Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Ganuongmuoiot | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:173

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài là trên cơ sở lí luận về quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập và xác định thực trạng về quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường THCS tại Quận 8 Thành phố Hồ Chí Minh, đề xuất những biện pháp quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập từ đó nâng cao chất lượng học tập của HS.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Phạm Mộng Hằng QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN 8, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Thành phố Hồ Chí Minh - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lê Phạm Mộng Hằng QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ QUẬN 8, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN VĂN HIẾU Thành phố Hồ Chí Minh - 2020
2 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác. Kết quả của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào. Tác giả luận văn Lê Phạm Mộng Hằng
LỜI CẢM ƠN Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và lời cám ơn chân thành nhất đến: Lãnh đạo Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM; Đặc biệt, xin cảm ơn PGS.TS Trần Văn Hiếu đã tận tình hướng dẫn và giúp tôi thực hiện đề tài nghiên cứu này; Ban Lãnh đạo, cán bộ, giáo viên giảng dạy, nhân viên cùng các em HS Trường THCS Dương Bá Trạc, THCS Bình Đông, THCS Sương Nguyệt Anh, THCS Lê Lai, THCS Tùng Thiện Vương, THCS Bình An đã nhiệt tình hợp tác, giúp đỡ trong suốt quá trình khảo sát thực tế làm luận văn; Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên để tôi hoàn thành chương trình cao học tại Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Quý Thầy, Cô chuyên ngành quản lí giáo dục, các thầy cô Phòng sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã nhiệt tình giảng dạy, truyền đạt kiến thức khoa học, kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành khóa học và thực hiện đề tài của mình. Xin trân trọng cảm ơn./ Tác giả luận văn Lê Phạm Mộng Hằng
4 MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ..................................................... 7 1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................ 7 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới............................................................. 7 1.1.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam ........................................................... 8 1.2. Một số khái niệm ............................................................................................ 10 1.2.1. Hoạt động học tập của học sinh trung học cơ sở ..................................... 10 1.2.2. Công nghệ thông tin ................................................................................. 12 1.2.3. Ứng dụng công nghệ thông tin................................................................. 12 1.2.4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ..................... 13 1.2.5. Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ......... 14 1.3. Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ................................................................................... 16 1.3.1. Vai trò của công nghệ thông tin trong học tập ......................................... 16 1.3.2. Mục tiêu hoạt động ứng dụng công nghệ thông trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.................................................................. 18 1.3.3. Mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 19 1.3.4. Nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ............................................................................ 21 1.3.5. Hình thức, phương pháp học tập có ứng dụng công nghệ thông tin của học sinh.................................................................................................... 23
5 1.3.6. Kiểm tra đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ............................................................................................. 26 1.3.7. Điều kiện hỗ trợ hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở .............................................. 28 1.4. Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở ............................................................................................... 29 1.4.1. Tầm quan trọng của quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở .............................................. 29 1.4.2. Phân cấp quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.................................................................. 30 1.4.3. Nội dung quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở.................................................................. 33 1.4.4. Quản lí hình thức, phương pháp học tập có ứng dụng công nghệ thông tin của học sinh ........................................................................................ 34 1.4.6. Quản lí kiểm tra, đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ................................................................................ 41 1.4.7. Quản lí điều kiện hỗ trợ hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở........................................ 42 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh.............................................................................................. 46 1.5.1. Các yếu tố chủ quan ................................................................................. 46 1.5.2. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 50 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ....................................................................................... 52 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THCS QUẬN 8 THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH .......... 53 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu .................................................................... 53 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên - xã hội của Quận 8 ................................................... 53 2.1.2. Khái quát về giáo dục cấp trung học cơ sở Quận 8 ................................. 55
6 2.1.3. Khái quát về ứng dụng công nghệ thông tin trong trường học và công tác quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh .................. 55 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ........................................................................... 59 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 59 2.2.2. Đối tượng, nội dung khảo sát ................................................................... 59 2.2.3. Phương pháp ............................................................................................ 60 2.2.4. Xử lí kết quả khảo sát ............................................................................. 60 2.3. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh .............................. 60 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lí, giáo viên, học sinh về tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh......................................................... 60 2.3.2. Việc thực hiện mục tiêu ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh ................................................................................................................... 62 2.3.3. Thực trạng thực hiện nội dung ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................................... 65 2.3.4. Thực trạng về hình thức tổ chức hoạt động học tập, giáo dục và phương pháp học tập có ứng dụng công nghệ thông tin cho học sinh hiện nay ..... 68 2.3.5. Về kiểm tra đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ......................................................................................... 70 2.4. Thực trạng quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh ........... 72 2.4.1. Thực trạng việc thực hiện mục tiêu quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở .................. 72 2.4.2. Thực trạng việc thực hiện các nội dung QL UDCNTT trong học tập của HS ở trường THCS ........................................................................... 74
7 2.4.3. Thực trạng quản lí các hình thức tổ chức các hoạt động học tập và phương pháp học tập có UDCNTT cho HS ............................................ 76 2.4.4. Thực trạng quản lí kiểm tra, đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ....................................................... 82 2.4.5. Thực trạng quản điều kiện hỗ trợ hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường THCS ....................................... 83 2.4.6. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến công tác QL có UDCNTT vào học tập của HS ............................................................................................... 86 2.5. Nhận định, đánh giá chung về thực trạng....................................................... 87 2.5.1. Mặt mạnh ................................................................................................. 87 2.5.2. Mặt yếu .................................................................................................... 88 2.5.3. Nguyên nhân ............................................................................................ 89 Kết luận chương 2 ..................................................................................................... 90 Chương 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở CÁC TRƯỜNG THCS QUẬN 8, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ......... 91 3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................. 91 3.2. Các biện pháp quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở tại Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh ..... 92 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao trình độ Tin học và năng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho giáo viên và học sinh ................................................ 92 3.2.2. Biện pháp 2: Nâng cao nhận thức, năng lực cho Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên trong việc lập kế hoạch và soạn bài dạy có ứng dụng công nghệ thông tin vào học tập cho học sinh theo hướng tiếp cận năng lực ................................................................................................................. 95 3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường chỉ đạo tổ chức các hoạt động trước và sau giờ lên lớp có UDCNTT trong học tập cho HS ...................................... 99 3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường quản lí, đầu tư các nguồn lực thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của HS ................................... 100
8 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra - đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở trường THCS ........................... 103 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................... 105 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ........ 106 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ..................................................................................... 123 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................................. 124 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 127 PHỤ LỤC
9 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ Ghi chú CBQL Cán bộ quản lí CSVC Cơ sở vật chất CNTT Công nghệ thông tin GD & ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên HS Học sinh HT Hiệu trưởng HĐ Hoạt động KH Kế hoạch KQ Kết quả PHT Phó hiệu trưởng QL Quản lí QL UDCNTT Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin UDCNTT Ứng dụng công nghệ thông tin TBDH Thiết bị dạy học THCS Trung học cơ sở TTCM Tổ trưởng chuyên môn
10 DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2. 1. Trình độ đội ngũ cán bộ quản lí năm học 2018- 2019 .......................... 55 Bảng 2. 2. Trình độ đội ngũ giáo viên đứng lớp năm học 2018 - 2019 ................. 56 Bảng 2. 3. Cơ sở vật chất phục vụ cho việc UDCNTT trong nhà trường năm học 2018 - 2019 ........................................................................................... 58 Bảng 2. 4. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của việc UDCNTT và QL UDCNTT trong học tập của HS ............................................................ 61 Bảng 2. 5. Bảng đánh giá trình độ UDCNTT trong học tập của HS ...................... 62 Bảng 2. 6. Kết quả khảo sát tính cần thiết của việc thực hiện mục tiêu ứng dụng CNTT trong học tập của HS ở trường THCS ....................................... 63 Bảng 2. 7. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch học tập và thực hiện các bài học có UDCNTT trong học tập của HS ................................................ 66 Bảng 2. 8. Thực trạng hình thức tổ chức thực hiện học tập có UDCNTT cho HS....... 68 Bảng 2. 9. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá kết quả ứng dụng CNTT trong học tập của HS ...................................................................................... 71 Bảng 2. 10. Thực trạng việc thực hiện mục tiêu quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ............................................................... 73 Bảng 2. 11. Thực trạng công tác quản lí xây dựng kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của HS.............................................................. 74 Bảng 2. 12. Thực trạng công tác quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tự học trước và sau giờ lên lớp ở trường THCS........................... 76 Bảng 2. 13. Thực trạng công tác quản lí ứng dụng công nghệ thông tin học tập trên lớp ở trường THCS ........................................................................ 77 Bảng 2. 14. Thực trạng công tác quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tự kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh kết quả học tập của người học ......................................................................................................... 79 Bảng 2. 15. Thực trạng công tác quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong hợp tác chia sẻ trong học tập của người học (HS đóng vai trò chủ thể chia sẻ hợp tác với bạn với thầy cô) ............................................................. 80
11 Bảng 2. 16. Thực trạng công tác quản lí kiểm tra, đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của HS ..................................................... 82 Bảng 2. 17. Thực trạng việc quản lí sự phối hợp của các lực lượng UDCNTT trong học tập của HS ở trường THCS ................................................... 84 Bảng 2. 18. Thực trạng việc quản lí các nguồn lực thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của HS ở trường THCS ................................... 85 Bảng 2. 19. Kết quả khảo sát về mức độ ảnh hưởng của những yếu tố chủ quan và khách quan đến công tác QL UDCNTT trong học tập..................... 86 Bảng 3. 1. Qui ước mã hóa và định khoảng trung bình ........................................ 106 Bảng 3. 2. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi biện pháp nâng cao trình độ Tin học và năng lực UDCNTT - Đối tượng GV ................................. 107 Bảng 3. 3. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi biện pháp nâng cao trình độ Tin học và năng lực UDCNTT - Đối tượng HS.................................. 110 Bảng 3. 4. Bảng đánh giá tính cần thiết và tính khả thi trong nâng cao nnhận thức, năng lực cho Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên trong việc lập kế hoạch và soạn bài dạy có ứng dụng công nghệ thông tin vào học tập cho học sinh theo hướng tiếp cận năng lực - Đối với Tổ trưởng chuyên môn ......................................................................................... 112 Bảng 3. 5. Bảng đánh giá tính cần thiết và tính khả thi trong nâng cao nnhận thức, năng lực cho Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên trong việc lập kế hoạch và soạn bài dạy có ứng dụng công nghệ thông tin vào học tập cho học sinh theo hướng tiếp cận năng lực - Đối với giáo viên.... 114 Bảng 3. 6. Bảng đánh giá tính cần thiết và tính khả thi biện pháp tăng cường chỉ đạo tổ chức các hoạt động trước và sau giờ lên lớp có UDCNTT trong học tập cho HS .................................................................................... 116 Bảng 3. 7. Bảng đánh giá tính cần thiết và tính khả thi biện pháp tăng cường quản lí, đầu tư các nguồn lực thực hiện UDCNTT trong học tập của HS ........................................................................................................ 117
12 Bảng 3. 8. Bảng đánh giá tính cần thiết và tính khả thi biện pháp đổi mới công tác kiểm tra - đánh giá kết quả ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của HS ở trường THCS .......................................................... 120
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Từ năm 2013 đến nay, cụm từ “công nghệ 4.0” xuất hiện, đánh dấu sự khởi đầu của cuộc công nghệ lần thứ tư - cuộc cách mạng số, thông qua các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo (VR), tương tác thực tại ảo (AR), mạng xã hội, điện toán đám mây, di động, phân tích dữ liệu lớn (SMAC)… để chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, với sự xuất hiện của robot có trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều ứng dụng trong xã hội. Và không nằm ngoài sự tác động đó, giáo dục (GD) hiện đã đang và sẽ có rất nhiều đổi mới để bắt kịp với sự thay đổi đó. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đặt ra thách thức ngành GD phải thay đổi cách dạy và học cho phù hợp. Nếu nhà giáo chỉ cung cấp, truyền dạy thông tin tri thức của các bộ môn khoa học thì ngày nay, người máy và các thiết bị thông minh sẽ làm tốt hơn các nhà giáo. Trong bối cảnh đó, nếu muốn nền GD phổ thông đáp ứng được đ ̣òi hỏi cấp thiết của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; nếu muốn việc dạy học theo kịp cuộc sống, chúng ta nhất thiết phải cải cách phương pháp dạy học theo hướng vận dụng công nghệ thông tin (CNTT) và các thiết bị dạy học hiện đại, phát huy mạnh mẽ tư duy sáng tạo, kỹ năng thực hành và hứng thú học tập của học sinh (HS) để nâng cao chất lượng đào tạo. Không chỉ đối với giáo viên mà HS cũng phải biết tiếp cận nguồn thông tin to lớn luôn được xử lý hiệu quả với máy tính và mạng internet. Ứng dụng CNTT (UDCNTT) vào dạy và học là một trong những mục tiêu lớn được ngành GD đặt ra trong giai đoạn hiện nay và là một mục tiêu chính đã được nghị quyết Trung ương 2, khóa VIII chỉ ra rất rõ ràng cụ thể: "Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo (GD & ĐT), khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện vào quá trình dạy và học, bảo đảm điều kiện và tự nghiên cứu của HS … Phát triển mạnh phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là thanh niên". CNTT và truyền thông với công
2 nghệ multimedia, internet… đã và đang làm thay đổi cách thức dạy và học với các phương châm mới về dạy học. Sau một thời gian khởi động khá dài, ngành GD Việt Nam đã bắt đầu chủ trương đẩy mạnh UDCNTT vào GD với sự kiện năm học 2008- 2009 được Bộ GD & ĐT chọn là “Năm học đẩy mạnh UDCNTT…”. Sự kiện này đã làm cho việc đưa CNTT vào trường học trở thành một nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên của ngành GD. Để đạt được mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD & ĐT trong thời đại công nghệ 4.0, phương pháp dạy - học phải được cải tiến mạnh mẽ và một trong những phương pháp không thể thiếu là góp phần nâng cao chất lượng dạy học UDCNTT, phương tiện trực quan vào quá trình dạy và học. Các cơ Sở GD & ĐT thuộc các cấp học đã không ngừng tăng cường UDCNTT trong quản lí và hỗ trợ hoạt động dạy, học và nghiên cứu khoa học, góp phần nâng cao chất lượng GD & ĐT. Xây dựng hệ thống học liệu mở, thư viện điện tử, mua quyền khai thác dữ liệu khoa học và công nghệ quốc tế phục vụ giảng dạy và nghiên cứu khoa học. . .. Ngành GD Thành phố Hồ Chí Minh luôn phát triển không ngừng với truyền thống năng động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, tích cực đổi mới, luôn là ngọn cờ đầu của cả nước, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và giúp thành phố ngày một phát triển, hội nhập với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trong bối cảnh đổi mới hiện nay, Ngành GD Thành phố Hồ Chí Minh vẫn luôn đề xuất, chỉ đạo các cơ sở GD trên địa bàn luôn không ngừng nâng cao UDCNTT trong các hoạt động của nhà trường. Những năm gần đây, đội ngũ cán bộ QL (CBQL) tại các trường THCS trên phạm vi cả nước đã có nhiều cố gắng trong việc UDCNTT vào việc QL dạy và học, tuy nhiên hiệu quả QL chưa cao, nhất là ở công tác quản lí UDCNTT (QL UDCNTT) trong học tập của HS. Công tác QL về mặt chuyên môn, cơ sở vật chất (CSVC) có nhiều tiến bộ, CSVC được trang bị ngày càng nhiều … Tuy nhiên vẫn c ̣òn một số bất cập như: chưa tận dụng và phát huy được thế mạnh của CNTT trong việc học trên lớp, tự học ở nhà, tự kiểm tra đánh giá của HS do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan cần phải nghiên cứu khắc phục …. Việc nghiên cứu kỹ thực trạng QL UDCNTT trong học tập và từ đó đề xuất một
3 số biện pháp QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường trung học cơ sở (THCS) Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh, giúp nâng cao tính hiệu quả việc UDCNTT trong học tập của HS cũng như phát huy năng lực tự học, sáng tạo của HS, đồng thời tận dụng được thế mạnh của CNTT đang tạo ra một môi trường học tập đặc biệt là môi trường mạng… Xuất phát từ những lí do trên, người nghiên cứu chọn đề tài “Quản lí ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập của học sinh ở các trường trung học cơ sở Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lí luận về QL UDCNTT trong học tập và xác định thực trạng về QL UDCNTT trong học tập của học sinh ở các trường THCS tại Quận 8 Thành phố Hồ Chí Minh, đề xuất những biện pháp QL UDCNTT trong học tập từ đó nâng cao chất lượng học tập của HS. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: QL UDCNTT trong trường THCS. 3.2. Đối tượng nghiên cứu: QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. 4. Giả thuyết nghiên cứu Công tác QL UDCNTT trong học tập của HS ở các THCS Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh đã được triển khai thực hiện và đạt một số kết quả nhất định: QL UDCNTT trong hoạt động học tập trên lớp, QL việc sử dụng một số phần mềm hỗ trợ học tập. Tuy nhiên, công tác QL UDCNTT trong học tập của HS ngoài giờ lên lớp, QL công tác tự kiểm tra đánh giá của HS còn nhiều hạn chế. Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và đánh giá đúng thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh, có thể đề xuất những biện pháp QL có tính cần thiết và khả thi nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả UDCNTT trong học tập của HS theo mục tiêu phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học do Bộ GD & ĐT đề ra.
4 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận về QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, Tp.HCM. 5.3. Đề xuất một số biện pháp QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS Quận 8, Tp.HCM. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, Tp.HCM. 6.2. Về địa bàn khảo sát: khảo sát tại 6/12 trường THCS công lập trên địa bàn Quận 8, Tp.HCM. 6.3. Về thời gian: Để khảo sát thực trạng, đề tài sử dụng các số liệu, dữ kiện được thu thập, nghiên cứu trong năm học 2017 – 2018 và 2018 – 2019. 6.4. Về chủ thể quản lí: Chủ thể QL UDCNTT trong học tập của học sinh ở các trường THCS tại Quận 8, Tp.HCM là hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng. 7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp luận 7.1.1. Quan điểm hệ thống Vận dụng quan điểm hệ thống nhằm nghiên cứu thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS trong mối quan hệ với công tác QL UDCNTT trong trường THCS. Nghiên cứu QL UDCNTT trong học tập của HS cần nghiên cứu các nội dung cụ thể như: mục đích và nhiệm vụ của người học, việc ứng dụng công nghê thông tin trong quá trình tự học ngoài lớp, trên lớp, UDCNTT trong tự kiểm tra đánh giá ..... Khi đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả QL UDCNTT trong học tập của HS phải xem xét chúng trong mối quan hệ với nhau nhằm tạo ra sự tác động hợp lí giữa các biện pháp trong việc nâng cao hiệu quả QL UDCNTT trong học tập của HS tại các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh.
5 7.1.2. Quan điểm lịch sử - logic Vận dụng quan điểm lịch sử - logic vào đề tài nhằm nghiên cứu thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS bằng cách tìm hiểu, nghiên cứu thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS vào những khoảng thời gian, không gian và điều kiện cụ thể. Điều này giúp cho công tác điều tra thực trạng được chính xác, phù hợp với mục đích nghiên cứu. 7.1.3. Quan điểm thực tiễn Vận dụng quan điểm thực tiễn vào đề tài nhằm đánh giá công tác QL UDCNTT trong học tập của HS và đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác QL UDCNTT trong học tập của HS phải dựa vào điều kiện thực tế, gắn với thực tiễn của địa phương và của các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. 7.2. Phương pháp nghiên cứu 7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết Phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hóa những vấn đề lí luận trong các tài liệu, văn bản, công trình nghiên cứu.... có liên quan hoạt UDCNTT trong học tập của HS và QL UDCNTT trong học tập của HS trong THCS nhằm làm cơ sở lí luận cho đề tài nghiên cứu. 7.2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát Quan sát việc UDCNTT trong học tập của HS ở các trường được khảo sát để tìm hiểu thêm về thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh, từ đó thu thập thông tin cho đề tài. - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Mục đích: làm rõ thực trạng UDCNTT trong học tập của HS và thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung khảo sát: Tìm hiểu nhận thức cũng như nhận định của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, của HS về thực trạng UDCNTT trong học tập của HS và QL UDCNTT trong học tập của HS trong nhà trường. Chúng tôi cũng sử dụng phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
6 để tìm hiểu tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất nâng cao hiệu quả QL UDCNTT trong học tập của HS. Đối tượng khảo sát: Tất cả Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn và HS của 6/12 trường THCS công lập tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. - Phương pháp phỏng vấn Mục đích phỏng vấn: tìm hiểu sâu hơn về đối tượng nghiên cứu để làm minh chứng và bổ sung vào kết quả nghiên cứu thực trạng. Đối tượng phỏng vấn: Một số CBQL (HT, PHT, TTCM), giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn và HS. Nội dung phỏng vấn: tìm hiểu thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS tại Quận 8, thành phố Hồ Chí Minh. 7.2.3.Phương pháp thống kê toán học Sử dụng phần mềm SPSS để xử lí số liệu thu thập từ các cuộc điều tra, tìm ra mối quan hệ giữa các vấn đề nghiên cứu của đề tài. 8. Cấu trúc nội dung các chương của luận văn Mở đầu Chương 1: Cơ sở lí luận về QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS. Chương 2: Thực trạng QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh Chương 3: Các biện pháp QL UDCNTT trong học tập của HS ở các trường THCS Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh Kết luận – khuyến nghị Tài liệu tham khảo
7 Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới Nền kinh tế thế giới đang bước vào giai đoạn nền kinh tế tri thức. Vì vậy việc nâng cao hiệu quả chất lượng GD & ĐT sẽ là yếu tố sống còn và quyết định sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia. Việc áp dụng những công nghệ mới vào GD, trong đó có CNTT, chính là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng GD. Trong phạm vi cho phép, đề tài đề cập đến một số hướng nghiên cứu sau: Tổ chức GD, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc UNESCO dự báo: CNTT sẽ làm thay đổi nền GD một cách cơ bản và toàn diện, có hệ thống và mang tính hội nhập cao vào đầu thế kỉ XXI. Sự bùng nổ và phát triển về công nghệ GD sẽ tạo ra những phương thức GD phi truyền thống, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nền GD mang tính chuyển đổi sâu sắc vì con người (“dạy học cho mọi người và mỗi người”, “sự gia tăng tri thức và nhu cầu chia sẻ”, “tập trung hóa kiến thức và dịch chuyển năng lực”, “các yếu tố bền vững, truyền thống và sự hội nhập trong không gian GD”…). Quá trình này dẫn đến sự cần thiết phải nhìn nhận lại giá giá trị và ý nghĩa của việc dạy học (GD nói chung) dưới góc độ mối quan hệ giữa sự phát triển của công nghệ và những thay đổi về bản chất của quá trình thực thi các chương trình GD. Trên thế giới, các nước có nền GD phát triển đều chú trọng đến việc UDCNTT như: Mỹ, Australia, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, ... Để UDCNTT được như ngày nay, các nước này đã trải qua rất nhiều các chương trình quốc gia về tin học hoá cũng như UDCNTT vào các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là ứng dụng vào khoa học công nghệ và GD. Họ coi đây là vấn đề then chốt của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật, là chìa khoá để xây dựng và phát triển công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, tăng trưởng nền kinh tế để xây dựng và phát triển nền kinh tế tri thức, hội nhập với các nước trong khu vực và trên