Luận văn Thạc sĩ khoa học Ngữ văn: So sánh cấu trúc và ngữ nghĩa trạng ngữ trong tiếng Việt và tiếng Hán hiện đại

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN<br /> <br /> LIÊU NHỮ UY<br /> <br /> SO SÁNH CẤU TRÚC VÀ NGỮ NGHĨA TRẠNG NGỮ<br /> TRONG TIẾNG VIỆT VÀ TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN<br /> Chuyên ngành: NGÔN NGỮ HỌC SO SÁNH<br /> Mã số<br /> <br /> : 602201<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> TS. Nguyễn Đình Phức<br /> <br /> THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2009<br /> <br /> LÔØI CAÛM ÔN<br /> <br /> Chúng tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu<br /> sắc đến với Tiến sĩ Nguyễn Đình Phức, người thầy đã tận tình và kỹ<br /> lưỡng chỉ dạy tôi từ những bước đầu tiên đến khi hoàn thành luận văn<br /> này.<br /> Chúng tôi cũng xin trân trọng cảm ơn tất cả các Quý thầy cô<br /> trong hội đồng bảo vệ luận văn, các thầy cô đã đóng góp thêm nhiều ý<br /> kiến quý báu cho luận văn, cũng như bổ sung rất nhiều kiến thức cho<br /> bản thân tôi.<br /> Nhân đây chúng tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến phòng Sau đại<br /> học, Khoa Văn học và Ngôn ngữ, trường Đại học Khoa học Xã hội và<br /> Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh, đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho<br /> tôi học tập và hoàn thành luận văn này.<br /> Đồng Nai, tháng 02 năm 2009<br /> Tác giả luận văn<br /> Liêu Nhữ Uy<br /> 2<br /> <br /> QUY ƯỚC TRÌNH BÀY LUẬN VĂN<br /> <br /> Trong luận văn này chúng tôi có sử dụng một số ký hiệu, chữ viết tắt như<br /> sau:<br /> Trạng ngữ, được viết tắt là: TrN<br /> Tất cả trạng ngữ trong tiếng Việt và tiếng Hán đều dùng hình thức bôi<br /> đen, in đậm.<br /> <br /> 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Dẫn luận<br /> Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 7<br /> Lịch sử vấn đề ...................................................................................................... 8<br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 11<br /> Phương pháp nghiên cứu và tư liệu nghiên cứu ........................................ 12<br /> Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài .................................................... 13<br /> CHƯƠNG I<br /> CƠ SỞ LÝ THUYẾT<br /> I. Khái niệm trạng ngữ trong ngôn ngữ học ......................................... 15<br /> II. Sự cần thiết phải so sánh trạng ngữ trong tiếng Việt<br /> và tiếng Hán hiện đại ..................................................................................... 21<br /> CHƯƠNG II<br /> ĐẶC ĐIỂM CỦA TRẠNG NGỮ TRONG TIẾNG VIỆT<br /> I. Thuật ngữ “trạng ngữ” trong tiếng Việt ............................................ 27<br /> II. Đặc điểm của trạng ngữ trong tiếng Việt ......................................... 33<br /> 1. Ở vị trí đầu câu.............................................................................................. 35<br /> 2. Ở vị trí cuối câu ............................................................................................ 35<br /> 3. Ở vị trí chen giữa chủ ngữ và vị ngữ ....................................................... 33<br /> III. Vấn đề phân loại trạng ngữ trong tiếng Việt ................................ 37<br /> 1. Phân loại trạng ngữ theo đặc điểm cấu tạo ............................................ 37<br /> 2. Phân loại trạng ngữ theo nội dung<br /> (trạng ngữ xét trên bình diện nghĩa học) .................................................... 38<br /> a. Trạng ngữ chỉ thời gian ............................................................................. 39<br /> 4<br /> <br /> b. Trạng ngữ chỉ không gian – nơi chốn .................................................... 40<br /> c. Trạng ngữ chỉ tình huống.......................................................................... 41<br /> d. Trạng ngữ chỉ cách thức – phương tiện ................................................. 41<br /> e. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân ...................................................................... 41<br /> f. Trạng ngữ chỉ mục đích............................................................................. 42<br /> g. Trạng ngữ chỉ điều kiện/ giả thiết ........................................................... 42<br /> h. Trạng ngữ chỉ ý nhượng bộ ...................................................................... 43<br /> i. Trạng ngữ bổ sung ý nghĩa so sánh ........................................................ 43<br /> CHƯƠNG III<br /> ĐẶC ĐIỂM CỦA TRẠNG NGỮ TRONG TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI<br /> I. Thuật ngữ “trạng ngữ” trong tiếng Hán hiện đại ......................... 44<br /> II. Đặc điểm của trạng ngữ trong tiếng Hán hiện đại ....................... 49<br /> 1. Ở vị trí trước chủ ngữ .................................................................................. 53<br /> 2. Ở vị trí chen giữa chủ ngữ và vị ngữ ..................................................... 54<br /> III. Vấn đề phân loại trạng ngữ trong tiếng Hán hiện đại ............... 57<br /> 1. Trạng ngữ có tính chất hạn chế (限制性状语) ................................... 57<br /> a. Trạng ngữ chỉ thời gian (时间状语) ..................................................... 58<br /> b. Trạng ngữ chỉ nơi chốn (处所状语) ..................................................... 58<br /> c. Trạng ngữ chỉ trình độ (程度状语) ....................................................... 58<br /> d. Trạng ngữ chỉ đối tượng (对象状语) .................................................... 59<br /> e. Trạng ngữ chỉ mục đích (目的状语) ................................................... 59<br /> f. Trạng ngữ chỉ phạm vi (范围状语) ....................................................... 60<br /> 2. Trạng ngữ có tính chất miêu tả (描写性状语) ................................... 60<br /> a. Trạng ngữ miêu tả người thực hiện động tác<br /> (描写动作者的状语) ...................................................................................... 60<br /> b. Trạng ngữ miêu tả động tác (描写动作的状语) ................................ 61<br /> 5<br /> <br />