Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà trường mầm non, góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học giáo dục: Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ MAI THU QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NẬM PỒ - TỈNH ĐIỆN BIÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGUYỄN THỊ MAI THU QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NẬM PỒ - TỈNH ĐIỆN BIÊN Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Thị Nga THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nguồn số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực, chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được ghi rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Nguyễn Thị Mai Thu i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm của một học viên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình tới các thầy giáo, các cô giáo trong trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã giảng dạy và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS Dương Thị Nga, người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo tôi trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Đại học Thái Nguyên, Ban Chủ nhiệm Khoa, các đồng chí cán bộ quản lý và giảng viên Quản lý giáo dục, các bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành luận văn này. Dù đã có nhiều cố gắng song luận văn: “Quản lý hoạt động Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non Huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên” chắc chắn không tránh khỏi thiếu sót. Kính mong nhận được sự giúp đỡ chỉ dẫn của các thầy giáo, cô giáo và ý kiến đóng góp chân thành từ đồng nghiệp gần xa. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, tháng 11 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Mai Thu ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv DANH MỤC BẢNG, BIỂU ................................................................................ v MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3 4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4 8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 7 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON ....................................... 8 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................ 8 1.1.1. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài ............................................. 8 1.1.2. Một số công trình nghiên cứu ở Việt Nam .............................................. 10 1.2. Một số vấn đề lý luận về quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non ............... 12 1.2.1. Một số khái niệm cơ bản ......................................................................... 12 1.2.2. Một số vấn đề lý luận về hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non ...................................................... 17 1.2.3. Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non ...................................................... 32 iii
1.3. Vai trò của hiệu trưởng trường mầm non đối với quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non ...................................................................................... 41 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non.......... 45 1.4.1. Các yếu tố khách quan ............................................................................. 45 1.4.2. Các yếu tố chủ quan ................................................................................ 46 Kết luận chương 1.............................................................................................. 47 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NẬM PỒ - TỈNH ĐIỆN BIÊN ................................................................................. 48 2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên ............................................................. 48 2.2. Khái quát GD mầm non Huyện Nậm Pồ, Tỉnh Điện Biên ...................... 50 2.2.1. Công tác tham mưu và xây dựng các văn bản chỉ đạo của địa phương liên quan đến công nghệ thông tin ............................................. 50 2.2.2. Đặc điểm chung về đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên mầm non trong huyện Nậm Pồ ................................................................................ 51 2.3. Thực trạng hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên ................................................................................................ 53 2.3.1. Thực trạng về nhận thức của CBQL, GV về hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục............................................................................... 53 2.3.2. Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên ................ 55 iv
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên ................................................................................................. 59 2.4.1. Thực trạng về công tác chỉ đạo lập kế hoạch hoạt động ứng dụng CNTT cho giáo viên mầm non ................................................................ 59 2.5. Đánh giá chung về khảo sát thực trạng ................................................... 73 2.5.1. Những ưu điểm và kết quả chính ............................................................ 73 2.5.2. Những nguyên nhân về hạn chế của thực trạng ...................................... 74 Kết luận chương 2.............................................................................................. 76 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN NẬM PỒ - TỈNH ĐIỆN BIÊN ................................................................................. 77 3.1. Nguyên tắc chỉ đạo đề xuất biện pháp ..................................................... 77 3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ............................................................................ 77 3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................ 77 3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả ............................................................................. 78 3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 78 3.1.5. Đảm bảo tính hệ thống ............................................................................ 79 3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên ...................................................................................... 79 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ CBQL, GV về hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục mầm non .............................................................. 79 3.2.2. Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực ứng dụng CNTT cho CBQL, GV các trường mầm non ......................................................................... 82 3.2.3. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục của giáo viên mầm non ................................................... 84 v
3.2.4. Xây dựng cơ chế khuyến khích và tạo động lực làm việc cho giáo viên mầm non .......................................................................................... 86 3.2.5. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị CNTT phục vụ cho hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục .............................................................. 88 3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp................ 89 3.3.1. Quy trình khảo nghiệm ............................................................................ 89 3.3.2. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 90 Kết luận chương 3.............................................................................................. 96 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 97 1. Kết luận .......................................................................................................... 97 2. Khuyến nghị................................................................................................... 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 101 PHỤ LỤC vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ CNTT Công nghệ thông tin GD Giáo dục GV Giáo viên UDCNTT Ứng dụng công nghệ thông tin KH-KT Khoa học - Kỹ thuật CSGD Chăm sóc giáo dục KT-XH Kinh tế - Xã hội THPT Trung học phổ thông NXB Nhà xuất bản QLGD Quản lý giáo dục GD&ĐT Giáo dục & Đào tạo HĐ Hoạt động QL Quản lý HS Học sinh KH Kế hoạch PPGD Phương pháp giáo dục KTĐG Kiểm tra đánh giá BDTX Bồi dưỡng thường xuyên CBQL,GV Cán bộ quản lý, giáo viên CNTT Công nghệ thông tin iv
DANH MỤC BẢNG, BIỂU Bảng: Bảng 2.1. Đánh giá về tầm quan trọng của công tác ứng dụng CNTT trong giáo dục của giáo viên các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ....................................................................................... 53 Bảng 2.2. Mức độ quan tâm của giáo viên với hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục .................................................................... 55 Bảng 2.3. Đánh giá về mức độ thực hiện các nhiệm vụ ứng dụng CNTT trong giáo dục của giáo viên mầm non Nậm Pồ, Điện Biên ......... 56 Bảng 2.4. Mức độ thực hiện và hiệu quả đạt được của các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục .............................. 57 Bảng 2.5. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch hoạt động ứng dụng CNTT cho giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ...... 60 Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL, GV về công tác xây dựng nội dung ứng dụng CNTT trong giáo dục cho giáo viên của nhà trường ........... 63 Bảng 2.8. Kết quả khảo sát của CBQL, GV về nội dung chương trình ứng dụng CNTT trong giáo dục .................................................... 64 Bảng 2.9. Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng CNTT cho giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.................. 65 Bảng 2.10. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động ứng dụng CNTT cho giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ....................................................................................... 68 Bảng 2.11. Đánh giá của CBQL, GV về tình trạng cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ ứng dụng CNTT trong giáo dục .......................... 70 Bảng 2.12. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý các điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ cho hoạt động ứng dụng CNTT mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên .............................................. 71 v
Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục cho giáo viên mầm non..................... 90 Bảng 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục cho giáo viên mầm non..................... 93 Biểu: Hình 1.1. CNTT trong giáo dục và đào tạo .......................................................... 16 Hình 1.2. Các bước xây dựng KH ứng dụng CNTT trong giáo dục ..................... 34 Hình 1.3. Quy trình kiểm tra các hoạt động ứng dụng CNTT trong giáo dục cho giáo viên mầm non ......................................................................... 38 Hình 2.1. Thái độ tham gia ứng dụng CNTT trong giáo dục của giáo viên các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ........................... 54 Hình 2.2. Đánh giá của CBQL, GV về công tác xây dựng nội dung ứng dụng CNTT trong nhà trường ............................................................... 63 Hình 2.3. Thực trạng tổ chức hoạt động ứng dụng CNTT cho giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên ...................................................... 66 vi
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chúng ta đang sống trong thời đại của công nghệ thông tin, công nghệ thông tin đã, đang thâm nhập và ảnh hưởng rất lớn vào tất cả các lĩnh vực, các nghành nghề và giáo dục cũng không phải là một ngoại lệ. Công nghệ thông tin càng phát triển khi mạng Internet ra đời giúp mọi người kết nối, chia sẻ thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.Có thể nói trong lĩnh vực giáo dục, sự bùng nổ của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý và giảng dạy của giáo viên đã tạo ra những chuyển biến tích cực về chất lượng dạy và học của cả giáo viên và học sinh. Phong trào ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy và quản lý giáo dục được các thầy cô giáo trên cả nước hưởng ứng rất tích cực. Điều này được thể hiện rất rõ trong các giờ thao giảng, hội giảng các cấp, rất nhiều các thầy cô giáo đã chú ý biên soạn và giảng dạy bằng giáo án điện tử. Các hội thi:“Giờ dạy ứng dụng công nghệ thông tin giỏi”, hội thi “Thiết kế bài giảng điện tử E - Learning; Sản phẩm dạy học ứng dụng công nghệ thông tin” được cấp huyện, cấp tỉnh tổ chức hàng năm thu hút số lượng rất lớn thầy cô giáo tham gia. Trên các trang giáo án điện tử dành cho giáo dục như: violet.vn; tailieu.vn; giaoanviet.com; giaoandientu.edu.vn,… số lượng các bài giảng điện tử, các sản phẩm công nghệ thông tin được chia sẻ ngày càng nhiều. Trong những năm gần đây chiến lược phát triển của giáo dục Việt Nam cũng đã nhấn mạnh: Các ứng dụng của công nghệ thông tin (CNTT) sẽ trở thành thiết bị dạy học chủ đạo trong giảng dạy của giáo viên. Trong quá trình công tác quản lý và giảng dạy cho thấy, việc sử dụng giáo án điện tử, các thiết bị ứng dụng CNTT vào giảng dạy mang lại hiệu quả giáo dục rất cao. Vì khi sử dụng các thiết bị CNTT cũng như giáo án điện tử vào giảng dạy thay cho các hình thức, thiết bị, đồ dùng dạy học thông thường sẽ hấp dẫn hơn, dễ dàng lôi cuốn được học sinh vào các hoạt động học tập hơn, 1
kích thích tính tò mò, khám phá của trẻ, trẻ học tập tích cực hơn. Đối với giáo viên sử dụng dễ dàng hơn, tiết kiệm thời gian cũng như chi phí trong việc chuẩn bị đồ dùng đồ chơi để dạy học hơn, tiếp cận được với nhiều nguồn thông tin liên quan đến kiến thức bài dạy nhờ đó hiệu quả giáo dục đạt được cao hơn. Với những tính năng ưu việt như vậy, cho thấy việc đưa ứng dụng CNTT vào giảng dạy là rất cần thiết và cần được nhân rộng trong các cơ sở giáo dục đặc biệt là giáo dục vùng khó khăn. Như vậy, sẽ vừa nâng cao được chất lượng dạy và học, vừa có thể giúp học sinh vùng khó khăn tiếp cận dễ dàng hơn với các phương tiện thông tin, những tiến bộ của khoa học công nghệ. Tuy nhiên, trên thực tế những trường thuộc huyện miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa, điều kiện kinh tế - văn hóa xã hội đặc biệt khó khăn,...Việc ứng dụng CNTT vào hoạt động giảng dạy và quản lý giáo dục đối với cán bộ quản lý và giáo viên tại các cơ sở giáo dục còn rất nhiều hạn chế và chưa phát huy được hiệu quả do. Cơ sơ vật chất, trang thiết bị được đầu tư chưa đáp ứng được nhu cầu dạy học của giáo viên. Địa bàn rộng, các trường mầm non trong huyện có nhiều điểm lẻ, sâu, xa. Với huyện Nậm Pồ có tổng số 11 trường Mầm non, tổng số cán bộ quản lý, giáo viên trong huyện là 367, tổng số lớp học là 384 lớptrong đó nhà trẻ 81 lớp, mẫu giáo303 lớp với tổng 8.317 cháu, các trường bước đầu đã được đầu tư máy chiếu, ti vi, đầu DVD, loa đài, máy tính (phục vụ công tác quản lý và giảng dạy) nhưng chỉ có 1 điểm trường chính có mạng Internet, 3 điểm trường có điện lưới Quốc gia mới có điều kiện để sử dụng. Các giáo viên còn trẻ cả tuổi đời và tuổi nghề, kinh nghiệm giảng dạy còn ít, lại ít có điều kiện giao lưu học hỏi kinh nghiệm trong chuyên môn với các đồng nghiệp vùng thuận lợi, đặc biệt là kinh nghiệm chuyên môn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Trình độ tin học thấp, đa số giáo viên mới chỉ hoàn thành chứng chỉ A tin học ứng dụng. Nhiều giáo viên sử dụng máy vi tính vẫn chưa thành thạo. Rất ít giáo viên có thể tự biên soạn hoàn chỉnh một bài giáo án điện tử Powerpoint, E - learning… 2
Trong hoàn cảnh đó, việc tìm kiếm các biện pháp để đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giảng dạy của giáo viên hiệu quả nhất trong điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học hết sức thiếu thốn, khả năng ứng dụng công nghệ của giáo viên còn nhiều hạn chế là nhiệm vụ cấp bách của các cấp quản lý giáo dục. Với mong muốn tìm ra các biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng cho giáo viên vùng khó khăn, để nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường và cũng phần nào đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mà ngành đặt ra, dựa trên những cơ sở lý luận và thực tiễn, chúng tôi chọn nội dung “Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu về lý luận và thực tiễn, đề tài đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của các nhà trường mầm non, góp phần đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên”. 4. Giả thuyết khoa học Trong những năm qua, hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ tỉnh Điện Biên bước đầu đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, so với yêu cầu của 3
thực tiễn, hoạt động này vẫn còn nhiều hạn chế. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non phù hợp với thực tế các nhà trường và đặc điểm đối tượng giáo viên thì sẽ đảm bảo nâng cao năng lực ứng dung công nghệ thông tin cho giáo viên mầm non trong toàn huyện Nậm Pồ, góp phần nâng cao được chất lượng chuyên môn cho giáo viên mầm non trong giai đoạn hiện nay. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 5.3. Đề xuất, khảo nghiệm một số biện quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 6. Phạm vi nghiên cứu 6.1. Về nội dung nghiên cứu Đề tài đi sâu nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, từ đó bước đầu đề xuất, khảo nghiệm tính cần thiết cũng như tính khả thi của các biện pháp đó. 6.2. Về khách thể điều tra - Tổng số khách thể khảo sát: 125 người. - Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng: 15 đồng chí. - Giáo viên: 110 đồng chí. 7. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện mục đích và nhiệm vụ của đề tài, tôi sử dụng các nhóm phương pháp sau: 4
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận Nghiên cứu tài liệu về quản lý, tài liệu liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin và các tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Trên cơ sở đó tiến hành phân tích, tổng hợp, hệ thống tài liệu để xây dựng khung lý luận làm nền tảng cho quá trình nghiên cứu. 7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát các biểu hiện của hoạt hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên; hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non ở các trường mầm non. 7.2.2. Phương pháp điều tra bằng ankét Để điều tra thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên, chúng tôi sử dụng các bảng hỏi dành cho các đối tượng: Giáo viên. Mục đích: Tìm hiểu thực trạng về quản lý kế hoạch, mục tiêu chương trình, đội ngũ, quản lý về chuyên môn,... phục vụ cho hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên. 7.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm Nghiên cứu những sản phẩm của hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên để khẳng định được kết quả của biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin ở các trường mầm non. 7.2.4. Phương pháp phỏng vấn Bổ sung, kiểm tra và làm rõ những thông tin đã thu thập được thông qua phương pháp điều tra. Qua đó, tìm hiểu thêm những biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên. Những thông tin này có giá trị là căn cứ để nhận xét, khẳng định chính xác hơn thực trạng 5
biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin đối với cán bộ quản lý, giáo viên mầm non của hiệu trưởng các trường mầm non. Ngoài ra, có thể tìm hiểu thêm các nhân tố ảnh hưởng tới thực trạng đó cũng như những khuyến nghị của họ. Đồng thời, những thông tin này cũng giúp cho nhà nghiên cứu có thêm căn cứ để khẳng định tính trung thực, độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. 7.2.5. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia Tham khảo ý kiến của các lãnh đạo và chuyên viên Phòng GD, các đồng chí hiệu trưởng, GV lâu năm, các nhà quản lý,… để có thêm thông tin tin cậy đảm bảo tính khách quan cho các kết quả nghiên cứu. Đặc biệt, xin ý kiến đóng góp cho những đề xuất biện pháp nhằm quản lý có hiệu quả việc đổi mới quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin của giáo viên ở địa bàn nghiên cứu. 7.2.6. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Qua các hoạt động: viết sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non; các hội thảo, trao đổi kinh nghiệm về đổi mới quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin,… đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên ở các trường mầm non huyện Nậm pồ sao cho phù hợp. 7.2.7. Phương pháp khảo nghiệm Qua nghiên cứu thực tiễn khảo nghiệm mức độ cần thiết và phù hợp của các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non ở các trường mầm non huyện Nậm Pồ. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học Dùng xử lý các số liệu thu thập được trong quá trình điều tra thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non: Bảng số liệu, biểu đồ,... giúp cho các kết quả nghiên cứu trở nên chính xác và đảm bảo độ tin cậy. 6
8. Cấu trúc của luận văn Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên. Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên. Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non huyện Nậm Pồ - Tỉnh Điện Biên. Ngoài ra, luận văn còn có phần: Mở đầu; kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIÁO DỤC CỦA GIÁO VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG MẦM NON 1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài Công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục của giáo viên mầm non là một phần rất quan trọng của chiến lược phát triển đất nước, là yếu tố cơ bản để nâng cao chất lượng giảng dạy của từng cán bộ giáo viên. Ở các nước: Úc, Canada, Nhật, Singapore, Mỹ... đã có nhiều dự án, công trình quốc gia nghiên cứu lâu dài về tin học hóa cũng như UD CNTT vào các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và trong mọi lĩnh vực xã hội, đặc biệt là giáo dục. Họ coi đây là vấn đề then chốt của cuộc cách mạng KH-KT, là chìa khóa quan trọng để phát triển đất nước. Ở những năm 1972 tại Nhật Bản, đã xây dựng và công bố chương trình Quốc gia có tên: “Kế hoạch một xã hội thông tin - mục tiêu quốc gia đến năm 2000” về việc ứng dụng CNTT để xây dựng một xã hội thông tin. Ở các nước Đông Á, CNTT có một vị trí quan trọng trong chương trình ñổi mới giáo dục. Các chính sách mới về ñổi mới giáo dục ñược xây dựng dựa trên các tiền ñề và triển vọng ứng dụng hiệu quả CNTT vào dạy và học (Richards, 2004). Từ những năm 1990, ứng dụng CNTT vào phương pháp dạy và học mới trong trường học đã được các nước phát triển: Mỹ, Tây Âu, Nhật đề cập đến trong chiến lược phát triển giáo dục quốc gia nhằm đào tạo đội ngũ lao động có trình độ cao đáp ứng cho sự phát triển của quốc gia. Đối với giáo dục mầm non, theo kết quả của báo cáo do Tổ chức hệ thống các trường quốc gia Australia đánh giá hiệu quả của “Chương trình IBM 8
Kidsmart” trong khu vực Châu Á, Thái Bình Dương, việc ứng dụng CNTT trong giáo dục mầm non nhằm mục đích: - Tạo đà phát triển năng lực, kỹ năng cho trẻ từ lứa tuổi mầm non và phục vụ mục tiêu giáo dục mầm non của bộ giáo dục các nước tham gia chương trình. - Hỗ trợ chuyên môn cho giáo viên mầm non ứng dụng hiệu quả công nghệ mới vào quá trình dạy và học thông qua các khóa tập huấn và phát triển nghiệp vụ. - Hỗ trợ tiến trình đổi mới giáo dục mầm non thông qua ứng dụng công nghệ thông tin. Trên thế giới cũng có nhiều tác giả nghiên cứu đến vấn đề ứng dụng CNTT nói chung và hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục cho cán bộ giáo viên mầm non nói riêng. Hội thảo quốc tế được tổ chức tại Pari (10/1998) đã khẳng định: “...đặc biệt coi trọng trang bị các thiết bị giảng dạy chuyên ngành đối với các môn học ở trình độ cao phù hợp với nhu cầu xã hội và giảng dạy nhờ vào công nghệ mới thông tin và truyền thông” (dẫn theo [4]). Tại hội nghị thượng đỉnh G-8 tại Okinawa, Nhật Bản (2000) về xã hội thông tin toàn cầu đã khẳng định: “CNTT đang nhanh chóng trở thành một động lực sống còn, tạo tăng trưởng kinh tế cho thế giới, CNTT mang lại cả cơ hội và thách thức lớn cho cả nền kinh tế mới phát triển và đang phát triển” (dẫn theo [1]). Hay công trình nghiên cứu về trò chơi điện tử đối với trẻ em, chuyên gia tâm lý học Mỹ, bà Esther Gabriel: “Trong khi chơi trò chơi điện tử, trẻ em có thể tiến bộ về tư duy, vì trẻ em phải thu nhận nhiều thông tin vừa ghi nhớ, suy diễn và xử lý thông tin nhanh. Trò chơi này giúp trẻ phản xạ nhạy bén và phát triển óc tưởng tượng, nhất là các trò chơi có nội dung về các cuộc phiêu lưu và pha mạo hiểm. Trò chơi điện tử, cũng có thể giúp cho trẻ cách học cần thiết để đạt tới mục đích. Không nên quên rằng trẻ vừa chơi, vừa sử dụng máy tính thì còn có khả năng mở mang kiến thức về tin học” (dẫn theo [8]). 9