Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:161

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm hệ thống hóa những vấn đề lý luận về kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp. Nghiên cứu và phân tích rõ các quy định về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp xây lắp được quy định trong Chuẩn mực kế toán và Chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam, các văn bản, thông tư hướng dẫn thực hiện. Sự phù hợp giữa Chuẩn mực kế toán Việt Nam trong việc quy định hạch toán kế toán với Chuẩn mực kế toán quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ---------------------------- TRẦN HỒNG NGỌC KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HACISCO LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI ---------------------------- TRẦN HỒNG NGỌC KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HACISCO CHUYÊN NGÀNH : KẾ TOÁN MÃ SỐ : 8340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ THANH PHƢƠNG HÀ NỘI, NĂM 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn tốt nghiệp thạc sĩ này là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở lý thuyết, khảo sát tình hình thực tế và được hướng dẫn bởi TS. Nguyễn Thị Thanh Phương. Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng, chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tôi xin chịu trách nhiệm về lời cam đoan trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Học viên Trần Hồng Ngọc
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập và làm luận văn thạc sĩ tại Trường Đại học Thương Mại, tôi đã nhận được sự giảng dạy và hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô giáo, công ty, gia đình và bạn bè. Trước hết, tôi xin chân thành gửi lời cảm ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Thị Thanh Phương, người đã tận tình hướng dẫn tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Những đóng góp của cô là định hướng giúp tôi tìm tòi, bổ sung những phần còn hạn chế trong quá trình thực hiện luận văn của mình. Cùng với đó, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn với các thầy cô giáo đã giảng dạy, truyền đạt những kiến thức bổ ích trong suốt quá trình học tập. Đó là nền tảng cho quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn cũng như giúp ích cho công việc của tôi. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn Công ty cổ phần Hacisco đã hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cung cấp những tài liệu trong quá trình thực hiện luận văn của tôi. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè đã giúp đỡ, động viên để tôi có thể học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn này. Mặc dù đã nỗ lực hết mình trong học tập và nghiên cứu nhưng tôi cũng không tránh khỏi những thiếu sót, khiếm khuyết. Tôi rất mong nhận được sự góp ý thầy cô và các bạn để luận văn được hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin trân trọng cảm ơn và kính chúc quý thầy cô và các bạn luôn mạnh khỏe và hạnh phúc. Tôi xin chân thành cảm ơn! Học viên Trần Hồng Ngọc
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN....................................................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT .................................................................................. vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU............................................................................................. vii PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................................................. 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................................... 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài............................................................................................ 2 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài......................................................................................................... 4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.................................................................................. 4 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................................................. 4 6. Những đóng góp của đề tài ............................................................................................................... 6 7. Kết cấu của đề tài................................................................................................................................ 6 CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP ............................................. 7 1.1. Đặc điểm về hoạt động doanh nghiệp xây lắp.................................................................. 7 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp xây lắp .................................................................................. 7 1.1.2. Đặc điểm doanh nghiệp xây lắp ảnh hưởng đến kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh. ........................................................................................................................ 7 1.2. Khái quát chung về chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp ..................................................................................................................................................... 9 1.2.1. Chi phí và phân loại chi phí .......................................................................................... 9 1.2.2. Doanh thu và phân loại doanh thu ............................................................................ 13 1.2.3. Kết quả kinh doanh và phân loại kết quả kinh doanh ............................................. 17 1.2.4. Yêu cầu quản lý chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh. ....................................... 20 1.2.5. Nhiệm vụ kế toán về chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh................................. 22 1.3. Nội dung kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp xây lắp ..................................................................................................................................... 22
iv 1.3.1. Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS)............................................................................................................................... 23 1.3.2. Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh theo chế độ Kế toán Việt Nam hiện hành ................................................................................................................................. 37 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................................................ 52 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HACISCO....................................................... 53 2.1. Khái quát chung về Công ty cổ phần Hacisco..................................................................... 53 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty ...................................................... 53 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Công ty......................................................................................... 55 2.1.3. Đặc điểm sản xuất kinh doanh của Công ty.............................................................. 57 2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán của Công ty ......................................................... 58 2.2. Các nhân tố ảnh hƣởng đến kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh............ 61 2.3. Thực trạng kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. ................................................................................................................................................. 66 2.3.1. Thực trạng vận dụng Chuẩn mực kế toán Việt Nam tại Công ty cổ phần Hacisco. . 66 2.3.2. Thực trạng vận dụng Chế độ kế toán doanh nghiệp tại Công ty cổ phần Hacisco. . 69 2.4. Đánh giá thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty.85 2.4.1 Ưu điểm ........................................................................................................................... 85 2.4.2. Những hạn chế cần khắc phục...................................................................................... 88 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................................................ 91 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN HACISCO .............. 92 3.1. Định hƣớng phát triển công ty ................................................................................................ 92 3.2. Yêu cầu hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh ....................... 93 3.3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco...................................................................................... 94 3.3.1. Giải pháp nhằm hoàn thiện vận dụng chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán trong kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco...................... 94
v 3.3.2. Điều kiện thực hiện các giải pháp ................................................................................ 97 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3..............................................................................................................101 KẾT LUẬN .......................................................................................................................................102 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... PHỤ LỤC .................................................................................................................................................
vi DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT BCĐKT Bảng cân đối kế toán BCKQKD Báo cáo kết quả kinh doanh BCTC Báo cáo tài chính CP Chi phí DN Doanh nghiệp DT Doanh thu GTGT Giá trị gia tăng HMCT Hạng mục công trình KQKD Kết quả kinh doanh QLDN Quản lý doanh nghiệp SXKD Sản xuất kinh doanh TK Tài khoản TNDN Thu nhập doanh nghiệp TSCĐ Tài sản cố định
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức công ty .................................................................55 Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán công ty.....................................................58
1 “PHẦN MỞ ĐẦU” “1. Tính cấp thiết của đề tài” Nền kinh tế ngày càng phát triển, các ngành nghề kinh doanh ngày càng đa dạng. Đồng nghĩa với các doanh nghiệp phải cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh thị trường. Ngành xây lắp là một ngành sản xuất vật chất quan trọng nhằm tạo ra cơ sở vật chất cho nền kinh tế quốc dân, trực tiếp nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động xã hội, dân sinh, chất lượng cuộc sống của cộng đồng, góp phần hoàn thiện cơ cấu kinh tế, tạo tiền đề quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong những năm gần đây, lĩnh vực sản xuất xây lắp ngày càng có sự phát triền mạnh mẽ và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của kinh tế xã hội, tạo tiền đề quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Việc quản lý tốt doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh giúp các nhà quản trị trong các doanh nghiệp xây lắp đưa ra các quyết định hợp lý và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, trong thời gian gần đây, cùng với sự hội nhập kinh tế, quốc tế, các chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán của Việt Nam ngày càng hoàn thiện theo hướng tiếp cận với chuẩn mực kế toán quốc tế nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài cũng như cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà quản trị. Tuy nhiên, các doanh nghiệp xây lắp vẫn còn nhiều bất cập trong việc tập hợp chi phí, tính giá thành sản phẩm xây lắp, ghi nhận doanh thu cũng như kiểm soát kết quả hoạt động của đơn vị. Công ty cổ phần Hacisco - một trong những đơn vị thi công xây lắp có quy mô hoạt động lớn trong ngành Bưu chính viễn thông đã nỗ lực không ngừng hoàn thiện công tác kế toán nói chung và công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh nói riêng. Đứng trước những thách thức lớn đòi hỏi Công ty Cổ phần Hacisco phải có những quyết định đúng đắn trong chiến lược kinh doanh của mình. Công ty cổ phần Hacisco Là một trong những đơn vị thi công xây lắp có quy mô hoạt động lớn trong ngành bưu chính viễn thông, Hacisco đã giành được tín nhiệm của các đơn vị trong và ngoài ngành, đặt biệt là từ sau khi chuyển đổi sở hữu. Từ phạm vi hoạt động và phạm vi khách hàng chủ yếu tại khu vực Hà nội, Hacisco
2 đã vươn ra cung cấp dịch vụ cho các đơn vị tại các tỉnh, thành phố của cả nước. Nhiều công trình được các chủ đầu tư đánh giá rất cao nhờ vào chất lượng, thời gian thi công và phương thức phục vụ khách hàng. Tuy nhiên cùng với quá trình phát triển, hội nhập kinh tế quốc tế Công ty cổ phần Hacisco đứng trước nhiều thách thức lớn. Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này, công ty đang từng bước hoàn thiện công tác kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh. Qua thực tế khảo sát cho thấy chưa có công trình nghiên cứu kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. Do đó, tôi đã lựa chọn đề tài: “Kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco” làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài Việc quản lý chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh trong thời kỳ hội nhập sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp. Vì vậy đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về đề tài kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp thương mại, sản xuất, dịch vụ như: - Nguyễn Thị Hoa (2019), luận văn Thạc sĩ “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH xây dựng dân dụng Thành Long”, trường Đại học Thương mại. Luận văn đã nghiên cứu thực tiễn tổ chức kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp xây dựng. Trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn, tác giả cũng đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác tổ chức kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh. Tuy nhiên luận văn đã nghiên cứu trên phạm vi rất rộng và chung nhất liên quan đến tổ chức kế toán chi phí, doanh thu, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng, một số vấn đề chưa có nghiên cứu cụ thể. - Trần Thị Vân Anh (2019), luận văn Thạc sĩ “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Trung tâm kĩ thuật đường bộ, Tổng cục đường bộ Việt Nam”, trường Đại học Thương mại. Về mặt lý luận, tác giả đã nêu được những vấn đề cơ bản về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong các doanh nghiệp thương mại. Về mặt thực tiễn, tác giả cũng đã nêu rõ sự cần thiết, yêu cầu và nội dung hoàn thiện hạch toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh của doanh
3 nghiệp. Tuy nhiên luận văn chưa đưa ra được các giải pháp cụ thể về phía doanh nghiệp, nhà nước và các cơ quan chức năng. - Đỗ Minh Đức (2019), luận văn Thạc sĩ “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty TNHH MTV dịch vụ nhà ở và đô thị HUDS”, trường Đại học Thương mại. Về lý luận, đề tài này tác giả đã đi sâu nghiên cứu kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trên góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị. Về thực tiễn, các giải pháp hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh chỉ áp dụng được tại công ty, chưa áp dụng lan tỏa đối với các doanh nghiệp khác. - Nguyễn Thị Bích Ngọc (2019), luận văn Thạc sĩ “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH đầu tư và phát triển thương mại Vương Gia” trường Đại học Thương mại. Luận văn đã nêu được khái quát các vấn đề lý luận về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp thương mại. Luận văn phản ánh thực trạng và đưa ra một số giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại của doanh nghiệp. Tuy nhiên, tác giả chưa nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại. - Trần Thị Thu Huế (2019), luận văn Thạc sĩ “Kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần đầu tư Pmax” trường Đại học Thương mại. Luận văn đã nêu được khái quát những vấn đề lý luận cơ bản kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty dịch vụ. Tuy nhiên tác giả chưa phản ánh các quy định chuẩn mực quốc tế trong việc ghi nhận DT, CP và xác định KQKD, kinh nghiệm của một số nước và bài học cho Việt Nam. Qua nghiên cứu từ thực tiễn kết hợp với việc nghiên cứu các tài liệu tham khảo về các ngành nghề kinh doanh thương mại, dịch vụ, sản xuất tại các công ty nhưng còn khá ít các công trình nghiên cứu về công ty xây lắp. Kế thừa những nội dung của đề tài trước đây, tôi đã phát hiện các vấn đề cần nghiên cứu và làm rõ về lý luận, đánh giá và hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco như: thời điểm ghi nhận, xác định phần công việc hoàn
4 thành, quy trình hạch toán vào sổ sách, BCTC…Có thể khẳng định chưa có công trình nghiên cứu nào về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. Vì vậy việc nghiên cứu này mang tính cấp thiết tại công ty. 3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về kế toán chi phí, doanh thu và xác định kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp. Nghiên cứu và phân tích rõ các quy định về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp xây lắp được quy định trong Chuẩn mực kế toán và Chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam, các văn bản, thông tư hướng dẫn thực hiện. Sự phù hợp giữa Chuẩn mực kế toán Việt Nam trong việc quy định hạch toán kế toán với Chuẩn mực kế toán quốc tế. - Vận dụng lý luận về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh để phân tích, đánh giá thực trạng kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. Từ đó chỉ ra những ưu điểm và hạn chế trong công tác kế toán tại công ty. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh nhằm hoàn thiện, nâng cao năng lực quản lý điều hành tại Công ty cổ phần Hacisco. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp xây lắp về cả lý luận và thực tiễn. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Nghiên cứu kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. Cụ thể tại công trình cống bể phục vụ hạ ngầm cáp viễn thông trên đường Trương Định, quận Hoàng Mai. + Về thời gian: Nghiên cứu số liệu năm 2019 và các giải pháp định hướng đến năm 2025 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu. 5.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
5 - Các phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp: Phương pháp điều tra, phỏng vấn và nghiên cứu hiện trường. - Mục đích: Thu thập dữ liệu cần thiết để phục vụ cho nghiên cứu kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco - Đối tượng: Cán bộ quản lý và kế toán tại Công ty cổ phần Hacisco. - Nội dung: Thu thập thông tin qua điều tra các đối tượng trong doanh nghiệp dưới hình thức: phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại, trả lời bảng hỏi (Phụ lục 1.1) - Kết quả: Tìm hiểu thực tế doanh thu đạt được, chi phí phát sinh cũng như lợi nhuận tại Công ty. Từ đó đưa ra các giải pháp nhằm tối thiểu hóa chi phí và tối đa hóa lợi nhuận tại công ty. 5.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: - Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp: phương pháp nghiên cứu chứng từ, sổ sách, các tài liệu liên quan đến đơn vị, đến công tác kế toán của đơn vị. Đồng thời đề tài sử dụng phương pháp thu thập và phân tích số liệu thực tế, phương pháp tổng hợp, so sánh đối chiếu, kỹ thuật phân tích… - Mục đích sử dụng: Phương pháp tìm kiếm, tổng hợp những nguồn dữ liệu đã được phân tích, tính toán nhằm đảm bảo tính khách quan và chính xác của số liệu thu thập. Số liệu, tài liệu liên quan được tìm kiếm dễ dàng, nhanh chóng và nguồn cung cấp số liệu đáng tin cậy. - Đối tượng: Là những dữ liệu bên trong công ty như các báo cáo của công ty về chi phí, doanh thu, kết quả,… những dữ liệu được công bố rộng rãi. - Tài liệu thu thập: - Chứng từ, sổ sách báo cáo tình hình kinh doanh thực tế của công ty từ năm 2019 - Tài liệu, hồ sơ, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài chính được công bố rộng rãi của doanh nghiệp. - Các văn bản quy định chế độ đãi ngộ tài chính hiện hành và các sách báo liên quan đến đề tài.
6 5.2. Phương pháp phân tích xử lý số liệu: - Mục đích sử dụng: Chuyển đổi dữ liệu thu thập được thành thông tin cần thiết cho việc nghiên cứu. - Công cụ phân tích: Các số liệu định tính cần được mã hóa bằng con số, các số liệu định lượng thì không cần mã hóa. Số liệu được nhập và lưu trữ vào File dữ liệu. Dựa trên cơ sở phần mềm xử lý dữ liệu văn phòng Microsoft Office, các dữ liệu được xử lý bằng phần mềm Excel. Các số liệu sau khi được phân tích sẽ đánh giá được thực trạng hoạt động kế toán tài chính, doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco và rút ra các kết luận cho vấn đề được nghiên cứu làm căn cứ cho các giải pháp hoàn thiện phù hợp với mục tiêu của đề tài. 6. Những đóng góp của đề tài - Về mặt lý luận: Đề tài hệ thống hóa và góp phần làm rõ cơ sở lý luận về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp xây lắp theo Luật kế toán, chuẩn mực kế toán và các chế độ hiện hành. Luận văn đã tổng quan những vấn đề lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. Đưa ra những nhận xét khách quan về những vấn đề lý luận có liên quan. - Về mặt thực tiễn: Dựa trên những khảo sát và nghiên cứu tại đơn vị, luận văn đưa ra được thực trạng kế toán chi phí doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco, đề tài chỉ ra những ưu điểm và nhược điểm. Qua đó đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. 7. Kết cấu của đề tài - Chương 1: Lý luận chung về kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp xây lắp - Chương 2: Thực trang kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco. - Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh tại Công ty cổ phần Hacisco.
7 CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN CHI PHÍ, DOANH THU VÀ KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP 1.1. Đặc điểm về hoạt động doanh nghiệp xây lắp 1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp xây lắp – Doanh nghiệp xây lắp: là đơn vị kinh tế cơ sở, là nơi trực tiếp sản xuất kinh doanh, gồm một tập thể lao động nhất định có nhiệm vụ sử dụng các tư liệu lao động và đối tượng lao động để sản xuất ra các sản phẩm xây lắp và tạo nguồn tích lũy cho Nhà nước. – Sản xuất xây lắp: Là hoạt động xây dựng mới, mở rộng, cải tạo lại, khôi phục hay hiện đại hóa các công trình hiện có thuộc mọi lĩnh vực trong nền kinh tế quốc dân (như công trình giao thông thủy lợi, các khu công nghiệp, các công trình quốc phòng, các công trình dân dụng khác…) Đây là hoạt động nhằm tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho mọi ngành trong nền kinh tế. 1.1.2. Đặc điểm doanh nghiệp xây lắp ảnh hưởng đến kế toán chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh. Xây dựng cơ bản là ngành sản xuất vật chất quan trọng mang tính chất công nghiệp nhằm tái sản xuất tài sản cố định cho tất cả các ngành trong nền kinh tế quốc dân, tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật cho xã hội, tăng cường tiềm lực kinh tế, quốc phòng và góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Do đó, quản lý tốt và hạch toán đúng đủ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, ngành xây dựng cơ bản cũng có những nét đặc thù riêng chi phối công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Những nét đặc thù đó là: Sản phẩm xây lắp là các công trình, vật kiến trúc...thuộc kết cấu hạ tầng của nền kinh tế quốc dân có quy mô và giá trị lớn, kết cấu phức tạp, thời gian sử dụng lâu dài...Do vậy, việc tổ chức quản lý và hạch toán nhất thiết phải có các dự toán thiết kế, thi công được lập theo từng công trình, hạng mục công trình. Trong quá trình thi công xây lắp phải thường xuyên so sánh kiểm tra việc thực hiện dự toán chi
8 phí, tìm ra nguyên nhân vượt, hụt dự toán và đánh giá hiệu quả kinh doanh trên cơ sở lấy dự toán làm thước đo. Sản phẩm xây lắp cố định tại nơi sản xuất còn các điều kiện sản xuất (xe máy, thiết bị thi công, người lao động...) phải di chuyển theo địa điểm đặt sản phẩm. Mặt khác, hoạt động xây dựng cơ bản thường tiến hành ngoài trời nên chịu ảnh hưởng của điều kiện thiên nhiên, thời tiết. Đặc điểm này làm cho công tác quản lý, sử dụng, hạch toán tài sản, vật tư rất phức tạp, dễ bị mất mát, hư hỏng làm tăng chi phí sản xuất. Bên cạnh đó, chu kì sản xuất của đơn vị xây lắp thường rất dài, chi phí phát sinh thường xuyên trong khi doanh thu chỉ phát sinh ở từng thời điểm nhất định. Do đó, kỳ tính giá thành ở các đơn vị xây lắp thường được xác định theo kỳ sản xuất. Tổ chức sản xuất trong các doanh nghiệp xây lắp ở nước ta hiện nay phổ biến theo phương thức khoán gọn các công trình, hạng mục công trình, khối lượng hoặc công việc cho các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp (đội, xí nghiệp...). Trong giá khoán gọn, không chỉ có tiền lương mà còn có đủ các chi phí về vật liệu, công cụ, dụng cụ thi công, chi phí chung của bộ phận nhận khoán. Sản phẩm xây lắp được tiêu thụ theo giá dự toán hoặc giá thoả thuận với chủ đầu tư từ trước (giá đấu thầu) nên tính chất hàng hoá của sản phẩm thể hiện không rõ hay nói cách khác, tác động của yếu tố thị trường bị hạn chế. Giá thành công trình xây lắp không bao gồm giá trị bản thân thiết bị do chủ đầu tư đưa vào để lắp đặt mà chỉ bao gồm những chi phí do doanh nghiệp xây lắp bỏ ra có liên quan đến xây lắp công trình. Giá thành công tác xây dựng và lắp đặt kết cấu bao gồm giá trị vật kết cấu và giá trị thiết bị kèm theo như các thiết bị vệ sinh, thông gió, thiết bị sưởi ấm, điều hoà nhiệt độ, thiết bị truyền dẫn... Những đặc điểm trên đòi hỏi doanh nghiệp phải tổ chức công tác hạch toán kế toán trên cơ sở tuân thủ chế độ kế toán nhưng cũng phải phù hợp với đặc điểm đặc thù của hoạt động kinh doanh xây lắp để đảm bảo chất lượng công tác kế toán, cung cấp kịp thời những thông tin cho quản lý.
9 1.2. Khái quát chung về chi phí, doanh thu và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp 1.2.1. Chi phí và phân loại chi phí 1.2.1.1. Khái niệm và bản chất của chi phí Mục tiêu cuối cùng của doanh nghiệp là tối đa hóa giá trị tài sản cho các chủ sở hữu. Để đạt được mục tiêu đó thì các doanh nghiệp phải bỏ ra những chi phí nhất định trong quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh của mình. Chi phí được định nghĩa trên nhiều phương diện khác nhau. Thuật ngữ chi phí có từ thời trung cổ và người ta vẫn quan niệm chi phí là những hao phí phải bỏ ra để đổi lấy sự thu về. Theo Ủy ban chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB) thì “Chi phí là các yếu tố làm giảm lợi ích kinh tế trong niên độ kế toán dưới hình thức xuất đi hay giảm giá trị tài sản hay làm phát sinh các khoản nợ, kết quả là giảm nguồn vốn chủ sở hữu mà không do việc phân phối nguồn vốn cho các bên chủ sở hữu” Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam VAS 01 - Chuẩn mực chung: Chi phí là tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ tài sản hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến làm giảm vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản phân phối cho cổ đông hoặc chủ sở hữu. Như vậy, khái niệm chi phí gắn liền với việc sử dụng thước đo tiền tệ để đo lường các khoản hao phí đã tiêu hao trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, chi phí luôn gắn với mục đích nhất định đó là mục tiêu sản xuất kinh doanh và kiếm lời của doanh nghiệp. Chi phí luôn gắn với một thời kỳ sản xuất kinh doanh. Chi phí hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp là toàn bộ hao phí về lao động sống cần thiết và lao động vật hóa mà doanh nghiệp đã chi ra trong quá trình hoạt động kinh doanh với mục đích kinh doanh sinh lời trong một thời kỳ nhất định và được biểu hiện bằng tiền. Ngoài ra còn bao gồm một số chi phí cần thiết khác phục vụ cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp
10 - Chi phí trong doanh nghiệp xây lắp: Theo VAS 15, chi phí của hợp đồng xây dựng bao gồm: Chi phí liên quan trực tiếp đến từng hợp đồng, chi phí chung liên quan đến hoạt động của các hợp đồng và có thể phân bổ cho từng hợp đồng cụ thể, các chi phí khác có thể thu lại từ khách hàng theo các điều khoản hợp đồng. Tóm lại, chi phí là một trong những yếu tố quan trọng tronh hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Kế toán chi phí sẽ ảnh hưởng đến tính trung thực, hợp lý của các thông tin trên BCTC cũng như tính đúng đắn của các quyết định trong quản trị doanh nghiệp. Quản lý tốt chi phí là vấn đề cốt lõi để giúp các doanh nghiệp xây lắp bảo toàn vốn, tăng lợi nhuận. Trên cơ sở đó nâng cao chất lượng các dịch vụ cho khách hàng. Chi phí kinh doanh có vai trò hết sức quan trọng trong doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xây lắp nói riêng. Nó ảnh hưởng rất lớn đến kết quả hoạt động kinh doanh và sự tồn tại của doanh nghiệp. 1.2.1.2. Phân loại chi phí Chi phí có rất nhiều loại vì vậy cần phải phân loại nhằm phục vụ cho công tác quản lý và hạch toán. Phân loại là việc sắp xếp các loại chi phí khác nhau vào từng nhóm theo đặc trưng nhất định. Tuy nhiên việc lựa chọn tiêu thức phân loại nào là phải dựa vào yêu cầu của công tác quản lý hạch toán.  Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế: Phân loại chi phí theo nội dung kinh tế là một cách phân loại khác của chi phí để phục vụ cho việc tập hợp, quản lý chi phí theo nội dung kinh tế ban đầu đồng nhất của nó mà không xét đến công dụng cụ thể, địa điểm phát sinh của chi phí, chi phí được phân loại theo yếu tố. Cách phân loại này là cơ sở để doanh nghiệp xây dựng các định mức chi phí cần thiết lập dự toán chi phí, lập báo cáo ci phí theo yếu tố trong kỳ. Ngoài ra, đây cũng là cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch cung ứng vật tư, tiền vốn, huy động sử dụng lao động, xây dựng kế hoạch khấu hao TSCĐ, là cở sở để phân tích, đánh giá tình hình thực hiện chi phí.
11 Để cung cấp thông tin về chi phí một cách cụ thể hơn nhằm phục vụ cho việc xây dựng và phân tích định mức vốn lưu động, việc lập, kiểm tra và phân tích dự toán chi phí, các yếu tố chi phí cần được chi tiết hóa theo nội dung kinh tế cụ thể của chúng. Để chi tiết hóa phục vụ yêu cầu quản lý, toàn bộ chi phí thường được chia thành các yếu tố sau: - Giá vốn hàng bán là một chỉ tiêu tổng hợp phản ánh giá trị thực tế của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, bất động sản đã tiêu thụ trong kỳ. - Chi phí bán hàng là những hao phí cần thiết nhằm thực hiện quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa. Chi phí bán hàng bao gồm: chi phí về lương và các khoản trích theo lương, chi phí vận chuyển hàng hóa tiêu thụ, chi phí về nguyên vật liệu, nhiên liệu dùng trong việc bán hàng, vận chuyển hàng hóa tiêu thụ, quảng cáo, hội chợ, bảo trì, bảo hành, khuyến mãi ở bộ phận bán hàng.. - Chi phí quản lý doanh nghiệp là những hao phí cần thiết để tổ chức, điều hành, thực hiện quá trình quản lý hành chính, quản lý kinh doanh và các hoạt động chung khác. Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm: Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của người lao động quản lý ở các bộ phận phòng ban của doanh nghiệp, chi phí vật liệu, công cụ dụng cụ dùng trong hành chính quản trị văn phòng, chi phí dịch vụ điện nước, điện thoại, bảo hiểm, phục vụ chung toàn doanh nghiệp, các khoản thuế, lệ phí chưa tính vào giá trị tài sản, các khoản dự phòng như dự phòng nợ phải thu khó đòi, dự phòng nợ phải trả. - Chi phí tài chính là những chi phí hoặc các khoản lỗ liên quan đến hoạt động đầu tư tài chính, chi phí cho vay và đi vay vốn, chi phí góp vốn liên doanh lỗ do chuyển nhượng các khoản đầu tư… - Chi phí khác bao gồm các chi phí ngoài chi phí sản xuấy, kinh doanh phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường của doanh nghiệp như: chi phí về thanh lý, nhượng bán TSCĐ, các khoản tiền bị khách hàng phạt do vi phạm hợp đồng… - Chi phí thuế TNDN: bao gồm toàn bộ số thuế thu nhập tính trên thu nhập chịu thuế TNDN, được xác định theo quy định của Luật thuế TNDN hiện hành.