Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái

Chia sẻ: Chuheodethuong10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:126

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu đề tài là trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về tổ chức hoạt động ngoại khóa môn học và quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn, đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý của Hiệu trưởng tác, tổ chức, quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở nói chung và các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, nói riêng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA MÔN HỌC CÁC - THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA MÔN HỌC CÁC - Mã số: 60.14.01.14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học THÁI NGUYÊN - 2015 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN Tên tôi là: Nguyễn Văn Lịch Công tác tại: Trƣờng THPT Hồng Quang huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn thạc sĩ với đề tài: “Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái” Thuộc chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số chuyên ngành: 60.14.01.14 Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do chính tôi nghiên cứu dƣới sự hƣớng dẫn của TS Đào Hoàng Nam. Các số liệu, kết quả trong luận văn là trung thực, chƣa đƣợc bảo vệ ở Hội đồng và chƣa công bố trên bất kỳ phƣơng tiện thông tin đại chúng nào. Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thái Nguyên, ngày 05 tháng 11 năm 2015 Ngƣời viết cam đoan Nguyễn Văn Lịch Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN i http://www.lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN Sau thời gian đƣợc học tập tại Trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên và nghiên cứu thực tiễn tại các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. Đến nay tác giả đã hoàn thành luận văn “Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái”. Với tình cảm chân thành và trân trọng nhất, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: - Ban Giám hiệu, Phòng Sau Đại học, Khoa tâm lý giáo dục của trƣờng Đại học sƣ phạm Thái Nguyên - Các thầy, cô giáo đã tham gia giảng dạy, quản lý và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu - TS. Đào Hoàng Nam, Ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo, định hƣớng về nội dung đề tài, phƣơng pháp nghiên cứu khoa học để tôi hoàn thành việc nghiên cứu luận văn này. - Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu và các thầy cô giáo 02 trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi có đƣợc các thông tin cần thiết để phục vụ cho đề tài nghiên cứu của mình. - Các bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã quan tâm, chia sẻ, động viên, khích lệ và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Mặc dù tác giả đã hết sức cố gắng trong học tập đặc biệt trong quá trình thực hiện luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả kính mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn, góp ý của các Quý thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp. Thái Nguyên, ngày 05 tháng 11 năm 2015 Ngƣời viết cam đoan Nguyễn Văn Lịch Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN ii http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC............................................................................................................iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................ vi MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 ......................................................................... 4 ................................................................................. 4 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA ............. 7 1.1. Vài nét lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................................................ 7 1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 7 1.1.2. Ở Việt Nam ................................................................................................ 8 1. 2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................... 10 1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 10 1.2.2. Hoạt động ngoại khóa môn học ............................................................... 11 1.2.3. Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học .................................................. 12 1.2.4. Biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ............................................................................ 13 1.3 ................................................................. 13 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iii http://www.lrc.tnu.edu.vn
1.3.1. Quy định của Nhà nƣớc về vùng đặc biệt khó khăn................................ 13 1.3.2. Đặc điểm của các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ....................... 15 1.3.3. Đặc điểm tâm lý của học sinh trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn .... 16 1.3.4. Tầm quan trọng của hoạt động ngoại khóa trong chƣơng trình giáo dục của các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ................................ 17 1.3.5. Mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, phƣơng tiện, quy trình và hình thức tổ chức hoạt động ngoại khoá môn học ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ............................................................................ 21 1.4. Một số vấn đề lý luận về hoạt động ngoại khóa môn học ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ................................................................... 26 1.4.1. Vai trò của của h môn học ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn................................................. 26 1.4.2. Nội dung quản lí của ngƣời hiệu trƣởng đối với hoạt động ngoại khóa môn học ở trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ............................ 27 1.4.3. Phƣơng pháp quản lí HĐNKMH ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn .................................................................................................... 35 1.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý hoạt động ngoại khóa ở trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn ....................................................... 39 Kết luận chƣơng 1.............................................................................................. 41 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA MÔN HỌC ........................................................................................ 42 2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng ................................................................ 42 2.2. Đặc điểm chung về các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái ............................................................................... 43 2.2.1. Quy mô lớp và học sinh ........................................................................... 43 2.2.2. Số lƣợng, chất lƣợng đội ngũ CBQL và giáo viên ................................. 43 2.2.3. Mục tiêu khảo sát ..................................................................................... 47 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.2.4. Khách thể khảo sát ................................................................................... 47 2.2.5. Nội dung khảo sát .................................................................................... 48 2.2.6. Phƣơng pháp khảo sát và cách thức xử lý số liệu ................................... 48 2.3. Thực trạng nhận thức về HĐNKMH ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái .................................................... 49 2.3.1. Nhận thức của CBQL và giáo viên về vai trò của HĐNKMH đối với việc nâng cao chất lƣợng học tập của học sinh ......................................... 49 2.3.2. Nhận thức của CBQL và giáo viên về các hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa cho học sinh ................................................................... 51 ....... 52 2.4.1. Thực trạng nội dung đã triển khai hoạt động ngoại khóa môn học ....... 52 2.4.2. Thực trạng phƣơng pháp và hình thức tiến hành hoạt động ngoại khóa ...................................................................................................... 54 2.4.3. Thực trạng về mức độ thực hiện HĐNKMH ở ...................................... 55 2.5. Thực trạng quản lý HĐNKMH ở ........................................................... 58 2.5.1. Thực trạng nội dung quản lý HĐNKMH ở ...................................... 58 2.5.2. Thực trạng phƣơng pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở trƣờng .................. 61 2.5.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý HĐNKMH ở trƣờng .......... 62 2.6. Đánh giá chung của thực trạng quản lí HĐNKMH của các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên ......................................... 64 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
2.6.1. Ƣu điểm ................................................................................................... 64 2.6.2. Tồn tại ...................................................................................................... 65 2.6.3. Những nguyên nhân tồn tại và yếu kém .................................................. 66 Kết luận chƣơng 2.............................................................................................. 68 Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA MÔN HỌC ................................................................................................... 69 3.1. Những căn cứ có tính chất định hƣớng cho việc xây dựng các biện pháp ..... 69 3.2. Những nguyên tắc xây dựng biện pháp ...................................................... 71 3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu của hoạt động ngoại khóa môn học ..... 71 3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học của hoạt động ngoại khóa môn học.. 71 3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ của hoạt động ngoại khóa môn học ... 72 3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi của hoạt động ngoại khóa môn học ..... 72 3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa THP ................ 72 3.3.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ, giáo viên trong nhà trƣờng về tầm quan trọng của hoạt động ngoại khóa môn học ........................... 72 3.3.2. Nâng cao năng lực lập kế hoạch và giám sát thực hiện hoạt động ngoại khoá môn học cho CBQL .............................................................. 76 3.3.3. Bồi dƣỡng năng lực tổ chức hoạt động ngoại khóa môn học cho giáo viên ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái .................................................................................................... 79 3.3.4. Trao đổi kinh nghiệm quản lý và tổ chức HĐNKMH giữa các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn trong huyện và ngoài huyện ................... 84 3.3.5. Tăng cƣờng và sử dụng hợp lí, có hiệu quả cơ sở vật chất, kỹ thuật, tài chính cho HĐNKMH ......................................................................... 87 3.3.6. Thực hiện kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện của giáo viên và kết quả hoạt động ngoại khóa môn học ................................................... 89 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
3.3.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ................................................. 92 3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp .......................... 93 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 93 3.4.2. Đối tƣợng khảo nghiệm ........................................................................... 93 3.4.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm ...................................................................... 93 3.4.4. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 93 3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 94 Kết luận chƣơng 3.............................................................................................. 95 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 96 1. Kết luận .......................................................................................................... 96 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 100 PHỤ LỤC ............................................................................................................... Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vii http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TT TỪ/CỤM TỪ VIẾT TẮT 1 BGH Ban giám hiệu 2 CBQL Cán bộ quản lý 3 CSVC Cơ sở vật chất 4 ĐBKK Đặc biệt khó khăn 5 GV Giáo viên 6 HĐNK Hoạt động ngoại khóa 7 HĐNKMH Hoạt động ngoại khóa môn học 8 HS Học sinh 9 HT Hiệu trƣởng 10 PHT Phó hiệu trƣởng 11 PP Phƣơng pháp 12 QL Quản lý 13 QLGD Quản lý giáo dục 14 TBDH Thiết bị dạy học 15 THPT Trung học phổ thông 16 TTCM Tổ trƣởng chuyên môn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN iv http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Bảng thống kê số lƣợng học sinh 02 trƣờng trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên năm học 2013-2014 và 2014-2015 ........ 43 Bảng 2.2. Tổng hợp đội ngũ CBQL, GV (năm học 2013-2014 và 2014-2015) ... 44 Bảng 2.3. Kết quả xếp loại Hạnh kiểm học sinh ............................................... 45 Bảng 2.4. Kết quả xếp loại học lực học sinh ..................................................... 46 Bảng 2.5 Vai trò quan trọng của HĐNKMH..................................................... 50 Bảng 2.6. Nhận thức của CBQL - GV về các hình thức tổ chức HĐNKMH ... 51 Bảng 2.7. Hoạt động ngoại khóa môn học các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyên Lục Yên, tỉnh Yên Bái ............................................ 53 Bảng 2.8. Thực trạng sử dụng phƣơng pháp dạy học trong hoạt động ngoại khóa môn học .................................................................................... 55 Bảng 2.9. Thực trạng về mức độ HĐNKMH ở ..................................... 56 Bảng 2.10. Thực trạng quản lý HĐNKMH ở ..................................... 58 Bảng 2.11: Thực trạng đầu tƣ cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh phí phục vụ cho các HĐNK ............................................................................ 60 Bảng 2.12. Thực trạng về phƣơng pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học của hiệu trƣởng trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái ....................................................................... 61 Bảng 2.13. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng đến kết quả quản lý HĐNKMH ở trƣờng ............................................................ 63 Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm ý kiến của CBQL và GV về mức độ cần thiết của 6 biện pháp .......................................................................... 94 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN v http://www.lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Kết quả xếp loại Hạnh kiểm học sinh năm học (2013 - 2014; 2014-2015) .................................................................................... 45 Biểu đồ 2.2: Kết quả xếp loại Hạnh kiểm học sinh năm học (2013 - 2014; 2014-2015) .................................................................................... 46 Biểu đồ 2.3. Nhận thức của CBQL và GV về vai trò của HĐNKMH ............. 51 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN vi http://www.lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thế kỉ XXI, thế kỉ của nền văn minh trí tuệ với tốc độ phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ. Nƣớc ta đang đứng trƣớc cơ hội và thách thức to lớn để thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa-hiện đại hóa. Xu thế phát triển của thời đại và công cuộc xây dựng đất nƣớc đòi hỏi chúng ta phải đào tạo đƣợc nguồn nhân lực có chất lƣợng cao. Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ƣơng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban chấp hành Trung ƣơng đảng đã nêu: Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, cấp thiết, từ quan điểm, tƣ tƣởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nƣớc đến hoạt động quản trị của các cơ sở giáo dục - đào tạo và việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân ngƣời học; đổi mới ở tất cả các bậc học, ngành học. Trong quá trình đổi mới, cần kế thừa, phát huy những thành tựu, phát triển những nhân tố mới, tiếp thu có chọn lọc những kinh nghiệm của thế giới; kiên quyết chấn chỉnh những nhận thức, việc làm lệch lạc. Đổi mới phải bảo đảm tính hệ thống, tầm nhìn dài hạn, phù hợp với từng loại đối tƣợng và cấp học; các giải pháp phải đồng bộ, khả thi, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình, bƣớc đi phù hợp. Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dƣỡng năng khiếu, định hƣớng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lý tƣởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời [17]. Điều 26, Điều lệ trƣờng trung học cơ sở, trƣờng trung học phổ thông (THPT) và trƣờng phổ thông có nhiều cấp học (Ban hành kèm theo thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/03/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo), đã nêu: “Các hoạt động ngoại khóa về khoa học, văn học, Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 1 http://www.lrc.tnu.edu.vn
nghệ thuật, thể dục thể thao, an toàn giao thông, phòng chống tệ nạn xã hội, giáo dục giới tính, giáo dục pháp luật, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục kỹ năng sống nhằm phát triển toàn diện và bồi dưỡng năng khiếu; các hoạt động vui chơi, tham quan, du lịch, giao lưu văn hóa, giáo dục môi trường; hoạt động từ thiện và các hoạt động xã hội khác phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh” [3] Làm thế nào để giúp cân bằng giữa việc học tập và vui chơi, giúp giảm bớt sự mệt mỏi, căng thẳng, tạo hứng thú trong học tập, trong tƣ duy, trong nghiên cứu sáng tạo, rèn luyện và phát triển thể chất, tinh thần cho ,…Việc tổ chức tốt hoạt động ngoại khóa môn học trong nhà trƣờng sẽ giải quyết đƣợc vấn đề nêu trên. Bởi chính hoạt động ngoại khóa môn học là một sân chơi bổ ích và lí thú nhất trong nhà trƣờng giúp các em vừa đƣợc học tập ôn luyện củng cố, mở mang kiến thức đã học trên lớp vừa đƣợc vui chơi, giải trí lành mạnh và thể hiện đƣợc chính mình. Đây là động lực thúc đẩy giúp các em học tốt hơn các môn học văn hóa, góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục toàn diện học sinh trong nhà trƣờng. Hiện na môn học ở các trƣờng THPT nói chung và các trƣờng THPT nói riêng còn rất hạn chế, chƣa đƣợc sự quan tâm của các nhà quản lý, việc hiểu về môn học còn nhiều bất cập, kể cả cán bộ quản lý và giáo viên bộ môn, thƣờng có sự lẫn lộn chƣa phân biệt tƣờng minh sự khác biệt giữa với h môn học, nên công tác tổ chức hoạt động này thƣờng giao cho Đoàn thanh niên thông qua hình thức sân chơi giao cho tổ chuyên môn thông qua sinh hoạt chuyên đề bồi dƣỡng kiến thức các môn học, tham quan dã ngoại và coi đó là h môn học. Chính vì vậy, việc xây dựng kế , vì vậy hiệu quả chƣa cao, chƣa đáp ứng với việc củng cố, nâng cao mở rộng và bổ sung kiến thức . Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do các nhà quản lý, giáo viên chƣa đƣợc cung cấp đầy đủ lí luận về tổ chức và quản lý Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 2 http://www.lrc.tnu.edu.vn
môn học. Giáo viên, giáo dục, cán bộ quản lý nhà trƣờng chƣa ý thức đƣợc đầy đủ về vai trò và tác dụng của các hình thức môn học. môn học còn phiến diện, năng lực tổ chức ngoại khoá còn hạn chế, các nhà quản lý chƣa có đƣợc những biện pháp đồng bộ cần thiết để thúc đẩy các hoạt động ngoại khoá môn học. Các điều kiện để tổ chức hoạt động ngoại khoá môn học còn hạn chế thiếu địa điểm, thiếu phƣơng tiện, đặc biệt là các tài liệu tham khảo. Xuất phát từ những lý do trên tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trư để nghiên cứu góp phần nâng cao chất lƣợng giáo dục trong các trƣờng THPT. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng về tổ chức HĐNKMH và quản lý HĐNKMH ở các trƣờng THPT , đề tài đề xuất một số biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng tác, tổ chức, quản lý HĐNKMH ở nói chung và các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn hu , nói riêng. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các . 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trƣờng THPT , . 4. Giả thuyết khoa học Hiện nay hoạt động ngoại khóa môn học ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn , n nhiều bất cập, chƣa đƣợc chỉ Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 3 http://www.lrc.tnu.edu.vn
đạo triển khai một cách khoa học, đồng bộ bởi các nhà quản lý. Nếu các biện pháp, tổ chức, quản lý HĐNKMH của các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái tập trung vào việc thực hiện mục tiêu dạy học, phƣơng pháp thiết kế và tổ chức hoạt động ngoại khóa môn học, giám sát kiểm tra đánh giá việc thực hiện HĐNKMH theo kế hoạch giảng dạy với sự tham gia của các tổ trƣởng chuyên môn và các giáo viên thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả HĐNKMH nói riêng và hiệu quả giáo dục nói chung ở các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. cơ sở lý luận về quản lý môn học ở trường THPT . 5..2. thực trạng hoạt động ngoại khóa và quản lý môn học ở trường THPT huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. 5.3. Đề xuất và khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của một số biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các trường THPT , tỉnh Yên Bái. 6. P nghiên cứu của đề tài - Đề tài nghiên cứu trong năm học 2013-2014 và 2014- 2015 tại các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn - Khách thể khảo sát gồm: 02 Hiệu trƣởng, 02 Phó hiệu trƣởng; 09 tổ trƣởng chuyên môn và 30 giáo viên giảng dạy ở 13 môn học 7. nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản, chỉ thị nghị quyết, sách báo có nội dung liên quan đến đề tài, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá những vấn đề cơ bản để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 4 http://www.lrc.tnu.edu.vn
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Tiến hành quan sát công tác chuẩn bị, tổ chức hoạt động ngoại khóa của giáo viên, công tác quản lý của Ban giám hiệu các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. 7.2.2. Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn hiệu trƣởng, các phó hiệu trƣởng, tổ trƣởng chuyên môn và lực lƣợng giáo viên trực tiếp tham gia tổ chức, quản lý hoạt động ngoại khóa về các biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học của các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. 7.2.3. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi hiếu hỏi dành cho ban giám hiệu, tổ trƣởng chuyên môn và giáo viên các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, để điều tra thực trạng về hoạt động ngoại khóa môn học và việc quản lý hoạt động ngoại khóa môn học của hiệu trƣởng các trƣờng THPT vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái, đồng thời tìm hiểu hứng thú của học sinh đối với các hoạt động ngoại khóa môn học. 7.2.4. Phương pháp chuyên gia Lấy ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục học, tâm lý học, các hiệu trƣởng và giáo viên có kinh nghiệm về việc quản lý HĐNKMH. 7.3. Phương pháp thống kê toán học Sử dụng công thức thống kê toán học để xử lý số liệu thu đƣợc từ khảo sát thực trạng. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, Nội dung luận văn đƣợc trình bày trong 3 chƣơng: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 5 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các Chƣơng 2: Thực trạng quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các , Bái Chƣơng 3: Biện pháp quản lý hoạt động ngoại khóa môn học ở các Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 6 http://www.lrc.tnu.edu.vn
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA 1.1. Vài nét lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Trên thế giới Hoạt động ngoại khóa môn học là một phần quan trọng trong chƣơng trình giáo dục ở nhiều nƣớc trên thế giới. Hoạt động này đƣợc chú trọng nghiên cứu và thực hiện nhƣ là một công cụ hữu ích để giúp học sinh học tập có kết quả hơn và phát triển nhân cách toàn diện hơn. Tại Anh, gần 6 triệu học sinh hàng năm đƣợc tham gia vào các hoạt động ngoại khoá, có nghĩa là hàng tuần có hàng nghìn em đƣợc đi tham quan hay tham gia vào các câu lạc bộ học tập. Theo các nhà giáo dục Anh, các hoạt động này giúp học sinh gắn kiến thức môn học với cuộc sống. Chính phủ Anh cho rằng, cần xem các hoạt động này là một phần quan trọng của công tác giáo dục thế hệ trẻ. Để nâng cao chất lƣợng và tăng cƣờng số lƣợng các hoạt đông này, chính phủ Anh đã đƣa ra các qui định về trách nhiệm của giáo viên và nhà trƣờng, tăng cƣờng các nguồn lực và các điều kiện cho việc tổ chức các hoạt động ngoại khoá. Bà Ruth Kelly, Bộ trƣởng Bộ Giáo dục Anh nhận xét: các hoạt động ngoại khoá đã làm giàu chƣơng trình học, tạo dựng niềm tin và củng cố kỹ năng cho học sinh đặc biệt là học sinh phổ thông [dẫn theo 7]. Qui định mới của Bộ Giáo dục Anh năm 2005 về tổ chức và quản lý các hoạt động ngoại khóa nêu rõ: - Cần cam kết rằng tất cả mọi trẻ em phải có cơ hội tham gia một cách có chất lƣợng các hoạt động trên, tiếp nhận các kinh nghiệm sống; + Khuyến khích các trƣờng học liên kết với nhau trong việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa; + Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia; + Đƣa ra các hỗ trợ và các lời khuyên; Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 7 http://www.lrc.tnu.edu.vn
+ Cung cấp thông tin và các hƣớng dẫn thực hành; + Đặt mục tiêu ƣu tiên cho việc tổ chức các hoạt động trên. - Nghiên cứu của các nhà giáo dục Mĩ gần đây cho rằng, hoạt động ngoại khoá là một trong những điều kiện đem lại chất lƣợng giáo dục cao ở các nƣớc. - Các nhà giáo dục Nhật Bản nhấn mạnh tầm quan trọng của các hoạt động ngoại khoá. Học sinh Nhật Bản dành khá nhiều thời gian cho các hoạt động này, vì hầu hết các trƣờng học ở Nhật Bản là các trƣờng bán trú. Tuy nhiên, các HĐNK tập trung chủ yếu vào việc giáo dục đạo đức và giáo dục truyền thống cho học sinh nhƣ dạy các nghi thức giao tiếp theo tập tục của ngƣời Nhật, dạy cách pha trà, nấu nƣớng, các nghề truyền thống của Nhật Bản... Ngoại khoá các môn học chủ yếu tổ chức qua các cuộc thi, các trò chơi ở trƣờng và trên ti vi. Chƣơng trình cải cách giáo dục của Nhật Bản giảm bớt thời lƣợng các giờ trên lớp để tăng cƣờng nhiều hơn các HĐNK cho học sinh. [dẫn theo 20] Cairôp - nhà giáo dục học ngƣời Nga khi bàn về công tác quản lý của hiệu trƣởng, đã viết: “Khi lập kế hoạch công tác giảng dạy chung cho cả năm học mới, người hiệu trưởng phải xét kết quả hoạt động ngoại khoá môn học năm học trước và nhằm mục đích nâng cao thành tích của học sinh, củng cố kỷ luật và nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường, mà định nhiệm vụ hoạt động ngoại khoá môn học cho năm học sắp tới. Trong kế hoạch công tác của nhà trường có dành một mục riêng cho hoạt động ngoại khoá. Mục đích đó gồm mấy yếu tố sau: Xây dựng điều kiện và cơ sở vật chất cho hoạt động ngoài lớp năm tới, phân phối lực lượng và định kỳ hạn cho kế hoạch. Về kế hoạch tỷ mỉ, cụ thể về cách tổ chức các hoạt động quần chúng đặc biệt, hoặc các ngày nghỉ… thì người phụ trách tổ chức và người chỉ đạo sẽ quyết định riêng và bổ sung cho kế hoạch toàn năm. Những người phụ trách tổ chức và người chỉ đạo ấy chính là những người được uỷ nhiệm thi hành những điều khoản bổ sung kia” [dẫn theo 5]. 1.1.2. Ở Việt Nam Nghiên cứu về HĐNKMH tác giả Nguyễn Văn Hộ đã khẳng định: “Có tính mâu thuẫn giữa nhu cầu nhận thức của học sinh với tính kế hoạch trong Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN 8 http://www.lrc.tnu.edu.vn