Lượng giá giá trị sử dụng gián tiếp của rừng ngập mặn Xuân Thủy, Nam Định

Nghiên c u<br /> <br /> L NG GIÁ GIÁ TR S D NG GIÁN TI P<br /> C A R NG NG P M N XUÂN TH Y, NAM NH<br /> Nguy n Vi t Thành1, Nguy n Th V nh Hà2,<br /> Nguy n Th Thi n2, L ng Th Y n2<br /> 1<br /> Tr ng i h c Tài nguy n và Môi tr ng Hà N i<br /> 2<br /> Tr ng i h c Kinh t , i h c Qu c gia Hà N i<br /> Tóm t t<br /> R ng ng p m n là tài nguyên quan tr ng cung c p nhi u giá tr kinh t cho<br /> c ng ng ang ng tr c nguy c b suy gi m áng k . M t ph n nguyên nhân là<br /> do các giá tr kinh t c a r ng ng p m n ch a c ánh giá úng m c, trong ó<br /> có giá tr s d ng gián ti p, là lo i giá tr s d ng nh ng khó nh n th y do không<br /> có giá th tr ng. Nghiên c u này s d ng k t h p ph ng pháp chi phí thay th và<br /> ph ng pháp chuy n giao l i ích l ng giá giá tr s d ng gián ti p c a r ng<br /> ng p m n V n qu c gia Xuân Th y, Nam nh. K t qu cho th y giá tr gián<br /> ti p trong 1 n m c a 1 ha r ng ng p m n là r t l n, trong ó giá tr gi m thi u thi t<br /> h i bão và ng n xâm nh p m n là 1,94 tri u ng, giá tr h p th cacbon là 4.991,8<br /> tri u ng, giá tr b i t t là 54,75 tri u ng. Nh v y, các n l c b o v và<br /> phát tri n r ng ng p m n là c n thi t.<br /> T khóa: Giá tr s d ng gián ti p; Ph ng pháp chi phí thay th ; Ph ng<br /> pháp chuy n giao l i ích; R ng ng p m n.<br /> Abstract<br /> Indirect use value of mangroves in Xuan Thuy National Park<br /> Mangroves are an important resources that provide various economic values to<br /> communities. However, mangroves are facing signi cant decrease in total area. One<br /> of the causes is that their economic values are under evaluated, especially the indirect<br /> use values which are di cult to recognize due to the non-existence of market price.<br /> This study employs replacement cost method and bene t transfer method to valuate<br /> the mangroves ecosystem services in Xuan Thuy National Park. The results show that<br /> indirect use value per hectare per year is enormous, in which the value of damage<br /> prevention against storms and salinity intrusion is 1.94 million VND, the value of<br /> carbon absorption is 4,991.8 million VND, and the value of new land formation is<br /> 54.75 million VND. Measures to protect mangroves are therefore necessary.<br /> Key words: Indirect use value; Replacement cost method; Bene t transfer<br /> method; Mangroves.<br /> 1. Gi i thi u ph n nguy n nhân d n n t nh tr ng<br /> R ng ng p m n c a Vi t Nam ang này là do h sinh thái r ng ng p m n<br /> b suy gi m nghi m tr ng [18]. T n m ch a c quan tâm m t cách úng m c<br /> 1990 n n m 2000, g n 30% r ng nh ng giá tr mà n em l i.<br /> ng p m n n c ta b phá h y [17]. R ng ng p m n là m t tài nguy n<br /> Theo báo cáo c a [12], t n m 1962 n quan tr ng cung c p nhi u giá tr tr c<br /> n m 1975, r ng ng p m n nguy n sinh ti p và gián ti p cho c ng ng nh<br /> gi m m nh do thay i trong quá tr nh th y s n, d c li u, phòng ch ng thi n<br /> s d ng t, h nh thành ô th và canh tai, ng n xâm nh p m n, h p th khí<br /> tác nh m r ng khu v c nuôi tôm. M t cacbonic (CO2), a d ng sinh h c, và<br /> 19<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br /> Nghiên c u<br /> <br /> các giá tr khác. Nghi n c u c a [13] c a giá tr s d ng gián ti p ch a a<br /> cho bi t, r ng ng p m n c vai trò quan d ng. Các nghi n c u m i ch t p trung<br /> tr ng trong vi c b o v , làm gi m thi u l ng giá giá tr b o v b bi n hay giá<br /> thi t h i v ng i và tài s n sau tr n tr h p thu CO2 c a r ng ng p m n [11,<br /> s ng th n n D ng n m 2004. 13]. Các giá tr s d ng gián ti p c<br /> Theo [27, 14] c ng cho r ng, r ng ng p s d ng trong hi n t i nh ng không<br /> m n cung c p l p m cho vùng ven d nh n th y khi n chúng không c<br /> bi n b o v các tài s n ven bi n tránh quan tâm úng m c. Nghi n c u l ng<br /> thi t h i b o và s ng th n gây ra. Báo giá giá tr s d ng gián ti p r ng ng p<br /> cáo c a Vi n Sinh thái và B o v công m n t i Nam nh là m t n l c nh m<br /> tr nh (2012) kh ng nh r ng, r ng ng p b sung th m các nghi n c u v l ng<br /> m n c kh n ng h n ch xâm nh p m n giá giá tr b o t n r ng ng p m n.<br /> và b o v n c ng m. H r cây ch ng V n qu c gia (VQG) Xuân Th y<br /> ch t tr n m t t làm gi m c ng c a là khu r ng ng p m n u ti n c a Vi t<br /> s ng n n h n ch dòng ch y vào n i a Nam tham gia Công c qu c t Ramsar,<br /> khi tri u c ng, t hi n t ng xâm c ti m n ng r t phong phú v kinh t và<br /> nh p m n do n c bi n dâng ch n a d ng sinh h c. Song, di n tích r ng<br /> ch . Theo [23] r ng ng p m n c ánh ng p m n n i này c s suy gi m theo<br /> giá c kh n ng tích l y cacbon cao h n th i gian [6]. c m t s nghi n c u<br /> các r ng khác tr n c n, c vai trò t o b c th c hi n nh m t m hi u v giá tr<br /> ch a cacbon trong h sinh thái b bi n, c a r ng ng p m n Xuân Th y, i n h nh<br /> giúp cân b ng sinh thái, gi m tác ng nh nghi n c u v t ng th giá tr r ng<br /> c a hi u ng nhà kính. M t khác, r ng ng p m n c a inh c Tr ng [11],<br /> ng p m n v a ng n ch n hi u qu ho t nghi n c u ch ra giá tr sinh thái c a<br /> ng công phá b bi n c a s ng, ng r ng ng p m n c a ng Th Huy n [8].<br /> th i là v t c n làm cho tr m tích l ng Tuy nhi n, v n l ng giá giá tr gián<br /> ng, t o n n các b i b i ven bi n [7]. ti p r ng ng p m n còn h n ch trong<br /> C nhi u nghi n c u v giá tr kinh các nghi n c u. Do , nghi n c u này<br /> t c a r ng ng p m n. T ng giá tr kinh s l ng giá giá tr s d ng gián ti p c a<br /> t c a r ng ng p m n c l ng giá r ng ng p m n Xuân Th y thông qua<br /> thông qua hai nh m là giá tr s d ng và ph ng pháp chi phí thay th và chuy n<br /> giá tr phi s d ng. Giá tr s d ng bao giao l i ích, t p trung vào giá tr gi m<br /> g m giá tr s d ng tr c ti p, giá tr s thi u thi t h i do b o gây ra, giá tr ch ng<br /> d ng gián ti p và giá tr nhi m ý. Giá tr xâm nh p m n, giá tr h p th cacbon và<br /> phi s d ng c th chia thành giá tr t n giá tr b i t t. D a tr n k t qu nghi n<br /> t i, giá tr k th a [24] ho c chia thành c u, bài vi t a ra các xu t v i c<br /> ba nh m giá tr t n t i, giá tr k th a và quan qu n lý và a ph ng v vi c b o<br /> giá tr dành [16]. M i lo i giá tr c t n r ng ng p m n.<br /> th c l ng giá b ng nh ng ph ng 2. Ph ng pháp nghiên c u<br /> pháp khác nhau [15]. T ng quan tài li u<br /> cho th y vi c l ng giá t ng giá tr kinh 2.1. Gi i thi u ph ng pháp chi<br /> t r ng ng p m n th ng t p trung vào phí thay th và ph ng pháp chuy n<br /> giá tr s d ng tr c ti p và giá tr phi s giao l i ích<br /> d ng. Giá tr s d ng gián ti p c c Trong nghi n c u này, ph ng<br /> c l ng trong m t s nghi n c u. Tuy pháp chi phí thay th và ph ng pháp<br /> nhi n, vi c xác nh nh ng thành ph n chuy n giao l i ích c bi t h u ích cho<br /> 20<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br />  Nghiên c u<br /> <br /> vi c l ng giá các d ch v c a h sinh nh p m n c tính toán b ng chi phí<br /> thái r ng ng p m n. xây d ng m t con c dài t ng<br /> Ph ng pháp chi phí thay th : ây ng v i chi u dài r ng ng p m n d c<br /> là ph ng pháp c l ng giá tr d ch theo b bi n và chi phí tr ng m t r ng<br /> v h sinh thái thông qua vi c xác nh phi lao c di n tích t ng ng di n<br /> các chi phí t o ra hàng h a và d ch v tích r ng ng p m n.<br /> c tính n ng t ng t [3], xem x t các Ngoài ra, ph ng pháp chuy n giao<br /> chi phí phát sinh b ng cách thay th các l i ích c s d ng tính toán chi phí<br /> d ch v h sinh thái v i các d ch v thay xây d ng t i Xuân Th y thông qua<br /> th nhân t o [15]. u i m c a ph ng chi phí xây d ng t i t nh Qu ng Nam<br /> pháp này là thông tin v chi phí c th và chi phí tr ng phi lao t i Xuân Th y<br /> tính toán d dàng, t n ít th i gian h n thông qua chi phí tr ng sao en t i t nh<br /> các k thu t nh giá khác. Ph ng pháp Qu ng Nam. Các i u ki n t nhi n,<br /> chi phí thay th r t thích h p v i c kinh t , x h i Nam nh và Qu ng<br /> tính giá tr s d ng gián ti p c a các h Nam khá t ng ng, do không c n<br /> sinh thái r ng do tính n ng d s d ng thi t ph i th c hi n i u ch nh m c giá<br /> c a ph ng pháp [22]. c a Qu ng Nam khi áp d ng Nam<br /> Ph ng pháp chuy n giao l i ích: nh.<br /> Ph ng pháp này c dùng c tính Theo t tr nh ngh tr nh th m tra<br /> giá tr kinh t c a d ch v c a h sinh thi t k b n v thi công và th m nh,<br /> thái b ng cách áp d ng k t qu nghi n ph duy t Báo cáo kinh t - k thu t xây<br /> c u hoàn thành m t v trí khác hay d ng công tr nh g i UBND t nh Qu ng<br /> hoàn c nh khác (c th là t n i nghi n Nam, t ng m c u t xây d ng 642,17<br /> c u sang n i c n ho ch nh chính sách) m Qu ng Nam là 3.421.356.000<br /> [3]. áp d ng ph ng pháp chuy n<br /> ng. V y chi phí xây d ng 1 km<br /> giao l i ích, c n ánh giá s phù h p<br /> theo giá 2013 là 5.327.804.164 ng.<br /> c a n i nghi n c u v i n i chuy n t i.<br /> Tính theo giá 2016, chi phí này s là<br /> S phù h p c a d li u ánh giá ban u<br /> 6.345.542.880 ng (áp d ng ch s giá<br /> iv iv n c p t i ph thu c ch<br /> s n xu t công nghi p giai o n 2013 -<br /> y u vào n t t ng ng c a n i nghi n<br /> 2016). Theo tính toán d a tr n b n<br /> c u v i n i ho ch nh chính sách. u<br /> i m c a ph ng pháp này là ti t ki m t nh tr ng các ki u h sinh thái VQG<br /> th i gian và t n ít chi phí h n so v i Xuân Thu c a D án JICA-NBDS [4],<br /> nghi n c u ánh giá u ti n. chi u dài r ng ng p m n Xuân Th y<br /> c l ng c là 5.675 m. V y chi phí<br /> 2.2. L ng giá các giá tr s d ng xây d ng 5,675 km bi n n m 2016<br /> gián ti p t i Nam nh là 36.010.955.844 ng.<br /> 2.2.1. Giá tr gi m thi u thi t h i Th i gian kh u hao c a bi n c<br /> do bão và xâm nh p m n tính là 20 n m (khung quy nh c a<br /> Gi nh r ng ng p m n Xuân Nhà n c là t 6 n 30 n m), nh v y<br /> Th y c tác d ng ch n b o và ch ng giá tr kh u hao c a trong 1 n m là<br /> xâm nh p m n t ng t v i m t con 1.800.547.792 ng. V i t ng di n tích<br /> c xây d ng ch n s ng, ch ng r ng ng p m n c a VQG Xuân Th y là<br /> xâm nh p m n và m t r ng phi lao c 1.661 ha th giá tr gi m thi u thi t h i<br /> tác d ng ch n gi . Áp d ng ph ng do b o gây ra c a 1 ha trong 1 n m là<br /> pháp chi phí thay th , giá tr gi m thi u 1.084.014 ng.<br /> thi t h i do b o gây ra và ch ng xâm Theo Quy t nh s 2495/Q –<br /> 21<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br /> Nghiên c u<br /> <br /> UBND ngày 31/7/2012 c a UBND t nh cây tr ng thành là 1 cây/m2. OT2 -<br /> Qu ng Nam, chi phí tr ng r ng phi lao qu n x u th sú c m t cây tr ng<br /> là 19.212.966 ng/ha. Tính theo giá thành trung b nh là 2,79 cây/m2. OT3 -<br /> 2016, chi phí này là 25.711.283 ng qu n x h n giao sú, trang, b n, c m t<br /> (áp d ng ch s s n xu t hàng nông-lâm- sú trung b nh là 6,14 cây/m2, trang<br /> th y s n cho giai o n 2012 - 2016). 0,385 cây/m2, và b n 6,675 cây/m2. OT4<br /> R ng phi lao già c i trong kho ng 30 - qu n x h n giao sú, trang, c, b n;<br /> n m, v v y giá tr kh u hao c a 1 ha phi trong qu n x , trang chi m u th v s<br /> lao trong 1 n m là 857.042 ng. l ng v i m t trung b nh là 0,52 cây/<br /> T ng k t l i v giá tr gi m thi u m2, sú 0,15 cây/m2, c 0,05 cây/m2,<br /> thi n tai và gi m xâm nh p m n c a 1 và b n 0,08 cây/m . D a vào ph ng<br /> 2<br /> <br /> <br /> ha tr n 1 n m c a r ng ng p m n c pháp chuy n giao l i ích, bài nghi n<br /> l ng giá b ng 1.941.056 ng. c u áp d ng k t qu nghi n c u tích l y<br /> cacbon c a r ng ng p m n c, trang,<br /> 2.2.2. Giá tr h p thu CO2 b n t i H i Phòng nghi n c u v r ng<br /> tính l ng h p thu CO2 c a ng p m n Xuân Th y. B n c nh , k t<br /> r ng ng p m n, tr c h t c n tính c qu c a [25] v tích tr cacbon c a loài<br /> l ng tích tr cacbon c a các cây ng p sú c ng c áp d ng. K t qu tích tr<br /> m n. R ng ng p m n Xuân Th y c cacbon c a b n lo i cây r ng ng p m n<br /> b n qu n x chính OT1, OT2, OT3, và chính Xuân Th y c tr nh bày trong<br /> OT4. OT1 - qu n x u th trang c m t B ng 1.<br /> B ng 1. Tích tr cacbon trong cây c a c, trang, b n, sú [25]<br /> Tên cây M t (cây/ha) Tích tr cacbon trong cây (kg/cây)<br /> c 1650 1,63<br /> Trang 3000 2,09<br /> B n 1275 134,60<br /> Sú 27900 0,04<br /> T , tính c l ng tích tr cacbon c a m i qu n x OT1, OT2, OT3, OT4<br /> trong m t n m, c th hi n trong B ng 2.<br /> B ng 2. T ng l ng tích l y cacbon c a các qu n xã<br /> Tích l y cacbon T ng tích l y cacbon<br /> Qu n xã Tên cây M t (cây/ha)<br /> trong cây (kg/cây) trong qu n xã (t n/ha)<br /> OT1 Trang 10.000 2,09 2,09<br /> OT2 Sú 27.900 0,04 1,20<br /> Sú 61.400 0,04 2,64<br /> OT3 Trang 3.850 2,09 8,05<br /> B n 66.750 134,60 8.984,55<br /> Sú 1.500 0,04 0,07<br /> Trang 5.200 2,09 10,87<br /> OT4<br /> c 500 1,63 0,82<br /> B n 800 134,60 107,68<br /> Tính l ng cacbon dioxit (CO2) V i 3,67 là h ng s chuy n i<br /> trung b nh mà r ng ng p m n h p thu c áp d ng cho t t c các lo i r ng.<br /> trong m t n m theo công th c d a tr n<br /> nghi n c u c a IPCC (2006): K t qu l ng h p thu CO2 c a<br /> T ng l ng CO2 h p th (t n/ha) = r ng ng p m n Xuân Th y, Nam nh<br /> T ng cacbon tích l y (t n/ha) x 3,67 th hi n t i B ng 3.<br /> 22<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br />  Nghiên c u<br /> <br /> B ng 3. Kh i l ng CO2 h p th khu v c r ng ng p m n Xuân Th y là<br /> L ng CO2 h p th 13.500 ha [1]. Trung b nh m i n m,<br /> Tên qu n xã<br /> (t n/ha/n m) di n tích t t ng th m này là 355,3<br /> OT1 7,7 ha/n m. Di n tích t b i t ng th m<br /> OT2 4,4 c cho thu nuôi tr ng th y h i<br /> OT3 33.012,5 s n v i giá tr s n ph m thu c tr n<br /> OT4 438,3<br /> 1 ha m t n c nuôi tr ng th y s n là<br /> B nh quân 8.365,7<br /> 356,23 tri u ng/ha/n m (n m 2015)<br /> Qua nh ng m c thu su t cacbon<br /> (Ni n giám th ng k t nh Nam nh,<br /> c a các qu c gia [26, 19], nghi n c u<br /> 2016). Giá tr thu c c a 355,3 ha là<br /> này l y m c phí trung b nh c t gi m<br /> 90.945,52 tri u ng/n m. ây c ng<br /> CO2 là 26 USD/t n. T , l ng giá<br /> là giá tr s d ng gián ti p c a r ng<br /> giá tr CO2 trung b nh mà r ng ng p<br /> ng p m n. Giá tr này tính cho 1 ha<br /> m n t i Xuân Th y t ng ng giá tr<br /> r ng là 90.945,52/1.661 = 54,75 tri u<br /> thành ti n là 217.508,2 USD/ha/n m.<br /> ng/ha/n m.<br /> Tính theo t giá ngang giá s c mua PPP,<br /> giá tr c a CO2 theo VND là: 3. K t qu nghiên c u và th o lu n<br /> 22.950 x 217.508,2 = 4.991.813.190 ( ng) 3.1. K t qu nghiên c u<br /> 2.2.3. Giá tr tb im i Giá tr gián ti p c a r ng ng p m n<br /> Trong 38 n m t n m 1960 n mang l i trong 1 n m tr n 1 ha c th<br /> n m 1998, di n tích t c b i t nh sau.<br /> B ng 4. L ng giá giá tr s d ng gián ti p c a r ng ng p m n trong 1 n m trên 1 ha<br /> Giá tr gián ti p c a r ng ng p m n Giá tr ( ng) T l (%)<br /> 1. Gi m thi u thi t h i do b o gây ra và ch ng xâm nh p m n 1.941.056 0,04<br /> 2. H p th cacbon 4.991.813.190 98,88<br /> 3. B i t t 54.750.000 1,08<br /> T ng giá tr 5.048.504.246<br /> V i di n tích 1.661 ha, t ng giá tr bi n i khí h u hi n nay và gi m thi u<br /> gián ti p c a r ng ng p m n Xuân Th y thi t h i do b o gây ra c l ng giá<br /> trong m t n m là 8.385.565.552.606 b ng chi phí xây d ng c a m t con<br /> ng (8,385 ngh n t ng). c cùng chi u dài. B n c nh , r ng<br /> Theo b ng k t qu tr n ta nh n th y ng p m n c ng c vai trò nh m t r ng<br /> c t t c các giá tr s d ng gián ti p phi lao c tác d ng ch n gi . Giá tr c a<br /> c a r ng ng p m n Xuân Th y u c r ng ng p m n trong vi c gi m thi u<br /> l ng giá b ng ti n. Trong , giá tr gi m thi t h i do b o gây ra và ng n xâm nh p<br /> thi u thi t h i do b o và ch ng xâm nh p m n là 1,94 tri u ng/ha/n m. Trong<br /> m n gây ra là 1,94 tri u ng/ha/n m; giá nghi n c u c a inh c Tr ng [11]<br /> tr h p th cacbon c a r ng ng p m n là ti p c n giá tr s d ng gián ti p c a<br /> 4.991,8 tri u ng/ha/n m; giá tr b i t r ng ng p m n Xuân Th y, Nam nh<br /> t là 54,75 tri u ng/ha/n m. thông qua giá tr phòng h bi n. C<br /> th n i, cách tính này ch a th l ng giá<br /> 3.2. Th o lu n c h t giá tr gián ti p mà r ng ng p<br /> Th nh t, giá tr s d ng gián ti p m n mang l i. Khi g p b o, r ng ng p<br /> c a r ng ng p m n làm gi m xâm nh p m n không ch ch n b o v mà n<br /> m n do n c bi n dâng trong b i c nh còn b o v c c d i t n m trong<br /> 23<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br /> Nghiên c u<br /> <br /> , b o v cu c s ng c a ng i dân bao g m giá tr b o v b bi n, phòng<br /> s ng g n bi n. V v y, giá tr s d ng ch ng các hi n t ng th i ti t c c oan<br /> gián ti p trong nghi n c u này tính toán và h p th CO2. Nh v y, giá tr s d ng<br /> c l n h n so v i giá tr s d ng gián gián ti p c a r ng ng p m n Xuân Th y<br /> ti p trong nghi n c u v r ng ng p m n cao h n r ng ng p m n Kenya m t<br /> c a inh c Tr ng [11]. ph n là do s ánh giá khác nhau v<br /> Th hai, giá tr s d ng gián ti p c a các giá tr c a r ng ng p m n trong giá<br /> r ng ng p m n trong vi c h p th cacbon tr s d ng gián ti p. Th hai là do tr<br /> gi m th i l ng khí phát th i gây hi u l ng cacbon c a r ng ng p m n Xuân<br /> ng nhà kính. Bài vi t l ng giá c Th y cao h n v i giá tr 4.991.813.190<br /> giá tr c a r ng ng p m n trong vi c h p ng/ha/n m, còn giá tr h p th cacbon<br /> th cacbon là 4,991 t ng/ha/n m. c a r ng ng p m n Kenya ch là 298,9<br /> Trong nghi n c u c a inh c Tr ng USD/ha/n m (t ng ng 6.860.788<br /> [11] tác gi m i ch n u c vai trò c a ng/ha/n m, theo m c giá n m 2016).<br /> r ng ng p m n trong vi c h p th cacbon Nh v y, c th th y r ng ng p<br /> mà ch a l ng giá c giá tr mang l i. m n Xuân Th y, Nam nh là h sinh<br /> Th ba, giá tr c a r ng ng p m n thái mang l i giá tr s d ng gián ti p<br /> trong vi c b i t t, r ng ng p m n cao. Nh ng l i ích t r ng ng p m n<br /> t o ra c nh ng vùng t m i. Di n mang l i l n h n r t nhi u chi phí tr ng<br /> tích nh ng vùng t m i này c ng i và b o v r ng h ng n m, m c 8 n<br /> dân thu ho t ng kinh t . Giá tr c a 16 tri u ng/ha, v i t l s ng cao [9].<br /> r ng ng p m n c tính b ng doanh thu 3.3. Các xu t<br /> c a ng i dân s d ng di n tích t b i<br /> . Theo , giá tr c tính là 54,75 a) i v i c quan qu n lý<br /> tri u ng/ha/n m. ây là m t i m m i - Hi n nay, vi c khai thác quá m c<br /> c a bài nghi n c u trong vi c nghi n c u và trái ph p tài nguy n sinh v t, thi u các<br /> v giá tr s d ng gián ti p c a r ng ng p quy ho ch xây d ng m nuôi tôm qu ng<br /> m n Xuân Th y, Nam nh. canh vùng lõi ang còn t n t i. Nh ng<br /> Nh v y, t ng giá tr s d ng gián d n li u v môi tr ng cho th y m t s<br /> ti p c a r ng ng p m n l ng giá c khu v c sông Trà và sông V p c bi u<br /> là 8,385 ngh n t ng/ha/n m. Trong hi n ô nhi m h u c do ngu n th i t khi<br /> , giá tr h p th cacbon chi m 98,88%, v c nuôi tôm C n V ng và C n Lu; m t<br /> giá tr b i t t chi m 1,08% và giá tr s khu v c tr n sông V p và cu i C n Lu<br /> gi m thi t h i do b o gây ra và h n ch c d u hi u ô nhi m d u t các tàu máy<br /> xâm nh p m n chi m 0,04%. C th ch cát cung c p cho các b i nuôi ngao và<br /> th y rõ, giá tr h p th cacbon c a r ng các máy xúc c i t o b i nuôi tôm [2]. i u<br /> ng p m n chi m giá tr vô cùng l n qua này c th nh h ng t i s sinh tr ng<br /> cho th y c t m quan tr ng c a và phát tri n c a r ng ng p m n. V v y,<br /> r ng ng p m n trong b i c nh bi n i các c quan qu n lý c n c bi n pháp si t<br /> khí h u hi n nay là không h nh . ch t trong vi c cho thu m t n c nuôi<br /> R ng ng p m n Xuân Th y, Nam th y s n, ph t ti n i v i nh ng vùng<br /> nh mang l i giá tr s d ng khá l n gây ô nhi m h u c do ngu n th i.<br /> so v i nh ng r ng ng p m n khác tr n - C quan qu n lý n n l a ch n<br /> th gi i. V i r ng ng p m n t i South ph ng án cân nh c vi c cho thu m t<br /> Coast (Kenya) [20], giá tr s d ng gián n c lâu dài v i các ch h nuôi tr ng<br /> ti p này là 811,1 USD/ha/n m t ng th y s n (t 15 n m tr l n) i v i các<br /> ng v i giá tr 18.614.330 ng/ha/ h cam k t nuôi tôm sinh thái. Khi<br /> n m (tính theo giá 2016). Giá tr này các h nuôi c ng c kinh t ut<br /> 24<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br />  Nghiên c u<br /> <br /> cao h n trong vi c nuôi tr ng sinh thái ng p m n mang l i hi n nay.<br /> v ph i tr ng th m r ng ng p m n n n<br /> 4. K t lu n<br /> t n k m h n v chi phí b ra ban u.<br /> - C quan qu n lý cùng a ph ng Nghi n c u xác nh giá tr s<br /> c n nghi n c u v v n cho vay theo d ng gián ti p c a r ng ng p m n t i<br /> h ng h tr . T , các ch h c th VQG Xuân Th y m c h n 8 ngh n t<br /> m nh d n u t nuôi tr ng th y s n ng/n m, cho th y ch a tính n giá tr<br /> theo h ng sinh thái. Tuy nhi n, h nuôi s d ng tr c ti p và giá tr phi s d ng,<br /> ph i cam k t trong vi c nuôi tr ng theo nh ng l i ích s d ng gián ti p t r ng<br /> ki u sinh thái, k t h p gi a tr ng r ng ng p m n l n h n r t nhi u so v i chi phí<br /> và nuôi th y s n. B n c nh ph i c ý b ra tr ng và b o v r ng h ng n m,<br /> m c 8 n 16 tri u ng/ha. c bi t,<br /> th c b o v r ng ng p m n, b o v môi<br /> giá tr h p thu CO2 c a r ng ng p m n r t<br /> tr ng n i nuôi tr ng th y s n.<br /> l n, cho th y phát tri n và b o t n r ng<br /> b) i v i ng i dân nuôi tr ng ng p m n là m t trong nh ng gi i pháp<br /> th y s n g p ph n gi m thi u bi n i khí h u.<br /> D án B o t n r ng ng p m n d a H ng nghi n c u ti p theo c th<br /> vào nuôi tôm b n v ng (MAM) và gi m tính n các giá tr s d ng gián ti p<br /> phát th i c nghi n c u thành công khác c a h sinh thái r ng ng p m n,<br /> t i Cà Mau [11]. Trong , c s k t h p ch ng h n giá tr c trú/b i iv i<br /> gi a nuôi tôm sinh thái k t h p v i r ng các loài th y s n, chim và các loài ng<br /> ng p m n t o ra hi u qu áng k v v t khác; ph m vi nghi n c u c th<br /> v a phát tri n c kinh t cho ng i m r ng cho khu v c ng b ng sông<br /> nông dân v a ph c h i và m r ng di n H ng. Các giá tr phi s d ng nh giá tr<br /> tích r ng ng p m n. Mô h nh nuôi tôm a d ng sinh h c, giá tr l u truy n c ng<br /> sinh thái trong r ng ng p m n c a MAM c n c quan tâm ng i dân c cái<br /> b t bu c nông dân ph i th c hi n theo nh n toàn di n v giá tr kinh t c a r ng<br /> y u c u k t h p nuôi tôm qu ng canh ng p m n.<br /> v i môi tr ng ng p m n t nhi n, trong L i c m n: Nghiên c u này c<br /> ao nuôi tôm ph i c 50% che ph là th c hi n trong khuôn kh tài c p<br /> r ng ng p m n. Nuôi tôm sinh thái trong B Tài nguyên và Môi tr ng “L ng<br /> r ng ng p m n gi m i r t nhi u chi phí giá kinh t h sinh thái r ng ng p m n<br /> v th c n và công s c ch m s c tôm do khu v c ven bi n trong b i c nh bi n<br /> s ng trong môi tr ng t nhi n [5]. i khí h u nh m ph c v công tác<br /> H c t p mô h nh MAM, khi cho qu n lý v b o t n a d ng sinh h c,<br /> thu m t n c nuôi th y s n, a nghiên c u i n hình t i khu v c c a<br /> ph ng n n kèm theo các i u kho n Ba L t, Nam nh”.<br /> b t bu c các ch h ph i chuy n i các TÀI LI U THAM KH O<br /> ao nuôi qu ng canh thành ao nuôi. [1]. Ban qu n lý V n qu c gia Xuân<br /> c) i v i t ch c dân c Th y (2014). Báo cáo hi n tr ng a d ng<br /> sinh h c V n qu c gia Xuân Th y.<br /> C qu n qu n lý môi tr ng, các<br /> [2]. Nguy n Vi t Cách (2001). Qu n<br /> t ch c x h i dân c c n ph i ti n hành lý và b o t n a d ng sinh h c khu b o<br /> th ng xuy n các ch ng tr nh giáo d c t n r ng ng p m n Xuân Th y. H i th o<br /> truy n thông v r ng ng p m n, c n truy n khoa h c Qu n lý và s d ng b n v ng tài<br /> t i cho ng i dân bi t vai trò c a r ng ng p nguy n môi tr ng c a sông ven bi n.<br /> m n không ch v giá tr s d ng tr c ti p [3]. Bùi i D ng (2009). L ng giá<br /> mà còn v giá tr s d ng gián ti p i n t n th t do s c tràn d u i v i h sinh<br /> h nh nh giá tr h p th cacbon c a r ng thái bi n: M t s kinh nghi m n c ngoài<br /> <br /> 25<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br /> Nghiên c u<br /> <br /> và i u ki n áp d ng t i Vi t Nam. T p Impacts. Earthscan Publications Ltd,<br /> chí Khoa h c HQGHN, Kinh t và Kinh London, UK.<br /> doanh 25, 239-252. [16]. Ebarvia M, Coraz n M, (1999).<br /> [4]. D án JICA-NBDS/VEA/BCA Total Economic Valuation: Coastal and<br /> (2013). Báo cáo t ng h p k t qu c a Marine Resources in the Straits of Malacca.<br /> chuy n i u tra, quan tr c a d ng sinh MPP-EAS Technical Report No. 24.<br /> h c t i v n qu c gia Xuân Th y (t nh Nam PEMSEA Technical Report.<br /> nh) th c hi n trong tháng 12/2013. Tài [17]. FAO (2005). Helping Forests<br /> li u D án JICA-NBDS/VEA/BCA và Vi n Take Cover. RAP Publication.<br /> Sinh thái và Tài nguy n Sinh v t.<br /> [18]. FIPI (2006). Investment plan for<br /> [5]. Tr n Th Thu Hà (2015). Ch ng ch Bach Ma National Park bu er zone preiod<br /> tôm sinh thái Natureland trong b o v r ng 2007 - 2010.<br /> ng p m n Cà Mau: tri n v ng và thách th c.<br /> [19]. Fremstad, Anders, and M. Paul<br /> [6]. Phan Nguyên H ng, Lê Xuân<br /> (2017). A Distributional Analysis of a Carbon<br /> Tu n, Phan Th Anh ào (2007). a d ng<br /> sinh h c V n qu c gia Xuân Th y. Tax and Dividend in the United States.<br /> MERC-MCD. [20]. Huxham, M., Emerton, L., Kairo,<br /> [7]. H Vi t Hùng (2017). Vai trò c a J., Munyi, F., Abdirizak, H., Muriuki, T., ...<br /> r ng ng p m n trong vi c b o v ê bi n và & Briers, R. A., (2015). Applying Climate<br /> các vùng ven bi n Vi t Nam. Compatible Development and economic<br /> [8]. ng Th Huy n (2013). Nghiên valuation to coastal management: A case<br /> c u giá tr d ch v h sinh thái cho sinh k study of Kenya’s mangrove forests. Journal<br /> ng i dân vùng m V n qu c gia Xuân of environmental management 157, 168-181<br /> Th y, Nam nh. [21]. IPCC (2006). IPCC guidelines<br /> [9]. MFF Vi t Nam (2015). Ch ng for national greenhouse gas inventories<br /> trình R ng ng p m n cho T ng lai Giai supporting.<br /> o n III, K ho ch Hành ng Chi n l c [22]. Notaro, S., & Paletto, A. (2012).<br /> Qu c gia (2015 - 2018). Gland, Th y S : The economic valuation of natural hazards<br /> IUCN. 50 trang. in mountain forests: An approach based on<br /> [10]. Nguy n Th Thu Trang, Nguy n H u the replacement cost method. Journal of<br /> Thành (2010). Th c tr ng s d ng t vùng c a Forest Economics, 18(4), 318-328.<br /> Ba L t huy n Giao Th y t nh Nam nh. [23]. Ong J-E, Gong W.K., Clough<br /> [11]. inh c Tr ng (2012). ánh B.F., (1995). Structure and productivity of a<br /> giá giá tr kinh t c a tài nguy n t i c a sông 20-year-old stand of Rhizophora apiculata<br /> Ba L t, t nh Nam nh. Lu n án Ti n s . Bl. mangrove forest. J Biogeogr, 417-424<br /> [12]. Vi n Sinh thái và Môi tr ng [24]. Sathirathai S., (2003). Economic<br /> (2016). ánh giá nhu c u nâng cao nh n Valuation of Mangroves and the Roles of<br /> th c qu n lý và s d ng b n v ng t ng p Local Communities in the Conservation of<br /> n c t i Vi t Nam. Báo cáo t v n, D án Natural Resources : Case Study of Surat<br /> H tr t ng p n c qu c gia, Hà N i. Thani.<br /> [13]. Barbier, E., (2016). The [25]. Tateda, Y., M Imamura TI,<br /> protective service of mangrove ecosystems: (2005). Estimation of CO2 Sequestration<br /> A review of valuation methods. Marine Rate by Mangrove Ecosystem.<br /> pollution bulletin 109.2., 676-681. [26]. UNEP (2016). French energy<br /> [14]. Cochard, R., S.L. transition law”, Global investor brie ng.<br /> Ranamukhaarachchi, G.P. Shivakoti, O.V. [27]. Walters, Bradley B., et al.<br /> Shipin, P. J. Edwards, K.T. Seeland (2008).<br /> (2008). Ethnobiology, socio-economics and<br /> The 2004 tsunami in Aceh and Southern<br /> management of mangrove forests: a review.<br /> Thailand: A review on coastal ecosystems,<br /> Aquatic Botany 89.2: 220-236.<br /> wave hazards and vulnerability.<br /> [15]. Dixon, J.A. and Sherman, P.B., BBT nh n bài: 14/8/2018; Ph n<br /> (1994). Economic Analysis of Environmental bi n xong: 29/8/2018<br /> 26<br /> T p chí Khoa h c Tài nguyên và Môi tr ng - S 22 - n m 2018<br />