Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:92

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phân tích thực trạng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong những năm 2014 - 2016; đánh giá kết quả đạt được, những mặt hạn chế và phân tích nguyên nhân hạn chế trong công tác kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8; đề xuất một số giải pháp và kiến nghị cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ DIỄM LOAN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH 8 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN THỊ DIỄM LOAN KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH 8 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng Mã ngành : 60.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS. Hoàng Thị Thanh Hằng TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2017
TÓM TẮT LUẬN VĂN Vấn đề kiểm soát rủi ro tín dụng nhằm mục đích chính làm lành mạnh hóa tài chính của các NHTM và cũng là một nhân tố quan trọng trong tiến trình tái cơ cấu hệ thống ngân hàng bởi sự yếu kém của hệ thống NHTM sẽ có tác động tiêu cực tới các lĩnh vực khác của nền kinh tế trong thời gian tới, nhất là khi nước ta đang trong lộ trình hội nhập quốc tế. Kinh doanh ngân hàng gắn liền với rủi ro, bởi vậy rủi ro tín dụng là một thực tế khách quan trong hoạt động tín dụng của NHTM. Với mục tiêu đề tài đặt ra là nghiên cứu nhằm phân tích, đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8, mục tiêu nghiên cứu là đạt được các kết quả cơ bản sau: Một là: Luận văn phải làm rõ khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng. Trên cơ sở những lý thuyết đó có những nhận thức về kiểm soát rủi ro tín dụng. Hai là: Phân tích các phương pháp kiểm soát rủi ro tín dụng của NHTM. Đúc kết kinh nghiệm của các NHTM trong công tác kiểm soát rủi ro tín dụng. Ba là: Luận văn tập trung phân tích, đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong ba năm (2014 - 2016). Bốn là: Luận văn nêu lên nội dung thực trạng; kết quả đạt được cùng những hạn chế, khó khăn trong công tác kiểm soát rủi ro tín dụng của ngân hàng tại chi nhánh. Năm là: Luận văn đề xuất một số giải pháp nâng cao công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại chi nhánh.
LỜI CAM ĐOAN Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tác giả Trần Thị Diễm Loan
LỜI CÁM ƠN Trước tiên, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô TS. Hoàng Thị Thanh Hằng, người đã luôn tạo mọi điều kiện, động viên và tận tình hướng dẫn em trong suốt quá trình hoàn thành luận văn thạc sĩ. Em xin chân thành cám ơn Ban Giám Hiệu, toàn thể Quý thầy cô trường Đại học Ngân hàng TPHCM đã truyền đạt những kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn quý báu cho em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Chắc chắn rằng vốn kiến thức mà em tiếp thu được trong học tập không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu luận văn mà còn là hành trang quý báu để em bước vào đời một cách bản lĩnh và tự tin. Em cũng xin cảm ơn gia đình, đồng nghiệp và bạn bè đã luôn động viên, giúp đỡ trong những khó khăn để hoàn thành luận văn này. Cuối cùng em kính chúc Quý thầy cô luôn dồi dào sức khỏe, ngày càng gặt hái nhiều thành công trong sự nghiệp “trồng người” cao quý. Em xin chân thành cám ơn!
MỤC LỤC Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng Danh mục hình - biểu đồ CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ...................................................................................................... 1 1.1. Tổng quan về rủi ro tín dụng của NHTM......................................................... 1 1.1.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng ..................................................................... 1 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng ........................................................................... 2 1.1.3. Bản chất rủi ro tín dụng ............................................................................ 3 1.2. Kiểm soát rủi ro tín dụng tại NHTM................................................................ 3 1.2.1. Khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng .......................................................... 3 1.2.2. Mục tiêu kiểm soát rủi ro tín dụng ............................................................ 4 1.2.3. Nội dung kiểm soát rủi ro tín dụng............................................................ 5 1.2.3.1. Xây dựng chiến lược và thực thi kiểm soát rủi ro tín dụng .................. 5 1.2.3.2. Các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng.............................................. 6 1.2.3.3. Tiêu chí đánh giá kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng........................... 13 1.3. Bài học kinh nghiệm về kiểm soát rủi ro tín dụng .......................................... 15 1.3.1. Ngân hàng HD Bank............................................................................... 15 1.3.2. Ngân hàng Quốc Tế (VIB) ...................................................................... 16 1.3.3. Bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ....................................................................................................... 16 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................ 18 CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 ......................... 19 2.1. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ....... 19 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển .............................................................. 19 2.1.2. Cơ cấu tổ chức ........................................................................................ 20 2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 giai đoạn 2014 - 2016......................................................... 22
2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 .................................................................................................... 24 2.2.1. Tình hình tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ............................................................................................................. 24 2.2.2. Thực trạng nợ xấu tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ............................................................................................................. 26 2.3. Thực trạng việc kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ........................................................................................ 30 2.3.1. Cơ cấu tổ chức kiểm soát rủi ro tín dụng................................................. 30 2.3.2. Các văn bản quy định về kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam .................................................................................... 31 2.3.3. Các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8....................................................................... 33 2.3.3.1. Biện pháp né tránh rủi ro .................................................................. 33 2.3.3.2. Biện pháp ngăn ngừa và giảm thiểu rủi ro tín dụng ........................... 39 2.3.3.3. Biện pháp chuyển giao rủi ro ............................................................ 41 2.3.3.4. Kết quả kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8................................................................................ 42 2.4. Đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ........................................................................... 48 2.4.1. Kết quả đạt được..................................................................................... 48 2.4.2. Những hạn chế, khó khăn ....................................................................... 49 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ....................................................................... 50 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ 55 CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP CHO CÔNG TÁC KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH 8 ......................... 56 3.1. Định hướng phát triển và hoạt động của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8................................................................................................ 56 3.2. Giải pháp cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam – Chi nhánh 8 ............................................................................ 58 3.2.1. Giải pháp phòng ngừa nợ xấu ................................................................. 58
3.2.2. Giải pháp nâng cao chất lượng xử lý nợ xấu ........................................... 63 3.2.2.1. Hoàn thiện công tác phân loại nợ xấu ............................................... 63 3.2.2.2. Mở rộng và tăng cường các giải pháp thu hồi nợ vay........................ 63 3.2.3. Giải pháp hỗ trợ ...................................................................................... 65 3.2.3.1. Phát triển công nghệ ngân hàng ........................................................ 65 3.2.3.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................ 65 3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................ 67 3.3.1. Kiến nghị với NHNN .............................................................................. 67 3.3.1.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý ................................................ 67 3.3.1.2. Nâng cao hiệu quả của Trung tâm Thông tin tín dụng CIC ............... 67 3.3.1.3. Tăng cường công tác thanh tra, giám sát ........................................... 68 3.3.1.4. Hiệu quả trong việc điều tiết các công cụ của chính sách tiền tệ ....... 69 3.3.2. Kiến nghị với Chính Phủ ........................................................................ 69 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 73 Tài liệu tham khảo
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BCTC : Báo cáo tài chính BĐS : Bất động sản CBTD : Cán bộ tín dụng CIC : Trung tâm thông tin tín dụng DPRR : Dự phòng rủi ro HĐQT : Hội đồng Quản trị HĐTD : Hợp đồng Tín dụng NHNN : Ngân hàng Nhà nước NHTM : Ngân hàng thương mại NVTD : Nhân viên tín dụng SXKD : Sản xuất kinh doanh TCTD : Tổ chức tín dụng TMCP : Thương mại cổ phần TSĐB : Tài sản đảm bảo XHTD : Xếp hạng tín dụng XLRR : Xử lý rủi ro
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 giai đoạn 2014 – 2016 Bảng 2.2. Tình hình hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 giai đoạn 2014 - 2016 Bảng 2.3. Cơ cấu nợ xấu theo nhóm nợ Bảng 2.4. Cơ cấu nợ xấu theo mục đích vay vốn Bảng 2.5. Cơ cấu nợ xấu theo loại tiền tệ Bảng 2.6. Cơ cấu nợ xấu theo TSĐB Bảng 2.7. Số tiền trích lập DPRR giai đoạn 2014 - 2016 Bảng 2.8. Số tiền thu nợ thông qua biện pháp phát mại tài sản của chính khách hàng vay giai đoạn 2014 - 2016 Bảng 2.9. Số tiền thu nợ thông qua biện pháp khởi kiện giai đoạn 2014 - 2016
DANH MỤC HÌNH - BIỂU ĐỒ Hình 2.1. Cơ cấu tổ chức Biểu đồ 2.1. Dư nợ cho vay của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 giai đoạn 2014 – 2016 Biểu đồ 2.2. Kết quả hoạt động kinh doanh giai đoạn 2014 - 2016 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu nợ xấu theo loại hình khách hàng giai đoạn 2014 - 2016 Biểu đồ 2.4. Cơ cấu nợ xấu theo mục đích vay vốn giai đoạn 2014 - 2016
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Cùng với xu hướng phát triển chung trong lĩnh vực ngân hàng, hệ thống NHTM Việt Nam đã mở rộng phạm vi hoạt động của mình theo hướng tăng tỷ trọng dịch vụ, giảm tỷ trọng tín dụng. Tuy nhiên không thể phủ nhận rằng hiện tại và trong tương lai tín dụng vẫn đem lại nguồn thu chính cho các ngân hàng. Do vậy, kiểm soát rủi ro tín dụng là một thành phần không thể thiếu trong quản trị ngân hàng với mục tiêu đảm bảo cho hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả. Làm thế nào để kiểm soát được rủi ro tín dụng là một đề tài mà các nhà quản trị ngân hàng đã và đang nghiên cứu nhằm hoàn thiện trong điều kiện nền kinh tế hiện nay. Kiểm soát rủi ro tín dụng một cách có hệ thống sẽ giúp nhận biết các khoản nợ xấu và có hướng phòng ngừa và xử lý nó hiệu quả hơn. Ở Việt Nam, rủi ro tín dụng chỉ thực sự bắt đầu được quan tâm đúng mức trong khoảng vài năm gần đây. Các kết quả nghiên cứu đã gây ra mối lo ngại lớn về rủi ro tín dụng đối với các nhà quản trị ngân hàng cũng như các nhà hoạch định chiến lược. Chính bởi vậy, việc kiểm soát rủi ro tín dụng đang được NHNN và các NHTM Việt Nam ráo riết thực hiện nhằm lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng, giải tỏa tắc nghẽn cho hệ thống tín dụng. Qua nhiều năm hình thành và phát triển Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 đã không ngừng đổi mới cả về chất và lượng góp phần không nhỏ vào sự đổi mới của hệ thống Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam. Tuy nhiên hoạt động tín dụng của ngân hàng vẫn còn tiềm ẩn những rủi ro nhất định. Vì vậy, yêu cầu phải kiểm soát đến mức thấp nhất rủi ro tín dụng là mục tiêu hàng đầu trong công tác quản trị tín dụng nói riêng cũng như điều hành kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 nói chung. Do đó, có thể nhận thấy trong thời điểm hiện nay cùng với sự tăng trưởng của tín dụng thì rủi ro tiềm ẩn cũng đang gia tăng cần phải được quan tâm giải quyết. Hiện nay đã có rất nhiều tác giả nghiên cứu về rủi ro tín dụng cũng như việc kiểm soát rủi ro tín dụng tại các ngân hàng trên thế giới và Việt Nam nhưng đi sâu vào nghiên cứu kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 thì chưa có nên tác giả đã lựa chọn đề tài: “Kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8”
2. Mục tiêu nghiên cứu  Phân tích thực trạng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong những năm 2014 - 2016.  Đánh giá kết quả đạt được, những mặt hạn chế và phân tích nguyên nhân hạn chế trong công tác kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.  Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8. 3. Câu hỏi nghiên cứu  Hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong những năm gần đây ra sao?  Những bài học kinh nghiệm nào từ các NHTM tại Việt Nam về kiểm soát rủi ro tín dụng có thể áp dụng cho Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8?  Những kết quả đạt được song song với hạn chế trong hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng? Và những nguyên nhân nào dẫn đến những hạn chế đó?  Những biện pháp nào có thể thực hiện đối với Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 nhằm hoàn thiện và phát triển hoạt động tín dụng trong thực tiễn? 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.  Phạm vi nghiên cứu: Tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.  Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2014 đến năm 2016. 5. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu tác giả sử dụng các phương pháp sau:  Tác giả đã sử dụng phương pháp: Tổng hợp, so sánh số liệu về tình hình cho vay qua đó phân tích số liệu về rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 để làm rõ thực trạng công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại
Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong những năm 2014 - 2016.  Các phương pháp thống kê, mô tả các số liệu trong các báo cáo ngành, bài báo khoa học tạp chí và số liệu từ Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 được tác giả sử dụng để đánh giá những mặt những hạn chế và phân tích nguyên nhân hạn chế trong công tác kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.  Đồng thời, tác giả tập trung tổng hợp, đánh giá, phân tích việc kiểm soát rủi ro tín dụng và từ đó đề xuất một số giải pháp phù hợp cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn Về mặt khoa học: Luận văn góp phẩn làm rõ thêm một cách có chọn lọc những nội dung cơ bản của lý thuyết về kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM. Về mặt thực tiễn: Luận văn tổng hợp và phân tích một cách hệ thống về thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong giai đoạn 2014 - 2016. Trên cơ sở đánh giá thực trạng về trạng công kiểm soát rủi ro tín dụng; phân tích các nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 trong thời gian sắp tới. 7. Tổng quan về lĩnh vực nghiên cứu Tổng quan các công trình nghiên cứu trong nước đã có một số công trình nghiên cứu liên quan đến vấn đề rủi ro tín dụng ngân hàng. Cụ thể, các vấn đề về kiểm soát rủi ro tín dụng đã được đề cập ở một số luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ và các bài báo khoa học trong thời gian qua:  Luận án tiến sĩ  Luận án tiến sĩ của Nguyễn Viết Hoàng (2016) “Hạn chế và xử lý nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Hà Tây”. Đây là đề tài nghiên cứu khá sâu sắc về các vấn đề xử lý và quản lý nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề và số liệu nghiên cứu là chuyên sâu chỉ về nợ xấu, thêm vào đó vấn đề nghiên cứu phù hợp với đặc thù của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam nên cũng sẽ khó áp dụng với Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam.
 Luận án “Đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”, Lê Tấn Phước (2007). Tác giả đã làm rõ thêm các khái niệm và lý luận trong việc đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tại các ngân hàng. Bên cạnh đó tác giả còn đưa ra những dự báo về xu hướng phát triển của nền kinh tế trong khu vực và trên thế giới từ đó đề ra những giải pháp khả thi góp phần đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng của các NHTM trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên trong luận án, tác giả vẫn chưa đưa ra được những bất cập trong hoạt động quản lý rủi ro, vốn được coi là một nhân tố rất quan trọng góp phần đảm bảo an toàn tín dụng cho hệ thống ngân hàng.  Luận văn thạc sĩ  Luận văn thạc sĩ với đề tài : “Quản lý nợ có vấn đề tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương” của Đinh Vũ Anh Tuấn tại Đại học Kinh Tế, năm 2014. Đề tài tập trung vào phân tích, đánh giá các phương thức quản lý nợ có vấn đề và phòng ngừa trong hệ thống Ngân hàng Sài Gòn Công Thương.  Luận văn thạc sĩ kinh tế với đề tài : “Kiểm soát rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Đà Nẵng” của Nguyễn Thị Hằng Nga tại Đại học Đà Nẵng, năm 2015. Công trình nghiên cứu tập trung vào phân tích việc kiểm soát rủi ro tín dụng doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Á Châu – Chi nhánh Đà Nẵng, phạm vi nghiên cứu chỉ là tín dụng doanh nghiệp chưa bao quát hết hoạt động tín dụng tại ngân hàng.  Bài báo khoa học Ngoài ra, vấn đề nợ xấu còn được đề cập ở một số công trình nghiên cứu khoa học khác.  Đề tài nghiên cứu cấp viện của Lê Thị Kim Nga (2001) về “Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng của các NHTM Việt Nam” đã giải thích những vấn đề cơ bản về quản lý rui ro tín dụng và xuất khung quản lý rủi ro tín dụng cho các NHTM Việt Nam.  Các vấn đề nợ xấu cũng được đề cập ở một số tạp chí chuyên ngành. Như bài viết của Huỳnh Thế Du (2004) trong chương trình giảng dạy Fulbright, đã đưa ra một số mô hình xử lý nợ xấu trên thế giới: mô hình xử lý nợ tập trung và phi tập trung,…bài viết nghiên cứu và phân tích khá kỹ về ưu nhược điểm từng mô hình.
 Thêm vào đó vấn đề nợ xấu còn được làm chủ đề trong đa số các chuyên đề nghiên cứu trao đổi trong lĩnh vực tài chính Ngân hàng. Chuyên đề nghiên cứu của Trung tâm thông tin dữ liệu (CIEM) : “Giải quyết nợ xấu – vấn đề mấu chốt trong tái cơ cấu hệ thống ngân hàng”, Hà Nội năm 2013. Chuyên đề tập trung nghiên cứu bàn luận về một số vấn đề xử lý nợ xấu, kinh nghiệm xử lý nợ xấu ở một số nước như Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan, phân tích thực tiễn Việt Nam từ đó gợi ra các biện pháp và chính sách cho việc xử lý nợ xấu cho các NHTM tại Việt Nam.  Khoảng trống nghiên cứu và đề tài giải quyết được Như vậy tác động tiêu cực của rủi ro tín dụng là gì, thực trạng kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – chi nhánh 8 và giải pháp là như thế nào? Đây là những câu hỏi nghiên cứu và câu hỏi quản lý cần có lời giải đáp.  Đề tài nghiên cứu được và điểm mới của đề tài Xuất phát từ tổng quan nghiên cứu cũng như cũng như xuất phát từ câu hỏi quản lý, câu hỏi nghiên cứu nêu trên, tác giả xác định hướng tiếp cận của đề tài là kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – chi nhánh 8 thông qua các giải pháp nhận biết, giải pháp đo lường, đánh giá, giải pháp phòng ngừa và các giải pháp từ các kinh nghiệm của Cơ quan Nhà nước, NHNN và từ bản thân các NHTM khác. Trên cơ sở kế thừa và phát huy những nghiên cứu riêng biệt từ trước đến nay vấn đề kiểm soát rủi ro tín dụng ngân hàng, tác giả tập trung nghiên cứu công tác kiểm soát rủi ro tín dụng theo chuẩn Quốc tế hay rõ hơn là Hiệp định Basel II được sử dụng như chuẩn mực trong việc tiếp cận, đo lường và đánh giá. Từ những nghiên cứu đó tác giả sẽ xác định vấn đề kiểm soát rủi ro tín dụng của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – chi nhánh 8 thông qua các cơ sở lý luận về rủi ro tín dụng, các chỉ tiêu đo lường và cách kiểm soát rủi ro tín dụng, trên cơ sở bám sát theo định hướng, quan điểm trong hoạt động tín dụng cũng như quan điểm về rủi ro tín dụng của chính bản thân ngân hàng. 8. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được kết cấu thành ba chương với nội dung căn bản sau: Chương 1: Cơ sở lý thuyết về kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng hoạt động kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8. Chương 3: Giải pháp cho công tác kiểm soát rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8.
1 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ KIỂM SOÁT RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Chương 1 sẽ trình bày một số nét chính cơ sở lý thuyết về rủi ro tín dụng của NHTM, trong đó tập trung nghiên cứu các vần đề về công tác kiểm soát rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng; nghiên cứu kinh nghiệm của một số ngân hàng tại Việt Nam trong việc kiểm soát rủi ro tín dụng và rút ra bài học để Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh 8 học hỏi và vận hành. 1.1. Tổng quan về rủi ro tín dụng của NHTM 1.1.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng Rủi ro là khả năng xảy ra tổn thất và đối tượng của nó có thể là tất cả các lĩnh vực trong đời sống kinh tế xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Rủi ro luôn tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện bất ngờ và gây tổn thất nghiêm trọng đến lợi nhuận cũng như sự an toàn của hệ thống ngân hàng. Vì vậy việc dự đoán, phòng ngừa, kiểm soát rủi ro là một trong những nội dung mà ngân hàng cần đặc biệt quan tâm. Các khoản tín dụng thường chiếm quá nửa giá trị tổng tài sản và tạo ra từ 70% - 90% thu nhập cho ngân hàng do đó rủi ro tín dụng gây hậu quả nặng nề đối với hoạt động kinh doanh ngân hàng. Rủi ro tín dụng là loại rủi ro phát sinh trong quá trình cấp tín dụng của ngân hàng, trên thực tế là việc khách hàng không trả được nợ hoặc trả nợ không đúng hạn cho ngân hàng, dẫn đến tổn thất về tài sản của ngân hàng, giảm sút lợi nhuận thực tế so với dự kiến hoặc phải bỏ ra thêm một khoản chi phí để có thể hoàn thành được một nghiệp vụ tài chính nhất định. Khái niệm rủi ro tín dụng được rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu và đưa ra những ý kiến khác nhau, tiêu biểu như:  Theo Joel Bessic (Rick Management in Banking): “Rủi ro tín dụng là những tổn thất do khách hàng vay không trả được nợ hoặc sự giảm sút chất lượng tín dụng của khoản vay.”
2  Theo PGS-TS Nguyễn Văn Tiến (Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng): “Rủi ro tín dụng là rủi ro phát sinh trong trường hợp ngân hàng không thu được đầy đủ gốc và lãi của khoản vay hoặc việc thanh toán gốc và lãi không đúng kì hạn.”  Theo TS Hồ Diệu (Quản trị Ngân hàng): “Rủi ro tín dụng là nguy cơ mà người đi vay không thể chi trả tiền lãi hoặc không hoàn trả gốc so với thời gian ấn định trong hợp đồng tín dụng.”  Qua thông tư 02/2013/TT-NHNN và các văn bản sửa đổi bổ sung quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng (sau đây gọi tắt là rủi ro) là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết.” 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng được chia làm hai loại : Rủi ro giao dịch và rủi ro danh mục  Rủi ro giao dịch Là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh giá khách hàng. Rủi ro giao dịch bao gồm  Rủi ro lựa chọn là rủi ro có liên quan đến đánh giá và phân tích tín dụng khi ngân hàng lựa chọn những phương án vay vốn có hiệu quả để ra quyết định cho vay.  Rủi ro bảo đảm phát sinh từ các tiêu chuẩn đảm bảo như các điều khoản trong hợp đồng cho vay, các loại TSĐB, chủ thể đảm bảo, cách thức đảm bảo và mức cho vay trên trị giá của TSĐB.  Rủi ro nghiệp vụ là rủi ro liên quan đến công tác quản lý khoản vay và hoạt động cho vay, bao gồm cả việc sử dụng hệ thống xếp hạng rủi ro và kĩ thuật xử lý các khoản cho vay có vấn đề.  Rủi ro danh mục Là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những
3 hạn chế trong quản lý danh mục cho vay của ngân hàng, được phân chia thành rủi ro nội tại và rủi ro tập trung.  Rủi ro nội tại xuất phát từ các yếu tố, đặc điểm riêng bên trong của mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành, lĩnh vực kinh tế. Nó xuất phát từ đặc điểm hoạt động hoặc đặc điểm sử dụng vốn của khách hàng vay.  Rủi ro tập trung phát sinh trong trường hợp ngân hàng tập trung cho vay quá nhiều đối với một số khách hàng, cho vay quá nhiều khách hàng hoạt động trong cùng một ngành, lĩnh vực kinh tế hoặc trong cùng một vùng địa lý nhất định,… 1.1.3. Bản chất rủi ro tín dụng Rủi ro tín dụng gắn liền với hoạt động quan trọng nhất, có quy mô lớn nhất của NHTM – hoạt động tín dụng. Mặc dù rủi ro thường đi đôi với lợi ích, rủi ro càng cao thì lợi nhuận kì vọng cho ngân hàng càng lớn nhưng khi thực hiện một hoạt động tài trợ vốn cụ thể cho khách hàng, ngân hàng cố gắng phân tích các yếu tố của người vay sao cho độ an toàn của khoản vay là cao nhất và ngân hàng chỉ quyết định cấp tín dụng khi thấy rằng rủi ro tín dụng sẽ không xảy ra. Tuy nhiên không một nhà kinh doanh ngân hàng tài ba nào có thể dự đoán chính xác các vấn đề sẽ xảy ra, khả năng hoàn trả tiền vay của khách hàng có thể bị thay đổi do nhiều nguyên nhân, cộng thêm nhiều cán bộ ngân hàng không có khả năng phân tích tín dụng thích đáng nên trên quan điểm quản lý toàn bộ ngân hàng, rủi ro tín dụng là khách quan và không thể tránh khỏi. Các ngân hàng cần phải đánh giá các cơ hội sử dụng vốn của khách hàng dựa trên mối quan hệ rủi ro - lợi ích nhằm tìm ra những cơ hội đạt được lợi ích xứng đáng với mức rủi ro mà ngân hàng có thể chấp nhận. Nhiều quan điểm nhất trí rằng rủi ro tín dụng là bạn đường trong kinh doanh, có thể đề phòng, hạn chế chứ không thể loại trừ. Do vậy, rủi ro dự kiến luôn được xác định trước trong chiến lược hoạt động chung của ngân hàng. 1.2. Kiểm soát rủi ro tín dụng tại NHTM 1.2.1. Khái niệm kiểm soát rủi ro tín dụng Theo Uỷ ban Basel thì kiểm soát rủi ro tín dụng là việc thiết lập cơ chế nhận biết, đo lường, quản lý và xử lý các rủi ro hiện tại và rủi ro tiềm ẩn trong hoạt động tín dụng một cách đầy đủ, nhằm tối đa hoá lợi nhuận được điều chỉnh theo yếu tố rủi ro bằng cách duy trì mức độ rủi ro tín dụng trong phạm vi chấp nhận được.