Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh tuyên Quang

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động bồi dưỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tư 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang nhằm nâng cao kỹ năng đánh giá học sinh cho đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo bậc tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh tuyên Quang

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THÚY PHƢƠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGUYỄN THÚY PHƢƠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS. Phạm Hồng Quang THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Luận văn: “Quản lý bồi dưỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh tuyên Quang” sử dụng những thông tin đƣợc ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã đƣợc tổng hợp, xử lí. Tôi xin cam đoan những số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là hoàn toàn trung thực chƣa hề đƣợc sử dụng và công bố ở bất kỳ một công trình nghiên cứu nào khác. Thái Nguyên, ngày 20 tháng 8 năm 2015 Tác giả Nguyễn Thúy Phƣơng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Bằng tấm lòng thành kính và tình cảm chân thành, tác giả bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến các nhà khoa học, các thầy, cô đã giảng dạy, góp ý, hƣớng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn. Đặc biệt tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng tri ân chân thành sâu sắc nhất đến PGS.TS. Phạm Hồng Quang, ngƣời đã trực tiếp giảng dạy, hƣớng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin trân trọng cảm ơn các thầy cô Khoa Sau đại học, Khoa Tâm lý giáo dục, lãnh đạo trƣờng Đại học sƣ phạm Thái Nguyên, lãnh đạo Sở Giáo Dục và Đào Tạo tỉnh Tuyên Quang, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Lâm Bình, các trƣờng Tiểu học trên địa bàn huyện Lâm Bình, đồng chí, đồng nghiệp, bạn bè đã hết lòng hỗ trợ, tạo điều kiện giúp đỡ trong việc học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Dù đã hết sức cố gắng song chắc chắn luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, xin đƣợc sự chia sẻ và rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp quý báu của thầy cô. Thái Nguyên, ngày 20 tháng 8 năm 2015 Tác giả Nguyễn Thúy Phƣơng Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH .................................................................................. vi MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu đề tài ................................................................ 4 6. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 7. Các phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƢ 30 CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ................................................................................................ 6 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 6 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ..................................................... 6 1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam ...................................................... 7 1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài ............................................................ 9 1.2.1. Khái niệm Quản lý .............................................................................. 9 1.2.2. Khái niệm bồi dƣỡng, kỹ năng, kỹ năng đánh giá ............................ 11 1.2.3. Khái niệm đánh giá, đánh giá học sinh tiểu học ............................... 13 1.2.4. Giáo viên tiểu học ............................................................................. 16 1.2.5. Quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học ........................................................................................................ 17 1.2.6. Bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học .......... 17 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn
1.3. Một số vấn đề về đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 ................. 18 1.3.1. Mục đích của đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 ............. 18 1.3.2. Nội dung đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 .................... 18 1.3.3. Cách thức đánh giá học sinh tiểu học ............................................... 19 1.3.4. Nguyên tắc của đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 .......... 22 1.4. Một số vấn đề về quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học ........................................................... 23 1.4.1. Lập kế hoạch bồi dƣỡng.................................................................... 23 1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dƣỡng ........................................................... 25 1.4.3. Chỉ đạo triển khai hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học ............................................. 25 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dƣỡng .......................................... 29 1.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học ................................ 30 Kết luận Chƣơng 1............................................................................................. 31 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30 CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG .......................... 33 2.1. Tổ chức khảo sát ......................................................................................... 33 2.1.1. Mục đích khảo sát ............................................................................. 33 2.1.2. Nội dung khảo sát ............................................................................. 33 2.1.3. Phƣơng pháp khảo sát ....................................................................... 33 2.1.4. Đối tƣợng khảo sát ............................................................................ 33 2.2. Kết quả khảo sát ......................................................................................... 34 2.2.1. Khái quát về hiện trạng trƣờng, lớp; đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh tiểu học huyện Lâm Bình .................................................... 34 2.2.2. Thực trạng về kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 của giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ...................... 35 2.2.3. Thực trạng về quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ............................................................................................... 47 Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 55 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƢỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƢ 30 CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN LÂM BÌNH, TỈNH TUYÊN QUANG ....................... 56 3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp ................................................................. 56 3.1.1. Nguyên tắc tiếp cận có sự tham gia .................................................. 56 3.1.2. Bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh dựa trên vấn đề..................... 57 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính tích hợp của các biện pháp ...................... 58 3.1.4. Đảm bảo tính đặc thù địa phƣơng ..................................................... 58 3.2. Các biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ........ 59 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 ............................... 59 3.2.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch, xây dựng nội dung bồi dƣỡng dựa trên cơ sở khảo sát nghiên cứu hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình..................................................................................................... 61 3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới phƣơng pháp và hình thức bồi dƣỡng theo hƣớng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của đối tƣợng bồi dƣỡng .................................................................................................... 66 3.2.4. Biện pháp 4: Xây dựng chế độ hỗ trợ về tài chính, tạo cơ chế động viên khuyến khích giáo viên tham gia hoạt động bồi dƣỡng ............. 69 3.2.5. Biện pháp 5: Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm ..................................... 71 3.2.6. Biện pháp 6: Đổi mới kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dƣỡng ........ 72 3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................... 73 3.2.8. Mô hình quản lý đề xuất ................................................................... 75 3.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp.............................................. 76 3.3.1. Mục đích khảo nghiệm...................................................................... 76 3.3.2. Nội dung khảo nghiệm ...................................................................... 76 3.3.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm ............................................................... 76 3.3.4. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................ 76 Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 80 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 84 PHỤ LỤC MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT GV Giáo viên HS Học sinh CBQL Cán bộ quản lý BDTX Bồi dƣỡng thƣờng xuyên PHHS Phụ huynh học sinh HT Hoàn thành CHT Chƣa hoàn thành GDTX-GDDT Giáo dục Thƣờng xuyên - Giáo dục dân tộc TN- XH Tự nhiên - Xã hội LS-ĐL Lịch sử - Địa lý Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Nhận thức của giáo viên các trƣờng tiểu học huyện Lâm Bình về mục đích đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 ............... 36 Bảng 2.2: Thực trạng về kỹ năng đánh giá học sinh của CBQL, GV tiểu học huyện Lâm Bình ............................................................. 41 Bảng 2.3: Thực trạng thực hiện đánh giá thƣờng xuyên học sinh theo Thông tƣ 30 ................................................................................... 43 Bảng 2.4: Kết quả đánh giá học sinh tiểu học huyện Lâm Bình năm học 2014-2015 .................................................................................... 45 Bảng 2.5: Đánh giá của CBQL, GV các trƣờng tiểu học về lập kế hoạch bồi dƣỡng ........................................................................... 48 Bảng 2.6: Nhận thức của CBQL, GV về thực hiện nội dung bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học ..................... 50 Bảng 2.7: Đánh giá thực hiện phƣơng pháp bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học .............................................. 51 Bảng 2.8: Đánh giá công tác tổ chức chỉ đạo, triển khai hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 .................... 52 Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm CBQL về mức độ cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học ..................................... 77 Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm GV về mức độ cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học ..................................... 78 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 1.1: Mô hình quản lý ............................................................................ 10 Hình 1.2: Sơ đồ tổ chức và quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh ....... 30 Hình 2.1. Các tiêu chí đƣợc sử dụng để đánh giá mức độ hình thành môn học ......................................................................................... 37 Hình 2.2. Tiêu chí đƣợc sử dụng để đánh giá kỹ năng tự phục vụ, tự quản ...... 38 Hình 2.3. Tiêu chí đƣợc sử dụng để đánh giá kỹ năng giao tiếp, hợp tác.......... 39 Hình 2.4. Tiêu chí đƣợc sử dụng để đánh giá phẩm chất chăm học, chăm làm ....................................................................................... 39 Hình 2.5. Phản hồi về tiêu chí đánh giá phẩm chất trung thực, kỷ luật, đoàn kết ......................................................................................... 40 Hình 2.6. Thống kê các tiêu chí sử dụng đánh giá phẩm chất yêu quê hƣơng, đất nƣớc............................................................................. 41 Hình 2.7. Khó khăn của thầy, cô khi thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 .................................................................................... 46 Hình 2.8. Hiệu quả công tác bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh ............. 53 Hình 3.1. Quan hệ các bên tham gia quá trình bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh ................................................................................... 57 Hình 3.2. Nguyên tắc tích hợp có tính định hƣớng các biện pháp bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh tiểu học .................................... 59 Hình 3.3. Các biện pháp và chu trình quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh ................................................................................... 74 Hình 3.4. Mô hình quản lý lồng ghép công tác đào tạo thƣờng xuyên với bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 đề xuất áp dụng cho huyện Lâm Bình .......................................... 75 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Mục tiêu giáo dục ở Việt Nam hiện nay là đào tạo con ngƣời mới xã hội chủ nghĩa, phát triển toàn diện, phù hợp với yêu cầu, điều kiện và hoàn cảnh của đất nƣớc, cũng nhƣ phù hợp với sự phát triển của thời đại, hƣớng con ngƣời đến chân, thiện, mỹ đồng thời tạo nên động lực cho sự phát triển kinh tế xã hội. Để đạt đƣợc mục tiêu trên, đội ngũ giáo viên phải nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, không ngừng đổi mới phƣơng pháp dạy học, kết hợp với việc đổi mới hoạt động kiểm tra - đánh giá học sinh. Nghị Quyết Hội nghị Trung ƣơng 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo: Đổi mới căn bản hình thức và phƣơng pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, đảm bảo trung thực, khách quan. Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bƣớc theo các tiêu chí tiên tiến đƣợc xã hội và công đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kỳ, cuối năm học; đánh giá của ngƣời dạy với tự đánh giá của ngƣời học; đánh giá của nhà trƣờng với đánh giá của gia đình, xã hội. [19] Nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục bậc tiểu học, Thông tƣ 30/2014/TT- BGDĐT ngày 28 tháng 8 năm 2014 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ban hành Quy định đánh giá học sinh tiểu học (gọi tắt Thông tƣ 30) đã quy định mới về cách đánh giá học sinh, đây là cách tiếp cận mới trong đó việc đánh giá học sinh tiểu học sẽ dựa trên ba tiêu chí: Tiêu chí 1. Hoạt động học tập của học sinh; Tiêu chí 2. Hình thành và phát triển một số năng lực của học sinh; Tiêu chí 3. Hình thành và phát triển một số phẩm chất của học sinh.[5] Việc chuyển từ các tiêu chí đánh giá có tính định lƣợng sang các tiêu chí đánh giá định tính là một thách thức cho các trƣờng tiểu học, đặc biệt là đối với các trƣờng tiểu học ở miền núi, vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn và có đông học sinh dân tộc thiểu số. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 1 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Trong đánh giá học sinh nói chung, đánh giá học sinh tiểu học nói riêng thì trách nhiệm của giáo viên là điểm mấu chốt. Tuy nhiên, do đặc thù tâm lý của lứa tuổi học sinh, đặc thù môn học và nhất là tâm lý lo lắng của phụ huynh học sinh trƣớc sự đổi mới phƣơng pháp đánh giá học sinh, nên cần có sự hợp tác của học sinh và phụ huynh học sinh. Vì thế, khuyến khích sự tham gia của học sinh, phụ huynh học sinh vào quá trình đánh giá nhằm giảm thiểu áp lực cho giáo viên và tăng cƣờng sự gắn kết giữa gia đình, học sinh và nhà trƣờng là hết sức cần thiết. Qua công tác thanh tra, kiểm tra của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Tuyên Quang, Phòng GD&ĐT huyện Lâm Bình; báo cáo kết quả thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 của giáo viên các trƣờng tiểu học trên địa tỉnh Tuyên Quang cho thấy: Kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 của đội ngũ giáo viên tiểu học còn tồn tại, hạn chế; một số giáo viên còn lúng túng trong quá trình ghi nhận xét hoặc ghi chƣa chính xác, chƣa khuyến khích, động viên đƣợc học sinh. Mặt khác, đây cũng là biểu hiện hạn chế của hƣớng dẫn thực hiện Thông tƣ 30 khi áp dụng vào thực tế địa phƣơng. Cũng thông qua thanh tra, kiểm tra của Sở GD&ĐT về kết quả thực hiện đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 đã phát hiện sự không đồng nhất về kết quả thực hiện Thông tƣ 30 tại các địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội, hạ tầng, giáo dục, nguồn lực cán bộ, giáo viên khác nhau và đặc biệt là sự đa dạng của đối tƣợng học sinh tiểu học ở các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Tuyên Quang. Việc đánh giá hiện trạng về học sinh, trƣờng lớp và đội ngũ cán bộ, giáo viên và đối sánh với kết quả thực hiện Thông tƣ 30 sẽ cho phép có cái nhìn khách quan về các bất cập trong việc triển khai Thông tƣ 30 tại các trƣờng tiểu học. Để làm đƣợc điều này cần thiết phải có các nghiên cứu về kỹ năng đánh giá học sinh của giáo viên tiểu học tại các địa bàn đƣợc xem là khó khăn nhất của tỉnh Tuyên Quang. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 2 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Công tác bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học còn có hạn chế, kết quả thực hiện chƣa đồng đều tại các huyện, thành phố. Đặc biệt qua công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học theo Thông tƣ 30 tại các huyện vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, chất lƣợng giáo viên không đồng đều còn chƣa thật hiệu quả. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài "Quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang nhằm nâng cao kỹ năng đánh giá học sinh cho đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục và đào tạo bậc tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. 3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu - Khách thể nghiên cứu: Kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. - Đối tƣợng nghiên cứu: Quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận của bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học. - Khảo sát thực trạng hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. - Đề xuất các biện pháp bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 3 http://www.lrc.tnu.edu.vn
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu đề tài 5.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, Tỉnh Tuyên Quang. 5.2. Giới hạn phạm vi khảo sát Đề tài tiến hành khảo sát trên 06 trƣờng tiểu học trên địa bàn huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang trong năm học 2014- 2015: Tiểu học Thổ Bình, Hồng Quang, Thƣợng Lâm, Khuân Hà, Xuân Lập, Lăng Can. 6. Giả thuyết khoa học Kết quả đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 của giáo viên các trƣờng Tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang trong năm học qua còn có hạn chế, bất cập, điều này do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thuộc về kỹ năng đánh giá học sinh của đội ngũ giáo viên. Nếu nghiên cứu, đề xuất các biện pháp bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên một cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn của các trƣờng, thì sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động đánh giá học sinh, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục và đào tạo bậc tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. 7. Các phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thống hóa, khái quát hoá các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các tài liệu, sách, báo về kỹ năng đánh giá học sinh, về quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh Thông tƣ 30 của giáo viên tiểu học. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Sử dụng bảng hỏi để điều tra trên đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên của 06 trƣờng tiểu học địa bàn huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang nhằm thu thập các thông tin về thực trạng công tác quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên theo Thông tƣ 30. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 4 http://www.lrc.tnu.edu.vn
7.2.2. Phương pháp quan sát Vận dụng phƣơng pháp quan sát vào việc tìm hiểu hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 ở các trƣờng tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang và hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên tiểu học. 7.2.3. Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn cán bộ quản lý và giáo viên các trƣờng tiểu học huyện Lâm Bình về thực trạng hoạt động đánh giá học sinh, thực trạng bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên ở các trƣờng tiểu học, làm căn cứ đề xuất những biện pháp quản lý hiệu quả. 7.2.4. Phương pháp chuyên gia Thông qua lãnh đạo và chuyên viên Phòng GD&ĐT, cán bộ quản lý và giáo viên các trƣờng tiểu học, để xác định các giải pháp tối ƣu cho công tác quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên ở các trƣờng tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. 7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ Sử dụng toán thống kê và một số phần mềm tin học để xử lý các số liệu khảo sát thu đƣợc. 8. Cấu trúc luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị; phụ lục, danh mục, tài liệu tham khảo, nội dung chính đƣợc cấu trúc thành 3 chƣơng: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học. Chƣơng 2: Thực trạng quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Chƣơng 3: Biện pháp quản lý bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh theo Thông tƣ 30 cho giáo viên tiểu học huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 5 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG ĐÁNH GIÁ HỌC SINH THEO THÔNG TƯ 30 CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC 1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới Hầu hết các Quốc gia trên Thế giới đều coi hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Việc tạo mọi điều kiện để mọi ngƣời có cơ hội học tập, học tập thƣờng xuyên, học tập suốt đời để kịp thời bổ sung kiến thức và đổi mới phƣơng pháp dạy học để phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã hội là phƣơng châm hành động của các cấp quản lí giáo dục. Hội nghị Quốc tế về giáo dục lần thứ 45 họp tại Giơnevơ ngày 30/9/1996 bàn về giáo dục cho Thế kỉ 21: “Muốn có một nền giáo dục tốt, cần phải có những giáo viên tốt”. Hội nghị của tổ chức khoa học, giáo dục và văn hoá của liên hợp quốc (Unesco) tổ chức tại NePan vào năm 1998 về tổ chức quản lí nhà trƣờng đã khẳng định: Xây dựng, bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Đại đa số các trƣờng sƣ phạm ở Úc, New Zeland, Canada ..đã thành lập các cơ sở chuyên bồi dƣỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tham gia học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tại Pakistan, Nhà nƣớc đã xây dựng chƣơng trình bồi dƣỡng về sƣ phạm cho đội ngũ giáo viên và quy định trong thời gian 3 tháng cần bồi dƣỡng những nội dung: Giáo dục nghiệp vụ dạy học; cơ sở tâm lí giáo viên; phƣơng pháp nghiên cứu, đánh giá nhận xét học sinh. Tại Liên Xô (cũ), các nhà nghiên cứu quản lí giáo dục nhƣ: M.I.Kôndacôp, P.V.Khudôminxki… đã rất quan tâm đến việc nâng cao chất lƣợng dạy học Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 6 http://www.lrc.tnu.edu.vn
thông qua các biện pháp quản lí có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lƣợng dạy học phải có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn, năng lực giáo dục. Họ cho rằng kết quả toàn bộ hoạt động của nhà trƣờng phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lí công tác quản lí bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên. Ở các nƣớc phát triển vấn đề quản lý về hoạt động bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh cho giáo viên xuất pháp từ mục tiêu nâng cao chất lƣợng giáo dục nhƣng lại mang tính xã hội hóa rất cao. Các nƣớc thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (Organization for Economic Co-operation and Development, OECD) coi công việc đánh giá học sinh là trách nhiệm chung của xã hội chứ không còn là trách nhiệm của riêng ngành giáo dục. Trong bối cảnh đó phụ huynh học sinh luôn là ngƣời có vai trò trọng tài [36]. Họ tham gia tích cực việc dạy của giáo viên tiểu học và việc học của con em họ. Các ý kiến đánh giá giáo viên của phụ huynh nhiều khi quyết định giáo viên đó sẽ còn đƣợc dạy ở lớp họ đang dạy hay không [37]. Thông thƣờng, học tổ chức thăm dò dƣ luận trƣớc khi đƣa ra triển khai tập huấn và bao giờ họ cũng chú trọng việc tham gia của nhiều bên, đặc biệt là phụ huynh học sinh và các tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực giáo dục [33], [34]. Nhiều tổ chức phi chính phủ, phi lợi nhuận tham gia bồi dƣỡng, tập huấn cho giáo viên kỹ năng đánh giá học sinh và đã xây dựng các tài liệu hƣớng dẫn rất cụ thể đƣợc dùng để tổ chức lớp tập huấn [35]. 1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam Nền giáo dục ở Việt Nam đƣợc vận hành theo Luật Giáo dục ban hành năm 2005. Luật Giáo dục quy định rằng chƣơng trình giáo dục phải quy định hình thức tổ chức hoạt động giáo dục, cách thức đánh giá kết quả giáo dục đối với các môn học ở mỗi lớp, mỗi cấp học. [10] Các hoạt động bồi dƣỡng, tập huấn nâng cao kỹ năng dạy học nói chung, kỹ năng đánh giá học sinh tiểu học nói riêng ở Việt Nam nằm dƣới sự chỉ đạo của Nhà nƣớc, cụ thể là của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nhiều hoạt động của ngành đƣợc chỉ đạo qua các Thông tƣ của Bộ GD&ĐT. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 7 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Nghị quyết Trung ƣơng IV của Ban chấp hành Trung ƣơng Đảng, khoá VII chỉ rõ: “Để đảm bảo chất lƣợng của giáo dục và đào tạo, phải giải quyết tốt vấn đề thầy giáo”, chăm lo xây dựng đội ngũ giáo viên, đổi mới công tác đào tạo và bồi dƣỡng; muốn nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên phải tạo ra sự chuyển biến về chất lƣợng các trƣờng sƣ phạm; “Kết hợp đào tạo giáo viên mới với bồi dƣỡng thƣờng xuyên những giáo viên đang làm việc”.[18] Trong những năm gần đây, nhiều đề án, công trình nghiên cứu khoa học và nhiều giải pháp xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo ở các cấp học, bậc học đã đƣợc nghiên cứu và áp dụng rộng rãi, cụ thể nhƣ: - Bồi dƣỡng và đào tạo lại đội ngũ nhân lực trong điều kiện mới (Đề tài khoa học cấp nhà nƣớc, mã số KX07-14, năm 1996).[14] - Đề án xây dựng và nâng cao chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục giai đoạn 2005-2010 (Quyết định số 09/2005/QĐ-TTg ngày 11/1/2005 của Thủ tƣớng chính phủ).[11] - Tăng cƣờng các khoá bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên để đáp ứng đƣợc nhiệm vụ nhà giáo trong tình hình mới (Dự thảo Chiến lƣợc giáo dục 2009 - 2010).[23] Chiến lƣợc phát triển giáo dục giai đoạn 2009-2020 ban hành kèm theo Quyết định 711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 7 năm 2012 của Thủ tƣớng Chính phủ đã chỉ rõ: “Tiếp tục đối mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học”.[8] Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh trong nhà trƣờng đƣợc xem nhƣ là một trong những nội dung quan trọng của hoạt động quản lý giáo dục. Những đề tài nghiên cứu và phát triển những lý thuyết về quản lý đã và đang đƣợc nhiều nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục của nƣớc ta thực hiện. Trong đó, một số đề tài đã đề cập tới quá trình quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá học sinh trong nhà trƣờng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 8 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Về bồi dƣỡng thƣờng xuyên cho giáo viên hiện đang thực hiện theo Thông tƣ số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10 tháng 7 năm 2012 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (gọi tắt Thông tƣ 26)[3] và nhờ đó nhiều tác giả đã biên soạn tài liệu hƣớng dẫn nâng cao kỹ năng dạy các môn ở bậc tiểu học phục vụ các khóa bồi dƣỡng này [38],[40],[41],[42]. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tƣ 30 về đánh giá học sinh tiểu học [5]. Tuy nhiên, đối với công tác bồi dƣỡng kỹ năng đánh giá học sinh tiểu học theo Thông tƣ 30 thì còn quá ít tài liệu hƣớng dẫn có tính tác nghiệp. Thông tƣ này đƣợc triển khai từ năm học 2014-2015, trong khi còn có các ý kiến khác nhau, các cách hiểu khác nhau về phƣơng thức triển khai. Đặc biệt khó khăn là việc đƣa ra tiêu chí đánh giá sự hình thành, phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Qua phần tổng quan nói trên có thể thấy việc tìm hiểu hiện trạng đánh giá học sinh tiểu học trên Thế giới nói chung, ở Việt Nam nói riêng và đặc biệt ở huyện Lâm Bình của tỉnh Tuyên Quang là cần thiết. 1.2. Một số khái niệm công cụ của đề tài 1.2.1. Khái niệm Quản lý Trong thực tế, thuật ngữ quản lý (administration hoặc management) đƣợc dùng trong những hoàn cảnh khác nhau để nói lên những nội dung khác nhau. Khi dùng theo thói quen, chúng ta coi thuật ngữ quản lý gắn liền với quản lý nhà nƣớc, quản lý xã hội, quản lý ngành, quản lý một trƣờng học. - Harolk Kootz & Cyryl O'Donell cho rằng: “Quản lý là việc thiết lập và duy trì môi trƣờng nơi mà cá nhân làm việc với nhau trong từng nhóm có thể hoạt động hữu hiệu và có kết quả, nhằm đạt đƣợc các mục tiêu của nhóm".[39] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 9 http://www.lrc.tnu.edu.vn
- Robert Kreitner: Quản lý là tiến trình làm việc và thông qua ngƣời khác để đạt các mục tiêu của tổ chức trong một môi trƣờng thay đổi. Trọng tâm của tiến trình này là kết quả và hiệu quả của việc sử dụng các nguồn lực giới hạn.[22] - Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể ngƣời lao động nói chung và khách thể quản lý, nhằm thực hiện những mục tiêu dự kiến”.[21] Quản lý là việc đạt tới mục đích của tổ chức một cách có kết quả và hiệu quả thông qua quá trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra các nguồn lực của tổ chức. Quản lý là quá trình tác động có định hƣớng, có tổ chức của chủ thể lên khách thể thông qua các cơ chế quản lý, nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các nguồn lực bên trong và bên ngoài trong điều kiện môi trƣờng luôn có biến động, để cho hệ thống ổn định và vận động theo chiều hƣớng phát triển tích cực đạt đƣợc những mục tiêu đề ra. Có thể định nghĩa một cách chung nhất về quản lý nhƣ sau: “Quản lý là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển hướng dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lý, phù hợp với quy luật khách quan”. Quản lý có 4 chức năng cơ bản đó là: Kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra. Các chức năng cơ bản của quản lý đƣợc gắn kết với nhau, chi phối lẫn nhau tạo thành một thể thống nhất trong hoạt động quản lý. Có thể mô hình hóa cấu trúc quản lý bằng hình 1.1: MỤC TIÊU QUẢN LÝ Chủ thể quản lý Cơ chế quản lý Khách thể quản lý Hình 1.1: Mô hình quản lý Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 10 http://www.lrc.tnu.edu.vn