Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Xác lập một số mô hình sản lượng cho rừng trồng Thông 3 lá (Pinus kesiya Royle ex Gordon) tại tỉnh Gia Lai

Chia sẻ: Tri Lễ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:86

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xây dựng một số mô hình lý thuyết làm cơ sở dự đoán sản lượng rừng trồng Thông 3 lá tại tỉnh Gia Lai, thông qua kiểm nghiệm có thể áp dụng cho các địa phương khác; đóng góp về phương pháp luận cho việc nghiên cứu sinh trưởng và dự đoán sản lượng rừng trồng ở nước ta.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Khoa học lâm nghiệp: Xác lập một số mô hình sản lượng cho rừng trồng Thông 3 lá (Pinus kesiya Royle ex Gordon) tại tỉnh Gia Lai

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé n«ng nghiÖp vµ PTNT trêng ®¹i häc l©m nghiÖp TrÇn V¨n Linh x¸c lËp mét sè m« h×nh s¶n lîng cho rõng trång th«ng 3 l¸ ( Pinus kesiya Royle ex Gordon ) t¹i tØnh gia lai Chuyªn ngµnh : L©m häc M· sè : 60 62 60 LuËn v¨n th¹c sÜ khoa häc l©m nghiÖp T©y Nguyªn - 2002
Bộ giáo dục và đào tạo Bộ nông nghiệp và PTNT trêng ®¹i häc l©m nghiÖp Trần Văn Linh x¸c lËp mét sè m« h×nh s¶n lîng cho rõng trång th«ng 3 l¸ ( Pinus kesiya Royle ex Gordon ) t¹i tØnh gia lai Chuyên ngành : Lâm học Mã số : 60 62 60 Luận văn thạc sĩ khoa học lâm nghiệp Người hướng dẫn khoa học GS.TS Vũ Tiến Hinh T©y Nguyªn - 2002
1 Môc lôc Lêi c¶m ¬n 3 PhÇn Më ®Çu 4 Ch¬ng 1 6 Lîc sö nghiªn cøu 6 1.1. ThÕ giíi 6 1.1.1.Nghiªn cøu sinh trëng c¸ thÓ vµ l©m phÇn. 6 1.1.2.X©y dùng m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng. 7 1.1.3.Nghiªn cøu sinh khèi c¸ thÓ vµ l©m phÇn. 12 1.2. ViÖt Nam 14 1.2.1.Nghiªn cøu sinh trëng c¸ thÓ vµ l©m phÇn. 14 1.2.2.X©y dùng m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng vµ lËp biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng. 15 1.2.3.Nghiªn cøu sinh khèi c¸ thÓ vµ l©m phÇn. 18 1.3. Th¶o luËn 19 Ch¬ng 2 21 Môc tiªu, ®èi tîng, ph¹m vi vµ giíi h¹n nghiªn cøu 21 2.1. Môc tiªu nghiªn cøu 21 2.1.1.VÒ lý luËn 21 2.1.2.VÒ thùc tiÔn 21 2.2. §èi tîng nghiªn cøu 21 2.2.1.Mét sè ®Æc ®iÓm cña Th«ng 3 l¸ 21 2.2.2.ViÖc trång rõng Th«ng 3 l¸ ë Gia Lai 22 2.2.3.§Þa ®iÓm vµ ®Æc ®iÓm khu vùc nghiªn cøu. 23 2.3. Ph¹m vi vµ giíi h¹n nghiªn cøu 24 Ch¬ng 3 25 néi dung vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 25 3.1. Néi dung nghiªn cøu 25 3.1.1.KiÓm nghiÖm c¸c biÓu ®· lËp cho rõng Th«ng 3 l¸ L©m §ång 25 3.1.2.X¸c lËp mét sè m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng 25 3.1.3.X¸c lËp quan hÖ gi÷a c¸c hÖ sè tØa tha víi cêng ®é tØa tha. 26 3.1.4.M« h×nh lý thuyÕt x¸c ®Þnh sinh khèi t¬i th©n c©y vµ l©m phÇn. 26 3.1.5.øng dông cña kÕt qu¶ nghiªn cøu 26 3.2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu 27 3.2.1.Quan ®iÓm vµ ph¬ng ph¸p luËn 27 3.2.2.Ph¬ng ph¸p thu thËp tµi liÖu. 28 3.2.3.Ph¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm c¸c biÓu ®· lËp cho Th«ng 3 l¸ L©m §ång. 30 3.2.4.Ph¬ng ph¸p x©y dùng mét sè m« h×nh s¶n lîng 32 3.2.5.Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu sinh khèi 36 3.2.6.Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n xö lý sè liÖu néi nghiÖp 36 Ch¬ng 4 37 kÕt qu¶ nghiªn cøu vµ th¶o luËn 37 4.1. KiÓm nghiÖm biÓu thÓ tÝch vµ biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng Th«ng 3 l¸ L©m ®ång. 37 4.1.1.KiÓm nghiÖm biÓu thÓ tÝch Th«ng 3 l¸ L©m §ång. 37 4.1.2.X¸c lËp ph¬ng tr×nh thÓ tÝch th©n c©y. 38
2 4.1.3.KiÓm nghiÖm biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng. 41 4.2. X©y dùng mét sè m« h×nh s¶n lîng. 47 4.2.1.X¸c ®Þnh chiÒu cao b×nh qu©n vµ h×nh cao l©m phÇn. 47 4.2.2.M« h×nh mËt ®é tèi u. 48 4.2.3.M« h×nh tr÷ lîng 49 4.2.4.M« h×nh tæng tiÕt diÖn ngang. 50 4.2.5.X¸c ®Þnh ®êng kÝnh b×nh qu©n 51 4.2.6.C¬ së lùa chän ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh M, G, dg. 51 4.2.7.M« h×nh chiÒu cao b×nh qu©n 53 4.3. x¸c ®Þnh hÖ sè tØa tha vµ cêng ®é tØa tha 53 4.3.1.X¸c ®Þnh hÖ sè tØa tha theo thÓ tÝch 53 4.3.2.X¸c ®Þnh hÖ sè tØa tha theo tiÕt diÖn ngang 55 4.3.3.X¸c ®Þnh hÖ sè tØa tha theo chiÒu cao 56 4.3.4.M« h×nh x¸c ®Þnh cêng ®é tØa tha theo tr÷ lîng vµ theo tiÕt diÖn. 57 4.4. M« h×nh lý thuyÕt x¸c ®Þnh Sinh khèi t¬i th©n c©y vµ l©m phÇn. 60 4.4.1.Quan hÖ gi÷a sinh khèi t¬i th©n c©y cã vá víi c¸c chØ tiªu biÓu thÞ kÝch thíc vµ thÓ tÝch cña c©y. 61 4.4.2.Quan hÖ gi÷a sinh khèi t¬i th©n c©y kh«ng vá víi thÓ tÝch th©n c©y kh«ng vá vµ sinh khèi t¬i th©n c©y cã vá. 62 4.4.3.M« h×nh sinh khèi c¸ thÓ. 63 4.4.4.M« h×nh sinh khèi l©m phÇn. 64 4.5. øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu 65 4.5.1.LËp biÓu tra mét sè chØ tiªu s¶n lîng vµ biÖn ph¸p t¸c ®éng cho l©m phÇn Th«ng 3 l¸. 65 4.5.2.LËp biÓu thÓ tÝch c©y ®øng t¹m thêi cho Th«ng 3 l¸ vïng Gia Lai. 67 4.5.3.LËp biÓu tra sinh khèi t¬i th©n c©y t¹m thêi cho Th«ng 3 l¸ vïng Gia Lai. 68 Ch¬ng 5 76 KÕt luËn - tån t¹i vµ ®Ò nghÞ 76 5.1. KÕt luËn 76 5.2. Tån t¹i vµ ®Ò nghÞ. 77 Tµi liÖu tham kh¶o 79
3 Lêi c¶m ¬n §Ó hoµn thµnh ch¬ng tr×nh ®µo t¹o Cao häc l©m nghiÖp khãa häc 1999 - 2002, ®îc sù nhÊt trÝ cña Trêng §¹i häc L©m nghiÖp, t«i tiÕn hµnh triÓn khai vµ thùc hiÖn ®Ò tµi tèt nghiÖp: X¸c lËp mét sè m« h×nh s¶n lîng cho rõng trång Th«ng 3 l¸ (Pinus kesiya Royle ex Gordon) t¹i tØnh Gia Lai Díi sù híng dÉn khoa häc cña Gi¸o s - TiÕn sü Vò tiÕn hinh, sau h¬n 6 th¸ng thùc thi, ®Õn nay b¶n luËn v¨n ®· hoµn thµnh. Cho phÐp t«i bµy tá lßng biÕt ¬n ch©n thµnh vµ s©u s¾c ®Õn c¸c ThÇy, C« gi¸o ®· tham gia gi¶ng d¹y trong 3 n¨m qua, ®Æc biÖt lµ GS - TS Vò TiÕn Hinh trong thêi gian híng dÉn thùc hiÖn luËn v¨n tèt nghiÖp, ®· dµnh nhiÒu thêi gian chØ b¶o cho t«i vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña L·nh ®¹o, ThÇy, C« gi¸o, c¸c ®ång nghiÖp cña Trêng §¹i häc L©m nghiÖp, Khoa sau ®¹i häc - Trêng §¹i häc L©m nghiÖp, Trêng §¹i häc T©y Nguyªn, Khoa N«ng L©m nghiÖp, Phßng §µo t¹o - Trêng §¹i häc T©y Nguyªn, Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Gia Lai, Phßng Kü thuËt L©m nghiÖp - Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n Gia Lai, L©m trêng An Khª, Ban qu¶n lý rõng phßng hé B¾c An Khª, Ban qu¶n lý rõng phßng hé Mang Yang, Ban qu¶n lý rõng phßng hé Hµ Ra, L©m trêng Mang Yang 2, C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt kinh doanh l©m s¶n Gia Lai ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËn v¨n tèt nghiÖp. Mét lÇn n÷a, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n ®· hÕt lßng quan t©m ®Õn sù nghiÖp ®µo t¹o c¸n bé khoa häc L©m nghiÖp cho c¬ së. Gia Lai, ngµy 20 th¸ng 10 n¨m 2002 TrÇn v¨n Linh
4 PhÇn Më ®Çu Th«ng 3 l¸ (Pinus kesiya Royle ex Gordon) thuéc hä Pinaceae, bé Coniferales lµ loµi c©y gç lín, thêng xanh, cã thÓ cao tíi 40m. ë ViÖt Nam, Th«ng 3 l¸ ph©n bè tËp trung nhÊt ë L©m §ång, Kon Tum vµ mäc tù nhiªn nhiÒu t¹i mét sè ®Þa ph¬ng ë phÝa B¾c nh Hµ Giang, Tuyªn Quang, Yªn B¸i, Lµo Cai, Lai Ch©u. Th«ng 3 l¸ thêng mäc thuÇn loµi hoÆc hæn giao víi mét sè c©y l¸ réng kh¸c nhng kh«ng ®¸ng kÓ t¹o thµnh lo¹i rõng tha l¸ kim. Th«ng 3 l¸ lµ loµi sinh trëng t¬ng ®èi nhanh, a s¸ng, cã biªn ®é sinh th¸i réng ®èi víi nhiÖt ®é, Èm ®é vµ ®Êt, thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa vïng nói cao. Rõng Th«ng 3 l¸ lµ mét nguån cung cÊp nguyªn liÖu cã gi¸ trÞ. Gç Th«ng 3 l¸ cã phÈm chÊt tèt. Gi¸c dÇy mµu n©u vµng, lâi xÉm h¬n. Gç thêng dïng ®Ó x©y dùng, ®ãng ®å méc trong gia ®×nh, xÎ v¸n, lµm diªm, bét giÊy, lµm cét ®iÖn, lµm nhµ, lµm hµng xuÊt khÈu. Nhùa cã chÊt lîng tèt, nhng Ýt h¬n Th«ng 2 l¸. C« l« phan vµ tinh dÇu chÕ biÕn tõ nhùa th«ng ®îc sö dông cho nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp trong níc vµ xuÊt khÈu. Kh«ng nh÷ng thÕ, rõng Th«ng 3 l¸ cßn cã ý nghÜa trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng, b¶o vÖ ®Êt vµ cã gi¸ trÞ vÒ v¨n hãa - x· héi. Rõng Th«ng 3 l¸ chiÕm mét tû träng lín trong tæng diÖn tÝch rõng trång cña tØnh Gia Lai. Qua sè liÖu kiÓm kª rõng theo ChØ thÞ 286/TTg cña Thñ tíng ChÝnh phñ, th× trong tæng diÖn tÝch 14.300 ha rõng trång cña tØnh ®· cã 4.497 ha rõng Th«ng 3 l¸. §Õn nay, toµn tØnh cã 6.186 ha rõng th«ng 3 l¸ víi môc ®Ých chñ yÕu kinh doanh gç lín kÕt hîp tËn dông khai th¸c nhùa. NhiÒu vïng trång cho môc tiªu phßng hé. HiÖn nay, ChÝnh phñ ®ang cã kÕ ho¹ch x©y dùng nhµ m¸y giÊy Kon Tum, c¸c ®¬n vÞ trªn ®Þa bµn tØnh Kon Tum vµ Gia Lai ®ang tËp trung trång Th«ng 3 l¸ ®Ó cung øng nguyªn liÖu. MÆc dï Th«ng 3 l¸ ®îc trång réng r·i víi diÖn tÝch lín nh vËy, nhng cho ®Õn nay, nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ loµi c©y nµy thËt sù kh«ng nhiÒu, ngoµi nghiªn cøu cña Gi¸o s - TiÕn sÜ NguyÔn Ngäc Lung. §©y lµ c«ng tr×nh ®Çu tiªn nghiªn cøu
5 mét c¸ch cã hÖ thèng c¸c quy luËt sinh trëng, n¨ng suÊt, s¶n lîng cho Th«ng 3 l¸ ë T©y Nguyªn. Tuy vËy, nghiªn cøu chñ yÕu ®îc thùc hiÖn trªn ®Þa bµn tØnh L©m §ång. T¹i Gia Lai, Th«ng 3 l¸ lµ mét trong nh÷ng c©y trång chÝnh hiÖn nay c¶ cho môc tiªu s¶n xuÊt vµ phßng hé. NhiÒu chñ doanh nghiÖp muèn bá vèn ®Ó trång rõng s¶n xuÊt, nhng thiÕu c¸c th«ng tin cô thÓ vÒ t¨ng trëng, s¶n lîng ®Ó h¹ch to¸n bíc ®Çu tríc khi lªn kÕ ho¹ch ®Çu t. C¸c diÖn tÝch rõng Th«ng 3 l¸ hiÖn cã còng thiÕu c¸c th«ng tin ®Ó ®iÒu khiÓn c¶ qu¸ tr×nh tõ g©y trång ®Õn nu«i dìng, khai th¸c. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc thiÕu c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng quy tr×nh nu«i dìng, khai th¸c cho ®èi tîng rõng nµy. Do vËy, viÖc nghiªn cøu lµm c¬ së dù ®o¸n s¶n lîng vµ x¸c ®Þnh hÖ thèng biÖn ph¸p kinh doanh hîp lý cho rõng trång Th«ng 3 l¸ ë Gia Lai lµ rÊt cÇn thiÕt. §Ó ®¸p øng phÇn nµo yªu cÇu cña thùc tiÔn s¶n xuÊt, ®îc phÐp cña Trêng §¹i häc L©m nghiÖp, chóng t«i thùc hiÖn ®Ò tµi tèt nghiÖp “ X¸c lËp mét sè m« h×nh s¶n lîng cho rõng trång Th«ng 3 l¸ (Pinus keysia Royle ex Gordon) t¹i tØnh Gia Lai ” §Ò tµi ®îc thùc hiÖn víi mong muèn lµ x¸c lËp mét sè m« h×nh s¶n lîng, trªn c¬ së ®ã, lËp c¸c biÓu tra mét sè chØ tiªu s¶n lîng cÇn thiÕt còng nh ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kü thuËt cho c¸c l©m phÇn Th«ng 3 l¸ trång trªn ®Þa bµn tØnh Gia Lai. Tuy nhiªn, do thêi gian vµ ®iÒu kiÖn kinh phÝ h¹n hÑp nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i nhÊt ®Þnh. V× vËy, t¸c gi¶ mong muèn cã sù ®ãng gãp, bæ sung ý kiÕn cña c¸c ThÇy, C« gi¸o, c¸c nhµ khoa häc, c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c ®ång nghiÖp ®Ó c«ng tr×nh ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n.
6 Ch¬ng 1 Lîc sö nghiªn cøu Tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû XX, ®· xuÊt hiÖn nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ cÊu tróc, sinh trëng vµ s¶n lîng rõng. NhiÒu vÊn ®Ò tríc ®©y thuéc ph¹m trï nghiªn cøu ®Þnh tÝnh, m« t¶ th× nay ®· trë thµnh khoa häc ®Þnh lîng chÝnh x¸c. §Þnh híng nghiªn cøu cÊu tróc, sinh trëng vµ s¶n lîng rõng ®· ®îc c¸c nhµ khoa häc kh¸i qu¸t díi d¹ng c¸c m« h×nh to¸n häc nh»m ®Þnh lîng c¸c quy luËt cña tù nhiªn, trªn c¬ së ®ã gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò trong kinh doanh rõng, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc lËp biÓu chuyªn dông phôc vô ®iÒu tra vµ x¸c ®Þnh biÖn ph¸p kinh doanh cho tõng ®èi tîng cô thÓ. 1.1. ThÕ giíi 1.1.1. Nghiªn cøu sinh trëng c¸ thÓ vµ l©m phÇn. C¬ së ban ®Çu ®Ó h×nh thµnh m«n s¶n lîng rõng lµ nh÷ng nghiªn cøu vÒ s¶n lîng cho ®èi tîng c©y rõng vµ l©m phÇn. Tõ nh÷ng thö nghiÖm ban ®Çu, con ngêi tõng bíc hiÓu biÕt vÒ sinh trëng vµ s¶n lîng cña mét sè lo¹i c©y trång chÝnh. Qua nghiªn cøu thùc nghiÖm cho thÊy, sinh trëng cña c©y vµ l©m phÇn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã cã biÖn ph¸p t¸c ®éng vµ m«i trêng. V× vËy, kh«ng cã nh÷ng thùc nghiÖm khoa häc th× kh«ng thÓ lµm s¸ng tá. NhËn thøc ®iÒu nµy, tõ n¨m 1870 ë Ch©u ¢u b¾t dÇu xuÊt hiÖn nh÷ng ¤ nghiªn cøu l©u dµi (¤ ®Þnh vÞ) vÒ s¶n lîng. §iÓm qua lÞch sö cña khoa häc s¶n lîng rõng trªn thÕ giíi, cho thÊy ngêi ®óc kÕt nh÷ng thµnh tùu nghiªn cøu vÒ t¨ng trëng rõng ®Çu tiªn lµ R. Weber vµo n¨m 1881 víi tùa ®Ò “ Bµi gi¶ng vÒ ®iÒu chÕ rõng trªn c¬ së c¸c quy luËt t¨ng trëng”. LÇn ®Çu tiªn t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng m« h×nh lý thuyÕt m« pháng c¸c quy luËt ®· biÕt. Vanselow coi lý thuyÕt s¶n lîng, t¨ng trëng rõng lµ m«n khoa häc vÒ sinh th¸i. Theo Weck, lý thuyÕt vÒ s¶n lîng rõng lµ mét khoa häc cã ®Þnh híng thùc tiÔn.
7 NhiÖm vô cña nã lµ x©y dùng nÒn t¶ng cho c¸c quy luËt sinh häc mµ cô thÓ lµ c¸c quy luËt t¨ng trëng rõng. MÆc dï mçi t¸c gi¶ ®Òu cã híng nghiªn cøu, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò kh¸c nhau cña thùc tiÔn, nhng ®Òu cã chung môc ®Ých lµ t×m hiÓu nh÷ng quy luËt sinh trëng (Sù phô thuéc cña sinh trëng vµ s¶n lîng vµo thêi gian); Sù liªn quan gi÷a sinh trëng vµ s¶n lîng vµo kh«ng gian dinh dìng ( §iÒu chØnh mËt ®é); ¶nh hëng cña ®Æc tÝnh di truyÒn ®Õn sinh trëng vµ s¶n lîng (XuÊt xø, kiÓu sinh trëng); Quy luËt kÕt cÊu l©m phÇn...,kÕt hîp víi nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc tù nhiªn ®Ó m« pháng nh÷ng quy luËt ®ã b»ng nhng m« h×nh to¸n häc. Cho ®Õn nay, cã thÓ nãi sè lîng hµm to¸n häc m« t¶ qu¸ tr×nh sinh trëng ®îc c¸c t¸c gi¶ ®a ra rÊt phong phó. Trong sè ®ã, hµm Gompertz, Schumacher, Korf thêng hay ®îc vËn dông. Tõ l©u, hµm sinh trëng ®îc øng dông trong l©m nghiÖp, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc sinh trëng vµ s¶n lîng. Nh hµm Schumacher ®· ®îc Alder sö dông ®Ó m« t¶ quy luËt sinh trëng chiÒu cao tÇng tréi lµm c¬ së ph©n chia c¸c ®êng cong chØ thÞ cÊp ®Êt cho loµi Cupressus lusitanica ë Keynia.... 1.1.2. X©y dùng m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng. Thùc chÊt cña viÖc nghiªn cøu x©y dùng c¸c m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng lµ nghiªn cøu quy luËt biÕn ®æi theo thêi gian cña c¸c chØ tiªu s¶n lîng, nh: MËt ®é (N), tæng tiÕt diÖn ngang (G), tr÷ lîng l©m phÇn (M), ®êng kÝnh vµ chiÒu cao c©y cã tiÕt diÖn b×nh qu©n (dg vµ hg), tæng diÖn tÝch t¸n (St)... 1.1.2.1. M« h×nh x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u Chilmi (1971)[52] ®· ®a ra m« h×nh: N  N 0 .e  (t t0 ) (1-1) Víi: N : MËt ®é tèi u cÇn x¸c ®Þnh ë thêi ®iÓm t. No : MËt ®é ban ®Çu khi l©m phÇn xuÊt hiÖn hiÖn tîng tØa tha tù nhiªn (øng víi thêi ®iÓm to).
8  : HÖ sè tØa tha tù nhiªn Cujenkov (1971) [52] x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u theo ph¬ng tr×nh: N  N 0 .e  c .t x (1-2) t Víi t x   10 c : ®îc x¸c ®Þnh gÇn ®óng b»ng ph¬ng tr×nh c = a + b.N o. Roemisch (1971) [52] x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u theo ph¬ng tr×nh:   N  N E 1  e t x  N 0 .e bt x (1-3) Víi NE : MËt ®é t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc tØa tha tù nhiªn. MËt ®é phô thuéc vµo tuæi vµ ®iÒu kiÖn lËp ®Þa. Hai nh©n tè nµy ®îc ph¶n ¶nh tæng hîp qua kÝch thíc cña c©y b×nh qu©n. Tõ ®ã, mét sè t¸c gi¶ ®· x¸c lËp quan hÖ gi÷a mËt ®é tèi u víi ®êng kÝnh vµ chiÒu cao b×nh qu©n cña l©m phÇn. Gi÷a mËt ®é tèi u víi ®êng kÝnh b×nh qu©n l©m phÇn (thêng dïng ®êng kÝnh b×nh qu©n theo tiÕt diÖn dg) lu«n lu«n tån t¹i mèi quan hÖ mËt thiÕt vµ thêng ®îc biÓu thÞ theo d¹ng ph¬ng tr×nh: N  a .d gb (1-4) Víi: a, b lµ tham sè cña ph¬ng tr×nh Diskovski x©y dùng m« h×nh mËt ®é trªn c¬ së chiÒu cao c©y cã tiÕt diÖn b×nh qu©n hg): dN   bN (1-5) dh g TÝch ph©n ph¬ng tr×nh (1-5) ta cã: N  N 0 .e  b ( hg  hg 0 ) (1-6) Víi No : Sè c©y lóc l©m phÇn b¾t ®Çu khÐp t¸n.
9 hgo : ChiÒu cao l©m phÇn lóc b¾t ®Çu khÐp t¸n. N : MËt ®é tèi u t¹i thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. hg : ChiÒu cao hiÖn t¹i. Thomasius (1972) [52] ®· dùa vµo quan hÖ t¨ng trëng thÓ tÝch cña c©y víi diÖn tÝch dinh dìng ®Ó x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u cho l©m phÇn t¹i thêi ®iÓm t. Quan hÖ nµy ®îc t¸c gi¶ m« pháng b»ng ph¬ng tr×nh sau:  ZV  ZV max 1  e ca a0   (1-7) Víi ZV : T¨ng trëng h»ng n¨m hay t¨ng trëng b×nh qu©n ®Þnh kú vÒ thÓ tÝch c©y. ZVmax : T¨ng trëng thÓ tÝch lín nhÊt. a : DiÖn tÝch dinh dìng. ao : DiÖn tÝch dinh dìng tèi thiÓu, t¹i ®ã c©y rõng sèng nhng kh«ng sinh trëng. Ph¬ng tr×nh (1-7) cho thÊy, khi a t¨ng th× ZV t¨ng theo, nhng ®Õn mét giíi h¹n nµo ®ã, ZV t¨ng rÊt chËm vµ tiÖm cËn ZVmax. §iÒu nµy cã ý nghÜa thùc tiÔn lµ kh«ng nªn ®Ó mËt ®é l©m phÇn qu¸ thÊp, v× ë mËt ®é nµy t¨ng trëng ZV cña tõng c©y kh«ng phô thuéc vµo diÖn tÝch dinh dìng. 10 4 Thay N  , t¨ng trëng tr÷ lîng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: a ZM  104 a  .ZV max. 1  e c(aa0 )  (1-8) DiÖn tÝch dinh dìng øng víi gi¸ trÞ lín nhÊt cña ZM gäi lµ diÖn tÝch dinh dìng tèi u (aOPT), cßn mËt ®é t¬ng øng gäi lµ mËt ®é tèi u (NOPT). 10 4 N OPT  (1-9) a OPT
10 Solynis (Wenk - 1990) [52] c¨n cø diÖn tÝch t¸n ®Ó x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u: Q (1-10) N   S 1 P 100  Víi Q : Tæng diÖn tÝch t¸n tèi u trªn ha. S : DiÖn tÝch h×nh chiÕu t¸n b×nh qu©n tèi u cña nh÷ng c©y sinh trëng tèt (®Ó l¹i nu«i dìng). P : §é giao t¸n tèi u. S phô thuéc vµo ®Æc tÝnh loµi c©y, ®iÒu kiÖn lËp ®Þa còng nh môc ®Ých kinh doanh. §Ó x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u trªn c¬ së diÖn tÝch t¸n, cÇn quan t©m ®Õn c¸c mèi quan hÖ sau:  Quan hÖ gi÷a tæng diÖn tÝch t¸n víi cÊp ®Êt vµ tuæi.  Quan hÖ gi÷a tæng diÖn tÝch t¸n víi chiÒu cao b×nh qu©n.  Quan hÖ gi÷a tæng diÖn tÝch t¸n víi chiÒu cao b×nh qu©n vµ mËt ®é. Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu rõng trång ë §øc ®· ph¶n ¸nh quan hÖ thø nhÊt. Víi mét sè lo¹i c©y trång ë vïng nhiÖt ®íi, Alder (1980) [49] vµ mét sè t¸c gi¶ kh¸c cho r»ng, chiÒu cao b×nh qu©n lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh cÊp ®Êt vµ tuæi, v× vËy ®· dùa vµo quan hÖ thø hai. Khi biÕn ®éng cña mËt ®é qu¸ lín (do biÖn ph¸p t¸c ®éng cha æn ®Þnh), cã thÓ dùa vµo quan hÖ thø ba ®Ó x¸c ®Þnh tæng diÖn tÝch t¸n l©m phÇn. Nhng ThuËt Hïng (1989)[17] ®· x¸c ®Þnh cêng ®é tØa tha theo tiÕt diÖn ngang cho loµi B¹ch ®µn chanh vµ B¹ch ®µn liÔu ë L«i Ch©u - Trung Quèc trªn c¬ së ®é ®Çy l©m phÇn (P). GC% = P(1- 0,7).100 (1-11) 1.1.2.2. M« h×nh dù ®o¸n tr÷ lîng vµ tæng diÖn ngang ë c¸c níc ch©u ¢u, ®Æc biÖt ë §øc, tæng tiÕt diÖn ngang (G) ®îc dù ®o¸n tõ ®éng th¸i ph©n bè sè c©y theo cì ®êng kÝnh (N - D) theo c«ng thøc:
11  m G   ni d i2 (1-12) 4 1 Víi m : Sè cì kÝnh. ni : Sè c©y thuéc cì kÝnh thø i. di : Gi¸ trÞ gi÷a cì kÝnh thø i. NhiÒu t¸c gi¶ x¸c ®Þnh chØ tiªu nµy trùc tiÕp tõ chiÒu cao vµ mËt ®é. Alder (1980) [49] khi lËp biÓu sinh trëng cho loµi Pinus patula ®· dùa vµo mèi quan hÖ gi÷a G víi chiÒu cao b×nh qu©n tÇng tréi (h o) vµ mËt ®é (N) : G = f (h0, N) (1-13) §Ó x¸c ®Þnh tr÷ lîng (M) ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau, c¸c t¸c gi¶ thêng dïng ph¬ng ph¸p:  LÊy m« h×nh x¸c ®Þnh tæng diÖn ngang lµm c¬ së. M=G.HF (1-14) Víi Tæng diÖn ngang (G) vµ h×nh cao (HF) ®îc tÝnh tõ c¸c quan hÖ: G = f (h0, N) (1-15) HF = f (h0) (1-16)  X¸c ®Þnh M = f (h0, N, A) cho tÊt c¶ c¸c tuæi. NÕu lÊy m« h×nh tr÷ lîng lµm c¬ së, cã thÓ dùa vµo quan hÖ (1-14), (1-16) ®Ó x¸c ®Þnh G.  X¸c ®Þnh tr÷ lîng ë c¸c tuæi tõ tr÷ lîng ban ®Çu vµ suÊt t¨ng trëng vÒ thÓ tÝch. 1.1.2.3. Dù ®o¸n ®êng kÝnh §êng kÝnh b×nh qu©n l©m phÇn thêng ®îc x¸c ®Þnh tõ G vµ N th«ng qua c«ng thøc:
12 G d g  1,1286 (1-17) N 1.1.2.4. Dù ®o¸n chiÒu cao l©m phÇn ChiÒu cao b×nh qu©n l©m phÇn trong biÓu s¶n lîng lµ chiÒu cao c©y cã tiÕt diÖn b×nh qu©n (hg). ChiÒu cao nµy thêng ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua ho: hg = F (h0) (1-18) 1.1.3. Nghiªn cøu sinh khèi c¸ thÓ vµ l©m phÇn. Sù h×nh thµnh sinh khèi, n¨ng suÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh quang hîp, lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh sinh häc, mang ý nghÜa thùc tiÔn to lín trong kinh doanh rõng. Trªn thÕ giíi, lÜnh vùc nµy ®· ®îc nhiÒu nhµ khoa häc nghiªn cøu. Tõ n¨m 1940 trë vÒ tríc, c¸c t¸c gi¶ ®i s©u vµo lÜnh vùc sinh lý häc thùc vËt víi vai trß diÖp lôc cña thùc vËt mµu xanh trong qu¸ tr×nh quang hîp ®Ó t¹o nªn c¸c s¶n phÈm h÷u c¬ díi t¸c dông cña c¸c nh©n tè tù nhiªn. VÒ sau, dùa vµo viÖc ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc nh: Hãa ph©n tÝch, hãa thùc vËt vµ ®Æc biÖt vËn dông c¸c nguyªn lý tuÇn hoµn vËt chÊt trong thiªn nhiªn, c¸c nhµ khoa häc ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ trªn lÜnh vùc nµy. M.G.R Cannel (1981) [50] ®· c«ng bè c«ng tr×nh “Sinh khèi vµ tµi liÖu n¨ng suÊt s¬ cÊp rõng thÕ giíi”. T¸c gi¶ tËp hîp 600 c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ sinh khèi kh« th©n, cµnh, l¸ vµ mét sè s¶n phÈm s¬ cÊp kh¸c cña 1.200 l©m phÇn thuéc 46 níc trªn thÕ giíi. Pitago - Petmak (1976) ®· c«ng bè c«ng tr×nh “T¨ng trëng träng lîng gç kh« cña c©y sau bãn ph©n”. Ferreira (1973) khi nghiªn cøu s¶n lîng gç kh« cña rõng Th«ng trång ë Brazil, ®· sö dông c¸c m« h×nh to¸n häc ®Ó dù ®o¸n sinh khèi cho mét sè loµi Th«ng. Trong nghiªn cøu sinh khèi, c¸c t¸c gi¶ ®· sö dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau nh:  Ph¬ng ph¸p dïng ¶nh viÔn th¸m.
13 Ph¬ng ph¸p nµy ®· cã nh÷ng øng dông s©u réng trªn lÜnh vùc ®iÒu tra tµi nguyªn rõng. Ngµy nay, ¶nh viÔn th¸m ®îc sö dông réng r·i ®Ó nghiªn cøu sinh khèi cña c¸c hÖ sinh th¸i trªn tr¸i ®Êt, trong ®ã cã hÖ sinh th¸i rõng. Roy, Saxens, Kamat (1956) ®· nªu tæng qu¸t vÒ s¶n phÈm sinh khèi qua viÖc ®¸nh gi¸ b»ng ¶nh vÖ tinh cña Ên §é.  Ph¬ng ph¸p Dioxyt cacbon. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh sinh khèi n¨ng suÊt s¬ cÊp ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së x¸c ®Þnh tèc ®é ®ång hãa CO2. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc Trasnean (1926) thÝ nghiÖm ®Ó ®o s¶n lîng cho mét sè quÇn x·. Sau ®ã ®îc Huber (1952) ¸p dông lÇn ®Çu tiªn ë §øc vµ ph¸t triÓn m¹nh ë Anh qua nh÷ng nghiªn cøu cña Monteith (1960 - 1962). Lemon (1960 - 1967) còng ®· ¸p dông ë Mü vµ Inoue (1965 - 1968) ¸p dông ë NhËt. Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc h¹t nh©n, ngêi ta sö dông chÊt ®ång vÞ cacbon C 14 ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c lîng dioxyt cacbon lµm c¬ së x¸c ®Þnh sinh khèi.  Ph¬ng ph¸p Chlorophyll. Aruga vµ Maidi (1963) ®· ®Ò xuÊt ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm lîng chlorophyll trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch mÆt ®Êt, ®©y lµ chØ tiªu biÓu thÞ kh¶ n¨ng hÊp thu c¸c tia bøc x¹ ho¹t quang tæng hîp hay ho¹t ®éng tæng hîp ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ sinh khèi cña hÖ sinh th¸i.  Ph¬ng ph¸p thu ho¹ch. N¨ng suÊt s¬ cÊp tuyÖt ®èi lµ lîng chÊt h÷u c¬ tÝch lòy trong c¬ thÓ thùc vËt trong mét ®¬n vÞ thêi gian trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch. Lîng vËt chÊt nµy míi cã ý nghÜa ®èi víi ®êi sèng con ngêi. Tõ ý nghÜa ®ã, Woodwell, G.M (1965) vµ Whitaker, R.H (1968) [53] ®· ®a ra ph¬ng ph¸p “thu ho¹ch” ®Ó nghiªn cøu n¨ng suÊt s¬ cÊp tuyÖt ®èi. §Ó x¸c ®Þnh sinh khèi ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau, cã thÓ b»ng ph¬ng ph¸p thu ho¹ch toµn bé s¶n phÈm mµ c©y rõng t¹o ra trªn mét diÖn tÝch mÉu, tõ ®ã x¸c ®Þnh cho
14 toµn l©m phÇn. Tuy nhiªn, viÖc chÆt toµn bé c©y trong diÖn tÝch mÉu vµ c©n träng lîng lµ khã thùc hiÖn ®èi víi rõng gç lín, rõng ®Æc dông vµ rõng gç quý.  Ph¬ng ph¸p c©y mÉu. N¨m 1967, Newboud, P.J [51] ®Ò nghÞ ph¬ng ph¸p “c©y mÉu” ®Ó nghiªn cøu sinh khèi vµ n¨ng suÊt cña quÇn x· tõ c¸c « tiªu chuÈn. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ch¬ng tr×nh sinh häc quèc tÕ “IBP” thèng nhÊt ¸p dông. Trªn c¬ së c¸c ph¬ng ph¸p ®· ®îc ®Ò cËp ë trªn, c¸c nhµ khoa häc ®· ¸p dông cho c¸c ®èi tîng kh¸c nhau. Sinh khèi c¸ thÓ còng nh sinh khèi l©m phÇn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh sinh trëng theo thêi gian. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sinh trëng vµ t¨ng trëng l©m phÇn còng lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sinh khèi c¸ thÓ vµ l©m phÇn. V× vËy, sinh khèi ®îc m« pháng díi d¹ng hµm nhiÒu biÕn, mçi nh©n tè ¶nh hëng ®îc coi lµ mét biÕn. Theo híng nghiªn cøu nµy, cã thÓ sö dông c¸c hµm bËc 1, 2, 3, hµm logarit do Abadie, Alder, Spurr, Schumacher...®Ò xuÊt ®Ó x©y dùng m« h×nh sinh khèi. 1.2. ViÖt Nam ViÖc nghiªn cøu sinh trëng vµ s¶n lîng phôc vô kinh doanh rõng ë níc ta ®· ®îc c¸c nhµ khoa häc thuéc ViÖn Khoa häc L©m nghiÖp, ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng, Trêng §¹i häc L©m nghiÖp, c¸c Trung t©m Nghiªn cøu L©m nghiÖp trong c¶ níc tiÕn hµnh. KÕt qu¶ nghiªn cøu bíc ®Çu ®· cã nh÷ng ®ãng gãp cho lÜnh vùc khoa häc s¶n lîng rõng níc ta c¶ vÒ mÆt lý luËn lÉn thùc tiÔn. Tõ nh÷ng nghiªn cøu ®ã, ®· x©y dùng c¸c biÓu cÊp ®Êt, biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng cho c¸c loµi: Bå ®Ò, Mì, Th«ng nhùa, Th«ng ®u«i ngùa, §íc, Trµm, Sa mu, B¹ch ®µn... 1.2.1. Nghiªn cøu sinh trëng c¸ thÓ vµ l©m phÇn. Phïng Ngäc Lan (1985) ®· kh¶o nghiÖm mét sè ph¬ng tr×nh sinh trëng cho c¸c loµi c©y trång nh: Mì, Th«ng nhùa, Bå ®Ò vµ B¹ch ®µn trªn mét sè ®iÒu kiÖn lËp ®Þa kh¸c nhau cho thÊy: §êng sinh trëng thùc nghiÖm vµ ®êng sinh trëng lý thuyÕt
15 ®a sè c¾t nhau tai mét ®iÓm. Chøng tá sai sè ph¬ng tr×nh rÊt nhá, song cã hai giai ®o¹n cã sai sè ngîc dÊu nhau mét c¸ch hÖ thèng. TrÞnh §øc Huy (1988) [20], [21] ®· øng dông c¸c m« h×nh to¸n häc trong nghiªn cøu sinh trëng còng nh quan hÖ sinh trëng víi hoµn c¶nh. Xu híng m« pháng b»ng to¸n häc trong nghiªn cøu sinh trëng ®îc nhiÒu t¸c gi¶ trong níc quan t©m, nh: Vò TiÕn Hinh, NguyÔn Träng B×nh, NguyÔn thÞ B¶o L©m [9], [14], NguyÔn Ngäc Lung [25], B¶o Huy (1992) [18], Vò V¨n Nh©m (1988) [30], Hoµng V¨n Dìng (2001) [5],.... NguyÔn Ngäc Lung, §µo C«ng Khanh (1999) [27] ®· thö nghiÖm nhiÒu d¹ng hµm sinh trëng vµ chän hµm Schumacher ®Ó x©y dùng m« h×nh sinh trëng cho Th«ng 3 l¸ L©m §ång.  b  Y = m.EXP   (1-19) A  k Víi Y : C¸c ®¹i lîng sinh trëng (D, H, V...) A : Tuæi l©m phÇn. m : Gi¸ trÞ cùc ®¹i cña ®¹i lîng sinh trëng b, k : C¸c tham sè cña ph¬ng tr×nh. 1.2.2. X©y dùng m« h×nh dù ®o¸n s¶n lîng vµ lËp biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng. 1.2.2.1. X¸c ®Þnh mËt ®é tèi u §èi víi rõng trång níc ta, nhiÒu t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu mËt ®é tèi u lµm c¬ së lùa chän biÖn ph¸p kü thuËt thÝch hîp. Vò TiÕn Hinh (1996) [14] ®· x¸c lËp quan hÖ gi÷a diÖn tÝch t¸n c©y trong l©m phÇn víi chiÒu cao b×nh qu©n tÇng tréi vµ mËt ®é lµm c¬ së x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u cho rõng trång Keo l¸ trµm trªn ph¹m vi c¶ níc: LnST = 3,4278 + 0,76089.Lnh0 + 0,5323.LnN (1-20)
16 NÕu quan niÖm l©m phÇn chuÈn lµ l©m phÇn cã tæng diÖn tÝch t¸n c©y b»ng diÖn tÝch ®Êt rõng, th× tõ ph¬ng tr×nh (1-20), mËt ®é tèi u ®îc x¸c ®Þnh theo: N  e 10 , 8632 1, 4294 . Lnh 0  (1-21) Víi ph¬ng ph¸p nghiªn cøu t¬ng tù, NguyÔn thÞ B¶o L©m (1996)[24], ®· x¸c lËp ph¬ng tr×nh cô thÓ cho Th«ng ®u«i ngùa vïng §«ng B¾c; Khóc §×nh Thµnh (1999)[36] x©y dùng ph¬ng tr×nh cho Keo tai tîng khu vùc U«ng BÝ - §«ng TriÒu - Qu·ng Ninh. Hoµng Xu©n Y (1997)[48], x¸c lËp quan hÖ gi÷a diÖn tÝch t¸n víi chiÒu cao b×nh qu©n theo tiÕt diÖn (hg) vµ mËt ®é (N) cho c¸c l©m phÇn Mì vïng giÊy sîi. B¶o Huy (1995)[19] x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u dùa vµo quan hÖ diÖn tÝch t¸n b×nh qu©n cña nh÷ng cã kh¶ n¨ng gi÷ l¹i nu«i dìng víi chiÒu cao tÇng u thÕ. 10 4 N (1-22) St2 Víi S t 2  f ( h0 ) (1-23) NguyÔn Ngäc Lung, §µo C«ng Khanh khi nghiªn cøu cho ®èi tîng Th«ng 3 l¸ L©m §ång ®· x¸c ®Þnh mËt ®é tèi u theo c«ng thøc: 10 4 N (1-24) 10 4  Bi .T N0 Víi No : MËt ®é trång ban ®Çu. T : Tuæi l©m phÇn. Bi : Tham sè ph¬ng tr×nh phô thuéc vµo cÊp ®Êt. 1.2.2.2. Dù ®o¸n tr÷ lîng vµ tæng diÖn ngang ë ViÖt Nam, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, mét sè biÓu dù ®o¸n tr÷, s¶n lîng rõng ®· ®îc lËp vµ c«ng bè. BiÓu dù ®o¸n tr÷ lîng vµ n¨ng suÊt gç cña ®Êt trång rõng bå ®Ò (Styrax tonkinensis) do TrÞnh §øc Huy lËp 1988 [21] trªn c¬ së m« h×nh:
17 LnM = a + b LnG (1-25) LnM = a + b.LnG + c.LnH (1-26) BiÓu qu¸ tr×nh sinh trëng Keo l¸ trµm do Vò TiÕn Hinh lËp 1996 [14] trªn c¬ së quan hÖ gi÷a ®¹i lîng sinh trëng (M, G) víi chiÒu cao b×nh qu©n tÇng tréi vµ mËt ®é. LnM = - 6,26021 + 2,64127 Lnh0 + 0,5319 LnN (1-27) LnG = - 4,06155 + 1,11074 Lnh0 + 0,52505 LnN (1-28) §Ó lËp biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng rõng Th«ng ®u«i ngùa, Ph¹m Ngäc Giao (1994) [7] ®· x©y dùng m« h×nh ®éng th¸i ph©n bè ®êng kÝnh cho tõng cÊp ®Êt trªn c¬ së chiÒu cao tÇng u thÕ. Tõ ®ã, dù ®o¸n biÕn ®æi tæng diÖn ngang, ®êng kÝnh b×nh qu©n vµ tr÷ lîng theo tuæi vµ cÊp ®Êt. NguyÔn thÞ B¶o L©m (1996) [24] ®· x¸c ®Þnh sù biÕn ®æi theo tuæi cña tæng diÖn ngang cho tõng cÊp ®Êt rõng Th«ng ®u«i ngùa b»ng lý thuyÕt cña Marsh, trªn c¬ së ph¬ng tr×nh: 1 1 LnG  5,0731  9,6596  36,6 (1-29) h0  1,3 N M  3,496  0,4424G.h0 (1-30) NguyÔn Ngäc Lung [27] khi lËp biÓu s¶n lîng rõng Th«ng 3 l¸ L©m §ång ®· sö dông m« h×nh dù ®o¸n sinh trëng vµ mËt ®é rõng chuÈn. 1.2.2.3. BiÓu qu¸ tr×nh sinh trëng. Cho ®Õn nay ë níc ta, mét sè loµi c©y trång chÝnh ®· cã biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng.  BiÓu dù ®o¸n s¶n lîng vµ n¨ng suÊt gç cña ®Êt trång rõng Bå ®Ò do TrÞnh §øc Huy lËp n¨m 1988. BiÓu ®îc x©y dùng trªn c¬ së mèi quan hÖ sinh trëng, sinh th¸i theo d¹ng:
18 b1 Lny  b0    b j . ln x j (1-31) Am Víi y : BiÕn sinh trëng h, d , M bo, b1, bj : C¸c tham sè cña ph¬ng tr×nh. xj : C¸c biÕn ®èi sè kh¸c nh mËt ®é, cÊp ®Êt, .. m : Sè mò cña biÓu thøc tuæi. BiÓu ®îc lËp cho 5 cÊp ®Êt trong ph¹m vi tuæi 5 ®Õn tuæi 10. BiÕn thiªn mËt ®é theo tõng giai ®o¹n tuæi ®îc dùa trªn c¬ së tµi liÖu nghiªn cøu víi c¸ch qu·ng 50 c©y cho mçi bËc.  BiÓu qu¸ tr×nh sinh trëng rõng §íc, rõng Trµm vïng T©y Nam Bé; biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng rõng Th«ng ®u«i ngùa lËp n¨m 1996; biÓu qu¸ tr×nh sinh trëng cho rõng Keo l¸ trµm lËp n¨m 1996.  BiÓu qu¸ tr×nh sinh trëng Th«ng 3 l¸ L©m §ång do NguyÔn Ngäc Lung lËp n¨m 1989, trªn c¬ së m« h×nh sinh trëng vµ mËt ®é rõng chuÈn. Tõ c¸c m« h×nh sinh trëng, t¸c gi¶ ®· lËp biÓu cho 5 cÊp ®Êt vµ øng víi 3 bé phËn l©m phÇn: Bé phËn nu«i dìng, bé phËn tØa tha vµ bé phËn tæng hîp. 1.2.3. Nghiªn cøu sinh khèi c¸ thÓ vµ l©m phÇn. Mét sè ph¬ng ph¸p nghiªn cøu sinh khèi ®· tr×nh bµy ë môc 1.1.3, cha cã ®iÒu kiÖn ¸p dông ë ViÖt Nam. Nh÷ng nghiªn cøu ë níc ta vÒ vÊn ®Ò nµy ®Òu dùa trªn c¬ së quan hÖ gi÷a sinh khèi víi mét sè nh©n tè ®iÒu tra, nghÜa lµ ¸p dông ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp th«ng qua m« h×nh to¸n häc. NguyÔn Hoµng TrÝ (1986) [45], nghiªn cøu sinh khèi vµ n¨ng suÊt rõng §íc, Lª Hång Phóc (1996) [33] x¸c ®Þnh sinh khèi Th«ng 3 l¸ §µ L¹t - L©m §ång, Hå V¨n Phóc (1996)[32] x¸c ®Þnh sinh khèi Keo l¸ trµm...®Òu dùa vµo quan hÖ gi÷a sinh khèi (th©n, cµnh, l¸ vµ tæng sinh khèi) c©y c¸ lÎ víi ®êng kÝnh (d 1,3) vµ chiÒu cao (hvn).