Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Lâm Đồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:116

Thêm vào BST

Báo xấu

21
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu lý thuyết về KSNB, tổng quan lý thuyết về KSNB trong hoạt động ngân hàng; trên cơ sở lý luận về KSNB đã nghiên cứu, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu, phân tích thực tiễn hoạt động KSNB tại VCB Lâm Đồng. Qua đó, đánh giá những thành tựu về KSNB đã đạt được của VCB Lâm Đồng trong giai đoạn nghiên cứu, đồng thời phân tích những hạn chế, tồn tại.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – Chi nhánh Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ BẢO MINH HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN LÊ BẢO MINH HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng Mã số: 8340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ TẤN PHƯỚC TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đề tài “Hoàn thiện KSNB tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng” là luận văn chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sỹ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân tác giả; kết quả nghiên cứu là trung thực. Trong luận văn không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện, ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn tại luận văn theo quy định. Tác giả luận văn Nguyễn Lê Bảo Minh
LỜI CẢM ƠN Luận văn này do cá nhân tác giả thực hiện, nhằm mục đích hoàn thành học phần thạc sỹ tại Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. Trong quá trình thực hiện, cá nhân tác giả đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ các cá nhân và tập thể. Trước tiên, tôi xin chân thành cám ơn Giảng viên hướng dẫn TS. Lê Tấn Phước đã hướng dẫn tôi thực hiện nghiên cứu của mình. Tôi cũng xin bày tỏ sự tri ân đến các giảng viên của Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh giảng dạy Lớp cao học K27 chuyên ngành Ngân hàng tại Đà Lạt đã nhiệt tình, tận tâm giảng dạy, truyền tải những kiến thức chuyên ngành và kiến thức bổ trợ hữu ích trong suốt khóa học vừa qua. Tôi xin gửi lời cám ơn đến Ban Giám hiệu, Phòng đào tạo sau đại học Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cám ơn đến Ban lãnh đạo và các đồng nghiệp tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng đã hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập cũng như trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Tác giả luận văn Nguyễn Lê Bảo Minh
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TÓM TẮT CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI .................................................................... 1 1. Lý do lựa chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Xác định vấn đề cần nghiên cứu........................................................................... 2 3. Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu ............................................. 3 3.1 Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 3 3.2 Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................ 4 3.3 Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 4 4. Phương pháp nghiên cứu, phương pháp tiếp cận ................................................ 5 5. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................. 5 Tóm tắt chương 1...................................................................................................... 6 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM, VỀ CHI NHÁNH LÂM ĐỒNG VÀ KIỂM SOÁT NỘI BỘ TẠI NGÂN HÀNG .. 7 2.1 Tổng quan về NHTMCP Ngoại thương Việt Nam ........................................... 7 2.2 Tổng quan về NH TMCP Ngoại thương Việt Nam- CN Lâm Đồng ................. 8 2.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam - CN Lâm Đồng ........................................................................................................ 8
2.2.1.1 Chức năng, nhiệm vụ của các phòng, ban ................................................... 9 2.2.1.2 Các hoạt động chính của VCB CN Lâm Đồng ............................................ 11 2.2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam- CN Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018 ........................................................................ 12 2.2.2.1 Hoạt động huy động vốn .............................................................................. 12 2.2.2.2 Hoạt động cho vay ....................................................................................... 14 2.2.2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh ..................................................................... 16 2.2.3 Hệ thống KSNB tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ................... 17 2.2.3.1 Các yêu cầu đối với HT KHNB của NHNT ................................................. 18 2.2.3.2 Ba tuyến bảo vệ độc lập của HT KSNB của NHNT ..................................... 18 2.2.3.3 Quy định về KSNB ........................................................................................ 18 2.2.3.4 Quy định về hoạt động kiểm soát ................................................................ 19 2.2.3.5 Quy định về cơ chế trao đổi thông tin, hệ thống thông tin quản lý ............. 19 2.2.3.6 Quy định về giám sát của quản lý cấp cao .................................................. 20 2.3 Biểu hiện của vấn đề .......................................................................................... 21 Tóm tắt chương 2 ..................................................................................................... 24 CHƯƠNG 3: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KSNB VÀ CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH HỆ THỐNG KSNB ...................................................................................................... 25 3.1 Cơ sở lý luận về hệ thống KSNB tại các NHTM ............................................... 25 3.1.1 Khái niệm hệ thống KSNB .............................................................................. 25 3.1.2 Khái niệm về KSNB trong NHTM ở Việt Nam ............................................. 28
3.1.3 Mục tiêu của KSNB trong NHTM ................................................................. 30 3.1.4 Các yếu tố cấu thành hệ thống KSNB ............................................................ 31 3.1.4.1 Môi trường kiểm soát .................................................................................. 31 3.1.4.2 Đánh giá rủi ro ............................................................................................ 33 3.1.4.3 Hoạt động kiểm soát .................................................................................... 34 3.1.4.4 Hệ thống thông tin và truyền thông ............................................................. 36 3.1.4.5 Giám sát ....................................................................................................... 37 3.1.5 Sự cần thiết phải xây dựng và vận hành KSNB có hiệu quả tại các NHTM . 37 3.1.6 Kinh nghiệm về KSNB tại các NHTM trên thế giới và ở Việt Nam ............. 38 3.1.6.1 Kinh nghiệm về KSNB tại một số NHTM ở nước ngoài .............................. 38 3.1.6.2 Kinh nghiệm về KSNB tại một số NHTM ở Việt Nam ................................. 40 3.1.6.3 Bài học kinh nghiệm về KSNB cho VCB Lâm Đồng .................................... 42 3.1.7 Lược khảo các nghiên cứu có liên quan ......................................................... 43 Tóm tắt chương 3...................................................................................................... 44 CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG KSNB TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CN LÂM ĐỒNG ....................................................................................... 45 4.1 Thực trạng KSNB tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng .. 45 4.1.1 Môi trường kiểm soát ...................................................................................... 46 4.1.1.1 Tính trung thực và giá trị đạo đức .............................................................. 46 4.1.1.2 Cam kết đảm bảo về năng lực ..................................................................... 47 4.1.1.3 Bộ phận kiểm tra KSNB tại chi nhánh ........................................................ 48
4.1.1.4 Triết lý quản lý và phong cách điều hành của nhà quản lý ........................ 48 4.1.1.5 Cơ cấu tổ chức ............................................................................................. 49 4.1.1.6 Phân định quyền hạn và trách nhiệm .......................................................... 50 4.1.1.7 Chính sách nhân sự ..................................................................................... 50 4.1.2 Đánh giá rủi ro ................................................................................................ 52 4.1.2.1 Thiết lập mục tiêu ........................................................................................ 52 4.1.2.2 Nhận dạng rủi ro ......................................................................................... 53 4.1.2.3 Đánh giá rủi ro ............................................................................................ 54 4.1.2.4 Phản ứng với rủi ro ..................................................................................... 55 4.1.3 Hoạt động kiểm soát ....................................................................................... 57 4.1.3.1 Chính sách kiểm soát ................................................................................... 57 4.1.3.2 Thủ tục kiểm soát ......................................................................................... 59 4.1.4 Thông tin và truyền thông .............................................................................. 66 4.1.5 Giám sát .......................................................................................................... 68 4.2 Đánh giá thực trạng hoạt động KSNB tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018 .............................................................................. 70 4.2.1 Những kết quả đạt được ................................................................................. 70 4.2.2 Những vấn đề tồn tại ...................................................................................... 72 4.2.2.1 Môi trường kiểm soát .................................................................................. 72 4.2.2.2 Hoạt động đánh giá rủi ro ........................................................................... 73 4.2.2.3 Hoạt động kiểm soát .................................................................................... 73
4.2.2.4 Thông tin và truyền thông ............................................................................ 74 4.2.2.5 Hoạt động giám sát ..................................................................................... 74 4.3 Nguyên nhân của những tồn tại, sai sót, vi phạm .............................................. 75 4.3.1 Nguyên nhân về môi trường kiểm soát .......................................................... 75 4.3.2 Nguyên nhân từ hoạt động đánh giá ............................................................... 76 4.3.3 Nguyên nhân từ hoạt động kiểm soát ............................................................. 76 4.3.4 Nguyên nhân từ thông tin và truyền thông ..................................................... 76 4.3.5 Nguyên nhân từ hoạt động giám sát ................................................................ 77 Tóm tắt chương 4 ..................................................................................................... 78 CHƯƠNG 5: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KSNB TẠI NH TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CN LÂM ĐỒNG.......................................................... 79 5.1 Định hướng của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam và của chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2019–2020 ....................................................................................................... 79 5.1.1 Định hướng của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam giai đoạn 2019-2020 .. 79 5.1.2 Định hướng của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam - CN Lâm Đồng năm 2019 ......................................................................................................................... 79 5.2 Giải pháp hoàn thiện KSNB tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng ................................................................................................................ 80 5.2.1 Nâng cao chất lượng môi trường kiểm soát .................................................... 80 5.2.1.1 Hoàn thiện nhân sự làm công tác kiểm tra ................................................. 80 5.2.1.2 Tạo dựng môi trường kiểm soát chú trọng đến đạo đức nghề nghiệp ........ 80
5.2.1.3 Có chế độ đãi ngộ, chế độ khen thưởng, kỷ luật phù hợp, rõ ràng ............. 81 5.2.2 Nâng cao chất lượng đánh giá rủi ro .............................................................. 81 5.2.2.1 Phân công bộ phận đầu mối nghiên cứu và đánh giá rủi ro ....................... 81 5.2.2.2 Phân tích và lượng hóa các rủi ro trong hoạt động ngân hàng .................. 81 5.2.3 Hoàn thiện hoạt động kiểm soát ..................................................................... 82 5.2.3.1 Xây dựng quy trình KSNB thống nhất cho các CN trong hệ thống ............. 82 5.2.3.2 Hoàn thiện quy trình kiểm soát ................................................................... 82 5.2.3.3 Nâng cao năng lực và chất lượng của cán bộ làm công tác kiểm tra ......... 83 5.2.3.4 Tăng cường chức năng kiểm soát của Ban lãnh đạo chi nhánh và các lãnh đạo phòng chức năng ..................................................................................................... 83 5.2.4 Hoàn thiện hệ thống thông tin và truyền thông .............................................. 84 5.2.4.1 Nâng cao nhận thức của cán bộ nhân viên đối với hoạt động KSNB ......... 84 5.2.4.2 Nâng cấp hệ thống ngân hàng lõi core banking ......................................... 84 5.2.4.3 Xây dựng cơ chế trao đổi thông tin hiệu quả .............................................. 85 5.2.5 Hoàn thiện hoạt động giám sát ....................................................................... 86 Tóm tắt chương 5...................................................................................................... 87 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 88
DANH MỤC BẢNG BIỂU Ký hiệu Tên bảng biểu Trang Bảng 2.1 Tình hình huy động vốn tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016- 12 2018 Bảng 2.2 Tình hình dư nợ cho vay tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016- 14 2018 Bảng 2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh VCB Lâm Đồng giai đoạn 16 2016-03/2019 Bảng 2.4 Số liệu về tình hình nhân sự, dư nợ bình quân trên một cán bộ tín dụng tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018 và dự kiến 22 2019 Bảng 4.1 Bảng tổng hợp kết quả khảo sát 45 Bảng 4.2 Số liệu Nợ có vấn đề tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016 đến 56 31/03/2019 Bảng 4.3 Bảng tổng hợp tình hình kiểm tra công tác tín dụng tại VCB 62 Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018 Bảng 4.4 Bảng tổng hợp số lỗi sai sót, vi phạm ghi nhận qua các đợt 66 kiểm tra tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018
DANH MỤC BIỂU ĐỒ HÌNH Ký hiệu Tên biểu đồ Trang Biểu đồ 2.1 Cơ cấu tổ chức quản lý tại VCB Lâm Đồng 9 Biểu đồ 2.2 Hoạt động huy động vốn tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 13 2016-03/2019 Biểu đồ 2.3 Dư nợ tín dụng tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016-03/2019 15 Biểu đồ 2.4 Tỷ trọng cơ cấu cho vay tại VCB Lâm Đồng tại thời điểm 16 31/03/2019 Biểu đồ 4.1 Kết quả khảo sát cam kết bảo đảm về năng lực của CN 47 Biểu đồ 4.2 Kết quả khảo sát về bộ phận KSNB tại VCB Lâm Đồng 48 Biểu đồ 4.3 Kết quả khảo sát về triết lý quản lý và phong cách quản lý 49 Biểu đồ 4.4 Kết quả khảo sát về cơ cấu tổ chức và phân định quyền hạn 50 Biểu đồ 4.5 Kết quả khảo sát về chính sách nhân sự 51 Biểu đồ 4.6 Kết quả khảo sát về thiết lập mục tiêu 52 Biểu đồ 4.7 Kết quả khảo sát về nhận dạng rủi ro 54 Biểu đồ 4.8 Kết quả khảo sát về đánh giá rủi ro 55 Biểu đồ 4.9 Kết quả khảo sát về phản ứng với rủi ro 56 Biểu đồ 4.10 Kết quả khảo sát về chính sách kiểm soát 58 Biểu đồ 4.11 Kết quả khảo sát về thủ tục kiểm soát 60 Biểu đồ 4.12 Biểu đồ số lượng sai sót trong nghiệp vụ kế toán tài chính tại 65 VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018
Biểu đồ 4.13 Kết quả khảo sát về thông tin và truyền thông 67 Biểu đồ 4.14 Kết quả khảo sát về giám sát 69
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ALCO Ủy ban Tài sản – Nợ phải trả BGĐ Ban Giám đốc CN Chi nhánh HĐKD Hoạt động kinh doanh HĐQT Hội đồng quản trị HTKSNB Hệ thống kiểm soát nội bộ IAASB Ủy ban chuẩn mực kiểm toán và dịch vụ đảm bảo quốc tế KH&ĐT Kế hoạch và đầu tư KSNB Kiểm soát nội bộ NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng Nhà nước NHNT Ngân hàng TMCP Ngoại thương NHTM Ngân hàng thương mại TSC Trụ sở chính TMCP Thương mại cổ phần VCB Vietcombank
TÓM TẮT LUẬN VĂN Tên đề tài: Hoàn thiện kiểm soát nội bộ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, sự hội nhập quốc tế diễn ra sâu rộng và mạnh mẽ. Ngành NH đang đứng trước những cơ hội và thách thức về cạnh tranh trong nước cũng như quốc tế. Một NH muốn tồn tại và phát triển trong giai đoạn hiện nay thì một trong những yêu cầu tất yếu là phải quản trị được rủi ro; hệ thống KSNB phải đáp ứng theo tiêu chuẩn của Basel. Do vậy, Vietcombank cũng như các NH khác tại Việt Nam phải hoàn thiện hệ thống KSNB theo thông lệ quốc tế, nâng cao chất lượng KSNB nhằm quản lý chặt chẽ nguồn vốn, có biện pháp nhằm phát huy hiệu quả đầu tư của các nguồn vốn huy động được, quản trị rủi ro nhằm hạn chế sai sót, vi phạm, giảm thiểu rủi ro để nâng cao hiệu quả trong kinh doanh. Với mục tiêu đáp ứng các chuẩn mực theo Basel II, cũng như tuân thủ quy định của NHNN Việt Nam tại Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/05/2018; NH TMCP Ngoại thương Việt Nam đã xây dựng hệ thống KSNB nhằm phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro trong hoạt động kinh doanh NH. Tuy nhiên, trong thực tiễn hoạt động tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng vẫn còn những điểm hạn chế trong KSNB. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn nêu trên, tác giả chọn đề tài “Hoàn thiện KSNB tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sỹ; với hy vọng có thể góp phần hoàn thiện KSNB tại VCB Lâm Đồng; nhằm góp phần hạn chế rủi ro trong quá trình hoạt động tại đơn vị, đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả và bền vững. Mục tiêu nghiên cứu: * Mục tiêu tổng quát: Đề tài “Hoàn thiện KSNB tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng” tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động KSNB tại Vietcombank
Lâm Đồng. Thông qua việc kết hợp giữa cơ sở lý thuyết và thực tiễn tại đơn vị để đưa ra các đề xuất nhằm hoàn thiện hoạt động KSNB tại đơn vị nghiên cứu. * Mục tiêu cụ thể: - Nghiên cứu lý thuyết về KSNB, tổng quan lý thuyết về KSNB trong hoạt động ngân hàng. - Trên cơ sở lý luận về KSNB đã nghiên cứu, luận văn sẽ tập trung nghiên cứu, phân tích thực tiễn hoạt động KSNB tại VCB Lâm Đồng. Qua đó, đánh giá những thành tựu về KSNB đã đạt được của VCB Lâm Đồng trong giai đoạn nghiên cứu, đồng thời phân tích những hạn chế, tồn tại. - Thông qua nghiên cứu thực tiễn về KSNB tại VCB Lâm Đồng giai đoạn 2016-2018, luận văn sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động KSNB tại đơn vị. Phương pháp nghiên cứu: Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận văn sẽ sử dụng kết hợp các phương pháp sau: * Phương pháp thống kê: số liệu được thu thập từ các báo cáo hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng qua các năm 2016, 2017 và 2018; báo cáo của NHNN trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng. * Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp: trên cơ sở tham khảo các tài liệu, sách, tạp chí, bài báo, trang web, các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài, các báo cáo của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng. * Phương pháp so sánh: sử dụng để so sánh hoạt động KSNB của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng giai đoạn 2016 – 2018. * Phương pháp điều tra khảo sát: gửi bảng câu hỏi trực tiếp hoặc thông qua email nội bộ đến cán bộ nhân viên trong Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng để đánh giá khách quan về hoạt động KSNB của đơn vị. Từ khóa: Kiểm soát nội bộ, Hệ thống KSNB, Ngân hàng thương mại Đề tài nghiên cứu gồm có 5 chương, cụ thể: Chương 1. Tổng quan nghiên cứu
Chương 2. Tổng quan về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam; về chi nhánh Lâm Đồng và kiểm soát nội bộ tại ngân hàng Chương 3. Cơ sở lý thuyết về KSNB và các yếu tố cấu thành hệ thống KSNB Chương 4. Thực trạng KSNB tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng Chương 5. Giải pháp hoàn thiện KSNB tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Lâm Đồng
ABSTRACT Title: Complete the Internal Control system of the Vietcombank - Lam Dong branch. In the light of the present globalization, the global integration has become widespread and firm. The banking field is now facing the challenges as well as the chances for competing in both domestic and foreign areas. A bank must be able to manage the risk and fulfill the Basel standards for the Internal Control system in order to grow and develop in today’s markets. As a result, Vietcombank, like any other bank in Vietnam has to complete the Internal Control system according to international practices to firmly manage the equity, find solutions to enhance the investment efficiency from available equity, manage the risks to avoid defects and infringement as well as lowering the risks to enhance business profits. With the goal of fulfilling the standards of Basel II while complying with the rules of the State Bank of Vietnam at Circular No. 13/2018/TT- NHNN dated May 18th, 2018, the Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam (Vietcombank) has constructed the Internal Control system to prevent, detect and process the risks in the banking. However, during the process of the Joint Stock Commercial Bank for Foreign Trade of Vietnam - Lam Dong branch, there are still some flaws in this system. From the given philosophy and practice, the researcher therefore chose the topic “...” to be the main topic for the master thesis, with the hope of fulfilling the Internal Control system of the Vietcombank – Lam Dong branch; in order to reduce the risks during the process and ensure a proper, safe, effective banking experience. 3. Keywords: Internal control, Internal control system, Commercial bank.
1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI 1. Lý do lựa chọn đề tài Trong xu thế hội nhập toàn cầu hiện nay, cạnh tranh ngày càng gia tăng, cùng với đó các loại rủi ro cũng ngày càng gia tăng về mức độ, đa dạng về loại hình rủi ro. Điều này tác động lớn đến hoạt động của các doanh nghiệp trong nền kinh tế, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và việc đạt được các mục tiêu mà nhà quản lý đề ra. NHTM là loại hình trung gian tài chính đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Do vậy, hoạt động của hệ thống NHTM sẽ có ảnh hưởng lớn đến hệ thống tài chính của quốc gia nói riêng và nền kinh tế nói chung. Trong khi đó, hoạt động kinh doanh NH là loại hình kinh doanh chứa đựng nhiều rủi ro, không chỉ gồm rủi ro mất vốn, rủi ro không thu hồi được lãi vay, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản,…mà nó còn bao gồm rủi ro gian lận, sai sót. Do vậy, việc nhận diện được rủi ro và quản trị rủi ro là một yêu cầu cấp thiết đối với các NHTM trong thời kỳ hiện nay, khi mà nền kinh tế đã hội nhập sâu rộng, toàn cầu hóa. Để thực hiện quản trị tốt rủi ro thì một trong những công cụ hữu hiệu là có một HTKSNB tốt nhằm hỗ trợ các nhà quản lý NH trong việc ngăn chặn các gian lận, sai sót; đồng thời trợ giúp cho kiểm toán độc lập có được những bằng chứng tin cậy trong việc đánh giá tính trung thực và hợp lý tình hình tài chính của NH. Các NHTM là doanh nghiệp đặc thù, kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng và hoạt động trong môi trường thường xuyên phát triển, biến động. Do vậy các rủi ro mà NH gặp phải rất đa dạng và không ngừng thay đổi. Chính vì thế, để có thể đảm bảo hoạt động được an toàn, hiệu quả thì yêu cầu NH phải có một HTKSNB hữu hiệu. Một HTKSNB hữu hiệu sẽ hỗ trợ Ban giám đốc trong công tác quản lý, điều hành nhằm đạt được các mục tiêu kinh doanh của NH, đồng thời kiểm soát được rủi ro và ngăn chặn các hoạt động không hợp pháp, bất hợp lệ. Trong khi đó, nếu HTKSNB của NH hoạt động yếu kém hoặc không hiệu quả sẽ không kiểm soát được các rủi ro và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho NH, có thể gây tổn thất cho NH và làm cho NH khó đạt được các mục tiêu đã đề ra. Do vậy, đối với các nhà quản lý việc xây dựng và áp dụng một cách có hiệu quả HTKSNB của đơn vị là một trong những nhiệm vụ quan trọng.
2 Theo COSO 2013: “KSNB là một quy trình do người quản lý, Hội đồng quản trị và các nhân viên của đơn vị chi phối, được thiết lập để cung cấp một sự đảm bảo hợp lý nhằm thực hiện các mục tiêu liên quan đến hoạt động, báo cáo và tuân thủ”. Theo quan điểm này thì HTKSNB bao gồm các quy trình, quy định, các tài liệu hướng dẫn quy trình cùng với sự tham gia thực hiện của nhân sự ở các cấp của tổ chức gồm các nhà quản lý, HĐQT và các nhân viên của tổ chức đó. Đó là một quá trình được thiết kế chặt chẽ, một công cụ để giúp các nhà quản lý đạt được mục tiêu đã đề ra. KSNB là một quá trình được vận hành liên tục ở tất cả các cấp độ trong một đơn vị. Tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1340/QĐ-VCB- HĐQT ngày 19/11/2015 của Hội đồng quản trị về Quy chế về hệ thống KSNB và kiểm toán nội bộ của NH TMCP Ngoại thương Việt Nam. Theo đó, HTKSNB là một phần không tách rời hoạt động hàng ngày của NHNT. HTKSNB được thiết kế, cài đặt, tổ chức thực hiện ngay trong mọi quy trình nghiệp vụ, tại tất cả các đơn vị, bộ phận trong NHNT. Đến ngày 28/12/2018, NHNT ban hành Quyết định số 2596/QĐ-VCB-HĐQT thay thế Quyết định 1340/QĐ-VCB-HĐQT. Như vậy, tại NHTMCP Ngoại thương Việt Nam, công tác KSNB đã được quan tâm, chú trọng nhằm quản trị tốt rủi ro, góp phần thực hiện các mục tiêu của ngân hàng; đồng thời nhằm đáp ứng các chuẩn mực theo Basel và các quy định của NHNN Việt Nam. 2. Xác định vấn đề nghiên cứu Với mục tiêu đáp ứng các chuẩn mực theo Basel II, cũng như tuân thủ quy định của NH Nhà nước Việt Nam tại Thông tư số 13/2018/TT-NHNN ngày 18/05/2018; NH TMCP Ngoại thương Việt Nam đã xây dựng hệ thống KSNB nhằm phòng ngừa, phát hiện, xử lý kịp thời rủi ro trong hoạt động kinh doanh NH. Tuy nhiên, trong thực tiễn hoạt động tại NH TMCP Ngoại thương Việt Nam – CN Lâm Đồng (VCB Lâm Đồng) vẫn còn những điểm hạn chế trong KSNB như: một số cán bộ ngân hàng, trong đó có cả lãnh đạo cấp trung tại CN, chưa thực sự coi trọng tính chính trực và các giá trị đạo đức; cán bộ làm công tác kiểm tra kiểm soát tại CN thuộc Phòng Kế toán, chịu sự chỉ đạo, điều hành của Ban lãnh đạo CN nên công tác kiểm tra chưa có sự độc lập, khách quan cần thiết; cơ chế kiểm soát thường xuyên chưa được chú trọng nhằm kịp thời phát hiện và