Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoạt động tín dụng đầu tư phát triển tại quỹ hỗ trợ phát triển chi nhánh An Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:110

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương trình bày lý luận về tín dụng đầu tư phát triển; thực trạng tín dụng đầu tư phát triển tại Quỹ hỗ trợ phát triển chi nhánh An Giang; giải pháp hoàn thiện hoạt động tín dụng đầu tư phát triển tại Quỹ hỗ trợ phát triển chi nhánh An Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hoạt động tín dụng đầu tư phát triển tại quỹ hỗ trợ phát triển chi nhánh An Giang

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH ----------[ Ö \---------- TRAÀN THÒ LAN ANH HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN TAÏI QUYÕ HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN CHI NHAÙNH AN GIANG Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: TS. TRAÀM XUAÂN HÖÔNG TP. HOÀ CHI MINH - NAÊM 2005
LÔØI CAM ÑOAN Toâi xin cam ñoan ñaây laø coâng trình nghieân cöùu cuûa toâi. Caùc soá lieäu neâu trong luaän vaên laø soá lieäu thöïc vaø chöa töøng ñöôïc ai coâng boá trong baát kyø coâng trình naøo. Ngöôøi cam ñoan Traàn Thò Lan Anh
I MUÏC LUÏC -----[ \----- trang Trang phuï bìa Lôøi cam ñoan Muïc luïc .................................................................................................................. I Danh muïc caùc kyù hieäu, caùc chöõ vieát taét ................................................................V Danh muïc caùc baûng ............................................................................................ VI Danh muïc caùc hình, ñoà thò ................................................................................. VII Môû ñaàu ................................................................................................................... i Chöông 1: Lyù luaän veà tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ...............................................1 1.1. Söï caàn thieát cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån .....................................................1 1.2. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ........................................................3 1.2.1. Khaùi nieäm tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ...........................................................3 1.2.2. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån......................................................3 1.2.3. Moät soá ñieåm khaùc bieät cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån vôùi caùc hình thöùc tín duïng khaùc ....................................................................................................4 1.3. Vai troø cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån .............................................................5 1.3.1. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån goùp phaàn thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng veà xoùa bao caáp trong ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ñaát nöôùc ......................5 1.3.2. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa .........................................................6 1.3.3. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån giuùp caùc doanh nghieäp thuoäc ñoái töôïng öu ñaõi môû roäng ñaàu tö, phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh ....................................................7 1.4. Caùc hình thöùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån .........................................................7
II 1.4.1. Caùc hình thöùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc ñieàu chænh theo Nghò ñònh 106/2004/NÑ-CP ngaøy 01/04/2004 cuûa Chính phuû .....................................7 1.4.2. Hình thöùc tín duïng hoã trôï xuaát khaåu theo Quyeát ñònh 133/2001/QÑ-TTg ngaøy 10/09/2001 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ..............................................13 1.5. Baøi hoïc ruùt ra cho Vieät Nam töø nhöõng kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc veà hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ............................................................................13 Chöông 2: Thöïc traïng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån Chi nhaùnh An Giang............................................................................................. 16 2.1. Khaùi quaùt veà Quyõ hoã trôï phaùt trieån...............................................................16 2.1.1. Quaù trình hình thaønh Quyõ hoã trôï phaùt trieån ...............................................16 2.1.2. Keát quaû thöïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån (2000-2004).......17 2.2. Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang ................................................19 2.2.1. Khaùi quaùt veà kinh teá – xaõ hoäi tænh An Giang............................................19 2.2.2. Giôùi thieäu sô löôïc veà Chi nhaùnh Quyõ........................................................21 2.2.3. Ñoùng goùp cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi tænh An Giang ......................................................................................22 2.3. Tình hình thöïc hieän hoaït ñoäng tín duïng taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang......................................................................................................23 2.3.1. Veà coâng taùc huy ñoäng voán .........................................................................23 2.3.2. Veà hoaït ñoäng tín duïng cuûa Chi nhaùnh Quyõ................................................25 2.4. Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang ....................................................................................28 2.4.1. Keát quaû ñaït ñöôïc ........................................................................................28 2.4.2. Nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Chi nhaùnh Quyõ ............................................................................................................38
III 2.5. Nguyeân nhaân nhöõng toàn taïi trong hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Chi nhaùnh Quyõ .............................................................................................43 2.5.1. Nguyeân nhaân xuaát phaùt töø Chi nhaùnh Quyõ ................................................43 2.5.2. Nguyeân nhaân xuaát phaùt töø Chuû ñaàu tö .......................................................45 2.5.3. Nguyeân nhaân xuaát phaùt töø Quyõ hoã trôï phaùt trieån .......................................46 Chöông 3: Giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån – Chi nhaùnh An Giang................................................... 50 3.1. Ñònh höôùng chung veà phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi tænh An Giang ñeán naêm 2010 ............................................................................................................ 50 3.2. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån vaø phöông höôùng phaùt trieån tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Chi nhaùnh Quyõ ...................................................51 3.2.1. Nhöõng vaán ñeà ñaët ra ñoái vôùi tín duïng ñaàu tö phaùt trieån trong giai ñoaïn hoäi nhaäp WTO.................................................................................................51 3.2.2. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån ñeán naêm 2010 ...................53 3.2.3. Phöông höôùng phaùt trieån tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Chi nhaùnh Quyõ ....54 3.3. Caùc giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang..........................................................................56 3.3.1. Ñaåy maïnh coâng taùc huy ñoäng voán .............................................................56 3.3.2. Naâng cao chaát löôïng thaåm ñònh döï aùn ñaàu tö ............................................57 3.3.3. Thaønh laäp toå ñoân ñoác thu nôï, thu laõi ..........................................................59 3.3.4. Caûi tieán thuû tuïc haønh chính, taêng cöôøng phoái hôïp giöõa caùc phoøng ban .....59 3.3.5. Taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra noäi boä ........................................................60 3.3.6. Naâng cao coâng taùc ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä vieân chöùc ...............................61 3.3.7. Ñaåy maïnh coâng taùc tuyeân truyeàn ...............................................................62 3.3.8. Naâng cao coâng taùc ñoái ngoaïi......................................................................63 3.4. Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi chuû ñaàu tö ..................................................................64
IV 3.5. Caùc giaûi phaùp ñoái vôùi Quyõ hoã trôï phaùt trieån .................................................65 3.5.1. Hoaøn thieän cô cheá, chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ..........................65 3.5.2. Ñaåy maïnh quaûn trò nguoàn nhaân löïc ............................................................72 3.5.3. Chuyeån ñoåi Quyõ hoã trôï phaùt trieån thaønh Ngaân haøng hoã trôï phaùt trieån ......73 Keát luaän ................................................................................................................A Taøi lieäu tham khaûo .................................................................................................a Phuï luïc ...................................................................................................................1
V DANH MUÏC CAÙC KYÙ HIEÄU, CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT ADB : Ngaân haøng phaùt trieån Chaâu AÙ Chi nhaùnh Quyõ : Chi nhaùnh Quyõ hoã trôï phaùt trieån An Giang ÑTPT : Ñaàu tö phaùt trieån GDP : Thu nhaäp quoác daân HTXK : Hoã trôï xuaát khaåu HTLSSÑT : Hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö IMF : Quyõ tieàn teä quoác teá NHCT AG : Ngaân haøng coâng thöông Tænh An Giang NHÑT VAØ PT : Ngaân haøng ñaàu tö vaø phaùt trieån NHNNo – PTNT : Ngaân haøng noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân UBND : UÛy ban nhaân daân Quyõ HTPT : Quyõ hoã trôï phaùt trieån WB : Ngaân haøng theá giôùi WTO : Toå chöùc thöông maïi theá giôùi
VI DANH MUÏC CAÙC BAÛNG Baûng 2.1 Tình hình huy ñoäng voán trong giai ñoaïn 2002 - 2004...........................24 Baûng 2.2 Cô caáu voán huy ñoäng theo thôøi gian (2002 - 2004) ..............................24 Baûng 2.3 Laõi suaát huy ñoäng qua caùc naêm ...........................................................25 Baûng 2.4 Tình hình thöïc hieän tín duïng cuûa Chi nhaùnh Quyõ (2000 - 2004) ..........26 Baûng 2.5 Tình hình thu nôï vaø thu laõi (2000 - 2004) .............................................27 Baûng 2.6 Tình hình nôï quaù haïn (2000 - 2004) .....................................................28 Baûng 2.7 Tình hình cho vay ñaàu tö phaùt trieån (2000 - 2004) ...............................29 Baûng 2.8 Tyû troïng cho vay ñaàu tö phaùt trieån theo lónh vöïc (2000 -2004)............30 Baûng 2.9 Cô caáu caùc ngaønh cuûa tænh An Giang (1995-2004)...............................33 Baûng 2.10 Tình hình cho vay hoã trôï xuaát khaåu (2001-2004) ...............................33 Baûng 2.11 Kim ngaïch xuaát khaåu cuûa tænh An Giang (2000-2004).......................35 Baûng 2.12 Tyû leä voán huy ñoäng/dö nôï cuûa Chi nhaùnh Quyõ ..................................38 Baûng 2.13 Cô caáu voán huy ñoäng theo khaùch haøng (2002-2004)..........................39 Baûng 2.14 Thò phaàn huy ñoäng voán cuûa Chi nhaùnh Quyõ(2002-2004) ...................40 Baûng 2.15 Tình hình laõi quaù haïn cuûa caùc döï aùn ..................................................41
VII DANH MUÏC CAÙC HÌNH Hình 2.1 Cô caáu tín duïng taïi Chi nhaùnh Quyõ.......................................................26 Hình 2.2 Keá hoaïch vaø thöïc hieän thu nôï, thu laõi cho vay ÑTPT (2000-2004) ......30 Hình 2.3 Keá hoaïch vaø thöïc hieän thu nôï, thu laõi cho vay HTXK (2001-2004) .....34 Hình 2.4 Tyû troïng cho vay hoã trôï xuaát khaåu ngaønh (2001-2004) ........................35 Hình 2.5 Tình hình thöïc hieän caáp hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö (2000-2004)............36 Hình 2.6 Soá döï aùn Chi nhaùnh Quyõ cho vay qua caùc naêm.....................................40 Hình 2.7 Keá hoaïch vaø thöïc hieän caáp hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö (2000-2004) ......41 Hình 2.8 Cô caáu caáp hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö (2000-2004)................................42
i MÔÛ ÑAÀU ------o0o------ I. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI: Qua 5 naêm hoaït ñoäng, Quyõ hoã trôï phaùt trieån ñaõ goùp phaàn taêng cöôøng cô sôû vaät chaát kinh teá - xaõ hoäi, thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån theo höôùng coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa, thuùc ñaåy xuaát khaåu caùc maët haøng chieán löôïc vaø coù lôïi theá, goùp phaàn phaùt trieån ñoàng ñeàu caùc vuøng kinh teá trong caû nöôùc. Qua ñoù chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån cuûa Nhaø nöôùc ñaõ vaø seõ laø coâng cuï kinh teá vó moâ quan troïng cuûa Chính phuû trong quaù trình phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. An Giang laø moät tænh noâng nghieäp coù neàn kinh teá ñang phaùt trieån, nhu caàu veà voán cho ñaàu tö phaùt trieån laø raát lôùn. Nhôø luoân coá gaéng taäp trung, quaùn trieät ñöôøng loái chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc neân trong 5 naêm qua Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå cho kinh teá tænh An Giang, goùp phaàn ñöa neàn kinh teá Tænh ñaït tôùi trình ñoä coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa. Tuy nhieân, trong quaù trình thöïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang, ñaõ vaø ñang coù nhöõng toàn taïi caàn nghieân cöùu vaø khaéc phuïc. Vieäc nghieân cöùu tìm ra nhöõng giaûi phaùp nhaèm giuùp cho coâng taùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ngaøy caøng ñöôïc phaùt huy vaø coù nhöõng ñoùng goùp cho heä thoáng Quyõ hoã trôï phaùt trieån noùi chung, vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi treân ñòa baøn tænh An Giang noùi rieâng, laø ñieàu heát söùc caàn thieát. Vaø ñaây laø lyù do toâi choïn ñeà taøi: “HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN TAÏI QUYÕ HOÃ TRÔÏ PHAÙT TRIEÅN - CHI NHAÙNH AN GIANG”
ii II. MUÏC ÑÍCH, ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU: Muïc ñích nghieân cöùu: - Laøm roõ cô sôû lyù luaän cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. - Thoâng qua vieäc phaân tích tình hình hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang nhaèm tìm ra nhöõng toàn taïi, vöôùng maéc trong cô cheá quaûn lyù vaø ñöa ra nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu ñeå hoaøn thieän hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Chi nhaùnh Quyõ. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu trong ñeà taøi laø hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån trung vaø daøi haïn taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang töø 01/01/2000 ñeán 31/12/2004 vaø nhöõng nhaân toá taùc ñoäng ñeán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. III. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Luaän vaên söû duïng phöông phaùp luaän bieän chöùng duy vaät, vaän duïng caùc quan ñieåm khaùch quan trong traïng thaùi luoân vaän ñoäng vaø phaùt trieån; söû duïng lyù luaän kinh teá vó moâ, vi moâ töø ñoù xem xeùt caùc vaán ñeà coù lieân quan keát quaû hoaït ñoäng cuûa Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang. Ñoàng thôøi aùp duïng phöông phaùp thoáng keâ, qui naïp, toång hôïp, phaân tích ñeå ñöa ra caùc giaûi phaùp. IV. YÙ NGHÓA KHOA HOÏC VAØ THÖÏC TIEÃN CUÛA ÑEÀ TAØI: Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang, nhöõng ñoùng goùp vaø haïn cheá trong quaù trình thöïc hieän chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. Chuùng toâi ñöa ra nhöõng giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa chính saùch tín duïng ñaàu tö phaùt trieån vaø nhöõng giaûi phaùp nhaèm hoaøn thieän chính saùch theo höôùng phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá trong tieán trình Vieät Nam hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi.
iii V. NOÄI DUNG CUÛA ÑEÀ TAØI: Ñeà taøi goàm 3 phaàn chính ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø phaàn keát luaän: Chöông 1: Lyù luaän veà tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. Chöông 2: Thöïc traïng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån Chi nhaùnh An Giang. Chöông 3: Giaûi phaùp hoaøn thieän hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån taïi Quyõ hoã trôï phaùt trieån - Chi nhaùnh An Giang. Hoaøn thaønh xong luaän vaên naøy, toâi xin chaân thaønh caûm ôn nhöõng ñoàng nghieäp, baïn beø, gia ñình vaø taäp theå giaùo vieân khoa Ngaân haøng, khoa ñaøo taïo sau ñaïi hoïc Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Ñaëc bieät xin chaân thaønh caûm ôn TS. Traàm Xuaân Höông – ngöôøi ñaõ höôùng daãn, giuùp ñôõ taän tình toâi trong quaù trình thöïc hieän luaän vaên.
Trang 1 CHÖÔNG 1: LYÙ LUAÄN VEÀ TÍN DUÏNG ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN 1.1. Söï caàn thieát cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: Baát kyø moät neàn kinh teá naøo treân theá giôùi ñeàu ñoøi hoûi söï ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ñeå taïo neàn taûng cô sôû haï taàng vöõng chaéc cho söï phaùt trieån ñaát nöôùc. Ñeå thöïc hieän vai troø ñieàu tieát kinh teá, Nhaø nöôùc söû duïng caùc coâng cuï taøi chính hieän coù nhö thueá, phí ñeå taïo nguoàn thu cho ngaân saùch. Vaán ñeà ñaët ra laø phaûi söû duïng nguoàn thu nhö theá naøo ñeå vieäc ñaàu tö ñaùp öùng muïc tieâu yeâu caàu phaùt trieån kinh teá. Tuøy theo ñaëc ñieåm kinh teá töøng thôøi kyø vaø yeâu caàu phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc töøng giai ñoaïn maø Nhaø nöôùc caáp voán ñaàu tö vaøo nhöõng ngaønh ngheà then choát döôùi daïng caáp phaùt tröïc tieáp khoâng hoaøn laïi, hoaëc tín duïng vôùi laõi suaát öu ñaõi cho caùc lónh vöïc hoaït ñoäng coù khaû naêng thu hoài voán maø hình thöùc naøy coøn goïi laø tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. Nhö vaäy, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø moät ñoøi hoûi khaùch quan, taát yeáu trong töøng giai ñoaïn lòch söû nhaát ñònh cuûa quaù trình phaùt trieån kinh teá moãi nöôùc, rieâng ôû Vieät Nam coù theå xuaát phaùt töø nhöõng lyù do sau: - Ngaân saùch nhaø nöôùc coù haïn neân khoù coù theå ñaùp öùng ñaày ñuû nhu caàu voán cho ñaàu tö phaùt trieån: Ñoái vôùi neàn kinh teá Vieät Nam chuyeån ñoåi töø keá hoaïch hoùa taäp trung sang neàn kinh teá thò tröôøng ñoøi hoûi khu vöïc saûn xuaát phaûi coù khaû naêng caïnh tranh cao trong khi tieàm löïc taøi chính cuûa caùc ñôn vò kinh teá coøn haïn cheá veà voán vaø haï taàng cô sôû laïc haäu. Vì vaäy, vai troø ñieàu tieát kinh teá cuûa Nhaø nöôùc luùc naøy caàn phaûi taäp trung xaây döïng caùc neàn taûng haï taàng cô sôû caàn thieát cho neàn kinh teá vaø hoã trôï cho caùc ñôn vò kinh teá ñeå ñoåi môùi, naâng cao cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, haï giaù thaønh,
Trang 2 naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, …… Ñeå thöïc hieän ñöôïc nhieäm vuï naøy, phaïm vi caáp phaùt khoâng hoaøn laïi voán ñaàu tö töø ngaân saùch Nhaø nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá phaûi thu heïp do nguoàn thu ngaân saùch coù haïn, thay vaøo ñoù laø môû roäng dieän tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng chi ñaàu tö phaùt trieån coù khaû naêng thu hoài voán. - Xoaù boû taâm lyù yû laïi cuûa caùc chuû ñaàu tö: Do söû duïng voán caáp phaùt khoâng hoaøn laïi neân caùc chuû ñaàu tö thöôøng coù taâm lyù yû laïi, troâng chôø vaøo Nhaø nöôùc, khoâng tích cöïc trong hoaït ñoäng kinh doanh daãn ñeán thua loã vaø laøm thaát thoaùt voán ngaân saùch. Ñaây laø moät vaán ñeà caàn phaûi xoaù boû khi neàn kinh teá Vieät Nam phaûi hoøa nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi. - Caàn phaûi coù söï tham gia cuûa Nhaø nöôùc vaøo moät soá lónh vöïc then choát vaø nhöõng ngaønh ngheà maø tö nhaân khoù coù theå ñaûm ñöông ñöôïc: Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån seõ taäp trung vaøo caùc lónh vöïc then choát, coù vai troø quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá caû nöôùc hoaëc moät ngaønh, moät vuøng, hay moät khu vöïc nhaèm ñieàu tieát cô caáu kinh teá. Ngoaøi ra, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån seõ taäp trung vaøo caùc lónh vöïc maø caùc hình thöùc tín duïng khaùc vôùi muïc tieâu haøng ñaàu laø lôïi nhuaän khoâng thöïc hieän ñöôïc (do hieäu quaû tröïc tieáp cuûa nhaø ñaàu tö khoâng ñöôïc ñaûm baûo, hoaëc qui moâ nguoàn voán quaù lôùn, hay thôøi gian thu hoài voán ñaàu tö quaù daøi) ñeå giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc nhö taïo vieäc laøm, xoùa ñoùi giaûm ngheøo, ñieàu chænh cô caáu kinh teá,... Toùm laïi, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø moät loaïi hình tín duïng raát quan troïng cho neàn kinh teá Vieät Nam trong quaù trình coâng nghieäp hoùa - hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
Trang 3 1.2. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: 1.2.1. Khaùi nieäm tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø moät hình thöùc tín duïng Nhaø nöôùc nhaèm thöïc hieän muïc tieâu ñaàu tö cho phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi; theå hieän quan heä vay – traû giöõa moät beân laø Nhaø nöôùc vôùi caùc phaùp nhaân vaø theå nhaân hoaït ñoäng trong neàn kinh teá, ñöôïc Nhaø nöôùc cho vay vôùi laõi suaát öu ñaõi cho nhöõng ñoái töôïng cuï theå, nhaèm thöïc hieän muïc tieâu phaùt trieån neàn kinh teá – xaõ hoäi theo ñònh höôùng cuûa Nhaø nöôùc. Khaùi nieäm tín duïng ñaàu tö phaùt trieån chæ ra ñôøi khi muïc ñích cuûa tín duïng Nhaø nöôùc chuyeån töø chi tieâu sang ñaàu tö döôùi daïng cho vay coù hoaøn traû. Gioáng nhö caùc hình thöùc tín duïng khaùc, cô cheá tín duïng Nhaø nöôùc cho ñaàu tö phaùt trieån khoâng chæ giuùp taäp trung ñöôïc voán caàn thieát maø coøn coù taùc duïng naâng cao hieäu quaû söû duïng, baûo toaøn vaø phaùt trieån ñöôïc nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. 1.2.2. Ñaëc ñieåm cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån coù caùc ñaëc ñieåm chính sau: ¾ Laø hình thöùc tín duïng trung vaø daøi haïn ñeå höôùng ñeán vieäc xaây döïng cô sôû vaät chaát cho neàn kinh teá. ¾ Toå chöùc tín duïng laøm nhieäm vuï quaûn lyù vaø cho vay ñaàu tö laø heä thoáng caùc ñôn vò, cô quan chuyeân moân cuûa Nhaø nöôùc. Caùc toå chöùc tín duïng naøy ñöôïc Nhaø nöôùc caáp voán phaùp ñònh, hoaït ñoäng khoâng vì muïc ñích lôïi nhuaän, nhöng phaûi ñaûm baûo thu hoài ñuû voán ñaàu tö vaø theo ñieàu leä ñöôïc Nhaø nöôùc pheâ duyeät (hieän taïi ôû Vieät Nam laø Quyõ hoã trôï phaùt trieån) ¾ Cô cheá vaø caùc chính saùch öu ñaõi trong hoaït ñoäng cho vay cuûa toå chöùc tín duïng Nhaø nöôùc do Nhaø nöôùc quy ñònh, cuï theå: Laõi suaát cho vay do Nhaø nöôùc quy ñònh, phuø hôïp vôùi yeâu caàu, muïc tieâu vaø ñaëc ñieåm phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi trong töøng thôøi kyø, töøng giai ñoaïn phaùt
Trang 4 trieån cuûa ñaát nöôùc. Ñoái töôïng cho vay ñöôïc giôùi haïn, chuû yeáu taäp trung vaøo caùc lónh vöïc then choát, caàn thieát coù taùc duïng thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi hay chuyeån dòch cô caáu kinh teá, hoaëc caùc lónh vöïc maø caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc khoâng coù khaû naêng hoaëc khoâng muoán tham gia ñaàu tö do hieäu suaát sinh lôïi thaáp, voán ñaàu tö lôùn, thôøi gian thu hoài voán keùo daøi… Veà nguyeân taéc, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån chæ cho vay ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö theo chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc, naèm trong keá hoaïch ñaàu tö baèng nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån haøng naêm. Toå chöùc quaûn lyù voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån do Nhaø nöôùc thaønh laäp vaø chæ ñaïo veà cô cheá, nghieäp vuï. Nguoàn voán ñeå cho vay ñaàu tö laø voán cuûa ngaân saùch Nhaø nöôùc ñöôïc caân ñoái ñeå cho vay ñaàu tö, hoaëc nguoàn huy ñoäng theo keá hoaïch cuûa Nhaø nöôùc ñeå phuïc vuï ñaàu tö phaùt trieån theo chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc. 1.2.3. Moät soá ñieåm khaùc bieät cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån vôùi caùc hình thöùc tín duïng khaùc: Maëc duø cuøng hoaït ñoäng vôùi nguyeân taéc vay traû, nhöng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån luoân coù nhöõng khaùc bieät so vôùi caùc loaïi hình tín duïng khaùc nhö tín duïng thöông maïi, tín duïng ngaân haøng vaø tín duïng quoác teá, cuï theå nhö sau: ¾ Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån gaén vôùi vieäc ñieàu tieát kinh teá vó moâ vaø vaán ñeà quaûn lyù haønh chính theo chuû tröông cuûa Nhaø nöôùc. ¾ Ñoái töôïng ñaàu tö baèng nguoàn voán tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc taäp trung vaøo caùc lónh vöïc then choát, caàn thieát, coù taùc ñoäng ñeán taêng tröôûng kinh teá, nhöng theo cô cheá thò tröôøng caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc khoâng ñaûm nhaän ñöôïc vì caùc lyù do nhö möùc ñoä sinh lôøi thaáp, nguoàn voán lôùn, thôøi haïn ñaàu tö daøi ... neân thöôøng phaûi gaén vôùi nhöõng öu ñaõi nhaát ñònh. Chaúng haïn laõi suaát thöôøng thaáp hôn laõi suaát thò tröôøng cuøng kyø, quy moâ cho vay voán lôùn, thôøi gian vay voán daøi hôn vaø caùc
Trang 5 ñieàu kieän ñaûm baûo nôï vay öu ñaõi hôn… ¾ Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån coù tính lòch söû, thöôøng toàn taïi vaø phaùt trieån trong giai ñoaïn ñaàu phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc, khi neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån, caùc nhaø ñaàu tö ñaõ quen vôùi hoaït ñoäng caïnh tranh….thì phaïm vi tín duïng ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc thu heïp laïi ñeå chuyeån sang caùc hình thöùc tín duïng khaùc. ¾ Ñoái töôïng cho vay cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån do Nhaø nöôùc xaùc ñònh vaø phaûi tuaân thuû theo keá hoaïch ñaàu tö cuûa Nhaø nöôùc. 1.3. Vai troø cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: 1.3.1. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån goùp phaàn thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng veà xoùa bao caáp trong ñaàu tö vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ñaát nöôùc: Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø coâng cuï höõu hieäu ñeå thöïc hieän chuû tröông xoùa daàn bao caáp trong ñaàu tö, ñöôïc theå hieän: Thöù nhaát, laøm giaûm ñaùng keå söï bao caáp tröïc tieáp cuûa Nhaø nöôùc. Tröôùc naêm 1996, khi Luaät ngaân saùch Nhaø nöôùc chöa ra ñôøi, vieäc ñaàu tö tröïc tieáp töø Ngaân saùch Nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc döï aùn coù khaû naêng thu hoài voán tröïc tieáp laø moät trong nhöõng hình thöùc bao caáp trong ñaàu tö. Do vieäc caáp phaùt khoâng hoaøn laïi tröïc tieáp, caùc chuû ñaàu tö thöôøng troâng chôø, yû laïi vaøo Nhaø nöôùc, khoâng chuù troïng tìm kieám giaûi phaùp kinh doanh höõu hieäu laøm cho hieäu quaû söû duïng voán thaáp. Söï bao caáp trong ñaàu tö laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân cuûa söï trì treä vaø gaây ra caùc hieän töôïng tieâu cöïc trong xaõ hoäi. Tuy nhieân sau naêm 1996, khi Luaät ngaân saùch Nhaø nöôùc ra ñôøi, voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån thì khoâng cho khoâng, maø caùc chuû ñaàu tö söû duïng phaûi ñaûm baûo hoaøn traû ñöôïc voán vay (caû goác vaø laõi). Chuû ñaàu tö phaûi tính toaùn kyõ hieäu quaû ñaàu tö, söû duïng voán tieát kieäm vì phaûi hoaøn traû laïi cho Nhaø nöôùc voán vay trong thôøi haïn vay voán. Thöù hai, taïo laäp tö duy kinh doanh vaø phaùt huy noäi löïc. Chính vieäc phaûi
Trang 6 hoaøn traû voán vay laøm cho caùc nhaø ñaàu tö phaûi tö duy ñeå hoaït ñoäng ñaàu tö, saûn xuaát, kinh doanh coù hieäu quaû, hoaøn traû ñöôïc voán vay, khoâng troâng chôø vaøo söï bao caáp vaø caáp khoâng cuûa Nhaø nöôùc. Thöù ba, khoâng chæ thöïc hieän muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá maø thöïc hieän caû muïc tieâu phaùt trieån xaõ hoäi. Vieäc phaân boå vaø söû duïng voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån coøn nhaèm khuyeán khích phaùt trieån nhöõng vuøng kinh teá coù ñieàu kieän khoù khaên, vuøng bieân giôùi haûi ñaûo. Khi caùc hình thöùc tín duïng khaùc thöïc söï hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng, haïch toaùn ñoäc laäp, cho vay theo laõi suaát thò tröôøng thì neáu khoâng coù söï trôï giuùp cuûa Nhaø nöôùc thoâng qua voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån thì nhöõng ngaønh, nhöõng vuøng kinh teá caàn khuyeán khích ñaàu tö seõ khoù coù theå coù ñuû voán ñeå ñaàu tö phaùt trieån. Ngoaøi ra, voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån coøn giaûi quyeát caùc vaán ñeà xaõ hoäi khaùc thoâng qua caùc chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo, giaûi quyeát vieäc laøm, khaéc phuïc luõ luït… 1.3.2. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån goùp phaàn chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa: Muïc tieâu ñaët ra ñoái vôùi tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø thöïc hieän chöùc naêng ñieàu tieát vó moâ neàn kinh teá, thuùc ñaåy chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoaù-hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc. Neáu nhö khuûng hoaûng thöøa, khuûng hoaûng thieáu, suy thoaùi kinh teá theo chu kyø, phaân hoùa giaøu ngheøo… laø heä quaû cuûa cô cheá thò tröôøng thì ñaây chính laø muïc tieâu phaûi giaûi quyeát cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån. Ñeå coù theå giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà naøy, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån moät maët phaûi taäp trung vaøo nhöõng lónh vöïc, ngaønh ngheà caàn thieát cho phaùt trieån kinh teá toaøn dieän, nhaèm tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp loâi keùo caùc taùc nhaân thò tröôøng phaùt trieån caùc lónh vöïc, ngaønh ngheà, ñieàu chænh cô caáu kinh teá. Maët khaùc, tín duïng ñaàu tö phaùt trieån seõ taäp trung vaøo nhöõng ngaønh ngheà, lónh vöïc coâng ngheä môùi, coù taùc duïng thuùc ñaåy naêng suaát lao ñoäng, taêng saûn phaåm xaõ hoäi, ... nhaèm
Trang 7 caûi thieän ñôøi soáng, ruùt ngaén khoaûng caùch phaùt trieån vôùi caùc nöôùc, baûo ñaûm khoâng tuït haäu hoaëc ñi cheäch xu höôùng phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá theá giôùi, khu vöïc. 1.3.3. Tín duïng ñaàu tö phaùt trieån giuùp caùc doanh nghieäp thuoäc ñoái töôïng öu ñaõi môû roäng ñaàu tö, phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh: Cô cheá thò tröôøng luoân taïo ra söï leäch pha giöõa caàu vaø khaû naêng thanh toaùn cuûa caùc toå chöùc, ñôn vò kinh teá. Khi ñöôïc tieáp nhaän nguoàn voán tín duïng ñaàu tö phaùt trieån hoaëc ñöôïc baûo laõnh hay hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö, caùc doanh nghieäp thuoäc ñoái töôïng seõ coù cô hoäi môû roäng saûn xuaát kinh doanh döôùi caùc hình thöùc ñaàu tö môùi hoaëc ñoåi môùi thieát bò coâng ngheä, taêng qui moâ phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. 1.4. Caùc hình thöùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån: Hieän nay, hoaït ñoäng tín duïng ñaàu tö phaùt trieån do Quyõ HTPT thöïc hieän ñöôïc qui ñònh bôûi Nghò ñònh 106/2004/NÑ-CP ngaøy 01/04/2004 cuûa Chính phuû vaø Quyeát ñònh 133/2001/QÑ-TTg ngaøy 10/09/2001 cuûa Thuû töôùng Chính phuû. 1.4.1. Caùc hình thöùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc ñieàu chænh theo Nghò ñònh 106/2004/NÑ-CP ngaøy 01/04/2004 cuûa Chính phuû: Nhöõng noäi dung chính veà tín duïng ñaàu tö phaùt trieån ñöôïc qui ñònh theo Nghò ñònh naøy nhö sau: Muïc ñích cuûa tín duïng ñaàu tö phaùt trieån laø hoã trôï caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá thuoäc moät soá ngaønh, lónh vöïc quan troïng, chöông trình kinh teá lôùn coù taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán chuyeån dòch cô caáu kinh teá, thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá beàn vöõng, theo caùc nguyeân taéc sau: • Hoã trôï cho nhöõng döï aùn ñaàu tö coù khaû naêng thu hoài voán tröïc tieáp thuoäc moät soá ngaønh, lónh vöïc quan troïng, chöông trình kinh teá lôùn coù hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi, baûo ñaûm hoaøn traû ñöôïc voán vay.
Trang 8 • Moät döï aùn coù theå ñoàng thôøi ñöôïc hoã trôï theo hình thöùc cho vay ñaàu tö moät phaàn vaø hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö; hoaëc ñoàng thôøi ñöôïc cho vay ñaàu tö moät phaàn vaø baûo laõnh tín duïng ñaàu tö. • Toång möùc hoã trôï theo caùc hình thöùc treân cho moät döï aùn khoâng quaù 85% voán ñaàu tö cuûa döï aùn ñoù. • Döï aùn vay voán ñaàu tö hoaëc baûo laõnh tín duïng ñaàu tö phaûi ñöôïc Quyõ HTPT thaåm ñònh phöông aùn taøi chính, phöông aùn traû nôï voán vay tröôùc khi quyeát ñònh ñaàu tö hoaëc tröôùc khi quyeát ñònh baûo laõnh (ñoái vôùi döï aùn baûo laõnh). • Chuû ñaàu tö phaûi söû duïng voán vay ñuùng muïc ñích, traû nôï goác vaø laõi vay theo hôïp ñoàng tín duïng ñaõ kyù. Nghò ñònh naøy qui ñònh caùc hình thöùc tín duïng ñaàu tö phaùt trieån nhö sau: Cho vay ñaàu tö, hoã trôï laõi suaát sau ñaàu tö, baûo laõnh tín duïng ñaàu tö. 1.4.1.1. Cho vay ñaàu tö: Cho vay ñaàu tö laø vieäc Quyõ HTPT cho caùc chuû ñaàu tö vay voán ñeå thöïc hieän ñaàu tö döï aùn. Ñoái töôïng cho vay ñaàu tö: Laø caùc döï aùn coù khaû naêng thu hoài voán tröïc tieáp thuoäc danh muïc döï aùn, chöông trình do Chính phuû quyeát ñònh cho töøng thôøi kyø. Danh muïc caùc döï aùn, chöông trình ñöôïc chi tieát theo töøng ñoái töôïng, thôøi haïn aùp duïng öu ñaõi vaø do Boä Taøi Chính chuû trì, phoái hôïp vôùi caùc Boä, cô quan lieân quan trình Chính phuû quyeát ñònh (xin xem chi tieát taïi phuï luïc 1). Ñieàu kieän cho vay ñaàu tö: Döï aùn thuoäc ñoái töôïng cho vay ñaàu tö; Chuû ñaàu tö laø toå chöùc vaø caù nhaân coù naêng löïc haønh vi daân söï ñaày ñuû; Ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö môû roäng saûn xuaát, ñoåi môùi coâng ngheä thieát bò, chuû ñaàu tö phaûi coù tình hình taøi chính ñaûm baûo khaû naêng thanh toaùn;