Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Nguyễn Tài giai đoạn 2015 - 2020

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:76

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của Công ty Nguyễn Tài; phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Công ty Nguyễn Tài; đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Nguyễn Tài giai đoạn 2015 - 2020

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC  NGUYỄN TÀI XUÂN MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÔNG TY TNHH SX TM DV NGUYỄN TÀI GIAI ĐOẠN 2015-2020 Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH – HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP Mã số: 60340102 GV HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Đặng Ngọc Đại TP.HCM – Năm2015
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng đây là nghiên cứu của tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Đặng Ngọc Đại và sự trợ giúp của các cán bộ, công nhân viên công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài. Các nội dung và kết quả trong nghiên cứu này là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào. Tôi xin hoàn toàn chiu trách nghiệm về đề tài và nội dung của nghiên cứu này TP. Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 05 năm 2015 Nguyễn Tài Xuân
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC HÌNH DANH MỤC BẢNG LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 0 1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 0 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................. 1 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 1 4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 1 5. Kết cấu của luận văn ................................................................................................ 2 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP 3 1.1 Khái niệm .............................................................................................................. 3  Khái niệm về cạnh tranh ................................................................................ 3  Khái niệm về năng lực cạnh tranh ................................................................. 3  Khái niệm về lợi thế cạnh tranh ..................................................................... 5  Khái niệm về chiến lược cạnh tranh .............................................................. 5 1.2 Vai trò của việc năng cao năng lực cạnh tranh ................................................. 8 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp .................. 9 1.3.1 Môi trường vĩ mô ............................................................................................. 9 1.3.2 Môi trường vi mô (môi trường ngành) ......................................................... 10 1.4 Các yếu tố cấu thành năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ....................... 13 1.4.1 Quản lý và lãnh đạo..................................................................................... 14 1.4.2 Năng lực sản xuất ........................................................................................ 14 1.4.3 Năng lực tài chính của doanh nghiệp .......................................................... 15 1.4.4 Quản trị nguồn nhân lực ............................................................................. 15 1.4.5 Trình độ công nghệ ...................................................................................... 16 1.4.6 Nghiên cứu và phát triển (R&D) ................................................................. 16 1.4.7 Phân phối sản phẩm .................................................................................... 17 1.4.8 Trình độ, năng lực marketing ...................................................................... 17 1.4.9 Quản trị nguyên vật liệu ............................................................................ 18 1.4.10 Văn hóa doanh nghiệp ............................................................................... 18 Tóm tắt chương I .......................................................................................................... 19 CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÔNG TY TNHH SX TM DV NGUYỄN TÀI....................................................................... 20 2.1 Giới thiệu công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài ......................................... 20
2.1.1 Giới thiệu chung ............................................................................................ 20 2.1.2 Lĩnh vực kinh doanh, sản phẩm và dịch vụ ................................................... 20 2.1.3 Sơ đồ tổ chức công ty ..................................................................................... 22 2.1.4 Hoạt động sản xuất kinh doanh ..................................................................... 22 2.2 Phân tích các yếu tố bên ngoài .......................................................................... 24 2.2.1 Phân tích đối thủ cạnh tranh ......................................................................... 24 2.2.2 Phân tích đối thủ tiềm năng .......................................................................... 26 2.2.3 Phân tích các yêu tố khác .............................................................................. 27 Tóm tắt các cơ hội và nguy cơ ............................................................................. 28 2.3 Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của công ty Nguyễn Tài .............. 29 2.3.1 Về năng lực quản trị ...................................................................................... 30 2.3.2 Về trình độ công nghệ .................................................................................... 31 2.3.3 Về năng lực nghiên cứu và phát triển (R&D) ............................................... 32 2.3.4 Quản trị nguồn nhân lực................................................................................ 34 2.3.5 Năng lực tài chính ......................................................................................... 38 2.3.6 Năng lực marketing ....................................................................................... 39 2.3.7 Uy tín thương hiệu ......................................................................................... 42 2.3.7 Cạnh tranh về giá .......................................................................................... 43 2.3.8 Dịch vụ khách hàng ....................................................................................... 44 Tóm tắt chương 2 ......................................................................................................... 47 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CÔNG TY TNHH SX TM DV NGUYỄN TÀI GIAI ĐOẠN 2015 – 2020 ............. 48 3.1 Mục tiêu chiến lược phát triển công ty Nguyễn Tài đến năm 2020 ............... 48 3.1.1 Mục tiêu tổng quát ......................................................................................... 48 3.1.2 Mục tiêu cụ thể............................................................................................... 48 3.2 Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh giai đoạn 2015 – 2020 ............. 48 3.2.1 Cơ sở của giải pháp ...................................................................................... 49 3.2.2 Một số giải pháp khắc phục điểm yếu.......................................................... 50 3.2.2.1 Giải pháp củng cố và nâng cao năng lực quản lý .................................. 50 3.2.2.2 Giải pháp nghiên cứu và phát triển ........................................................ 51 3.2.2.3 Giải pháp cải tiến chất lượng sản phẩm ................................................. 52 3.2.2.4 Giải pháp thương hiệu sản phẩm ............................................................ 53 3.2.2.5 Giải pháp về tài chính ............................................................................. 55 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................................... 57 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TNHH SX TM DV Công ty trách nghiệm hữu hạn sản xuất thương mạidịch vụ NGUYỄN TÀI Công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài HÙNG VƯƠNG Công ty TNHH Cao Su Công Nghiệp Hùng Vương THĂNG LONG Công ty TNHH Công Nghiệp Cao Su Thăng Long ĐỘC LẬP Công ty TNHH Công Nghiệp Cao Su Nhựa Độc Lập
DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Các chiến lược cạnh tranh cơ bản của Michael Porter Hình1.2: Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của M.Porter Hình 2.1: Diễn biến giá cao su và chênh lệch cung cầu Hình 2.2: Diễn biến giá cao su và giá dầu thô Hình 2.3: Sơ đồ tổ chức công ty Nguyễn Tài Hình 2.4: Biểu đồ thị phần đệm chống va cầu cảng tại thị trường miền nam Hình 2.5:Kết quả tìm kiếm google với từ khóa “đệm chống va”
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Kết quả hoạt động kinh doanh năm 2013 -2014 của Nguyễn Tài Bảng 2.2: Nguồn vốn năm 2013-2014 của Nguyễn Tài Bảng 2.3: Năng lực quản lý của công ty Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.4: Trình độ công nghệ của công ty Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.5: Năng lực R&D của công ty Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.6: Bảng chỉ tiêu kỹ thuật chung về cao su sản xuất đệm chống va Bảng 2.7: Cơ cấu lao động của Nguyễn Tài Bảng 2.8: Cơ cấu lao động theo độ tuổi của Nguyễn Tài Bảng 2.9: Nguồn nhân lực của công ty Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.10: Năng lực tài chính của công ty Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.11: Các hình thức quảng cáo sản phẩm của Nguyễn Tài Bảng 2.12: Ý kiến của khách hàng về sản phẩm công ty Nguyễn Tài Bảng 2.13: Đánh giá năng lực marketing của Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.14: Đánh giá uy tín hương hiệu của Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.15: Năng lực cạnh tranh về giá của Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.16: Dịch vụ khách hàng của Nguyễn Tài so với các đối thủ Bảng 2.17: Bảng xếp hạng và trọng số đối với các yếu tố Bảng 2.18: Ma trận hình ảnh cạnh tranh của Nguyễn Tài so với đối thủ
0 LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Việt Nam đã từng bước hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới trên cả ba phương diện đơn phương, song phương và đa phương. Đặc biệt vừa qua Việt Nam đã gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới WTO, điều này đã tạo cho các doanh nghiệp Việt Nam nhiều thuận lợi để phát triển thị trường, tiếp cận và học hỏi được nhiều công nghệ tiên tiến trên thế giới. Bên cạnh những thuận lợi trên các doanh nghiệp Việt Nam sẽ gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh. Các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ còn cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nước mà sẽ phải cạnh tranh thêm với các công ty, tập đoàn kinh tế hàng đầu thế giới với tiềm lực tài chính lớn và công nghệ hiện đại. Trong bối cảnh đó nếu sức cạnh tranh thấp, doanh nghiệp sẽ bị thôn tính, sáp nhập và thậm chí bị phá sản. Vì vậy cạnh tranh là vấn đề sống còn đối với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Để tồn tại và phát triển đòi hòi các doanh nghiệp Việt Nam phải có những giải pháp, chính sách đúng đắn và kịp thời để nâng cao năng lực cạnh tranh của mình. Công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài là một doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm đệm chống va đập bằng hỗn hợp cao su tự nhiện và cao su tổng hợp cũng không tránh khỏi việc bị gia tăng áp lực cạnh tranh khi Việt Nam hội nhập. Ngoài việc cạnh tranh với hàng hoá trong nước công ty còn phải cạnh tranh với hàng hoá của nước ngoài đặc biệt là hàng Trung Quốc với lợi thế giá rẻ đã nhanh chóng xâm nhập và chiếm lĩnh phần lớn thị trường đệm chống va trong nước. Trước tình hình đó vấn đề nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp là việc làm cấp thiết nhất. Để tồn tại bắt buộc công ty phải có những chính sách, giải pháp đúng đắn, kịp thời để nâng cao năng lực cạnh tranh của mình. Đây cũng chính là lý do thúc đẩy tác giả thực hiện đề tài
1 “Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài giai đoạn 2015 - 2020 ”. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu tổng quát của đề tài là đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài. Để đạt được mục tiêu này đề tài có những mục tiêu cụ thể sau.  Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của công ty Nguyễn Tài  Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của công ty Nguyễn Tài.  Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Những nhân tố tác động tới năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài.  Phạm vi nghiên cứu: Năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài trên thị trường đệm chống va khu vực phía nam 4. Phương pháp nghiên cứu  Thu thập và phân tích dữ liệu thứ cấp liên quan tới đề tài cụ thể tác giả thu thập và phân tích các tài liệu liên quan tới năng lực cạnh tranh của công ty Nguyễn Tài, của đối thủ cạnh tranh thông qua các tạp chí, báo, website, các số liệu thống kê, các báo cáo của doanh nghiệp và các nguồn khác.  Thu thập và phân tích dữ liệu sơ cấp liên quan tới đề tài thông qua khảo sát khách hàng và phỏng chuyên gia là các lãnh đạo công ty nhằm phân tích, so sánh công ty Nguyễn Tài và đối thủ cạnh tranh trực tiếp từ đó đánh giá năng lực cạnh tranh của công ty.
2 5. Kết cấu của luận văn Luận văn có kết cấu gồm ba chương Chương 1: Cơ sở lý thuyết về cạnh tranh của doanh nghiệp Trong chương này trình bày các khái niệm về cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, năng lực cạnh tranh và chiến lược cạnh tranh của doanh nghiệp, đồng đưa ra các nhân tố tác động đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Chương 2: Phân tích năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài Chương này sẽ phân tích thị trường, phân tích các yếu ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài từ đó đánh giá năng lực cạnh tranh hiện tại của công ty. Phân tích so sánh năng lực cạnh tranh của công ty với đối thủ cạnh tranh trực tiếp để biết được điểm mạnh và yếu so với đối thủ. Chương 3: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tài Chương này sẽ trình bày các giải pháp năng cao năng lực cạnh tranh của công ty TNHH SX TM DV Nguyễn Tàigiai đoạn 2015 – 2020 trên cơ sơ dữ liệu đã phân tích trong chương 2.
3 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP 1.1 Khái niệm Ngày nay hầu hết các công ty phải đối phó với môi trường ngày càng biến động, phức tạp và đe doạ nhiều hơn. Vì vậy để tồn tại và phát triển các công ty phải cạnh tranh nhau gay gắt hơn. Vậy cạnh tranh là gì?  Khái niệm về cạnh tranh Theo từ điển Bách Khoa Việt Nam (Tập 1) Cạnh tranh (trong kinh doanh) là hoạt động tranh đua giữa những người sản xuất hàng hoá, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, chi phối quan hệ cung cầu, nhằm giành các điều kiện sản xuất, thị trườngtiêu thụ có lợi nhất. Theo từ điển kinh doanh (xuất bản năm 1992 ở Anh) thì cạnh tranh trong cơ chế thị trường được định nghĩa là “sự ganh đua, sự kình địch giữa các nhà kinh doanh nhằm giành tài nguyên sản xuất cùng một loại hàng hoá về phía mình” Cạnh tranh hiểu theo cấp độ doanh nghiệp, là việc đấu tranh hoặc giành giật về khách hàng, thị phần hay nguồn lực từ phía đối thủ. Tuy nhiên bản chất của cạnh tranh này không phải là tiêu diệt đối thủ mà chính là doanh nghiệp phải mang lại cho khách hàng những giá trị gia tăng cao hơn hoặc mới lạ hơn so với đối thủ để họ có thể lựa chọn mình mà không đến với đối thủ cạnh tranh. (Michael Porter, 1996)  Khái niệm về năng lực cạnh tranh Theo Từ điển Bách khoa Việt Nam 3 (2003, trang 41) “Năng lực cạnh tranh là khả năng của một mặt hàng, một đơn vị kinh doanh hoặc một nước dành thắng lợi (kể cả dành lại một phần hay toàn bộ thị phần) trong cuộc cạnh tranh trên thị trường tiêu thụ”.
4 Theo Aldington Report (1985): Doanh nghiệp có khả năng cạnh tranh là doanh nghiệp có thể sản xuất sản phẩm và dịch vụ với chất lượng vượt trội và giá thấp hơn các đối thủ khác trong nước và quốc tế. Khả năng cạnh tranh đồng nghĩa với việc đạt được lợi ích lâu dài của doanh nghiệp và khả năng bảo đảm thu nhập cho người lao động và chủ doanh nghiệp. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là một phạm trù thể hiện sức mạnh và ưu thế tương đối của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh trong việc thỏa mãn tốt nhất các đòi hỏi của khách hàng để thu được lợi nhuận ngày càng cao. Doanh nghiệp có thể có lợi thế về mặt này nhưng lại yếu thế về mặt khác. Như vậy năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trước hết phải được tạo ra từ thực lực của doanh nghiệp. Đây là các yếu tố nội hàm của doanh nghiệp, nó không chỉ được tính bằng các tiêu chí về công nghệ, tài chính, nhân lực, tổ chức quản trị doanh nghiệp,… một cách riêng biệt mà được đánh giá thông qua so sánh với các đối thủ cạnh tranh hoạt động trên cùng lĩnh vực, cùng một thị trường. Có quan điểm cho rằng, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp gắn liền với ưu thế sản phẩm mà doanh nghiệp đưa ra thị trường. Có quan điểm lại gắn năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp với thị phần mà nó nắm giữ, cũng có quan điểm đồng nhất năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp với hiệu quả sản xuất kinh doanh… Năng lực cạnh tranh còn có thể được hiểu là khả năng tồn tại trong kinh doanh và đạt được một số kết quả mong muốn dưới dạng lợi nhuận, giá cả, lợi tức hoặc chất lượng các sản phẩm cũng như năng lực của nó để khai thác các cơ hội thị trường hiện tại và làm nảy sinh thị trường mới. (Nguồn:http: Website://vi.wikipedia.org) Như vậy năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp chính là việc khai thác, sử dụng thực lực và lợi thế bên trong, bên ngoài nhằm tạo ra những sản phẩm, dịch vụ hấp dẫn người tiêu dùng để tồn tại và phát triển, thu được lợi nhuận ngày càng cao và cải tiến vị
5 trí của mình so với đối thủ cạnh tranh trên thị trường.Năng lực cạnh tranh không chỉ được tính bằng các tiêu chí về công nghệ, tài chính, nhân lực, tổ chức quản trị doanh nghiệp …, mà năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp gắn liền với ưu thế của sản phẩm mà doanh nghiệp đưa ra thị trường, với hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.  Khái niệm về lợi thế cạnh tranh Theo Michael E. Porter: Lợi thế cạnh tranh phát sinh từ các giá trị mà doanh nghiệp có thể tạo ra cho người mua, giá trị này phải lớn hơn chi phí của doanh nghiệp đã phải bỏ ra. Giá trị là mức mà người mua sẵn lòng thanh toán, và một mức cao hơn xuất hiện khi doanh nghiệp chào bán các tiện ích tương đương nhưng với mức giá thấp hơn các đối thủ cạnh tranh, hoặc cung cấp các tiện ích độc đáo mà người mua vẫn hài lòng với mức giá cao hơn bình thường. Doanh nghiệp có được lợi thế cạnh tranh là doanh nghiệp có cái mà các đối thủ khác không có, có nghĩa là doanh nghiệp hoạt động tốt hơn đối thủ, hoặc làm được những việc mà các đối thủ khác không thể làm được. Lợi thế cạnh tranh là sự cần thiết cho sự thành công và tồn tại lâu dài của doanh nghiệp. Do vậy mà các doanh nghiệp đều cố gắng phát triển lợi thế cạnh tranh, tuy nhiên điều này thường rất dễ bị xói mòn bởi những hành động bắt chước của đối thủ.  Khái niệm về chiến lược cạnh tranh Theo Micheal Porter, chiến lược cạnh tranh là sự kết hợp các kết quả cuối cùng mà doanh nghiệp đang tìm kiếm và các chính sách mà nhờ đó doanh nghiệp cố gắng đạt được mục tiêu. Trong đó mối quan hệ giữa mục tiêu và chính sách trong chiến lược cạnh tranh của công ty được mô tả như một bánh xe mà trục trung tâm của bánh xe là mục đích của doanh nghiệp. Xoay quanh trục trung tâm, hướng về mục tiêu của doanh nghiệp là các chính sách để đạt mục tiêu, các chính sách này bao gồm các nội dung
6 như: Nghiên cứu và phát triển sản phẩm, sản xuất, phân phối, tiêu thụ, marketing, tài chính, kiểm soát … mục tiêu chung của doanh nghiệp cũng chính là lực nối kết gắn bó các chính sách với nhau, không thể tách rời nhau. Theo Micheal Porter thì có ba chiến lược cạnh tranh chung là: Chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hóa sản phẩm và dịch vụ và chiến lược tập trung vào một phân khúc thị trường nhất định. (Nguồn: Micheal E. Porter “Lợi thế cạnh tranh”, 1985, trang 44) Hình 1.1: Các chiến lược cạnh tranh cơ bản của Michael Porter  Chiến lược chi phí thấp Chiến lược này nhằm giúp cho công ty có lợi thế hẳn về vị trí so với đối thủ cạnh tranh trong ngành. Trong cạnh tranh, xu hướng chung của các công ty là tìm mọi cách giảm giá bán trong khi vẫn phải bảo đảm giữ nguyên chất lượng và dịch vụ. Chiến lược nhấn mạnh chi phí của một công ty thường yêu cầu phải có các điều kiện chủ yếu như: Sản xuất hàng loạt với lô lớn, thị phần lớn, nguồn cung cấp đầu vào ổn định và thường xuyên với số lượng cung ứng lớn, giảm thiểu các chi phí ẩn trong quá trình sản xuất kinh doanh, có khách hàng tiêu thụ số lượng lớn và ổn định.
7 Do đó loại chiến lược này áp dụng dễ dàng hơn với các công ty lớn, dẫn đầu thị trường. Các công ty mới vào cuộc hay các sản phẩm thay thế khó khăn hơn khi áp dụng chiến lược này. Chiến lược cạnh tranh bằng cách nhấn mạnh chi phí ngày nay đã trở thành một bộ phận chủ yếu của nghệ thuật quản lý, khả năng tăng giá bán của các doanh nghiệp ngày càng bị công cuộc cạnh tranh tiêu diệt mà thay bằng việc cố gắng tiết giảm chi phí để hạ giá bán, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho các doanh nghiệp.  Chiến lược khác biệt hóa sản phẩm và dịch vụ Chiến lược thứ hai là làm khác biệt hóa các sản phẩm và dịch vụ của một công ty, làm cho các dịch vụ hoặc sản phẩm của công ty mình có những điểm độc đáo và ưu việt hơn hẳn sản phẩm và dịch vụ của đối thủ cạnh tranh. Điều này tạo ra lợi thế cạnh lớn cho công ty vì với những điểm khác biệt này sẽ tạo được tính độc quyền cho sản phẩm trong thị trường cạnh tranh. Các đặc tính đó sẽ hấp dẫn người tiêu dùng và hơn thế nữa có khi nó còn ghi sâu trong tâm trí người tiêu dùng. Chiến lược khác biệt hóa sản phẩm dễ dàng đem đến cho công ty tỷ lệ lợi nhuận cao hơn mức bình quân chung và nó tạo ra cho công ty vị trí vững chắc hơn trong cuộc cạnh tranh, sự biến động giá cả nhờ đó cũng được giảm thiểu. Sự khác biệt hóa sản phẩm làm cho sự đối phó với các áp lực cạnh tranh dễ dàng hơn nhiều. Nó làm cho khách hàng thiếu điều kiện so sánh để có thể gây áp lực đòi giảm giá, nó làm cho sản phẩm thay thế gặp trở ngại lớn hơn khi đến với người tiêu dùng, nó có lợi nhuận nhiều hơn để dễ dàng đối phó khi gặp áp lực lên giá từ phía người cung ứng so với các đối thủ cạnh tranh khác… Tuy nhiên khi áp dụng chiến lược cạnh tranh bằng cách khác biệt hóa cần lưu ý các điểm: Ưu tiên chú trọng công tác nghiên cứu – phát triển, thế kế sản phẩm và quảng cáo, marketing; Thường khác biệt hóa sản phảm ít khi đi cùng với giảm thiểu vì cần
8 phải đầu tư tốn kém cho công tác thiết kế, nghiên cứu những đặc tính riêng có cho sản phẩm và cần công nghệ kỹ thuật sản xuất cao hơn, tinh vi hơn sản phẩm thường cùng loại. Những khách hàng vì danh tiếng, chất lượng sản phẩm lại sẵn sàng trả giá cao hơn so với sản phẩm cùng loại khác. Các công ty đang ở giai đoạn “thách thức” có thể áp dụng chiến lược cạnh tranh này để vượt lên trành công ty “dẫn đầu” thị trường  Chiến lược tập trung vào một phân khúc nhất định Đối với chiến lược này công ty cần tập trung vào một phân khúc thị trường chuyên biệt; tập trung vào một nhóm khách hàng chuyên biệt, tập trung vào một bộ phận hàng hóa chuyên biệt; tập trung vào một vùng thị trường nhất định nào đó. Như vậy nếu chiến lược chi phí thấp nhất và chiến lược khác biệt hóa sản phẩm và dịch vụ là nhắm tới thị trường mục tiêu và phạm vi hoạt động toàn ngành thì chiến lược trọng tâm hóa được xây dựng xoay quanh việc phục vụ thật tốt một thị trường mục tiêu đã chọn với phạm vi hẹp. Qua chiến lược này công ty sẽ đạt được khác biệt hóa thông qua việc đáp ứng tốt hơn nhu cầu của một đối tượng cụ thể và đạt được chi phí thấp hơn vì chỉ trọng tâm phục vụ cho một nhóm khách hàng nào đó trong toàn bộ khách hàng của thị trường. 1.2 Vai trò của việc năng cao năng lực cạnh tranh Trong nền kinh tế thị trường, để có thể tồn tại và phát triển, doanh nghiệp phải tạo cho mình khả năng chống chọi lại các thế lực cạnh tranh một cách có hiệu quả. Nhất là trong giai đoạn hiện nay, với tiến trình khu vực hóa, toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới và những tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật, sự bùng nổ của công nghệ thông tin, tính quyết định của năng lực cạnh tranh đối với sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp càng rõ nét. Do vậy, các doanh nghiệp phải không ngừng tìm tòi các biện pháp phù hợp và liên tục đổi mới để nâng cao năng lực cạnh tranh, vươn lên chiếm lợi thế cạnh tranh so với đối thủ thì mới có thể phát triển bền vững được.
9 Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp còn góp phần vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành. Từ đó, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ ngày càng tốt hơn với giá rẻ hơn, làm cho nền kinh tế phát triển, khả năng cạnh tranh của quốc gia được nâng cao và đời sống của nhân tốt đẹp hơn. 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp 1.3.1 Môi trường vĩ mô  Các yếu tố về môi trường kinh tế Đây là nhóm các yếu tố ảnh hưởng đến thách thức và ràng buộc nhưng đồng thời lại là nguồn khai thác các cơ hội đối với doanh nghiệp. Các yếu tố kinh tế chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp bao gồm: Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế, lãi suất, tỷ suất hối đoái và tỷ lệ lạm phát  Các yếu tố môi trường công nghệ Sự ảnh hưởng chủ yếu thông qua các sản phẩm, quá trình công nghệ và vật liệu mới. Sự thay đổi về công nghệ có thể tác động lên chiều cao của rào cản gia nhập ngành và định hình lại cấu trúc ngành. Sự phát triển của khoa học công nghệ có tác động mạnh mẽ đến tính chất và giá cả của sản phẩm, dịch vụ, nhà cung cấp, quy trình sản xuất và vị thế cạnh tranh trên thị trường của doanh nghiệp.  Các yếu tố môi trường văn hoá xã hội – nhân khẩu Các giá trị văn hoá xã hội tạo nên nền tảng của xã hội, sở thích, thái độ mua sắm của khách hàng. Bất kỳ sự thay đổi nào của các giá trị này đều ảnh hưởng đến hiệu quả chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp Nhân khẩu bao gồm các yếu tố như: Dân số, cấu trúc tuổi, phân bố địa lý, phân phối thu nhập …. Tạo nên quy mô thị trường tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Do
10 vậy doanh nghiệp cần phải phân tích chúng để tận dụng các cơ hội và giảm các nguy cơ  Các yếu tố môi trường chính trị - luât pháp Các yếu tố này có tác động lớn đến mức độ của các cơ hội và đe doạ từ môi trường. Sự ổn định chính trị, hệ thống pháp luật rõ ràng, sẽ tạo ra môi trường thuận lợi cho hoạt động kinh doanh lâu dài của doanh nghiệp, là cơ sở đảm bảo sự thuận lợi, bình đẳng cho các doanh nghiệp tham gia cạnh tranh có hiệu quả.  Các yếu tố địa lý tự nhiên Các yếu tố địa lý tự nhiên có ảnh hưởng đến quyết định của doanh nghiệp. Các hoạt động sản xuất, khai thác tài nguyên của con người đã làm thay đổi và khan hiếm tài nguyên. Do đó hoạt động của doanh nghiệp cần chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, không làm ô nhiễm, mất cân bằng sinh thái, lãng phí tài nguyên. 1.3.2 Môi trường vi mô (môi trường ngành) Michael Porter đã cung cấp một khung lý thuyết để phân tích về năng lực cạnh tranh. Trong đó ông mô hình hoá các ngành kinh doanh và cho rằng ngành kinh doanh nào cũng phải chịu tác động của năm lực lượng cạnh tranh. Các nhà chiến lược đang tìm kiếm ưu thế nổi trội hơn các đối thủ có thể sử dụng mô hình này nhằm hiểu rõ hơn bối cảnh của ngành kinh doanh mình đang hoạt động
11 (Nguồn: Micheal E. Porter “Chiến lược cạnh tranh”, 1980) Hình1.2: Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của M.Porter Theo Michael Porter, cường độ cạnh tranh trên thị trường trong một ngành sản xuất bất kỳ chịu tác động của 5 lực lượng cạnh tranh như sau: Một là: Nguy cơ xâm nhập từ các đối thủ tiềm năng Theo Micheal Porter, có 6 nguồn rào cản xâm nhập từ các đối thủ tiềm ẩn chủ yếu đó là lợi thế kinh tế theo quy mô, sự khác biệt của sản phẩm, các đòi hỏi về vốn, chi phí chuyển đổi, khả năng tiếp cận với kênh phân phối và những bât lợi về chi phí không liên quan đến quy mô. Hai là: Áp lực cạnh tranh của các đối thủ hiện tại trong ngành
12 Tính chất và cường độ cạnh tranh giữa các công ty hiện tại trong ngành phụ thuộc vào các yếu tố sau: 1. Số lượng các đối thủ cạnh tranh 2. Tốc độ tăng trưởng của ngành 3. Chi phí cố định và chi phí lưu kho cao 4. Tính khác biệt của sản phẩm và chi phí chuyển đổi 5. Tính đa dạng của ngành 6. Sự tham gia và rút lui khỏi ngành Ba là: Áp lực từ các sản phẩm thay thế Các sản phẩm thay thế hạn chế mức lợi nhuận tiềm năng của một ngành bằng cách đặt một ngưỡng tối đa cho mức giá mà các công ty trong ngành có thể kinh doanh có lãi. Do các loại sản phẩm có tính thay thế cho nhau nên sẽ dẫn đến sự cạnh tranh trên thị trường. Khi giá của sản phẩm chính tăng thì sẽ khuyến khích xu hướng sử dụng sản phẩm thay thế và ngược lại. Do đó, việc phân biệt sản phẩm là chính hay thay thế chỉ mang tính tương đối Bốn là: Áp lực từ phía khách hàng Áp lực từ phía khách hàng chủ yếu có hai dạng là đòi hỏi giảm giá hay mặc cả để có chất lượng phục vụ tốt hơn. Chính điều này làm cho các đối thủ chống lại nhau, dẫn tới làm tổn hao mức lợi nhuận của ngành. Áp lực từ khách hàng xuất phát từ các điều kiện sau:  Khi số lượng người mua là nhỏ  Khi người mua mua một lượng sản phẩm lớn và tập trung.  Khi người mua chiếm một tỷ trọng lớn trong sản lượng của người bán  Các sản phẩm không có tính khác biệt và là các sản phẩm cơ bản.  Khách hàng đe doạ hội nhập về phía sau