Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài nhằm nghiên cứu lí luận và thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ, phát triển năng lực cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn tỉnh Thái Nguyên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HOÀNG THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ CHO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP CƠ SỞ TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HOÀNG THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ CHO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP CƠ SỞ TỈNH THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Lan Hương THÁI NGUYÊN - 2016 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Hoàng Thu Hằng Công tác tại: Cơ quan Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Nguyên. Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn thạc sĩ với đề tài: "Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên". Thuộc chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số chuyên ngành: 60140114 Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do chính tôi nghiên cứu và viết ra, trước đây chưa có luận văn nào có nội dung tương tự của các tác giả đã được công bố. Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thái Nguyên, tháng 7 năm 2016 Tác giả Hoàng Thu Hằng i
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn thạc sỹ này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ của nhiều tập thể và cá nhân. Trước hết, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô giáo trong Ban Giám hiệu, khoa Tâm lý Giáo dục, Phòng Đào tạo Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ tôi trong học tập và trong quá trình tiến hành làm luận văn. Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Vũ Lan Hương đã hướng dẫn giúp đỡ tôi trong việc định hướng về nội dung đề tài, phương pháp nghiên cứu khoa học cũng như tận tình giúp đỡ trong suốt quá trình nghiên cứu để tôi hoàn thành được luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, chuyên viên các ban của Liên đoàn lao động tỉnh Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ tôi có được các số liệu, thông tin cần thiết để phục vụ cho đề tài nghiên cứu của mình. Mặc dù đã cố gắng song chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính mong các thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến để luận văn được hoàn thiện. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 7 năm 2016 Tác giả Hoàng Thu Hằng ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ....................................................................... vi PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 5. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 4 6. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ CHO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN CƠ SỞ ............... 6 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 6 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 6 1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 7 1.2. Một số khái niệm công cụ........................................................................... 10 1.2.1. Khái niệm quản lý.................................................................................... 10 1.2.2. Khái niệm bồi dưỡng ............................................................................... 11 1.2.3. Khái niệm nghiệp vụ công đoàn .............................................................. 12 1.2.4. Khái niệm cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ............................. 14 1.2.5. Khái niệm bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .................................................................................................... 15 iii
1.2.6. Khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở...................................................................... 16 1.3. Một số vấn đề cơ bản về bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .............................................................................. 16 1.3.1. Đặc điểm hoạt động của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ....... 16 1.3.2. Mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở.................................................................................................... 18 1.3.3. Nội dung bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .............. 19 1.3.4. Phương pháp bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ....... 20 1.3.5. Hình thức tổ chức bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ..... 22 1.3.6. Chủ thể tham gia hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ............................................................................................ 24 1.3.7. Cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .............................................................................. 24 1.4. Một số vấn đề về quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ..................................................................................... 26 1.4.1. Lập kế hoạch quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ..................................................................................... 26 1.4.2. Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ..................................................................................... 27 1.4.3. Chỉ đạo triển khai hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ............................................................................................ 28 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .............................................................................. 29 1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động bồi dưỡng cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở .............................................................................. 30 1.5.1. Những yếu tố chủ quan ............................................................................ 30 1.5.2. Những yếu tố khách quan ........................................................................ 31 Kết luận chương 1.............................................................................................. 32 iv
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP CƠ SỞ TỈNH THÁI NGUYÊN ....................................... 33 2.1. Vài nét về địa bàn nghiên cứu .................................................................... 33 2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở Liên đoàn lao động tỉnh Thái Nguyên .............................................................................................. 34 2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................... 34 2.2.2. Nội dung khảo sát .................................................................................... 34 2.2.3. Phạm vi và đối tượng khảo sát ................................................................ 35 2.2.4. Xử lý kết quả khảo sát ............................................................................. 35 2.3. Thực trạng đội ngũ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên .. 35 2.4. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở tỉnh Thái Nguyên .................................................... 37 2.4.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................ 37 2.4.2. Thực trạng thực hiện nội dung bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................ 40 2.4.3. Thực trạng thực hiện phương pháp bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ............................... 42 2.4.4. Thực trạng các hình thức bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................................ 51 2.4.5. Thực trạng đội ngũ giảng viên bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................ 52 2.5. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ở tỉnh Thái Nguyên ..................................... 55 2.5.1. Thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................................ 55 v
2.5.2. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở tại tỉnh Thái Nguyên .................................... 58 2.5.3. Thực trạng về công tác chỉ đạo triển khai hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ... 60 2.5.4. Thực trạng về kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ............... 62 2.5.5. Các yếu tố ảnh hưởng .............................................................................. 66 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên .................... 68 2.6.1. Mặt mạnh ................................................................................................. 68 2.6.2. Mặt tồn tại, hạn chế ................................................................................. 70 2.6.3. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế ............................................................ 72 Chương 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ CHO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN TRỰC TIẾP CƠ SỞ TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN ......... 74 3.1. Các nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên....................................................................................................... 74 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý ............................................................ 74 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khách quan, hệ thống, kế thừa ........................ 74 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 74 3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 75 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên .............................. 75 3.2.1. Biện pháp 1. Đổi mới nội dung bồi dưỡng cán bộ công đoàn đáp ứng nhu cầu thực tiễn công đoàn địa phương ................................................... 75 3.2.2. Đổi mới phương pháp bồi dưỡng nghiệp vụ theo hướng phát huy tính tích cực của người học ............................................................................... 76 vi
3.2.3. Đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........................................ 77 3.2.4. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên ........ 78 3.2.5. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ, chế độ chính sách cho người học ........................................................ 80 3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 81 3.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất .............. 82 3.3.1. Về khách thể điều tra ............................................................................... 82 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm các biện pháp ........................................................ 83 Kế t luận chương 3.............................................................................................. 86 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 87 1. Kết luận .......................................................................................................... 87 2. Khuyến nghị................................................................................................... 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 90 PHỤ LỤC vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT LĐLĐ : Liên đoàn Lao động BCH : Ban Chấp hành BTV : Ban Thường vụ CBCĐ : Cán bộ Công đoàn CNH, HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hóa CNVCLĐ : Công nhân, viên chức lao động NQ-TLĐ : Nghị quyết - Tổng Liên đoàn TULĐTT : Thỏa ước lao động tập thể XHCN : Xã hội chủ nghĩa NXB : Nhà xuất bản iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Trình độ, cơ cấu giới và độ tuổi của CBCĐ cấp trên trực tiêp cơ sở tỉnh Thái Nguyên 2015 ......................................................... 36 Bảng 2.2. Đánh giá mức độ đạt được trong thực hiện mục tiêu bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ CĐ cấp trên cơ sở ở Thái Nguyên .............. 39 Bảng 2.3. Đánh giá mức độ sử dụng các phương pháp giảng viên sử dụng trong hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tại Thái Nguyên ........................................ 50 Bảng 2.4. Đánh giá của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở về mức độ phù hợp của các hình thức bồi dưỡng ....................................... 51 Bảng 2.5. Đánh giá của giảng viên về lập kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở tỉnh Thái Nguyên (%) ......... 56 Bảng 2.6. Số lớp bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ cho CBCĐ cấp trên cơ sở tỉnh Thái Nguyên từ 2013 -2015 .................................................... 59 Bảng 2.7. Đánh giá của cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở về việc quản lý thực hiện nội dung, chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ CĐ cấp trên cơ sở ở Thái Nguyên (%) ...................................... 59 Bảng 2.8. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên. .................................................................................. 64 Bảng 3.1. Về khách thể điều tra ...................................................................... 83 Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm các biện pháp .............................................. 83 v
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Biểu đồ: Biểu đồ 2.1. Đánh giá của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở về mức độ phù hợp giữa các nội dung đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ công đoàn với yêu cầu thực tế công việc ................. 41 Biểu đồ 2.2. Thực trạng về đội ngũ giảng viên bồi dưỡng nghiệp vụ công đoàn qua ý kiến của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ..... 53 Biểu đồ 2.3. Ý kiến đánh giá về chất lượng của các lớp bồi dưỡng .............. 65 Biểu đồ 2.4. Thực trạng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động bồi dưỡng tại tỉnh Thái Nguyên qua ý kiến đánh giá của cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở ................................. 67 Sơ đồ: Sơ đồ 1.1. Chu trình của hoạt động quản lý ................................................. 11 Sơ đồ 1.2. Hệ thống tổ chức công đoàn Việt Nam hiện nay ........................ 15 vi
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất nước ta đang trên đà phát triển, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế đang tạo ra những biến đổi sâu sắc trong đời sống xã hội. Sự biến đổi này thể hiện rất rõ trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, giáo dục, y tế, văn hóa… Nền kinh tế nhiều thành phần, nhiều loại hình doanh nghiệp đang xuất hiện và ngày càng phát triển nhanh chóng, đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế của đất nước, đồng thời tạo việc làm cho hàng triệu lao động. Có được sự tăng trưởng mạnh mẽ như vậy phải kể đến sự đồng lòng, nhất trí giữa đội ngũ Công nhân viên chức lao động, mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người lao động đã có sự đồng thuận, nhất trí cao. Điều này có sự đóng góp không nhỏ của tổ chức công đoàn cũng như các cán bộ công đoàn. Khi nói về vai trò của cán bộ cán bộ công đoàn Hồ Chí Minh đã khẳng định rằng: “Cán bộ công đoàn phải giỏi cả về chính trị, thạo về kinh tế thì mới lãnh đạo được đội ngũ công nhân ngày càng phát triển lại có trình độ cả về tư tưởng văn hoá, kĩ thuật. Cán bộ công đoàn phải tham gia lao động gần gũi công nhân, viên chức’’ [23, tr. 101], phải biết dựa vào quần chúng, phát huy sức sáng tạo của quần chúng, học tập kinh nghiệm của quần chúng... thì mới làm tốt được nhiệm vụ của mình. Cán bộ công đoàn phải là trung tâm của đoàn kết, phải có trách nhiệm cao, ý thức lợi ích giai cấp, lợi ích cách mạng. “Muốn giáo dục tốt công nhân, trước hết đội ngũ cán bộ công đoàn phải đoàn kết nhất trí. Phải kiên quyết xây dựng cho được sự đoàn kết nhất trí trong hệ thống công đoàn… Cán bộ công đoàn phải là tấm gương cho công nhân noi theo. Cán bộ công đoàn phải thấy hết trách nhiệm trước nhân dân, trước xã hội mà tự rèn luyện nâng cao ý chí cách mạng và tinh thần trách nhiệm” [23, tr. 103]. Cùng với sự phát triển của đất nước và địa phương, trong những năm qua giai cấp công nhân tỉnh Thái Nguyên đã có bước phát triển vượt bậc về số lượng, đa dạng về cơ cấu. Đặc biệt với các chính sách thu hút đầu tư của 1
tỉnh đã có nhiều khu công nghiệp, nhiều doanh nghiệp lớn có vốn đầu tư nước ngoài đi vào hoạt động. Bên cạnh những mặt tích cực, sự phát triển này đã nảy sinh những vấn đề phức tạp trong quan hệ lao động, đòi hỏi phải có sự vào cuộc của tổ chức công đoàn, tuy nhiên thực trạng hoạt động của công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp hiện nay chưa thực sự hiệu quả, chưa thu hút được người lao động và đoàn viên tham gia, hoạt động còn nặng về hình thức, bị áp đặt, lệ thuộc vào chủ doanh nghiệp, việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người lao động, mạnh dạn đề xuất những vướng mắc của người lao động với người sử dụng lao động chưa kịp thời, dẫn đến tích tụ mâu thuẫn, phát sinh tranh chấp lao động và ngừng việc. Có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan, một trong số đó có sự liên quan chặt chẽ tới kỹ năng của cán bộ công đoàn. Hiện nay cán bộ công đoàn còn yếu một số kỹ năng cơ bản trong công tác tuyên truyền vận động quần chúng, xây dựng kế hoạch hoạt động và kỹ năng thương lượng đối thoại, hạn chế trong việc tổ chức hoạt động; chưa tự tin để trao đổi, thương lượng với người sử dụng lao động, chưa tạo được sức hút, sự tin tưởng, tham gia của người lao động vào các hoạt động công đoàn cũng như sự tạo điều kiện và thực hiện trách nhiệm của doanh nghiệp đối với tổ chức Công đoàn. Ý tưởng của luận văn được xuất phát từ yêu cầu giải quyết những vấn đề thực tiễn đang đặt ra đó là: phải xây dựng tổ chức công đoàn trên địa bàn tỉnh vững mạnh, có nhiều đột phá trong nội dung và phương thức hoạt động. Trong đó, chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn từ cấp tỉnh đến cơ sở đặc biệt là cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở có vai trò đặc biệt quan trọng vì cấp này là nơi cụ thể hóa Nghị quyết công đoàn các cấp để chỉ đạo công đoàn cơ sở triển khai và thực hiện. Đòi hỏi người cán bộ công đoàn phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tâm huyết, lòng nhiệt tình, năng động, sáng tạo, có kiến thức, trình độ và năng lực hoạt động thực tiễn, đóng vai trò then chốt thúc đẩy các hoạt động công đoàn, xây dựng công đoàn cơ sở thực sự là chỗ dựa tin cậy của người lao 2
động. Nghiên cứu: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên” nhằm đánh giá chất lượng việc quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở hiện nay. Từ đó đưa ra các khuyến nghị biện pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ công đoàn, góp phần đẩy mạnh phong trào công nhân viên chức lao động và hoạt động công đoàn tỉnh Thái Nguyên, xây dựng giai cấp công nhân của tỉnh nói riêng và của cả nước nói chung đáp ứng được yêu cầu đổi mới của đất nước, đồng thời hướng tới mục tiêu đưa Thái Nguyên trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, xứng đáng là trung tâm kinh tế, văn hóa của vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ, phát triển năng lực cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn tỉnh Thái Nguyên. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở. 3.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên. 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn tỉnh Thái Nguyên 4.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên 3
5. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung vào việc nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Thái Nguyên, số liệu khảo sát lấy từ năm 2012 trở lại đây. 6. Giả thuyết khoa học Hoạt động công đoàn của tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây đã có những kết quả nhất định, song vẫn còn những tồn tại, bất cập, điều này do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thuộc về yếu tố năng lực nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở. Nếu nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên một cách khoa học, phù hợp với điều kiện thực tiễn thì sẽ nâng cao hiệu quả công tác cán bộ của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn trên địa bàn tỉnh. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận Để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài, tôi sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp các tài liệu, tư liệu sách báo, công trình khoa học, văn bản, chỉ thị thể hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về quản lý giáo dục, quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Nhằm thu thập thông tin thực tiễn từ các công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và công nhân viên chức lao động trên địa bàn về quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây; trên cơ sở đó phân tích và đánh giá thực trạng vấn đề này. 4
7.2.2. Phương pháp trò chuyện Nhằm thu thập thông tin bổ sung sau khi điều tra bằng bảng hỏi nhằm thu thập các ý kiến sâu hơn của cán bộ công đoàn, lãnh đạo chuyên môn và công nhân, viên chức, người lao động tại đơn vị để phục vụ hoạt động phân tích và đánh giá thực trạng. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm (hồ sơ quản lý của các đơn vị thuộc phạm vi nghiên cứu) Tiến hành phân tích các sản phẩm của quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên, từ đó nắm bắt được các thông tin, phục vụ cho việc đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở của tỉnh Thái Nguyên. 7.2.4. Phương pháp chuyên gia: trao đổi, xin ý kiến lãnh đạo cấp trên trực tiếp phụ trách để hoàn thiện các biện pháp đề xuất. 7.3. Phương pháp sử dụng toán thống kê để xử lý số liệu Để có được các số liệu khoa học, đề tài tiến hành sử dụng toán thống kê nhằm xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra, từ đó phục vụ cho hoạt động phân tích, đánh giá thực trạng và khảo nghiệm. 8. Cấu trúc của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của luận văn được cấu trúc thành 3 chương: - Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở. - Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên. - Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở tỉnh Thái Nguyên. 5
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NGHIỆP VỤ CHO CÁN BỘ CÔNG ĐOÀN CẤP TRÊN CƠ SỞ 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới Ở nhiều nước tư bản phát triển, công đoàn không chỉ là tổ chức nhằm bảo vệ quyền lợi của giai cấp công nhân, mà còn đóng vai trò người hoà giải, cân bằng lợi ích giữa giới chủ, công nhân và chính phủ. Đặc biệt phong trào công đoàn phát triển mạnh đã tiến tới xây dựng quan hệ đối tác xã hội, với quan hệ 3 bên là Nhà nước - Giới chủ - Công đoàn. Hiện nay trên thế giới có 3 tổ chức công đoàn quốc tế: Liên hiệp công đoàn thế giới (WFTU) thành lập 3/10/1945 đây là tổ chức của lao động thế giới đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít. Hiện nay, tổ chức này có 102 tổ chức công đoàn thành viên ở 74 nước với tổng số đoàn viên khoảng 407 triệu người. Liên hiệp quốc tế các công đoàn tự do (CFTU), thành lập vào năm 1949 tại Luân đôn. Hiện nay CFTU có khoảng 140 triệu thành đoàn viên thuộc 160 trung tâm công đoàn ở 120 nước trên thế giới. Liên hiệp công đoàn thế giới (WCL) thành lập năm 1920 tại Hà Lan có khoảng 25 triệu đoàn viên ở 60 quốc gia. Nhìn chung, hoạt động đấu tranh của công đoàn hiện nay tập trung trên nhiều lĩnh vực khác nhau: quyền lợi về kinh tế, việc làm, lao động, tăng lương... nhưng ít thấy đòi quyền lợi về chính trị, tính thống nhất giữa các công đoàn không cao. Ở nhiều nước hoạt động công đoàn không gắn với các Đảng Cộng sản. Điều này gây khó khăn cho hoạt động của các Đảng Cộng sản trong công tác tập hợp quần chúng và định hướng hoạt động chính trị cho các công đoàn trên phạm vi toàn thế giới hiện nay. 6
Ở nhiều quốc gia trên thế giới đều thành lập các trung tâm bồi dưỡng cho cán bộ công đoàn từ cấp trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, ở mỗi thể chế chính trị khác nhau thì việc tổ chức hoạt động bồi dưỡng của các trung tâm lại có vai trò, vị trí và chức năng thực hiện khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của hoạt động công đoàn đối với nền chính trị của quốc gia đó. Các hội thảo tập huấn công đoàn đã được tổ chức tại nhiều quốc gia với sự tham dự của hàng trăm cán bộ công đoàn và người lao động, tuyên truyền giáo dục về lịch sử của phong trào công nhân, về sự phát triển kinh tế quốc tế và những mâu thuẫn nội tại của chủ nghĩa đế quốc, cũng như các hội thảo chuyên đề về an toàn vệ sinh lao động, tác động của tư nhân hóa các ngành chiến lược, lao động thanh niên, quyền của lao động nữ, lao động di cư, thương lượng tập thể, an sinh xã hội, các phương tiện thông tin và truyền thông công đoàn… Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn luôn là một vấn đề quan trọng được ưu tiên ở nhiều quốc gia. Qua tìm hiểu cho thấy, tình hình về hoạt động bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng cán bộ công đoàn ở các nước trên thế giới được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ với những nội dung, yêu cầu cụ thể. 1.1.2. Ở Việt Nam Tại Việt Nam, hoạt động công đoàn luôn được Đảng và Nhà nước ta coi trọng. Bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công đoàn được xem là yếu tố quan trọng trong phát triển tổ chức công đoàn. Các văn bản chính sách cũng đã đề cập nhiều đến tổ chức công đoàn nói chung và hoạt động bồi dưỡng nghiệp cho cán bộ công đoàn nói riêng. Điều 10 Hiến pháp nước CHXHCNVN năm 2013 đã quy định: “Công đoàn Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và của người lao động được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện cho người lao động, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động…” [dẫn theo 17, tr.2]. Nghị quyết 04a /NQ-TLĐ ngày 04/3/2010 của Ban Chấp hành Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam khoá X về Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng 7
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công đoàn giai đoạn 2010 - 2020. Xác định, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ được coi được coi là nhiệm vụ trọng tâm, là yếu tố tiền đề, bảo đảm cho sự thành công của hoạt động công đoàn trong tình hình mới [27, tr.1]. Chiến lược đào tạo CBCĐ đến năm 2020 của Tổng LĐLĐ Việt Nam với mục tiêu đến năm 2020: “Hoàn thiện hệ thống các quy định quản lý chỉ đạo công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn từ Tổng Liên đoàn đến cơ sở, phát huy hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng để có đội ngũ cán bộ công đoàn đáp ứng yêu cầu xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức công đoàn lớn mạnh theo tinh thần Nghị quyết 20 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khoá X” [27, tr. 10]. Đại hội XI Công đoàn Việt Nam (tháng 7/2013) đã đề ra mục tiêu, phương hướng; trong đó, đã xác định rõ nhiệm vụ tiếp tục đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động, nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Công đoàn và đội ngũ cán bộ công đoàn: “...chăm lo đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn, xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh, góp phần xây dựng giai cấp công nhân ngày càng lớn mạnh, xứng đáng là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...” [41, tr. 5]. Bên cạnh đó, có một số nhà khoa học đã công bố những công trình nghiên cứu của mình liên quan đến việc quản lý, bồi dưỡng cán bộ công đoàn hiện nay. Nhìn chung những công trình nghiên cứu này tập trung chủ yếu vào phản ánh thực trạng hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng trong một giai đoạn nào đó, mang tính vĩ mô. Báo cáo tổng luận đề tài của tác giả Nguyễn Văn Ngàng - TLĐLĐVN (2011) về Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý, bồi dưỡng cán bộ công đoàn [25]. Trong đề tài tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn hoạt động quản lý công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ công đoàn; Đánh giá thực trạng hoạt động quản lý công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ công đoàn hiện nay; Đề ra các giải pháp nâng cao hoạt động quản lý công tác bồi dưỡng cán bộ công đoàn các cấp trong thời gian tới. 8