Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:77

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu thực trạng kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. Phân tích đánh giá thực trạng làm rõ những ưu điểm hạn chế để đưa ra những giải pháp và đề xuất nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng số liệu và kết quả nghiên cứu của đề tài là hoàn toàn trung thực và khách quan. Đề tài nghiên cứu là kết quả của riêng tôi và không sao chép của bất kỳ đề tài nghiên cứu nào, các số liệu có nguồn gốc rõ ràng, minh bạch. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan của tôi. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thị Phương Trúc
ii LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này, tác giả đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu tận tình của quý thầy cô và các bạn đồng nghiệp. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc em xin được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới: Ban Giám hiệu và quý thầy cô của Khoa Tài chính Ngân hàng Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ chúng em trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Đặc biệt xin chân thành cảm ơn TS.Trần Thị Kỳ, người cô kính mến đã hết lòng giúp đỡ, dạy bảo, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong Hội đồng chấm luận văn đã cho em những đóng góp quý báu để hoàn chỉnh luận văn này. Tác giả xin chân thành cảm ơn tới Ban lãnh đạo KBNN Huyện Châu Thành cùng toàn thể cán bộ, công chức KBNN Huyện Châu Thành đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Cảm ơn các bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã cổ vũ động viên tác giả trong suốt quá trình học, làm việc và hoàn thành luận văn. Nguyễn Thị Phương Trúc
iii TÓM TẮT LUẬN VĂN Kiểm soát chi thường xuyên NSNN đảm bảo chi đúng, đủ và kịp thời theo quy định thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế -xã hội trong từng thời kỳ, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Thời gian qua, bên cạnh những kết quả đạt được, kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An vẫn còn một số hạn chế, thể hiện qua bảng số liệu sau: Đơn vị tính: Triệu đồng Năm 2015 2016 2017 2018 Chỉ tiêu Số chừng từ từ chối thanh toán 75 63 45 38 Số tiền từ chối thanh toán 3.750 3.350 2.370 2.280 (Nguồn: Báo cáo KBNN Châu Thành) Bảng số liệu trên cho thấy, số chứng từ và số tiền từ chối thanh toán chi thường xuyên NSNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An có xu hướng giảm, nhưng vẫn tồn tại, chính điều này là lý do tác giả chọn đề tài nghiên cứu: “ Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An” Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính, thông qua dữ liệu thứ cấp hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước. Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An giai đoạn từ năm 2015-2018, đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An đến năm 2020. Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm nghiên cứu và vận dụng thích hợp.
iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Nghĩa đầy đủ Tiếng Việt KBNN Kho bạc Nhà nước NSNN Ngân sách Nhà nước ĐVSDNS Đơn vị sử dụng ngân sách UBND Ủy ban nhân dân KTT Kế toán trưởng KTV Kế toán viên
v DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Bảng 2.1 Kết quả kiểm soát chi NSNN tại KBNN Châu Thành 26 2015-2018 Bảng 2.2 Kết quả kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN 27 Châu Thành 2015-2018 Bảng 2.3 Tỷ trọng chi thường xuyên NSNN tại KBNN Châu 28 Thành 2015-2018 Bảng 2.4 Chi thường xuyên theo nhóm mục chi giai đoạn 2015- 28 2018 Bảng 2.5 Cơ cấu kiểm soát chi thường xuyên theo nội dung giai 29 đoạn 2015-2018 Bảng 2.6 Thời gian kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại 31 KBNN Châu Thanh Bảng 2.7 Cơ cấu kiểm soát chi thường xuyên NSNN theo thời 31 gian giải quyết hồ sơ Bảng 2.8 Năng suất làm việc của công chức KBNN Huyện Châu 32 Thành Bảng 2.9 Kết quả từ chối chi thường xuyên NSNN tại KBNN 33 Huyện Châu Thành Bảng 2.10 Cơ cấu kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN 44 Huyện Châu Thành năm 2018 theo nguồn cấp phát Bảng 2.11 Số lượng và cán bộ công chức tại Kho bạc Nhà nước 45 đến 31/12/2018 Bảng 2.12 Thanh toán trực tiếp NSNN tại KBNN Huyện Châu 53 Thành, Tỉnh Long An
vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Thứ tự Tên sơ đồ Trang Sơ đồ 1 Quy trình giao dịch một cửa của KBNN Châu Thành 13 Sơ đồ 2 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý KBNN 24
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU ......................................................................................... v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ........................................................................................................ vi LỜI MỞ ĐẦU.............................................................................................................................. 1 1. Sự cần thiết của đề tài: .......................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu: .............................................................................................................. 2 2.1.Mục tiêu chung: .................................................................................................................. 2 2.2.Mục tiêu cụ thể: .................................................................................................................. 2 3. Đối tượng nghiên cứu: ............................................................................................................ 2 4. Phạm vi nghiên cứu: ............................................................................................................... 2 4.1.Về không gian ..................................................................................................................... 2 4.2. Về thời gian........................................................................................................................ 2 5. Câu hỏi nghiên cứu: ................................................................................................................ 3 6. Những đóng góp mới của luận văn: ...................................................................................... 3 6.1. Đóng góp trên phương diện khoa học................................................................................ 3 6.2. Đóng góp trên phương diện thực tiễn: ............................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................................... 3 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước ........................................................................ 4 9. Kết cấu đề tài. ........................................................................................................................... 5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC ................................................................................. 6 1.1. Lý luận cơ bản về chi thường xuyên Kho bạc Nhà nước................................................. 6 1.1.1 Khái quát về ngân sách Nhà nước................................................................................... 6 1.1.1.1 Khái niệm ..................................................................................................... 6 1.1.1.2 Nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước.......................................................... 6 1.1.1.3 Hệ thống Ngân sách Nhà nước ....................................................................... 6 1.1.2. Chi ngân sách Nhà nước ................................................................................................. 7 1.1.2.1 Khái niệm ................................................................................................... 7 1.1.2.2 Phân loại chi ngân sách Nhà nước theo nội dung : ............................................ 7 1.1.3 Chi thường xuyên ngân sách Nhà nước .......................................................................... 8 1.1.3.1 Nội dung chi thường xuyên ngân sách Nhà nước. ............................................. 8
1.1.3.2 Đặc điểm chi thường xuyên ngân sách Nhà nước. ............................................. 8 1.2. Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước .................... 9 1.2.1 Khái quát về Kho bạc Nhà nước .................................................................................... 9 1.2.1.1 Khái niệm về Kho bạc Nhà nước ................................................................... 9 1.2.1.2 Chức năng của Kho bạc Nhà nước ................................................................ 9 1.2.1.3 Mối quan hệ giữa Kho bạc Nhà nước với các cơ quan liên quan trong quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước................................................................................ 10 1.2.2 Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước .................. 11 1.2.2.1. Khái niệm kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước ............................ 11 1.2.2.2 Nội dung kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại kho bạc Nhà nước11 1.2.2.3 Quy trình kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước.......................................................................................................................... 14 1.3 Hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước .. 15 1.3.1 Quan niệm về hiệu quả................................................................................................ 15 1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước........................................................................................................................ 16 1.3.2.1 Chỉ tiêu định tính ...................................................................................... 16 1.3.2.2 Chỉ tiêu định lượng ................................................................................... 16 1.3.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước ................................................................................................................. 17 1.3.3.1 Yếu tố khách quan .................................................................................... 17 1.3.3.2 Yếu tố chủ quan ........................................................................................ 18 1.3.4 Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước ................................................................................................................. 19 1.4. Bài học cho Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An từ kinh nghiệm kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước một số địa phương của Việt Nam...... 21 1.4.1. Kinh nghiệm về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước một số địa phương của Việt Nam........................................................................................ 21 1.4.1.1 Kho bạc Nhà nước Quận 2 – Thành Phố Hồ Chí Minh ................................... 21 1.4.1.2. Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Bến Tre ......................................... 22 1.4.2 Bài học cho Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An ........................... 23
Kết luận chương 1:.................................................................................................................... 23 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH LONG AN ....................................................................................................................................... 25 2.1. Giới thiệu về Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An........................... 25 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................................................... 25 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn .............................................................................. 25 2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý ..................................................................................... 26 2.1.2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý .......................................................... 26 2.1.2.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận ....................................................... 26 2.1.4. Khái quát kết quả hoạt động kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An. .............................................................................................................................. 28 2.14.1 Các đơn vị sử dụng Ngân sách Nhà nước có giao dịch với Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An ............................................................................... 28 2.1.4.2 Kết quả kiểm soát chi ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An giai đoạn 2015-2018 .................................................................... 28 2.2. Hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An............................................................................................... 29 2.2.1. Cơ sở pháp lý thực hiện kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua KBNN Huyện Châu Thành Tỉnh Long An................................................................................................. 29 2.2.2. Các chỉ tiêu phản ánh hoạt động kiểm soát chi và hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An .................................... 29 2.2.2.1 Mức tăng (+), giảm (-) tuyệt đối và tốc độ tăng (+), giảm (-) về giá trị kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước.................................................................................. 29 2.2.2.2 Tỷ trọng kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước so với tổng chi ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước. .................................................................................. 30 2.2.2.3 Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước theo nội dung ......................... 30 2.2.2.4 Thời gian kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. ................................................................................ 32 2.2.2.5 Năng suất làm việc của công chức kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. ................................................ 34 2.2.2.6 Số lượng hồ sơ từ chối thanh toán kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. ................................................ 34 2.2.2.7 Thực hiện các quy định về nội dung và quy trình kiểm soát chi....................... 36
2.2.2.8 Kết quả khảo sát sự hài lòng của khách hàng đối với Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành về hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước....................... 36 2.3 Đánh giá hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An giai đoạn 2015-2018 .................................................. 37 2.3.1 Những kết quả đạt được .............................................................................................. 37 2.3.2 Những hạn chế ............................................................................................................. 39 2.3.3 Nguyên nhân của các hạn chế ...................................................................................... 40 2.3.3.1 Nguyên nhân khách quan ............................................................................ 40 2.3.3.2 Nguyên nhân chủ quan ............................................................................... 46 Kết luận chương 2 ..................................................................................................................... 49 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH LONG AN ........................................................................................................................... 50 3.1. Định hướng và mục tiêu về kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An ........................................................................................................... 50 3.1.1. Định hướng của Kho bạc Nhà nước Việt Nam .......................................................... 50 3.1.2. Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành tỉnh Long An ................................................ 52 3.2. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An trong thời gian tới ..................................................... 52 3.3. Kiến nghị .......................................................................................................................... 57 3.3.1. Ủy ban nhân dân Huyện Châu Thành. .......................................................................... 57 3.3.2. Đối với Kho bạc Nhà nước tỉnh Long An. ................................................................... 58 Kết luận chương 3 ..................................................................................................................... 60 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................................ 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................ 63
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài: Chi ngân sách Nhà nước là một công cụ quan trọng của chính sách tài chính quốc gia có tác động rất lớn đối với sự phát triển của nền kinh tế. Chi ngân sách bao gồm: chi cho đầu tư phát triển (tích lũy), chi thường xuyên và chi trả nợ Chính phủ vay. Trong các khoản chi thì chi thường xuyên giữ vai trò thúc đẩy toàn bộ guồng máy xã hội hoạt động trơn tru. Với ý nghĩa đó, nhiều năm qua, công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN nói chung và KBNN huyện Châu Thành nói riêng đã có những chuyển biến tích cực, cơ chế kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN đã từng bước được hoàn thiện theo hướng hiệu quả, ngày một chặt chẽ và đúng mục đích. Kết quả của thực hiện cơ chế kiểm soát chi thường xuyên đã góp phần quan trọng trong việc sử dụng ngân sách Nhà nước ngày càng hiệu quả hơn. Chi thường xuyên trong chi NSNN các cấp đang tồn tại nhiều áp lực bởi ngành nào, lĩnh vực nào cũng quan trọng và đòi hỏi nguồn ngân sách cấp đúng hạn nhằm triển khai hiệu quả nhiệm vụ được giao. Trong việc sử dụng NSNN thì lại chưa hiệu quả, vẫn còn tình trạng tham nhũng, lãng phí, chi sai chế độ. Dự toán còn điều chỉnh bổ sung nhiều mang nặng tính xin cho. Bên cạnh đó công tác kiểm soát chi của cơ quan Kho bạc cũng còn một số bất cập như trình độ chuyên môn còn hạn chế, các công cụ kiểm soát chi chưa đồng bộ. Việc quản lý tốt chi thường xuyên NSNN công bằng, đúng đối tượng luôn là đòi hỏi cấp thiết. Mặt khác, nó còn là động lực quan trọng thúc đẩy cả hệ thống chính trị và các cơ quan chuyên môn vận hành trơn tru, đạt hiệu suất cao nhất, đóng góp tích cực vào quản lý xã hội, phát triển kinh tế -xã hội tăng trưởng theo đúng kế hoạch đề ra. Nhận thức được điều này, tác giả chọn đề tài: “Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An” để nghiên cứu làm luận văn Thạc sỹ kinh tế.
2 2. Mục tiêu nghiên cứu: 2.1.Mục tiêu chung: Đề tài nghiên cứu thực trạng kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. Phân tích đánh giá thực trạng làm rõ những ưu điểm hạn chế để đưa ra những giải pháp và đề xuất nhằm tăng cường công tác kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN Huyện Châu Thành, Tỉnh Long An. 2.2.Mục tiêu cụ thể: - Tổng hợp cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN. Phân tích thực trạng kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An giai đoạn từ 2015-2018, từ đó đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế. - Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian tới. 3. Đối tượng nghiên cứu: Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước và thực tiễn hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN huyện Châu Thành. 4. Phạm vi nghiên cứu: 4.1.Về không gian: Tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An. 4.2. Về thời gian: - Dữ liệu thứ cấp: Thu thập giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2018. - Dữ liệu sơ cấp: Điều tra khách hàng liên quan đến kiểm soát chi thường xuyên thực hiện hai tháng năm 2018 . - Các giải pháp đề xuất đến 2020
3 5. Câu hỏi nghiên cứu: Thực trạng kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An thời gian qua như thế nào? Cần giải pháp nào để nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An đến năm 2020? 6. Những đóng góp mới của luận văn: 6.1. Đóng góp trên phương diện khoa học Hệ thống hóa lý luận về kiểm soát chi thường xuyên và nâng cao hiệu quả chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước, hình thành khung lý thuyết là cơ sở phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp. 6.2. Đóng góp trên phương diện thực tiễn: Luận văn là tài liệu tham khảo cho các đối tượng quan tâm nghiên cứu và vận dụng như: KBNN Huyện Châu Thành Tỉnh Long An học viên, sinh viên thuộc khối ngành kinh tế. 7. Phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính cụ thể gồm các phương pháp sau: Phương pháp tổng hợp, diễn dịch và quy nạp sử dụng để hệ thống hóa cơ sở lý luận kiểm soát chi thường xuyên và nâng cao hiệu quả chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước, hình thành khung lý thuyết là cơ sở phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp. Phương pháp thống kê và phân tích: Trên cơ sở số liệu báo cáo tổng kết hoạt động kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu, Tỉnh Long An lập các bảng thống kê, biểu đồ phân tích và đánh giá những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế là cơ sở đề xuất các giải pháp.. Phương pháp khảo sát, điều tra khách hàng để làm rõ và khách quan hơn các hạn chế, nguyên nhân của các hạn chế của kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua KBNN Huyện Châu Thành Tỉnh Long An
4 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu trước - Trong những năm gần đây có nhiều đề tài cũng như công trình nghiên cứu của các tác giả tập trung phân tích, nhận diện, mô tả các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả, hiệu quả quản lý chi NSNN và đã đề xuất nhiều giải pháp để hoàn thiện quản lý chi NSNN. - Để tránh sự trùng lắp, tác giả đã thu thập được một số công trình khoa học đã công bố có liên quan trong nước để chỉ ra điểm khác biệt, sự cần thiết của đề tài nghiên cứu và những nội dung kế thừa. - Luận văn thạc sĩ “Hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên tại KBNN Khánh Hòa” của tác giả Đỗ Thị Thu Trang (năm 2012), tại Đại học Đà Nẵng. Luận văn đã đi sâu vào nghiên cứu hoạt động kiểm soát chi NSNN tại KBNN Khánh Hòa trên cơ sở tiếp cận hoạt động kiểm soát chi theo yêu cầu cải cách tài chính công, đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi NSNN tại KBNN theo hướng hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong lĩnh vực quản lý NSNN. - Luận văn thạc sĩ “Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Tỉnh Bến Tre” (năm 2012) của tác giả Võ Thị Thu Thuỷ tại Học viện Tài chính Hà Nội. Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và phân tích thực trạng, đề xuất các giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên NSNN qua KBNN Tỉnh Bến Tre. - Luận án tiến sĩ “Đổi mới kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước của chính quyền địa phương các cấp tại Kho bạc Nhà nước” (năm 2015) của Nghiên cứu sinh Nguyễn Quang Hưng, tại Học viện Tài chính. Luận án đã hệ thống hóa làm rõ thêm lý luận về: chi thường xuyên NSNN của chính quyền địa phương các cấp tại KBNN; đã đi sâu phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kiểm soát chi thường xuyên của chính quyền địa phương và đưa ra một số giải pháp và kiến nghị, với số liệu sử dụng để phân tích từ năm 2004-2013. Các công trình khoa học đã công bố trên là những tài liệu tham khảo có giá trị tạo thuận lợi cho tác giả nghiên cứu đề tài được lựa chọn. Tuy nhiên, cùng với thời gian các chức năng và nhiệm vụ của ngành Kho bạc đã dần dần hoàn thiện,
5 hoạt động kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN đã từng bước có sự thay đổi. Nhiều văn bản, chế độ mới ra đời hướng dẫn cho hoạt động kiểm soát chi thường xuyên, nên trong cơ sở lý luận cũng như ở thực trạng cũng cần được cập nhật và đề ra những giải pháp phù hợp với tình hình mới. Những công trình khoa học đã công bố tác giả thu thập được liên quan đến đề tài lựa chọn nghiên cứu, cho thấy không có sự trùng lắp vì khác nhau về không gian và thời gian. Mặt khác, tác giả có thể kế thừa khung lý thuyết từ các công trình nghiên cứu đã công bố cũng như những bài học rút ra từ kinh nghiệm kiểm soát chi thường xuyên NSNN tại KBNN những địa phương khác tại Việt Nam. Đồng thời, từ lý do đã trình bày trên cũng cho thấy đề tài tác giả lựa chọn nghiên cứu là cần thiết. 9. Kết cấu đề tài. Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An. Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Huyện Châu Thành Tỉnh Long An.
6 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SOÁT CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 1.1. Lý luận cơ bản về chi thường xuyên Kho bạc Nhà nước 1.1.1 Khái quát về ngân sách Nhà nước 1.1.1.1 Khái niệm Tại khoản 4, điều 4, Luật NSNN 2015 (số 83/2015/QH13 do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015): “Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước” 1.1.1.2 Nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước Tại điều 8, Luật NSNN 2015 (số 83/2015/QH13 do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015): Ngân sách Nhà nước được quản lý thống nhất, tập trung dân chủ, hiệu quả, tiết kiệm, công khai, minh bạch, công bằng; có phân công, phân cấp quản lý; gắn quyền hạn với trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước các cấp. Toàn bộ các khoản thu, chi ngân sách phải được dự toán, tổng hợp đầy đủ vào ngân sách Nhà nước. Các khoản thu ngân sách thực hiện theo quy định của các luật thuế và chế độ thu theo quy định của pháp luật. Các khoản chi ngân sách chỉ được thực hiện khi có dự toán được cấp có thẩm quyền giao và phải bảo đảm đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quy định. Ngân sách các cấp, đơn vị dự toán ngân sách, đơn vị sử dụng ngân sách không được thực hiện nhiệm vụ chi khi chưa có nguồn tài chính. 1.1.1.3 Hệ thống Ngân sách Nhà nước Hệ thống ngân sách Nhà nước gắn chặt chẽ với việc tổ chức bộ máy Nhà nước và vai trò, vị trí của bộ máy đó trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Hệ thống ngân sách Nhà nước gồm: ngân sách trung ương và ngân sách địa phương.
7 Ngân sách địa phương bao gồm ngân sách của đơn vị hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân. Phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền Nhà nước ta hiện nay. Ngân sách địa phương bao gồm: - Ngân sách cấp Tỉnh, Thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là ngân sách cấp Tỉnh). - Ngân sách cấp Huyện, Quận, Thị xã, Thành phố (gọi chung là ngân sách cấp Huyện). - Ngân sách cấp Xã, Phường (gọi chung là ngân sách cấp Xã). 1.1.2. Chi ngân sách Nhà nước 1.1.2.1 Khái niệm Chi NSNN là quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm trang trải cho các chi phí của bộ máy Nhà nước và thực hiện các mục tiêu kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng. Theo các nhà chuyên môn tài chính: "Chi NSNN là việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm đảm bảo thực hiện các chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc nhất định". Theo khoản 4, điều 4, Luật NSNN 2015 (số 83/2015/QH13 do Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 25/6/2015): “ Chi NSNN là những khoản chi tiêu do Chính phủ hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm. Chi NSNN thể hiện các quan hệ tiền tệ hình thành trong quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN nhằm trang trải cho các chi phí bộ máy Nhà nước và thực hiện chức năng chính trị, kinh tế, xã hội của Nhà nước”. 1.1.2.2 Phân loại chi ngân sách Nhà nước theo nội dung : -Chi thường xuyên bao gồm các khoản chi nhằm duy trì hoạt động thường xuyên của Nhà nước; với các nội dung chủ yếu: chi tiền lương, tiền công; chi mua sắm hàng hoá, dịch vụ; chi chuyển giao thường xuyên. Về thực chất, chi thường xuyên NSNN là quá trình phân phối lại nguồn vốn từ quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước nhằm duy trì hoạt động bình thường của bộ máy Nhà nước gắn với việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ mà Nhà nước đảm nhiệm. -Chi đầu tư phát triển là các khoản chi dài hạn nhằm làm tăng cơ sở vật chất của đất nước và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế;
8 -Chi trả nợ và viện trợ bao gồm các khoản chi để Nhà nước thực hiện nghĩa vụ trả nợ các khoản đã vay trong nước, vay nước ngoài khi đến hạn và các khoản chi làm nghĩa vụ quốc tế; -Chi dự trữ là những khoản chi ngân sách Nhà nước để bổ sung quỹ dự trữ Nhà nước và quỹ dự trữ tài chính. 1.1.3 Chi thường xuyên ngân sách Nhà nước 1.1.3.1 Nội dung chi thường xuyên ngân sách Nhà nước. Nội dung chi thường xuyên NSNN theo đối tượng chi (hay mục đích chi), bao gồm: - Chi thanh toán cá nhân: là các khoản chi liên quan trực tiếp đến con người như: chi tiền lương, phụ cấp lương, tiền công, chi học bổng, sinh hoạt phí của học sinh, sinh viên, chi đóng bảo hiểm xã hội cho người hưởng lương từ NSNN, chi tiền thưởng, phúc lợi tập thể. - Chi nghiệp vụ chuyên môn: là các khoản chi đảm bảo hoạt động thường xuyên của đơn vị thụ hưởng NSNN như: chi mua văn phòng phẩm, chi trả dịch vụ công cộng, chi mua hàng hoá vật tư, công cụ dụng cụ dùng trong hoạt động chuyên môn của từng ngành, chi bảo hộ lao động, trang phục, đồng phục và các khoản khác. - Chi mua sắm, sửa chữa: chi mua sắm đồ dùng, trang thiết bị, phương tiện làm việc, sửa chữa lớn tài sản cố định và các khoản khác. - Chi khác: là các khoản chi ngoài các khoản chi nêu trên chẳng hạn như: chi hoàn thuế giá trị gia tăng, chi xử lý tài sản được xác lập sở hữu Nhà nước và các khoản khác. 1.1.3.2 Đặc điểm chi thường xuyên ngân sách Nhà nước. Chi thường xuyên NSNN có một số đặc điểm cơ bản như sau: -Một là, đại bộ phận các khoản chi thường xuyên từ NSNN đều mang tính ổn định và có tính chu kỳ trong một khoảng thời gian hàng tháng, hàng quý, hàng năm. -Hai là, các khoản chi thường xuyên phần lớn nhằm mục đích tiêu dùng. Hầu hết các khoản chi thường xuyên nhằm trang trải cho các nhu cầu về quản lý hành chính, hoạt động sự nghiệp, về an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội và các hoạt động xã hội khác do Nhà nước tổ chức. Các hoạt động này hầu như không trực
9 tiếp tạo ra của cải vật chất. Tuy nhiên, những khoản chi thường xuyên có tác dụng quan trọng đối với phát triển kinh tế vì nó tạo ra một môi trường kinh tế ổn định, nâng cao chất lượng lao động thông qua các khoản chi cho giáo dục - đào tạo. -Ba là, phạm vi và mức độ chi thường xuyên NSNN gắn liền với cơ cấu tổ chức bộ máy Nhà nước và việc thực hiện các chính sách kinh tế, chính trị, xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ. Bởi lẽ, phần lớn các khoản chi thường xuyên nhằm duy trì bảo đảm hoạt động bình thường, hiệu quả của bộ máy quản lý Nhà nước. Hơn nữa, những quan điểm, chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước cũng ảnh hưởng trực tiếp đến việc định hướng, phạm vi và mức độ chi thường xuyên NSNN. 1.2. Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước 1.2.1 Khái quát về Kho bạc Nhà nước 1.2.1.1 Khái niệm về Kho bạc Nhà nước Theo Quyết định số 26/2015/QĐ-TTg ngày 08/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ: “KBNN là cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý Nhà nước về quỹ NSNN, các quỹ tài chính Nhà nước; quản lý ngân quỹ Nhà nước; tổng kế toán Nhà nước; thực hiện việc huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển thông qua hình thức phát hành trái phiếu Chính phủ theo quy định của pháp luật”. 1.2.1.2 Chức năng của Kho bạc Nhà nước Từ khái niệm về KBNN, cho thấy KBNN thực hiện 3 chức năng sau: - Chức năng quản lý ngân quỹ Nhà nước: Theo Bộ Tài chính, ngân quỹ Nhà nước là toàn bộ các khoản tiền của Nhà nước có trên tài khoản của Kho bạc Nhà nước mở tại Ngân hàng Nhà nước, ngân hàng thương mại và tiền mặt tại các đơn vị Kho bạc Nhà nước. Ngân quỹ Nhà nước được hình thành từ quỹ ngân sách các cấp; tiền gửi của các quỹ tài chính Nhà nước, các đơn vị, tổ chức kinh tế mở tại Kho bạc Nhà nước (đơn vị giao dịch). Quản lý ngân quỹ Nhà nước nhằm mục tiêu đảm bảo tập trung nhanh mọi nguồn thu nhằm đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu thanh toán, chi trả của ngân sách Nhà nước và các đơn vị giao dịch tại Kho bạc Nhà nước theo quy định.
10 - Chức năng kế toán Nhà nước Xây dựng kế hoạch tạo lập và sử dụng quỹ Ngân sách Nhà nước, lập và cụ thể hóa thu chi ngân sách Nhà nước cả năm và theo định kỳ kế hoạch. Tập trung các nguồn thu là việc sử dụng hệ thống pháp luật thu hiện hành, các nghiệp vụ và kế hoạch thu được phân bổ để tạo lập quỹ ngân sách Nhà nước, kể cả việc thực hiện các nghiệp vụ vay. Tổ chức điều tiết nguồn thu cho từng cấp ngân sách Nhà nước trên cơ sở kế hoạch đã được phân bổ, bảo đảm nguồn kinh phí kịp thời cho các cấp ngân sách Nhà nước. Thực hiện chi trả, cấp phát cho các đối tượng, kiểm tra việc sử dụng kinh phí theo chế độ chi tiêu của Nhà nước. - Chức năng huy động vốn cho NSNN: Huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển thông qua phát hành trái phiếu chính phủ 1.2.1.3 Mối quan hệ giữa Kho bạc Nhà nước với các cơ quan liên quan trong quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước.  Quan hệ giữa KBNN với Ủy Ban Nhân dân các cấp - Chịu sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Ủy Ban Nhân dân cùng cấp về việc chấp hành luật pháp và quản lý hành chính Nhà nước trên địa bàn. - Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo về số liệu thu, chi ngân sách Nhà nước và các hoạt động của KBNN theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân các cấp. - Có trách nhiệm tham mưu, đề xuất, kiến nghị với Ủy ban nhân dân các cấp trong việc quản lý, điều hành NSNN và tổ chức huy động vốn trên địa bàn. - Được Ủy ban nhân dân các cấp tạo điều kiện để thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn theo quy định của Nhà nước và Bộ Tài chính.  Quan hệ giữa KBNN với các cơ quan tài chính các cấp trên địa bàn - KBNN có trách nhiệm phối hợp hoạt động với các cơ quan tài chính liên quan trên địa bàn trong việc triển khai nhiệm vụ. - KBNN được quyền yêu cầu các cơ quan tài chính liên quan trên địa bàn cung cấp hồ sơ, tài liệu cần thiết theo quy định phục vụ cho hoạt động KBNN.  Quan hệ với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng thương mại Kho bạc Nhà nước mở tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước và các Ngân hàng thương mại nhà nước với tư cách một khách hàng, đồng thời tham gia thanh toán