Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:94

Thêm vào BST

Báo xấu

69
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ

1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHỔNG THỊ THU THỦY QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI-2020
i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHỔNG THỊ THU THỦY QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. LÊ MAI TRANG HÀ NỘI-2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sỹ kinh tế “ Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” là công trình nghiên cứu của cá nhân tôi, được thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên cứu khảo sát tình hình thực tiễn, dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Lê Mai Trang. Các số liệu và những dữ liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, các giải pháp, đề xuất đưa ra xuất phát từ thực tiễn nghiên cứu, chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức nào trước khi trình bày, bảo vệ và công nhận bởi Hội đồng đánh giá luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ Kinh tế, trường Đại học Thương Mại. Một lần nữa, tôi xin khẳng định về sự trung thực của lời cam kết trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả Khổng Thị Thu Thủy
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành được đề tài luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn, giúp đỡ của nhiều cá nhân, tập thể trong và ngoài trường. Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô giáo Trường Đại học Thương Mại, khoa Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình đào tạo thạc sĩ Quản lý kinh tế. Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Lê Mai Trang đã tận tình hướng dẫn, khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, các đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi hoàn thành nhiệm vụ học tập. Do những hạn chế về chủ quan và khách quan, đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được những nhận xét góp ý của quý thầy cô và các độc giả để đề tài được hoàn thiện hơn, sâu sắc hơn và có tính khả thi hơn nữa. Cuối cùng tôi xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, kính chúc quý Thầy, Cô thành công trong sự nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn!
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ .................................................................... viii PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 1. Tính cấp thiết đề tài nghiên cứu ..............................................................................1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài ........................................2 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài .................................................................4 3.1. Mục tiêu nghiên cứu đề tài ...................................................................................4 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài .................................................................................4 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ..........................................................4 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài .................................................................................4 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài ....................................................................................4 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài ........................................................................5 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ..............................................................................5 5.2 Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu................................................................6 5.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................................6 6. Kết cấu của đề tài ....................................................................................................7 CHƯƠNG 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN CẤP TỈNH ..............8 1.1. Một số lý luận cơ bản về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế ..................................8 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về trang thiết bị y tế ....................................................8 1.1.2. Đặc điểm trong quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công .......10 1.1.3. Lý thuyết quản lý đầu tư trang thiết bị và trang thiết bị y tế ...............................11 1.2. Nội dung cơ bản trong quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn cấp tỉnh .........................................................................................15 1.2.1. Quản lý đầu tư trong khâu lập kế hoạch .........................................................15 1.2.2. Quản lý đầu tư theo nguồn vốn hình thành .....................................................16
iv 1.2.3. Quản lý nguồn nhập thiết bị ............................................................................16 1.2.4. Quản lý theo mục đích sử dụng.......................................................................16 1.2.5. Quản lý trong quá trình sử dụng trang thiết bị y tế .........................................17 1.2.6. Quản lý trong khâu sửa chữa thiết bị y tế .......................................................17 1.2.7. Quản lý trong khâu khấu hao và thanh lý trang thiết bị y tế .............................19 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công ...................................................................................................................20 1.3.1 Nhân tố bên ngoài ............................................................................................20 1.3.2. Nhân tố bên trong ............................................................................................21 1.4. Tình hình quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập của các địa phương và bài học kinh nghiệm cho các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ..............................................................................................................22 1.4.1. Kinh nghiệm quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập của các địa phương............................................................................................................22 1.4.2. Bài học rút ra cho các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................25 CHƯƠNG 2.THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ ...........26 2.1. Khái quát về hệ thống các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ...............26 2.2. Thực trạng một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .....................................................30 2.2.1. Nhân tố bên ngoài ...........................................................................................30 2.2.2. Nhân tố thuộc nội tại của bệnh viện ................................................................31 2.3. Phân tích thực trạng nội dung quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .........................................................................35 2.3.1. Thực trạng hoạt động đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................................................................................................35 2.3.2. Quản lý đầu tư trong khâu lập kế hoạch .........................................................37 2.3.3. Quản lý đầu tư theo nguồn vốn hình thành .....................................................42 2.3.4. Quản lý nguồn nhập thiết bị ............................................................................43 2.3.5. Quản lý theo mục đích sử dụng.......................................................................45 2.3.6. Quản lý trong quá trình sử dụng trang thiết bị y tế .........................................48
v 2.3.7. Quản lý trong khâu sửa chữa trang thiết bị y tế ..............................................51 2.3.8. Quản lý trong khâu khấu hao và thanh lý trang thiết bị y tế ...........................55 2.4. Đánh giá chung .................................................................................................57 2.4.1. Thành công .....................................................................................................57 2.4.2. Hạn chế ...........................................................................................................60 2.4.3. Nguyên nhân của các hạn chế .........................................................................63 CHƯƠNG 3. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ .....................................................................................65 3.1. Định hướng phát triển của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2025, tầm nhìn 2030 ...................................................................................65 3.2. Quan điểm và mục tiêu hoàn thiện quản lý đầu tư trang thiết bị y tế của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ................................................................65 3.2.1. Quan điểm .......................................................................................................65 3.2.2. Mục tiêu ..........................................................................................................66 3.3. Một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................................................67 3.3.1. Tạo nhiều nguồn vốn để tăng cường đầu tư TTBYT cần thiết ......................67 3.3.2. Quản lý TTBYT ..............................................................................................69 3.3.3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý TTBYT ..................70 3.3.4. Nâng cao chất lượng lao động chuyên ngành sử dụng thiết bị y tế trong bệnh viện .......................................................................................................70 3.3.5. Thực hiện đầy đủ các nguyên tắc trong quản lý sử dụng TTBYT .................72 3.4. Kiến nghị ............................................................................................................72 3.4.1. Đối với Bộ y tế ................................................................................................72 3.4.2. Đối với Sở Y tế tỉnh Phú Thọ .........................................................................74 3.4.3. Đối với các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ...................................75 KẾT LUẬN ..............................................................................................................76 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................77 PHỤ LỤC .................................................................................................................79
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT TẮT CHỮ VIẾT ĐẦU ĐỦ BVĐK Bệnh viện đa khoa BYT Bộ y tế KCB Khám chữa bệnh QĐ Quyết định TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam TSCĐ Tài sản cố định TTB Trang thiết bị TTBYT Trang thiết bị y tế UBND Ủy ban nhân dân
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng1. Tổng hợp số mẫu khảo sát ..............................................................................5 Bảng 1.1. Danh mục trang thiết bị y tế thiết yếu cho các bệnh viện công tuyến tỉnh ......10 Bảng 2.1. Chủng loại TTBYT được trang bị của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2017 - 2019 ..........................................................................29 Bảng 2.2. Chất lượng lao động quản lý TTBYT năm 2019 ......................................32 Bảng 2.3. Tình hình đầu tư trang thiết bị chủ yếu đối với khoa Tổng hợp và khoa Ngoại chấn thương tại BV đa khoa tỉnh Phú Thọ và BV đa khoa thị xã Phú Thọ .....................................................................................................................36 Bảng 2.4. Quản lý hoạt động mua sắm thiết bị y tế theo nguồn vốn tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .........................................................................37 Bảng 2.5. Kế hoạch mua sắm TTBYT hàng năm của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................................................................................................39 Bảng 2.6. Kế hoạch mua sắm trang thiết bị cho các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ theo dự án JIBIG đến năm 2022 .........................................................40 Bảng 2.7. Chi tiết kế hoạch mua sắm trang thiết bị Khoa Phẫu Thuật – GMHS theo dự án JIBIG đến năm 2019 ...............................................................................41 Bảng 2.8. Nguồn vốn mua sắm TTBYT của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ qua các năm 2017 - 2019 ....................................................................43 Bảng 2.9. Kết quả công tác kiểm kê số lượng TTBYT nhập về qua các năm ..................44 Bảng 2.10. Kinh phí có nguồn gốc NSNN được duyệt mua mới thiết bị y tế ở các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ..........................................................46 Bảng 2.11. Kết quả thực hiện kế hoạch mua sắm TTBYT theo nguồn năm 2019 của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ....................................................47 Bảng 2.12. Tần suất sử dụng một số TTBYT tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ từ năm 2017 - 2019 .............................................................................48 Bảng 2.13. Chỉ tiêu khảo sát quản lý trong sử dụng TTBYT tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................................................................................50 Bảng 2.14. Kết quả đánh giá chức năng một số thiết bị y tế ở các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ năm 2019 ................................................................52 Bảng 2.15. Tỷ lệ khấu hao và hạn mức khấu hao các loại TTBYT chủ yếu tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ ..........................................................55 Bảng 2.16. Đánh giá công tác kiểm tra, đánh giá quản lý TTBYT của Ban giám đốc các bệnh viện ......................................................................................................56 Bảng 2.17. Mức độ hài lòng của cán bộ bệnh viện về công tác lập kế hoạch mua sắm thiết bị y tế .........................................................................................................59 Bảng 2.18. Đánh giá về chất lượng công tác quản lý nguồn nhập TTBYT ..............61 Bảng 2.19. Đánh giá về chất lượng TTBYT trong quá trình sử dụng ......................62 Bảng 3.1. Đề xuất về các TTBYT ưu tiên mua sắm trong thời gian tới ...................68
viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ Sơ đồ 1.1. Hệ thống quản lý trang thiết bị ................................................................12 Biểu đồ 2.1. Đánh giá của người dân về tình hình TTBYT của các BV công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ .................................................................................................34 Biểu đồ 2.2. Sự tham gia vào công tác lập kế hoạch mua sắm TTBYT ...................38 Biểu đồ 2.3. Các thủ tục khi nhập TTBYT ...............................................................45 Biểu đồ 2.4. Thời gian sửa chữa các TTBYT bị hỏng trong năm 2019....................54 Biểu đồ 2.5. Đánh giá về tỷ lệ đáp ứng theo kế hoạch mua TTBYT ........................61 Biểu đồ 2.6. Đánh giá của bệnh nhân về chất lượng TTBYT tại bệnh viện .............62
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết đề tài nghiên cứu Trong hơn hai mươi năm thực hiện đổi mới, ngành Y tế đã đầu tư nâng cấp trang thiết bị y tế (TTBYT) cho các cơ sở y tế. Trong đó đặc biệt quan tâm đến các đơn vị y tế tuyến tỉnh và tuyến cơ sở gần dân, nhằm đem lại hiệu quả tạo công bằng trong chăm sóc sức khoẻ, giảm tải bệnh nhân cho tuyến trên, tạo niềm tin cho nhân dân. Các đơn vị y tế tuyến tỉnh và các tuyến huyện đã được cung cấp TTBYT, dụng cụ cần thiết để phục vụ cho công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu Quản lý đầu tư TTBYT là một chương trình trọng tâm, xuyên suốt trong lĩnh vực y tế trên phạm vi cả nước. Quản lý đầu tư TTBYT thực chất là chương trình do nhà nước cân đối ngân sách, bố trí kinh phí, hỗ trợ đầu tư qua nhân dân lựa chọn, đóng góp công sức thực hiện và trực tiếp hưởng lợi. Quản lý đầu tư TTBYT có ý nghĩa rất lớn cả về kinh tế - chính trị - xã hội vì nó mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống nhân dân, thông qua đó, điều hòa lợi ích, thành quả công cuộc đổi mới, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân khu vực trung du miền núi. Trang thiết bị y tế hiện đại hỗ trợ đắc lực cho cán bộ, nhân viên y tế trong chẩn đoán, điều trị có hiệu quả các căn bệnh phức tạp, hiểm nghèo. Hiện nay nước ta đang có sự ra đời của rất nhiều các đơn vị y tế chuyên sâu với việc sử dụng TTBYT kỹ thuật cao, hiện đại giúp cho việc chẩn đoán chính xác và điều trị đạt hiệu quả cao hơn, như máy chụp cộng hưởng từ MRI - 1.5T, máy chụp cắt lớp đa dãy dựng hình, Máy chụp xóa nền DSA, máy siêu âm doppler màu 4D, dao mổ Gammar, máy gia tốc điều trị ung thư, máy xét nghiệm tự động Celldyn 3200 - Abbott, máy mổ cận thị bằng phương pháp Laser... Với vai trò nòng cốt trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá ngành y tế, TTBYT đã và đang được nghiên cứu và phát triển, sử dụng và đang hỗ trợ tích cực cho các nhà y dược học không ngừng thu được những kỳ tích lớn lao trong sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân. Những năm qua, các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đã có những bước phát triển và nhiều đổi mới trong mô hình quản lý cũng như các hoạt động của mình. Các bệnh viện công đã chủ động cơ cấu lại bộ máy tổ chức, tăng cường công tác quản lý trong đó chú trọng đến quản lý đầu tư TTBYT. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác quản lý đầu tư TTBYT còn nhiều bất cập như một số đơn vị còn thiếu chặt chẽ nên có tình trạng TTBYT sử dụng kém hiệu quả, ít sử dụng. Một số đơn vị do chưa xác định nhu cầu cấp thiết hay xác định nhu cầu mua sắm chưa
2 phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực nên khi đầu tư mua sắm chưa đưa vào khai thác, sử dụng hoặc ít sử dụng gây lãng phí cho NSNN . Đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý, sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa TTBYT tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh vừa thiếu về số lượng và còn hạn chế về trình độ chuyên môn. Tình trạng này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến việc chẩn đoán, điều trị và theo dõi bệnh tật, từ đó ảnh hưởng lớn đến chất lượng của công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Quản lý đầu tư TTBYT có hiệu quả sẽ nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại các bệnh viện công, giảm được kinh phí đầu tư, nâng cao tuổi thọ của thiết bị, hỗ trợ công tác chuyên môn cho cán bộ y tế, góp phần làm giảm sự quá tải cho các bệnh viện tuyến trên, đồng thời người dân được hưởng các dịch vụ y tế kỹ thuật cao ngay tại tuyến tỉnh, giảm được chi phí đi lại không cần thiết, việc này rất có ý nghĩa đối với người nghèo, những người bệnh ở vùng sâu, vùng xa với những bệnh viện lớn tuyến trên có trang thiết bị kỹ thuật tiên tiến, hiện đại. Do đó, việc khảo sát thực trạng quản lý, sử dụng TTBYT tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ là hết sức cần thiết. Với mong muốn góp phần giải quyết một số trong những nhiệm vụ đặt ra đó, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” làm đề tài luận văn thạc sỹ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài Quản lý đầu tư TTBYT là một chương trình do Nhà nước cân đối ngân sách, bố trí kinh phí, hỗ trợ đầu tư và có ý nghĩa rất lớn cả về kinh tế - chính trị - xã hội vì nó mang lại lợi ích thiết thực cho đời sống nhân dân, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân. Vì vậy, vấn đề nghiên cứu về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế đang nhận được sự quan tâm của nhiều tác giả và thực tiễn. Cụ thể có một số công trình sau: - Phạm Mạnh Tiến (2007), Thực trạng quản lý sử dụng trang thiết bị y tế tại Bệnh viện nhi đồng 1, luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh, thực hiện với 2 khoa của Bệnh viện nhi đồng 1 - TP.HCM là khoa chẩn đoán hình ảnh và khoa xét nghiệm. Đề tài mới chỉ tập trung vào đánh giá được thực trạng quản lý sử dụng TTBYT của 2 khoa chẩn đoán hình ảnh và khoa xét nghiệm của bệnh viện nhi đồng 1, chưa nêu khái quát được các nội dung quản lý đầu tư TTBYT của bệnh viện như đề tài mà tác giả lựa chọn.
3 - Nguyễn Thị Phương Chi (2008), Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại bệnh viện đa khoa tỉnh Sơn La , luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế trường Đại học Thương mại, đã hệ thống hoá một số vấn đề cơ bản về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập. Đánh giá thực trạng tình hình quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La giai đoạn 2015 – 2017. Trên cơ sở đó đề xuất một số quan điểm và giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện, tăng cường quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại BVĐK tỉnh Sơn La trong giai đọan 2020 - 2025. - Bùi Việt Hùng (2010), Thực trạng quản lý sử dụng trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế trường Đại học Thương mại, đã đánh giá được thực trạng công tác quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại bệnh viện Xanh Pôn nhưng chưa đánh giá được kết quả đã đạt được và khó khăn tồn tại, giải pháp khắc phục, đề xuất kiến nghị với các cơ quan cấp trên. - Vũ Quang Hưng (2013), Thực trạng quản lý sử dụng trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang”, luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế trường Đại học Thương mại, đã phân tích rõ được nội dung Quản lý trong đầu tư mua sắm trang thiết bị y tế nhưng bên cạnh đó nội dung Quản lý nguồn nhập TTBYT còn nhiều sai sót trong khâu nhập TTBYT chưa được đề cập giải pháp khắc phục. - Trần Xuân Thắng (2016), Thực trạng quản lý sử dụng trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh ĐắkLắk, luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng, đã đánh giá cụ thể được nội dung quản lý TTBYT trong khâu sửa chữa và khấu hao TTBYT nhưng Thiếu TTBYT là trở ngại lớn trong việc bố trí và sử dụng giữa các khoa trong bệnh viện tỉnh ĐắkLắk. Hiện có nhiều thiết bị chưa được ghi rõ và đầy đủ các thông tin theo quy định trong quá trình sử dụng. - Đỗ Hồng Lan (2016), Phân tích và đề xuất giải pháp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh trang thiết bị y tế tại công ty TNHH Tiến Đạt Phát, luận văn thạc sĩ Quản trị kinh doanh trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đã phân tích được các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh doanh TTBYT của công ty nhưng trong khâu quản lý, sửa chữa, khấu hao TTBYT tài công ty chưa được đề cập tới, cần có những giải pháp khắc phục, tránh tình trạng hàng tồn đọng lâu ngày dẫn đến hao mòn và hỏng hóc. Các đề tài và công trình nghiên cứu trên đã khái quát được các nội dung về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế. Tuy nhiên chưa có đề tài nào trùng lặp với đề tài “Quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” mà cao học viên lựa chọn.
4 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 3.1. Mục tiêu nghiên cứu đề tài Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận văn cần giải quyết các nhiệm vụ sau: + Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập. + Tổng hợp kinh nghiệm về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập trên địa bàn các tỉnh/ thành phố. + Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong thời gian qua. + Đề xuất giải pháp và kiến nghị để hoàn thiện quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu đề tài Đối tượng nghiên cứu đề tài là quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. 4.2. Phạm vi nghiên cứu đề tài + Về nội dung: Đề tài tập trung chủ yếu nghiên cứu các nội dung cơ bản trong quản lý nhà nước về đầu tư các trang thiết bị y tế cho các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đầu tư các trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công. + Về không gian: Tác giả giới hạn nghiên cứu các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ bao gồm: Bệnh viện đa khoa tỉnh, Bệnh viện Mắt, Bệnh viện Y dược Cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh, Bệnh viện Lao và bệnh phổi, Bệnh viện Tâm thần, Bệnh viện Đa khoa thị xã Phú Thọ. + Về thời gian: Đề tài nghiên cứu thực trạng công tác quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2017 - 2019 thông qua các dữ liệu thứ cấp, đồng thời sử dụng các dữ liệu sơ cấp thu thập và xử
5 lý thông qua điều tra nghiên cứu cán bộ y tế, y-bác sỹ tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Kết quả nghiên cưú này làm cơ sở định hướng và tạo lập các giải pháp đề xuất hoàn thiện công tác quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2022; tầm nhìn đến năm 2025. 5. Phương pháp nghiên cứu của đề tài 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu - Thu thập dữ liệu thứ cấp: Đề tài thu thập các dữ liệu thứ cấp thông qua các báo cáo tổng kết của các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, các kỷ yếu hội thảo, các đề tài nghiên cứu khoa học các cấp, các sách, báo, internet….. - Thu thập dữ liệu sơ cấp: Đề tài thu thập thông tin sơ cấp từ quá trình phỏng vấn 120 cán bộ, y bác sỹ, những người tham gia công tác quản lý, sử dụng trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Bao gồm: 30 bác sỹ, 30 dược sỹ, 30 điều dưỡng và 30 kỹ thuật viên. Bên cạnh đó, đề tài tiến hành phỏng vấn 120 người dân là bệnh nhân đang điều trị tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ nhằm thu thập những đánh giá về tình trạng trang thiết bị hiện có cũng như những ý kiến khác có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Nhằm đánh giá sát hơn thực trạng quản lý trong việc sử dụng thiết y tế, đề tài sẽ tiến hành quan sát ngẫu nhiên mỗi bệnh viện 15 mẫu thiết bị (tương đương với 90 thiết bị) sau đó so sánh với các tiêu chuẩn quy định về việc sử dụng trang thiết bị trong các bệnh viện công trên đại bàn tỉnh Phú Thọ. Bảng 1. Tổng hợp số mẫu khảo sát Đối tượng khảo sát Đơn vị tính Số lượng I. Cán bộ các bệnh viện Người 120 1. Bác sĩ Người 30 2. Dược sĩ Người 30 3. Điều dưỡng Người 30 4. Kỹ thuật viên Người 30 II. Bệnh nhân Người 120 III. Số thiết bị được kiểm Chiếc 90 tra (Nguồn: Tác giả) Trong phương pháp này đề tài sử dụng các công cụ khảo sát của PRA như:
6 - Bảng câu hỏi: Bộ câu hỏi được thiết kế dành cho 2 đối tượng của đề tài bao gồm: Cán bộ y bác sỹ trong các bệnh viện; Bệnh nhân đang được điều trị tại các bệnh viện. - Phỏng vấn bán cấu trúc: Dựa trên các bảng câu hỏi đã lập sẵn, đề tài tiến hành khảo sát các đối tượng đã được đề tài xác định sẵn. Việc sử dụng công cụ phỏng vấn bán cấu trúc sẽ được sử dụng chủ yếu là phỏng vấn sâu và phỏng vấn theo trường hợp. - Phỏng vấn cá nhân: Nhằm thu thập thông tin từ các đối tượng nghiên cứu đề tài sử dụng bộ câu hỏi phỏng vấn để phỏng vấn từng cá nhân riêng biệt, cho cán bộ và bệnh nhân trong các bệnh viện… Bộ câu hỏi được xây dựng dựa trên nội dung đề tài cần thu thập và được sử dụng trong kỹ thuật phỏng vấn cá nhân. Phỏng vấn cá nhân sẽ là công cụ giúp đề tài giải thích được các vấn đề có liên quan. - Xếp hạng thứ tự ưu tiên là công cụ được sử dụng trong đề tài nhằm xác định mức độ ưu tiên của người dân, cán bộ trong các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong việc xác định các giải pháp phù hợp cho công tác quản lý đầu tư trang thiết bị y tế của các bệnh viện công. 5.2 Phương pháp tổng hợp và xử lý số liệu Các số liệu thứ cấp, sơ cấp được sắp xếp cho từng yêu cầu về nội dung nghiên cứu và phân thành các nhóm và sẽ được tổng hợp và xử lý dựa trên các tiêu chí phân tổ như: Phân theo bệnh viện, theo trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phân theo chủng loại trang thiết bị y tế… Phần mềm chuyên dụng được sử dụng để xử lý các số liệu được thu thập chủ yếu là Excel 5.3. Phương pháp phân tích số liệu - Phương pháp thống kê mô tả Phương pháp này được vận dụng trong chọn điểm nghiên cứu, phân tổ thống kê các loại đối tượng gồm: đối tượng là bác sỹ, dược sỹ, điều dưỡng, kỹ thuật viên; Phương pháp này cũng dùng để lựa chọn các tiêu thức để so sánh và phân tích sự ưu tiên trong việc lựa chọn các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ phù hợp với điều kiện thực tiễn của các bệnh viện. - Phương pháp thống kê so sánh Phương pháp thống kê so sánh sẽ được sử dụng trong nghiên cứu nhằm chỉ ra sự khác biệt trong đánh giá tình hình quản lý trang thiết bị y tế giữa những nhóm
7 đối tượng được nghiên cứu, cũng như so sánh những kết quả đạt được của công tác quản lý trang thiết bị y tế so với kế hoạch của các bệnh viện trong thời gian qua. Phân tích so sánh sự khác biệt trong đánh giá các vấn đề có liên quan, những vấn đề bất cập trong quản lý trang thiết bị y tế đang diễn ra ở các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Từ đó đưa ra kết luận có căn cứ khoa học cho các giải pháp đồng thời đưa ra các khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý trang thiết bị y tế tại các bệnh viện. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham khảo, thì luận văn bao gồm 03 chương chính sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn cấp tỉnh. Chương 2: Thực trạng quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công trên địa bàn tỉnh Phú Thọ.
8 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐẦU TƯ TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN CẤP TỈNH 1.1. Một số lý luận cơ bản về quản lý đầu tư trang thiết bị y tế 1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về trang thiết bị y tế 1.1.1.1. Khái niệm trang thiết bị y tế Theo Thông tư số 24/2011/TT – BYT ngày 21/6/2011 của Bộ Y tế thì trang thiết bị y tế là các loại thiết bị, dụng cụ, vật tư, hoá chất, kể cả phần mềm cần thiết, được sử dụng riêng lẻ hay phối hợp với nhau phục vụ cho con người nhằm mục đích: a) Ngăn ngừa, kiểm tra, chẩn đoán, điều trị, làm giảm nhẹ bệnh tật hoặc bù đắp tổn thương. b) Kiểm tra, thay thế, sửa đổi, hỗ trợ phẫu thuật trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh. c) Hỗ trợ hoặc duy trì sự sống. d) Kiểm soát quá trình mang thai cho sản phụ. e) Tiệt trùng trong y tế (không bao gồm hoá chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong gia dụng và y tế). f) Phương tiện vận chuyển chuyên dụng phục vụ cho hoạt động y tế. Bên cạnh đó một số tài liệu cũng cho rằng: Trang thiết bị y tế là một loại hàng hoá đặc biệt, chủng loại đa dạng, luôn được cập nhật ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ mới, thế hệ công nghệ luôn thay đổi. Quản lý TTBYT là là một ngành đặc thù, cần được sự quan tâm đúng mức về chính sách, nhân lực, kinh phí. 1.1.1.2. Đặc điểm trang thiết bị y tế Hiện nay, nhiều loại TTBYT hiện đại đang được sử dụng trong lĩnh vực khám chữa bệnh cho con người. Đó là con đẻ của việc ứng dụng khoa học công nghệ, đã giúp cho việc chẩn đoán, điều trị bệnh một cách nhanh chóng, chính xác, an toàn,
9 hiệu quả cao. Vì vậy đã ít gây ra biến chứng cho người bệnh. Xét về phương diện tinh thần, TTBYT còn giúp cho người thầy thuốc thêm vững tin và yên tâm trong công việc khám chữa bệnh, đồng thời còn giúp cho người bệnh thêm lạc quan, hy vọng hơn với việc đẩy lùi căn bệnh đang điều trị. Mỗi loại trang thiết bị y tế có đặc điểm riêng và được sử dụng linh hoạt cho các đối tượng khác nhau. Đặc điểm TTBYT thể hiện: a) Trang thiết bị y tế là tài sản cố định có giá trị cao. Trang thiết bị hiện nay cho ngành y tế thường là hiện đại nên có giá trị cao, đắt tiền. Nó được sản xuất gắn liền với thành tựu của khoa học tiên tiến về khám chữa bệnh. b) Trang thiết bị y tế tại bệnh viện tuyến tỉnh thường được hình thành từ nhiều nguồn vốn khác nhau, trong đó có từ ngân sách nhà nước, các loại viện trợ, quỹ phát triển khoa học và tự mỗi đơn vị mua sắm. c) Trang thiết bị y tế ở Việt Nam phần lớn được nhập khẩu từ các nước có nền khoa học tiên tiến, hiện đại, đòi hỏi người sử dụng phải cập nhật và nâng cao trình độ thường xuyên. d) Trang thiết bị y tế bao gồm nhiều loại khác nhau, có tính năng sử dụng khác nhau: - Loại thiết bị cá nhân: TTBYT được sử dụng tại tư gia (Homecare) dựa trên kỹ thuật y tế viễn thông (Telemedicine) rất thích hợp với hoàn cảnh các nước đang phát triển và xu hướng quốc tế. Với số lượng tiêu thụ lớn vì có thể sử dụng linh hoạt ở những vùng xa lẫn thành thị và có thể xuất khẩu đến các nước chậm tiến, chúng mang đến lợi nhuận kinh tế cao, rất hấp dẫn đối với doanh nhân. Việc sản xuất chúng không cần đòi hỏi kinh nghiệm quá cao hay đầu tư lớn, phù hợp với các công ty mới khởi nghiệp. Thêm vào đó, loại trang thiết bị (TTB) này có thể giúp chúng ta phát triển một hệ thống y tế điện tử (E-Healchcare). Đây là một phương cách vừa đáp ứng nhu cầu cấp bách vừa đặt nền tảng cho một nền tảng y tế hiện đại. * Loại TTBYT đơn giản: Đây là loại thiết bị đơn giản dễ sử dụng, kết hợp với những thiết bị khác được sử dụng trong Bệnh viện, đặc biệt là đơn vị y tế nhỏ. * Loại thiết bị nghiên cứu: Đây là những thiết bị đáp ứng nhu cầu trong các phòng nghiên cứu khoa học. Mặc dù hiệu quả kinh tế không phát huy được ngay nhưng đây là cách hỗ trợ và xây dựng một hướng phát triển lâu dài, nhằm tăng cường năng lực cho bệnh viện.
10 * Loại TTBYT thuộc cảm biến y sinh: Đây là những thiết bị được thiết kế trên nền kiến thức khoa học và kỹ thuật cao như công nghệ nano và vi mạch. Nó được trang bị đối với các bệnh viện lớn, kết hợp vừa nghiên cứu, vừa khám, chữa bệnh. 1.1.2. Đặc điểm trong quản lý đầu tư trang thiết bị y tế tại các bệnh viện công Trang thiết bị y tế là một loại hàng hóa đặc biệt, chủng loại đa dạng, luôn được cập nhật ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ mới, thế hệ công nghệ luôn thay đổi. Quản lý đầu tư TTBYT là một ngành đặc thù, cần được sự quan tâm đầu tư đúng mức về chính sách, nhân lực, kinh phí. Để tăng cường hoạt động quản lý Nhà nước về lĩnh vực TTBYT, Bộ trưởng Bộ y tế đã ký quyết định số 437/QĐ-BYT ngày 20/02/2002 về việc ban hành danh mục TTBYT tại bệnh viện công tuyến tỉnh. Danh mục TTBYT do Bộ y tế ban hành đối với bệnh viện công tuyến tỉnh phân bổ theo các khoa như sau : Bảng 1.1. Danh mục trang thiết bị y tế thiết yếu cho các bệnh viện công tuyến tỉnh Số Số Tên khoa sử dụng TTBYT lượng Tên khoa sử dụng TTBYT lượng (loại) (loại) Khoa Khám bệnh 41 Khoa Hoá sinh 49 Khoa Cấp cứu hồi sức 105 Khoa Vi sinh 61 Khoa Nội tổng hợp 75 Khoa Chẩn đoán hình ảnh 34 Khoa Nội tim mạch 72 khoa Thăm dò chức năng 35 Khoa truyền nhiễm 72 khoa nội soi 25 Khoa Lao 74 khoa Giải phẫu bệnh 31 Khoa da liễu 69 khoa Chống nhiễm khuẩn 23 Khoa Thần kinh 76 khoa Dược 40 Khoa Tâm thần 68 khoa Dinh dưỡng 16 Khoa Y học cổ truyền 67 Phòng Kế hoạch tổng hợp 12 Khoa Nhi 73 Phòng Y tá 5 Khoa Ngoại tổng hợp 73 Phòng Vật tư thiết bị y tế 24 Phẫu thuật gây mê hồi sức 114 Phòng Tổ chức cán bộ 5 Khoa Phụ sản 103 Phòng Hành chính quản trị 32 Khoa Tai mũi họng 82 Phòng Tài chính kế toán 8 Khoa Răng hàm mặt 83 Trang thiết bị chung và DP 56