Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi Nhánh Tây Ninh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương mại; nghiên cứu kinh nghiệm mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính, các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam; đánh giá thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh; đề ra các giải pháp mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi Nhánh Tây Ninh

i TÓM TẮT LUẬN VĂN Cho vay tiêu dùng (CVTD) là hoạt động cung ứng vốn cho cá nhân, hộ gia đình nhằm phục vụ các mục đích tiêu dùng nhƣ: chi tiêu, mua sắm vật dụng gia đình, mua nhà, xây nhà, mua sắm ô tô, du lịch, du học, khám chữa bệnh…. Trong điều kiện nền kinh tế đang hồi phục nhƣng chƣa thật sự ổn định, hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp phát triển chƣa bền vững thì hoạt động cho vay tiêu dùng đang mở ra một hƣớng phát triển cho hoạt động kinh doanh của các ngân hàng. Đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho ngân hàng đồng thời cũng hạn chế, phân tán đƣợc rủi ro trong hoạt động. Với những ƣu thế trên, hoạt động cho vay tiêu dùng đang tạo ra không khí cạnh tranh vô cùng khốc liệt trong cuộc đua tiếp cận khách hàng, chiếm lĩnh thị phần cho vay tiêu dùng, phục vụ khách khách hàng bán lẻ. Đối với Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Ninh (BIDV Tây Ninh), hoạt động cho vay tiêu dùng đã đƣợc xác định là một trong những hoạt động trọng tâm trong những năm gần đây theo định hƣớng chung của Hội sở chính BIDV nhƣng kết quả đạt đƣợc vẫn chƣa tƣơng xứng với quy mô hoạt động của BIDV Tây Ninh. Vì vậy, mục đích của luận văn là đƣa ra các giải pháp chính nhằm mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. Để đạt đƣợc mục đích nêu trên, luận văn đã sử dụng các phƣơng pháp thống kê, phân tích, so sánh … dựa trên số liệu lịch sử kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Tây Ninh từ đó đánh giá thực trạng hoạt động, phát hiện những nguyên nhân tồn tại, hạn chế để đƣa ra nhóm các giải pháp mang tính định hƣớng cho BIDV Tây Ninh. Kết quả phân tích cho thấy hoạt động tín dụng tại BIDV Tây Ninh có sự tăng trƣởng tốt, chất lƣợng tín dụng đƣợc duy trì và tỷ lệ nợ xấu ở mức cho phép nhƣng kết quả hoạt động cho vay tiêu dùng còn khá khiêm tốn, chiếm tỷ trọng thấp trong cơ cấu tín dụng. Bên cạnh đó là phát hiện những hạn chế về kênh phân phối, về cơ sở vật chất, về quy trình sản phẩm…. Từ đó luận văn đƣa ra nhóm giải pháp mang tính trọng tâm cho việc mở rộng cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh.
ii Với luận văn này, tác giả hy vọng có thể đƣa ra những khuyến nghị hữu ích cho Ban lãnh đạo BIDV Tây Ninh tập trung nhân lực, vật lực vào các giải pháp ƣu tiên. Từ đó, góp phần mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng, đa dạng hóa nguồn thu cho ngân hàng, nâng cao khả năng cạnh tranh của chi nhánh trên địa bàn hoạt động.
iii LỜI CAM ĐOAN Tôi tên : Trần Văn Tuyền Sinh ngày 27 tháng 1 năm 1981 tại Tây Ninh Hiện công tác tại : Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Ninh Là học viên cao học khóa 15 của Trƣờng Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Mã số học viên : 020115130104 Tôi xin cam đoan đề tài: “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi Nhánh Tây Ninh” Mã ngành học : 60 34 02 01 Luận văn đƣợc thực hiện tại Trƣờng Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về lời cam đoan danh dự của tôi. TP. Hồ Chí Minh, ngày 26 tháng 10 năm 2015 Tác giả Trần Văn Tuyền
iv LỜI CÁM ƠN Để thực hiện đƣợc đề tài “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi Nhánh Tây Ninh”, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu Trƣờng Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh, Lãnh đạo Phòng sau đại học, các giảng viên tham gia giảng dạy đã giúp tôi trang bị những kiến thức cần thiết và bổ ích để tôi có thể thực hiện đƣợc đề tài của mình. Xin cảm ơn giảng viên hƣớng dẫn khoa học Tiến Sĩ Trần Dục Thức đã tận tình giúp đỡ, động viên tôi trong suốt thời gian thực hiện nghiên cứu này. Xin chân thành cảm ơn Ngân hàng Nhà nƣớc Tây Ninh, Ban lãnh đạo Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Ninh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi tiếp cận tài liệu, số liệu để tôi thực hiện luận văn. Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu đề tài này.
v MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN .......................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................iii LỜI CÁM ƠN ........................................................................................................ iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... ix DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. x DANH MỤC BIỂU ............................................................................................... xi DANH MỤC HÌNH.............................................................................................. xii CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG ............................ 1 1.1 LÝ THUYẾT VỀ TÍN DỤNG VÀ CÁC HÌNH THỨC CẤP TÍN DỤNG ..... 1 1.1.1 Khái niệm về tín dụng ................................................................................... 1 1.1.2 Các hình thức cấp tín dụng ............................................................................ 2 1.1.2.1 Cho vay ....................................................................................................... 2 1.1.2.2 Chiết khấu ................................................................................................... 2 1.1.2.3 Bảo lãnh ngân hàng .................................................................................... 2 1.1.2.4 Cho thuê tài chính ....................................................................................... 2 1.2 LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI......................................................................................................................... 2 1.2.1 Khái niệm cho vay tiêu dùng ......................................................................... 2 1.2.2 Đặc điểm cho vay tiêu dùng .......................................................................... 3 1.2.3 Các hình thức cho vay tiêu dùng phổ biến .................................................... 3 1.2.3.1 Cho vay trả góp........................................................................................... 3 1.2.3.2 Cho vay an cƣ ............................................................................................. 4 1.2.3.3 Cho vay thông qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng .............................. 4 1.2.4 Phƣơng thức tổ chức cho vay tiêu dùng ........................................................ 4 1.2.4.1 Cho vay tiêu dùng gián tiếp ........................................................................ 4 1.2.4.2 Cho vay tiêu dùng trực tiếp ........................................................................ 6 1.3 MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ......... 7 1.3.1 Quan điểm về mở rộng cho vay tiêu dùng..................................................... 7 1.3.2 Vai trò mở rộng cho vay tiêu dùng ................................................................ 7 1.3.3 Các chỉ tiêu dùng để đánh giá việc mở rộng cho vay tiêu dùng ................... 9 1.3.3.1 Số lƣợng khách hàng vay ........................................................................... 9 1.3.3.2 Dƣ nợ cho vay tiêu dùng ............................................................................ 9 1.3.3.3 Doanh số cho vay tiêu dùng ..................................................................... 10 1.3.3.4 Doanh số thu nợ ........................................................................................ 10 1.3.3.5 Nợ quá hạn ................................................................................................ 10 1.3.3.6 Thu nhập từ hoạt động cho vay tiêu dùng ................................................ 11 1.4 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN VIỆC MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG .......... 11 1.4.1 Những yếu tố khách quan ............................................................................ 11 1.4.1.1 Môi trƣờng kinh tế .................................................................................... 11 1.4.1.2 Môi trƣờng văn hóa – xã hội .................................................................... 12 1.4.1.3 Môi trƣờng pháp lý ................................................................................... 12 1.4.2 Những yếu tố chủ quan tác động đến mở rộng cho vay tiêu dùng theo marketing mix 7Ps ................................................................................................ 14
vi 1.4.2.1 Sản phẩm (Product) .................................................................................. 15 1.4.2.2 Giá cả (Price) ............................................................................................ 15 1.4.2.3 Phân phối (Place) ...................................................................................... 15 1.4.2.4 Xúc tiến (Promotion) ................................................................................ 15 1.4.2.5 Con ngƣời (Person)................................................................................... 16 1.4.2.6 Quy trình (Process) ................................................................................... 16 1.4.2.7 Cơ sở vật chất (Physical evidence), thƣơng hiệu, công nghệ ................... 16 1.5 RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG ......................... 17 1.6 MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHO VAY TIÊU DÙNG ................................... 18 1.6.1 Kinh nghiệm cho vay tiêu dùng tại Home Credit ........................................ 18 1.6.2 Kinh nghiệm cho vay tiêu dùng của ngân hàng TNHH một thành viên HSBC Việt Nam (HSBC Việt Nam) .................................................................... 19 1.6.3 Kinh nghiệm cho vay tiêu dùng của ngân hàng TNHH một thành viên ANZ Việt Nam (ANZ Việt Nam) .................................................................................. 20 1.7 BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO BIDV TÂY NINH ................................... 21 TÓM TẮT CHƢƠNG 1 ....................................................................................... 24 CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI BIDV TÂY NINH ................................................................................................ 25 2.1 TỔNG QUAN VỀ BIDV ............................................................................... 25 2.1.1 Giới thiệu về BIDV ..................................................................................... 25 2.1.2 Giới thiệu về BIDV Tây Ninh ..................................................................... 26 2.1.2.1 Lịch sử hình thành và phát triển ............................................................... 26 2.1.2.2 Mô hình tổ chức ........................................................................................ 26 2.1.3 Đặc điểm địa bàn hoạt động kinh doanh, điều kiện mở rộng cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh ..................................................................................... 28 2.1.3.1 Đặc điểm địa bàn hoạt động kinh doanh .................................................. 28 2.1.3.2 Điều kiện để mở rộng cho vay tiêu dùng.................................................. 29 2.1.4 Một số kết quả chính trong hoạt động kinh doanh của BIDV Tây Ninh giai đoạn 2011- tháng 6/2015 ...................................................................................... 29 2.1.4.1 Chỉ tiêu lợi nhuận trƣớc thuế .................................................................... 31 2.1.4.2 Tín dụng .................................................................................................... 31 2.1.4.3 Huy động vốn ........................................................................................... 32 2.1.4.4 Nợ xấu ...................................................................................................... 32 2.1.4.5 Cơ cấu tín dụng ......................................................................................... 33 2.2 PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI BIDV TÂY NINH .................................................................................................................... 35 2.2.1 Phân tích các yếu tố khách quan tác động đến việc mở rộng cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh ..................................................................................... 35 2.2.1.1 Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ........................................................... 35 2.2.1.2 Cơ sở pháp lý ........................................................................................... 36 2.2.1.3 Nhu cầu của khách hàng ........................................................................... 36 2.2.1.4 Đối thủ cạnh tranh .................................................................................... 37 2.2.1.5 Các sản phẩm thay thế .............................................................................. 39 2.2.1.6 Các đối thủ tiềm ẩn ................................................................................... 39
vii 2.2.2 Phân tích các nhân tố chủ quan tác động đến việc mở rộng cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh ...................................................................................... 39 2.2.2.1 Sản phẩm dịch vụ ..................................................................................... 41 2.2.2.2 Giá cả ........................................................................................................ 46 2.2.2.3 Kênh phân phối ......................................................................................... 49 2.2.2.4 Xúc tiến..................................................................................................... 50 2.2.2.5 Bộ máy tổ chức, nguồn nhân lực .............................................................. 52 2.2.2.6 Quy trình ................................................................................................... 53 2.2.2.7 Cơ sở vật chất, năng lực tài chính, thƣơng hiệu, khả năng ứng dụng kỹ thuật và công nghệ ................................................................................................ 54 2.2.3 Phân tích một số chỉ tiêu chính về cho vay tiêu dùng ................................. 56 2.2.3.1 Số lƣợng khách hàng vay ......................................................................... 56 2.2.3.2 Dƣ nợ cho vay tiêu dùng .......................................................................... 57 2.2.3.3 Doanh số cho vay tiêu dùng ..................................................................... 57 2.2.3.4 Doanh số thu nợ ........................................................................................ 58 2.2.3.5 Nợ quá hạn ................................................................................................ 58 2.2.3.6 Thu nhập từ hoạt động cho vay tiêu dùng ................................................ 59 2.4 ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI BIDV TÂY NINH ..... 60 2.4.1 Những mặt đạt đƣợc .................................................................................... 60 2.4.2 Những hạn chế ............................................................................................. 61 2.4.3 Nguyên nhân thành công và hạn chế ........................................................... 62 2.4.3.1 Nguyên nhân thành công .......................................................................... 62 2.4.3.2 Nguyên nhân hạn chế ............................................................................... 64 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ..................................................................................... 68 CHƢƠNG 3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI BIDV TÂY NINH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY ........................................................................................................... 69 3.1 ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN CỦA BIDV ĐẾN NĂM 2020 ..................... 69 3.2ĐỊNH HƢỚNG MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI BIDV TÂY NINH ..... 70 3.2.1 Định hƣớng phát triển của BIDV Tây Ninh ................................................ 70 3.2.2 Định hƣớng mở rộng cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh .................... 72 3.3 CÁC GIẢI PHÁP MỞ RỘNG HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG ..... 73 3.3.1 Về nguồn vốn............................................................................................... 73 3.3.2 Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực .......................................................... 73 3.3.2.1 Tập trung công tác tuyển dụng ................................................................. 73 3.3.2.2 Tăng cƣờng công tác đào tạo .................................................................... 74 3.3.2.3 Bố trí sử dụng cán bộ cho phù hợp ........................................................... 75 3.3.2.4 Cơ chế lƣơng thƣởng, đãi ngộ, môi trƣờng làm việc ............................... 76 3.3.3 Nhóm giải pháp liên quan đến sản phẩm..................................................... 77 3.3.3.1 Khai thác các sản phẩm hiện có................................................................ 77 3.3.3.2 Xây dựng, phát triển sản phẩm mới.......................................................... 78 3.3.4 Kênh phân phối ............................................................................................ 78 3.3.5 Đối với quảng bá ......................................................................................... 79 3.3.6 Đối với giá ................................................................................................... 80 3.3.7 Hoàn thiện quy trình cho vay và khâu chăm sóc khách hàng ..................... 81
viii 3.3.8 Cơ sở vật chất .............................................................................................. 82 3.4 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỚI CƠ QUAN CẤP TRÊN .................................... 83 3.4.1 Kiến nghị đối với BIDV .............................................................................. 83 3.4.2 Kiến nghị đối với NHNN ............................................................................ 84 3.4.3 Kiến nghị đối với Chính Phủ ....................................................................... 85 3.5 NHỮNG HẠN CHẾ CỦA LUẬN VĂN VÀ HƢỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO .................................................................................................................... 85 3.5.1 Những hạn chế của luận văn........................................................................ 85 3.5.2 Hƣớng nghiên cứu tiếp theo cho đề tài ........................................................ 85 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ..................................................................................... 87 KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................................... 88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 89
ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ACB Ngân hàng TMCP Á Châu AGRIBANK Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ATM Máy rút tiền tự động ANZ Tập đoàn ngân hàng, tài chính quốc tế Australia và Newzealand ANZ Việt Nam Ngân hàng Trách nhiệm hữu hạn một thành viên ANZ Việt Nam BIDV Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam BIDV Tây Ninh Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam-chi nhánh Tây Ninh CVTD Cho vay tiêu dùng HĐV Huy động vốn HSBC Việt Nam Ngân hàng trách nhiệm hữu hạn một thành viên HSBC Việt Nam KHCN Khách hàng cá nhân KHDN Khách hàng doanh nghiệp PGD Phòng giao dịch POS Điểm chấp nhận thẻ SACOMBANK Ngân hàng TMCP Sài gòn Thƣơng tín TCKT Tổ chức kinh tế TDBL Tín dụng bán lẻ NHBL Ngân hàng bán lẻ NHNN Ngân hàng nhà nƣớc NHTM Ngân hàng thƣơng mại NSNN Ngân sách nhà nƣớc TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thƣơng mại cổ phần VIETCOMBANK Ngân hàng TMCP Ngoại Thƣơng VIETINBANK Ngân hàng TMCP Công Thƣơng
x DANH MỤC BẢNG Số Tên bảng Trang Bảng 2.1 Một số chỉ tiêu kinh doanh của BIDV Tây Ninh giai đoạn 2011 – 30 tháng 6/2015 Bảng 2.2 Cơ cấu tín dụng của BIDV Tây Ninh qua các năm 33 Bảng 2.3 Thị phần huy động và cho vay của các đối thủ cạnh tranh 38 chính năm 2014 Bảng 2.4 Kết quả kinh doanh một số dòng sản phẩm cho vay tiêu dùng 40 Bảng 2.5 So sánh lãi suất cho vay với các đối thủ cạnh tranh chính 48 tháng 6/2015 Bảng 2.6 So sánh lãi suất huy động với các đối thủ cạnh tranh chính 49 tháng 6/2015 Bảng 2.7 Số liệu các chỉ tiêu về cho vay tiêu dùng 56 Bảng 2.8 Chất lƣợng cho vay tiêu dùng qua các năm 58
xi DANH MỤC BIỂU Số Tên biểu Trang Biểu đồ 2.1 Cơ cấu tín dụng BIDV Tây Ninh 34 Biểu đồ 2.2 Tỷ trọng dƣ nợ cho vay tiêu dùng so với dƣ nợ cho vay 41 bán lẻ Biểu đồ 2.3 Chất lƣợng tín dụng cho vay bán lẻ , cho vay tiêu dùng 59
xii DANH MỤC HÌNH Số Tên hình Trang Hình 1.1 Sơ đồ cho vay tiêu dùng gián tiếp 5 Hình 1.2 Sơ đồ cho vay tiêu dùng trực tiếp 6 Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức BIDV Tây Ninh 27
xiii LỜI MỞ ĐẦU 1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Ngân hàng thƣơng mại là một định chế tài chính trung gian có vị trí quan trọng trong nền kinh tế thị trƣờng nói chung và trong hệ thống ngân hàng nói riêng. Trong môi trƣờng cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc hoàn thiện và mở rộng quy mô hoạt động nhất là hoạt động tín dụng là vấn đề quyết định sự tồn tại và phát triển của các ngân hàng thƣơng mại. Trong hoạt động tín dụng, cho vay là một hoạt động cơ bản và cốt lõi của các ngân hàng thƣơng mại, luôn mang lại nguồn thu chính cho ngân hàng. Trên 70% thu nhập của ngân hàng là từ hoạt động cho vay mang lại. Phần thu nhập còn lại thì hoạt động cho vay đóng vai trò gián tiếp nhƣ thu phí từ hình thức giải ngân bằng chuyển khoản, từ chênh lệch tỷ giá do khách hàng mua ngoại tệ trả nợ….Tuy nhiên, trƣớc đây các ngân hàng thƣơng mại chƣa chú trọng đúng mức vào các sản phẩm cho vay khách hàng cá nhân vốn có rất nhiều tiềm năng phát triển. Sau cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008 làm cho nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn, sản xuất trì trệ, sản phẩm làm ra không tiêu thụ đƣợc, mất khả năng thanh toán các món nợ cũ, làm cho nợ xấu trong các ngân hàng tăng cao, gây ra nhiều rủi ro tiềm ẩn cho hoạt động của hệ thống ngân hàng thƣơng mại. Từ đó, việc cho vay đối với các doanh nghiệp cũng khó khăn và thận trọng hơn trƣớc. Trong khi đó, với một đất nƣớc có cơ cấu dân số trẻ, thói quen tiêu dùng, mua sắm ngày càng tăng cao, chính vì điều này đã thật sự mở ra một thị trƣờng cho vay phục vụ nhu cầu chi tiêu, tiêu dùng rộng lớn, có tiềm năng phát triển cao. Xuất phát từ nhu cầu thực tế trên, vốn là ngân hàng có truyền thống thế mạnh là nền khách hàng doanh nghiệp tập trung cho vay phát triển đầu tƣ xây dựng cơ bản là chủ yếu. Tuy nhiên, trong chiến lƣợc phát triển của BIDV giai đoạn 2011 – 2015 và tầm nhìn đến năm 2020 thì đã xác định rõ “Phát triển ngân hàng bán lẻ, nắm giữ thị phần lớn về dƣ nợ tín dụng, huy động vốn và dịch vụ bán lẻ” đã trở thành một trong 10 mục tiêu chiến lƣợc phát triển quan trọng của
xiv BIDV, chuyển dịch dần sang định hƣớng là trở thành một trong những ngân hàng kinh doanh đa dịch vụ. Trong đó, phát triển các dịch vụ ngân hàng bán lẻ là ƣu tiên hàng đầu, BIDV đang từng bƣớc cải thiện, nâng cao chất lƣợng và đẩy mạnh cho vay tiêu dùng để đáp ứng nhu cầu chi tiêu, mua sắm ngày càng cao của khách hàng, phân tán rủi ro, đa dạng hóa nguồn thu cho ngân hàng. Thu nhập từ hoạt động bán lẻ chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng nguồn thu của ngân hàng. Mặc dù vậy, quy mô hoạt động cho vay tiêu dùng vẫn còn khá khiêm tốn, thấp chƣa tƣơng xứng với với tiềm năng và lợi thế của BIDV nói chung và tại BIDV Tây Ninh nói riêng. Mặc dù vậy, tính đến thời điểm hiện tại chƣa có một công trình nghiên cứu nào về việc mở rộng cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. Trong xu thế phát triển chung, đòi hỏi BIDV Tây Ninh phải mở rộng quy mô, nâng cao năng lực cạnh tranh trong hoạt động cho vay tiêu dùng trên địa bàn hoạt động của mình. Xuất phát từ yêu những yêu cầu đó, tôi đã chọn đề tài “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi Nhánh Tây Ninh” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp thạc sĩ của mình. 2. TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Hiện nay có rất nhiều đề tài nghiên cứu liên quan đến hoạt động cho vay tiêu dùng nhƣ : - Phạm Hoàng Thái, luận văn thạc sĩ:” Marketing sản phẩm cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Sài Gòn”, 2012, trƣờng Đại học Ngân hàng Thành Phố Hồ Chí Minh . - Trần Thị Bé Thắm, luận văn thạc sĩ : “Quản trị hoạt động cho vay tại Ngân hàng Thƣơng mại Cổ phần Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – Chi nhánh Quận 7”, 2013, trƣờng Đại học Ngân hàng Thành Phố Hồ Chí Minh. - Nguyễn Thùy Vân Anh, luận văn thạc sĩ:”Phát triển dịch vụ Ngân hàng bán lẻ tại ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Đồng Nai”, 2014, trƣờng Đại học Ngân hàng Thành Phố Hồ Chí Minh. Theo nghiên cứu của tác giả, hầu hết các đề tài nghiên cứu tập trung vào phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ, nâng cao chất lƣợng dịch vụ tiền gửi khách
xv hàng cá nhân, phát triển marketing sản phẩm cho vay tiêu dùng, quản trị hoạt động cho vay mà chƣa thấy đƣợc đề tài nào nghiên cứu về cho vay tiêu dùng tại ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Tây Ninh. 3. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI 3.1 Mục tiêu tổng quát Đề ra các giải pháp nhằm mở rộng cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh thời gian tới. 3.2 Mục tiêu cụ thể Để mục tiêu tổng quát đƣợc hoàn thành đề tài cần phải giải quyết những mục tiêu cụ thể sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thƣơng mại. - Nghiên cứu kinh nghiệm mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng của công ty tài chính, các ngân hàng nƣớc ngoài tại Việt Nam. - Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. - Đề ra các giải pháp mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. 4. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Đâu là cơ sở lý luận cho hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng thƣơng mại? - Đâu là những kinh nghiệm bổ ích để mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh? - Đâu là những thành công, hạn chế trong hoạt động cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh? Nguyên nhân của chúng? - Các giải pháp là tốt nhất để mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh? 5. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tƣợng nghiên cứu: Hoạt động cho vay tiêu dùng tại ngân hàng thƣơng mại.
xvi Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh, sử dụng số liệu thứ cấp thu thập từ các báo cáo của BIDV, các ngân hàng khác và của NHNN Tây Ninh trong giai đoạn 2011 – tháng 6/2015. 6. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Với cách tiếp cận hệ thống, luận văn đã phân tích các yếu tố khách quan, đồng thời cũng tiến hành phân tích các yếu tố chủ quan theo mô hình 7Ps tác động đến hoạt động CVTD. Bên cạnh, luận văn cũng sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu cơ bản nhƣ: thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh để giải quyết các vấn đề nghiên cứu đặt ra . Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phƣơng pháp thu thập số liệu từ các nguồn dữ liệu chính nhƣ : các quy trình, chính sách cấp tín dụng, nguồn dữ liệu từ BIDV và nguồn dữ liệu thu thập từ sách, báo, tạp chí, internet…Trên cơ sở hiểu biết về lý thuyết và kinh nghiệm thực tiễn về cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh, so sánh sản phẩm, dịch vụ, hoạt động cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh với các ngân hàng thƣơng mại khác trên địa bàn. Từ đó đề xuất những giải pháp mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. 7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI - Với cách tiếp cận hệ thống sử dụng các chỉ tiêu, các mô hình để phân tích đầy đủ các yếu tố tác động đến hoạt động CVTD nhờ sử dụng mô hình 7Ps. - Đề tài có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho sinh viên các trƣờng đại học, cao đẳng, cho BIDV Tây Ninh trong việc mở rộng sản phẩm cho vay tiêu dùng. - Cơ sở đề ra các giải pháp cho các NHTM mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng. 8. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo kết cấu đề tài gồm 3 chƣơng với nội dung chính nhƣ sau: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về cho vay tiêu dùng
xvii Ở chƣơng 1, tác giả đƣa ra một số lý thuyết về cho vay, cho vay tiêu dùng của ngân hàng thƣơng mại, lý thuyết về marketing mix áp dụng trong hoạt động marketing ngân hàng, một số bài học kinh nghiệm cho vay tiêu dùng của công ty tài chính, các ngân hàng nƣớc ngoài tại Việt Nam để làm cơ sở thực hiện nghiên cứu về thực trạng cho vay tiêu dùng của BIDV Tây Ninh ở chƣơng 2. Chƣơng 2: Thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh Ở chƣơng 2, tác giả phân tích thực trạng cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh thông qua số liệu lịch sử kết quả kinh doanh của chi nhánh từ năm 2011 đến tháng 6 năm 2015. Từ đó, tác giả chỉ ra những mặt đạt đƣợc, những tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó. Chƣơng 3: Một số giải pháp, kiến nghị nhằm mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh trong giai đoạn hiện nay Tác giả dựa vào cơ sở lý luận chƣơng 1 kết quả phân tích xác định thực trạng ở chƣơng 2 để đƣa ra các giải pháp mở rộng cho vay tiêu dùng tại BIDV Tây Ninh. Đồng thời đƣa ra các kiến nghị đối với chính phủ, NHNN, và với Hội sở chính BIDV.
1 CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG 1.1 LÝ THUYẾT VỀ TÍN DỤNG VÀ CÁC HÌNH THỨC CẤP TÍN DỤNG Để hiểu rõ hơn về hoạt động cho vay ta đi tìm hiểu khái niệm rộng hơn về cho vay là khái niệm về tín dụng và các hình thức cấp tín dụng. 1.1.1 Khái niệm về tín dụng Tín dụng là một quan hệ ra đời gắn liền với sản suất và lƣu thông hàng hóa trong nền kinh tế. Tín dụng bắt nguồn từ chữ Credit – Creditium – hay đƣợc hiểu đơn giản là một “quan hệ sử dụng tín nhiệm”. Có thể xem xét khái niệm tín dụng dƣới nhiều góc độ và trong những bối cảnh khác nhau, chẳng hạn : trên thị trƣờng tài chính, theo nguồn gốc lịch sử…Trong phạm vi nghiên cứu của đề tài tác giả chỉ tập trung vào quan hệ tín dụng ngân hàng, trong đó tín dụng đƣợc nhìn nhận là một chức năng cơ bản của hệ thống ngân hàng thƣơng mại. Phần lớn các kinh tế gia khi nghiên cứu về tín dụng đều có khái niệm nhƣ sau: Tín dụng là sự chuyển nhƣợng tạm thời quyền sử dụng một lƣợng giá trị nhất định dƣới hình thức hiện vật hay tiền tệ trong một thời hạn nhất định từ ngƣời ngƣời cho vay (ngƣời sở hữu) sang ngƣời đi vay (ngƣời sử dụng) và khi đến hạn phải hoàn trả lại với một lƣợng giá trị lớn hơn cái ban đầu, khoản giá trị dôi ra này đƣợc gọi là lợi tức tín dụng. Một số kinh tế gia khác lại cho rằng: Tín dụng là quá trình tập trung và phân phối lại vốn, trên nguyên tắc có hoàn trả cả gốc lẫn lời, đúng thời hạn quy định. Theo quan điểm của Karl Max: Tín dụng là sự vận động của tƣ bản cho vay T-T‟ 1. 1 Lê Thị Mận, Lý Hoàng Ánh 2013, Tiền tệ ngân hàng trƣờng Đại học ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, NXB Đại học quốc gia TP. Hồ chí Minh trang 147
2 1.1.2 Các hình thức cấp tín dụng 1.1.2.1 Cho vay Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho khách hàng một số tiền để sử dụng vào một mục đích và thời gian nhất định theo thỏa thuận, với nguyên tắc có hoàn trả cả vốn gốc và lãi. 1.1.2.2 Chiết khấu Chiết khấu là hình thức cấp tín dụng qua đó tổ chức tín dụng mua lại các giấy tờ có giá chƣa đến hạn thanh toán từ khách hàng. 1.1.2.3 Bảo lãnh ngân hàng Là một hình thức cấp tín dụng đƣợc thực hiện thông qua sự cam kết bằng văn bản của ngân hàng/tổ chức tín dụng (bên bảo lãnh) với bên có quyền (bên nhận bảo lãnh) về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng (bên đƣợc bảo lãnh) khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. Bên nhận bảo lãnh phải nhận nợ và hoàn trả cho ngân hàng/tổ chức tín dụng số tiền đã trả thay. 1.1.2.4 Cho thuê tài chính Là một hình thức cấp tín dụng trung và dài hạn, đƣợc thực hiện thông qua hợp đồng cho thuê tài sản, theo đó bên cho thuê chuyển giao tài sản thuộc sở hữu của mình cho bên đi thuê sử dụng. Bên đi thuê có trách nhiệm hoàn trả tiền thuê (gồm gốc và phí) trong suốt thời gian thuê. 1.2 LÝ THUYẾT VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.2.1 Khái niệm cho vay tiêu dùng Là hình thức cho vay cá nhân để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, phục vụ đời sống của dân cƣ 2. Loại tín dụng này thƣờng đƣợc cung cấp cho việc mua sắm 2 Lê Thị Mận, Lý Hoàng Ánh 2013, Tiền tệ ngân hàng trƣờng Đại học ngân hàng TP. Hồ Chí Minh, NXB Đại học quốc gia TP. Hồ chí Minh trang 158.
3 nhà ở và các phƣơng tiện chuyên phục vụ cho sinh hoạt của con ngƣời nhƣ: xe ô tô, xe máy, vật dụng sinh hoạt gia đình. 1.2.2 Đặc điểm cho vay tiêu dùng Hoạt động cho vay tiêu dùng (CVTD) của ngân hàng ngày càng len lõi vào đời sống của từng gia đình, các sản phẩm CVTD đƣợc ngân hàng cung cấp thƣờng đáp ứng luôn các nhu cầu nhƣ bổ sung tiền mặt, thanh toán, chuyển tiền…làm cho hoạt động CVTD rất phong phú và đƣợc các cá nhân và hộ gia đình kỳ vọng. Nhìn chung, CVTD có các đặc điểm sau: Nhu cầu về tiêu dùng chịu tác động của các yếu tố kinh tế và xã hội. Dƣ nợ của từng món vay thông thƣờng nhỏ, số lƣợng các món vay nhiều. Thông tin về khách hàng rất quan trọng trong việc đánh giá tƣ cách, khả năng tài chính nhƣng nhiều thông tin mang tính chất riêng tƣ dẫn tới ngân hàng phải thu thập thông tin gián tiếp và chất lƣợng các thông tin thƣờng không cao. Từ những đặc điểm đó, trong tổ chức cấp CVTD cũng có những đặc trƣng nhƣ: Phƣơng thức tổ chức cấp phong phú Phƣơng pháp thu nợ đa dạng và linh hoạt Là loại hình cấp tín dụng ứng dụng nhiều nhất các phƣơng pháp tính lãi cơ bản Ứng dụng rộng rãi phƣơng pháp cho điểm trong phân tích tín dụng Kết hợp cung cấp sản phẩm ngân hàng trọn gói 1.2.3 Các hình thức cho vay tiêu dùng phổ biến 1.2.3.1 Cho vay trả góp Cho vay trả góp đƣợc hiểu là khoản vay đƣợc cấp cho ngƣời tiêu dùng với điều kiện trả nợ gốc và lãi thành nhiều kỳ, phù hợp với tính chất nguồn thu nhập của ngƣời đi vay.