Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương chi nhánh TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:91

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài có cấu trúc gồm 3 chương trình bày những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng; thực trạng quản lý rủi ro tín dụng tại VCBHCM; một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng tại VCBHCM.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương chi nhánh TP. Hồ Chí Minh

B BééG GII¸ ¸OOD DôôC CVVµ µ§§µ µOOT T¹¹O O TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM ÑOAØN HUY HOAØNG Ñeà taøi : NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP NGOAÏI THÖÔNG TP.HCM Chuyeân ngaønh : Taøi chính-Ngaân haøng. Maõ số 60.31.12. LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ Höôùng daãn khoa hoïc : PGS. TS. TRAÀN HOAØNG NGAÂN. TP. Hồ Chí Minh, 12/2010.
Trang phụ bìa. Lời cam ñoan. Danh mục caùc chữ viết tắt. Danh mục bảng bieåu. MỤC LỤC Phaàn mở ñầu. .........................................................................................................................................................................01 Chöông 1 : NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ RUÛI RO TÍN DUÏNG VAØ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG. 1.1. Moät soá vaán ñeà chung veà ruûi ro tín duïng. . ......................................................................................... 04 1.1.1. Khaùi niệm về rủi ro tín duïng. .........................................................................................................................04 1.1.2. Phaân loaïi ruûi ro tín duïng. .................................................................................................................................04 1.1.3. Nguyeân nhaân ruûi ro tín duïng. ........................................................................................................................07 1.1.4. Ñaëc ñieåm cuûa ruûi ro tín duïng. ......................................................................................................................09 1.1.5. Lieân heä vôùi caùc loaïi ruûi ro khaùc. ...............................................................................................................10 1.2. Quaûn lyù ruûi ro tín duïng. ...................................................................................................................................... 11 1.2.1. Khaùi nieäm. ...................................................................................................................................................................11 1.2.2. Söï caàn thieát phaûi quaûn lyù ruûi ro tín duïng. .....................................................................................12 1.2.3. Thöïc hieän quaûn lyù ruûi ro tín duïng. ......................................................................................................13 1.2.3.1. Xaùc ñònh ruûi ro. .................................................................................................................................................13 1.2.3.2. Moâ hình hoùa ruûi ro tín duïng. ...............................................................................................................14 Moâ hình ñịnh tính. ...................................................................................................................................................14 Moâ hình ñònh lượng. ...............................................................................................................................................16 1.2.3.3. Ñaùnh giaù ruûi ro. .................................................................................................................................................20 Döï ñoaùn khaû naêng ruûi ro cuûa moät khoaûn tín duïng seõ ñöôïc caáp. .........................................20 Döï ñoaùn khaû naêng ruûi ro cuûa moät khoaûn tieàn vay ñaõ giaûi ngaân. ........................................22 Caùc chæ soá thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng . ..............................................22 1.3. Tham khaûo kinh nghieäm quaûn lyù ruûi ro ôû moät soá Quoác gia. .......................................... 24 1.3.1. Baèng bieän phaùp trích laäp döï phoøng. .......................................................................................................24 1.3.2. Baèng tuaân thuû nhöõng nguyeân taéc tín duïng thaän troïng. ...........................................................25 1.3.3. Baèng bieän phaùp ñaët ra caùc haïn möùc cho vay. ...............................................................................25 1.3.4. Baèng bieän phaùp kieåm tra, giaùm saùt. .......................................................................................................25 1.3.5. Baèng quaûn trò heä thoáng thoâng tin. ............................................................................................................25 Chöông 2 : THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNGTAÏI NGAÂN HAØNG TMCP NGOAÏI THÖÔNG CN TP.HCM.
2.1. Ñoâi neùt veà Ngaân haøng Ngoaïi thöông. .................................................................................................... 27 2.1.1. Ngaân haøng Ngoaïi thöông Vieät Nam. .................................................................................................27 2.1.2. Ngaân haøng Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TP.HCM. ......................................................................28 2.2. Thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng vaø ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM. .......................... 32 2.2.1. Phaân tích tình hình huy ñoäng voán vaø cho vay voán cuûa VCBHCM. .....................32 2.2.1.1. Tình hình huy ñoäng voán taïi VCBHCM. .........................................................................................32 2.2.1.2. Tình hình cho vay taïi VCBHCM. .........................................................................................................33 2.2.2. Phaân tích dö nôï tín duïng theo kyø haïn nôï. ....................................................................................35 2.2.3. Phaân tích theo ñoái töôïng KH. ...................................................................................................................36 2.2.4. Phaân tích chaát löôïng tín duïng cuûa VCBHCM. ........................................................................37 2.2.5. Ñaùnh giaù veà ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM..................................................................................38 2.2.5.1. Sô löôïc chöùc naêng nhieäm vuï cuûa phoøng tín duïng VCBHCM. ...................................38 2.2.5.2. Veà nguyeân taéc hoaït ñoäng tín duïng cuûa VCBHCM. ..............................................................39 2.2.5.3. Veà caùc loaïi hình vaø saûn phaåm tín duïng taïi VCBHCM. .....................................................39 2.2.5.4. Moät soá vaán ñeà mang tính kyõ thuaät khaùc trong hoaït ñoäng tín duïng cuûa VCBHCM. .....40 2.2.5.5. Phaân tích ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM. .........................................................................................41 2.2.5.6. Nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro taïi VCBHCM. ..............................................................42 2.2.6. Ñaùnh giaù veà coâng taùc quaûn lyù ruûi ro tín duïng cuûa VCBHCM. .................................45 2.2.6.1. Nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc. .............................................................................................................................45 2.2.6.2. Nhöõng haïn cheá. .....................................................................................................................................................47 Chöông 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI VCBHCM. 3.1. Ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån. ........................................................................................................... 48 3.1.1. Chieán löôïc cuûa VCB. ..........................................................................................................................................48 3.1.1.1. Noäi dung chieán löôïc. .......................................................................................................................................48 3.1.1.2. Muïc tieâu cuï theå. ..................................................................................................................................................48 3.1.1.3. Giaûi phaùp thöïc hieän. ........................................................................................................................................49 3.1.2. Chieán löôïc cuûa VCBHCM. ......................................................................................................................... 51 3.2 Caùc giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng. ................................................................................................... 52 3.2.1. Nhoùm giaûi phaùp vó moâ. ......................................................................................................................................52 3.2.1.1. Naâng cao chaát löôïng ñieàu haønh vó moâ tieàn teä, tín duïng. .................................................52 3.2.1.2. Taêng cöôøng hoaït ñoäng thanh tra giaùm saùt vaø ñaùnh giaù an toaøn ñoái vôùi Heä thoáng NH..........53 3.2.1.3. Xaây döïng, hoaøn thieän caùc ñònh cheá vaø caùc coâng cuï baûo hieåm tín duïng. ..........54 3.2.1.4. Tieáp tuïc hoaøn thieän moâi tröôøng, haønh lang phaùp lyù. ..........................................................55 3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp vi moâ. ......................................................................................................................................55
3.2.2.1. Nhoùm giaûi phaùp veà chính saùch tín duïng. ......................................................................................55 3.2.2.2. Nhoùm giaûi phaùp veà qui trình tín duïng. ............................................................................................56 3.2.2.3. Xaây döïng chieán löôïc, chính saùch KH. ..............................................................................................62 3.2.2.4. Xaây döïng hôïp ñoàng tín duïng theo höôùng naâng cao hieäu quaû QLRR. .................62 3.2.2.5. Nhoùm giaûi phaùp veà toå chöùc, thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin. ...............................................63 3.2.2.6. Giaûi phaùp lieân keát ñoàng boä caùc TCTD. ..........................................................................................66 3.2.2.7. Nhoùm giaûi phaùp kieåm soaùt, naém baét vaø xöû lyù ruûi ro. .........................................................67 3.2.2.8. Caùch thöùc xöû lyù nôï coù vaán ñeà...................................................................................................................70 3.2.2.9. Taêng cöôøng vaø kieän toaøn hoaït ñoäng kieåm soaùt - kieåm toaùn noäi boä. ...................71 3.2.2.10. Moät soá giaûi phaùp khaùc. ................................................................................................................................71 3.3. Moät soá kieán nghò. 73 ...................................................................................................................................................... 3.3.1. Kieán nghò vôùi NHNN. .......................................................................................................................................73 3.3.2. Kieán nghò vôùi Chính phuû vaø caùc Ngaønh lieân quan................................................................73 3.3.3. Kieán nghò vôùi VCB. ..............................................................................................................................................74 Phaàn keát luaän. ....................................................................................................................................................................... 76 TAØI LIỆU THAM KHẢO. ................................................................................................................................................78 Phụ lục số 01. .............................................................................................................................................................................89 Phụ lục số 02. ..............................................................................................................................................................................80 Phụ lục số 03. ..............................................................................................................................................................................81 ÑIEÅM TIN : BAØI HOÏC MÔÙI NHAÁT TÖØ THÖÏC TIEÃN. ................................................................................... 82
LỜI CAM ĐOAN  Toâi laø Ñoaøn Huy Hoaøng, sinh vieân Cao học Khoùa 16 lớp Ngaân haøng Ñeâm 2. Toâi xin cam ñoan Ñề taøi luận văn Thạc sĩ : “Naâng cao hieäu quaû quaûn lyù ruûi ro tín duïng taïi Ngaân haøng TMCP Ngoaïi thöông Chi nhaùnh TP. Hoà Chí Minh” laø do toâi tự nghieân cứu vaø trình baøy. Đề taøi của Toâi chưa ñược phổ biến treân caùc baùo ñaøi vaø coâng trình nghieân cứu của taùc giả naøo khaùc.
TÖØ VIEÁT TAÉT DUØNG TRONG LUAÄN VAÊN  BÑS Baát ñoäng saûn.  CN Chi nhaùnh.  Cty Coâng ty.  DN Doanh nghiệp.  HÑKD Hoaït ñoäng kinh doanh.  KH Khaùch haøng.  NH Ngaân haøng.  NHNN Ngaân haøng Nhaø nước.  NHTM Ngaân haøng thương mại.  TCKT Tổ chức kinh tế.  TCTD Toå chöùc tín duïng.  TMCP Thương mại cổ phần.  TMQD Thương mại Quoác doanh.  TSĐB Taøi sản ñảm bảo.  TNHH Traùch nhiệm hữu hạn.  TW Trung öông.  VCB Vietcombank.  VCBHCM Vietcombank TP. Hồ Chí Minh.
DANH MUÏC CAÙC BẢNG SOÁ LIEÄU Bảng 2.1 : Tình hình Huy ñộng vốn tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bảng 2.2 : Tình hình Cho vay tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bảng 2.3 : Dö nôï theo kyø haïn tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bảng 2.4 : Dö nôï theo ñoái töôïng KH tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bảng 2.5 : Phaân loaïi nôï tại VCBHCM 2006 ÷ 2009. DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ Bieåu 2.1 : Huy ñộng vốn tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bieåu 2.2 : Cho vay voán tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bieåu 2.3 : Dö nôï cho vay theo kyø haïn tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bieåu 2.4 : Dö nôï cho vay theo ñoái töôïng KH tại VCBHCM 2005 ÷ 2009. Bieåu 2.5 : Dö nôï theo nhoùm nôï tại VCBHCM 2006 ÷ 2009.
1 MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi : Ngaøy nay, vôùi söï phaùt trieån cao cuûa khoa hoïc coâng nghệ, cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi, thò tröôøng taøi chính NH ngaøy caøng ñöôïc môû roäng trong moái quan heä kinh teá khu vöïc vaø quoác teá ña chiều. Ñaây laø ñieàu kieän/ moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå caùc HÑKD noùi chung (trong ñoù coù NH) phaùt trieån. Tuy nhieân möùc ñoä ruûi ro tieàm aån cuõng nhieàu hôn, cô hoäi seõ gaén lieàn vôùi nhöõng thaùch thöùc maø neàn kinh teá hoäi nhaäp ñem laïi; ñoù laø thöïc teá. Vôùi NH, moät ngaønh ñaëc bieät trong lónh vöïc kinh doanh tieàn teä coù quan heä höõu cô neàn kinh teá thoâng qua quaù trình “baùn” caùc sản phẩm dòch vuï nhö : huy ñoäng voán, cho vay voán, thanh toaùn vaø caùc hoaït ñoäng dòch vuï khaùc… Vì theá, ruûi ro ñoái vôùi hoaït ñoäng NH laø song haønh, luoân tiềm ẩn; moãi loại hình dòch vuï khaùc nhau coù taùc ñoäng vaø aûnh höôûng vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau. Rủi ro NH raát ña daïng nhö : ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro tín duïng, ruûi ro laõi suaát, ruûi ro tyû giaù, ruûi ro thanh toaùn quoác teá… loaïi naøo cuõng coù nguy cô gaây thieät haïi naëng neà maø NH luoân phaûi noã löïc phoøng traùnh. Theá nhöng ruûi ro tín duïng, neáu noù xaûy ra seõ coù taùc ñoäng raát lôùn, tröïc tieáp ñeán söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moãi TCTD, xa hôn nöõa sẽ aûnh höôûng ñeán uy tín toaøn Heä thoáng NH. Bôûi lẽ, ở Việt Nam, tín duïng laø hoaït ñoäng ñaàu ra truyeàn thoáng, noù seõ vaø vaãn tieáp tuïc laø saûn phaåm mang laïi nguoàn thu chính cho caùc NHTM trong thời gian tới (chieám khoaûng 70-80% lôïi nhuaän). Mặc duø caùc NH ñeàu ñaõ nhận thức về laâu daøi phaûi laøm gì ñoù ñeå thay ñổi cơ cấu thu nhập, khoâng thể maõi phụ thuộc vaøo nguồn thu tín dụng! Tuy nhieân ñaây vaãn laø kyø voïng ôû töông lai khoâng gaàn laém… Vì vaäy, vôùi hy voïng coù nhöõng ñoùng goùp thieát thöïc (duø nhoû beù) cho chính ñôn vò mình ñang coâng taùc, Toâi ñaõ quyeát ñònh choïn “Naâng cao hieäu quaû quaûn lyù ruûi ro tín duïng taïi NH TMCP Ngoaïi thöông Chi nhaùnh Tp. Hoà Chí Minh” laøm ñeà taøi Luaän vaên Toát nghieäp của mình.
2 2. Muïc ñích nghieân cöùu cuûa ñeà taøi : - Ruûi ro tín duïng laø loaïi ruûi ro coù taùc ñoäng raát lôùn, tröïc tieáp vaø toaøn dieän ñeán HÑKD cuûa NH. Vì vaäy ñaùnh giaù, quaûn lyù ñöôïc ruûi ro tín duïng laø voâ cuøng quan troïng, noù mang laïi lôïi ích to lôùn vaø thieát thöïc cho moïi TCTD. - Moãi TCTD trong coâng taùc quaûn lyù-quaûn trò cuûa mình ñeàu coù nhöõng phöông phaùp, bieän phaùp quaûn lyù noùi chung vaø quaûn lyù ruûi ro tín duïng noùi rieâng; neáu khoa hoïc vaø hieäu quaû, seõ ñaûm baûo HÑKD lieân tuïc, taêng tröôûng vaø phaùt trieån an toaøn, beàn vöõng. 3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu : - Đối tượng nghieân cứu : laø NH TMCP Ngoaïi thöông CN TPHCM (VCBHCM), vôùi muïc tieâu nghieân cöùu cuï theå nhö sau : + Phaân tích thöïc traïng, ñaùnh giaù, naém baét ñaày ñuû veà ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM. Xaùc ñònh caùc nguyeân nhaân gaây ruûi ro; ño löôøng vaø ñònh löôïng ruûi ro ñeå töø ñoù coù bieän phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng hieäu quaû. + Treân cô sôû ñaùnh giaù ruûi ro, phaân tích nhöõng maët ñöôïc vaø chöa ñöôïc trong hoaït ñoäng quaûn lyù ruûi ro taïi VCBHCM ñeå ñöa ra caùc giaûi phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng hieäu quaû cuõng nhö caùc kieán nghò ñeå thöïc hieän caùc giaûi phaùp naøy, nhaèm ñaûm baûo tính khaû thi cuûa ñeà taøi. - Phạm vi nghieân cứu : laø nghieäp vuï tín duïng, ruûi ro tín duïng vaø coâng taùc quaûn lyù ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM thôøi gian töø 2005 - 2009 (5 naêm). Noäi dung cuûa ñeà taøi raát quan troïng ñoái vôùi hoaït ñoäng NH. Vì vaäy, coù theå noùi ñaõ coù raát nhieàu taïp chí, hoäi thaûo, ñeà aùn, luaän vaên… nghieân cöùu veà ruûi ro tín duïng. Tuy nhieân baûn chaát ruûi ro tín duïng, caùc nguyeân nhaân caáu thaønh cuûa noù thöôøng gaén lieàn vôùi dieãn bieán cuûa thò tröôøng, cuûa neàn kinh teá cuõng nhö nhöõng yeáu toá chuû quan töø chính HÑKD, coâng taùc quaûn lyù/ quaûn trò cuûa caùc NH. Ñaây laø nhöõng yeáu toá luoân
3 môùi, thöôøng xuyeân thay ñoåi, bieán ñoäng, coù phaïm vi roäng lôùn, bao truøm vó moâ vaø gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån chung cuûa neàn kinh teá_ñaëc bieät trong neàn kinh teá thò tröôøng vaø hoäi nhaäp nhö hieän nay. Do vaäy noäi dung nghieân cöùu cuûa ñeà taøi cuõng seõ vaän ñoäng, caäp nhaät theo xu höôùng ñoù; ñaây cuõng coù theå coi laø tính môùi cuûa ñeà taøi. 4. Cô sôû lyù luaän vaø phöông phaùp nghieân cöùu : - Phöông phaùp phaân tích ñònh löôïng : söû duïng caùc soá lieäu phaûn aùnh thực trạng keát hôïp vôùi khaûo saùt thöïc teá tình hình hoaït ñoäng tín duïng; thöïc hieän phaân tích vaø ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng tại VCBHCM; toång keát keát quaû ñaït ñöôïc cuõng nhö nhöõng haïn cheá coøn toàn taïi trong coâng taùc quaûn lyù ruûi ro tín duïng taïi VCBHCM... treân cô sôû ñoù ñöa ra caùc bieän phaùp quaûn lyù ruûi ro tín duïng thieát thöïc, hieäu quaû. - Phöông phaùp chuyeân gia : Thoâng qua caùc cuoäc hoïp chuyeân moân, hoäi thaûo… ñeå tieáp thu yù kieán ñoùng goùp cuûa caùc chuyeân gia nhaèm boå sung, hoaøn thieän hôn veà caùc giaûi phaùp, kieán nghò… giuùp vieäc quaûn lyù ruûi ro tín duïng hieäu quaû, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng tín duïng taïi NH trong ñieàu kieän caïnh tranh vaø hoäi nhaäp. 5. Keát caáu cuûa luaän vaên : Ngoaøi phaàn Môû ñaàu vaø Keát luaän, Luận văn ñược chia laøm 3 Chương, cụ thể : Chương 1 : NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ RỦI RO TÍN DUÏNG VAØ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG. Chương 2 : THÖÏC TRAÏNG QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI VCBHCM. Chương 3 : MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI VCBHCM.
4 Chöông 1 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN VEÀ RUÛI RO TÍN DUÏNG VAØ QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG 1.1. Moät soá vaán ñeà chung ruûi ro tín duïng. 1.1.1. Khaùi niệm về rủi ro tín duïng : Coù nhieàu khaùi nieäm veà ruûi ro tín duïng. Song tieáp caän moät caùch ñôn giaûn vaø deã hieåu nhaát, coù theå hieåu ruûi ro tín duïng ñoù laø ruûi ro khi NH khoâng thu hoài ñöôïc nôï goác vaø laõi ñaày ñuû cuûa khoaûn vay hay vieäc KH thanh toaùn nôï goác vaø laõi khoâng ñuùng haïn. Noùi moät caùch khaùc laø ngöôøi vay (KH) ñaõ khoâng thöïc hieän ñuùng cam keát vay voán theo hôïp ñoàng tín duïng, khoâng tuaân thuû theo nguyeân taéc hoaøn traû khi ñaùo haïn. Ñaây laø loaïi ruûi ro gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng tín duïng cuûa NH. Theo ñoù neáu taát caû caùc khoaûn ñaàu tö cuûa NH ñöôïc thanh toaùn ñaày ñuû caû nôï goác vaø laõi ñuùng haïn thì NH khoâng chòu baát cöù ruûi ro tín duïng naøo. Trong tröôøng hôïp ngöôøi vay phaù saûn, thì vieäc thu hoài nôï goác vaø laõi tín duïng ñaày ñuû laø khoâng chaéc chaén vaø do ñoù NH coù theå gaëp ruûi ro tín duïng. 1.1.2. Phaân loaïi ruûi ro tín duïng : Vieäc phaân loaïi ruûi ro tín duïng coù yù nghóa raát quan troïng ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù ruûi ro vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng. Vì vaäy caàn thieát phaûi xem xeùt, phaân tích caùc loaïi ruûi ro tín duïng moät caùch nghieâm tuùc. Trong thöïc tieãn hoaït ñoäng tín duïng, ruûi ro tín duïng bieåu hieän thaønh nhieàu loaïi khaùc nhau. Vì vaäy tuøy muïc tieâu nghieân cöùu ngöôøi ta chia ra caùc loaïi ruûi ro tín duïng. Coù nhieàu caùch thöùc phaân loaïi ruûi ro tín duïng. Chung nhaát ruûi ro tín duïng coù theå ñöôïc phaân loaïi nhö sau : - Theo cô caáu caùc loaïi hình ruûi ro : ruûi ro tín duïng ñöôïc phaân loaïi theo khoaûn cho vay ngaén haïn, trung vaø daøi haïn hay khoaûn cho vay hôïp voán.
5 - Theo nguoàn goác hình thaønh : * Ruûi ro töø phía ngöôøi cho vay (caùc TCTD). + Ruûi ro ôû khaâu chính saùch : Do nhöõng loûng leûo baát caäp trong chính saùch, qui trình tín duïng hoaëc do NH quaù chuù troïng ñeán lôïi nhuaän tröôùc maét. + Ruûi ro ôû khaâu nghieân cöùu theo doõi, quaûn lyù vaø xöû lyù ruûi ro : Do thieáu kinh nghieäm ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng, töø ñoù chöa coù caùc bieän phaùp phoøng ngöøa, phaân taùn ruûi ro thích hôïp, chöa theo doõi quaûn lyù ruûi ro thaät söï höõu hieäu. + Ruûi ro ôû khaâu thoâng tin : Do thieáu nhöõng thoâng tin veà kinh teá, veà KH vaø caùc thoâng tin khaùc coù lieân quan khaùc ñeán hoaït ñoäng tín duïng. + Ruûi ro ôû khaâu nhaân löïc : Do trình ñoä caùn boä nhaân vieân tín duïng khoâng (hoaëc chöa) ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu phaân tích, ñaùnh giaù ruûi ro, khoâng bao quaùt ñöôïc heát caùc ñieåm yeáu trong hoà sô tín duïng, keå caû nhöõng sai soùt veà phaùp lyù hoaëc do caùn boä thoùai hoùa bieán chaát, coá yù laøm traùi, khoâng chaáp haønh ñuùng chính saùch, cheá ñoä… tieáp tay, ñoàng loõa vôùi keû gian ñeå löøa ñaûo, chieám ñoaït tieàn vaø taøi saûn NH. + Ruûi ro ôû coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt : coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt trong töøng NH ñoái vôùi nghieäp vuï tín duïng coøn yeáu, chöa thöôøng xuyeân… neân nhöõng sai soùt xaûy ra khoâng ñöôïc phaùt hieän, xöû lyù kòp thôøi daãn ñeán toàn ñoïng keùo daøi, hoaëc taùi dieãn… thaäm chí nhöõng vi phaïm, sai soùt vaãn laäp ñi laäp laïi. * Ruûi ro töø phía ngöôøi vay (KH) : + Ruûi ro veà ñaïo ñöùc (chuû quan) : xaûy ra khi khoâng thieän chí traû nôï (duø coù ñuû khaû naêng) hay coù yù ñònh thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng môø aùm, khoâng toát (xeùt theo quan ñieåm cuûa ngöôøi NH laø KH söû duïng voán vay sai muïc ñích).
6 + Ruûi ro do khaû naêng taøi chính yeáu keùm (chuû quan) : khi tyû leä voán töï coù/toång nguoàn voán thaáp, voán vay/voán töï coù lôùn, doanh soá hoaït ñoäng/voán töï coù thaáp. + Ruûi ro do bieán ñoäng kinh doanh (chuû quan) : khi KH khoâng theo kòp nhöõng thay ñoåi veà cheá ñoä chính saùch, khoâng thích öùng ñöôïc vôùi söï caïnh tranh gay gaét treân thò tröôøng veà caû chaát löôïng saûn phaåm cuõng nhö giaù thaønh, maãu maõ, dòch vuï hay chieán löôïc tuyeân truyeàn quaûng caùo saûn phaåm… + Ruûi ro töø phía ngöôøi ñieàu haønh (chuû quan) : vò trí, moái quan heä vôùi caùc ñoái taùc khaùc? thò tröôøng nhö theá naøo, coù teân tuoåi hay khoâng? thuoäc loaïi lôùn, nhoû, hay trung bình? chaát löôïng, soá löôïng saûn phaåm baùn ra thò tröôøng theá naøo? chieám bao nhieâu % thò phaàn treân thò tröôøng?… + Ruûi ro baát khaû khaùng (khaùch quan) : töø thieân tai nhö ñoäng ñaát, baõo luït…hay caùc taùc nhaân khaùc nhö hoûa hoaïn, dòch beänh… - Phaân loaïi khaùc : + Ruûi ro töø khaâu quaûn lyù, kieåm soaùt cuûa NHNN : NHNN vôùi tö caùch laø cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi caùc NHTM ban haønh caùc cô cheá, qui cheá veà hoaït ñoäng tín duïng NH, nhaèm ñaûm baûo an toaøn cho hoaït ñoäng tín duïng trong neàn kinh teá thò tröôøng. Tuy nhieân, vieäc söûa ñoåi, boå sung hay ban haønh môùi caùc cheá ñoä veà an toaøn voán, trích quyõ döï phoøng buø ñaép ruûi ro, taøi saûn theá chaáp, qui ñònh thanh tra kieåm soaùt, coâng taùc thoâng tin tín duïng… coøn chöa kòp thôøi vaø ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu thöïc tieãn. + Ruûi ro phaùt sinh töø cheá ñoä chính saùch cuûa Nhaø Nöôùc : ñaây cuõng laø moät taùc nhaân gaây ra ruûi ro trong tröôøng hôïp coù söï thay ñoåi veà chính trò, chính saùch, cheá ñoä, luaät phaùp cuûa Nhaø Nöôùc hoaëc thay ñoåi ñòa giôùi haønh chính cuûa caùc ñòa phöông. Ngoaøi ra, ruûi ro tín duïng coøn coù theå phaùt sinh do söï thieáu ñoàng boä trong vieäc höôùng daãn thöïc thi giöõa caùc ban ngaønh Chính phuû.
7 + Ruûi ro Quoác gia : xaûy ra khi NH ñaàu tö tín duïng sang moät nöôùc khaùc, hoaëc ñaàu tö cho DN nöôùc ngoaøi ñang hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. + Ruûi ro moâi tröôøng : xaûy ra khi khoaûn vay chöa tính ñeán hoaëc chöa tính heát caùc yeáu toá veà baûo veä moâi tröôøng laøm phaùt sinh caùc chi phí laøm aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán lôïi nhuaän thu ñöôïc cuûa döï aùn. + Ruûi ro khaùc : do söï ñaùnh giaù khoâng khaùch quan, chính xaùc cuûa cô quan coâng chöùng ñoái vôùi taøi saûn theá chaáp hay do vieäc cho vay bò aùp ñaët cuûa caáp treân… 1.1.3. Nguyeân nhaân ruûi ro tín duïng : Vôùi moät TCTD, ruûi ro tín duïng xuaát phaùt töø 03 nguyeân nhaân cô baûn : - Nguyeân nhaân töø phía KH vay voán; - Nguyeân nhaân töø chính NH; - Nguyeân nhaân töø neàn Kinh teá vó moâ : moâi tröôøng kinh teá, phaùp lyù... Thöïc ra, ñeå truyeàn taûi moät caùch raønh maïch, deã tieáp caän hôn veà ruûi ro tín duïng, trong phaàn 1.1.2. (Phaân loaïi) Luaän vaên ñaõ loàng gheùp nhöõng nguyeân nhaân cuï theå daãn ñeán loaïi ruûi ro ñaëc tröng ñoù. Tuy nhieân cuõng coù theå caäp nhaät theâm moät soá nguyeân nhaân nöõa (ñaëc bieät vôùi caùc DN) nhö sau : * Töø phía KH. - Naêng löïc quaûn lyù coøn haïn cheá : coù theå luùc laäp ra caùc phöông aùn kinh doanh DN ñaõ khoâng tính heát nhöõng bieán ñoäng cuûa thò tröôøng, do ñoù ñaõ bò thua loã vaø daãn ñeán khoâng traû ñöôïc nôï cho VCBHCM. Vaán ñeà naøy thöôøng xaûy ra ñoái vôùi caùc DN môùi thaønh laäp. Maáy naêm gaàn ñaây, moät soá DN khi vay voán VCBHCM baèng ngoaïi teä ñeå thöïc hieän ñaàu tö trong nöôùc ñaõ bò loã haøng chuïc tyû ñoàng vaø laøm maát caùc cô hoäi kinh doanh khaùc chæ vì cheânh leäch tyû giaù ngoaïi teä, noùi caùch khaùc laø do laïm phaùt quaù lôùn cuûa ñoàng noäi teä. - Ruûi ro töø phía KH laø nguyeân nhaân chuû yeáu daãn ñeán ruûi ro tín duïng trong HÑKD cuûa TCTD, vieäc phoøng traùnh raát khoù khaên vaø phöùc taïp. Tuy nhieân nguyeân nhaân
8 naøy coù theå naém baét vaø ñoái phoù ñöôïc neáu NH thöïc hieän toát vieäc giaùm saùt, kieåm tra vaø quaûn lyù KH tröôùc, trong vaø sau khi giaûi ngaân. Ñoàng thôøi phaûi xaây döïng ñöôïc chính saùch KH, chính saùch tín duïng hôïp lyù vaø ñoàng boä; qua ñoù NH seõ ngaên ngöøa ñöôïc ruûi ro tín duïng trong quaù trình kieåm tra cho vay. * Töø phía NH. (1) Söï lôi loûng trong quaù trình giaùm saùt sau khi cho vay neân khoâng phaùt hieän kòp thôøi hieän töôïng söû duïng voán vay khoâng ñuùng muïc ñích. (2) NH khoâng coù ñuû thoâng tin veà caùc soá lieäu thoáng keâ, chæ tieâu ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù KH… daãn ñeán vieäc xaùc ñònh sai hieäu quaû cuûa phöông aùn xin vay, hoaëc xaùc ñònh thôøi haïn cho vay vaø traû nôï khoâng phuø hôïp. (3) Chaïy theo soá löôïng (chæ tieâu dö nôï Keá hoaïch) maø sao laõng coi troïng chaát löôïng khoaûn vay, laïc quan vaø tin töôûng vaøo söï thaønh coâng cuûa phöông aùn kinh doanh moät caùch thaùi quaù. * Töø phía moâi tröôøng vó moâ. Laø taùc nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng baát khaû khaùng, ngoaøi taàm kieåm soaùt cuûa NH trong moät thôøi ñieåm (khoâng gian, thôøi gian höõu haïn) nhaát ñònh. - Coù theå xuaát phaùt töø moâi tröôøng kinh teá : neáu taêng tröôûng laønh maïnh, tieàm naêng saûn xuaát vaø tieâu duøng cuûa xaõ hoäi coøn lôùn thì HÑKD coøn coù ñieàu kieän toát ñeå phaùt trieån vaø ngöôïc laïi, khi neàn kinh teá coù laïm phaùt khaù cao (taêng voït) seõ laøm ñoàng tieàn noäi ñòa bò maát giaù, saûn xuaát kinh doanh trong nöôùc trôû neân khoù khaên… khaû naêng thu hoài voán tín duïng giaûm ñi ñaùng lo ngaïi. - Coù theå xuaát phaùt töø goùc ñoä cuûa moâi tröôøng phaùp lyù : nhaân toá naøy raát quan troïng, laøm taêng khaû naêng phaùt sinh ruûi ro tín duïng; cuõng laø nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro trong saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc DN, taïo ra caùc khoaûn nôï quaù haïn. Nguyeân nhaân khaùch quan daãn tôùi ruûi ro tín duïng khoù phoøng traùnh nhaát, thaäm chí laø baát khaû khaùng. Tuy nhieân khoù khoâng coù nghóa laø khoâng theå, neáu döï ñoaùn (nhaän
9 ñònh tröôùc) ñuùng höôùng vaø thöïc thi chính saùch phaân taùn ruûi ro hôïp lyù thì cuõng coù theå giaûm bôùt toån thaát; maëc duø toån thaát töø ruûi ro tín duïng do nguyeân nhaân khaùch quan thöôøng chieám tyû troïng khoâng lôùn. 1.1.4. Ñaëc ñieåm cuûa ruûi ro tín duïng : Nghieân cöùu nhöõng ñaëc ñieåm cô baûn cuûa ruûi ro tín duïng coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi vieäc xaùc ñònh, ño löôøng, phoøng ngöøa, haïn cheá vaø kieåm soaùt noù. Ruûi ro tín duïng coù nhöõng ñaëc ñieåm sau : - Tính giaùn tieáp : Trong quan heä tín duïng, NH chuyeån giao quyeàn söû duïng voán cho KH trong moät thôøi gian nhaát ñònh neân nhöõng thieät haïi thaát thoùat veà voán xaûy ra tröôùc heát laø trong quaù trình söû duïng voán cuûa KH. Bieåu hieän roõ raøng nhaát cuûa ñaëc ñieåm naøy laø trong thöïc teá thì NH thöôøng laø ngöôøi bieát sau; ñoàng thôøi cuõng khoâng bieát ngay, bieát ñaày ñuû, bieát chính xaùc nhöõng khoù khaên hay thaát baïi trong HÑKD… coù theå gaây thieät haïi cho KH. Xuaát phaùt töø ñặc ñieåm naøy, bieän phaùp phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng caàn thieát laäp heä thoáng thoâng tin theo doõi daáu hieäu ruûi ro, xaây döïng vaø ñaûm baûo moái quan heä minh baïch giöõa caùn boä tín duïng vaø KH vay voán. - Tính ña daïng vaø phöùc taïp : Söï ña daïng, phöùc taïp cuûa nguyeân nhaân, hình thöùc, haäu quaû ruûi ro tín duïng daãn ñeán ñaëc ñieåm naøy. Ñaây laø ñaëc ñieåm taát yeáu vì NH laø moät DN ñaëc bieät, laø trung gian taøi chính kinh doanh tieàn teä. Ñaëc ñieåm naøy laø heä quaû cuûa ñaëc ñieåm thöù nhaát khieán ruûi ro tín duïng ngaøy caøng ñöôïc quan taâm, nghieân cöùu, xem xeùt caån troïng vôùi caùc TCTD. Nhaän thöùc vaø vaän duïng ñaëc ñieåm naøy, khi thöïc hieän phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng caàn aùp duïng ñoàng boä nhieàu bieän phaùp, khoâng chuû quan ñoái vôùi baát cöù moät daáu hieäu ruûi ro naøo. - Tính taát yeáu : Töùc noù luoân toàn taïi vaø gaén lieàn vôùi HÑKD cuûa moät TCTD.
10 Thoâng tin khoâng caân xöùng laø nguyeân nhaân khieán caùc Nhaø Kinh teá cuõng nhö NH cho raèng kinh doanh NH thöïc chaát laø quaûn lyù ruûi ro ôû möùc ñoä phuø hôïp vaø ñaït ñöôïc lôïi nhuaän töông öùng. Do khoâng theå coù ñöôïc thoâng tin caân xöùng veà vieäc söû duïng tieàn vay trong moät khoaûng thôøi gian, baát cöù moät khoaûn vay naøo cuõng tieàm aån nhöõng nguy cô ruûi ro ñoái vôùi NH (khoâng thu hoài voán ñaày ñuû vaø ñuùng haïn). Vôùi ñaëc ñieåm naøy, trong quaù trình caáp tín duïng cho KH, NH caàn chuû ñoäng coù caùc bieän phaùp thích hôïp xöû lyù vaán ñeà thoâng tin khoâng caân xöùng ñeå ñoái phoù, ño löôøng ruûi ro tín duïng cuõng nhö ñeå xaùc ñònh giaù cuûa khoaûn vay cho phuø hôïp. 1.1.5. Lieân heä vôùi caùc loaïi ruûi ro khaùc : Vieäc phaân tích moái quan heä giöõa ruûi ro tín duïng vôùi caùc loaïi ruûi ro khaùc coù yù nghóa raát quan troïng. Noù giuùp caùc nhaø quaûn lyù xaùc ñònh ñöôïc nhöõng aûnh höôûng, taùc ñoäng cuûa ruûi ro khaùc (seõ nhö theá naøo?) leân ruûi ro tín duïng, leân chính nghieäp vuï tín duïng trong HÑKD cuûa NH. Cuï theå: - Vôùi Ruûi ro laõi suaát : Trong HÑKD cuûa mình, NH vöøa ñoùng vai troø laø ngöôøi ñi vay vöøa ñoùng vay troø laø ngöôøi cho vay, thöïc hieän chuyeån hoùa taøi saûn Nôï sang taøi saûn Coù trong moät thôøi gian höõu haïn. Ñaây laø moät coâng vieäc ñaëc bieät phöùc taïp chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro vì söï khoâng caân xöùng veà soá löôïng vaø thôøi haïn cuûa 02 loaïi taøi saûn Nôï_Coù laøm cho NH phaûi chòu ruûi ro khi coù söï thay ñoåi cuûa laõi suaát thò tröôøng. Ruûi ro laõi suaát theå hieän söï giaûm suùt cuûa Heä soá cheânh leäch laõi thuaàn : Heä soá cheânh leäch laõi thuaàn = (Thu nhaäp töø cho vay – Chi phí huy ñoäng voán)/ Toång taøi saûn Coù. - Vôùi Ruûi ro tyû giaù : Trong kinh teá thò tröôøng, giaù caû haøng hoùa vaø tyû giaù hoái ñoaùi thöôøng xuyeân bieán ñoäng. Moät söï thay ñoåi veà tyû giaù neáu laøm lôïi cho ngöôøi baùn taát seõ gaây thieät haïi cho ngöôøi mua (vaø ngöôïc laïi). Vì vaäy, khi kinh doanh tín duïng coù yeáu toá ngoaïi teä thì ruûi ro tín duïng seõ xaûy ra neáu tyû giaù thay ñoåi theo chieàu höôùng khoâng thuaän lôïi.
11 - Vôùi Ruûi ro nguoàn voán : ruûi ro nguoàn voán coù taùc ñoäng ñeán ruûi ro tín duïng cuûa caùc NHTM nhìn töø 02 goùc ñoä sau : + Thöù nhaát : Ruûi ro do bò ñoïng voán, töùc nguoàn voán huy ñoäng khoâng cho vay ñöôïc hoaëc cuõng khoâng theå chuyeån sang caùc loaïi taøi saûn Coù sinh lôøi khaùc. Xeùt veà goùc ñoä vó moâ thì quan heä giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö khoâng töông xöùng. Neáu nhö NH khoâng söû duïng heát soá tieàn ñaõ huy ñoäng (ñaõ tröø döï tröõ baét buoäc) thì ñeán kyø haïn NH cuõng phaûi traû laõi cho soá voán huy ñoäng vaø caùc chi phí hoaït ñoäng nghieäp vuï, chi phí quaûn lyù... Ñieàu naøy daãn ñeán söï thua loã troâng thaáy cuûa NH. Neáu tình traïng naøy keùo daøi vaø khoâng theå khaéc phuïc thì NH seõ phaûi ñoùng cöûa, chaéc chaén laø vaäy! + Thöù hai : Ruûi ro do thieáu voán khaû duïng töùc laø NH khoâng ñaùp öùng ñöôïc caùc nhu caàu thanh toaùn cho caùc taøi saûn Nôï (thieáu thanh khoaûn) hoaëc khoâng ñuû voán ñaùp öùng nhu caàu cho vay cuûa KH. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy NH phaûi ñi vay boå sung hoaëc phaûi baùn caùc taøi saûn Coù cuûa mình ñeå ñaùp öùng ngay, taát nhieân khi aáy löôïng tieàn maët döï tröõ taïi quyõ laø khoâng theå kham noåi. Thieáu huït tieàn maët taïm thôøi thì NH chæ caàn ñi vay boå sung treân thò tröôøng tieàn teä lieân NH, nhöng khi nhu caàu thanh khoaûn taêng baát thöôøng thì NH buoäc loøng phaûi chaáp nhaän baùn nhöõng taøi saûn Coù ñang naém trong tay vôùi giaù khoâng nhö mong ñôïi, thaäm chí reû maït do khoâng ñuû thôøi gian choïn löïa KH vaø thöông löôïng giaù caû. 1.2. Quaûn lyù ruûi ro tín duïng. 1.2.1. Khaùi nieäm : - Döôùi goùc ñoä quaûn trò kinh doanh khaùi nieäm quaûn lyù ruûi ro tín duïng laø moät quaù trình nhaän thöùc, naém baét, ñaùnh giaù ruûi ro, töø ñoù coù nhöõng bieän phaùp, giaûi phaùp kieåm soaùt cuõng nhö xöû lyù nhaèm haïn cheá toái ña ruûi ro tín duïng xaûy ra. - Ñoái vôùi moãi NHTM, quaûn lyù ruûi ro tín duïng goàm caùc noäi dung cô baûn sau : + Xaùc ñònh vaø phaân loaïi ruûi ro; + Ño löôøng vaø ñaùnh giaù ruûi ro;
12 + Thöïc hieän caùc bieän phaùp haïn cheá vaø xöû lyù ruûi ro. 1.2.2. Söï caàn thieát phaûi quaûn lyù ruûi ro tín duïng : Nhö teân ñeà taøi Luaän vaên cuõng nhö phaàn Lyù luaän cô baûn veà ruûi ro ñaõ ñöôïc phaân tích ôû phaàn treân, ta thaáy raèng taùc ñoäng, aûnh höôûng cuûa ruûi ro ñoái vôùi hoaït ñoäng NH laø raát lôùn. Do vaäy coù theå noùi, söï caàn thieát phaûi quaûn lyù ruûi ro tín duïng xuaát phaùt töø chính nhöõng taùc ñoäng aûnh höôûng cuûa noù ñoái vôùi HÑKD NH, thaäm chí ñeán toaøn boä Heä thoáng NH vì khi ruûi ro xaûy ra haäu quaû laø raát lôùn, nghieâm troïng. (1) - Thöù nhaát : Quaûn lyù ruûi ro tín duïng toát ñöông nhieân seõ haïn cheá ruûi ro phaùt sinh, naâng cao hieäu quaû khai thaùc vaø söû duïng voán cuûa caùc NHTM. Chuùng ta ñeàu bieát HÑKD NH laø “ñi vay ñeå cho vay”. Baát kyø khoaûn voán tín duïng naøo bò öù ñoïng khoâng chæ aûnh höôûng ñeán thu nhaäp cuûa hoaït ñoäng NH maø coøn aûnh höôûng ñeán khaû naêng thanh khoaûn cuûa caùc TCTD theo höôùng laøm chaäm quaù trình tuaàn hoaøn vaø luaân chuyeån voán cuûa neàn kinh teá, laøm giaûm hieäu quaû söû duïng voán. Trong tröôøng hôïp khaùc, neáu nôï quaù haïn, nôï xaáu phaùt sinh seõ laøm gia taêng chi phí coù tính chaát hieäu öùng. Keát quaû laø caùc TCTD khoâng coù nguoàn thu töø khoaûn cho vay naøy, trong khi vaãn phaûi tieáp tuïc traû laõi cho nguoàn voán vay (huy ñoäng voán töø KH). Beân caïnh ñoù, caùc chi phí khaùc tieáp tuïc phaùt sinh coù tính chaát coäng höôûng (nhö chi phí quaûn lyù nôï xaáu vaø caùc chi phí khaùc coù lieân quan…) raát deã daãn ñeán keát quaû kinh doanh xaáu ñi. - Thöù hai : Quaûn lyù ruûi ro tín duïng hieäu quaû vôùi muïc tieâu haïn cheá thaáp nhaát nôï quaù haïn phaùt sinh. Ñieàu naøy coù yù nghóa raát lôùn trong vieäc môû roäng vaø taêng tröôûng tín duïng; ñoàng thôøi naâng cao naêng löïc caïnh tranh cho chính caùc NHTM. - Thöù ba : Caàn thieát phaûi thöïc hieän quaûn lyù ruûi ro tín duïng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro. Chæ coù quaûn lyù ruûi ro tín duïng toát môùi cho pheùp caùc NHTM thu hoài nôï (goác vaø laõi) ñaày ñuû, ñuùng haïn. Ñaây laø yeáu toá cô baûn baûo ñaûm nguoàn thu nhaäp cho caùc NH, ñeå 1 Ñieåm tin “Baøi hoïc môùi nhaát töø thöïc tieãn” Tr.89 cuûa Luaän vaên.
13 buø ñaép chi phí vaø coù laõi, naâng cao hieäu quaû kinh doanh, laø tieàn ñeà ñeå taêng lôïi nhuaän, taêng tích luõy, taêng voán vaø môû roäng quy moâ HÑKD. Ñieàu naøy caøng coù yù nghóa hôn khi tín duïng vaãn tieáp tuïc laø saûn phaåm truyeàn thoáng, nghieäp vuï chuû yeáu mang laïi thu nhaäp cho NH. Trong khi ñoù ñaây laïi laø lónh vöïc tieàm aån ruûi ro, chòu taùc ñoäng bôûi nhieàu yeáu toá vaø cuõng laø nguyeân nhaân ruûi ro trong HÑKD NH nhaát; do vaäy quaûn lyù, quaûn trò ruûi ro tín duïng laø caàn thieát. 1.2.3. Thöïc hieän quaûn lyù ruûi ro tín duïng : 1.2.3.1. Xaùc ñònh ruûi ro : Ruûi ro tín duïng laø ruûi ro trong nghieäp vuï cho vay cuûa caùc NHTM. Noù ñöôïc xaùc laäp treân moät soá cô sôû sau ñaây : - Thöù nhaát : Saûn phaåm tín duïng NH laø saûn phaåm giaùn tieáp thoaû maõn nhu caàu cuûa xaõ hoäi veà haøng hoùa, vaät tö, dòch vuï… Khi söû duïng caùc saûn phaåm tröïc tieáp caùc chuû theå vay voán NH ñaõ ñöôïc höôûng saûn phaåm giaùn tieáp_tín duïng NH. Töø ñaây, trong tröôøng hôïp vieäc söû duïng caùc saûn phaåm tröïc tieáp coù söï truïc traëc ruûi ro seõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng söû duïng saûn phaåm giaùn tieáp (töùc tín duïng NH). Nhö vaäy NH ñaõ chaáp nhaän moät möùc ruûi ro nhaát ñònh vaø seõ luoân ñieàu chænh ñònh höôùng giaûm söï ruûi ro cho caùc ngaønh kinh teá vay voán. - Thöù hai : Quan heä tín duïng döïa treân cô sôû hoaøn traû. Trong quan heä tín duïng naøy, NH laø ngöôøi cho vay chuû sôõ höõu khoaûn voán vay, coøn beân kia laø KH vay voán_ngöôøi ñöôïc nhaän uyû quyeàn söû duïng tieàn voán cuûa NH trong moät thôøi haïn nhaát ñònh. Nhö vaäy khi heát haïn söû duïng KH phaûi hoaøn traû voán cho NH vaø moät khoaûn tieàn laõi nhö giaù söû duïng voán. Chuyeån quyeàn söû duïng Ngaân haøng Khaùch haøng Hoaøn traû voán coäng laõi