Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập trên địa bàn thành phố Cần Thơ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:80

Thêm vào BST

Báo xấu

27
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu một cách có khoa học những lý luận cơ bản về cung cầu, cạnh tranh, ngân hàng thương mại, nghiệp vụ của Ngân hàng trong cơ chế thị trường, tầm quan trọng và sự cần thiết nâng cao hiệu quả hoạt động của Ngân hàng; qua thành tựu và hiện trạng hoạt động của Ngân hàng Việt Nan, đồng thời phân tích thực trạng hoạt động của Ngân hàng thương mại Cần Thơ giai đoạn 2002-2004, xác định được những thuận lợi, khó khăn, hạn chế trong việc huy động vốn, cho vay và hoạt động dịch vụ của Ngân hàng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại trong xu thế hội nhập trên địa bàn thành phố Cần Thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM NGUYỄN THỊ ÁNH HỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2005
Trang 1 MỤC LỤC Trang LỜI MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TRONG CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG .....................................................................1 1.1: Ngân hàng Thương mại trong nền kinh tế thị trường ......................... …...1 1.1.1: Kinh tế thị trường và những qui luật kinh tế cơ bản. ............................... 1 1.1.1.1: Khái niệm nền kinh tế thị trường ...........................................................1 1.1.1.2: Những qui luật kinh tế cơ bản trong nền kinh tế thị trường. .................2 2 1.1.2: Định nghĩa Ngân hàng thương mại ............................................................3 1.1.3: Các nghiệp vụ chủ yếu của Ngân hàng thương mại...................................3 1.1.3.1: Nghiệp vụ tạo vốn - nghiệp vụ nợ ..........................................................3 1.1.3.2: Nghiệp vụ sử dụng vốn - nghiệp vụ có ..................................................5 1.1.3.3: Nghiệp vụ trung gian, nghiệp vụ kinh doanh dịch vụ ngân hàng ...........7 ....................................................................................................7 1.2: Hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực trong lĩnh vực ngân hàng ..................8 8 1.2.1: Cơ hội đối với ngân hàng Việt Nam trong xu thế hôi nhập .......................8 1.2.2: Những thách thức đối với Ngân hàng thương mại Việt nam trong xu thế hội nhập ........................................................................................10 1.2.2.1: Dư nợ cho vay và tổng tài sản có tăng nhanh trong khi vốn tự có tăng chậm ..........................................................................................10 1.2.2.2: Chi phí đầu tư cho phát triển và hiện đại hoá các dịch vụ ngân hàng tăng nhanh không tương ứng với hiệu quả đem lại .........................11 1.2.2.3: Rủi ro các khoản cho vay trung dài hạn đối với doanh nghiệp nhà nước ......................................................................................12 1.2.2.4: Thách thức về trình độ cán bộ trước yêu cầu hội nhập ........................13 1.2.2.5: Khả năng sinh lời Ngân hàng thương mại Việt Nam thấp ...................13 1.2.2.6: Yêu cầu về trình độ máy móc thiết bị ở trình độ cao hơn ....................14 1.2.2.7: Tính liên kết giữa các ngân hàng thương mại trong nước tạo thành sức mạnh cạnh tranh còn nhiều bất cập ............................................15 1.2.2.8: Những khách hàng lớn bị Ngân hàng nước ngoài lôi cuốn ..................15 1.2.3: Đánh giá sức cạnh tranh của Ngân hàng thương mại
Trang 2 Việt Nam trong xu thế hôi nhập ........................................................................16 1.2.3.1: Các yếu tố nội tại của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam ..........................................................................................................16 1.2.3.2: Các yếu tố về con người .......................................................................17 1.2.3.3: Nhu cầu của khách hàng .......................................................................17 1.2.3.4: Lĩnh vực có liên quan và phụ trợ .........................................................17 1.2.4.: Các nguyên tắc – yêu cầu của hội nhập .................................................18 1.2.4.1 . Nguyên tắc hội nhập ............................................................................18 1.2.5.2. Các yêu cầu về hội nhập quốc tế ..........................................................18 CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ ..........................21 2.1. Tình hình kinh tế xã hội Thành phố Cần Thơ giai đoạn năm 2002 - 2004.................................................................................................21 2.1.1: Thuận lợi và khó khăn trong việc phát triển kinh tế xã hội của thành phố Cần Thơ giai đoạn 2002-2004 ...................................................21 2.1.2: Tình hình kinh tế xã hội của Thành phố Cần Thơ trong giai đoạn 2002 - 2004 ........................................................................................22 2.2. Thực trạng hoạt động của ngân hàng trong thời gian qua ..........................23 2.2.1. Những thành tựu và hiện trạng hoạt động của ngân hàng Việt Nam sau hơn 15 năm đổi mới (1988-2004) ............................................23 2.2.1.1. Những thành tựu nổi bật của ngân hàng sau hơn 15 năm qua ............................................................................................................23 2.2.1.2. Những tồn tại và bất cập chủ yếu .........................................................24 2.2.2: Thực trạng hoạt động của ngân hàng trên địa bàn Thành Phố Cần Thơ giai đoạn 2002-2004 .........................................................30 2.2.2.1: Về huy động vốn ...................................................................................30 2.2..2.2: Hoạt động cấp tín dụng ngân hàng......................................................34 2.2.2.3: Thực trạng về hoạt động dịch vụ ngân hàng ........................................36 2..2.2.4: Hiệu quả hoạt động của NHTM trên địa bàn Thành phố Cần Thơ........................................................................................... 41 CHƯƠNG III: BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NHTM TRONG XU THẾ HỘI NHẬP TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ ..................................................................................47
Trang 3 3.1: Chủ trương định hướng nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng trên địa bàn TP Cần Thơ ............................................................47 3.2: Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng trong xu thế hội nhập..........................................................................................48 3.2.1: Giải quyết các khoản nợ khó đòi..............................................................49 3.2.2: Nâng mức vốn điều lệ. .............................................................................52 3.2.3: Các qui định về an toàn và tiêu chuẩn an toàn.........................................54 3.2.4: Việc kiểm toán và kiểm soát nội bộ .........................................................55 3.2.5: Đa dạng hoá sản phẩm dịc vụ , phát triển công nghệ ngân hàng ...........................................................................................................55 3.2.6.Nâng cao chất lương đào tạo đội ngũ cán bộ. ...........................................64 3.3: Các kiến nghị đối với cơ quan nhà nước để nâng cao hiêu quả hoạt động của ngân hàng trong xu thế hội nhập ..................................67 3.3.1: Kiến nghị đối với chính phủ.....................................................................67 3.3.2: Kiến nghị đối với chính quyền địa phương .............................................69 3.3.3: Kiến nghị đối với ngân hàng thương mại................................................69 PHẦN KẾT LUẬN ..........................................................................................71 CÁC CHỮ VIẾT TẮT - NHTM: Ngân hàng thương mại - IMF : Quỹ tiền tệ quốc tế - WTO: Tổ chức thương mại thế giới - NHNN: Ngân hàng Nhà Nước - TNHH: Trách nhiệm hữu hạn - UBND: Uỷ Ban Nhân Dân - L/C: Thư tín dụng - ATM: Máy rút tiền tự động - HCM: Hồ Chí Minh - FDI: Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài - VCB: Ngân hàng Ngoại Thương - ICB: Ngân hàng Công Thương - ACB: Ngân hàng Á Châu - BIDV: Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển - NH: Ngân hàng - GDP: Tổng sản phẩm quốc dân. - QĐ: Quyết định -HSBC: Ngân hàng Hồng Kông và Thượng Hải
Trang 4 Lôøi MÔÛ ÑAÀU 1. Tính thieát thöïc cuûa ñeà taøi Trong tieán trình toaøn caàu hoùa neàn kinh teá theá giôùi, caùc hoïat ñoäng cuûa ngaân haøng thöông maïi khoâng coøn boù heïp trong phaïm vi laõnh thoå cuûa moät quoác gia, maø hoaït ñoäng thöông maïi ñaõ ñöôïc môû roäng treân phaïm vi taát caû caùc nöôùc treân theá giôùi. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá laø moät xu theá taát yeáu vaø moät yeâu caàu khaùch quan ñoái vôùi baát kyø moät quoác gia naøo trong quaù trình phaùt trieån . Xu höôùng naøy ngaøy caøng hình thaønh roõ neùt ñaëc bieät laø neàn kinh teá thò tröôøng ñang trôû thaønh moät saân chôi chung cho taát caû caùc nöôùc, thò tröôøng taøi chính ñang môû roäng phaïm vi hoïat ñoäng gaàn nhö khoâng bieân giôùi vöøa taïo ñieàu kieän taêng cöôøng hôïp taùc vöøa laøm saâu saéc vaø gay gaét theâm trong quaù trình caïnh tranh. Trong lónh vöïc ngaân haøng coù theå hieåu hoäi nhaäp quoác teá laø vieäc môû cöûa veà hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá ñoù vôùi coäng ñoàng taøi chính quoác teá: quan heäï tieàn teä tín duïng vaø caùc hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng khaùc cuõng nhö laø vieäc dôû boû nhöõng caûn trôû ngaên caùch khu vöïc naøy vôùi theá giôùi. Hoäi nhaäp seõ mang laïi cho heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam nhieàu cô hoäi ñeå phaùt trieån nhöng ñoàøng thôøi coù voâ vaøng nhöõng khoù khaên thaùch thöùc maø heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam seõ gaëp phaûi trong quaù trình hoäi nhaäp. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng ngöøng hoïc hoûi tìm moïi bieän phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng, naâng cao naêng löïc caïnh tranh trong quaù trình toaøn caàu hoùa. Xuaát phaùt töø yeâu caàu treân toâi choïn ñeà taøi: “ BIEÄN PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG XU THEÁ HOÄI NHAÄP TREÂN ÑÒAN BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ” . Qua ñoù cho thaáy ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, ñuû söùc caïnh tranh vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi caùc Ngaân haøng thöông maïi phaûi khoâng ngöøng nghieân cöùu, hoïc hoûi naâng cao trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï, tìm moïi bieäp phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng trong giai ñoaïn hieäân nay laø heát söùc caàn thieát vaø mang tính thöïc tieãn cao 2. Muïc ñích nghieân cöùu: Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø taäp trung vaøo caùc noäi dung:
Trang 5 Nghieân cöùu moät caùch coù khoa hoïc nhöõng lyù luaän cô baûn veà cung caàu, caïnh tranh, ngaân haøng thöông maïi, nghieäp vuï cuûa Ngaân haøng trong cô cheá thò tröôøng, taàm quan troïng vaø söï caàn thieát naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng. Qua thaønh töïu vaø hieän traïng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Vieät Nan, ñoàng thôøi phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô giai ñoaïn 2002-2004, xaùc ñònh ñöôïc nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên, haïn cheá trong vieäc huy ñoäng voán, cho vay vaø hoaït ñoäng dòch vuï cuûa Ngaân haøng. Tìm ra caùc bieän phaùp nhaèêm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng phuø hôïp vôùi ñònh höôùng phaùt trieån cuûa Thaønh phoá Caàn Thô vaø ñeà xuaát nhöõng kieán nghò trong vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng. 3. Phöông phaùp nghieân cöùu: Trong quaù trình thöïc hieän nghieân cöùu coù söû duïng phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, phöông phaùp thoáng keâ keát hôïp vôùi phöông phaùp so saùnh ñeå phaân tích vaø laøm roõ nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa luaân vaên. 4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu: Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa luaäân vaên laø hieän traïng hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam so vôùi Ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi, tình hình kinh teá xaõ hoäi Thaønh phoá Caàn Thô, thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh Phoá Caàn Thô vaø tìm ra giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng. 5. YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn: Luaän vaên ñaõ neâu leân ñöôïc thöïc traïng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng Ngaân haøng Thöông maïi Vieät Nam treân ñòa baøn Caàn Thô, qua phaân tích ñöa ra nhöõng nhaän xeùt veà nhöõng toàn taïi vaø khoù khaên trong hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng. Beân caïnh ñoù luaän vaên ñaõ neâu leân ñöôïc vai troø vaø taàm quan troïng cuûa vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng trong xu theá hoäi nhaäp vôùi nhöõng giaûi phaùp vaø kieán nghò cuï theå phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá . Vôùi nguyeän voïng luaän vaên seõ goùp moät phaàn naøo ñoù trong vieäc cuõng coá phaùt trieån, naâng cao hieäu quaû hoïat ñoäng cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn
Trang 6 Thaønh Phoá Caàn Thô trong xu theá hoäi nhaäp. Mong raèng caùc giaûi phaùp trình baøy trong luaän vaên seõ ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam. Do thôøi gian nghieân cöùu vaø kieán thöùc coøn nhieàu haïn cheá, luaän vaên khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, raát mong ñöôïc söï ñoùng goùp yù kieán cuûa Quyù Thaày Coâ vaø nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán lónh vöïc ngaân haøng ñeå giuùp toâi hoaøn thieän trong coâng taùc nghieân cöùu sau naøy. Xin chaân thaønh caùm ôn Quyù Thaày Coâ Khoa Sau Ñaïi Hoïc, Khoa Taøi Chính Doanh Nghieäp vaø Kinh Doanh Tieàn Teä Tröôøng Ñaïi Hoïc Kinh Teá Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. Ñaëc bieät laø PGS.TS Traàn Hoaøng Ngaân ngöôøi ñaõ boû nhieàu coâng söùc höôùng daãn giuùp toâi trong suoát quaù trình nghieân cöùu ñeå hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Xin traân troïng kính chaøo!
Trang 7 CHÖÔNG I : TOÅNG QUAN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG CÔ CHEÁ THÒ TRÖÔØNG 1.1: NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TRONG NEÀN KINH TEÁ THÒ TRÖÔØNG : 1.1.1 Kinh teá thò tröôøng vaø nhöõng quy luaät kinh teá cô baûn: 1.1.1.1 Khaùi nieäm neàn kinh teá thò tröôøng:. Trong quùa trình phaùt trieån cuûa nhaân loaïi, kinh teá thò tröôøng xuaát hieän nhö moät yeâu caàu khaùch quan cuûa kinh teá haøng hoùa . Tuy nhieân, khoâng coù söï ñoàng nhaát giöõa kinh teá thò tröôøng vaø kinh teá haøng hoùa. Veà maët lòch söû, kinh teá haøng hoùa coù tröôùc kinh teá thò tröôøng, kinh teá haøng hoùa ra ñôøi thì kinh teá thò tröôøng cuõng xuaát hieän, nhöng khoâng coù nghóa ñoù laø neàn kinh teá thò tröôøng . Vôùi söï taêng tröôûng cuûa kinh teá haøng hoùa, thò tröôøng ñöôïc môû roäng, phong phuù vaø ñoàng boä, caùc quan heä thò tröôøng töông ñoái hoaøn thieän thì kinh teá thò tröôøng môùi xuaát hieän . Nhö vaäy, neàn kinh teá thò tröôøng khoâng phaûi laø moät giai ñoaïn khaùc bieät, ñoäc laäp, ñöùng ngoaøi neàn kinh teá haøng hoùa maø laø giai ñoaïn phaùt trieån cao cuûa neàn kinh teá haøng hoùa vaø vaän ñoäng theo cô cheá thò tröôøng . Neàn kinh teá thò tröôøng laø neàn kinh teá vaän haønh theo cô cheá thò tröôøng, ôû ñoù saûn xuaát caùi gì, saûn xuaát nhö theá naøo, vaø saûn xuaát cho ai ñöôïc quyeát ñònh thoâng qua thò tröôøng . Trong neàn kinh teá thò tröôøng caùc quan heä kinh teá cuûa caùc caù nhaân, caùc doanh nghieäp ñeàu bieåu hieän qua mua baùn haøng hoùa, dòch vuï treân thò tröôøng. Thaùi ñoä cö xöû cuûa töøng thaønh vieân tham gia thò tröôøng laø höôùng vaøo tìm kieám lôïi ích cuûa chính mình theo söï daãn daét cuûa giaù caû thò tröôøng . Neàn kinh teá thò tröôøng phaûi ñöôïc hoaït ñoäng trong moâi tröôøng do caùc qui luaät kinh teá khaùch quan chöùa ñöïng trong baûn thaân noù chi phoái . 1.1.1.2: Nhöõng qui luaät kinh teá cô baûn trong neàn kinh teá thò tröôøng:. a. Qui luaät giaù trò . Theo kinh teá hoïc Macxit, ôû ñaâu coù saûn xuaát haøng hoùa thì ôû ñoù coù söï hoaït ñoäng cuûa qui luaät giaù trò. Yeâu caàu cuûa qui luaät giaù trò laø saûn xuaát vaø trao ñoåi haøng hoùa treân cô sôû hao phí thôøi gian lao ñoäng xaõ hoäi caàn thieát . Coøn trong löu thoâng,
Trang 8 vieäc trao ñoåi mua baùn haøng hoùa phaûi treân cô sôû ngang giaù . Töùc laø laáy hao phí lao ñoäng trong vieäc saûn xuaát ra haøng hoùa laøm caên cöù ñeå trao ñoåi nhöõng giaù trò söû duïng khaùc nhau . Taùc ñoäng cuûa qui luaät giaù trò laø ñieàu tieát saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa ; kích thích caûi tieán kyõ thuaät, taêng naêng suaát lao ñoäng; thöïc hieän söï bình tuyeån töï nhieân vaø phaân hoùa ngöôøi saûn xuaát thaønh keû giaøu, ngöôøi ngheøo . b. Qui luaät cung caàu: Qui luaät cung caàu laø moái lieân heä taùc ñoäng qua laïi laãn nhau giöõa cung vaø caàu vôùi vieäc hình thaønh giaù caû . Caàu laø hình thöùc bieåu hieän cuûa nhu caàu veà haøng hoùa vaø dòch vuï treân thò tröôøng ñöôïc ñaûm baûo baèng khoái löôïng tieàn teä vaø giaù caû nhaát ñònh . Noùi caùch khaùc laø nhu caàu coù khaû naêng thanh toaùn, cung laø khoái löôïng haøng hoùa vaø dòch vuï maø caùc chuû doanh nghieäp mang ra thò tröôøng vôùi giaù caû nhaát ñònh, hoaëc cung laø soá haøng hoùa coù khaû naêng thöïc teá cung caáp cho thò tröôøng . Taùc duïng cuûa qui luaät cung caàu laø ñieàu tieát saûn xuaát, löu thoâng vaø tieâu duøng; laøm bieán ñoåi dung löôïng vaø cô caáu thò tröôøng, kích thích tieán boä vaø phaân coâng lao ñoäng; quyeát ñònh giaù caû thò tröôøng . c. Qui luaät caïnh tranh:. Caïnh tranh laø giaønh giaät nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå chieám öu theá trong saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm. Caùc nhaø kinh teá ñaõ phaân tích thò tröôøng thaønh nhöõng loaïi caïnh tranh nhö caïnh tranh hoaøn haûo; caïnh tranh khoâng hoaøn haûo; caïnh tranh ñoäc quyeàn . Taùc ñoäng cuûa qui luaät caïnh tranh laø söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân moät caùch toái öu; khuyeán khích tieán boä kyõ thuaät; laøm taêng thu nhaäp do ñaït lôïi nhuaän cao; thoûa maõn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng; taïo neân söï linh hoaït trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. 1.1.2: Ñònh nghóa Ngaân haøng thöông maïi : Ngaân haøng thöông maïi laø toå chöùc kinh doanh tieàn teä maø hoaït ñoäng chuû yeáu vaø thöôøng xuyeân nhaän tieàn göûi cuûa khaùch haøng vôùi traùch nhieäm hoaøn traû vaø söû
Trang 9 duïng soá tieàn ñoù ñeå cho vay, thöïc hieän nghieäp vuï chieát khaáu vaø laøm phöông tieän thanh toaùn. 1.1.3: Caùc nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng thöông maïi: Ngaân haøng thöông maïi laø moät doanh nghieäp ñaëc bieät kinh doanh trong lónh vöïc tieàn teä, tín duïng, nghieäp vuï cuûa noù coù theå chia thaønh nhöõng nhoùm sau : Nghieäp vuï taïo voán - nghieäp vuï nôï ; Nghieäp vuï söû duïng voán - nghieäp vuï coù ; Nghieäp vuï trung gian- nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng . 1.1.3.1: Nghieäp vuï taïo voán - Nghieäp vuï nôï : Laø nghieäp vuï hình thaønh neân nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, ñöôïc goïi laø nghieäp vuï cô baûn vì caùc nguoàn voán naøy naèm beân taøi saûn nôï treân baûng toång keát taøi saûn cuûa ngaân haøng thöông maïi goàm coù : a. Voán ñieàu leä vaø caùc quyõù : Voán ñieàu leä, caùc quyõ cuûa ngaân haøng ñöôïc goïi laø nguoàn voán ban ñaàu vaø ñöôïc boå sung trong quaù trình hoaït ñoäng. Voán ñieàu leä: laø soá voán ban ñaàu khi ngaân haøng môùi baét ñaàu ñi vaøo hoaït ñoäng vaø ñöôïc ghi vaøo baûng ñieàu leä cuûa ngaân haøng. Voán ñieàu leä ít nhaát phaûi baèng möùc voán phaùp ñònh do nhaø nöôùc qui ñònh phaûi lôùn hôn möùc toái thieåu do Nhaø nöôùc qui ñònh maø ngaân haøng phaûi coù ñeå ñöôïc pheùp hoaït ñoäng . Caùc quõy ngaân haøng ñöôïc hình thaønh khi ngaân haøng ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng bao goàm caùc quyõ ñöôïc trích töø laõi roøng haøng naêm cuûa ngaân haøng : quõy döï tröõ boå sung voán ñieàu leä, quõy ñaàu tö phaùt trieån, quõy döï phoøng taøi chính, quõy döï phoøng trôï caáp maát vieäc laøm, quõy khen thöôõng, phuùc lôïi . Nguoàn voán töï coù cuûa ngaân haøng chieám tyû troïng khoâng lôùn trong toång nguoàn voán cuûa ngaân haøng, nhöng noù ñoùng vai troø quan troïng vì ñoù laø cô sôû ñeå tieán haønh kinh doanh , thu huùt nhöõng nguoàn voán khaùc . Ngoaøi ra coøn coù caùc quyõ ñöôïc hình thaønh baèng caùch trích vaø tính vaøo chi phí hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng : quyõ khaáu hao cô baûn, söûa chöûa taøi saûn, quyõ döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro.
Trang 10 b. Voán huy ñoäng - Tieàn göûi coù kyø haïn laø loaïi tieàn göûi maø chuû cuûa noù chæ ñöôïc ruùt ra khi tôùi haïn hoaëc muoán ruùt ra phaûi baùo tröôùc. - Tieàn göûi khoâng kyø haïn : laø khoaûn tieàn gôûi cuûa caùc toå chöùc vaø caù nhaân gôûi vaøo ngaân haøng khoâng nhaèm muïc ñích sinh lôïi maø nhaèm ñaûm baûo an toaøn vaø thöïc hieän caùc khoaûn chi traû trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh vaø tieâu duøng . Ñaây laø loaïi tieàn göûi maø ngöôøi sôû höõu noù coù theå ruùt ra ñeå söû duïng baát kyø luùc naøo . + Voán huy ñoäng töø vieäc phaùt haønh caùc loaïi kyø phieáu, traùi phieáu chöùng chæ tieàn göûi cuûa ngaân haøng . c. Nguoàn voán ñi vay : Tröôøng hôïp voán töï coù vaø voán huy ñoäng khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu kinh doanh Ngaân haøng thöông maïi coù theå vay voán - Vay trong nöôùc: + Voán vay cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc : Khi ngaân haøng Nhaø nöôùc nhaän cho vay, chieát khaáu, taùi chieán khaáu caùc giaáy tôø coù giaù cuûa Ngaân haøng thöông maïi . + Voán vay cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi vaø toå chöùc tín duïng khaùc thoâng qua thò tröôøng tieàn teä ngaén haïn . - Voán vay cuûa caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi, toå chöùc tín duïng quoác teá . d. Nguoàn voán tieáp nhaän: Ñaây laø nguoàn voán maø caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaän uûy thaùc töø caùc toå chöùc trong hoaëc ngoaøi nöôùc, töø ngaân saùch Nhaø nöôùc ñeå cho vay theo keá hoaïch taäp trung theo chæ ñònh cuûa Nhaø nöôùc. e. Caùc nguoàn voán khaùc: Voán phaùt sinh trong quùa trình hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng nhö khi laøm ñaïi lyù, dòch vuï thanh toaùn, baùn chöùng phieáu coù giaù, laøm trung gian thanh toaùn. 1.1.3.2:Nghieäp vuï söû duïng voán - nghieäp vuï coù 1.1.3.2.1. Thieát laäp döï tröõ vaø caùc quõy döï tröõ : Döï tröõ nhaèm duy trì khaû naêng thanh toaùn thöôøng xuyeân cuûa khaùch haøng vaø baûn thaân ngaân haøng bao goàm : tieàn maët taïi quõy vaø tieàn göûi baét buoäc taïi ngaân haøng
Trang 11 Nhaø nöôùc, tieàn göûi taïi caùc ngaân haøng thöông maïi vaø toå chöùc tín duïng khaùc ñeå ñaùp öùng nhu caàu thanh toaùn, tieàn ñaàu tö vaøo caùc chöùng phieáu coù giaù ñeå sinh lôïi; Quõy döï tröõ trích theo tyû leä phaàn traêm theo qui ñònh treân soá lôïi nhuaän roøng cuûa ngaân haøng bao goàm : trích 5% lôïi nhuaän roøng haøng naêm ñeå boå sung voán ñieàu leä vaø quõy döï phoøng ruûi ro. 1.1.3.2.2: Nghieäp vuï tín duïng . Tín duïng laø moät trong nhöõng nghieäp vuï chính cuûa Ngaân haøng thöông maïi . Cô caáu thu nhaäp trong nghieäp vuï naøy mang laïi luoân chieám tyû leä lôùn . Khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån, nhu caàu voán kinh doanh trong xaõ hoäi caøng nhieàu, vai troø cuûa nguoàn voán tín duïng caøng quan troïng. Ngaân haøng thöông maïi ñaùp öùng nhu caàu voán cuûa neàn kinh teá thoâng qua caùc nghieäp vuï tín duïng sau : a. Chieát khaáu thöông phieáu vaø chöùng töø coù giaù Laø vieäc ngaân haøng mua laïi thöông phieáu cuûa khaùch haøng, ñaây laø nhöõng thöông phieáu coøn trong thôøi haïn hieäu löïc . Ngöôøi sôû höõu thöông phieáu khi baùn cho ngaân haøng seõ nhaän moät soá tieàn baèng meänh giaù thöông phieáu tröø cho lôïi töùc chieát khaáu do ngaân haøng qui ñònh . b. Nghieäp vuï tín duïng theá chaáp Tín duïng theá chaáp laø moät hình thöùc cho vay coù ñaûm baûo baèng taøi saûn theá chaáp cuûa khaùch haøng, taøi saûn naøy phaûi laø taøi saûn hôïp phaùp thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa ngöôøi vay, coù theå baùn ñöôïc nhanh choùng . Khi cho vay, ngaân haøng cho vay theo moät tæ leä treân trò giaù thöïc teá cuûa taøi saûn theá chaáp vaø ngaân haøng chæ giöõ giaáy chuû quyeàn veà taøi saûn vaø vaên thö theá chaáp coù xaùc nhaän cuûa coâng chöùng, khi heát haïn vay ngöôøi vay phaûi hoaøn traû voán vaø laõi cho ngaân haøng ñeå nhaän laïi caùc giaáy tôø treân, neáu khoâng traû ñöôïc nôï vaø laõi ngaân haøng ñöôïc quyeàn yeâu caàu toøa aùn cho leänh phaùt maõi taøi saûn ñeå thu nôï . c. Nghieäp vuï tín duïng öùng tröôùc vaøo taøi khoaûn Ñaây laø theå thöùc caáp tín duïng maø trong ñoù ngaân haøng ñoàng yù cho khaùch haøng söû duïng moät möùc tín duïng nhaát ñònh trong thôøi gian nhaát ñònh, ñoàng thôøi hai beân kyù keát vôùi nhau moät hôïp ñoàng tín duïng . Möùc cho vay coù theå thöïc hieän theo 2 caùch :
Trang 12 chuyeån taát caû khoaûn tieàn vay vaøo taøi khoaûn tieàn göûi, hoaëc cho pheùp khaùch haøng söû duïng daàn soá tieàn vay baèng caùch phaùt haønh seùc hoaëc caùc coâng cuï thanh toaùn khaùc ngay treân taøi khoaûn vaõng lai . d. Nghieäp vuï tín duïng thueâ mua vaø tín duïng ñaàu tö - Tín duïng thueâ mua : laø vieäc ngaân haøng ñöùng ra mua taøi saûn cuûa ngöôøi cung caáp ñeå cho thueâ ñoái vôùi ngöôøi coù nhu caàu söû duïng . Khi hôïp ñoàng cho thueâ heát haïn, ngöôøi ñi thueâ coù theå traû laïi taøi saûn ñoù cho ngaân haøng , xin gia haïn theâm hôïp ñoàng hoaëc mua laïi taøi saûn ñoù theo giaù caû thoaû thuaän vôùi ngaân haøng . - Tín duïng ñaàu tö : thöïc chaát laø khoaûn cho vay trung, daøi haïn cuûa ngaân haøng ñeå taøi trôï cho caùc doanh nghieäp trong caùc döï aùn ñaàu tö nhö caùc coâng trình xaây döïng, caûi taïo môû roäng qui moâ saûn xuaát kinh doanh ... e . Nghieäp vuï baûo laõnh . - Xeùt theo khía caïnh hoïc thuaät, baûo laõnh ngaân haøng laø moät hình thöùc “ tín duïng chöû kyù - Signature Credit” , laø hoaït ñoäng khoâng duøng ñeán voán cuûa ngaân haøng. - Theo luaät caùc toå chöùc tín duïng Vieät Nam quy ñònh baûo laõnh ngaân haøng laø moät hình thöùc caáp tín duïng, ñöôïc thöïc hieän thoâng qua söï cam keát baèng vaên baûn cuûa toå chöùc tín duïng vôùi beân coù quyeàn veà vieäc thöïc hieän nghóa vuï taøi chính thay cho khaùch haøng khi khaùch haøng khoâng thöïc hieän ñuùng nghóa vuï ñaõ cam keát . - Trong thöông maïi quoác teá, baûo laõnh ngaân haøng ñöôïc xem nhö moät loaïi hình taøi trôï ngoaïi thöông, nhaèm choáng ñôõ nhöõng toån thaát cuûa ngöôøi thuï höôûng baûo laõnh do söï vi phaïm nghóa vuï cuûa beân ñoái taùc lieân quan . f. Nghieäp vuï tín duïng tieâu duøng Ñaây laø loaïi tín duïng cho vay taøi trôï cho nhu caàu chi tieâu cuûa ngöôøi tieâu duøng bao goàm caù nhaân vaø hoä gia ñình ñeå trang traõi nhu caàu nhaø ôû, ñoà duøng gia ñình, xe coä, giaùo duïc, y teá ... 1.1.3.2.3: Nghieäp vuï ñaàu tö:. Trong nghieäp vuï naøy, ngaân haøng thöïc hieän kinh doanh kieám laõi nhö caùc doanh nghieäp khaùc nhö :
Trang 13 + Ñaàu tö chöùng khoaùn baèng caùch cho caùc coâng ty coå phaàn ñaõ hoaït ñoäng, caùc xí nghieäp vay baèng caùch mua traùi khoaùn xí nghieäp, cho Ngaân saùch vay baèng caùch mua coâng traùi, ñaàu tö vaøo caùc coâng ty baèng caùch mua coå phieáu coâng ty . + Huøn voán, lieân doanh ...laø caùc bieän phaùp tröïc tieáp goùp voán ñoái vôùi caùc doanh nghieäp ñeå thaønh laäp caùc coâng ty, xí nghieäp môùi . Theo luaät Ngaân haøng qui ñònh, Ngaân haøng thöông maïi chæ ñöôïc pheùp duøng nguoàn voán töï coù ñeå thöïc hieän nghieäp vuï ñaàu tö . 1.1.3.3: Nghieäp vuï trung gian - Nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng: Ñaây laø nhöõng nghieäp vuï maø Ngaân haøng thöông maïi thöïc hieän theo söï uûy nhieäm cuûa khaùch haøng ñeå höôûng tieàn hoa hoàng nhö : + Chuyeån tieàn cho khaùch haøng sang ñòa phöông khaùc ñeå hoï söû duïng theo yeâu caàu hoaëc traû cho moät ngöôøi naøo ñoù . + Thu hoä :Ngaân haøng ñöùng ra thay maët khaùch haøng ñeå thu caùc khoaûn kyø phieáu ñeán haïn, chöùng khoaùn, haøng hoùa ñaõ baùn ñeå thu coå töùc .. . + UÛy thaùc laø nghieäp vuï maø ngaân haøng laøm theo uûy thaùc cuûa khaùch haøng nhö quaûn lyù taøi saûn hoä, chuyeån gia taøi hoä, baûo quaûn taøi saûn coù giaù .. . + Mua baùn hoä: theo uûy nhieäm cuûa khaùchhaøng, ngaân haøng ñöùng ra phaùt haønh coå phieáu hoaëc traùi khoaùn coâng ty hoaëc traùi khoaùn Nhaø nöôùc, hoaëc mua baùn ngoaïi teä, kim khí quyù , ñaù quyù cho khaùch haøng . + Laøm tö vaán veà taøi chính, tieàn teä nhö cung caáp thoâng tin, höôùng daãn chính saùch taøi chính tieàn teä, thöông maïi, laäp döï aùn ñaàu tö tín duïng, uûy thaùc ñaàu tö ... cho khaùch haøng . Nhö vaäy, neàn kinh teá thò tröôøng thoâng qua nhöõng qui luaät cuûa noù ñaõ taïo ra nhöõng ñoäng löïc raát lôùn cho söï taêng tröôûng kinh teá, song cuõng seõ saún saøng ñaøo thaûi nhöõng caù nhaân hoaëc toå chöùc kinh teá khoâng thích öùng, chính nhöõng ñoøi hoûi naøy, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong neàn kinh teá thò tröôøng raát ña daïng vaø phong phuù, ñaùp öùng ñaày ñuû caùc nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa caùc caù nhaân vaø toå chöùc kinh teá . Trong töông lai, ngaân haøng thöông maïi phaûi khoâng ngöøng tìm toøi, phaùt trieån vaø môû roäng nhöõng hình thöùc caáp tín duïng, taêng cöôøng khaû naêng cung
Trang 14 caáp dòch vuï tieän ích cho khaùch haøng ñeå hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ngaøy caøng phaùt trieån . 1.2: HOÄI NHAÄP KINH TEÁ QUOÁC TEÁ VAØ KHU VÖÏC TRONG LÓNH VÖÏC NGAÂN HAØNG: Heä thoáng Ngaân haøng Vieät Nam phaûi ñoái maët vôùi nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc cuûa xu theá hoäi nhaäp kinh teá quoác teá vaø khu vöïc, nghóa laø ngaân haøng tröïc tieáp caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng ña quoác gia ñaày tieàm löïc ngay taïi saân chôi cuûa mình. Nhöõng bieåu hieän xu theá toaøn caàu hoaù thò tröôøng taøi chính dieãn ra taùc ñoäng ñeáùn heä thoáng ngaân haøng: cô cheá tæ giaù thaû noåi vaø ñoàng tieàn chuyeån ñoåi, söï phaùt trieån cao cuûa coâng ngheä, möùc ñoä caïnh tranh treân thò tröôøng taøi chính quoác teá ngaøy caøng gay gaét vaø möùc ñoä ruûi ro ngaøy caøng cao... Vôùi nhöõng nhaân toá taùc ñoäng treân ñaõê taïo ra nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc: 1.2.1: Cô hoäi ñoái vôùi Ngaân haøng Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp: Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá thaønh coâng seõ ñem laïi cho Vieät Nam nhieàu cô hoäi nhö môû roäng thò tröôøng, taäp trung nhöõng kinh nghieäm veà quaûn lyù , keá thöøa nhöõng thaønh töïu khoa hoïc cuûa caùc nöôùc ñi tröôùc, taêng khaû naêng thu huùt ñaàu tö vaø söï chuyeån giao khoa hoïc kyõ thuaät coâng ngheä, naâng vò theá cuûa Vieät nam treân tröôøng quoác teá. Ñoái vôùi ngaønh ngaân haøng taøi chính, hoäi nhaäp kinh teá quoác teá taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy coâng cuoäc ñoåi môùi vaø caûi caùch heä thoáng Ngaân haøng Vieät nam, naâng cao naêng löïc quaûn lyù nhaø nöôùc trong lónh vöïc ngaân haøng, taêng cöôøng khaû naêng toång hôïp, heä thoáng tö duy xaây döïng caùc vaên baûn phaùp luaät trong lónh vöïc ngaân haøng, ñaùp öùng nhu caàu hoäi nhaäp vaø thöïc hieän cam keát vôùi caùc toå chöùc quoác teá. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá môû ra cô hoäi trao ñoåi, hôïp taùc quoác teá giöõa caùc ngaân haøng thöông maïi trong hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä, ñeà ra bieän phaùp taêng cöôøng giaùm saùt vaø phoøng ngöøa ruûi ro töø ñoù naâng cao ñöôïc uy tín cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong caùc giao dòch taøi chính quoác teá. Ñoàng thôøi, caùc Ngaân haøng Vieät Nam coù ñieàu kieän tranh thuû voán, coâng ngheä kinh nghieäm quaûn
Trang 15 lyù vaø ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä, phaùt huy lôïi theá so saùnh cuûa mình ñeå theo kòp yeâu caàu caïnh tranh quoác teá vaø môû roäng thò tröôøng ra nöôùc ngoaøi. Hoäi nhaäp kinh teá quoác teá hieän nay cuï theå hôn laø söï tham gia tích cöïc cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam buoäc caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam phaûi chuyeân moân hoaù saâu hôn veà nghieäp vuï ngaân haøng, quaûn trò ngaân haøng, quaûn trò taøi saûn nôï, taøi saûn coù, quaûn trò ruûi ro, caûi thieän chaát löôïng tín duïng, naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn voán, dòch vuï cuõ cuûa ngaân haøng vaø phaùt trieån caùc dòch vuï môùi maø caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi döï kieán seõ aùp duïng taïi Vieät Nam. Hôn nöõa, vieäc môû cöûa thò tröôøng cho haøng hoaù xuaát khaåu Vieät nam cuõng seõ laø moät cô hoäi toát ñeå caùc ngaân haøng môû roäng kinh doanh. Caùc Ngaân haøng Vieät Nam seõ coù nhieàu cô hoäi kinh doanh hôn, coù nhieàu khaùch haøng hôn trong lónh vöïc xuaát nhaäp khaåu. - Tham gia vaøo toaøn caàu hoaù ngaønh Ngaân haøng Vieät Nam coù ñieàu kieän tranh thuû voán coâng ngheä, kinh ngheäm quaûn lyù töø caùc nöôùc coù trình ñoä phaùt trieån cao. - Taïo ra ñoäng löïc thuùc ñaåy coâng cuoäc ñoåi môùi vaø caûi caùch heä thoáng ngaân haøng Vieät Nam nhaèm ñaùp öùng caùc ñieàu kieän hoäi nhaäp vaø thöïc hieän cam keát vôùi caùc ñònh cheá taøi chính, caùc toå chöùc thöông maïi khu vöïc vaø toaøn caàu, caùc cam keát naøy ngaøy caøng phöùc taïp vaø chaët cheõ hôn theo xu höôùng nôùi loûng caùc haïn cheá hieän taïi tieán tôùi môû cöûa vaø töï do hoaù toaøn dieän. - Tham gia vaøo hoäi nhaäp laø coù ñieàu kieän ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä ngaân haøng coù trình ñoä chuyeân moân cao, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu nhieäm vuï trong giai ñoaïn môùi. 1.2.2: Thaùch thöùc ñoái vôùi ngaân haøng trong xu theá hoäi nhaäp: 1.2.2.1: Dö nôï cho vay vaø toång taøi saûn coù taêng nhanh, trong khi voán töï coù taêng chaäm: Tieáp tuïc ñoåi môùi Ngaân haøng nöôùc ta tröôùc yeâu caàu hoäi nhaäp, trong ñeà aùn cô caáu laïi ngaân haøng thöông maïi. Ngaân haøng Nhaø Nöôùc ñeà nghò Chính phuû vaø ñaõ ñöôïc pheâ duyeät chuû tröông laø tæ leä an toaøn voán cuûa Ngaân haøng thöông maïi phaûi ñaït toái thieåu 8%. Theo tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn voán hoaït ñoäng thì toång soá voán töï coù treân toång taøi taøi saûn coù cuõng phaûi ñaït toái thieåu laø 8%.
Trang 16 Thöïc hieän muïc tieâu noùi treân ñoái vôùi caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ñeå taêng nguoàn voán ñieàu leä thì phaûi coù caùc giaûi phaùp taøi chính töø nguoàn ngaân saùch nhaø nöôùc. Theo höôùng ñoù töø 2002 ñeán nay, Ngaân haøng Nhaø Nöôùc ñaã phoái hôïp vôùi Boä taøi chính trình chính phuû thöïc hieän caáp boå sung voán ñieàu leä cho 5 ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ôû ñôït I laø 4.900 tyû ñoàng trong naêm 2002 vaø ñôït I vaøo 04/06/2003 laø 1.900 tyû ñoàng. Song song cuøng vôùi vieäc boå sung voán töï coù thì dö nôï cho vay caùc ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc cuõng taêng nhanh, toång taøi saûn coù cuõng taêng nhanh nhöng tæ leä an toaøn cuõng khoâng ñaït yeâu caàu cuûa theá giôùi. Theo soá lieäu taïm tính thì voán töï coù cuûa ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån Noâng Thoân khoaûng cuoái thaùng 11 naêm 2004 laø 6.100 tyû ñoàng trong khi toång taøi saûn coù laø 112.339 tyû ñoàng , tæ leä naøy ñaït gaàn 5,43%. Ngaân haøng Ñaàu Tö vaø Phaùt Trieån coù voán töï coù laø 3.800 tyû ñoàng nhöng toång taøi saûn coù ñaït 79.832 tyû ñoàng, tæ leä ñaït gaàn 4,76%. Ngaân haøng Coâng Thöông Vieät nam coù voán ñieàu leä 3.300 tyû ñoàng, toång taøi saûn coù ñaït treân 90.659 tyû ñoàng , tæ leä ñaït 3,64%. Coøn ngaân haøng Ngoaïi Thöông thì voán töï coù laø 3.200 tyû ñoàng trong khi ñoù toång taøi saûn coù laø 87.912 tyû ñoàng tæ leä ñaït 3,64%, tyû leä bình quaân 4 Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc laø 4,2%. Ñaây laø tæ leä raát thaáp so caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân theá giôùi. Khoâng nhöõng tæ leä an toaøn khoâng ñaûm baûo maø qui moâ voán töï coù cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc coøn quaù nhoû beù, lôùn nhaát laø Ngaân haøng Noâng Nghieäp vaø Phaùt Trieån Noâng Thoân Vieät Nam cuõng chæ ñaït 300 trieäu USD, trong khi ñoù caùc ngaân haøng trong khu vöïc qui moâ tôùi vaøi tyû, thaäïm chí vaøi chuïc tyû USD hoaëc cao hôn nöõa. Ñoái vôùi Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn tuy ñaït ñöôïc tæ leä an toaøn laø 8% hoaëc cao hôn nhöng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi caùc ngaân haøng naøy laø qui moâ coøn quaù nhoû beù. Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù qui moâ lôùn nhaát vôùi soá voán chæ 740 tyû ñoàng laø Saøi Goøn Thöông Tín, hai ngaân haøng coù soá voán treân 400 tyû ñoàng, 3 ngaân haøng coù soá voán treân 300 tyû ñoàng vaø 4 ngaân haøng coù soá voán treân 200 tyû ñoàng. Khoâng nhieàu hôn qui moâ lôùn nhaát cuûa Ngaân haøng nöôùc ngoaøi ôû Vieät Nam laø bao
Trang 17 nhieâu vaø chæ baèng 10% qui moâ trung bình cuûa caùc ngaân haøng trong khu vöïc. Song coù moät nghòch lyù laø caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn khoâng muoán taêng theâm voán nöõa, vì khi taêng theâm voán phaûi phaùt haønh coå phieáu ra coâng chuùng, nhö theá seõ bò giaûm coå töùc haøng naêm. Ñoàng thôøi hoï ngaïi seõ bò aûnh höôûng trong hoäi ñoàng quaûn trò, lo sôï nhöõng naûy sinh phöùc taïp veà lôïi ích. 1.2.2.2: Chi phí ñaàu tö cho phaùt trieån vaø hieän ñaïi hoaù caùc dòch vuï ngaân haøng taêng nhanh khoâng töông öùng vôùi hieäu quaû ñem laïi: Ñeå caïnh tranh vôùi caùc chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø Ngaân haøng lieân doanh thì caùc Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc phaûi ña daïng hoaù, phaùt trieån vaø hieän ñaïi hoaù caùc nghieäp vuï kinh doanh vaø dòch vuï ngaân haøng. Muoán vaäy, phaûi ñaåy maïnh ñaàu tö. Song vieäc chaáp nhập dòch vuï cuûa ngaân haøng trong nöôùc coù giôùi haïn, phí dòch vuï thu ñöôïc khoâng ñuû buø ñaép chi phí boû ra. Beân caïnh ñoù caùc chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi hoaït ñoäng taïi Vieät Nam vôùi caùc nghieäp vuï ngaân haøng ña daïng vaø hieän ñaïi, nhaát laø caùc nghieäp vuï veà phoøng ngöøa ruûi ro cho chính mình vaø cho khaùch haøng cuûa mình nhö Option, hoaùn ñoåi laõi suaát, … . Do ñoù, moät maët taïo söï haáp daãn, thu huùt khaùch haøng laøm aên coù hieäu quaû, tham gia thò tröôøng quoác teá ôû möùc ñoä lôùn nhaát laø caùc doanh nghieäp coù doanh soá xuaát nhaäp khaåu cao. Maëc khaùc cuõng ñaït ñöôïc hieäu quaû thöïc söï trong vieäc ñaàu tö vaøo phaùt trieån dòch vuï laøm caùc Ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc coù nguy cô bò maát khaùch haøng tieàm naêng naøy. Hieän nay, dòch vuï ngaân haøng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam coøn ñôn ñieäu, ngheøo naøn, tính tieän ích chöa cao, chöa taïo thuaän lôïi vaø cô hoäi bình ñaúng cho khaùch haøng thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá trong vieäc tieáp caän vaø söû duïng dòch vuï. Tín duïng vaãn laø nghieäp vuï kinh doanh chuû yeáu taïo thu nhaäp cho caùc ngaân haøng; caùc nghieäp vuï môùi nhö thanh toaùn dòch vuï qua ngaân haøng, moâi giôùi kinh doanh, tö vaán döï aùn chöa phaùt trieån. Cho vay theo chæ ñònh cuûa nhaø nöôùc vaãn chieám tæ troïng lôùn trong cô caáu tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc Vieät Nam. Vieäc môû roäng tín duïng cho khu vöïc kinh teá ngoaøi quoác doanh ñaõ coù chuyeån bieán tích cöïc nhöng coøn nhieàu vöôùng maéc. Haàu heát caùc chuû trang traïi vaø
Trang 18 coâng ty tö nhaân khoù tieáp caän ñöôïc vôùi nguoàn voán cuûa ngaân haøng vaø vaãn phaûi huy ñoäng voán baèng caùc hình thöùc khaùc. Beân caïnh ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi thieáu chieán löôïc kinh doanh hieäu quaû vaø beàn vöõng. Hoaït ñoäng kieåm tra, kieåm toaùn noäi boä coøn yeáu, thieáu tín ñoäc laäp, heä thoáng thoâng tin baùo caùo taøi chính vaø thoâng tin quaûn lyù coøn chöa ñaït tôùi caùc chuaån möïc vaø thoâng leä quoác teá. 1.2.2.3: Ruûi ro caùc khoaûn cho vay trung daøi haïn ñoái vôùi caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc: Trong nhöõng naêm gaàn ñaây caùc Ngaân haøng thöông maïi nhaø nöôùc ñaàu tö voán trung daøi haïn cho caùc döï aùn troïng ñieåm cuûa nhaø nöôùc. Song caùc döï aùn ñoù vieäc ñaùnh giaù hieäu quaû khi ñaàu tö cuõng nhö hieäu quaû trong thöïc teá so vôùi luùc thaåm ñònh vaø pheâ duyeät ban ñaàu coù khoaûng caùch nhaát ñònh. Do ñoù caùc Ngaân haøng thöông maïi khoâng thu hoài ñöôïc nôï vay ñuùng haïn, chöa keå ñeán caùc khoaûn vay khoâng thu hoài ñöôïc nôï vaø laõi do döï aùn khoâng hieäu quaû bò ñoå nôï… laøm aûnh höôûng ñeán tình hình taøi chính cuûa ngaân haøng. Hieän nay voán ñaàu tö cuûa caùc coâng trình troïng ñieåm ñeàu troâng chôø vaøo vay voán ngaân haøng. Tuy nhieân hieän nay dö nôï cuûa caùc toång cty raát lôùn, vöôït xa so vôùi voán töï coù cuûa doanh nghieäp ôû möùc ñoä cao vaø lôùn hôn nhieàu so vôùi luaät cuûa caùc toå chöùc tín duïng laø dö nôï cho vay moät khaùch haøng lôùn nhaát khoâng vöôït quaù 15% voán töï coù cuûa moät Ngaân haøng thöông maïi. Beân caïnh ñoù hieän nay huy ñoäng voán trung daøi haïn trong daân cö raát khoù khaên maø cho vay ñaàu tö caùc coâng trình troïng ñieåm caùc döï aùn thöôøng laø thôøi haïn daøi laøm aûnh höôûng ñeán nguoàn voán ngaân haøng. 1.2.2.4: Thaùch thöùc veà trình ñoä caùn boä tröôùc yeâu caàu hoäi nhaäp: Yeâu caàu veà chaát löôïng vaø trình ñoä caùn boä laø moät yeáu toá quan troïng cuûa vieäc naâng cao naêng löïc caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi. Caùc ngaân haøng ñaõ toå chöùc thi tuyeån nhaân vieân môùi theo tieâu chuaån trình ñoä ñöôïc ñöa ra veà chuyeân moân, nghieäp vuï, ngoaïi ngöõ, tin hoïc, khaû naêng laøm vieäc ñoäc laäp….Tuy nhieân vaãn coøn moät
Trang 19 soá ngaân haøng thöông maïi tuyeåân nhaân vieân theo truyeàn thoáng kieåu cuõ, trình ñoä haïn cheá veà moïi maët, boá trí caùn boä theo leà loái gia ñình. Beân caïnh ñoù soá caùn boä cuõ cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khaù ñoâng, nhöng trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï chöa ñaùp öùng caùc yeâu caàu trong quaù trình hoäi nhaäp. Trong khi ñoù, laïi chöa coù bieän phaùp khuyeán khích hôïp lyù ñeå thu huùt nhaân taøi vaø aùp duïng coâng ngheä hieän ñaïi. Cô caáu toå chöùc trong noäi boä nhieàu ngaân haøng thöông maïi coøn laïc haäu, khoâng phuø hôïp vôùi caùc chuaån möïc quản lyù hieän ñaïi ñaõ ñöôïc aùp duïng phoå bieán nhieàu naêm nay ôû caùc nöôùc. 1.2.2.5:Khaû naêng sinh lôøi cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam raát thaáp: Tæ leä chi phí nghieäp vuï vaø khaû naêng sinh lôøi cuûa phaàn lôùn caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ñieàu thua keùm caùc ngaân haøng trong khu vöïc. Neáu tính vaø haïch toaùn theo thoâng leä quoác teá thì thöïc teá hoaït ñoäng cuûa nhieàu Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam bò thua loã. Tuy nhieân öu theá cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam so vôùi Ngaân haøng nöôùc ngoaøi laø coù ñöôïc maïng löôùi chi nhaùnh roäng khaép caùc tænh thaønh trong caû nöôùc, coù moái quan heä truyeàn thoáng vôùi khaùch haøng qua nhieàu naêm vaø ñieàu chuû yeáu laø coù ñöôïc söï hieåu bieát moät caùch cuï theå caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng, khaû naêng khaùch haøng vaø nhöõng vaán ñeà veà vaên hoaù taäp tuïc maø ngaân haøng nöôùc ngoaøi chöa theå coù ñöôïc. Hieän nay caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ñang tích cöïc trieån khai ñeà aùn taùi cô caáu laïi ñaõ ñöôïc chính phuû pheâ duyeät, ñöôïc söï hoå trôï tích cöïc cuûa caùc toå chöùc quoác teá nhö WB, IMF, Chính phuû caùc nöôùc. - Thaùch thöùc lôùn nhaát ñoù laø xuaát phaùt ñieåm vaø trình ñoä phaùt trieån cuûa neàn kinh teá noùi chung vaø cuûa ngaønh ngaân haøng noùi rieâng coøn raát thaáp, coâng ngheä, toå chöùc vaø trình ñoä quaûn lyù coøn non yeáu so vôùi nhieàu nöôùc trong khu vöïc cuõøng nhö treân theá giôùi. Trong khi ñoù môû cöûa ñoàng nghóa vôùi vieäc chuùng ta phaûi chaáp nhaän luaät chôi chung bình ñaúng aùp duïng cho taát caû caùc nöôùc . Do ñoùù thaùch thöùc naøy laø raát lôùn vaø khoù khaên, ñoøi hoûi ngaønh ngaân haøng phaûi noå löïc vöôn leân vaø ñaåy maïnh caûi caùch ñeå phaùt trieån.