3. Quan điểm thực tiễn Đề tài nghiên cứu công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên ở trường tiểu học, trên cơ sở thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, các văn bản chỉ đạo hiện hành về công tác kiểm tra nội bộ của các cấp quản lí ngành và địa phương, với thức tế thực hiện công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. Từ đó đề xuất những biện pháp mang tính khả thi góp phần nâng cao chất lượng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học ở địa phương. 6.2. Phương pháp nghiên cứu 6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Đề tài sử dụng phương pháp phân tích- tổng hợp lý thuyết; Phương pháp phân loại - hệ thống hóa lý thuyết; Phương pháp cụ thể hóa lý thuyết để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài 6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn + Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Phiếu hỏi được thiết kế với mục đích khảo sát thực trạng kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình tỉnh Vĩnh Long. Phiếu hỏi dành cho đối tượng là cán bộ quản lí và giáo viên của các trường tiểu học huyện Tam Bình,
7 tỉnh Vĩnh Long. Tác giả cũng sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi để khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp mà đề tài đề xuất. + Phương pháp phỏng vấn: Tiếp xúc, trao đổi với một số cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên của nhà trường để tìm hiểu về nhận thức,thuận lợi và khó khăn, ưu điểm và nhược điểm của công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long. 6.2.3. Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng phần mềm SPSS nhằm xử lý thông tin các số liệu thu được từ điều tra bằng bảng hỏi. 7. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, kết luận và khuyến nghị, luận văn gồm 3 chương Chương 1: Cơ sở lý luận của kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên ở trường tiểu học Chương 2: Thực trạng công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên tại các trường tiểu học huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long Chương 3: Biện pháp đổi mới công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên tiểu học tại huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long
8 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KIỂM TRA HOẠT ĐỘNG SƯ PHẠM GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài Do những lợi ích lớn lao của quản lí, từ những năm 50 của thế kỷ 20 cho đến nay đã xuất hiện hàng loạt công trình, giáo trình, tài liệu với nhiều cách tiếp cận khác nhau để giải thích về bản chất, về lý luận và các kỹ thuật làm cơ sở cho thực hành công tác quản lí nói chung, công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lí nói riêng. Có thể kể đến các ấn phẩm của các tác giả nước ngoài như: “Những vấn đề cốt yếu của quản lí” của Harold Koontz, Cyril O’donnel và Heinz Weihrich, “Education administration – Theary research and practice” của Wayne K Hoy và Cecil G Miskel, “Training in management skills” của Phillip L. Hunsaker. Trong các ấn phẩm này, các tác giả đề cập tới kiểm tra như là một chức năng quản lí của bất kỳ cơ quan, tổ chức nào. Hoạt động kiểm tra nội bộ ở trường học được gọi theo nhiều cách khác nhau (D. Godfrey, M. Ehren & R. Nelson, 2015) và được nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên, có điểm chung là quy trình kiểm tra nội bộ trường học được thực hiện hoàn toàn bởi nhân viên của nhà trường, được thành lập thành một nhóm đánh giá chuyên biệt. Những nhóm kiểm tra này thường bao gồm các giáo viên và các thành viên thuộc ban quản lí của nhà trường. Các nghiên cứu về hoạt động kiểm tra nội bộ trường học của một số nước cũng chỉ ra rằng: - Các thành viên chuyên trách trong nhóm đánh giá nội bộ của nhà trường chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả kiểm tra và quá trình kiểm tra nội bộ ở trường học;
9 - Đánh giá nội bộ trường học có tác động tích cực đến hoạt động của trường học, gia tăng hiệu quả học tập của học sinh và nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, những ảnh hưởng tích cực này phụ thuộc nhiều vào quy định và cơ chế quản lí của từng trường; - Các nghiên cứu ở các nước Bắc Âu như: Đan Mạch, Anh, Phần Lan, Xcốt-len và Thụy Điển chỉ ra rằng: giáo viên tin là việc đánh giá, kiểm tra nội bộ có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến quá trình giảng dạy của họ cũng như chất lượng học tập của học sinh và kiểm tra nội bộ đem lại nhiều lợi ích hơn các biện pháp đánh giá từ bên ngoài. Một số công trình và báo cáo nghiên cứu liên quan đến kiểm tra nội bộ trong quản lí chất lượng giáo dục tại Mauritius (Hà Lan) thông qua các quyết định của hiệu trưởng về quy định nhằm cải thiện môi trường giáo dục tại Hà Lan của tác giả Ah-Teck, J. C., & Starr, K. C. (2014- Tạp chí Educational Administration, 52(6), 833 -849) thì kết quả nghiên cứu cho thấy việc quản lí chất lượng kiểm tra nội bộ rất quan trọng và nó còn quan trọng hơn khi các hiệu trưởng sử dụng kết quả đó trong các quyết định của mình trong quá trình quản lí nhà trường. Tác giả người Mỹ Davies, D. và Rudd, P. (2001) trong nghiên cứu“đánh giá kiểm tra nội bộ” (local education authority), đề cập về các nhân tố tác động đến việc đưa ra quyết định thực hiện kiểm tra nội bộ trường học của các trường học ở Mỹ. Kết quả chỉ ra rằng lãnh đạo trường học có vai trò quan trọng trong việc đưa ra quyết định thực hiện kiểm tra nội bộ, trong đó lãnh đạo quản lí tốt sẽ duy trì hoạt động kiểm tra nội bộ và hướng tới tầm nhìn rõ ràng về sự phát triển của giáo dục. Ngoài ra, Hall, C., & Noyes, A. (2007), nghiên cứu về ảnh hưởng của kiểm tra nội bộ trường học đến quan điểm của giáo viên tại Anh quốc về công tác giảng dạy của bản thân cho thấy nhận thức của giáo viên và hiểu biết của họ về quy trình tự đánh giá chất lượng khi ngành giáo dục Anh đưa ra chính sách yêu cầu các trường thực hiện công tác kiểm tra nội bộ trường học, đồng thời xem xét mối liên hệ giữa