Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh

Chia sẻ: Tiểu Ngư | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo đáp ứng yêu cầu giáo dục trong thời kỳ mới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường trung học cơ sở huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM BÙI HỮU CHÍ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2020 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM BÙI HỮU CHÍ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH Ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 8 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN ĐỨC SƠN THÁI NGUYÊN - 2020 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, mọi số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa hề được sử dụng trong bất cứ một công trình nào, các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 Tác giả luận văn Bùi Hữu Chí Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành và kính trọng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên và các thầy, cô giáo ngoài trường tham gia giảng dạy các chuyên đề cao học quản lý giáo dục cho học viên cao học khóa K26. Các đồng chí lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Gia Bình, các đồng chí cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh trường trung học cơ sở trên địa bàn huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh; gia đình và bạn bè đã hỗ trợ động viên tôi về chuyên môn trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học này. Cuối cùng tôi xin được dành trọn tình cảm kính trọng và lòng biết ơn sâu sắc nhất với PGS.TS. Nguyễn Đức Sơn người trực tiếp hướng dẫn, đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn và tiếp thu những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học để đề tài này được hoàn thiện hơn. Thái Nguyên, tháng 8 năm 2020 Tác giả luận văn Bùi Hữu Chí Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................ vii DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................... viii DANH MỤC CÁC HÌNH ......................................................................... x MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................. 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...................................................... 3 4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................ 3 5. Giả thuyết khoa học .............................................................................. 4 6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu....................................................................... 4 8. Cấu trúc luận văn .................................................................................. 5 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ............................................................................. 7 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ............................................................ 7 1.1.1. Trên thế giới .................................................................................... 7 1.1.2. Ở Việt Nam ..................................................................................... 9 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.................................................. 11 1.2.1. Quản lý và quản lý giáo dục.......................................................... 11 1.2.2. Năng lực tư vấn hướng nghiệp ...................................................... 22 1.2.3. Bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên .............. 25 1.2.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên . 27 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.3. Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên Trung học cơ sở ....................................................................... 27 1.3.1. Hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh trung học cơ sở và yêu cầu đối với giáo viên làm công tác hướng nghiệp .................................. 27 1.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS ........................................................................................... 29 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS. .......................................................................................... 29 1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS. ............................................................................... 30 1.3.5. Hình thức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS ........................................................................................... 32 1.4. Quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS ........................................................................................... 32 1.4.1. Mục tiêu quản lí hoạt động bồi dưỡng năng lực TVHN cho GV . 32 1.4.2. Nội dung quản lí hoạt động bồi dưỡng NL TVHN cho GV ở trường THCS ....................................................................................................... 33 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường THCS ..................................................... 37 1.5.1. Yếu tố chủ quan ............................................................................ 37 1.5.2. Yếu tố khách quan ......................................................................... 39 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1........................................................................ 42 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH ...... 43 2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội ở huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh ...... 43 2.2. Khái quát về giáo dục bậc THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh .. 44 2.3. Tổ chức khảo sát thực trạng ............................................................. 45 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.1.1. Mục đích khảo sát ......................................................................... 45 2.1.2. Nội dung khảo sát.......................................................................... 45 2.1.3. Khách thể khảo sát ........................................................................ 46 2.1.4. Phương pháp khảo sát và xử lý các kết quả .................................. 46 2.3. Kết quả khảo sát thực trạng.............................................................. 47 2.3.1. Thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh về hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho HS ..................................................................................................... 47 2.3.2. Thực trạng bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. ................................ 56 2.3.3. Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. ............. 63 2.3.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh .......................................................................................... 71 2.4. Đánh giá chung về thực trạng .......................................................... 73 2.4.1. Ưu điểm ......................................................................................... 73 2.4.2. Hạn chế.......................................................................................... 74 2.4.3. Nguyên nhân ................................................................................. 74 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2........................................................................ 75 Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN GIA BÌNH, TỈNH BẮC NINH ...... 77 3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .......................................................... 77 3.1.1. Đảm bảo tính mục đích ................................................................. 77 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn .................................................................. 78 3.1.3. Đảm bảo tính toàn diện ................................................................. 78 3.1.4. Đảm bảo tính hiệu quả .................................................................. 78 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh .................................... 79 3.2.1. Lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng ................................................ 79 3.2.2. Xây dựng lực lượng báo cáo viên ................................................. 81 3.2.3. Đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức bồi dưỡng ................ 83 3.2.4. Xây dựng các chế độ hỗ trợ về tài chính, cơ sở vật chất cho hoạt động bồi dưỡng nâng cao năng lực tư vấn hướng nghiệp cho GV THCS ....................................................................................................... 86 3.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát quá trình tổ chức bồi dưỡng và đánh giá kết quả bồi dưỡng .............................................................................. 87 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...................................................... 89 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp ................ 90 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm .................................................................. 90 3.4.2. Nội dung, đối tượng khảo nghiệm ................................................ 90 3.5.3. Phương pháp khảo nghiệm ............................................................ 90 3.5.4. Kết quả khảo nghiệm .................................................................... 91 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3........................................................................ 95 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....................................................... 96 1. Kết luận ............................................................................................... 96 2. Kiến nghị ............................................................................................. 97 2.4. Đối với giáo viên các trường THCS ................................................ 99 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 100 PHỤ LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BDTX : Bồi dưỡng thường xuyên CBQL : Cán bộ quản lý CNH - HĐH : Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa GD : Giáo dục GDĐT : Giáo dục đào tạo GDHN : Giáo dục hướng nghiệp GV : Giáo viên HS : Học sinh KT - XH : Kinh tế - Xã hội SGK : Sách giáo khoa THCS : Trung học cơ sở THPT : Trung học phổ thông TVHN : Tư vấn hướng nghiệp XHCN : Xã hội chủ nghĩa Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Chương trình dạy hướng nghiệp ở THCS .............................. 17 Bảng 2.1. Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL, GV về mục tiêu của hoạt động tư vấn hướng nghiệp ...................................................... 48 Bảng 2.2. Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL, GV về yêu cầu đối với hoạt động tư vấn hướng nghiệp .............................................. 51 Bảng 2.3. Kết quả khảo sát nhận thức của CBQL, GV về yêu cầu đối với năng lực của giáo viên làm công tác tư vấn hướng nghiệp .... 53 Bảng 2.4. Kết quả khảo sát thực trạng năng lực tư vấn hướng nghiệp của giáo viên .................................................................................. 55 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên................................... 58 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát thực trạng thực hiện nội dung bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên................................... 59 Bảng 2.7. Kết quả khảo sát thực trạng sử dụng phương pháp bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên .......................... 61 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát thực trạng sử dụng hình thức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên................................... 62 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch tổ chức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên .......................... 64 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức các nguồn lực thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho GV .. 66 Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên .............. 68 Bảng 2.12. Kết quả khảo sát thực trạng kiếm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên .............. 70 Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ........ 72 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Bảng 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ cấp thiết của các biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên THCS huyện Gia Bình ............................................................ 91 Bảng 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ khả thi của các biện pháp bồi dưỡng năng lực TVHN cho giáo viên THCS huyện Gia Bình .. 93 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC HÌNH Sơ đồ 1.1: Các chức năng của quản lý ............................................................ 12 Hình 2.1: Biểu đồ so sánh mức độ nhận thức và thực hiện mục tiêu hoạt động tư vấn hướng nghiệp .............................................................. 50 Biểu đồ 3.1. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ cấp thiết của các biện pháp bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. .......................................... 91 Biểu đồ 3.2. Đánh giá của CBQL, GV về mức độ khả thi của các biện pháp bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh ........................................... 93 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất nước ta đang trong thời kỳ hội nhập phát triển với nền kinh tế thị trường định hướng XHCN. Chính xu hướng hội nhập và phát triển với mục tiêu xây dựng đất nước như hiện nay đã góp phần tích cực làm thay đổi bộ mặt xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, tạo nhiều cơ hội cho con người được học tập, mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế sâu rộng. Do đó, việc lựa chọn được một nghề để mưu sinh hiện nay không quá khó với mỗi người trong độ tuổi lao động. Tuy nhiên chọn được một nghề phù hợp với bản thân mỗi người thì không phải muốn là được. Bởi nghề nghiệp là một phần quan trọng của mỗi người, thể hiện sự thành công, hạnh phúc của mỗi cá nhân. Chọn nghề làm sao cho đúng, cho phù hợp với năng lực, sở trường của bản thân là ước mơ, khát vọng của mỗi người trong xã hội. Việc chọn đúng nghề sẽ phát huy hết khả năng sáng tạo của bản thân, làm việc sẽ có hiệu quả. Điều này không chỉ tạo điều kiện giúp cho cá nhân phát triển mà còn góp phần thức đẩy sự phát triển của xã hội. Muốn có được điều đó đòi hỏi cần phải có những người làm công tác tư vấn hướng nghiệp có đủ trình độ, năng lực, kinh nghiệm... để tư vấn cho học sinh ngay từ khi các em học sinh chuẩn bị học xong bậc học THCS. Hoạt động tư vấn hướng nghiệp đã được các nước trên thế giới quan tâm như một khoa học từ những năm đầu thế kỷ XX, nhất là ở các nước phát triển như Mỹ, Anh, Pháp, Ý...Tại các nước này, các nhà khoa học và hoạch định chính sách rất chú ý đến việc trợ giúp cá nhân lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với chính mình, mở ra một tương lai sáng lạn đối với công dân của họ. Bởi vậy phần lớn công dân của họ chọn đúng nghề phù hợp với khả năng và sức khỏe của bản thân. Ở nước ta, vấn đề hướng nghiệp cũng đã được quan tâm nhất là từ khi có quyết định 126/CP ngày 19/3/1981 của Chính phủ có hiệu lực. Tuy vậy, việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh bậc Trung học nói chung và bậc THCS nói Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
riêng chưa được quan tâm thỏa đáng. Các thông tin về nghề nghiệp cho học sinh thu nhận được cho các em trước khi quyết định chọn thi vào THPT hay học ở các trường trung học nghề tuy có được các nhà trường tuyên truyền, phổ biến nhưng kết quả đạt được chưa cao. Phần lớn các em vẫn thực hiện theo lối mòn truyền thống tức là sau khi tốt nghiệp THCS xong vẫn tiếp tục thi vào THPT, nếu không đỗ trường công lập mới chuyển sang học trường Dân lập hoặc mới đi học nghề.Mặc dù thế giới nghề nghiệp vô cùng phong phú và đa dạng nhưng việc lựa chọn đúng nghề lại là điều rất khó vượt ra ngoài khả năng của các em. Do đó các em rất cần sự trợ giúp của các nhà làm công tác chuyên môn làm công tác tư vấn hướng nghiệp. Trước yêu cầu về công tác tư vấn hướng nghiệp hiện nay ở nước ta, một số trung tâm tư vấn được hình thành đã đáp ứng được phần nào mong muốn của phụ huynh và học sinh. Nhưng vì được thành lập theo hướng tự phát, thiếu cơ chế quản lý mang tính pháp lý, phần lớn các cán bộ tư vấn chưa được đào tạo bài bản đúng chuyên ngành, thiếu các cơ sở khoa học khi tư vấn, điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn. Thực tế hiện nay ở các trường THCS trên địa bàn huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh việc tư vấn hướng nghiệp cho học sinh tuy đã có nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu của học sinh, chưa giải quyết được các vấn đề mới nảy sinh nên vẫn còn nhiều học sinh chưa xác định và lựa chọn được nghề nghiệp phù hợp với năng lực của cá nhân. Nguyên nhân là do đội ngũ giáo viên chưa có kỹ năng tư vấn hướng nghiệp, các nhà quản lý chưa đề xuất được những giải pháp mang tính đồng bộ, hiệu quả trong công tác tư vấn cho học sinh để đạt được hiệu quả. Vì thế vai trò của hoạt động tư vấn hướng nghiệp giáo dục trong trường THCS ngày càng quan trọng được đặt lên hàng đầu bởi việc hướng nghiệp chọn nghề liên quan đến tương lai sau này của các em. Do đó mỗi CBQL và giáo viên trong mỗi nhà trường cần phải có kiến thức, kỹ năng tư vấn hướng nghiệp. Để đáp ứng yêu cầu đó việc bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho đội ngũ giáo viên là việc làm vô cùng cần thiết và cấp thiết. Đứng trước thực tiễn và Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
nhu cầu của người học rất cần phải có những công trình nghiên cứu khoa học về vấn đề này để có cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn nhằm vừa đáp ứng yêu cầu của xã hội vừa phù hợp với mục tiêu giáo dục phổ thông được thể hiện trong luật Giáo dục: “Học sinh có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện phát huy năng lực cá nhân để lựa chọn hướng phát triển tiếp tục học...”. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh” làm luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, luận văn đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo đáp ứng yêu cầu giáo dục trong thời kỳ mới. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Hoạt động bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên trung học cơ sở. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở trường trung học cơ sở. 4.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. 4.3. Đề xuất và khảo nghiệm một số biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Bắc Ninh. 5. Giả thuyết khoa học Công tác bồi dưỡng tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS trên địa bàn huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh đã được quan tâm nhưng kết quả chưa thật tốt, còn bộc lộ những hạn chế nhất định. Nếu xây dựng và thực hiện một số biện pháp quản lý bồi dưỡng tư vấn hướng nghiệp phù hợp với đặc điểm giáo viên và tình hình giáo dục của huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh thì sẽ nâng cao được chất lượng chất lượng giáo dục, đào tạo của bậc THCS ở địa phương. 6. Phạm vi nghiên cứu - Về đối tượng: Giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh để từ đó đề xuất các biện pháp quản lí bồi dưỡng tư vấn hướng nghiệp phù hợp. - Về thời gian: Từ tháng 8 năm 2019 đến tháng 04 năm 2020. - Về khách thể khảo sát: Cán bộ quản lý, giáo viên các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Phân tích, tổng hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa các công trình nghiên cứu về quản lý giáo dục, tư vấn học đường, tư vấn hướng nghiệp và các văn bản Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Chính phủ và các văn bản có liên quan đến đề tài, các quy định hiện hành của Bộ GD&ĐT về công tác tư vấn hướng nghiệp đối với học sinh. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn Phương pháp điều tra viết: Tổ chức điều tra, trưng cầu ý kiến đối với các đối tượng: Ban giám hiệu và giáo viên các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Nội dung điều tra: Đánh giá về công tác bồi dưỡng và tư vấn hướng nghiệp cho học sinh thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện, những Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
kiến nghị về quản lý hoạt động bồi dưỡng tư vấn hướng nghiệp. Phương pháp phỏng vấn: Gặp gỡ và đặt câu hỏi cho cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên, học sinh để thu thập chính xác thêm các thông tin có liên quan đến công tác tư vấn hướng nghiệp, hỗ trợ thêm cho phương pháp sử dụng phiếu hỏi. Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của chuyên gia, những người có trình độ cao, nhiều kinh nghiệm về chuyên ngành, phương pháp sư phạm, năng lực quản lý để tìm kiếm các kết luận thỏa đáng trong việc đánh giá thực trạng và trong việc đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư vấn hướng nghiệp giáo dục. Phương pháp quan sát: Quan sát để thu thập thông tin về điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương; điều kiện giảng dạy của giáo viên, học tập của học sinh; thu thập các dữ liệu về hoạt động tư vấn hướng nghiệp giáo dục. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Qua nghiên cứu các văn bản triển khai hoạt động tư vấn hướng nghiệp giáo dục của các cấp quản lý, nghiên cứu kế hoạch tổ chức tư vấn hướng nghiệp giáo dục của các nhà trường để tìm hiểu thêm thông tin về thực trạng vấn đề nghiên cứu. 7.3. Phương pháp thống kê Toán học. Vận dụng các công thức toán học, thống kê để xử lý số liệu điều tra, kết quả nghiên cứu, hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu thực tiễn đã nêu ở trên nhằm rút ra kết luận khoa học. Phân tích, lập biểu đồ, hình ảnh minh họa nhằm nâng cao tính thuyết phục và tính cụ thể của dữ liệu. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Kiến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Chương 3: Một số biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực tư vấn hướng nghiệp cho giáo viên ở các trường THCS huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC TƯ VẤN HƯỚNG NGHIỆP CHO GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Trên thế giới và tại Việt Nam, hoạt động bồi dưỡng giáo viên là yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng chất lượng đội ngũ góp phần quyết định việc nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục học sinh. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên không chỉ là giải pháp để thực hiện các mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục mà còn là con đường có hiệu quả để mỗi GV phát triển liên tục nghề nghiệp của bản thân. Quản lý bồi dưỡng giáo viên nhằm thực hiện hiệu quả các hoạt động GDĐT đáp ứng với sự phát triển kinh tế - xã hội là phương châm hành động của các cấp quản lý giáo dục ở mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ. 1.1.1. Trên thế giới Tại Hàn Quốc, bồi dưỡng giáo viên đương nhiệm nhằm trang bị cho GV lý luận và phương pháp luận về giáo dục để nâng cao khả năng, hiệu quả giảng dạy trong lớp học. Các chương trình bồi dưỡng được thiết kế riêng cho từng đối tượng: Hiệu trưởng, GV, cán bộ thư viện... Bồi dưỡng giáo viên thường có 2 loại: bồi dưỡng lấy chứng chỉ và bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ. Mỗi chương trình bồi dưỡng thường kéo dài 30 ngày hoặc lâu hơn. Chương trình bồi dưỡng được phân loại phù hợp với mục đích bồi dưỡng, bao gồm: bồi dưỡng chung, bồi dưỡng về soạn thảo chương trình giảng dạy, bồi dưỡng năng lực dạy học... người thiết kế chương trình sẽ quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khóa bồi dưỡng. Việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng cho GV thường chú ý đến cập nhật kiến thức mới. Chương trình bồi dưỡng nâng cao được tiến hành đều đặn thông qua nhiều hình thức đào tạo khác nhau, GV có thể lựa chọn các trường mà mình đến học, lựa chọn các khóa đào tạo phù hợp với thời gian biểu của Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
mình. Ngoài ra, họ có thể theo học các khóa đào tạo từ xa, hoặc các khóa học đặc biệt do các viện khoa học tổ chức [13]. Ở Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho GV và CBQL giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Bộ Giáo dục tổ chức các lớp tập huấn ở trung ương để bồi dưỡng cho Hiệu trưởng, Hiệu phó, GV tư vấn các bộ môn, hằng năm gửi khảng 5000 GV ra nước ngoài để học nhằm mục đích mở rộng tầm nhìn, nâng cao ý thức nghề nghiệp. Bộ Giáo dục cung cấp kính phí bồi dưỡng GV cấp tỉnh. Ban Giáo dục tỉnh lên kế hoạch và thúc đẩy việc bồi dưỡng giáo viên. Từ năm 1989, Nhật Bản quan tâm đặc biệt việc bồi dưỡng giáo viên tập sự mới được bổ nhiệm trong các trường quốc lập, kể cả trường dành cho trẻ em khuyết tật. Chương trình huấn luyện tập sự được rải ra trong một năm học với tổng số ít nhất 90 ngày, trong đó 60 ngày là thời gian ở trường để GV tập sự, các GV tư vấn chỉ dẫn về giảng dạy và không ít hơn 30 ngày tham gia các buổi giảng bài, hội thảo, thực hành. Một loại bồi dưỡng khác là các lớp học trục tiếp đáp ứng nhu cầu học tập của GV ở những cương vị khác nhau như Hiệu trưởng, Hiệu phó, GV tư vấn [Error! Reference source not f ound.]. Pháp là một trong những nước có chính sách rất thiết thực về đào tạo lại và BDTX cho GV. Tất cả GV đều phải tham gia học tập đầy đủ các nội dung chương trình về nâng cao trình độ và nghiệp vụ chuyên môn theo quy định. Trong bài viết “Những đổi mới gần đây trong đào tạo, bồi dưỡng sử dụng GV trung học ở một số nước”, tác giả Trần Bá Hoành có nêu 49 nguyên tắc mới cho giáo dục của Bộ Giáo dục quốc gia Pháp có đề cập đến hoạt động bồi dưỡng giáo viên: Mỗi GV được hưởng ít nhất cho 35 giờ cho công tác đào tạo tiếp tục hằng năm, thực hiện ngoài giờ trực và giờ lên lớp. Tăng cường làm việc theo nhóm giáo viên để chia sẻ và học hỏi lẫn nhau. Chú trọng việc đào tạo bồi dưỡng các nhà quản lý giáo dục [21]. Ở Mỹ, người ta coi trọng phát triển nghề nghiệp cho GV là một quá trình Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn