Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng TMCP phát triển nhà thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

34
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nắm vững, sâu về cơ sở lý luận của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng và đưa ra các giải pháp để hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank. Mời các bạn tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng TMCP phát triển nhà thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ---------- TRẦN MINH THẮM GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN PHÁT TRIỂN NHÀ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH (HDBANK) Chuyên ngành: Kinh tế tài chính – ngân hàng Mã số: 60.31.12 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN HUY HOÀNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – NĂM 2011
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn “Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại Ngân hàng TMCP Phát Triển Nhà Thành Phố Hồ Chí Minh (HDBank) là công trình nghiên cứu riêng của tôi. Các số liệu trong luận văn được sử dụng trung thực. Các số liệu có nguồn trích dẫn, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng công bố trong các công trình nghiên cứu khác. Tp. HCM, ngày tháng năm 2010 Tác giả luận văn Trần Minh Thắm
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Trang CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG 1.1 NHỮNG VẤN ĐÊ CƠ BẢN VỀ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG........................ 1 1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Bảo lãnh ngân hàng ................................ 1 1.1.2 Khái niệm bảo lãnh ngân hàng ...................................................................... 2 1.1.3 Các chủ thể trong nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng........................................ 3 1.1.4 Vai trò và chức năng của bảo lãnh ngân hàng ............................................. 5 1.1.4.1. Chức năng của bảo lãnh ngân hàng ............................................................5 a. Bảo lãnh được dùng như công cụ bảo đảm: ................................................ 5 b. Bảo lãnh được dùng như công cụ tài trợ: ..................................................... 5 c. Bảo lãnh là công cụ đôn đốc hoàn thành nghiã vụ giữa các chủ thể: .......... 6 d. Bảo lãnh là công cụ hạn chế rủi ro do thông tin bất cân xứng: ................... 6 1.1.4.2. Vai trò của bảo lãnh ngân hàng ..................................................................7 a. Vai trò đối với nền kinh tế:............................................................................ 7 b. Vai trò đối với các chủ thể tham gia bảo lãnh:............................................. 7
1.1.5 Phân loại bảo lãnh ngân hàng........................................................................ 8 1.1.5.1. Căn cứ theo mục đích bảo lãnh: .................................................................8 a. Bảo lãnh dự thầu (Tender Guarantee, Bid Bond):........................................ 8 b. Bảo lãnh thực hiện hợp đồng (Performance Guarantee): ............................ 8 c. Bảo lãnh bảo hành (Maintenance Guarantee): ............................................ 8 d. Bảo lãnh thanh toán (PaymentGuarantee): .................................................. 9 e. Bảo lãnh hoàn trả tiền ứng trước (Repayment Guarantee):......................... 9 f. Bảo lãnh Hải quan (Custom Guarantee): ..................................................... 9 1.1.5.2. Căn cứ theo phương thức phát hành bảo lãnh: ...........................................9 a. Bảo lãnh trực tiếp (Direct Guarantee): ........................................................ 9 b. Bảo lãnh gián tiếp (Indirect Guarantee): ................................................... 10 c. Bảo lãnh giáp lưng (Back- to-back Guarantee): ........................................ 12 d. Bảo lãnh được xác nhận (Confirmed Guarantee): ..................................... 13 e. Đồng bảo lãnh (Syndicated Guarantee): .................................................... 13 1.1.5.3. Căn cứ theo tính chất của bảo lãnh:..........................................................14 a. Bảo lãnh trả ngay vô điều kiện (Demand Guarantee): ............................... 14 b. Bảo lãnh kèm chứng từ (Documentery Guarantee): ................................... 14 1.1.6 Các điều ước quốc tế có liên quan đến bảo lãnh ngân hàng ..................... 15
1.1.6.1 Các quy tắc thống nhất về Bảo lãnh theo yêu cầu (The Uniform Rules for Demand Guarantee- URDG)....................................................................................15 1.1.6.2 Quy tắc thực hành cam kết dự phòng quốc tế (The International Standby Practice Rules – ISP)................................................................................................16 1.1.6.3 Công ước Liên Hiệp Quốc về Bảo lãnh độc lập và Tín dụng thư dự phòng (The United Nations Convention on Independent Guarantee and Standby Letter of Credits): ..................................................................................................................16 1.2 NỘI DUNG CỦA NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG........................ 17 1.2.1 Các hình thức phát hành và nội dung cơ bản của thư bảo lãnh............... 17 1.2.1.1 Các hình thức phát hành bảo lãnh.............................................................17 a. Thư bảo lãnh, xác nhận bảo lãnh qua mạng truyền tin có ký hiệu mật ...... 17 b. Ký xác nhận bảo lãnh trên các hối phiếu, lệnh phiếu ................................. 17 c. Phát hành bảo lãnh đối ứng ........................................................................ 17 d. Các hình thức khác mà pháp luật không cấm ............................................. 18 1.2.1.2 Những nội dung cơ bản của thư bảo lãnh:................................................18 a. Tên, địa chỉ …của các bên tham gia:.......................................................... 18 b. Dẫn chiếu hợp đồng gốc: ............................................................................ 19 c. Số tiền bảo lãnh:.......................................................................................... 19 d. Các điều kiện thanh toán: ........................................................................... 19 e. Thời hạn hiệu lực của bảo lãnh: ................................................................. 19
f. Địa điểm phát hành và hết hạn hiệu lực bảo lãnh:..................................... 20 1.2.2 Các nhân tố quyết định chất lượng nghiệp vụ bảo lãnh............................ 20 1.2.2.1 Nhân tố chủ quan:.....................................................................................20 a. Con người:................................................................................................... 20 b. Sự đa dạng các sản phẩm dịch vụ và Quy trình nghiệp vụ:........................ 21 c. Công nghệ: .................................................................................................. 21 d. Phí dịch vụ: ................................................................................................. 21 e. Một số yếu tố khác:...................................................................................... 21 1.2.2.2 Nhân tố khách quan: .................................................................................22 a. Môi trường kinh tế vĩ mô:............................................................................ 22 b. Môi trường pháp lý: .................................................................................... 22 1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ......... 23 1.2.3.1 Một số chỉ tiêu định lượng........................................................................23 a. Dư nợ bảo lãnh:........................................................................................... 23 b. Doanh số bảo lãnh: ..................................................................................... 23 c. Doanh thu nghiệp vụ bảo lãnh: ................................................................... 23 d. Số dư tài khoản ký quỹ bảo lãnh: ................................................................ 24 e. Dư nợ bảo lãnh quá hạn:............................................................................. 25 f. Doanh số bảo lãnh quá hạn: ....................................................................... 25
1.2.3.2 Một số chỉ tiêu định tính...........................................................................26 a. Sự đa dạng sản phẩm bảo lãnh của ngân hàng: ......................................... 26 b. Tính hợp lý của quy trình nghiệp vụ............................................................ 26 1.2.4 Các rủi ro của bảo lãnh ngân hàng ............................................................. 27 1.2.4.1 Rủi ro bất khả kháng:................................................................................27 1.2.4.2 Rủi ro của quốc gia của người phát hành: ................................................27 1.2.4.3 Rủi ro xuất phát từ các chủ thể tham gia bảo lãnh: ..................................27 a. Rủi ro từ người phát hành:.......................................................................... 27 b. Rủi ro từ bên được bảo lãnh và bên nhận bảo lãnh: .................................. 28 1.2.4.4 Các rủi ro về chứng từ: .............................................................................29 1.3 BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG PHÁT TRIỂN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI MỘT SỐ NGÂN HÀNG:........................................................................ 29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VẬN DỤNG NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ TP.HCM 2.1 TỔNG QUAN VỀ HDBANK............................................................................ 32 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của HDBank:......................................... 32 2.1.2 Vốn điều lệ và Cơ cấu tổ chức, quản lý của HDBank............................... 33 2.1.2.1 Vốn điều lệ:...............................................................................................33 2.1.2.2 Cơ cấu tổ chức và quản lý của HDBank: .................................................33
2.1.3 Khái quát tình hình hoạt động chung của HDBank:................................. 36 2.1.3.1 Huy động vốn ...........................................................................................37 2.1.3.2 Sử dụng vốn ..............................................................................................37 2.1.3.3 Dịch vụ thanh toán....................................................................................38 2.1.3.4 Kết quả hoạt động kinh doanh của HDBank: ...........................................39 2.2 THỰC TRẠNG VẬN DỤNG NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG TẠI HDBANK ...................................................................................................................... 41 2.2.1 Cơ sở pháp lý trong nước khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank ..................................................................................................................... 41 2.2.1.1 Bộ luật dân sự: ..........................................................................................41 2.2.1.2 Luật các TCTD: ........................................................................................41 2.2.1.3 Luật thương mại: ......................................................................................41 2.2.1.4 Quy chế bảo lãnh ngân hàng: ...................................................................41 2.2.2 Thực trạng vận dụng nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank .......... 42 2.2.2.1 Đối tượng khách hàng và mức bảo lãnh ...................................................42 2.2.2.2 Phạm vi, giới hạn bảo lãnh: ......................................................................42 2.2.2.3 Các sản phẩm bảo lãnh của HDBank: ......................................................43 2.2.2.4 Hình thức phát hành: ................................................................................43 2.2.2.5 Hồ sơ và điều kiện bảo lãnh: ....................................................................44
a. Hồ sơ bảo lãnh ............................................................................................ 44 b. Điều kiện bảo lãnh: ..................................................................................... 44 c. Các biện pháp đảm bảo: ............................................................................. 45 d. Phí dịch vụ bảo lãnh: .................................................................................. 48 2.2.2.6 Quy trình thực hiện và quản lý nghiệp vụ bảo lãnh..................................49 a. Bước 1 - Thẩm định và xét duyệt thư bảo lãnh:.......................................... 49 b. Bước 2 - Hoàn thiện hồ sơ và ký hợp đồng cấp bảo lãnh với khách hàng: .. 50 c. Bước 3 - Phát hành Thư bảo lãnh:............................................................. 51 d. Bước 4 - Quản lý, theo dõi bảo lãnh:.......................................................... 52 2.2.2.7 Phân tích kết quả hoạt động nghiệp vụ bảo lãnh của HDBank ...............53 a. Những chỉ tiêu định lượng: ......................................................................... 53 b. Những chỉ tiêu định tính:............................................................................. 63 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VẬN DỤNG NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH CỦA HDBANK ...................................................................................................................... 63 2.3.1 Những thuận lợi của HDBank trong cung cấp nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng ......................................................................................................................... 63 2.3.1.1 Yếu tố con người: .....................................................................................64 2.3.1.2 Về sản phẩm dịch vụ và quy trình nghiệp vụ: ..........................................65 2.3.1.3 Về công nghệ: ...........................................................................................66
2.3.1.4 Phí dịch vụ: ...............................................................................................67 2.3.1.5 Yếu tố khác:..............................................................................................67 a. Quy mô vốn.................................................................................................. 67 b. Cơ cấu tổ chức............................................................................................. 68 c. Mạng lưới chi nhánh ................................................................................... 68 d. Ngân hàng đại lý ......................................................................................... 68 e. Công tác quảng bá thương hiệu .................................................................. 69 f. Chính sách phát triển .................................................................................. 69 2.3.2 Những khó khăn của HDBank trong cung cấp nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng ......................................................................................................................... 70 2.3.2.1 Những khó khăn chủ quan:.......................................................................70 a. Vốn điều lệ thấp........................................................................................... 70 b. Một số Chi nhánh/Phòng giao dịch hoạt động chưa hiệu quả. .................. 71 c. Sản phẩm chưa đủ, chưa đa dạng:.............................................................. 71 d. Cung cấp dịch vụ chưa chuyên nghiệp, chưa đảm bảo tính cạnh tranh:.... 71 e. Yếu tố công nghệ ......................................................................................... 72 f. Các hạn chế khác ........................................................................................ 72 2.3.2.2 Những khó khăn khách quan: ...................................................................73 a. Sự cạnh tranh ngày càng gây gắt giữa các ngân hàng:.............................. 73
b. Hành lang pháp lý trong nước chưa hoàn thiện: ........................................ 73 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................74 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ TP.HCM 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA NGÀNH NGÂN HÀNG ĐẾN NĂM 2020 ............................................................................................................................. 75 3.1.1 Mục tiêu và định hướng phát triển các TCTD đến năm 2020:................. 75 3.1.2 Định hướng chiến lược phát triển dịch vụ ngân hàng ............................... 76 3.2 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA HDBANK ............................................ 77 3.3 NHỮNG GIẢI PHÁP ĐỂ HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH CỦA HDBANK ...................................................................................... 78 3.3.1 Cơ sở và mục tiêu của giải pháp .................................................................. 78 3.3.2 Các giải pháp ................................................................................................. 79 3.3.2.1 Giải pháp cho nội bộ HDBank .................................................................79 a. Giải pháp về con người ............................................................................... 79 b. Giải pháp về sản phẩm, nghiệp vụ .............................................................. 81 c. Giải pháp về công nghệ: ............................................................................. 83 d. Giải pháp cho các yếu tố khác: ................................................................... 83 3.3.2.2 Một số kiến nghị đối với tầm vĩ mô .........................................................85 a. Cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý hoàn chỉnh và chặt chẽ ........... 85
b. Cần có một chuẩn mực chung trong kỹ thuật nghiệp vụ bảo lãnh.............. 85 c. Tăng cường cơ chế kiểm tra, kiểm soát....................................................... 86 d. Có các chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của ngân hàng nội địa:................................................................................................................. 86 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................87 KẾT LUẬN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CVQHKH Chuyên viên quan hệ khách hàng CVQL&HTTD Chuyên viên quản lý và hỗ trợ tín dụng KH Khách hàng KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp KTGD & KQ Kế toán giao dịch và kho quỹ NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần TCTD Tổ chức tín dụng TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Trang Bảng 2.1: Dư nợ tín dụng phân theo thời hạn vay: .................................................. 37 Bảng 2.2: Dư nợ tín dụng phân theo chất lượng tín dụng: ....................................... 38 Bảng 2.3: Một số chỉ tiêu về kết quả kinh doanh của HDBank: .............................. 39 Bảng 2.4: Dư nợ bảo lãnh qua các thời điểm: ..... ................................................... 54 Bảng 2.5: So sánh dư nợ bảo lãnh qua các thời điểm:............................................. 55 Bảng 2.6: Doanh số bảo lãnh qua các thời điểm: ................................................... 58 Bảng 2.7: Doanh thu nghiệp vụ bảo lãnh qua các thời điểm:.................................. 58 Bảng 2.8: Số dư tài khoản ký quỹ qua các thời điểm: .............................................. 60 Bảng 2.9: Doanh số bảo lãnh quá hạn: ................ ................................................... 62
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ Danh mục các sơ đồ Trang Sơ đồ 1.1: Sơ đồ bảo lãnh trực tiếp: ......................................................................... 10 Sơ đồ 1.2: Sơ đồ bảo lãnh gián tiếp: ......................................................................... 11 Sơ đồ 1.3: Sơ đồ bảo lãnh thanh toán giáp lưng:...................................................... 12 Sơ đồ 1.4: Sơ đồ xác nhận bảo lãnh:......................................................................... 13 Sơ đồ 1.5: Sơ dồ quy trình nghiệp vụ bảo lãnh: ...................................................... 26 Sơ đồ 2.1: Sơ đồ mô hình cơ cấu tổ chức của HDBank: .......................................... 36 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ quy trình nghiệp vụ bảo lãnh của HDBank: .................................. 49 Danh mục các biểu đồ Trang Biểu đồ 2.1: Biểu đồ thể hiện tỷ trọng doanh thu từ nghiệp vụ bảo lãnh qua các năm: .................................................................................................................................. 60
LỜI MỞ ĐẦU 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Nền kinh tế Việt nam nói chung và ngành ngân hàng nói riêng trong những năm gần đây có những chuyển biến vượt bậc. Các dịch vụ ngân hàng hiện đại trong đó có bảo lãnh ngân hàng không còn xa lạ với các doanh nghiệp, mà được tiếp cận và sử dụng rộng rãi, là tấm “giấy thông hành”cho doanh nghiệp trong hoạt động mua bán trả chậm, dự thầu, thực hiện hợp đồng… Nắm bắt nhu cầu đó, về phía các ngân hàng cũng rất quan tâm để phát triển đúng mức nghiệp vụ này để tăng thu nhập và các khoản lợi khác cho mình tạo nên sự cạnh tranh gây gắt. Là một cán bộ công tác nhiều năm tại Ngân hàng TMCP Phát Triển Nhà TP.HCM (HDBank), tôi từng là một trong những người đầu tiên thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh tại HDBank trong bối cảnh chưa có những hướng dẫn, mẫu biểu cụ thể mà phải tự tìm hiểu học hỏi từ ngân hàng đi trước để phục vụ yêu cầu khách hàng. Cho đến nay nghiệp vụ bảo lãnh đã được lãnh đạo HDBank quan tâm đúng mức và phát triển mạnh mẽ. Với tâm huyết và mong muốn nghiệp vụ bảo lãnh tại đây ngày càng được hoàn thiện và phát triển hơn, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng nhất là trong giai đoạn toàn cầu hóa nền kinh tế như hiện nay, tôi quyết định chọn đề tài: “GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG TMCP PHÁT TRIỂN NHÀ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH” làm luận văn bảo vệ học vị Thạc sĩ kinh tế của mình. Đây là đề tài khá mới mẻ. Hiện nay, trong nước có rất ít tài liệu nghiên cứu chuyên sâu về nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng và việc áp dụng giữa lý thuyết và thực hành về nghiệp vụ này ở các ngân hàng còn rất khác nhau. Tuy nhiên nhờ sự tận tình hướng dẫn của PGS.TS. Trần Huy Hoàng, tôi hoàn thành được luận văn này.
Tác giả rất mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô, bạn bè và những cá nhân tập thể có quan tâm đến lĩnh vực bảo lãnh ngân hàng nhằm đề tài hoàn thiện hơn, có thể là kinh nghiệm tham khảo cho các NHTM khác trong việc phát triển nghiệm vụ bảo lãnh ngân hàng. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là nắm vững, sâu về cơ sở lý luận của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng và đưa ra các giải pháp để hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank. Để đạt được mục tiêu trên, tác giả thực hiện các nhiệm vụ sau: - Nghiên cứu tổng quan về bảo lãnh ngân hàng; - Nghiên cứu cơ sở pháp lý liên quan đến nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng; - Đúc kết, học hỏi những kinh nghiệm từ các ngân hàng lớn có nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng phát triển; - Phân tích và đánh giá thực trạng nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank để tìm ra những mặt được và chưa được của nghiệp vụ này tại HDBank; - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank trong thời gian tới. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank Đề tài có phạm vi nghiên cứu: Không gian: nghiên cứu về hoạt động của nghiệp vụ phát hành thư bảo lãnh tại NHTM, đứng trên góc độ của ngân hàng khi nghiên cứu hoạt động của nghiệp vụ này tại HDBank.
Thời gian: từ năm 2008 đến 2010 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: Phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp tổng hợp, phân tích, hệ thống hóa Phương pháp thống kê, suy luận lôgic 5. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI Bảo lãnh ngân hàng tại Việt Nam hiện nay chưa thực sự phát triển mặc dù hầu hết các NHTM đều quan tâm đến nghiệp vụ này. Xuất phát từ nhu cầu về bảo lãnh ngân hàng trong nền kinh tế ngày càng gia tăng. Trong khi đó, các tài liệu nghiên cứu về hoạt động của nghiệp vụ này trên khía cạnh học thuật bằng tiếng Việt ở nước ta còn khá hạn chế. Do đó, việc nghiên cứu về bảo lãnh ngân hàng để từ đó đưa ra các giải pháp phát triển hoạt động này ở nước ta là cần thiết. HDBank là một trong những NHTMCP đầu tiên tại Việt Nam, tuy nhiên chỉ mới thực sự phát triển từ năm 2007. Để không ngừng phát triển vươn lên, giữ vững thương hiệu, HDBank rất quan tâm phát triển các dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là các dịch vụ ngân hàng hiện đại trong đó có nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng. Với những nguồn lợi từ nghiệp vụ này mang lại, thì việc đi sâu vào phân tích đánh giá thực trạng hoạt động để phát huy những thuận lợi và tháo gở những khó khăn hiện tại; từ đó tìm ra những giải pháp hữu hiệu, thực tế để hoàn thiện hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng tại HDBank là rất cần thiết, không những rất cần cho HDBank mà cũng là những kinh nghiệm cho các NHTM cùng quy mô khác.
Mặc dù gặp nhiều hạn chế do ít tài liệu tham khảo nhưng đề tài đã đưa ra được một số điểm mới sau đây: Đưa ra khái niệm về nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng; Hệ thống hóa, cập nhật các văn bản mới liên quan đến cơ sở pháp lý quốc tế và trong nước điều chỉnh hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng; Đưa ra hệ thống các chỉ tiêu định lượng và định tính để đánh giá hoạt động của nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng Đưa ra được các giải pháp để hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh. 6. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục bảng biểu, phụ lục, tài liệu tham khảo…, nội dung chính của Luận văn gồm 3 chương với kết cấu như sau: Chương 1: Tồng quan về bảo lãnh ngân hàng. Chương 2: Thực trạng vận dụng nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát Triển Nhà TP.HCM. Chương 3: Giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh tại Ngân hàng TMCP Phát Triển Nhà TP.HCM.
-1- CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG 1.1 NHỮNG VẤN ĐÊ CƠ BẢN VỀ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG 1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Bảo lãnh ngân hàng Bảo lãnh ngân hàng xuất hiện vào khoảng những năm 1960 của thế kỷ 20 trong thị trường nội địa nước Mỹ và đến những năm 1970 bắt đầu được sử dụng rộng rãi trong các giao dịch thương mại quốc tế. Sự phát triển nhanh chóng của các nước sản xuất dầu hỏa ở Trung Đông cho phép họ ký kết những hợp đồng lớn với những công ty phương Tây để cải thiện cơ sở hạ tầng, các tiện ích công cộng, nông nghiệp, quốc phòng…. là nguồn gốc phát sinh nhu cầu bảo lãnh ngân hàng. Ngày nay, việc sử dụng bảo lãnh ngân hàng phát triển mạnh mẽ, do nó đáp ứng được nhu cầu hạn chế rủi ro không thực hiện các nghĩa vụ chứ không đơn thuần là rủi ro của việc không thanh toán mà các công cụ truyền thống như tín dụng chứng từ có thể kiểm soát được. Những thương vụ lớn với nước ngoài chắc chắn phải có bảo lãnh đi kèm, ngoài ra nó còn được sử dụng rộng rãi trong các hợp đồng thương mại, xây dựng trong nước với doanh số gia tăng nhanh chóng. Tại Việt Nam, trước năm 1975 một số ngân hàng thuộc chế độ cũ đã cung cấp dịch vụ này. Đến đầu năm 1990 khi nền kinh tế bắt đầu hội nhập, các hoạt động của ngân hàng cũng đa dạng hơn trong đó nghiệp vụ bảo lãnh cũng ra đời và phát triển, tuy nhiên do khuôn khổ pháp lý về lĩnh vực này vừa thiếu, vừa không thống nhất nên hoạt động của nghiệp vụ này còn hạn chế. Đến năm 1994 khi NHNN ban hành Quy chế về nghiệp vụ bảo lãnh của các ngân hàng (theo quyết định số 196/QĐ - NH14 ngày 16/09/1994 của Thống Đốc NHNN), tiếp theo đó là một số văn bản hướng dẫn, quy chế sửa đổi bổ sung …. thì bảo lãnh ngân hàng đã nhanh chóng phát triển. Cùng với xu hướng mở rộng quan hệ kinh tế trong và ngoài nước, các loại hình bảo lãnh được áp dụng đa dạng, tăng trưởng doanh số và dư nợ bảo lãnh của các NHTM ngày càng tăng cao cho thấy tiềm năng của dịch vụ này là rất lớn.