Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đánh giá hiện trạng và ảnh hưởng của mưa axít đến hệ sinh thái nông nghiệp ở tỉnh Hòa Bình

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ---------------------<br /> <br /> Trần Minh Tiến<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA<br /> MƯA AXÍT ĐẾN HỆ SINH THÁI NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH HÒA BÌNH<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br /> <br /> Hà Nội – 2017<br /> <br /> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN<br /> ---------------------<br /> <br /> Trần Minh Tiến<br /> <br /> NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG VÀ ẢNH HƯỞNG<br /> CỦA MƯA AXÍT ĐẾN HỆ SINH THÁI NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH HÒA BÌNH<br /> <br /> Chuyên ngành: Khoa học môi trường<br /> Mã số: 60440301<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM THỊ THU HÀ<br /> <br /> Hà Nội - 2017<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Để hoàn thành khóa luận này, em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của<br /> mình tới TS. Phạm Thị Thu Hà - Giảng viên Bộ môn Sinh Thái Môi Trường. Cô đã<br /> hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và giúp đỡ em trong suốt thời gian làm luận văn.<br /> Em cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới các thầy cô trong khoa Môi<br /> Trường và đặc biệt các thầy cô trong Bộ môn Sinh Thái Môi Trường – Trường Đại<br /> học Khoa học Tự Nhiên - Đại học Quốc Gia Hà Nội đã dẫn dắt, truyền thụ cho em<br /> những kiến thức và kinh nghiệm quý báu trong quá trình học tập tại trường<br /> Đồng thời em cũng xin cảm ơn các cán bộ công tác tại Uỷ ban nhân dân tỉnh<br /> Hòa Bình, Sở Tài nguyên và Môi trưởng Tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông<br /> thôn Tỉnh cùng các Phòng Tài nguyên và Môi trường tại các huyện Yên Thủy, Lạc<br /> Sơn, thành phố Hòa Bình đã nhiệt tình cung cấp các tài liệu và số liệu có liên quan<br /> tới vấn đề nghiên cứu để em có thể hoàn thành luận văn này.<br /> Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã luôn ủng hộ, động<br /> viên, giúp đỡ em trong suốt thời gian qua, đặc biệt trong thời gian làm luận văn.<br /> Em xin chân thành cảm ơn !<br /> <br /> Hà Nội, ngày 04 tháng 01 năm 2017<br /> Học viên<br /> <br /> Trần Minh Tiến<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................. i<br /> DANH MỤC HÌNH VẼ ............................................................................................. ii<br /> DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. iii<br /> MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1<br /> CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.............................................3<br /> 1.1. Tổng quan về mưa axít .........................................................................................3<br /> 1.1.1. Một số khái niệm về mưa axít: ..........................................................................3<br /> 1.1.2. Nguyên nhân của hiện tượng mưa axít .............................................................4<br /> 1.1.3. Cơ chế hình thành mưa axít ..............................................................................5<br /> 1.1.4. Những ảnh hưởng của mưa axít ........................................................................6<br /> 1.2. Tổng quan về hệ sinh thái nông nghiệp (HSTNN) ..............................................7<br /> 1.2.1. Khái niệm về hệ sinh thái nông nghiệp .............................................................7<br /> 1.2.2. Đặc điểm của hệ sinh thái nông nghiệp ............................................................8<br /> 1.2.3. Tổ chức của hệ sinh thái nông nghiệp...............................................................8<br /> 1.3. Các nghiên cứu về hiện trạng và ảnh hưởng của mưa axít tới hệ sinh thái nông<br /> nghiệp trên thế giới và ở Việt Nam .............................................................................9<br /> 1.3.1. Trên thế giới ......................................................................................................9<br /> 1.3.2. Tại Việt Nam ...................................................................................................12<br /> 1.4. Tổng quan khu vực nghiên cứu ..........................................................................14<br /> 1.4.1. Tỉnh Hòa Bình ................................................................................................14<br /> 1.4.2. Thành phố Hòa Bình .......................................................................................19<br /> 1.4.3. Huyện Yên Thủy .............................................................................................19<br /> 1.4.4. Huyện Lạc Sơn ................................................................................................20<br /> CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................22<br /> 2.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................22<br /> 2.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................22<br /> 2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................22<br /> 2.3.1. Phương pháp thu thập, tổng hợp và phân tích tài liệu, số liệu thứ cấp ...........22<br /> <br /> 2.3.2. Phương pháp điều tra thực địa ........................................................................22<br /> 2.3.3. Phương pháp tính toán các đặc trưng mưa axít ..............................................23<br /> 2.3.4. Phương pháp tiếp cận bằng mô hình DPSIR ..................................................25<br /> 2.3.5. Phương pháp Delphi........................................................................................26<br /> CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................................28<br /> 3.1. Hiện trạng mưa axít vùng nghiên cứu ................................................................28<br /> 3.1.1. Tần suất xuất hiện mưa axít ............................................................................28<br /> 3.1.2. Nồng độ các ion chính trong nước mưa ..........................................................30<br /> 3.1.3. Sự biến đổi ion theo mùa ................................................................................33<br /> 3.1.4. Đánh giá các thành phần làm thay đổi giá trị pH của nước mưa ....................34<br /> 3.1.5. Đánh giá tải lượng lắng đọng axít tại vùng nghiên cứu ..................................37<br /> 3.2. Hiện trạng hệ sinh thái nông nghiệp tỉnh Hòa Bình...........................................46<br /> 3.2.1. Diện tích hệ sinh thái nông nghiệp (hệ thống trồng trọt) ................................46<br /> 3.2.2. Cơ cấu cây trồng .............................................................................................49<br /> 3.2.3. Sản lượng cây trồng ........................................................................................50<br /> 3.3. Ảnh hưởng của mưa axít đến hệ sinh thái nông nghiệp vùng nghiên cứu .........52<br /> 3.3.1. Phân tích kết quả phiếu điều tra bằng tại huyện Yên Thủy, Lạc Sơn, thành<br /> phố Hòa Bình………………..………………………………………………….….52<br /> 3.3.2. Đánh giá chung về ảnh hưởng của mưa axít đến hệ sinh thái nông nghiệp tại<br /> thành phố Hòa Bình và các huyện Yên Thủy, Lạc Sơn ............................................66<br /> 3.4. Đề xuất giải pháp giảm thiểu ảnh hưởng của mưa axít đến hệ sinh thái nông<br /> nghiệp ........................................................................................................................67<br /> 3.4.1. Giải pháp giảm thiểu sự phát thải các chất khí gây lắng đọng axít ................67<br /> 3.4.2. Đề xuất giải pháp thích ứng cho hệ sinh thái nông nghiệp trước ảnh hưởng<br /> của mưa axít ..............................................................................................................69<br /> KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................................71<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................73<br /> PHỤ LỤC .................................................................................................................76<br /> <br />