Luận văn thạc sĩ: Nghiên cứu một số giải pháp quản lý và khai thác hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn thành phố Hà Nội trong điều kiện biến đổi khí hậu

Trong quá trình làm luận văn tốt nghiệp tôi được:<br /> Các Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư phát triển thuỷ lợi trên địa<br /> bàn thành phố Hà Nội đã cho phép tiếp cận, tìm hiểu và nghiên cứu các số<br /> liệu hoạt động sản xuất, kinh doanh.<br /> Chi cục Thuỷ lợi Hà Nội, Sở Nông nghiệp và PTNT Hà Nội đã tạo mọi<br /> điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành kế hoạch đúng tiến độ và chất lượng<br /> yêu cầu.<br /> Bên cạnh đó có sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của gia đình, của thầy cô<br /> và các bạn học viên thuộc chuyên ngành Kinh tế - Tài nguyên thiên nhiên<br /> và Môi trường - trường Đại học Thuỷ lợi. Đặc biệt là sự hướng dẫn tận<br /> tình của PGS.TSKH. Nguyễn Trung Dũng.<br /> Cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành trước những sự giúp đỡ quý<br /> báu trên!<br /> Hà Nội, tháng 12/2010<br /> <br /> Trường Đại học Thuỷ lợi<br /> <br /> 2<br /> <br /> Luận văn Thạc sĩ<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 6<br /> Tính cấp thiết ..................................................................................................................... 6<br /> Mục tiêu của đề tài ............................................................................................................ 7<br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 7<br /> Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu ........................................................................ 8<br /> Thu thập số liệu và thông tin ......................................................................................... 8<br /> Phân tích và đề xuất giải pháp....................................................................................... 9<br /> CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ............................................................................................... 11<br /> 1.1. Thuỷ lợi trong điều kiện biến đổi khí hậu ................................................................ 11<br /> 1.1.1. Tình hình biến đổi khí hậu, các kịch bản có thể xảy ra ..................................... 11<br /> 1.1.2. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến thuỷ lợi ................................................... 14<br /> 1.1.3. Ảnh hưởng của thuỷ lợi đến biến đổi khí hậu ................................................... 15<br /> 1.2. Công tác quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi .................................................... 16<br /> 1.2.1. Một số khái niệm............................................................................................... 16<br /> 1.2.2. Đặc điểm của công tác quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi ...................... 17<br /> CHƯƠNG 2. LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ......................................................................... 19<br /> 2.1. Nội dung quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi ................................................... 19<br /> 2.1.1. Quản lý nhà nước .............................................................................................. 19<br /> 2.1.2. Quản lý khai thác phục vụ sản xuất .................................................................. 20<br /> 2.2. Bộ máy quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi...................................................... 24<br /> 2.2.1. Nguyên tắc chung.............................................................................................. 24<br /> 2.2.2. Mô hình và cơ cấu bộ máy quản lý khai thác công trình thuỷ lợi ..................... 25<br /> 2.3. Một số kinh nghiệm về quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi ............................. 28<br /> 2.3.1. Quản lý và khai thác dự án tưới Colombia, miền nam nước Mỹ ...................... 28<br /> 2.3.2. Quản lý và khai thác tưới ở Trung Quốc........................................................... 29<br /> 2.3.3. Nghiên cứu ở Việt Nam .................................................................................... 31<br /> 2.4. Xu hướng quản lý, khai thai thác công trình thuỷ lợi trong điều kiện biến đổi khí<br /> hậu. .................................................................................................................................. 33<br /> 2.4.1. Phân cấp cho cơ sở ............................................................................................ 33<br /> <br /> Học viên: Mai An Đông<br /> <br /> Lớp CH16KT<br /> <br /> Trường Đại học Thuỷ lợi<br /> <br /> 3<br /> <br /> Luận văn Thạc sĩ<br /> <br /> 2.4.2. Huy động dân tham gia ở các khâu ................................................................... 33<br /> 2.4.3. Thành lập các Hội dùng nước thay các Hợp tác xã dịch vụ thuỷ nông............. 34<br /> CHƯƠNG 3. ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG .......................................................................... 35<br /> 3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ................................................................................... 35<br /> 3.2. Hiện trạng hệ thống công trình thuỷ lợi ................................................................... 38<br /> 3.2.1. Hiện trạng công trình tưới ................................................................................. 38<br /> 3.2.2. Hiện trạng công trình tiêu ................................................................................. 41<br /> 3.3. Mô hình quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi tại Hà Nội ................................... 44<br /> 3.3.1. Bộ máy nhà nước về công tác thuỷ lợi .............................................................. 45<br /> 3.3.2. Các đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành công trình thuỷ lợi ............................... 46<br /> 3.4. Đánh giá về công tác quản lý, khai thác công trình thuỷ lợi hiện nay hiện nay ở Hà<br /> Nội ................................................................................................................................... 52<br /> 3.4.1. Kết quả đạt được ............................................................................................... 52<br /> 3.4.2. Những tồn tại chính ........................................................................................... 53<br /> CHƯƠNG 4. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ................................................................................. 60<br /> 4.1. Quan điểm và yêu cầu đối với công tác tổ chức, quản lý công trình thuỷ lợi trên địa<br /> bàn thành phố Hà Nội trong điều kiện biến đổi khí hậu .................................................. 60<br /> 4.1.1. Quan điểm ......................................................................................................... 60<br /> 4.1.2. Yêu cầu.............................................................................................................. 60<br /> 4.2. Giải pháp chung ........................................................................................................ 61<br /> 4.2.1. Hoàn thiện cơ chế chính sách ............................................................................ 61<br /> 4.2.2. Cải tạo, nâng cấp hệ thống công trình thuỷ lợi ................................................. 63<br /> 4.2.3. Hoàn thiện bộ máy quản lý và khai thác công trình thuỷ lợi ............................ 64<br /> 4.3. Một số đề xuất cụ thể................................................................................................ 64<br /> 4.3.1. Phân cấp công trình thuỷ lợi ............................................................................. 64<br /> 4.3.2. Thành lập và phát triển Hội dùng nước............................................................. 71<br /> 4.3.3. Hoàn thiện chính sách thuỷ lợi đối với các công trình thuỷ lợi và hệ thống kênh<br /> nội đồng....................................................................................................................... 74<br /> 4.3.4. Về vấn đề thuỷ lợi phí ....................................................................................... 76<br /> KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................................. 80<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 82<br /> <br /> Học viên: Mai An Đông<br /> <br /> Lớp CH16KT<br /> <br /> Trường Đại học Thuỷ lợi<br /> <br /> 4<br /> <br /> Luận văn Thạc sĩ<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG<br /> Bảng 1.1. Tổng hợp hậu quả của trận mưa bất thường cuối tháng 10/2008 đối với công<br /> trình thuỷ lợi trên địa bàn Hà Nội ........................................................................................ 15<br /> Bảng 1.2. Đặc trưng mực nước sông Hồng tại Hà Nội thấp nhất qua các thời kỳ từ năm<br /> 1956 đến năm 2010 .............................................................................................................. 15<br /> Bảng 2.1. Chi phí thường xuyên tính theo chi phí tưới tiêu ................................................ 21<br /> Bảng 2.2. Chi phí thường xuyên tính theo giá trị tài sản cố định ........................................ 22<br /> Bảng 3.1. Cơ cấu ngành tính theo GDP ............................................................................... 36<br /> Bảng 3.2. Tốc độ tăng trưởng GDP ..................................................................................... 37<br /> Bảng 3.3. Tổng hợp diện tích tưới tiêu của công trình thuỷ lợi ........................................... 43<br /> Bảng 3.4. Một số chỉ tiêu sản xuất chính năm 2009 của các Công ty Đầu tư phát triển thuỷ<br /> lợi trên địa bàn Hà Nội......................................................................................................... 46<br /> Bảng 3.5. Kết quả sản xuất năm 2009 của một số Tổ hợp tác dùng nước ........................... 50<br /> Bảng 3.6. Sự tham gia của người dân trong thiết kế, thi công và nghiệm thu công trình thuỷ<br /> lợi ......................................................................................................................................... 56<br /> Bảng 3.7. Ý kiến của người dân về chất lượng quản lý công trình ..................................... 57<br /> Bảng 4.1. So sánh đặc trưng cơ bản của Hội dùng nước và Hợp tác xã nông nghiệp dịch vụ<br /> hiện nay ................................................................................................................................ 72<br /> Bảng 4.2. Tình hình thu nộp thuỷ lợi phí trong thời gian trước đây .................................... 77<br /> Bảng 4.3. Ý kiến của người dân về mức thu thuỷ lợi phí .................................................... 78<br /> <br /> Học viên: Mai An Đông<br /> <br /> Lớp CH16KT<br /> <br /> Trường Đại học Thuỷ lợi<br /> <br /> 5<br /> <br /> Luận văn Thạc sĩ<br /> <br /> DANH MỤC CÁC HÌNH<br /> Hình 1.1. Một số hình ảnh về úng ngập tại Hà Nội năm 2008 ............................................ 14<br /> Hình 1.2. Một số hình ảnh về hạn hán trong vụ xuân 2010 ................................................. 14<br /> Hình 2.1. Cơ cấu Vụ Cải tạo đất, Hội Quản lý tưới............................................................. 28<br /> Hình 3.1. So sách giữa các nguồn thu .................................................................................. 48<br /> Hình 3.2. So sách tỷ trọng giữa chi phí sửa chữa thường xuyên và tổng các khoản chi phí<br /> khác ...................................................................................................................................... 49<br /> Hình 3.3. So sánh thu – chi đối với hoạt động tưới tiêu ...................................................... 51<br /> Hình 3.4. Mô hình quản lý khai thác công trình thuỷ lợi tại địa bàn Hà Nội ...................... 52<br /> Hình 3.4. Biểu đồ sự tham gia của người dân trong thiết kế, thi công và nghiệm thu công<br /> trình thuỷ lợi ........................................................................................................................ 56<br /> Hình 3.5. Tỷ lệ các ý kiến của người dân về chất lượng quản lý công trình ....................... 57<br /> Hình 4.1. Đề xuất về sự tham gia của người dân trong quản lý, khai thác khi phân cấp công<br /> trình thuỷ lợi ........................................................................................................................ 71<br /> Hình 4.2. Tình hình thu nộp thuỷ lợi phí trong thời gian trước đây .................................... 78<br /> Hình 4.3. Tỷ lệ các ý kiến của người dân về mức thu thuỷ lợi phí ...................................... 79<br /> <br /> Học viên: Mai An Đông<br /> <br /> Lớp CH16KT<br /> <br />