Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN XUÂN THUẬN QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN XUÂN THUẬN QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thùy Linh THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Nếu sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Xuân Thuận i
LỜI CẢM ƠN Em xin chân thành cảm ơn Khoa sau đại học trường Đại học Sư Phạm - Đại học Thái Nguyên, các quý Thầy giáo, Cô giáo đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt khóa học và trong việc hoàn thành luận văn của mình. Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Người hướng dẫn khoa học, TS. Lê Thùy Linh (Đại học Sư phạm Thái Nguyên) đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ, động viên, cung cấp tài liệu học tập thiết thực, quý báu để giúp em hoàn thành luận văn này. Em xin chân thành cảm ơn Sở GD&ĐT Điện Biên, đồng nghiệp trong cơ quan, bạn bè đã tạo điều kiện thuận lợi cũng như đóng góp những ý kiến quý báu cho em trong việc hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 9 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Xuân Thuận ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ v DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ vi MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 4 4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 4 5. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 4 6. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 5 8. Dự kiến cấu trúc luận văn ............................................................................. 6 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .............. 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................................................................... 7 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.......................................................... 10 1.2.1. Quản lý giáo dục ................................................................................... 10 1.2.2. Bồi dưỡng giáo viên .............................................................................. 11 1.2.3. Hoạt động trải nghiệm........................................................................... 13 1.2.4. Kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm ................................................ 15 1.2.5. Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm............................... 16 1.2.6. Quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm ................. 17 iii
1.3. Một số vấn đề về định hướng đổi mới giáo dục - đào tạo gắn với hoạt động bồi kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ........... 17 1.3.1. Định hướng đổi mới giáo dục - đào tạo trong giai đoạn hiện nay ........ 17 1.3.2. Đặc điểm của hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông ......................................................................................................... 19 1.3.3. Yêu cầu đối với hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học .................................................................. 21 1.4. Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ........................................................................ 22 1.4.1. Mục tiêu bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ............................................................................................ 22 1.4.2. Nội dung bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ............................................................................................ 23 1.4.3. Hình thức và phương pháp bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học .................................................................. 23 1.5. Một số vấn đề cơ bản về quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ......................................................... 25 1.5.1. Phòng Giáo dục và Đào tạo với hoạt động quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu học .................................................................................................... 25 1.5.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ........................................................................ 27 1.5.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ......................................................... 36 Kết luận chương 1 ........................................................................................... 39 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ............................................. 40 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục tiểu học của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .................................................................................. 40 iv
2.1.1 Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .................... 40 2.1.2. Khái quát về các trường tiểu học huyện Nậm Pồ ................................. 40 2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục và tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ......................................................... 41 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ..................................................................... 43 2.2.1. Mục đích khảo sát ................................................................................. 43 2.2.2. Nội dung khảo sát.................................................................................. 44 2.2.3. Đối tượng khảo sát ................................................................................ 44 2.2.4. Phương pháp khảo sát và xử lý các kết quả .......................................... 44 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng...................................................................... 45 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên về đổi mới giáo dục - đào tạo và đặc điểm của hoạt động trải nghiệm ............................. 45 2.3.2. Thực trạng bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ ................................................................... 53 2.3.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ ............................................... 59 2.3.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ ........... 67 2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ............ 70 Kết luận chương 2 ........................................................................................... 73 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC HUYỆN NẬM PỒ, TỈNH ĐIỆN BIÊN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................................................................................. 74 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp quản lý bồi dưỡng.................................... 74 3.1.1. Đảm bảo tính mục đích, tính tổ chức và tính kế hoạch......................... 74 3.1.2. Đảm bảo tính tự nguyện, tự giác, tự quản ............................................. 74 v
3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống, toàn diện, phù hợp .......................................... 74 3.1.4. Đảm bảo tính đa dạng và phong phú..................................................... 76 3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả .......................................................................... 76 3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................................ 77 3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động tuyên truyền và chuyên môn nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên vai trò của hoạt động trải nghiệm.............................................................................................. 77 3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo và hướng dẫn hiệu trưởng trường tiểu học trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động trải nghiệm ..................................... 78 3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo các nhà trường thực hiện nội dung và hình thức tổ chức hoạt động trải nghiệm phù hợp với đặc điểm và điều kiện của nhà trường, địa phương............................................................................. 80 3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo việc phối hợp của các nguồn lực trong và ngoài nhà trường tham gia hoạt động trải nghiệm cho học sinh ..................... 83 3.2.5. Biện pháp 5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên. ........................ 85 3.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động trải nghiệm.............................................................................................. 86 3.3.1. Tính cấp thiết......................................................................................... 86 3.3.3. Tương quan giữa tính cấp thiết và tính khả thi ..................................... 89 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 90 Kết luận chương 3 ........................................................................................... 92 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 93 1. Kết luận ....................................................................................................... 93 2. Kiến nghị ..................................................................................................... 94 PHẦN PHỤ LỤC vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa BD : Bồi dưỡng BDGV : Bồi dưỡng giáo viên BDGV TH : Bồi dưỡng giáo viên tiểu học CBQL : Cán bộ quản lý CBQLGD : Cán bộ quản lý giáo dục CSVC : Cơ sở vật chất ĐTB : Điểm trung bình GD : Giáo dục GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo GV : Giáo viên GVCN : Giáo viên chủ nhiệm GVTH : Giáo viên tiểu học HĐTN : Hoạt động trải nghiệm HS : Học sinh NXB : Nhà xuất bản PTDTBT : Phổ thông dân tộc bán trú PTDTBT TH : Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học SGK : Sách giáo khoa TH : Tiểu học TN : Trải nghiệm iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Nhận thức của CBQL và GV về định hướng đổi mới giáo dục hiện nay ........................................................................................... 46 Bảng 2.2. Nhận thức của CBQL và GV về đặc điểm của HĐTN .................. 50 Bảng 2.3. Đánh giá của GV về thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dưỡng ...... 54 Bảng 2.4: Đánh giá của GV về thực trạng thực hiện nội dung bồi dưỡng ..... 56 Bảng 2.5: Bảng đánh giá về hình thức và phương pháp bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ........... 58 Bảng 2.6: Đánh giá của CBQL về thực trạng về công tác lập kế hoạch tổ chức hoạt động bồi dưỡng .............................................................. 60 Bảng 2.7: Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng .......................................... 63 Bảng 2.8. Đánh giá của CBQL về thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng ........................................................................................ 64 Bảng 2.9: Đánh giá của CBQL về thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng ........................................................................................ 66 Bảng 2.10. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm ..................................................................... 68 Bảng 3.1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức HĐTN cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ ....................... 87 Bảng 3.2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức HĐTN cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ ....................... 88 v
DANH MỤC CÁC HÌNH Biểu đồ 2.1. Nhận thức của CBQL và GV về đổi mới giáo dục .................... 48 Biểu đồ 2.2. Nhận thức về đặc điểm của HĐTN ............................................ 52 Biểu đồ 2.3. Đánh giá việc lập kế hoạch bồi dưỡng ....................................... 61 Biểu đồ 2.4. Đánh giá về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm ........................................... 69 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Sau 30 năm đổi mới, đất nước ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Nước ta đã thoát ra khỏi tình trạng kém phát triển, bước vào nhóm nước đang phát triển có thu nhập trung bình. Tuy nhiên, những thành tựu về kinh tế của nước ta chưa vững chắc, chất lượng nguồn nhân lực và sức cạnh tranh của nền kinh tế chưa cao, môi trường văn hóa còn tồn tại nhiều hạn chế, chưa hội đủ các nhân tố để phát triển nhanh và bền vững. Cũng trong 30 năm qua, thế giới chứng kiến những biến đổi sâu sắc về mọi mặt. Các cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư nối tiếp nhau ra đời, kinh tế tri thức phát triển mạnh đem lại cơ hội phát triển vượt bậc, đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với mỗi quốc gia, nhất là các quốc gia đang phát triển và chậm phát triển. Mặt khác, những biến đổi về khí hậu, tình trạng cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái và những biến động về chính trị, xã hội cũng đặt ra những thách thức có tính toàn cầu. Để bảo đảm phát triển bền vững, nhiều quốc gia đã không ngừng đổi mới giáo dục để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trang bị cho các thế hệ tương lai nền tảng văn hóa vững chắc và năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội. Đổi mới giáo dục đã trở thành nhu cầu cấp thiết và xu thế mang tính toàn cầu. Trong bối cảnh đó, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam (khóa XI) đã thông qua Nghị quyết về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88/2014/QH13 về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Ngày 27/3/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ban 1
hành Quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Mục tiêu đổi mới được Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội quy định: “Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông nhằm tạo chuyển biến căn bản, toàn diện về chất lượng và hiệu quả giáo dục phổ thông; kết hợp dạy chữ, dạy người và định hướng nghề nghiệp; góp phần chuyển nền giáo dục nặng về truyền thụ kiến thức sang nền giáo dục phát triển toàn diện cả về phẩm chất và năng lực, hài hòa đức, trí, thể, mỹ và phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh”. Thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới được bắt đầu ở lớp 1 vào năm học 2019 - 2020. [6] Thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của người học. Trong đó, một điểm mới của chương trình là hoạt động trải nghiệm ở tiểu học và hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp ở trung học cơ sở và trung học phổ thông (gọi chung là Hoạt động trải nghiệm). Đây là các hoạt động giáo dục bắt buộc, trong đó học sinh dựa trên sự huy động tổng hợp kiến thức và kỹ năng từ nhiều lĩnh vực giáo dục khác nhau để trải nghiệm thực tiễn đời sống nhà trường, gia đình, xã hội, tham gia hoạt động hướng nghiệp và hoạt động phục vụ cộng đồng dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó hình thành những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và một số năng lực thành phần đặc thù của hoạt động này như: năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp, năng lực thích ứng với những biến động trong cuộc sống và các kỹ năng sống khác. Từ đây, các cấp quản lý giáo dục cần có sự chuẩn bị cho đội ngũ giáo viên để đáp ứng được với yêu cầu đổi mới và một trong số đó là bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên. Trên thực tế, các nhà trường đã tổ chức nhiều hoạt động giáo dục mang tính trải nghiệm cho học sinh, nhưng còn mang tính kinh nghiệm, giáo viên 2
còn lúng túng trong tổ chức thực hiện và chất lượng hoạt động chưa cao bởi thiếu kỹ năng tổ chức và chưa có hiểu biết đầy đủ về hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục phổ thông mới. Nậm Pồ là huyện miền núi, vùng cao biên giới, huyện đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 1791/QĐ-TTg ngày 01/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ sung huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên và huyện Nậm Nhùn thuộc tỉnh Lai Châu vào danh mục các huyện nghèo được hưởng các cơ chế, chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 30a/2008/NĐ-CP ngày 27/12/2008 về chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 61 huyện nghèo; Huyện có 15 trường tiểu học với 389 lớp, 7062 học sinh, 39 cán bộ quản lý và 550 giáo viên. Chất lượng đội ngũ chưa cao. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, công tác bồi dưỡng giáo viên (đặc biệt là bồi dưỡng giáo viên tiểu học) là hết sức cần thiết. [19] Với vị trí, vai trò là một người cán bộ quản lý đang công tác tại Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Nậm Pồ, hàng ngày trực tiếp thực hiện công việc quản lý các đơn vị trường, tôi nhận thấy còn nhiều bất cập về vấn đề tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học sinh tiểu học. Trước yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục - đào tạo, trước yêu cầu thực tiễn phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó nâng cao chất lượng giáo dục học sinh trên địa bàn các xã có điều kiện kinh - tế xã hội đặc biệt khó khăn, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục” để góp phần vào mục tiêu nâng cao được chất lượng giáo dục toàn diện của ngành một cách bền vững. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, qua đó góp phần 3
nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học của huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý bồi dưỡng kỹ năng sư phạm cho giáo viên tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. Đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và khảo nghiệm sự cần thiết, khả thi của các biện pháp. 5. Giả thuyết khoa học Hoạt động bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên của các trường tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên thời gian qua đã được quan tâm thực hiện, tuy nhiên chưa mang lại hiệu quả như mong muốn và chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học mang tính khoa học, hệ thống, khả thi thì sẽ góp phần nâng cao năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bậc tiểu học của địa phương, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT của Đảng, Nhà nước. 4
6. Phạm vi nghiên cứu Đề tài triển khai khảo sát 29 CBQL, 01 chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo và 100 GV của 15 trường tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. Số liệu thống kê từ năm học 2015- 2016 đến năm học 2017-2018. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp để nghiên cứu các văn kiện của Đảng, của Bộ GD&ĐT về đổi mới giáo dục, đặc biệt là về hoạt động trải nghiệm. Nghiên cứu các giáo trình, sách báo, các công trình sản phẩm liên quan đến cơ sở lý luận về giáo dục, hoạt động giáo dục, hoạt động giáo dục trải nghiệm, quản lý giáo dục, quản lý bồi dưỡng kỹ năng cho giáo viên, .... nhằm xây dựng khung lý luận của vấn đề nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra viết: Xây dựng phiếu điều tra với các loại câu hỏi đóng, mở dành cho CBQL và giáo viên nhằm thu thập thông tin trên diện rộng một cách khách quan về thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học ở huyện Nậm Pồ. Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho các giáo viên, cán bộ quản lý của trường tiểu học, … để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến công tác bồi dưỡng, hỗ trợ thêm cho phương pháp sử dụng phiếu hỏi. Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của chuyên gia, những người có trình độ cao, nhiều kinh nghiệm về chuyên ngành, phương pháp sư phạm, năng lực quản lý để tìm kiếm các kết luận thỏa đáng trong việc đánh giá thực trạng và trong việc đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng. Phương pháp quan sát: Quan sát giáo viên, học sinh trong các hoạt động giáo dục mang tính trải nghiệm ở trường tiểu học nhằm thu thập thêm 5
thông tin về thực trạng tổ chức hoạt động trải nghiệm để đánh giá kỹ năng tổ chức hoạt động của giáo viên. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: qua nghiên cứu các văn bản triển khai hoạt động trải nghiệm của các cấp quản lý, nghiên cứu kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm của giáo viên để tìm hiểu thêm thông tin về thực trạng vấn đề nghiên cứu. 7.3. Phương pháp thống kê Vận dụng các công thức toán học, thống kê để xử lý số liệu điều tra, kết quả nghiên cứu, hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu thực tiễn đã nêu ở trên nhằm rút ra kết luận khoa học. Phân tích, lập biểu đồ, hình ảnh minh họa nhằm nâng cao tính thuyết phục và tính cụ thể của dữ liệu. 8. Dự kiến cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên tiểu học huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục. 6
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM CHO GIÁO VIÊN TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng giáo viên và được công nhận là ý tưởng có tính thời sự, cần thiết cho hoạt động giáo dục, có thể kể đến: F.N Gônôbôlin-một nhà nghiên cứu tiêu biểu của Liên Xô đã viết trong cuốn "Những phẩm chất tâm lý của người giáo viên" đã phân tích hoạt động dạy học ở hai lĩnh vực: Công tác dạy học và công tác giáo dục của người giáo viên. Tác giả phân tích cụ thể: đối với công tác dạy học người giáo viên cần có những phẩm chất tâm lý gì và đối với công tác giáo dục người giáo viên phải có những phẩm chất tâm lý như thế nào thì mới đạt được hiệu quả trong giáo dục và dạy học. Patrice Pelpel trong cuốn "Tự đào tạo để dạy học" đã gợi ý cho chúng ta một cách tiếp cận khoa học có tính phương pháp luận về nghề dạy học, cách xác định các mục tiêu sư phạm, cơ sở lý luận và thực hiện để chúng ta có thể tự mình lựa chọn và sử dụng một cách khách quan, khoa học các phương pháp và kỹ thuật dạy học thích hợp, cách tự đánh giá cùng với những dự báo về xu hướng phát triển các phương pháp và kỹ thuật dạy học ở nhà trường tương lai. Có thể nói, cuốn sách là những công cụ lý luận cần thiết cho mỗi nhà giáo khi tiến hành quá trình "tự đào tạo để dạy học". Ngoài các công trình trên còn có nhiều công trình nghiên cứu khác được dự án Việt - Bỉ (hỗ trợ học từ xa) dịch và giới thiệu như: “Đào tạo thường xuyên" của Pierre Besnard (Đại học Paris V-Sorbonne) và Bernard Lietard (Đại học Genève) bàn về vấn đề người lớn tham gia đào tạo thường xuyên; "Chiến lược của giáo viên" do Paul D.Eggen (Đại học Nord Florida) 7
và Donald. P. Kauchak (Đại học Utah) viết đã đưa ra nhận xét tổng quát về các mô hình và chiến lược dạy học; “Dạy học theo nhóm” của Phlippe Meirieu nêu hiệu quả của việc dạy học theo nhóm (NXB Chronique Sociale năm 1996); "Giáo viên rèn luyện tâm lý" của Jacques Nimier. Tác giả đã nêu vấn đề: không phải việc đào tạo tâm lý chỉ làm ở các trường sư phạm mà đủ. Cả cuộc sống nghề nghiệp của họ sau này, người giáo viên vẫn phải luôn luôn tự rèn luyện mình; "Những cơ sở của hoạt động giảng dạy” của tập thể tác giả: E.De.corte; T.Geerlings - J.peters; N.Lágerweij - R.Vandenberghe (NXB Deboeck - xuất bản lần thứ 3) đã nêu cơ sở của giảng dạy là gì? Và nội dung, mục tiêu, chức năng của việc đánh giá công tác giảng dạy cũng như sản phẩm và quá trình của hoạt động giảng dạy; "Hướng dẫn giáo viên" của: J.M.Deketele; M.Chastrette; D.Cros; P.Mettelin và J.Thomas đã hướng dẫn kỹ thuật sử dụng các mục tiêu sư phạm và vấn đề kiểm tra đánh giá hay các dạng hội thảo trong đào tạo (NXB De.Bocck U.niverists 1995); Đặc biệt cuốn "Đào tạo giáo viên về nghiệp vụ" của Marguerite. Altet (ĐH tổng hợp Nantes). Từ sự biện chứng sư phạm tác giả đã phân tích vai trò của người thầy trên góc độ: Nhà giáo là một nhà chuyên nghiệp và đào tạo nghề nghiệp theo cách nào? v.v... và v.v... Như vậy, các nhà khoa học ở nước ngoài đã quan tâm không ít đến vấn đề đào tạo, bồi dưỡng giáo viên. Tuy nhiên, hầu hết các công trình kể trên mới chỉ đề cập đến kỹ năng giảng dạy và kỹ năng giáo dục nói chung chưa có công trình nào đi sâu nghiên cứu vấn đề bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên - đặc biệt là giáo viên Tiểu học. 1.1.2. Các nghiên cứu trong nước Trong thời gian gần đây, nghiên cứu về tổ chức hoạt động trải nghiệm được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm và đề cập tới thông qua các bài báo khoa học. Cụ thể như: 8
Tác giả Bùi Ngọc Diệp [8], đã mô tả các hình thức tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo có thể được tổ chức trong nhà trường phổ thông hiện nay. Tác giả Nguyễn Thị Hiền [12], đã trình bày những kinh nghiệm tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở Hàn Quốc và sự vận dụng linh hoạt vào nhà trường Việt Nạm. Tác giả Đinh Thị Kim Thoa [24] đã giới thiệu về vị trí và vai trò của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong chương trình giáo dục phổ thông mới của Việt Nam. Tác giả Đỗ Ngọc Thống [22], Trình bày tổng quan những nghiên cứu về hoạt động trải nghiệm sáng tạo của một số nước trên thế giới, những bài học kinh nghiệm được rút ra và vấn đề của Việt Nam hiện nay. Hoạt động giáo dục trải nghiệm không xa lạ đối với giáo dục Việt Nam, tuy nhiên để triển khai thực hiện hoạt động giáo dục này một cách có hiệu quả cần thiết phải nghiên cứu và bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm cho giáo viên và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm này. Ở góc độ quản lý giáo dục, các nghiên cứu về tổ chức bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực tổ chức hoạt động trải nghiệm được triển khai mang tính đặc thù của từng vùng, miền, từng địa phương và gắn với từng cấp học, bậc học. Có thể kể đến các nghiên cứu sau: Tác giả Cao Văn Hạnh [11] nghiên cứu quản lý hoạt động trải nghiệm sáng tạo của học sinh ở các trường THCS huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình GDPT, tác giả đã đề xuất một biện pháp là Bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, năng lực tổ chức cho CBGV để tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo cho học sinh ở trường THCS Phạm Văn Thiệu [25] trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tác giả đã đề xuất 9