Mô hình phát triển nông nghiệp đô thị - Kinh nghiệm tại một số đô thị Việt Nam

Chia sẻ: Nguyễn Tình | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết giới thiệu một số kinh nghiệm phát triển mô hình nông nghiệp vên đô điển hình trên cả nước như mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hiện đại kết hợp thương mại dịch vụ và du lịch nông thôn, mô hình trồng rau an toàn...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Mô hình phát triển nông nghiệp đô thị - Kinh nghiệm tại một số đô thị Việt Nam

DIEÃN ÑAØN MOÂ HÌNH PHAÙT TRIEÅN NOÂNG NGHIEÄP ÑOÂ THÒ KINH NGHIEÄM taïi moät soá ñoâ thò vieät nam KTS. Phaïm Thò Nhaâm (VIUP) ThS.KTS. Nguyeãn Thò Hoàng Dieäp (VIUP) Experience in urban agriculture development model in some cities of Vietnam As Vietnam is a developing country, urbanization takes place strongly in major urban areas and suburban rural areas. In fact, cities directly under the Central Government such as Hanoi, Ho Chi Minh City, Da Nang, Hai Phong, Can Tho, and the first class cities in the period 2010-2020 tend to expand space from the urban core center to the periphery. The process of strong urbanization in the peri-urban areas is posing an urgent problem as it is necessary to build agricultural production models suitable to land and market conditions ... Successful construction and development of the peri-urban agriculture model not only meets the needs of the people for food, fresh and safe food, but also meets the requirements of urban landscapes, increasing green space. The article introduced some experiences of developing typical suburban agricultural models across the country such as: Model of agricultural production in the direction of modern industry combined with trade in services and rural tourism in Minh Khai village, Nam Tu Liem, or a model of growing clean vegetables in Long Bien district, Hanoi; safe vegetable growing model in Ho Chi Minh City; Agricultural urban models in Binh Duong, Da Nang, Da Lat ... These are models that have been developing and are good lessons for other urban areas of Vietnam in the process of forming and developing economic models for a sustainable suburban area. V ieät Nam laø quoác gia ñang phaùt trieån neân quaù trình ñoâ thò hoùa dieãn ra maïnh meõ ôû caùc vuøng ñoâ thò lôùn vaø khu vöïc noâng thoân ven ñoâ. Treân thöïc teá, caùc thaønh phoá tröïc thuoäc Trung öông nhö Haø Noäi, TP.HCM, Ñaø Naüng, Haûi Phoøng, Caàn Thô, caùc ñoâ thò loaïi I trong giai ñoaïn 2010-2020 coù xu höôùng môû roäng khoâng gian töø trung taâm loõi ñoâ thò ra ngoaïi vi. Quaù trình ñoâ thò hoùa dieãn ra maïnh meõ ôû vuøng ven ñoâ ñang ñaët ra vaán ñeà caáp baùch laø phaûi xaây döïng caùc moâ hình saûn xuaát noâng nghieäp phuø hôïp vôùi ñieàu kieän ñaát ñai, thò tröôøng… Vieäc xaây döïng, phaùt trieån thaønh coâng moâ hình noâng nghieäp ven ñoâ khoâng chæ ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi daân veà löông thöïc, thöïc phaåm töôi soáng vaø an toaøn, maø coøn ñaùp öùng yeâu caàu caûnh quan ñoâ thò, taêng theâm khoâng gian xanh. Baøi vieát ñaõ giôùi thieäu moät soá kinh nghieäm phaùt trieån moâ hình noâng nghieäp ven ñoâ ñieån hình treân caû nöôùc nhö: Moâ hình saûn xuaát noâng nghieäp theo höôùng coâng nghieäp hieän ñaïi keát hôïp thöông maïi dòch vuï vaø du lòch noâng thoân ôû laøng Minh Khai, Nam Töø Lieâm, hay moâ hình troàng rau saïch ôû quaän Long Bieân, Haø Noäi; moâ hình troàng rau an toaøn ôû TP.HCM; caùc moâ hình ñoâ thò noâng nghieäp ôû Bình Döông, Ñaø Naüng, Ñaø Laït… Ñoù laø nhöõng moâ hình ñaõ vaø ñang phaùt trieån, laø nhöõng baøi hoïc toát cho caùc ñoâ thò khaùc cuûa Vieät Nam trong quaù trình hình thaønh phaùt trieån moâ hình kinh teá cho khu vöïc vuøng ven beàn vöõng. 68 SË 103+104 . 2020
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ Lôøi noùi ñaàu Vôùi vieäc môû roäng dieän tích thaønh phoá naêm cuõng ñaõ mang laïi nhöõng aûnh höôûng tieâu Theo döï baùo quoác gia, tyû leä ñoâ thò hoaù toaøn 2008, Haø Noäi ñaõ vaø ñang öu tieân phaùt trieån cöïc ñoái vôùi khu vöïc ven ñoâ, ngoaïi thaønh cuõ quoác ñeán naêm 2035 ñaït 50-55% (naêm 2017 noâng nghieäp caû ôû noäi thò vaø ngoaïi thò. Ñoái cuûa thaønh phoá. Quaù trình ñoâ thò hoùa ñaõ daãn laø 35,03%) (1). Vieät Nam laø quoác gia ñang vôùi noäi thò, noâng nghieäp toàn taïi trong ñoâ thò ñeán söï phaù vôõ caáu truùc laøng xaõ ñaõ ñöôïc phaùt trieån neân quaù trình ñoâ thò hoùa dieãn ra vaø vuøng ven ôû nöôùc ta ñaõ coù töø xa xöa, xaây döïng töø laâu ñôøi, laøm mai moät caùc yeáu maïnh meõ ôû caùc vuøng ñoâ thò lôùn vaø khu vöïc chæ rieâng Haø Noäi ñaõ coù huùng Laùng, rau Taây toá truyeàn thoáng. Ñoâ thò hoùa cuõng laø nguyeân noâng thoân ven ñoâ. Treân thöïc teá, caùc thaønh Töïu, hoa Ngoïc Haø, ñaøo Nhaät Taân, caù roâ nhaân cho söï suy thoaùi vaø thaát truyeàn cuûa phoá tröïc thuoäc Trung öông nhö Haø Noäi, Ñaàm Seùt, toâm caù Hoà Taây, rau muoáng trong nhöõng laøng ngheà vaø ngheà truyeàn thoáng TP.HCM, Ñaø Naüng, Haûi Phoøng, Caàn Thô, ao hoà, keânh möông… Coù moät xu theá ñang cuøng nhöõng saûn phaåm ñaëc tröng, hay vieäc caùc ñoâ thò loaïi I trong giai ñoaïn 2010-2020 dieãn ra raát maïnh hieän nay laø nhieàu gia ñình bieán maát, thoaùi hoùa cuûa nhieàu gioáng caây coù xu höôùng môû roäng khoâng gian töø trung ôû Haø Noäi cuõng baét ñaàu troàng rau ñeå phuïc troàng ñaëc saûn quyù… taâm loõi ñoâ thò ra ngoaïi vi. Khu vöïc ven caùc vuï böõa aên gia ñình. thaønh phoá lôùn thöôøng laø ñaàu moái gaén keát Tröôùc ñaây khoâng laâu, laøng queâ ven ñoâ chuû hoaït ñoäng saûn xuaát, thöông maïi giöõa hai thò Ñeå coù rau saïch, nhieàu hoä ñaõ troàng rau vaøo yeáu vaãn laø troàng luùa, beân caïnh ñoù coøn saûn tröôøng ñoâ thò - noâng thoân, cung caáp nguyeân chaäu caûnh, hoäp xoáp, thaäm chí caûi taïo caû xuaát rau maàu, hoa quaû ñeå cung caáp cho lieäu, lao ñoäng cho ñoâ thò, laø nôi boá trí caùc taàng thöôïng thaønh moät vöôøn rau, taän duïng noäi thaønh. Ngay caû nhöõng laøng ngheà khi ñaàu moái HTKT cuûa ñoâ thò cuõng nhö caùc moïi goùc ngoõ ñeå caùc chaäu rau, moät soá hoä chöa phaùt trieån taäp trung thaønh phöôøng coâng trình haï taàng kinh teá - xaõ hoäi vuøng, laø baét ñaàu troàng rau theo phöông phaùp thuûy phoá nhö ôû nhöõng phoá coå thì hình aûnh laøng caàu noái lieân keát ñoâ thò trung taâm vôùi caùc ñoâ canh treân ban coâng vaø saân thöôïng. Caùc queâ cuõng khoâng khaùc laø bao so vôùi laøng thò veä tinh khaùc trong vuøng ñoâ thò lôùn. loaïi rau ñöôïc troàng ña phaàn ñeàu deã chaêm queâ ôû caùc tænh. Nhöng sau hôn 10 naêm soùc nhö rau muoáng, rau lang, caûi cuùc keøm ñoâ thò hoùa, nhieàu laøng ngoaïi thaønh cuûa Haø Hieän nay, khu vöïc ngoaïi thaønh caùc ñoâ thò vôùi rau aên soáng nhö xaø laùch, rau dieáp, rau Noäi ñaõ bò ñoâ thò hoùa hoaøn toaøn, chæ coøn lôùn Vieät Nam ñang thieáu caùc ñònh höôùng maù, tía toâ, muøi taøu… laïi daáu tích cuûa nhöõng ñình chuøa xöa nhö vaø coâng cuï quaûn lyù cho giai ñoaïn quaù ñoä laøng Nghóa Ñoâ. chuyeån ñoåi töø noâng thoân leân ñoâ thò. Ñoâ thò b. Kinh nghieäm taïi phöôøng Minh Khai, hoùa vuøng noâng thoân ven ñoâ coù nhieàu bieán quaän Baéc Töø Lieâm Laøng Minh Khai tröôùc ñaây laø moät xaõ thuoäc ñoäng veà nhaân khaåu, ñaát ñai daãn ñeán caáu Haø Noäi vôùi vai troø laø thuû ñoâ cuûa caû nöôùc, huyeän Töø Lieâm cuõ, laø khu vöïc coù toác ñoä truùc noâng thoân truyeàn thoáng bò phaù vôõ ñoät hieän ñang laø thaønh phoá coù toác ñoä ñoâ thò hoùa phaùt trieån cao nhaát cuûa thaønh phoá Haø Noäi. ngoät, haï taàng quaù taûi gaây neân nhöõng vaán cao nhaát. Nhieàu vuøng ven ñoâ, ngoaïi thaønh Töø laâu ñòa danh naøy ñaõ noåi tieáng vôùi hai naïn veà moâi tröôøng; nhaø ôû, haï taàng xaõ hoäi cuõ nay ñöôïc naèm trong quy hoaïch cuûa caùc loaïi traùi caây ñaëc saûn laø cam Canh vaø böôûi vaø haï taàng kyõ thuaät chöa kòp ñaùp öùng nhu khu vöïc ñoâ thò, caùc trung taâm kinh teá, chính Dieãn. Theo ñònh höôùng Quy hoaïch chung caàu; ñaát ñai xaây döïng daøn traûi thieáu kieåm trò môùi cuûa thuû ñoâ trong töông lai gaàn. Ñoâ thò thuû ñoâ Haø Noäi ñeán naêm 2030 vaø taàm nhìn soaùt, maát ñaát noâng nghieäp, an ninh traät töï hoùa ñaõ mang laïi nhieàu yeáu toá tích cöïc cho ñeán 2050 ñöôïc pheâ duyeät taïi Quyeát ñònh soá xaõ hoäi maát oån ñònh laø nhöõng heä luïy ñang söï phaùt trieån cuûa khu vöïc naøy nhö heä thoáng 1259/QÑ-TTg, Minh Khai laø moät laøng naèm dieãn ra taïi caùc khu vöïc ven ñoâ caùc thaønh cô sôû haï taàng kyõ thuaät ñöôïc ñaàu tö naâng trong haønh lang soâng Nhueä. phoá lôùn. caáp, khaû naêng tieáp caän cuûa ngöôøi daân vôùi caùc tieän ích xaõ hoäi nhö vaên hoùa, y teá, giaùo Tuy nhieân, ngaøy 27/12/2013, Chính phuû 1. Kinh nghieäm thaønh phoá Haø Noäi, duïc ñöôïc naâng cao, thu nhaäp cuûa ngöôøi ñaõ ban haønh Nghò quyeát soá 132/NQ-CP, kinh nghieäm veà noâng nghieäp ñoâ thò daân ñöôïc caûi thieän ñaùng keå… Tuy nhieân, ñoâ theo ñoù huyeän Töø Lieâm ñöôïc taùch thaønh a. Vai troø noâng nghieäp ñoâ thò ñoái vôùi thaønh thò hoùa vôùi toác ñoä cao vaø mang tính töï phaùt quaän Nam Töø Lieâm vaø Baéc Töø Lieâm, xaõ phoá Haø Noäi - Noâng nghieäp ñoâ thò goùp phaàn cung öùng nguoàn löông thöïc, thöïc phaåm töôi soáng taïi choã cho caùc ñoâ thò; - Noâng nghieäp ñoâ thò taïo vieäc laøm vaø thu nhaäp cho moät boä phaän daân cö sinh soáng baèng saûn xuaát noâng nghieäp nay bò maát ñaát do ñoâ thò hoùa nhö ôû quaän Long Bieân, Caàu Giaáy, Hoaøng Mai, Taây Hoà… - Noâng nghieäp ñoâ thò deã tieáp caän caùc dòch vuï ñoâ thò, môû ra cô hoäi môùi cho phaùt trieån chieàu saâu theo höôùng noâng nghieäp coâng ngheä cao. - Noâng nghieäp ñoâ thò goùp phaàn taïo caûnh quan, giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng vaø caûi thieän söùc khoûe coäng ñoàng. (1) Toång cuïc Thoáng keâ SË 103+104 . 2020 69
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ Minh Khai theo ñoù trôû thaønh phöôøng Minh Khai, quaän Baéc Töø Lieâm. Nhö vaäy, coù theå n Ñöa ra caùc saûn phaåm du lòch ñöôïc cheá thaáy trong töông lai taïi ñaây seõ laø nôi dieãn ra bieán töø nhöõng ñaëc saûn cuûa ñòa phöông. söï tranh chaáp moät caùch raát maïnh meõ giöõa noâng thoân vaø ñoâ thò. n Ñoái vôùi coâng taùc quy hoaïch xaây döïng caàn thöïc hieän nhöõng giaûi phaùp sau: Minh Khai coù caùc ñaëc ñieåm veà hieän traïng söû - Khoanh vuøng caûi taïo, quaûn lyù ñoái vôùi khu duïng ñaát, kinh teá xaõ hoäi, lao ñoäng nhö sau: vöïc laøng xoùm hieän traïng nhaèm haïn cheá gia Vôùi nhöõng ñaëc tröng neâu treân, vieäc ñöa taêng maät ñoä cö truù ôû khu vöïc naøy ñoàng thôøi Minh Khai trôû thaønh moät “Laøng ñoâ thò” theo boá trí quyõ ñaát ôû môùi ñaùp öùng cho söï phaùt ñònh höôùng phaùt trieån noâng nghieäp ñoâ thò trieån, gia taêng daân soá. ñaëc thuø vôùi hai loaïi traùi caây ñaëc saûn laø raát - Khoanh vuøng chöùc naêng cho ñaát saûn xuaát thuaän lôïi. Tuy nhieân, töø laâu, noâng nghieäp noâng nghieäp vôùi caùc loaïi hình chöùc naêng söû laø moâ hình kinh teá cho giaù trò saûn xuaát thaáp duïng ñaát khaùc nhaèm ñaûm baûo quyõ ñaát cho nhaát trong caùc moâ hình saûn xuaát. Chính vì saûn xuaát noâng nghieäp. vaäy, ñeå taïo ñoäng löïc phaùt trieån, chuùng ta - Boá trí caùc haïng muïc coâng trình haï taàng xaõ caàn phaûi coù giaûi phaùp naâng cao giaù trò cho hoäi ñaày ñuû theo tieâu chuaån ñoâ thò. noâng nghieäp maø ôû ñaây vieäc keát hôïp giöõa - Toå chöùc theâm khoâng gian tröng baøy, giôùi phaùt trieån noâng nghieäp vôùi du lòch noâng thieäu caùc saûn vaät ñòa phöông. thoân laø moät giaûi phaùp phuø hôïp. - Quy hoaïch heä thoáng haï taàng kyõ thuaät. Moâ hình chung ñeà xuaát nhö sau: c. Moâ hình troàng rau saïch quaän Long Bieân Phaùt trieån kinh teá Minh Khai baèng moâ hình Quaän Long Bieân laø moät trong nhöõng quaän saûn xuaát noâng nghieäp theo höôùng coâng nghieäp hieän ñaïi keát hôïp thöông maïi dòch vuï vaø du lòch noâng thoân, cuï theå: Taäp trung phaùt trieån hai loaïi caây aên quaû ñaëc saûn cam Canh vaø böôûi Dieãn theo höôùng coâng nghieäp hieän ñaïi keát hôïp phaùt trieån du lòch noâng thoân vaø caùc dòch vuï keøm theo nhö: Nghæ döôõng cuoái tuaàn, aåm thöïc… Trong ñoù phaùt trieån caân ñoái haøi hoøa giöõa hai moâ hình troàng troït theo daïng caù theå vaø taäp trung. n Ngoaøi vieäc phaùt trieån hai loaïi caây troàng ñaëc saûn treân, caàn toå chöùc xen canh moät soá loaïi Hình 1. Tyû troïng caùc ngaønh kinh teá vaø lao ñoäng trong caùc ngaønh caây troàng ñang cho hieäu quaû kinh teá cao nhö hoa, rau saïch ñeå nhaèm taïo ra söï phong phuù, ñöùng ñaàu cuûa thaønh phoá Haø Noäi thaønh kieåu môùi cuûa noâng daân ñeå giaûi quyeát vaán ña daïng veà heä sinh thaùi noâng nghieäp. coâng trong vieäc löïa choïn moâ hình troàng rau ñeà saûn xuaát kinh doanh theo chuoãi, neàn saïch cung caáp cho thò tröôøng tieâu duøng cuûa taûng ñeå thích öùng vôùi kinh teá thò tröôøng vaø n Phaùt trieån moâ hình du lòch noâng nghieäp: thaønh phoá. hoäi nhaäp. Du lòch noâng thoân keát hôïp höôûng thuï saûn q Naâng cao naêng löïc kyõ thuaät vaø quaûn lyù vaät ñòa phöông. Trong ñoù nghieân cöùu vieäc Nhöõng vaán ñeà maø Hôïp taùc xaõ (HTX) ñaõ laøm kinh doanh cho noâng daân thu nhaäp thaáp lieân keát vôùi caùc trung taâm vaên hoùa, du lòch ñöôïc: thoâng qua caùc nhoùm/toå hôïp taùc, hôïp taùc khaùc nhaèm taïo thaønh heä thoáng tuyeán du n Löïa choïn vaán ñeà coát loõi ñeå can thieäp. xaõ. lòch phong phuù, ña daïng. q Xaây döïng cô sôû haï taàng kinh teá hôïp taùc q Naâng cao naêng löïc tieáp caän thò tröôøng Tuyeân truyeàn veà HTX kieåu môùi 70 SË 103+104 . 2020
bao goàm quaûng baù saûn phaåm vaø ña daïng nhieân, do saûn xuaát caù theå neân gaëp nhieàu hoùa caùc keânh phaân phoái tôùi ngöôøi tieâu duøng khoù khaên khi tieâu thuï saûn phaåm, luùc rau coù nhaèm taêng theâm giaù trò thaëng dö cho ngöôøi giaù cao thì thöông laùi kieám mua, thò tröôøng saûn xuaát vaø an toaøn cho ngöôøi tieâu duøng. xuoáng giaù thì thöông laùi khoâng mua ñaønh ñoå cho caù aên. Tröôùc tình hình ñoù, nhieàu n Ñaøo taïo cho caùn boä noøng coát cuûa HTX hoä noâng daân ñaõ lieân keát laïi vôùi nhau, töø ñoù nhieàu HTX vaø toå hôïp taùc ra ñôøi. Caùc hình n Tuyeân truyeàn trong coäng ñoàng veà HTX thöùc lieân keát naøy ñaõ mang laïi hieäu quaû cao 2012. töø khaâu saûn xuaát ñeán khaâu tieâu thuï. Qua ví duï thöïc teá cuûa thaønh phoá Haø Noäi cho Moät trong nhöõng moâ hình ñieån hình coù theå thaáy nhöõng vaán ñeà gaëp phaûi nhö sau: nhaéc ñeán treân ñòa baøn thaønh phoá laø HTX n Vaán ñeà cô baûn veà quyeàn sôû höõu ñaát ñai Phöôùc An. Ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 2006 hieän taïi laø raøo caûn lôùn nhaát khoâng thu huùt taïi huyeän Bình Chaùnh, tieâu chí hoaït ñoäng ñöôïc nhaø ñaàu tö vaøo lónh vöïc saûn xuaát thöïc cuûa HTX laø noùi khoâng vôùi caùch laøm aên Ñoäi tuyeân truyeàn vieân veà HTX – 2012 phaåm höõu cô coâng ngheä cao. doái traù, gaây haïi cho söùc khoûe coäng ñoàng. Sôû Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân n Thieáu chính saùch vaø bieän phaùp cuï theå TP.HCM, Chi cuïc Baûo veä thöïc vaät, Trung cho vieäc hoã trôï hình thaønh vaø phaùt trieån taâm Tö vaán hoã trôï noâng nghieäp, Traïm moâ hình kinh teá hôïp taùc (HTX ñaõ luùng tuùng Khuyeán noâng Bình Chaùnh… ñaõ quan taâm caøng theâm thieáu ñoäng löïc). hoã trôï, cöû caùc chuyeân vieân taäp huaán cho baø con noâng daân saûn xuaát rau an toaøn, aùp n Chaát löôïng nguoàn nhaân löïc thieáu vaø yeáu duïng khoa hoïc kó thuaät tieân tieán, coù kieåm caû veà caùn boä quaûn lyù vaø ngöôøi lao ñoäng. tra giaùm saùt chaët cheõ, höôùng daãn cuï theå cho noâng daân ñeå ñaûm baûo caây rau khoâng n Thieáu cô quan chuû quaûn chòu traùch nhieäm coøn toàn ñoïng baát kì chaát gì gaây nguy haïi Tham quan thöïc ñòa HTX Vaên Ñöùc veà khu vöïc kinh teá taäp theå vöøa coù chuyeân söùc khoûe ngöôøi tieâu duøng. Ñoàng thôøi, kieåm moân vöøa coù ñaày ñuû thaåm quyeàn giaûi quyeát tra nguoàn nöôùc phaûi saïch ñaûm baûo khoâng caùc vaán ñeà cuûa HTX. coù vi khuaån gaây beänh; neáu coøn toàn ñoïng caùc chaát nguy haïi thì HTX tuyeät ñoái khoâng 2. Moâ hình troàng rau an toaøn nhaäp loâ haøng ñoù ñeå xuaát ra thò tröôøng. TP.HCM Trong boái caûnh ngöôøi troàng luùa saûn xuaát Ngoaøi ra, HTX thöôøng xuyeân ñöôïc chính khoâng hieäu quaû do giaù trò kinh teá thaáp vaø quyeàn hoã trôï nguoàn voán khoaûng 20 trieäu thöôøng xuyeân bò thieân tai dòch beänh hoaønh ñoàng/hoä vôùi laõi suaát 0,6%/thaùng maø khoâng haønh, caùc hoä daàn daàn chuyeån sang saûn caàn theá chaáp. Khoaûng moät thôøi gian ngaén, xuaát rau an toaøn do voán ñaàu tö ít vaø thôøi caùc hoä noâng daân ñaõ daàn daàn hình thaønh Nghe Giaùm ñoác HTX Vaên Ñöùc giôùi thieäu gian saûn xuaát ngaén neân hieäu quaû hôn. Tuy neân thoùi quen saûn xuaát rau an toaøn. Hoï SË 103+104 . 2020 71
chuyeån ñoåi cô caáu caây troàng - vaät nuoâi dieãn ra khaù soâi ñoäng. Thaønh quaû ñaùng keå nhaát laø ngheà laøm sinh vaät caûnh, troàng rau maàm, naám aên phaùt trieån nhanh, taïo ra saûn phaåm coù giaù trò. Cuõng töø ñaây, haøng traêm noâng daân tieáp caän vôùi ngheà troàng hoa, caây caûnh vaø coù cô hoäi laøm giaøu. Trung taâm Khuyeán ngö-noâng- laâm Ñaø Naüng cuøng Phoøng Kinh teá quaän Haûi Chaâu ñaõ môû haøng chuïc lôùp taäp huaán kó thuaät cho noâng daân. Nhôø vaäy, moâ hình troàng hoa caây caûnh ôû Ñaø Naüng phaùt trieån raát nhanh. Hieän quaän, huyeän naøo cuõng coù Hoäi Sinh vaät caûnh vaø khu tröng baøy saûn phaåm. Coù hoä troàng tôùi 10.000 chaäu cuùc/ vuï, hôn 5.000 goác mai caûnh, thu nhaäp 300- 400 trieäu ñoàng/naêm. Treân ñòa baøn thaønh phoá coù khoaûng 300 hoä hoaït ñoäng trong lónh vöïc naøy, taïo ra löôïng cuûa caûi trò giaù 30-40 thaønh phoá ñaït 50,6 tyû ñoàng, giaù trò saûn tyû ñoàng/naêm. Ngoaøi ngheà troàng hoa, caây luoân ghi nhaät kí kieåm tra ñoàng ruoäng vaø löôïng bình quaân treân 1ha canh taùc/naêm caûnh, vieäc saûn xuaát rau xanh phuïc vuï cho baùm saùt theo caây rau, cuõng töø ñoù maø gaây ñaït ñeán 69,4 trieäu ñoàng. Ñaây laø noã löïc thaønh phoá cuõng ñöôïc öu tieân phaùt trieån vaø ñöôïc loøng tin ñoái vôùi khaùch haøng. Caùc sieâu chuyeån dòch töø caây coù giaù trò kinh teá thaáp mang laïi hieäu quaû cao. thò lôùn cuûa TP.HCM nhö Coop Mart, Metro, (nhö caây luùa, mía, vöôøn taïp) chuyeån sang Vinatex Mart… cuõng ngaøy caøng ñaët haøng caây coù giaù trò kinh teá cao phuø hôïp vôùi saûn 5. Noâng nghieäp ñoâ thò ôû taïi Ñaø Laït nhieàu hôn. xuaát NNÑT nhö troàng rau maøu, hoa lan, (Laâm Ñoàng) caây caûnh, vöôøn caây aên quaû... Caùc hoä daân Khoâng chæ mang laïi lôïi ích xaõ hoäi, NNÑT Tính ñeán naêm 2011, HTX ñaõ hoaït ñoäng chaên nuoâi nhoû leû cuõng ñaõ chuyeån sang coøn mang laïi lôïi ích kinh teá khaù lôùn. ÔÛ vò ñöôïc 4 naêm, soá xaõ vieân töø 7 taêng leân 15 chaên nuoâi taäp trung vôùi moâ hình lôùn hôn trí cöûa ngoõ thaønh phoá Ñaø Laït, xaõ Hieäp An ngöôøi; voán ban ñaàu töø 11,5 trieäu ñoàng leân ôû hoä gia ñình vaø trang traïi (phaùt trieån theo coù lôïi theá veà giao thoâng, thuyû lôïi, ñaát ñai 146,5 trieäu ñoàng. Töøng böôùc HTX seõ cuûng höôùng coâng nghieäp, baùn coâng nghieäp). phì nhieâu… Thöïc hieän chuû tröông phaùt trieån coá vaø môû roäng hôïp taùc vôùi caùc ñoái taùc lôùn noâng nghieäp coâng ngheä cao, töø naêm 2004, hôn ñeå ñöa caây rau an toaøn ñeán coäng 4. NNÑT ôû Ñaø Naüng xaõ Hieäp An ñöôïc tænh ñaàu tö xaây döïng caùc ñoàng. HTX thöôøng xuyeân ñöôïc Boä Noâng Ñaø Naüng laø moät trong nhöõng ñòa phöông coù moâ hình thí ñieåm troàng rau, hoa trong nhaø nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân môøi tham nhöõng moâ hình NNÑT khaù ñoäc ñaùo. Maáy kính, nhaø löôùi. gia caùc baùo caùo moâ hình noâng nghieäp ñoâ naêm gaàn ñaây, nhaát laø khi chæ thò cuûa UBND thò taïi nhieàu ñòa phöông. thaønh phoá Ñaø Naüng veà caám nuoâi gia suùc, Haøng traêm hecta ñaát troàng luùa cuûa xaõ tröôùc gia caàm ôû khu vöïc noäi thò coù hieäu löïc, vieäc ñaây ñaõ ñöôïc chuyeån sang troàng rau, hoa. Coù 3. Noâng nghieäp ñoâ thò (NNÑT) ôû Bình Döông Bình Döông laø moät trong nhöõng tænh coù toác ñoä ñoâ thò hoùa cao nhaát nöôùc. Chính vì theá, NNÑT sôùm ñöôïc tænh quan taâm, giaù trò saûn xuaát noâng nghieäp vaãn lieân tuïc taêng cao. Coù theå laáy thaønh phoá Thuû Daàu Moät laøm ví duï ñieån hình cho nhöõng böôùc phaùt trieån maïnh meõ cuûa NNÑT. Do quaù trình ñoâ thò hoùa, dieän tích ñaát noâng nghieäp cuûa thaønh phoá chæ coøn khoaûng 2.655ha, chieám 22% dieän tích ñaát töï nhieân vaø chæ coøn 4.118 lao ñoäng phuïc vuï cho noâng nghieäp. Tuy nhieân, giaù trò noâng-laâm-thuûy saûn cuûa 72 SË 103+104 . 2020
≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ hieän nay, tröôøng hôïp nghieân cöùu xaõ Meã Trì, Töø Lieâm, Haø Noäi, Ñeà taøi nghieân cöùu khoa hoïc caáp cô sôû, Vieän Vieät Nam hoïc vaø Khoa hoïc phaùt trieån, ÑHQG Haø Noäi. 3. Tröông Hoaøng Thaùi An (2017). Ñònh höôùng phaùt trieån khoâng gian vuøng ven ñoâ TP. HCM. 4. Leâ Thò Thanh Haèng (2018). Quy hoaïch xaây döïng ngoaïi thaønh TP.HCM theo höôùng phaùt trieån beàn vöõng. 5. Voõ Höõu Hoøa (2011). Phaùt trieån noâng nghieäp ñoâ thò: Höôùng ñi beàn vöõng cho caùc ñoâ thò trong tieán trình ñoâ thò hoaù. 6. Phaïm Syõ Lieâm. (2009). Noâng nghieäp ñoâ thò trong quy hoaïch thaønh phoá Haø Noäi. Baøi trình baøy taïi Hoäi thaûo “Haø Noäi: thaønh phoá thaân thieän vaø soáng toát cho coäng ñoàng”. 1 -2/7/2009. 7. Buøi Vaên Tuaán (2013), “Ñoâ thò hoùa taùc ñoäng ñeán sinh keá cuûa coäng ñoàng daân cö vuøng ven ñoâ Haø Noäi” Maõ soá: QG.14.63. Ñeà taøi caáp ÑHQG Haø Noäi. 8. Nguyeãn Vaên Huaân (2012): Lieân keát vuøng töø lyù luaän ñeán thöïc tieãn. 9. Traàn Troïng Hanh (2015): Quy hoaïch vuøng - Nhaø xuaát baûn Xaây döïng. 10. Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TP.HCM: Caùc phöông phaùp phaân tích vuøng vaø lieân vuøng - Taøi lieäu dòch, 2008. 11. Chieán löôïc cuûa caùc vuøng ñoâ thò lôùn - Taøi lieäu dòch tieáng Phaùp 12. Nguyeãn Hoaøng Linh (2018): Nghieân cöùu lyù luaän veà vuøng ven ñoâ ñeà caäp ñeán keát caáu vuøng vaø cô cheá hình thaønh, dieãn bieán phaùt trieån cuûa vuøng ven ñoâ. Du lòch Noâng nghieäp coâng ngheä cao 13. Quy hoaïch chung thuû ñoâ Haø Noäi; Quy hoaïch chung thaønh phoá Ñaø Naüng; Quy nhöõng hoä chuyeân troàng caùc loaïi hoa cao caáp nhö lay ôn, hoàng, ñoàng hoaïch chung thaønh phoá Ñaø Laït 14. Boä NN&PTNT, 2014, Baùo caùo toång keát ngaønh Noâng nghieäp vaø Phaùt trieån noâng tieàn, ñòa lan… thu nhaäp moãi naêm vaøi traêm trieäu ñoàng. Tröôùc ñaây, ngöôøi thoân caùc naêm 2013 vaø 2014. noâng daân chuû yeáu troàng rau ñeå baùn cho thò tröôøng noäi ñòa, nhöng nay 15. Boä Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng, 2013, Baùo caùo toùm taét tình hình thöïc hieän nhieäm ñaõ coù rau thöông phaåm chaát löôïng cao phuïc vuï xuaát khaåu. vuï coâng taùc naêm 2013, keá hoaïch coâng taùc naêm 2014. 16. Boä Xaây döïng, 2014, Baùo caùo tình hình thöïc hieän caùc chæ tieâu veà taøi nguyeân - moâi tröôøng taïi vaên baûn soá 2031/BXD - KHCN ngaøy 28 thaùng 8 naêm 2014. Treân ñaây laø moät soá moâ hình ñaõ vaø ñang phaùt trieån, laø nhöõng baøi hoïc 17. Cuïc Kieåm soaùt oâ nhieãm - Toång cuïc Moâi tröôøng, 2013, Döï aùn “Kieåm soaùt oâ toát cho caùc ñoâ thò khaùc cuûa Vieät Nam trong quaù trình hình thaønh nhieãm moâi tröôøng laøng ngheà”. 18. Vaên phoøng ñieàu phoái Chöông trình muïc tieâu quoác gia xaây döïng noâng thoân phaùt trieån moâ hình kinh teá cho khu vöïc vuøng ven beàn vöõng. môùi giai ñoaïn 2010-2020, Boä NN&PTNT, 2014, Höôùng daãn theo doõi vaø ñaùnh giaù keát quaû thöïc hieän Chöông trình muïc tieâu quoác gia xaây döïng noâng thoân môùi 2010-2020. Ngaøy nhaän baøi: 1/4/2020 Ngaøy göûi phaûn bieän: 2/4/2020 Quoác teá Ngaøy duyeät ñaêng: 14/4/2020 1. Metropolitan Governance and Planning in Transition, Asia Pacific Cases - NCRD & NCUA, Nagoya Japan (1998). Taøi lieäu tham khaûo: 2. TOR EAP Sustainable Development on the Urban Fringe - IURD, UC Berkely Trong nöôùc (2005). 1. Phaïm Huøng Cöôøng (2001). Chuyeån ñoåi caáu truùc laøng xaõ vuøng ven ñoâ thò lôùn ñoàng 3. Peri - Urbanisation in Europe/PLUREL (2010). baèng soâng Hoàng thaønh ñôn vò ôû trong quaù trình ñoâ thò hoùa. 4. Mariassunta Galli, Sylvie Lardon, Elisa Marraccini, Enrico Bonari: Agricultural 2. Buøi Vaên Tuaán (2011), Ñoâ thò hoùa vaø nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi vuøng ven ñoâ Haø Noäi management in peri-urban areas (2009). SË 103+104 . 2020 73